Εισαγωγική παρουσίαση της εργασίας για τον υπολογισμό της απόστασης του Supenova 1987A. Συνοδεύεται από φύλλα εργασίας που δουλεύουν οι μαθητές.

1. SN 1987A
Παρουσίαση Ερευνητικής Πρότασης

2. 1. Υπερκαινοφανείς
• Ορισμένοι αστέρες κατά το τέλος της ζωής τους (αφού
κάψουν όλο το υδρογόνο που περιέχουν) καταλήγουν σε
μια μεγάλη εντυπωσιακή έκρηξη.
• Η έκρηξη αυτή είναι τόσο μεγάλη, που η λαμπρότητα του
αστέρα ισοδυναμεί με τη λαμπρότητα εκατομμυρίων
απλών αστέρων.

3. 1. Υπερκαινοφανείς
• Οι αστέρες αυτοί ονομάζονται υπερκαινοφανείς
(supernova).
• Η έκρηξή τους είναι από τα εντυπωσιακότερα φαινόμενα
στο Σύμπαν.
• Είναι τόσο εντυπωσιακή που μπορούμε να δούμε
υπερκαινοφανείς αστέρες ακόμη και εκτός του Γαλαξία
μας με γυμνό μάτι.

4. 1. Υπερκαινοφανείς
• Ας δούμε μια τέτοια έκρηξη σε προσομοίωση Η/Υ.

5. 1. Υπερκαινοφανείς
• Ένα άλλο Μοντέλο Προσομοίωσης.

6. 2. Ο SN 1987A
• Ένας τέτοιος αστέρας είναι ο SN 1987A.

7. 2. Ο SN 1987A
• Το όνομα του αστέρα προκύπτει ως εξής
• Τα αρχικά SN αναφέρονται στο φαινόμενο, δηλαδή στο
Supernova.
• Ο αριθμός 1987, αναφέρεται στο έτος κατά το οποίο
έγινε η έκρηξη
• Το γράμμα Α αναφέρεται στο γεγονός ότι πρόκειται για
τον πρώτο υπερκαινοφανή που παρατηρήθηκε το έτος
1987.

8. 2. Ο SN 1987A
• O SN 1987Α μας παρέχει μια μοναδική ευκαιρία να
μετρήσουμε την ακριβή απόστασή του από τη Γη.
• Για να το πετύχουμε αυτό θα εκμεταλλευτούμε ένα
ιδιαίτερο φαινόμενο που συνδέεται με την έκρηξη του
υπερκαινοφανούς SN 1987Α.

9. 2. Ο SN 1987A
• Η έκρηξη του SN 1987A.

10. 3. Μελέτη του Φαινομένου
• Τρισδιάστατο Μοντέλο του Αστέρα

11. 3. Μελέτη του Φαινομένου
• Οι Δακτύλιοι του Αστέρα

12. 3. Μελέτη του Φαινομένου
• Γύρω από τον Αστέρα υπάρχουν τρεις δακτύλιοι.
• Ένας Εσωτερικός
• Δύο Εξωτερικοί
• Οι δακτύλιοι αυτοί υπήρχαν πολύ πριν την έκρηξη του
αστέρα.

13. 3. Μελέτη του Φαινομένου
• Δεν είναι απολύτως κατανοητό το πώς ή το πότε
δημιουργήθηκαν αυτοί οι δακτύλιοι.
• Θεωρούμε ότι είναι κυκλικοί δακτύλιοι, αλλά φαίνονται
ως ελλείψεις από εμάς επειδή τους παρατηρούμε υπό
κλίση.

14. 3. Μελέτη του Φαινομένου
• Κατά την έκρηξη του αστέρα, ένα κύμα υπεριώδους
ακτινοβολίας εκπέμφθηκε από αυτόν.
• Όταν το κύμα έφτασε στον εσωτερικό δακτύλιο αυτός
άρχισε να εκπέμπει φως.
• Παρότι όλα τα σημεία του κυκλικού δακτυλίου
φωτίστηκαν ταυτόχρονα, εμείς τα είδαμε να φωτίζονται
διαδοχικά.

15. 3. Μελέτη του Φαινομένου

16. 3. Μελέτη του Φαινομένου
• Αυτό οφείλεται στην κλίση του δακτυλίου ως προς την
ευθεία παρατήρησης και στην πεπερασμένη ταχύτητα
του φωτός.
• Παρατηρήστε και το εξής σχήμα.
B
Γ
A
Εικόνα 1. Αν δύο ακτίνες φωτός ξεκινήσουν ταυτόχρονα από τα σημεία Α και Β, τότε στη θέση Γ, πρώτη θα φτάσει η Α,
αφού διανύει μικρότερη απόσταση.

17. 3. Μελέτη του Φαινομένου
• Βάση του παραπάνω φαινομένου, μπορούμε να
υπολογίσουμε την πραγματική διάμετρο του δακτυλίου.
• Στη συνέχεια μετρώντας και την γωνία υπό την οποία
φαίνεται ο δακτύλιος από τη Γη, θα μπορέσουμε να
υπολογίσουμε την απόσταση του αστέρα από την Γη.