llojet e teksteve letrare

1. LLOJET E TEKSTEVE
NENLLLOJET DHE KARAKTERISTIKAT

2. CFARE DUHET TE DIME PER
NJE TEKST?
 Me tekst kuptojme teresine e fjaleve, fjalive dhe paragrafeve
,qe lidhen sipas qellimit , kuptimit , saktesise gramatikore.
 Zakonisht nje tekst ka nje titull , qe vjen si paraqitje sintetike
e gjithe tekstit.
 Paragrafi eshte njesia me e vogel kuptimore e nje teksti , qe
sjell nje ide te perfunduar,
 Koherenca eshte lidhja logjike e nje teksti.
 Kohezioni eshte teresia e mjeteve gjuhesore ne funksion te
koherences.

3. Ndahen per nga funksioni
Krijohen ne baze te parimeve te njejta
Dy grupet kryesore te teksteve
LETRAR dhe JOLETRAT

4. Karakteristika
• Funksioni : praktik
• Permban nje dije te qendrueshme ne perditshmeri
Teksti joletrar
INFORMUES PERSHKRUES SHPJEGUES ARGUMENTUES
Klasifikimi ne
baze te qellimit

5. • Informimi
• Realizohet me ane te
fakteve dhe te dhenaveQellimi
• Objektiv
• Analitik (i detajuar)
• Sintetik (i permbledhur)
Lloji
• Kronika
• Auto/Biografia
• Letra
Nentekste

6. KRONI
KA
• Tekst narrativ
• Bazohet ne
rregullen e
5W
• Sipas
tematikes
ndahet ne :
kulturore,
historike,
sportive
• Sipas
natyres se
ngjarjes
ndahet ne : e
bardhe, roze
, e zeze
BIOGRAFIA
• Objektive
• Fakte dhe te
dhena
personale
• Jepet ana
pozitive dhe
negative e
personazhit
per te cilin
shkruhet
• Ne veten e
trete,
nr.njejes.
• Folje qe
tregojne
veprime
AUTOBIO
GRAFIA
• Subjektive
• Fakte dhe te
dhena
personale
• Jepet vetem
ana pozitive
e
personazhit
per te cilin
shkruhet.
• Ne veten e
pare,
nr.njejes.
• Folje qe
tregojne
gjendje.
LETRA
FORMALE
• Objektive
• Forme e
kortezise
• Ka nje motiv
• Formula
hyrese dhe
mbyllese te
ngurtesuara.
• Emocione
pozicioni
• Gjuhe e
drejtperdrejte
me saktesi
maksiomale
LETRA
PERSONA
LE
• Subjektive
• Intime
• Mund te kete
me shume
se nje motiv
• Formula jo te
ngurtesuara
• Gjuhe e
pasur me
shkurtime ,
pseudonime,
e lire dhe e
shpenguar
• Ditari – leter
me vetveten

7. QELLIMI
-Te krijoje imazhin
-Perdor detajet shqisore
PERDOR
-Mjete gjuhesore si : emer,
mbiemer, orientim ne hapesire
,kohe etj.
-Linje pershkrimi : krahasuese, nga
e vecanta tek e pergjithshmja etj.
NENTEKSTE
-Objektiv , Subjektiv,
Shprehes

8. NENTEKSTE
OBJEKTIV
Informues
I sakte dhe i hollesishem
Gjuhe e thjeshte dhe teknike
SUBJEKTIV
Perfshirje e emocioneve, kendveshtrimeve
personale
Gjuhe e figurshme
Perzgjidhen detajet e duhura per te arritur
qellimin
SHPREHES
(BINDES)
Subjektiv
Sjell imazhin duke treguar vetem anet
pozitive
Gjuhe e zgjedhur me kujdes qe nxit
kureshtjen
Foje ne menyren nxitese

9. Qellimi
Te shpjegoje,
analizoje,sqaroje
,konkretizoje nje
koncept,
ceshtje,teme te
caktuar.
STRUKTURA
Parashtrim i
ceshtjes
Teza
Pergjigje e
pyetjeve “si”
“pse”
ELEMENTE TE
GJUHES
Fjali pyetese te
pjeseshme
Fjali ftilluese
Fjali shkakore
Fjali me
nenrenditje
percaktore
Struktura klishe
( e thene
ndryshe,nga kjo
pikepamje)
LLOJE
Tekse mesimore
Shkrime kritike
Ese shpjeguese
Referata/diskuti
me
Tekste
udhezuese

10. TEKSTI UDHEZUES SI NENLLOJ I TEKSTIT SHPJEGUES
QELLIMI KARAKTERISTIKA
GJUHESORE
NENLLOJE
-udhezim -folje ne urdherore, lidhore,
joveprore
- Ligjet
-simbole
-ilustrime
-Recetat
-detaje
-qartesi maksimale qe nuk le
vend per nenkuptim
-Manualet e
perdorimit