tekno dbh 3.maila

1. TEKNOLOGIA DBH 3.maila

2. DEFINIZIOADEFINIZIOA
PlastikoakPlastikoak sintesi kimikosintesi kimikoz fabrikatuta daude, lehengaiz fabrikatuta daude, lehengai
desberdinak erabiliz: petrolioa, ikatza, kautxua, gasadesberdinak erabiliz: petrolioa, ikatza, kautxua, gasa
eta abar.eta abar.
Plastikoen egitura molekularraPlastikoen egitura molekularra polimeropolimeroz osatua da.z osatua da.
Polimero horiek molekula-kate luzeak dira. Beraz,Polimero horiek molekula-kate luzeak dira. Beraz,
plastikoak molekula-kate luzez osatutako materialplastikoak molekula-kate luzez osatutako material
sintetikoak dira.sintetikoak dira.
Definizio honen barruan material asko eta osoDefinizio honen barruan material asko eta oso
desberdinak barneratzen dira.desberdinak barneratzen dira.

3. EZAUGARRIAKEZAUGARRIAK
Plastiko gehienek hurrengoPlastiko gehienek hurrengo ezaugarri orokorrakezaugarri orokorrak
izango dituzte:izango dituzte:
 Mekanizatzen, ebakitzen edo moldeatzenMekanizatzen, ebakitzen edo moldeatzen
errazak dira. Arinak dira.errazak dira. Arinak dira.
 Gainazala babestu beharrik ez dute eta urarenGainazala babestu beharrik ez dute eta uraren
nahiz substantzia kimikoen erasoak jasan egitennahiz substantzia kimikoen erasoak jasan egiten
dituzte.dituzte.
 Forma askotan hornitzen dira: lamina, ale, apar,Forma askotan hornitzen dira: lamina, ale, apar,
likido, erretxina eta abarren moduan. Kolorelikido, erretxina eta abarren moduan. Kolore
desberdinetan errez lor daitezke.desberdinetan errez lor daitezke.
 Isolatzaile elektriko onak dira.Isolatzaile elektriko onak dira.

4. DESABANTAILAKDESABANTAILAK
DesabantailakDesabantailak ere badituzte:ere badituzte:
 Batzuek ez dute tenperatua altuakBatzuek ez dute tenperatua altuak
jasaten.jasaten.
 Ezaugarri mekanikoak ez dira metalenakEzaugarri mekanikoak ez dira metalenak
bezain onak.bezain onak.
 Batzuk su hartzeko arriskua dute.Batzuk su hartzeko arriskua dute.
 Batzuk hauskorrak bihurtzen dira denboraBatzuk hauskorrak bihurtzen dira denbora
igarota.igarota.

5. SAILKAPENASAILKAPENA
 TERMOEGONKORRAKTERMOEGONKORRAK
 TERMOPLASTIKOAKTERMOPLASTIKOAK
 ELASTOMEROAKELASTOMEROAK

6. TERMOEGONKORRAKTERMOEGONKORRAK
 Barneratzen dituzten polimero-molekulak elkar lotutaBarneratzen dituzten polimero-molekulak elkar lotuta
daude, eta lotura horiek ez dira beroarekin apurtzen.daude, eta lotura horiek ez dira beroarekin apurtzen.
Forma aldatu gabe tenperatura handi samarrean lanForma aldatu gabe tenperatura handi samarrean lan
egin behar duten aparatuetan erabiltzeko egokiak dira.egin behar duten aparatuetan erabiltzeko egokiak dira.
 FENOLAKFENOLAK isolatzaile elektrikoak, etengailuak,isolatzaile elektrikoak, etengailuak,
entxufeak...entxufeak...
 AMINAKAMINAK Etengailuak, oholen laminatuak...Etengailuak, oholen laminatuak...
 POLIESTER-ERRETXINAKPOLIESTER-ERRETXINAK Itsasontziak, igerilekuak,Itsasontziak, igerilekuak,
zuntzak etazuntzak eta arropak...arropak...
 EPOXI-ERRETXINAKEPOXI-ERRETXINAK Kiroletako materiala, hegazkinenKiroletako materiala, hegazkinen
hegalak,hegalak, itsaskinak eta lekedak...itsaskinak eta lekedak...

8. TERMOPLASTIKOAKTERMOPLASTIKOAK
 Beraien polimeroak libre daude, ez daude elkar lotuta.Beraien polimeroak libre daude, ez daude elkar lotuta.
Beroa eta indarra aplikatuz gero, molekulak irristatzenBeroa eta indarra aplikatuz gero, molekulak irristatzen
dira, objektuak forma galduz.dira, objektuak forma galduz.
 POLIETILENOAKPOLIETILENOAK Poltsak, ontziak, kontenedoreak...Poltsak, ontziak, kontenedoreak...
 POLIESTER SATURATUAKPOLIESTER SATURATUAK Edarietarako botilak,Edarietarako botilak,
janarietarakojanarietarako ontziak…ontziak…
 POLIESTIRENOAKPOLIESTIRENOAK Enbalatzeko babesak, laminaEnbalatzeko babesak, lamina
isolatzaileak...isolatzaileak...
 POLIVINILOAKPOLIVINILOAK Ur- eta gas-hodiak, isolatzaileUr- eta gas-hodiak, isolatzaile
elektrikoak, materialelektrikoak, material buztiezinak, aintzineko musikabuztiezinak, aintzineko musika
diskoak... (PVC famatua polivinil kloruroa da)diskoak... (PVC famatua polivinil kloruroa da)
 POLIPROPILENOAKPOLIPROPILENOAK Kutxak, ziringak...Kutxak, ziringak...

10. ELASTOMEROAKELASTOMEROAK
 Kautxua zuhaitz tropikal baten erretxina (latexa) lehortuzKautxua zuhaitz tropikal baten erretxina (latexa) lehortuz
eta gatzatuz lortzen den produktua da. Horrela lortutakoeta gatzatuz lortzen den produktua da. Horrela lortutako
goma (kautxu erretxina horri gatz bat gehituz kautxugoma (kautxu erretxina horri gatz bat gehituz kautxu
gordina) elastikoa da, baina 60ºC baino tenperaturagordina) elastikoa da, baina 60ºC baino tenperatura
handiagoak ez ditu jasaten. Horregatikhandiagoak ez ditu jasaten. Horregatik bulkanizatubulkanizatu
izeneko tratamendua ematen zaio, hau da, sufreaizeneko tratamendua ematen zaio, hau da, sufrea
erantsi eta berotu egiten da.erantsi eta berotu egiten da.
 Elastomeroak kautxuaren taldekoak dira, baina ez diraElastomeroak kautxuaren taldekoak dira, baina ez dira
naturalak. Polimerozko kate luzeak dituzte, sare moduannaturalak. Polimerozko kate luzeak dituzte, sare moduan
ordenatuta, lotura gutxien bitartez lotuta. Egituraordenatuta, lotura gutxien bitartez lotuta. Egitura
honengatik oso elastikoak eta malguak dira.honengatik oso elastikoak eta malguak dira.
 Kotxeen pneumatikoak, goma elastikoak, zapata-zoruakKotxeen pneumatikoak, goma elastikoak, zapata-zoruak
eta antzeko aplikaziotan erabiliak dira. Silikonak ereeta antzeko aplikaziotan erabiliak dira. Silikonak ere
elastomeroak dira.elastomeroak dira.

12. TEKNIKAKTEKNIKAK
Teknika guztietan plastiko berotu egin beharTeknika guztietan plastiko berotu egin behar
da eta molde batean sartu gero teknikada eta molde batean sartu gero teknika
bakoitzaren bereizitasuna polimeroaribakoitzaren bereizitasuna polimeroari
forma emateko moduan datza.forma emateko moduan datza.

13. •1.1. Plastikozko bolatxoak zilindro batean sartzen dira. 1.2. Berogailuak plastikozko bolatxoak urtzen ditu
•1.3. Pistoiak plastiko urtua egin nahi dugun piezaren
forma duen moldean injektatzen. du.
•1.4. Plastikoa hoztu ondoren moldea zabaltzen
da pieza lortuz.
1. Injekziozko moldeaketa:
Ontziak, konketak, karkasak eta forma zaila duten piezak egiteko erabiltzen da.

14. 2. Estrusioa:
Luzera handiko piezak (tutueriak, profilak...) egiteko erabiltzen da.
2.1. Plastikozko bolatxoak zilindro batean sartzen dira. 2.2. Berogailuak plastikozko bolatxoak urtzen ditu.
2.3. Pistoiak plastiko urtua forma jakin bat duen ahokotik 2.4. Plastikoa hozten da pieza lortuz. pasatzera behartzen du.

15. 3. Aire presio bidezko moldeaketa:
Objektu hutsak (botilak, ontziak...) egiteko erabiltzen da.
3.1. Plastikozko bolatxoak zilindro batean sartzen dira. 3.2. Berogailuak plastikozko bolatxoak urtzen ditu.
3.3. Pistoiak plastiko urtua zilindro huts batean sartzen du.
Aire presioa injektatzen da plastikoa moldearen ormen
gainean jarriz.
3.4. Plastikoa hoztu ondoren moldea zabaltzen da pieza lortuz.

16. 4. Hutsean moldeaketa:
Lodiera gutxiko piezak (bildukiak edo blisterrak...) egiteko erabiltzen da.
4.1. Egin nahi dugun piezaren forma duen moldea daukagu. 4.2. Moldearen gainean plastikozko xafla fin bat
ertzetan finkatzen da.
4.3. Berogailuak xafla biguntzen du. Hutsa egiten da
xafla moldearen formara egokituz.
4.4. Plastikoa hoztu ondoren pieza lortzen da.

17. 5. Konpresiozko moldeaketa:
Objektu desberdinak egiteko erabiltzen da. Adibidez osagarri elektrikoak
(entxufeak, etengailuak....),
kazolen heldulekuak....
5.1. Plastikoen bolatxoak
edo hautsa molde batean
sartzen da.
5.2. Moldea ixten da eta
plastikoa berotzen eta
konprimatzen da.
5.3. Plastikoa hoztu ondoren
moldea zabaltzen da pieza
lortuz