5. Erste kommerzielle CO2 Endlagerung
• Start: 1996
• Jährliche Einlagerung: 1 Mio t CO2
• Tiefe: 1000 m
• Grösse: 400 x (50…100) km2
• Mächtigkeit: max. 300 m
Keplertag 2009 Bergen Chemnitz
8. Moderne Bohrtechnologie
• Rekorde:
• 10 km horizontal (2008)
• 12 km vertikal (1989)
• 13 km total (2008)
Keplertag 2009 Bergen Chemnitz
9. 1. Extrahierung
Sleipner T Sleipner A
Amin Anlage
Sleipner B
2. Kompression
Gas mit
Gas mit CO2
CO2
CO2
3. Verpressung
Utsira Formation
CO2
4. Speicherung
Sleipner Vest
Keplertag 2009 Bergen Chemnitz
11. Monitoring der CO2 Speicherung
Seismik
- Wellen
- Wellen
Keplertag 2009 Bergen Chemnitz
12. Seismische Überwachung
• 8,4 Mio t injiziert
2 km (1996-2006)
1994
2006–1994
1999–1994
2001–1994
2004–1994
• Fläche der CO2
Wolke: 2,8 km2
200 ms
Keplertag 2009 Bergen Chemnitz
15. Hydraulisches Modell (Kurzzeit)
September 1999, 3 years of injection
Top seal
Extended
shale
Simulated CO2 saturation Simulated CO2 saturation Seismic images
Ref. SACS project (SINTEF)
Keplertag 2009 Bergen Chemnitz
18. Herausforderung bei der Analyse:
das Unbekannte
Bekannte Bedrohung:
Gefährlich, kann aber
kontrolliert werden
Unbekannte Gefahr:
Schwer zu kontrollieren
Keplertag 2009 Bergen Chemnitz