2. Körelmiş (Vestigial) Yapılar
• «Vestige» kelimesi, Latince «vestigium»
kelimesinden türetilmiştir. Anlamı
‘’ayak izidir.’’
3. Körelmiş Yapıların Tarih Sürecinde Keşfi
• Aristoteles (M.Ö. 384-322)
Köstebek gözlerini, az görmelerini gözlemleyerek
‘’gelişimine engel olunmuş’’ biçminde
nitelendirmiştir.
• Lamarck (1744-1829)
• 1809 - ‘’Zooloji Felsefesi’’
• Kör köstebek faresi
• ‘’Gözler, işlevini tamamen kaybetmiştir.’’
• Darwin (1809-1882)
• 1859 - Türlerin Kökeni
• 1871 - İnsanın Türeyişi
‘’Yapılarından en az biri körelmemiş bir karmaşık yapılı canlı
göstermek, imkansızdır.’’ -Darwin
4. Körelmiş Yapıların Tarihi – 2
• Robert Wiedersheim
• Anatomisttir.
• 1893 – Wiedersheim Listesi (86 Körelmiş Yapı)
• Horatio Newman
• ‘’Wiedersheim’in listesine göre insan
vücudunda 180’den aşağı körelmiş yapı yok.
Bu rakam da insanı yürüyen bir antika müzesi
yapmaya yeterli..’’ (1997)
6. Cevap:
• Bir Yapı Neden Körelir?
• Doğal seçilim baskısı sebebiyle adaptasyon
• Körelen yapıların taşıdığı mutasyon riski
• Evrim Ekonomisi
Bir bireyin çevresindeki olgulara göre harcadığı enerjiyi düzenleyen ilkelerdir.
Enerjilerini çevrelerine göre en uygun şekilde kullanan bireyler, avantajlı konuma geçeceklerdir.
Bu sebeple fonksiyonelliğini yitirmiş yapılar her nesilde elenir, faydalı olanlar korunur.
7. Körelmiş yapıları 2 başlıkta inceleyebiliriz:
• 1) Körelen yapılar, kademeli olarak yok olurlar.
• (Yunus bacakları, İnsan kuyruğu, 20 yaş dişleri...)
• 2) Körelme sırasında yapılar, yeni işlevler kazanırlar.
• (Uçamayan kuşların kanatları, Apandis...)
8. 1) Körelen yapılar, kademeli olarak yok olurlar.
Balina pelvis ve arka bacak kemikleri
14. 2) Körelme sırasında yapılar, yeni işlevler kazanırlar.
Apandis
Bir şeyin anlaşılması önemlidir. Bir organın kendi
fonksiyonunu kaybederek yeni bir işlev kazanması,
onu “körelmiş organ” statüsünden çıkarmaz.
Apandisin asıl amacı vücuda alınan selülozu
sindirmektir, immünosisteme katkıda bulunmak değil!
23. Beni dinlediğiniz için teşekkürler.
Kaynaklar:
Evrim Kuramı ve Mekanizmaları
Aristoteles ‘’The History of Animals’’
Lamarck ‘’Zoological Philosophy’’
Darwin ‘’Origin of Species’’
Robert Wiedersheim ‘’Structure of Men’’
eeb.cornell.edu
sciencedirect.com