Lezing door Odin Essers, VOGIN-IP-lezing 2023 - Amsterdam, 16 maart 2023

1. Maastricht University Library
Oude boeken,
nieuwe vaardigheden en
Wikipedia
Odin Essers
Conservator Bijzondere Collecties
16 maart 2023

2. University Library
Houben, A. H. H. (1982). Voormalige jezuïetenbibliotheken in maastricht, een kleine
bibliotheekgeschiedenis. Campus Liber, (1982), Pp. [429]-444, (1982), P. [429]-444.

3. University Library
Inhoud
• Bijzondere Collecties Universiteit Maastricht
• Wikipedia in het onderwijs
• Impact Wikipedia-programma’s
• Aandachtspunten
• Wikidata en Wikimedia Commons
• Plannen
Maastricht University Library, Public domain, via Wikimedia Commons
Picture
of
wikiglobe
(Lane
Hartwell)
cropped
and
mashup
with
text
by
Sage
Ross

4. University Library
Houben, A. H. H. (1982). Voormalige jezuïetenbibliotheken in maastricht, een kleine
bibliotheekgeschiedenis. Campus Liber, (1982), Pp. [429]-444, (1982), P. [429]-444.

5. University Library
Houben, A. H. H. (1982). Voormalige jezuïetenbibliotheken in maastricht, een kleine
bibliotheekgeschiedenis. Campus Liber, (1982), Pp. [429]-444, (1982), P. [429]-444.

6. University Library
Houben, A. H. H. (1982). Voormalige jezuïetenbibliotheken in maastricht, een kleine
bibliotheekgeschiedenis. Campus Liber, (1982), Pp. [429]-444, (1982), P. [429]-444.

7. University Library
https://www.visitmaastricht.com/locations/2331628060/universiteitsbibliotheek-maastricht
File:Maastricht-course 2023 - Opening up old books (2).jpg
CC0 1.0 via Wikimedia Commons

8. University Library
Bijzondere Collecties

9. University Library
Foto’s eigen archief

10. University Library
• een middeleeuws handschrift
• een handgekleurde atlas van
Mercator uit 1628
• een persoonlijk gebeden-
boekje van Lodewijk Napoleon
• een unieke verzameling
geïllustreerde sprookjes-
boeken uit de eerste helft van
de 20e eeuw

11. University Library
© Hugo Thomassen

12. University Library

13. University Library

14. University Library

15. University Library

16. University Library
File:
Wikipedia-logo-v2-en.svg
Wikimedia
Foundation,
CC
BY-SA
3.0
via
Wikimedia
Commons

17. University Library
Brochure Special Collections 2018
Daines, J. G., Kopp, M. G., & Skeem, D. M. (2022). Bridging the gap: competencies for teaching with
primary sources. Portal: Libraries and the Academy, 22(4), 855–878.
Gebruik van primaire bronnen motiveert | Echte boeken, echte mensen |
Ruw en ongefilterd | Discussies, ideeën en kritisch denken

18. University Library
Wikipedia in het onderwijs
• drie research-based onderwijsprogramma’s (ba)
• ontwikkelen informatievaardigheden met primaire bronnen
• kleine groepen met 6 tot 14 studenten
• samenwerking faculteit, UB en Wikimedia NL
• lezingen, rondleidingen, presentaties, groepsdiscussies,
(wiki)workshops, trainingen en feedbacksessies
• resultaten: scriptie, analyse, verslag, Wikipedia-pagina,
facultatief: vlog, expositie
File:WikipediaEducationProgramLogo.svg
Wikimedia
Foundation,
CC
BY-SA
3.0
via
Wikimedia
Commons

19. University Library
File:Maastricht University-Course Spring 2016 On Expedition (2).jpg
CC0 1.0 via Wikimedia Commons
On Expedition: over reisboeken
File:Wikipedia course at Maastricht University College, FPN Historical Book Review, 3 May 2017 (2).jpg
CC0 1.0 via Wikimedia Commons
Historical book review: over psychologieboeken
File:Maastricht-course 2019 - Opening up old books (1).jpg
CC0 1.0 via Wikimedia Commons
Opening up old books: over plantenboeken

20. University Library
Opening up old books
• Maastricht Science Programme, UB en WikimediaNL
• Engelstalig liberal arts and sciences programma,
gestart in 2010
• 8-9 studenten
• fulltime programma met rondleiding, workshops en
feedbacksessies
• resultaat: verslag, eindpresentatie, Wikipedia-bijdrage

21. University Library
Opening up old books
• rondleiding Bijzondere Collecties door conservator
File:Maastricht-course 2023 - Opening up old books (7).jpg
CC BY-SA 4.0 via Wikimedia Commons

22. University Library
Opening up old books
• zoekvaardigheden Libsearch (Worldcat) en
domeinspecifieke databases door informatiespecialist
• Wikipedia workshop door Wikimedian
File:Open Up Old Books Wiki Course.jpg
CC BY-SA 4.0 via Wikimedia Commons

23. University Library
Opening up old books
• facultatieve activiteiten door Citizen Science
medewerker:
• studenten leveren inhoudelijke input voor exposities en
helpen mee inrichten
• studenten vloggen over leerproces

24. University Library
• projectpagina met programma, handige links, richtlijnen,
contactinformatie en links naar individuele sandboxen
• twee groepen, twee artikelen
• studenten verdelen de rollen
• van individuele sandbox naar groepsandbox
• support en feedback door docent, conservator,
facultaire informatiespecialist en Wikimedian
• beoordeling op verschillende niveaus: inhoud,
referenties en structuur
• laatste sessie: publicatie artikel
Opening up old books

25. University Library

26. University Library

27. University Library
Impact Wikipedia-programma’s
Een belangrijk doel is het verbeteren van academische
informatievaardigheden van studenten, zoals:
• vinden, analyseren, evalueren en selecteren van
primaire bronnen
• communiceren academische kennis naar breed publiek
(societal outreach)
• ervaring opdoen met encyclopedisch schrijven
• refereren en citeren

28. University Library
Nieuw: publiceren eigen werk op open access platform
Evaluatie studenten:
• toegenomen motivatie
• toegenomen lezerspubliek
• gevoel van verantwoordelijkheid voor eigen artikel
tijdens en na de cursus (‘eigenaarschap’)
• begrip voor belang open access en valorisatie
• artikel draagt bij aan positief beeld Wikipedia
Impact Wikipedia-programma’s

29. University Library
Aandachtspunten
• studenten worstelen met het vinden van relevante
informatie over (de historische context van) het boek
• studenten vinden het lastig online een vertaling te
vinden
• sommige artikelen die door de studenten zijn
geschreven, blijven ongepubliceerd
• niet alle geselecteerde boeken of auteurs zijn geschikt
voor een Wikipedia-artikel
• deze programma’s passen beter bij kleinere groepen

30. University Library
Wikidata en Wikimedia Commons
nl.wikipedia.org/wiki/Wikidata#/media/Bestand:Wikidata-logo-en.svg
https://en.wikipedia.org/wiki/File:Commons-logo-en.svg
Mediabank van Wikipedia met
meer dan 70 miljoen foto's,
illustraties, 3D-modellen, audio-
en videobestanden.
Bron voor open data gericht op
zichtbaarheid en (her)bruikbaarheid
van collectie-items (gratis,
collaboratief, meertalig,
gestructureerd, machineleesbaar)

31. University Library

32. University Library

33. University Library

34. University Library

35. University Library
Voordelen voor de studenten
• kans om met primaire bronnen te werken
• verbeteren informatievaardigheden
• schrijven voor een wereldwijd publiek
• bijdragen aan de grootste encyclopedie ter wereld
• valoriseren van opgedane kennis
• gratis ondersteuning van een Wikimedian
• mooie toevoeging aan cv

36. University Library
Plannen
• 2023: Law in historical fiction
• 2023: project Kluisboeken zichtbaar en vindbaar maken
in Wikidata en Wikimedia Commons
• 2024: interfacultair research-based onderwijsprogramma
Cervantes y Saavedra, M. de. (1750). Vida, y hechos del ingenioso cavallero don qvixote de la mancha
(Nueva ediccion, corr., ill., y añadida). A costa de don Pedro Alonso y Padilla, Libreria de Camara de Rey.
File:Wikimedia logo family complete-2022.svg
CC BY-SA 3.0 via Wikimedia Commons

37. University Library

38. University Library
https://www.chiefmarketer.com/what-are-the-biggest-b2b-pain-points/question-mark-wood-creative-idea-640/