2. ERDI AROAREN HASIERA
• 400.urtean Erromatar
inperio desegin zen eta
germaniar herri batzuk
aprobetxatu zuten Hispania
inbaditzeko.
• Herri bat bisigodoak ziren.
• Erresuma bat sortu zuten.
Haien hiriburua Toledo izan
zen.
• Bisigodoak gutxi zirenez,
erromatarren hizkuntza,
legeak eta erlijioa onartu
zituzten.
3.
4. MUSULMANEN KONKISTA
• 711.urtean armada musulmana bat iritsi zen
Afrikatik eta Erresuma Bisigodoa inbaditu
zuen.
• Al Andalus jarri zioten izena eta hiriburua
Kordoba izan zen.
• Hasieran, Al Andalus emirerria zen, hau da,
probintzia bat; baina 929.urtean Ab ar
Rahman III.ak kaliferri titulua jarri zion
eta bera izan zen Kalifa (1031.urtera arte)
5.
6. KRISTAU-ERRESUMA SORRERA
• Penintsularen iparraldean bizi ziren kristauek
musulmanei aurre egin zieten.
• Konderritan eta erresumatan antolatu ziren.
• Kristauek Pelaio hartu zuten buruzagi. Noble
bat zen eta Asturiasko Erresuma sortu zuen.
7. • Gero, Leongo Erresuma, Gaztelako
Erresuma, Nafarroakoa, Aragoikoa eta
Kataluniako Konderriak sortu zituzten
pixkanaka – pixkanaka.
8. ERDI AROAREN AMAIERA
• XI. Mendean Kristauek lurralde asko
konkistatu zizkieten musulmanei eta
bere mugak hedatu zituzten.
9. • 1031. urtean Al Andalus taifak izeneko
zenbait erresuma txikitan banatu zen eta
Kaliferria desagertu zen. Haiek etsaiak
ziren eta kristauek oportunitate hau
aprobetxatu zuten.
10. • 1212.urtean Navas de Tolosako Gudan
Kristauek musulmanak garaitu zituzten
eta ia Al Andalus osoa konkistatu zuten.
• Lurralde bakarra Granadako Erresuma
izan zen.
11. • 1479an Gaztelako Isabel I.a eta
Aragoiko Fernando II.a ezkondu ziren
eta bi koroak batu zituzten. Errege-
erregina Katolikoak izan ziren.
• Errege-erregina Katolikoek 1492.urtean
Granadako Erresuma konkistatu zuten.
13. AL ANDALUSEN BIZIMODUA
• Gizartea osatzen zuten:
– Musulmanak
– Muladiak: musulman bihurtutako kristauak
– Mozarabiak: bere erlijio mantendutako kristauak.
– Juduak
– Hiriak hesituta zeuden, kale estuak eta irregularrak
ziren; zati nagusia medina deitzen zen eta meskita
zegoen.
• Hiriak hesituta zeuden, kale estuak eta irregularrak
ziren; zati nagusia medina deitzen zen eta meskita
zegoen.
• Artisauak eta merkatariak ziren. Produktuak zoco izeneko
azoketan saltzen zituzten. Hiriak soroz inguratuta zeuden
eta nekazariak ziren.
14. • Eraikuntza asko egin zituzten. Apaingarri
asko jarri zituzten eta zutabe asko eta
arkuak.
• Hirietan mediku, idazle, astronomo,
matematikari eta filosofo garrantzitsuak
bizi ziren.
15.
16. KRISTAU-ERRESUMENTAN BIZIMODUA
• Bi talde handi
zeuden:
–Pribilegiodunak:
nobleak eta
kleroa.
–Pribilegiorik gabe:
nekazariak,
artisauak eta
merkatariak.
17. • Hiriak harresiz inguratuta zeuden eta
ateak itxi zituzten gauez ondo
babesteko.
• Auzotan banatuta zeuden, plaza handi
bat zegoen eta produktuak saltzen
zituzten.
• Katedral ederrak eraikitzen zituzten.
• Merkatariak eta artisauak bizi ziren
hirietan eta gremiotan elkartzen ziren.
• Unibertsitateak sortu ziren: Salamanca
18. ARTEA
• Bi estilo inportante zeuden:
– Hasieran, estilo erromanikoa: horma lodiak
eta leiho gutxi. Barrualdea oso iluna zen.
Ateek eta leihoek erdi – puntuko arkuak
izaten zuten.
– Gero, estilo gotikoa: hormak meheagoak,
arku zorrotzak eta leihoak koloretako
beiratez apaintzen zituzten: bidrierak.
