5. Kuzey Afrika'da Nil Nehri ve
etrafında kurulmuş olan bir
medeniyettir.
MISIR NİÇİN ÖZGÜN BİR
UYGARLIKTIR?
Etrafının çöl ve denizlerle kaplı
olması, diğer medeniyetlerle
etkileşiminin daha az olmasına sebep
olmuştur. Bu yüzden Mısır Uygarlığı,
kendine özgü özelliklere sahiptir .
8. "nom"
Önceleri
adı verilen şehir devletleri varken, M.Ö.
3,000'de Kral Menes'in başa geçmesiyle merkezi krallık haline
gelmiştir. Kral Menes'le firavunlar devri başlar. Mısır krallarına
"firavun"
denirdi. Firavunlar, dini ve siyasi otoriteyi
kendilerinde toplamışlardı. Kendilerini Tanrı olarak ilan etmişlerdi.
Narmer ya da Menes’in Aşağı
Mısır’ı fethini anlatan
kabartma(yaklaşık M.Ö. 3100)
9. Mısır, İlkçağ’ın en otoriter ve merkeziyetçi
uygarlıklarından biriydi. Yöneticilerine Firavun
denilirdi.
Firavunun merkezi gücünü artıran etkenler:
1) Firavunun tanrı-kral kabul edilmesi, yani
despotik yönetimin geçerli olması
2) Mısır’ın dış saldırılara kapalı kalması
3) Mısır içerisindeki ulaşımın kolay olması nedeniyle
merkezi denetimin kolay sağlanması
4) Firavunun ülke yönetiminde güçlü bir bürokrat
(memur) sınıfa yer vermesi
5) Tüm toprakların firavuna ait olması
10. İdari olarak, Mısır “nome” ya da vilayetlere
bölünmüştü. “Nomarch” ya da vali bir
“nome”nin başında bulunur ve firavuna hesap
verirdi. Bu valiler kendi idareleri altındaki
nomelerde büyük topraklara ve güce sahip
olduklarında firavunlarla çekişme olasılığı
artmaktaydı. Devlet yönetiminde her şeyin
kaydını tutan yazıcılardan oluşan büyük bir
bürokrasi önemli yer tutmaktaydı. Yazma ve
okuma bilgisiyle donanmış olan yazıcılar çok
önemsenir ve yüksek sınıf insanlar olarak
saygı görürlerdi. Bu sınıfın yaşam standardı
toplumdaki statüleri ile bağlantılı olarak
yüksekti.
Oturan bir Yazıcı,
Saqqara. Yaklaşık M. Ö.
2400 yılları
11. Çoban değneği ve harman döğeni
taşıyan firavunlar
Orta Krallık (M. Ö. 2050-1653) firavunların halkla ilgilenmeye
başladığı bir dönemdir. Eski Krallıkta firavun ulaşılamaz bir tanrı-kral
olarak görülürdü. Sonraki dönemde halkının çobanı olarak
resmedilmiştir.
12. Mısır tarihinin en önemli olaylarından biri
Kadeş Savaşı’dır. Kuzey Suriye’ye egemen
olabilmek için Hititlerle savaş yapılır.
Asur tehlikesinin doğması üzerine
antlaşma yoluna giderler.
M.Ö. 1280 Kadeş Antlaşması:
16. Yeni firavunlar başkentlerini
deltanın tam güneyinde
Memphis adlı stratejik
bölgede kurdular; ve birkaç
yüzyıl boyunca kontrolü
ellerinde tuttular. Belki de
tarihteki hiçbir sülale bu
kadar başarılı ve uzun süren
bir yönetim kurmamıştır.
Binlerce yıl Mısır firavunları
tebalarına hükmettiler ve
arada sürekli reformlar
yaparak yönetimlerinin
sonsuza kadar gideceği
inancını pekiştirdiler.
20. Çok tanrılı din inancı vardır. En önemli tanrıları Amon
Ra, Osiris, Horus, İsis, Nil idi.
Ölümden sonra hayata inanırlardı. Bu inançtan dolayı
mumyacılık, tıp ve eczacılık gelişmiştir. Ayrıca ölüleri
için piramitleri yapmışlardır.
21.
22. Ma’at (ya da Maat) düzen,
adalet ve doğrunun tanrısıydı.
Maat bozulduğu anda tüm
dünyanın yok olacağına inanılan
evrendeki düzenin
koruyucusuydu.
Firavunun öncelikli görevi
yasaları uygulayarak ve
adaleti sağlayarak bu düzeni
ayakta tutmaktı. Bunun bir
yansıması olarak firavunlar
“Maat’ın Sevdiği Kişi” olarak
anılırlardı. “Yıldızların
hareketi, gün ve gecenin
birbirini takip etmesi ve
yeryüzündeki her şeyin
yaşamdan ölüme geçişi bu
evrensel ve değişmez Maat’ın
birer parçasıydı.” (Nagle,
23. Mısır mitolojisinde Osiris, öbür dünyanın
yöneticisiydi. Mısır kralı olarak, Osiris halkına
hukuk, tarım, din ve uygarlığın diğer
nimetlerini
öğretiyordu.
Kardeşi
Seth
tarafından öldürülmüştü. Kardeşi ve karısı
İsis tarafından gömülmüştü. Bu nedenle
ölülerin gömülü olduğu her yer kutsal
sayılmaktaydı. Osiris yeraltında ölülerin kralı
olarak yaşamaya devam etmekteydi; ama aynı
zamanda da sürekli yenilenen hayatın kaynağı
olduğuna inanılmaktaydı.
24. Dinleri çok tanrılıdır. tanrılarını insan
veya hayvan şeklinde hayal
etmişlerdir.
Firavunlar için PİRAMİT'LER
yapmışlar, ölülerini mumyalamışlardır.
Bu durum öldükten sonra dirilme
inancının olduğunu göstermektedir.
Halk mezarlarına ise MASTABA
denilirdi.
25. İlk yapılan piramit bugün hala
ayakta olan ve Memphis’in
ölüler kenti olan Sakkara’daki
Zoser’dir. M. Ö. 2650 yılında
mimar İmhotep tarafından
yapılan piramit sonraki
eklemelerle altı kat olmuştur.
İnsanlık tarihinde bilinen ilk
taş anıtsal yapıdır. KuzeyGüney doğrultusundaki
duvarları 545 metre, Doğu-Batı
doğrultusundaki duvarları ise
227 metredir. Yapının 13’ü
sahte olmak üzere toplam 14
kapısı vardır. Anıtın yüksekliği
666 metredir. İçindeki odada
Firavun Sneferu’nun üç ton
ağılığındaki pembe mermerden
yapılma lahti bulunmaktadır.
30. Erkek, kadın ve çocukların kıtlıktan
etkilendiğini gösteren bir rölyef
Profesör Fikri Hasan korkunç kıtlığı
anlatan
hiyeroglifleri
inceliyor.
Nüfusun üçte birinin öldüğü bu büyük
kıtlıkta düzen içindeki imparatorluk da
kargaşaya sürüklenmişti
31. Değişik heykeller üzerinde çalışan
Mısırlı
heykeltıraşlar. M. Ö. Yaklaşık 1475 yıllarında
Rekhmire mezarında yapılmış olan resimden
alınmıştır.
32.
33.
34.
35. MISIR’DA SADECE ANTİK MISIR
ESERLERİ YOK!GELEN UYGARLIKLAR
DA KENDİ İZLERİNİ BIRAKMIŞ.
36. MISIR’ DAKİ FARKLI AYAK İZLERİ
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Hanedanlar öncesi dönem- M.Ö.3150'den önce
Firavun dönemi
• Erken hanedanlar dönemiM.Ö.3032 - M.Ö. 2707
• Eski Krallık M.Ö.2707 - M.Ö.2216
• Birinci aradönem M.Ö.2216 - M.Ö.2025
• Orta Krallık M.Ö.2010 - M.Ö.1793
• İkinci aradönem M.Ö.1648 - M.Ö.1550
• Yeni Krallık M.Ö.1531 - M.Ö.1075
• Üçüncü aradönem M.Ö.1075 - M.Ö.652
• *Persler-MÖ.500’ler
Büyük İskender-Roma Dönemi M.Ö.332 - 395
Bizans zamanı 395 - 638
İlk İslam zamanı 640 - 968
Fatımiler zamanı 969 - 1171
Eyyubiler zamanı 1171 - 1250
Memlüklüler zamanı 1250 - 1517
Osmanlılar zamanı 1517 - 1801
Mısır Napolyon çıkarması 1798- 1802
Mehmet Ali Paşa hanedanı 1805 - 1882
İngiliz egemenliği 1892 - 15 Mart 1922
Mısır Krallığı 19 Nisan 1922 - Temmuz 1952
Mısır Cumhuriyeti 26 Temmuz 1952