Presentatie 'E-portemonnee' door François Jacobs van Limburg.net. Vertoond op de Trefdag 2012 'Van kapitaal belang' van Socius (22/11/2012).

1. Waarom ontwikkelt een afvalintercommunale een complementaire munt?
Socius Trefdag 2012
francois.jacobs@limburg.net

2. Wie is Limburg.net?
Samenwerkingsverband 43 Limburgse gemeenten + Diest
Inzameling van huishoudelijk afval
Socius Trefdag 2012
francois.jacobs@limburg.net

3. Limburg.net in cijfers
• Limburg.net haalt het afval van 849.629 mensen op.
• Limburg.net is actief in 44 gemeenten (Limburgse gemeenten en
de stad Diest).
• In 2011 haalde Limburg.net maar liefst 78.254 ton restafval op via
de huis-aan-huis-inzameling.
• In totaal verhandelen we 479.413 ton afval,
• Limburg.net legde in de afgelopen tien jaar 35 hectare bos aan en
wil verder gaan in de CO2-reductie.
• Limburg.net beheert nu reeds 12 recyclageparken voor 14
gemeenten
Schaalgrootte Limburg.net is grootste in Vlaanderen!
Socius Trefdag 2012
francois.jacobs@limburg.net

4. 5
Inzamelsytemen
Groot
Papier PMD Organisch Rest
Socius Trefdag 2012
francois.jacobs@limburg.net

5. 17 fracties recyclageparken
Large waste Household appliances
Wood Window glass
Construction waste SDW
Tires Asbestos
Organic waste PMD
Roofing Non-PMD plastics
Styrofoam Plasterboard
Metal
Textiles
Socius Trefdag 2012
francois.jacobs@limburg.net

6. Solving our
waste
problems:
dare
to think
different
Socius Trefdag 2012
francois.jacobs@limburg.net

7. Geboorte …….
1998 - 1999
Samenwerking
Limburg.net en Bond Beter
Leefmilieu
1. Doelstelling: afvalpreventie/duurzaamheid promoten
2. Einddoel: gebruik retourverpakkingen belonen
3. Voorbereiding: “Retour is Terug”
Socius Trefdag 2012
francois.jacobs@limburg.net

8. Het Geld van de
Toekomst
(1999)
• Prof. Bernard Lietaer
• Voormalig directeur nationale bank van België
• Medegrondlegger ECU (voorloper Euro)
• Huidig muntsysteem moet aangevuld worden met complementaire
munten
¥€$ Complementaire
munt
 Intresten + - Solidariteit en
economische groei samenwerking
 Competitie en - Antwoord op echte
uitsluiting problemen
Socius Trefdag 2012
francois.jacobs@limburg.net

9. Ontstaan
Opstart : Retour is Terug”
(Zonhoven okt 2001-2003, evaluatie 2004)
Probleemstelling “Retour is Terug”
- (zeer) duur beheerssysteem
- technologische ontwikkeling: tussen droom en daad …
 Zoektocht naar oplossingen – www.NUspaarpas.nl (Rotterdam
2002)
 Gemeentekaart (Cards) (West-Noord-Limburg sinds 2005)
 “Zet milieu op de kaart” (Overpelt pilootproject nov05-okt06)
 ZMODK werd “E-portemonnee”
Socius Trefdag 2012
francois.jacobs@limburg.net

10. Lokaal ‘geld’ en
duurzaamheid
• Lokale complementaire munten
kunnen – zeker in tijden van
economische crisis - een sterk
instrument zijn om lokale ‘problemen’
aan te pakken:
– Vergrijzing
– Individualisering
– Milieuproblemen
– Klimaatverandering
Socius Trefdag 2012
francois.jacobs@limburg.net

11. • De kern van
complementaire
munten is dat ze
onvervulde
behoeften en
ongebruikte
middelen samen
brengt
Socius Trefdag 2012
francois.jacobs@limburg.net

12. Wat?
• Gemeentelijk spaar- en beloningssysteem
• Inwoners verdienen punten door duurzaam
gedrag…
• ,,,en geven het terug uit aan duurzaam
gedrag.
Punten zijn ‘lokaal complementair geld’
Socius Trefdag 2012
francois.jacobs@limburg.net

13. Wat? Punten verdienen
• Welk ‘duurzaam gedrag’ van inwoners wil
een lokale overheid belonen?
• Gemeentebestuur bepaalt zelf welke
acties ze beloont en bepaalt de
voorwaarden.
• e-portemonnee is een krachtig
beleidsinstrument
Socius Trefdag 2012
francois.jacobs@limburg.net

14. Wat? Punten verzilveren
• ‘Voor wat hoort wat’
• Inwoners kunnen hun punten ‘inruilen’
• Gemeente kan items bepalen
• Kosten zijn marginaal meestal (t.t.z.
letterlijk, aan marginale kosten)
• Voorbeelden: zwembadtickets,
cultuurtickets, gebruik maken van
sportinfrastructuur, …)
Socius Trefdag 2012
francois.jacobs@limburg.net

15. Wat? Drager
• Elektronische identiteitskaart
• Kaart is enkel ‘sleutel’
• Koppeling met rijksregister
• Er wordt niets op kaart geschreven
• DUS: alle verrichtingen gebeuren online!
Socius Trefdag 2012
francois.jacobs@limburg.net

16. Deelnemers (nov 2012)
• E-portemonnee in 10 Limburgse gemeenten
Socius Trefdag 2012
francois.jacobs@limburg.net

17. Resultaat: verdienacties
• Verdienacties (gericht op duurzaamheid)
– Momenteel meer dan 50 verschillende
verdienacties in 10 gemeenten
– Voorbeelden:
• Thuiscomposteren
• Deelnemen zwerfvuilactie
• Goederen naar kringwinkel brengen
• Radiatorfolie plaatsen
• Deelnemen aan klimaatwijken
• Anti-reclamesticker op brievenbus
• Aantal deelnemers:
– Aantal deelnemende gezinnen per gemeente varieert
heel sterk: van 1% tot 10 %
Socius Trefdag 2012
francois.jacobs@limburg.net

18. Resultaat: verdienacties
• Verdienacties
– Meest gesmaakte acties zijn o.m.: anti-
reclamesticker op brievenbus,
thuiscomposteren, zwerfvuilacties en
pesticiden inzameling
– Gratis punten (bvb om e-portemonnee te
lanceren) dragen bij tot succes
Socius Trefdag 2012
francois.jacobs@limburg.net

19. Resultaat: verzilveracties
• Verzilveracties
– Meer dan 40 verzilveracties
– Voorbeelden:
• Spaarlampen
• Compostvaten en bakken
• Zwembadtickets
• Energiemeters
• Rittenkaart De Lijn
• Ontlenen DVD
• Verder ook: aankopen Kringwinkel,voetbalticket,
cultuurtickets, opwindbare radio, waardebonnen
lokale handelaars
Socius Trefdag 2012
francois.jacobs@limburg.net

20. Evaluatie: elektronisch
systeem
+ gebruik elektronische ID-kaart
+ koppeling rijksregister
+ makkelijk om voorwaarden te koppelen aan
acties
+ administratieve registraties
- statistieken uit database trekken niet
mogelijk
- vervaldatum aan punten toe te kennen niet
voorzien
- punten toekennen en innen is gebonden
aan PC + internet
Toekomstmogelijkheden:
Sociale media, smart-phone, I-Pad, tablet!
Socius Trefdag 2012
francois.jacobs@limburg.net

21. Evaluatie: kostprijs
• Kostprijs
– Software: basisinvesteringen zijn gedaan
– Bijkomende investeringen nodig
– Kosten per gemeente zijn relatief laag
• Personeelsinzet (vereenvoudigen)
• Financiering verzilverlijst  afhankelijk van?
– Verzilverlijst tamelijk goedkoop
– Gemiddeld budget 1000 euro/jaar
– Kosten verzilverlijst te bepalen door gemeente
– Mogelijkheid sponsoring, eigen infrastructuur…)
Socius Trefdag 2012
francois.jacobs@limburg.net

22. Evaluatie gemeenten
• Positieve evaluatie
• Verbeterpunten:
– Aantal deelnemers zou hoger moeten
– Aandeel verzilverde punten moet hoger
– Bekendheid e-portemonnee moet beter
– Draagvlak bij gemeentebestuur zelf moet
groter zijn
Socius Trefdag 2012
francois.jacobs@limburg.net

23. Evaluatie extern
• ULB (Université Libre Bruxelles)
• Research project complementaire munten
e-portemonnee
• Onderzoeksvragen:
– Wie neemt deel aan de e-portemonnee?
– Waarom neemt men deel?
– Zorgt e-portemonnee voor
Gedragsverandering?
– Hoe precies?
–…
Socius Trefdag 2012
francois.jacobs@limburg.net

24. Inpassing Interreg
Recharch and knowledge network
Currency experts and scientists
• 7 jaar complementaire muntsysteem …
• Schaalvoordelen
• Controle
• Kennisoverdracht
• 3 jaar budget = 1,2 M€ (600 k€ Limburg.net + 600
k€ Interreg)
Socius Trefdag 2012
francois.jacobs@limburg.net

25. Inpassing Interreg
Communities of practitioners =
Polycy experts
• Doelgroepen
• Sociale dimensie
• Uitbreiding 20 gemeenten – gaan voor 44
gemeenten
• Drempel verlagen
Socius Trefdag 2012
francois.jacobs@limburg.net

26. Community Currencie in action
Practitioners
• Uitwisseling ervaringen en toepassingen
• Verhoging serviceverlening
• Economisch en sociaal draagvlak
• Milieuvriendelijkheid
• Duurzaamheid
Partner Land
Wales Council for Voluntary Action (Lead-partner) UK
Spice Innovations Limited UK
New Economic Foundation UK
London Borough of Lambeth UK
Qoin NL
Gemeente Amsterdam, Stadsdeel Oost NL
Nantes FR
WCVA  FairFin  Amsterdam - Oost  Qoin  NEF  Spice  London - Lambeth
Socius Trefdag 2012
francois.jacobs@limburg.net

27. En verder…..
• Lanceren vernieuwde e-portemonnee +
geografische uitbreiding
– Informeren alle Limburgse steden en gemeenten
– Oproep om van start te gaan met de e-
portemonnee
– Individueel overleg met geïnteresseerde
gemeenten
– Middenveld mobiliseren om e-portemonnee mee
te dragen
– Overleg om opstart e-portemonnee voor te
bereiden + vorming software
INTERREG IVB PROJECT 2011 – 2015
Ook andere thema’s rond duurzaamheid:
armoede, onderwijs, (sociale) zorg, CO2 …
Socius Trefdag 2012
francois.jacobs@limburg.net

28. Afvalpreventie
Socius Trefdag 2012
francois.jacobs@limburg.net

29. Vrijwilligerswerking
Socius Trefdag 2012
francois.jacobs@limburg.net

30. Sociaal netwerk
Socius Trefdag 2012
francois.jacobs@limburg.net

31. Toekomst ??
Coöperatie
“Wie weet wat het wordt”
????
We weet…
Wie durft…
Socius Trefdag 2012
francois.jacobs@limburg.net

32. Info
www.e-portemonnee.be
Contact
francois.jacobs@limburg.net
kris.somers@limburg.net
fabian.spreeuwers@e-portemonnee.be
Socius Trefdag 2012
francois.jacobs@limburg.net