1. Podsumowanie badania preferencji dotyczących ustawy o związkach partnerskich
Informacje wstępne:
W dniach 13.12.2011-12.01.2012 Akcja Miłośd Nie Wyklucza przeprowadziła badanie ankietowe za pośrednictwem serwisu Ankietka.pl, w
którym zadano kilka pytao dotyczących ustawy o związkach partnerskich.
Ankieta promowana była za pośrednictwem fanowskiej strony Akcji na Facebook, zaprzyjaźnionych stronach fanowskich i portalach/blogach
LGBT.
O próbie:
Na pytanie dotyczące poparcia dla wprowadzenia ustawy o związkach partnerskich odpowiedziało 5391 osób. 12,35% osób było przeciwnych
jej wprowadzeniu. Osoby te nie brały udziału w dalszej części badania i były kierowane na stronę Facebookową akcji.
W dalszej części badania wzięło udział 4725 osób, które odpowiedziały na omówione poniżej pytania (warunkiem ukooczenia ankiety było
udzielenie odpowiedzi na wszystkie pytania).
Wcześniejsze badanie:
W 2010 roku w badaniu przeprowadzonym przez portal Homiki.pl zadano pytania dotyczące tego, jakie elementy (z wymienionych przez
administrację portalu), powinny znaleźd się w ustawie o związkach partnerskich. Także w badaniu akcji Miłośd Nie Wyklucza pytano o
preferencje dotyczące zapisów w ustawie o związkach partnerskich. W obu ankietach pojawiło się m.in. pytanie dotyczące sposobu zawarcia
związku: przed notariuszem lub w Urzędzie Stanu Cywilnego.
Reprezentatywnośd
Badanie, chod obejmuje ponad 4 tysiące osób, jest sprofilowane na osoby, które wyraziły poparcie dla uchwalenia ustawy o związkach
partnerskich w Polsce. Należy pamiętad, że są to odpowiedzi jedynie osób popierających – nie jest to więc próba reprezentacyjna. Również ze
względu na wykorzystanie metody kuli śnieżnej (oraz ograniczenia wynikające z przeprowadzenia tego badania w internecie) nie jest to badanie
na próbie losowej, co oznacza brak jej reprezentatywności.
1

2. 1. Charakterystyka próby osób popierających uchwalenie ustawy o związkach partnerskich w Polsce –
ze względu na płed i orientację seksualną
wg orientacji seksualnej (n=4725)1 wg deklarowanej płci ()
1
We wszystkich pytaniach gdzie występuje ogół odpowiadających n=4725
2

3. W tym:
orientacja seksualna respondentek (n=2675) orientacja seksualna respondentów (n=1819)
WNIOSKI
Najliczniejszymi grupami, wśród osób badanych, popierającymi wprowadzenie ustawy o związkach partnerskich są heteroseksualne kobiety
(30%) i geje (26,72%).
Na przeciwnym biegunie są biseksualni mężczyźni (2,8%) i heteroseksualni mężczyźni (8,9%) oraz osoby o innych tożsamościach płciowych i
seksualnych (łącznie 4,9%).
3

4. 2. Charakterystyka próby osób popierających uchwalenie ustawy o związkach partnerskich w Polsce – ze względu na fakt pozostawania w
związku
(n=4725)
orientacja
w
seksualna/
związek jednopłciowy związek różnopłciowy związkach Single
pozostawanie w
ogółem
związku
Heteroseksualna 7,78% 48,56% 56,34% 43,66%
Homoseksualna 61,79% 0,69% 62,48% 37,52%
Biseksualna 27,61% 23,28% 50,89% 49,11%
inne wskazane 26,84% 16,02% 42,86% 57,14%
4

5. WNIOSKI
Zaprezentowane powyżej wyniki pozwalają przypuszczad, że osoby homoseksualne pozostające w związkach (w dominującej części
jednopłciowych, tj. zawartych z osobą tej samej płci) są zainteresowane ustawą o związkach partnerskich częściej, aniżeli osoby z innych grup
ujawnionych w badaniu. Warto zwrócid uwagę fakt, że niecałe 8 procent osób heteroseksualnych zaznaczyło, że pozostają obecnie w związku
jednopłciowym. Trudno powiedzied z czego wynika taka liczba wskazao. Przyczyną może byd niezrozumienie sformułowania użytego w pytaniu.
Ponieważ informację taką przekazywały najczęściej kobiety (65,73%), jest również możliwie, że są to w rzeczywistości osoby
nieheteroseksualne, które – ze względu na sytuację społeczno-polityczną (homofobię, wiarę, rodzinę itd.) – podały nieprawdziwą orientację
seksualną, i to niezależnie od pozostawania w związku. Należy też pamiętad, że odpowiedź na wszystkie pytania ankiety, w tym o płed i
orientację seksualną, była dobrowolna.
Wnioski dla Akcji Miłośd Nie Wyklucza:
1. Grupami, które najczęściej popiera wprowadzenie związków partnerskich, które wzięły udział w badaniu, są heteroseksualne kobiety będące
w związku (16,6% całej próby) oraz homoseksualni mężczyźni będący w związkach (16,2%). W tych grupach należy wzmacniad postawy
zrozumienia dla potrzeby stworzenia instytucji związku partnerskiego.
2. Grupa, do której szczególnie powinien byd skierowany przekaz edukacyjny to mężczyźni heteroseksualni (8,25%).
5

6. 3. Charakterystyka próby osób popierających uchwalenie ustawy o związkach partnerskich w Polsce – ze względu na wiek
Wiek/orientacja ogółem homo hetero bi inne wskazane
poniżej 18 5,76% 3,47% 5,82% 10,69% 6,93%
18-25 lat 50,43% 46,66% 50,30% 57,63% 57,58%
26-30 lat 22,05% 24,75% 21,56% 18,32% 16,88%
31-40 lat 16,59% 19,99% 16,28% 9,80% 14,72%
41-50 lat 3,30% 3,85% 3,16% 2,42% 3,03%
powyżej 50 lat 1,86% 1,28% 2,89% 1,15% 0,87%
RAZEM 100% 100% 100% 100% 100%
WNIOSKI
Działania dotyczące promocji związków partnerskich prowadzone są najczęściej w mediach elektronicznych – ze względu m.in. na szybkośd
przekazu oraz niewielki nakład kosztów. W Polsce z internetu, szczególnie zaś ze stron społecznościowych, korzystają głównie ludzie młodzi.
Jednocześnie widad wyraźne różnice w rozkładzie wieku respondentów w korelacji z ich orientacją seksualną. Ludzie młodzi częściej identyfikują
się jako biseksualni. Może to wynikad z faktu, że okres dojrzewania i początek studiów wiąże się z odkrywaniem swojej seksualności, z
łagodnym uświadamianiem sobie swojej nieheteronormatywności. Wśród mężczyzn poniżej 18 lat otrzymano najwięcej odpowiedzi w dla
orientacji biseksualnej; trend ten odwraca się w przedziale 18-25 – tu dominują kobiety. Może to byd spowodowane faktem wcześniejszego
dojrzewania płciowego chłopców. Interesujący jest też fakt, że w grupie 50+ zanotowano największy odsetek osób heteroseksualnych.
Możliwy wniosek z powyższych zestawieo jest następujący: osoby homoseksualne w młodości rzadziej niż osoby heteroseksualne angażują się
w walkę o związki partnerskie – ich mniejsze zainteresowanie problemem wydaje się potwierdzad to, że osoby te były najmniejszą grupą, która
zdecydowała się na wypełnienie omawianej ankiety.
Wnioski dla Akcji Miłośd Nie Wyklucza:
Należy skuteczniej dotrzed do grup, które wyraźnie odbiegają od wyniku ogólnego: zwłaszcza do osób homoseksualnych poniżej 25 i powyżej
50 roku życia – z przekazem uświadamiającym, że chodzi o rozwiązania prawne, które ukształtują przede wszystkim dorosłe życie osób z tej
grupy.
6

7. 4. Preferencje odnośnie treści ustawy o związkach partnerskich
W badaniu zadano trzy pytania o to, jak bardzo – na dziesięciostopniowej skali – osoby ankietowane zgadzają się ze zaprezentowanym
zdaniem, gdzie 1 oznacza „zdecydowanie się nie zgadzam”, a 10 – „zdecydowanie się zgadzam”. Poniższe tabele prezentują średni wynik na
skali w podziałach na orientacje seksualną oraz tożsamośd płciową.
ogółem Hetero homo bi inne wskazane
zgadzam się ze zdaniem: „Ustawa powinna dotyczyć par osób 8,96 8,89 8,98 8,98 9,29
zarówno tej samej płci jak i par różnopłciowych”
zgadzam się ze zdaniem: „Ustawa powinna dotyczyć wyłącznie 2,58 2,42 2,69 2,77 2,39
par osób tej samej płci” n=4724
zgadzam się ze zdaniem: „Ustawa najbardziej potrzebna jest 6,85 6,08 7,45 7,25 6,86
parom osób tej samej płci” n=4725
ogółem Kobiety mężczyźni inne wskazane
zgadzam się ze zdaniem: "Ustawa powinna dotyczyć par osób 8,96 8,98 8,90 9,29
zarówno tej samej płci jak i par różnopłciowych"
zgadzam się ze zdaniem: "Ustawa powinna dotyczyć wyłącznie 2,58 2,57 2,62 2,39
par osób tej samej płci"
zgadzam się ze zdaniem: Ustawa najbardziej potrzebna jest parom 6,85 6,72 7,05 6,86
osób tej samej płci"
ogółem kobiety hetero mężczyźni hetero
zgadzam się ze zdaniem: "Ustawa powinna dotyczyć par osób 8,96 8,94 8,75
zarówno tej samej płci jak i par różnopłciowych"
zgadzam się ze zdaniem: "Ustawa powinna dotyczyć wyłącznie 2,58 2,45 2,33
par osób tej samej płci"
zgadzam się ze zdaniem: Ustawa najbardziej potrzebna jest parom 6,85 6,16 5,81
osób tej samej płci"
7

8. ogółem kobiety homo mężczyźni homo
zgadzam się ze zdaniem: "Ustawa powinna dotyczyć par osób 8,96 9,04 8,95
zarówno tej samej płci jak i par różnopłciowych"
zgadzam się ze zdaniem: "Ustawa powinna dotyczyć wyłącznie 2,58 2,7 2,68
par osób tej samej płci"
zgadzam się ze zdaniem: Ustawa najbardziej potrzebna jest parom 6,85 7,53 7,41
osób tej samej płci"
WNIOSKI
Zdecydowana większośd osób badanych zgadza się ze stwierdzeniem, że ustawa powinna dotyczyd zarówno par osób tej samej jak i różnej płci.
Zaledwie 4,36% nie zgadza (wartośd 1) się z takim stwierdzeniem. Zdecydowanie (wartośd 10 w przyjętej skali) zgadzało się z tym 74,65% osób
badanych.
Większośd osób badanych nie zgadza się, by ustawa dotyczyła wyłącznie par tej samej płci. 6,54% zdecydowanie zgadzało się z tym
stwierdzeniem. Natomiast 63,51% zdecydowanie nie zgadzało się na taki charakter ustawy o związkach partnerskich.
Wyniki w przypadku powyższych pytao są niezależne od orientacji seksualnej i tożsamości płciowej. Widad jednak wyraźną tendencję,
wskazującą, że osoby o innych tożsamościach seksualnych i płciowych bardziej wspierały ustawę inkluzywną.
Występuje pewna różnica pomiędzy wskazaniami osób biseksualnych, homoseksualnych i heteroseksualnych – więcej osób biseksualnych i
homoseksualnych uważa że ustawa o związkach partnerskich potrzebną jest najbardziej parom jednopłciowym (występuje istotna korelacja).
Wśród osób heteroseksualnych częściej uważają tak mężczyźni.
Wnioski dla Akcji Miłośd Nie Wyklucza:
Należy wzmocnid/stworzyd przekaz skierowany do osób heteroseksualnych, jednocześnie podnosząc świadomośd osób heteroseksualnych na
temat dyskryminacji osób nieheteroseksualnych przez brak możliwości sformalizowania związku jednopłciowego.
8

9. 5. Preferencje odnośnie sposobu zawierania związku partnerskiego - Urząd Stanu Cywilnego a notariusz
Zadano pytanie – „Która forma zawierania związku powinna znaleźd się w ustawie?” Celowo użyto sformułowania „forma”, gdyż miejsca
zawarcia związku (przed notariuszem lub w USC) – według istniejących propozycji ustaw – determinuje ich formę (przed notariuszem – umowa
cywilnoprawna wzorowana na PACS, w USC – związek partnerski uregulowany całkowicie przez ustawę). (n=4725)
ogółem homo hetero bi inne wskazane
Urząd Stanu Cywilnego 81,19% 85,36% 75,99% 82,06% 85,71%
notariusz 18,81% 14,64% 24,01% 17,94% 14,29%
ogółem mężczyźni kobiety inne wskazane
Urząd Stanu Cywilnego 81,19% 81,25% 80,75% 85,71%
notariusz 18,81% 18,75% 19,25% 14,29%
ogółem kobiety hetero kobiety bi kobiety homo
Urząd Stanu Cywilnego 81,19% 76,62% 83,38% 87,64%
notariusz 18,81% 23,38% 16,72% 12,36%
ogółem mężczyźni hetero mężczyźni bi mężczyźni homo
Urząd Stanu Cywilnego 81,19% 73,87% 83,28% 84,26%
notariusz 18,81% 26,13% 16,72% 15,74%
WNIOSKI
Osoby biorące udział w badaniu zdecydowanie popierają zawieranie związku partnerskiego w Urzędach Stanu Cywilnego. Poparcie to jest
także wysokie wśród osób heteroseksualnych. Mimo tego widad istotną korelację między orientacją seksualną a poparciem dla zawierania
związku partnerskiego w USC. Niemniej odsetek osób heteroseksualnych popierających zawarcie związku partnerskiego w USC jest wysoki i
wynosi ¾ badanych. Istnieją różnice preferencji formy i miejsca zawierania związku w podziale na orientacje seksualne., jednocześnie różnice te
– 9 pp. – nie są na tyle znaczące, aby uwzględnid ją przy projektowaniu ustawy. Ważnym wnioskiem płynącym z wartości poparcia dla zawarcia
związku w Urzędzie Stanu Cywilnego w grupach homo-, bi- i heteroseksualnych (odpowiednio 85%, 82% i 76%), jest fakt, że różnica 9 punktów
9

10. procentowych nie jest wartością, którą należy uznawad za bardzo istotną. W efekcie można przyjąd, że przy poparciu 8 na 10 osób badanych
można forsowad ustawę przewidującą zawieranie związków partnerskich jedynie w Urzędach Stanu Cywilnego. Tak wyraźne poparcie dla
zawierania związków w USC wskazuje na przywiązanie do instytucji publicznej firmującej zawarcie związku. Jak się wydaje się, jest generalne
oczekiwanie, aby związek partnerski swoją rangą był bliższy małżeostwu (z jego powagą, uroczystą oprawą, znaczeniem, doniosłością i
szacunkiem społecznym) aniżeli umowie cywilnoprawnej. Ma to swoje implikacje dla projektowania ustawy. Oprócz rozwiązania spraw z
zakresu życia codziennego i sfery majątkowej musi ona zaspokoid potrzebę poczucia godności . Ustawa nie może zatem ograniczad się do
prostego dostrzeżenia, że związki partnerskie istnieją – ma byd wyrazem uznania przez społeczeostwo i paostwo, że związkom takim
przysługuje jako instytucji, odpowiednio wysoki status.
Zawierad związek partnerski w Urzędach Stanu Cywilnego częściej chcą kobiety – niezależnie od orientacji seksualnej.
Przy okazji tego pytania warto porównad wyniki badao z 2010 i 2012 roku.
Można przypuszczad, że wzrost poparcia związany jest z promocją w 2011 roku ustawy, w której proponowano zawieranie związku
partnerskiego u notariusza.
10

11. Wnioski dla Akcji Miłośd Nie Wyklucza:
Należy konsekwentnie przypominad, że miejsce zawarcia związku partnerskiego determinuje charakter związku partnerskiego (instytucja
uregulowana w ustawie lub umowa zawarta przez strony), w tym także prawa i obowiązki z niego wynikające
11

12. 6. Preferencje odnośnie praw, które powinny znaleźd się w ustawie o związkach partnerskich w Polsce – w podziale na orientacje seksualną
Zadano pytanie – jak ważna jest dana kwestia dla osoby badanej, poproszono o określenie swojego zdania na skali od 1 (nieważna) do 10
(bardzo ważna). Tabela zawiera procentowe odpowiedzi w przedziałach – 1 (kwestia jest nieważna); 5 (brak wyraźnie określonych preferencji);
10 (kwestia jest bardzo ważna); 1-4 (kwestia jest nieważna lub mało istotna) i 6-10 (kwestia jest bardzo ważna lub istotna) ogólnie i w podziale
wg orientacji seksualnej. Czerwonym tłem podkreślono wyraźne (powyżej 5 pp.) różnice w udzielonych odpowiedziach. Odpowiedzi osób
transpłciowych – mimo, że nie jest to orientacja seksualna – umieszczono razem z odpowiedziami osób LGBT. n= 4725
kwestia jest nieważna pośrodku kwestia jest bardzo ważna poniżej 5 powyżej 5
lp kwestia ogółem LGBT hetero ogółem LGBT hetero ogółem LGBT hetero ogółem LGBT hetero ogółem LGBT hetero
zmiana
1 27,40% 26,64% 28,36% 17,57% 16,14% 19,65% 14,26% 15,40% 12,85% 44,26% 42,71% 46,38% 38,17% 41,15% 33,97%
nazwiska
łączenie
2 20,87% 19,10% 23,73% 18,16% 16,82% 20,09% 17,76% 20,22% 14,21% 36,90% 34,12% 41,25% 44,95% 49,06% 38,66%
nazwiska
prawo do
otrzymania
3 0,15% 0,04% 0,27% 0,59% 0,37% 0,93% 93,99% 96,56% 90,09% 0,38% 0,12% 0,70% 99,03% 99,51% 98,37%
informacji o
stanie zdrowia
ustawowe
dziedziczenie w
przypadku
4 0,61% 0,60% 0,60% 1,71% 1,27% 2,34% 81,80% 84,64% 77,41% 1,46% 1,09% 1,96% 96,83% 97,64% 95,70%
śmierci
partnera/partner
ki
prawo do
otrzymania
5 zwłok 0,44% 0,34% 0,60% 1,61% 1,23% 2,18% 85,23% 87,97% 80,84% 1,01% 0,71% 1,47% 97,38% 98,06% 96,35%
partnera/partner
ki
12

13. możliwość
utworzenia
6 0,57% 0,45% 0,71% 2,03% 1,72% 2,40% 77,08% 79,90% 72,67% 1,19% 0,93% 1,52% 96,78% 97,35% 96,08%
wspólnoty
majątkowej
prawo do
najmu lokalu
7 0,76% 0,71% 0,87% 2,20% 1,53% 3,10% 74,16% 77,84% 68,59% 1,93% 1,72% 2,34% 95,87% 96,75% 94,56%
po śmierci
drugiej osoby
prawo do bycia
8 pełnomocnikie 0,51% 0,37% 0,71% 2,90% 2,28% 3,65% 70,86% 74,18% 65,81% 1,52% 1,20% 2,01% 95,58% 96,52% 94,34%
m procesowym
odprawa
pośmiertna po
9 śmierci 1,78% 1,87% 1,74% 4,78% 4,45% 5,23% 63,53% 64,35% 62,22% 4,62% 4,68% 4,68% 90,60% 90,87% 90,09%
partnera/partner
ki
renta rodzinna
po śmierci
10 2,03% 2,02% 2,18% 5,10% 5,01% 5,33% 62,12% 62,26% 61,35% 5,13% 4,97% 5,51% 89,77% 90,02% 89,16%
partnera/partner
ki
13

14. odmowa
składania
zeznań
11 0,85% 0,60% 1,20% 3,07% 2,28% 4,19% 72,32% 76,57% 65,87% 2,67% 2,09% 3,59% 94,26% 95,63% 92,22%
obciążających
partnera/partner
kę
zaliczenie do I
grupy w
12 podatku od 0,99% 0,82% 1,25% 4,28% 3,36% 5,50% 68,04% 72,65% 61,51% 3,26% 2,43% 4,57% 92,46% 94,21% 89,93%
spadków i
darowizn
wspólne
rozliczanie
13 1,21% 1,01% 1,31% 3,89% 2,88% 5,44% 66,20% 68,95% 61,95% 3,45% 2,43% 3,81% 92,66% 94,69% 90,75%
podatku
dochodowego
adopcja dziecka
partnera/partner
14 ki 8,34% 7,96% 9,53% 6,29% 6,61% 5,88% 57,78% 57,88% 56,40% 13,81% 13,15% 15,57% 79,90% 80,24% 78,55%
(przysposobieni
e)
adopcja
wspólna
dziecka przez
15 12,38% 12,74% 12,47% 8,44% 9,01% 7,68% 47,66% 45,78% 49,54% 20,57% 20,85% 20,80% 70,90% 70,14% 71,52%
partnerów/partn
erki (np. z
domu dziecka)
14

15. Średnie odpowiedzi (wg liczby porządkowej z tabeli ze strony 13, jako Q rozumiemy osoby, które nie identyfikują się z orientacją seksualną)
Raport – średni wynik poparcia
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
hetero Średnia 4,63 4,97 9,75 9,38 9,50 9,30 9,17 9,11 8,81 8,74 9,01 8,82 8,83 7,94 7,39
N 1837 1837 1837 1837 1837 1837 1837 1837 1837 1837 1837 1837 1837 1837 1837
LGBTQ Średnia 4,97 5,64 9,92 9,61 9,72 9,52 9,43 9,39 8,88 8,82 9,39 9,23 9,12 8,15 7,31
N 2888 2888 2888 2888 2888 2888 2888 2888 2888 2888 2888 2888 2888 2888 2888
Total Średnia 4,83 5,38 9,86 9,52 9,63 9,43 9,33 9,28 8,85 8,79 9,24 9,07 9,01 8,07 7,34
N 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725
WNIOSKI
Osoby badane zgodnie uważają, że jedynie dwie kwestie – zmiana i łączenie nazwisk i adopcja – można uznad za „mniej ważne”, przy czym
kwestia nazwisk plasuje się w okolicach 4-5 punktów, a adopcja 7. Jednocześnie w tych kwestiach występują istotne różnice między osobami
objętymi badaniem.
Osoby heteroseksualne ogólnie rzadziej decydowały się na odpowiedź „bardzo ważne” – z wyjątkiem adopcji dzieci, większośd kwestii objętych
pytaniami ankiety uważając za „istotne” (przedział 6-9). Osoby LGBT wykazały większą tendencję do wskazywania, że wymienione kwestie są
„bardzo ważne” – przypuszczalnie dlatego, że dotychczasowe działania dot. ustawy o związkach partnerskich były skierowane głównie do nich.
Interesującą różnicę obserwujemy w przypadku zmiany i łączenia nazwisk. Osoby LGBT częściej (o 7 pp.) uważają kwestię zmiany nazwiska za
istotną (odpowiedzi z wskazaniem 6 i wyżej). Największa różnica występuje w przypadku łączenia nazwisk. Prawie połowa osób LGB uznała to
za istotną kwestię, wśród osób heteroseksualnych odsetek uznających ją za istotną wyniósł 39 procent.
Podsumowując można przyjąd stwierdzenie, iż jeśli osoba heteroseksualna akceptuje wprowadzenie związków partnerskich to – co do zasady –
na pytania o wynikające z nich uprawnienia odpowiada tak samo, jak osoby LGBT. Odpowiedzi sugerują jednocześnie, że dla osób
heteroseksualnych kwestie symboliczno-rytualne mają mniejsze znaczenie aniżeli kwestie majątkowe. Z ubolewaniem trzeba natomiast przyjąd
to, jakie znaczenie przypisano zabezpieczeniom drugiej strony związku po jego ustaniu, zwłaszcza w przypadku śmierci partnera/partnerki.
Najciekawszy wynik uzyskano w przypadku odpowiedzi dotyczących adopcji. Fakt, że osoby heteroseksualne silniej akcentują potrzebę adopcji
niż osoby LGB jest przypuszczalnie uwarunkowany kulturowo i politycznie. Osoby nieheteroseksualne częściej myślą o samym zawieraniu
15

16. związków niż o powiększaniu rodziny – przypuszczalnie dlatego, że na przeszkodzie temu stoi brak stabilizacji prawnej. Osoby homoseksualne
są skłonne poświecid sprawę adopcji dzieci jako kontrowersyjną w społeczeostwie dla samego uchwalenia ustawy jako takiej. Z kolei osoby
heteroseksualne chętnie zawierałyby związki partnerskie właśnie po to, aby chronid potencjalne dzieci.
Wnioski dla Akcji Miłośd Nie Wyklucza:
Należy wzmocnid przekaz dotyczący zabezpieczeo przysługujących po ustaniu związku oraz wyjaśnid, że w proponowanej ustawie nie będzie
możliwości zmiany nazwiska. Istotne wydaje się także wyjaśnienie, na czym polegad będzie rozwiązanie związku partnerskiego i jego domyślny
ustrój majątkowy.
16

17. 7. Preferencje odnośnie praw, które powinny znaleźd się w ustawie o związkach partnerskich w Polsce – w podziale na preferowaną formę
zawierania związku
Tabela dotyczy pytao omówionych w punkcie szóstym. Tym razem z podziałem na preferowaną formę zawarcia związku partnerskiego. . Celem
jest zbadanie, czy istnieją wyraźne różnice w ocenie elementów ustawy pomiędzy osobami wybierającymi zawarcie związku w Urzędzie Stanu
Cywilnego, a u notariusza. Czerwonym kolorem podkreślono wyraźne (powyżej 5 pp.) różnice w udzielonych odpowiedziach.
kwestia jest nieważna pośrodku kwestia jest bardzo ważna poniżej 5 powyżej 5
lp kwestie ogółem USC notar ogółem USC notar ogółem USC notar ogółem USC notar ogółem USC notar
1 zmiana nazwiska 27,40% 22,50% 48,59% 17,57% 18,35% 14,17% 14,26% 16,61% 4,16% 44,26% 38,89% 67,38% 38,17% 42,76% 18,45%
2 łączenie nazwiska 20,87% 16,63% 39,15% 18,16% 18,59% 16,31% 17,76% 19,94% 8,32% 36,90% 31,99% 58,05% 44,95% 49,42% 25,64%
prawo do
otrzymania
3 0,15% 0,03% 0,67% 0,59% 0,57% 0,67% 93,99% 94,21% 93,03% 0,38% 0,19% 1,22% 99,03% 99,24% 98,11%
informacji o stanie
zdrowia
ustawowe
4 dziedziczenie w 0,61% 0,55% 0,90% 1,71% 1,51% 2,59% 81,80% 82,53% 78,63% 1,46% 1,22% 2,47% 96,83% 97,27% 94,94%
przypadku śmierci
partnera/partnerki
prawo do
5 otrzymania zwłok 0,44% 0,34% 0,90% 1,61% 1,43% 2,36% 85,23% 85,51% 84,03% 1,01% 0,83% 1,79% 97,38% 97,74% 95,85%
partnera/partnerki
możliwość
utworzenia
6 0,57% 0,47% 1,01% 2,03% 2,06% 1,91% 77,08% 77,71% 74,35% 1,19% 1,02% 1,91% 96,78% 96,92% 96,18%
wspólnoty
majątkowej
prawo do najmu
7 lokalu po śmierci 0,76% 0,63% 1,35% 2,20% 2,14% 2,47% 74,16% 74,92% 70,87% 1,93% 1,75% 2,70% 95,87% 96,11% 94,83%
drugiej osoby
prawo do bycia
8 pełnomocnikiem 0,51% 0,42% 0,90% 2,90% 2,89% 2,92% 70,86% 71,25% 69,18% 1,52% 1,48% 1,69% 95,58% 95,63% 95,39%
procesowym
odprawa pośmiertna
9 po śmierci 1,78% 1,43% 3,26% 4,78% 4,35% 6,64% 63,53% 64,65% 58,72% 4,62% 4,07% 6,96% 90,60% 91,58% 86,40%
partnera/partnerki
17

18. renta rodzinna po
10 śmierci 2,03% 1,64% 3,71% 5,10% 4,61% 7,20% 62,12% 63,61% 55,68% 5,13% 4,40% 8,20% 89,77% 90,99% 84,60%
partnera/partnerki
odmowa składania
zeznań
11 0,85% 0,70% 1,46% 3,07% 2,84% 4,05% 72,32% 73,15% 68,73% 2,67% 2,58% 3,02% 94,26% 94,58% 92,93%
obciążających
partnera/partnerkę
zaliczenie do I grupy
12 w podatku od 0,99% 0,81% 1,80% 4,28% 4,20% 4,61% 68,04% 68,53% 65,92% 3,26% 2,58% 5,96% 92,46% 93,22% 89,43%
spadków i darowizn
wspólne rozliczanie
13 podatku 1,21% 0,83% 2,81% 3,89% 3,73% 4,61% 66,20% 66,58% 64,57% 3,45% 2,84% 6,07% 92,66% 93,43% 89,32%
dochodowego
adopcja dziecka
14 partnera/partnerki 8,34% 6,52% 16,20% 6,29% 6,07% 7,20% 57,78% 60,17% 47,47% 13,81% 11,58% 23,51% 79,90% 82,35% 69,29%
(przysposobienie)
adopcja wspólna
15 dziecka przez 12,38% 9,88% 23,17% 8,44% 8,37% 8,77% 47,66% 49,97% 37,68% 20,57% 17,56% 33,52% 70,90% 74,07% 57,71%
partnerów/partnerki
(np. z domu dziecka)
18

19. Średnie odpowiedzi (wg liczby porządkowej z tabeli ze strony 16 i 17, jako Q rozumiemy osoby, które nie identyfikują się z żadną orientacją
seksualną)
Która forma zawierania
związku powinna 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
znaleźć się w ustawie?
w Urzędzie Stanu średnia 5,22 5,73 9,88 9,56 9,65 9,45 9,36 9,29 8,93 8,89 9,27 9,13 9,07 8,28 7,60
Cywilnego N 3836 3836 3836 3836 3836 3836 3836 3836 3836 3836 3836 3836 3836 3836 3836
u notariusza średnia 3,18 3,85 9,77 9,36 9,53 9,35 9,20 9,22 8,52 8,36 9,09 8,84 8,76 7,15 6,23
N 889 889 889 889 889 889 889 889 889 889 889 889 889 889 889
Total średnia 4,83 5,38 9,86 9,52 9,63 9,43 9,33 9,28 8,85 8,79 9,24 9,07 9,01 8,07 7,34
N 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725
Wyraźne różnice w odpowiedziach dotyczą wyłącznie kwestii zmiany/łączenia nazwisk i adopcji. Obserwuje się również pewne zróżnicowanie w
kwestiach zabezpieczeo po ustaniu związku.
1. Zmiana i łączenie nazwisk. Dla 67 procent osób, które wybrały formę „u notariusza” sprawa jest mało istotna, w przypadku USC – 38,9
procent.
2. Adopcja dziecka partnera/partnerki. Dla 69 procent osób, które wybrały formę „u notariusza” jest to sprawa istotna, w przypadku USC – dla
81 procent.
We wszystkich innych kwestiach różnice wynoszą mniej niż 5 pp, chod obserwujemy wyraźny trend wskazujący na mniejsze potrzeby zaistnienia
poszczególnych praw i przywilejów u osób opowiadających się za umową związku partnerskiego zawieraną u notariusza. Jest możliwe, że
stwierdzone różnice potwierdzają wyżej postawioną tezę: osoby opowiadające się za związkami zawieranymi w USC chcą, aby dawały one jak
największy zakres uprawnieo (im więcej uprawnieo, tym wyższy status związku partnerskiego jako rozwiązania prawnego i należny mu
szacunek). Osoby opowiadające się za związkiem typu PACS, zawieranym u notariusza, mają w tym zakresie wymagania zauważalnie niższe –
chod nadal (z wyjątkiem kwestii nazwisk) stosunkowo wysokie. Formułując te wnioski nie należy zapominad, że projekt ustawy oparty na PACS
faktycznie przewidywał znacząco węższy zakres uprawnieo w „sferze zewnętrznej” (czyli pojawiających się w stosunku do osób i podmiotów
spoza związku po zawarciu umowy związku) aniżeli alternatywny projekt zakładający związki partnerskie jako ustawowo uregulowaną
instytucję.
19

20. Wnioski dla Akcji Miłośd Nie Wyklucza:
Należy położyd nacisk na wyjaśnienie różnic pomiędzy projektami. ze wskazaniem, że niektóre elementy jak zmiana nazwiska czy adopcja w obu
projektach nie występują. Poparcie konkretnego projektu jest uzależnione od indywidualnych oczekiwao wobec związku. Osoby
zainteresowane związkiem przewidującym skromniejsze uprawnienia, wybierają PACS. Osoby kładące większy nacisk na pełną gamę uprawnieo
oraz postrzeganie zawartego związku jako (niemal) równorzędnego małżeostwu – wybierają związek jako instytucję prawną, a nie umowę u
notariusza. Z tych obserwacji można wysnud przypuszczenie, że PACS jest rozwiązaniem dobrym dla związków luźniejszych, natomiast związki
partnerskie będące instytucją, zawierane w USC, przyciągają osoby chętne zawrzed ściślejszy związek. Za takim przypuszczeniem przemawia
głównie to, że projekt wzorowany na PACS pozwala stronom umowy związku dowolnie ukształtowad „sferę wewnętrzną”, np. pomijając przy
tym obowiązek pomocy, opieki, wierności czy współżycia. Zarazem trzeba oddad, że różnice w zebranych danych nie są na tyle duże, aby można
mówid o solidnym poparciu takiego przypuszczenia.
20

21. 8.
Preferencje odnośnie obowiązków, które powinny znaleźd się w ustawie o związkach partnerskich w Polsce – w podziale na orientacje
seksualną
Cztery rodzaje obowiązków, o które – podobnie jak w poprzednim pytaniu – zapytano, a które wynikają z Kodeksu rodzinnego i opiekuoczego.
Zapytano ankietowanych o to jak ważna dla nich jest kwestia obowiązków partnerów w związku. Obowiązki te wynikają z ustawy Kodeks
rodzinny i opiekuoczy (Dz. U. z 1964 Nr 9 poz. 59) określającej m.in. obowiązki wynikające z zawarcia związku małżeoskiego. Czerwonym
kolorem podkreślono różnice w odpowiedziach powyżej 5 pp.
kwestia jest nieważna pośrodku kwestia jest bardzo ważna poniżej 5 powyżej 5
ogółem LGBT hetero ogółem LGBT hetero ogółem LGBT hetero ogółem LGBT hetero ogółem LGBT hetero
wzajemna pomoc 2,01% 1,73% 2,45% 4,70% 3,88% 5,99% 66,37% 69,70% 61,13% 3,76% 3,09% 4,84% 91,54% 93,03% 89,17%
współdziałanie dla
2,39% 2,15% 2,78% 5,23% 4,40% 6,53% 64,11% 66,34% 60,59% 4,53% 3,91% 5,50% 90,24% 91,69% 87,97%
dobra rodziny
obowiązek
7,51% 6,37% 9,31% 9,84% 8,59% 11,81% 49,04% 53,22% 42,46% 12,92% 10,77% 16,33% 77,24% 80,64% 71,86%
wspólnego pożycia
obowiązek
wzajemnej 6,90% 6,61% 7,35% 9,46% 8,86% 10,40% 55,81% 59,52% 49,97% 11,70% 10,73% 13,23% 78,84% 80,41% 76,37%
wierności
21

22. Średnie odpowiedzi:
pomoc współdziałanie pożycie wierność
hetero średnia 8,74 8,67 7,40 7,83
N 1837 1837 1837 1837
LGBTQ średnia 9,10 8,97 8,07 8,25
N 2888 2888 2888 2888
Total średnia 8,96 8,85 7,81 8,09
N 4725 4725 4725 4725
Wymaga wyraźnego zaznaczenia, że wbrew części oczekiwao osoby LGBT częściej niż osoby heteroseksualne domagają się wpisania
obowiązków do ustawy o związkach partnerskich. Największe różnice obserwujemy w przypadku obowiązku wspólnego pożycia. Dla ponad 16%
badanych osób heteroseksualnych i niecałych 11% osób LGBT jest to kwestia mało istotna lub nieistotna, dla 72% osób heteroseksualnych
objętych badaniem i prawie 81% LGB jest to kwestia istotna lub bardzo istotna. Różnica ta może wynikad z tego, że pojęcie to – zaczerpnięte
wprost z Kodeksu rodzinnego i opiekuoczego – mogło zostad różnie zrozumiane przez osoby poddane badaniu. Jednocześnie to osobom LGBT
wyraźnie bardziej zależy na zapisaniu w ustawie obowiązku wierności - zatem można przypuszczad, że wpływa to także na poparcie dla
obowiązku wspólnego pożycia (przynajmniej w odniesieniu do osób, które rozumieją je jako obowiązek współżycia fizycznego z drugą osobą). Z
powyższych danych nie można natomiast wnioskowad, że osoby heteroseksualne nie chcą zapisania w ustawie wzajemnych obowiązków osób
pozostających w związku partnerskim. Co prawda osoby heteroseksualne rzadziej wybierają odpowiedź, że kwestia ta jest „bardzo ważna”, ale
w przedziale 6-10 nie występują szczególnie duże różnice w odpowiedziach między tymi osobami a osobami nieheteroseksualnymi.
22

23. Wnioski dla Akcji Miłośd Nie Wyklucza:
Konieczne jest wyjaśnienie na czym polegają obowiązki, o które pytano w ankiecie, oraz wytłumaczyd w jakim celu ustawodawca nakłada
powyższe obowiązki. Odnośnie obowiązku wspólnego pożycia w rozumieniu Kodeksu rodzinnego i opiekuoczego należy wyjaśnid, że chodzi o
obowiązek obcowania płciowego (współżycia fizycznego), stanowiącego przejaw „wspólnoty fizycznej” między osobami w związku. Powinno się
zwrócid uwagę także na to, że w większości ustaw „pozostawanie we wspólnym pożyciu” ma dużo szersze znaczenie, tj. oznacza konkubinat –
„wspólnotę fizyczną” razem ze „wspólnotą duchową” (miłośd, szacunek i pozostałe uczucia) oraz „wspólnotą majątkową” (wspólne
gospodarowanie, zamieszkanie etc. – nawet pomimo braku wspólnoty majątkowej jako ustroju majątkowego). „Wspólnoty majątkowej” w
ramach konkubinatu nie należy więc mylid ze wspólnotą majątkową będącą jednym z ustrojów majątkowych w małżeostwie czy
projektowanym związku partnerskim. Trzeba się skupid na promocji nowego zapisu o obowiązkach w proponowanej ustawie, który różni się od
kodeksu rodzinnego i opiekuoczego.
Trzeba przeprowadzid szkolenia z treści projektów ustaw w postaci spotkao z osobami, które opowiedzą o wybranych aspektach projektó i
odpowiedzą na pytania.
Pomocna będzie także strona internetowa przedstawiająca różnice i podobieostwa między oboma projektami, oraz objaśniająca niejasności
które ujawniła przedstawiona ankieta.
23

24. 9. Preferencje odnośnie obowiązków, które powinny znaleźd się w ustawie o związkach partnerskich w Polsce – w podziale na formy związku
partnerskiego
Podobnie jak w punkcie 7 porównano odpowiedzi ze względu na wybraną formę związku partnerskiego/zawarcia tego związku.
kwestia jest nieważna pośrodku kwestia jest bardzo ważna poniżej 5 powyżej 5
ogółem USC not ogółem USC not ogółem USC not ogółem USC not ogółem USC not
wzajemna pomoc 2,01% 1,51% 4,16% 4,70% 4,25% 6,64% 66,37% 67,99% 59,39% 3,76% 3,03% 6,97% 91,54% 92,72% 86,39%
współdziałanie dla 2,39% 1,82% 4,84% 5,23% 4,64% 7,76% 64,11% 65,56% 57,82% 4,53% 3,62% 8,44% 90,24% 91,74% 83,80%
dobra rodziny
obowiązek 7,51% 6,78% 10,69% 9,84% 9,23% 12,49% 49,04% 50,42% 43,08% 12,92% 11,61% 18,67% 77,24% 79,16% 68,84%
wspólnego pożycia
obowiązek
wzajemnej 6,90% 6,10% 10,35% 9,46% 9,05% 11,25% 55,81% 57,30% 49,38% 11,70% 10,62% 16,42% 78,84% 80,33% 72,33%
wierności
Średnie odpowiedzi:
współdział
pomoc anie pożycie wierność
w Urzędzie Stanu średnia 9,06 8,96 7,95 8,21
Cywilnego
N 3836 3836 3836 3836
u notariusza średnia 8,51 8,38 7,24 7,56
N 889 889 889 889
Total średnia 8,96 8,85 7,81 8,09
N 4725 4725 4725 4725
24

25. Różnice w podejściu do obowiązków są znaczące. Jak się wydaje, osoby chcące zawrzed związek u notariusza mniejszą uwagę poświęcają
obowiązkom. Różnica w wyrażaniu istotności (wskazania na skali powyżej pięciu punktów) danego obowiązku wygląda następująco:
Obowiązek Różnica USC/notariusz
wzajemna pomoc 6,33pp.
współdziałanie dla dobra
7,94pp.
rodziny
obowiązek wspólnego pożycia 10,32pp.
obowiązek wzajemnej
8,00pp.
wierności
Można zaryzykowad przypuszczenie, że osoby chcące zawrzed związek u notariusza (PACS) są mniej chętni do nałożenie na siebie obowiązków
tj. tak ukształtują zawartą przez siebie umowę związku, aby przewidywała ona mniej obowiązków. Osoby te nie chcą aby paostwo ingerowało w
te kwestie – stąd ich poparcie dla rozwiązania wzorowanego na PACS, gdzie mają pełną swobodę w kształtowaniu „sfery wewnętrznej”, czyli
relacji z drugą osobą w związku. Są ograniczone podstawy by uznad, że osoby te – częściej niż opowiadające się za związkami partnerskimi
zawieranymi w USC – traktują związek jako coś tymczasowego, rzadziej zastanawiają się nad konsekwencjami w przypadku jego ustania i mniej
uwagi przywiązują do obowiązków z nim związanych. Jednocześnie należy podkreślid, że osoby te nie są przeciwne obowiązkom jako takim –
zaledwie 10 procent osób uważa, że obowiązki nie są ich zdaniem na tyle ważne, by znaleźd się w ustawie. Dodad należy, że w przypadku
umowy związku partnerskiego jej strony mogą przyjąd na siebie obowiązki idące dużo dalej, niż ustawodawca określił dla małżeostw czy niż
projektuje się dla związków partnerskich zawieranych w USC.
25

26. Wnioski dla Akcji Miłośd Nie Wyklucza:
W kwestii obowiązków nie istnieją bardzo wyraźne różnice między badanymi osobami ze względu na wybieraną formę zawarcia związku.
Wybór ten nie jest również zależny od płci ani orientacji seksualnej. Należy przedstawid założenia ustawy o związkach partnerskich i podkreślid
zastosowaną w nim formułę dotyczącą obowiązków:
Art. 6
Partnerzy mają równe prawa i obowiązki w związku partnerskim, udzielają sobie wzajemnej pomocy i wsparcia, a także dbają o utrzymanie
więzi pożycia.
Art. 8.
Obaj partnerzy obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniad się do zaspokajania
potrzeb gospodarstwa domowego, które przez swój związek założyli.
26

27. PODSUMOWANIE BADANIA
Wyniki badania ukazały, że w kwestii poparcia dla wymienionych elementów ustawy nie występują większe różnice pomiędzy osobami
heteroseksualnymi a osobami LGBT. Na podstawie zebranej próby można wnioskowad, że poparcie dla poszczególnych praw i obowiązków nie
zależy od orientacji seksualnej. Wyraźniejsza jest zależnośd między prawami i obowiązkami, a formą zawierania związku – osoby wybierające
zawarcie wzorowanej na PACS umowy związku partnerskiego u notariusza przykładają nieco mniejsze znaczenie do praw i obowiązków, niż ma
to miejsce w przypadku osób wybierających zawarcie związku w USC.
Na formę zawierania związku największy wpływ mają czynniki: chęd zmiany nazwiska (najistotniejszy faktor: beta2 na poziomie -0,192), prawo
do bycia pełnomocnikiem procesowym (0,53), prawo do renty (-0,67), kwestia adopcji (ważny faktor: -0,113), orientacja seksualna (-0,8), wiek
osoby badanej (0,59), jej stosunek do tego czy ustawa powinna dotyczyd tylko par jedno- czy różnopłciowych (-0,39) oraz tylko jednopłciowych
(-0,4) i czy ustawa jest potrzebna parom jednopłciowym (-0,89).
Na kwestię poparcia dla ustawy obejmującej pary jedno- i różnopłciowe wpływają: wiek (-0,69), stosunek do tego czy ustawa jest potrzebna
parom jednopłciowym (najsilniejszy faktor dodatni: 0,94) oraz siłą rzeczy najmocniejszy faktor (działający ujemnie: -0,495) poparcie dla ustawy
tylko dla par jednopłciowych, możliwośd pochowania zwłok (0,53), kwestia wspólnoty majątkowej (0,63) oraz adopcja (0,4).
Jedyne elementy, w których obserwujemy różnice zdao, to poparcie dla zmiany i łączenia nazwisk oraz obowiązku wspólnego pożycia, a także
adopcji. Jednocześnie – co warto podkreślid – pierwsze dwa elementy oraz adopcja nie znajdują się w ustawie o instytucji związku
partnerskiego, zaś wspólne pożycie jest de facto wymagane by zaistniał jakikolwiek związek.
Badanie nie jest reprezentatywne, mimo to można uznad, że zebrane odpowiedzi są reprezentatywne dla grupy osób, które popierają ideę
uchwalenia ustawy o związkach partnerskich w Polsce. Są to osoby, dla których działamy – tych, które, mamy nadzieję, jako pierwsze będą
korzystad z przyjętej przez Sejm ustawy.
Ważne jest by z wynikami ankiety zapoznały się osoby decyzyjne, ale też media, które bezkrytycznie przyjmują tezę o poparciu przez osoby
heteroseksualne związków zawieranych w formie umów u notariusza. Warto jednocześnie pamiętad, że ankietę w dużej mierze wypełniały
osoby związane z akcją „Miłośd Nie Wyklucza”, która promuje zinstytucjonalizowane związki partnerskie (w opozycji do umów o związkach
partnerskich). Może mied to znaczący wpływ na ogólne wyniki ankiety – zarówno poparcie dla rozwiązao stricte z ustawy o związkach
partnerskich jak i poziom wiedzy odpowiadających.
2
Beta przyjmuje wartości od -1 do 1.
27

28. Appendix
Dla potrzeb pracy magisterskiej Monika Czaplicka3
Obowiązki w ustawie o związkach partnerskich doktorantki Instytut Socjologii Uniwersytetu
Warszawskiego która przeprowadziła w internecie
obowiązek wspólnego pożycia 717 456 w 2011 roku ankietę pokrywającą się z ankietą
782 412 portalu Homiki.pl z 2010 roku. Wyniki dotyczące
obowiązek wzajemnej wierności
900 219 kwestii, jakie prawa i obowiązki mają znajdowad
przysposobienie
1077 107
się w potencjalnej ustawie rejestrowanych
obowiązek wzajemnej pomocy
związków partnerskich pokrywają się z wynikami
obowiązek opieki nad dzieckiem partnera/ki 974 148
ankiety Homiki.pl. Wykres obrazuje, że wszystkie
obowiązek współdziałania dla dobra rodziny 1017 149
prawa uzyskały poparcie na poziomie ponad 86%
obowiązek alimentacyjny 1007 128
dla par jedno- i różnopłciowych. Niższe wyniki niż
adopcja wspólna dziecka przez partnerów/ki … 873 175
w przypadku badania Homiki.pl wynikają z
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% uczestnictwa osób heteroseksualnych. W każdym
pytaniu wskazują one rzadziej odpowiedź, że dane
dla par jedno- i różnopłciowych tylko dla par różnopłciowych prawo powinno byd dostępne dla par jedno- i
tylko dla par jednopłciowych nie powinno znaleźd się w ustawie różnopłciowych. Częściej za to wybierają
odpowiedź, że dane prawo w ogóle nie powinno
się znaleźd w ustawie. Różnice z badaniem Homiki.pl sięgają 9% (prawo do otrzymywania informacji o stanie zdrowia w ankiecie Homiki.pl
osiągnęło poparcie prawie 99% badanych, w tym badaniu dziewięciu na dziesięd osób). Biorąc jednak pod uwagę wysoki odsetek poparcia dla
samej ustawy niższe wyniki mogłyby byd zastanawiające. Badane osoby zgadzają się również co do tego, że wszystkie prawa powinny
obejmowad pary mieszane i pary jednopłciowe. Istnieje korelacja między znajomością osoby homoseksualnej a poparciem dla poszczególnych
praw dla obu form par (wartości między 0,169 a 0,230).
3
Monika Czaplicka, Strategie wykorzystywania internetu do walki o prawa mniejszości seksualnych, Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, promotor prof.
Ireneusz Krzemioski, 2011. Dokonano niewielkich zmian w tekście.
28

29. Wyniki (zaprezentowane na wykresie) dotyczące obowiązków, które mogłyby byd zawarte w ustawie o rejestrowanych związkach partnerskich
w Polsce, również są zbliżone do tych uzyskanych przez Homiki.pl. Co siódma badana osoba w obu badaniach popiera adopcję, przy czym mniej
więcej 7,5 procent osób uważa, że powinno byd ono dostępne tylko dla par różnopłciowych. Obowiązek wzajemnej pomocy popiera 88 procent
badanych w ankiecie Homiki.pl i 84,5 procenta w tym badaniu (podane procenty odnoszą się do poparcia takiego obowiązku dla obu typów par,
chyba, że zostanie zaznaczone, że jest inaczej). Co ósma osoba zapytana w ramach obu badao uważa, że należy współdziaład dla dobra rodziny,
obowiązek opieki nad dzieckiem popiera co siódma z zapytanych przez Homiki.pl oraz ponad 76 procent ankietowanych w tym badaniu (wraz z
7% popierającymi taki obowiązek tylko dla par różnopłciowych). Większe różnice ujawniły pytania o adopcję: 57% badanych przez Homiki.pl
popiera możliwośd adopcji przez pary różnopłciowe, w powyższym badaniu jest to aż 68% (oraz 13% tylko dla par różnopłciowych). Obowiązek
wspólnego pożycia4 popierało 78% badanych w ankiecie Homiki.pl, podczas gdy w tym badaniu – już 56%. Poparcie dla obowiązku
alimentacyjnego wzrosło z 57% (Homiki.pl) do 79% (niniejsze badanie). Można spekulowad, że powyższe różnice wynikają z udziału odpowiedzi
udzielonych w niniejszym badaniu przez osoby heteroseksualne, które w mniejszym stopniu popierają adopcję przez pary jednopłciowe, ale są
dużo bardziej zainteresowane alimentami. Największą różnicę można jednak zaobserwowad w podejściu do wierności jako obowiązku osób
pozostających w związku partnerskim. Taki obowiązek popierało ponad 77% badanych przez Homiki.pl, w tym badaniu – tylko 61%. Trudno
stwierdzid skąd wynikają różnice w podejściu do tej kwestii.
W tabeli krzyżowej orientacji seksualnej i poparcia dla adopcji dzieci innych niż biologiczne jednej z osób, osoby homoseksualne i biseksualne
popierają ten postulat na poziomie 75-79 procent, osoby heteroseksualne – 59%. W przypadku alimentów poparcie przez osoby
homoseksualne i biseksualne to 83-86%, dla osób heteroseksualnych to 79%. Istnieje korelacja z płcią i wiekiem – częściej obowiązek
alimentacyjny popierają mężczyźni i raczej osoby młodsze. Jest niewielka różnica w podejściu do obowiązku wierności ze względu na orientację:
66% osób homoseksualnych, 63% biseksualnych i niecałe 60% heteroseksualnych popiera ten postulat. Jest to interesujący wniosek – biorąc
pod uwagę, iż przyjęło się, że to osoby nieheteroseksualne są mniej wierne niż osoby heteroseksualne.
Interesująca korelacja pojawia się przy analizie wiedzy osób badanych na temat związków partnerskich. Widad to szczególnie przy podpunktach
dotyczących adopcji, odmowy zeznao oraz renty. Korelacje (odpowiednio) wynoszą: -0,103, -0,090, -0,91, -0,84. Dla przykładu: tylko co druga
osoba określająca, że nie ma żadnej wiedzy dotyczącej związków partnerskich, popierała obowiązek alimentacyjny. Z kolei osiem na dziesięd
osób, które określały swoją wiedzę jako dogłębną, popierały ten postulat.
4
Nie wiadomo jak osoby poddane badaniu rozumiały to sformułowanie.
29

30. Zakooczenie
Prezentując zarówno badanie przeprowadzone przez Akcję Miłośd Nie Wyklucza jak i badania Moniki Czaplickiej oraz portalu Homiki.pl należy
podkreślid następujące kwestie:
1. Istnieją pewne różnice pomiędzy osobami ze względu na orientację seksualną w kwestiach takich jak:
a) forma zawarcia związku (w Urzędzie Stanu Cywilnego lub u notariusza);
b) obecnośd zmiany i łączenia nazwisk w ustawie o związkach partnerskich;
c) obecnośd kwestii adopcyjnych w ustawie o związkach partnerskich.
Przeważnie osoby heteroseksualne i osoby biseksualne częściej wybierają zawarcie związku u notariusza i przywiązują do wyżej wymienionych
kwestii znaczenie mniejsze, niż osoby homoseksualne.
2. Występujące różnice nie przesądzają o ogólnym poparciu dla zawarcia związku w Urzędzie Stanu Cywilnego – większośd osób
heteroseksualnych i osób biseksualnych popiera ideę wprowadzenia ustawy, która będzie umożliwiała zawarcie związku w USC, jednocześnie
nie oznacza to – co zaobserwowano w 2011 roku – że osoby te nie poprą innego projektu ustawy, gdyż wiedza o poszczególnych elementach
(rozwiązaniach) ustawy – na co wskazują komentarze w internecie – nie jest pogłębiona.
3. Istniejące różnice nie wskazują by osoby badane nie popierały ustawy o instytucji związku partnerskiego, szczególnie że przedstawiony
projekt ustawy nie zawiera łączenia/zmiany nazwiska i kwestii adopcyjnych.
4. Badane osoby homoseksualne zdecydowanie silniej akcentują wprowadzenie do ustawy obowiązków, jak i uważają, że ustawa jest
najbardziej potrzebna właśnie ich grupie. Należy pamiętad, że oba znane projekty ustawy przewidują związki partnerskie także dla par
różnopłciowych, a zatem przede wszystkim dla osób heteroseksualnych.
5. W momencie złożenia w Sejmie projektów ustaw przeprowadzone zostanie działanie szkoleniowe dla osób zainteresowanych ustawą o
związkach partnerskich połączone z edukacją na temat złożonych projektów .
30

31. Zapraszamy do kontaktu:
Rzecznik prasowy
Wojciech Szot
+48 609 626 500
wojciech.szot@abiekt.pl
www.miloscniewyklucza.pl
Jeśli chcesz wspomóc nas finansowo:
Dokonaj wpłaty przez PayPal dostępny na naszej stronie internetowej lub wykonaj przelew na następujące konto:
Stowarzyszenie Otwarte Forum
ul. Bolesławicka 24/172, 03-352 Warszawa
81 2130 0004 2001 0460 1332 0001
(IBAN PL 81 2130 0004 2001 0460 1332 0001)
SWIFT: VOWAPLP1
Tytuł płatności: Darowizna na cele statutowe Stowarzyszenia – Miłośd nie wyklucza
31