Web 2.0 in de openbare bibliotheek

web20_bib_wvla

12 maart 2009 e-cultuur en web2.0 1

web2.0 strategisch

Interactief webgebruik (web 2.0) in
de openbare bibliotheek
Jan Van Hee
Provincie West-Vlaanderen
april-mei 2009

januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 2

web2.0 strategisch

Doelstelling

De mogelijkheden van interactieve
●

webdiensten of web 2.0 (blogs, RSS, ...)
voor openbare bibliotheken.
In functie van de doelstellingen van de
●

OB (educatie, cultuur, informatie,
ontspanning, maatschappelijke
activering, erfgoed).
Introductie !
●


web2.0 strategisch

Inhoud

Web 2.0, bibliotheek 2.0 ... ???
●

Applicaties !!!
●

Analyse
●

Introductie Web 2.0 in de bibliotheek
●

Auteursrechten
●

Besluit
●


web2.0 strategisch

Vooraf (1)

“De antwoorden uit de hoek van de Kunsten, het
cultureel erfgoed en het sociaal-cultureel
werk aan de virtuele cultuurparticipant zijn
vandaag nog té beperkt. De website blijft nog té
veel een communicatie/informatie middel en lijkt
vaak nog op een online versie van de
programmabrochure, waardoor het nieuwe
virtuele publiek al te vaak op zijn honger zitten.”
Bron : Laenen A. – C.H.I.P.S. vzw


web2.0 strategisch

Web2.0 ?
“Nieuwe”, interactieve en dynamische
●

generatie webdiensten.
Oneindig aanbod van
●

Sociale netwerken
Systemen
●

User generated
Applicaties
●
content
Kanalen
●
Rich Internet
Actoren Application
●

...
●

Enig gemeenschappelijk element ?
●


web20_bib_wvla

Situering Web 2.0

HTML
●

Het klassieke web Statisch
●

1e generatie webdiensten Enkeling >
●

massa

XML, Ajax, ...
●
Web 2.0
Dynamisch
●

2e generatie webdiensten User generated
●

Iedereen wordt zelf journalist, schrijver,
content
uitgever, muzikant, regisseur, bibliothecaris ...
Sociale software
●

Sociale
RSS ●

social netwerken
book-
Blog Wiki Podcast marking Interactiviteit
●

Massa > massa
photo- ●
sharing

web2.0 strategisch

Web 2.0 : voorbeelden (2)

Iets ouder dan het Web2.0 concept, maar
●

worden wel onder de noemer social
software geplaatst :
– Internet forums
– expert-sites (ask-an-expert)
– Instant Messaging, IRC en VoIP (Skype)


web20_bib_wvla

Web 2.0 : de optimisitische visie ...

Toepassingen :
Toepassing :
zoeken.bibliotheek.be
●

Wikipedia
Amazon.com
●

IBL
●

Blog
●


web20_bib_wvla

Web2.0 : de kritiek ...

Web 2.0 (...) quot;de
creatieve amateur
verheerlijkt: de
autodidactische
filmmaker, de
slaapkamermuzikant,
de ongepubliceerde
schrijver.

Het suggereert dat iedereen — zelfs de
meest gebrekkig opgeleiden en
onbegrijpelijken onder ons— digitale
media kunnen gebruiken om zichzelf te
uiten en te verwezenlijken.”

13 juni 2008 e-cultuur en web2.0 10

web2.0 strategisch

Waarom Web 2.0 implementeren ?
samenwerken

kennisdelen marketing
WEB 2.0

efficiëntie
communiceren
ontmoeten
11

web2.0 strategisch


Kennis delen / beheren
●

80 VN-kantoren implementeren
Wiki-software tvv samenwerking

Communicatie (intern en extern)
●

Disney gebruikt sinds enige jaren een
interne blog om te communiceren met
de werknemers

Marketing
●
http://www.youtube.com/watch?v=h
Kostprijs :
1506 Mentos
502 liter Cola
Waarde :
10 miljoen in de openbare bibliotheek
januari 2009 Web2.0 12
dollar

web2.0 strategisch

Waarom Web 2.0 implementeren ? (2)

Bottom-up !
●

interactie en
−
participatie
“ideeënbus”
−

klachtenbeheer
−

Kanaliseren
●

Anticiperen
●

Cfr. : “kloteklanten”
●


web2.0 strategisch

Waarom Web 2.0 implementeren ? (3)

Pragmatische redenen :
●

Serverruimte sparen
−

Gratis software
−

Back-up
−


web2.0 strategisch

Identiteit 2.0
Overheid 2.0

Marketing 2.0 Web 2.0

2.0 ? Onderwijs 2.0

Gezondheid 2.0
Bibliotheek 2.0

Ondernemen 2.0

15

web2.0 strategisch

Bibliotheek 2.0

... heeft in essentie niks met technologie
●

te maken !
De bibliotheek hergebruikt op een actieve
●

manier bestaande informatie (<=>
bibliotheek als passief doorgeefluik)
Gebruikers worden actief betrokken
●

(participatie)
Gebruikers leveren actief informatie
●

(gebruiker als producent)
16

web2.0 strategisch

Omgevingsanalyse

Web 2.0-diensten zijn nooit een behoefte,
maar een bevrediging van een behoefte

Behoeftes
Individu Organisatie Oplossing
Mensen ontmoeten Samenwerken Sociale netwerken
Zich uiten Communiceren Blogging
Kennis uitwisselen Kennis beheren Wiki

web2.0 strategisch

Discussie

Waarom moet de openbare bibliotheek
●

zich inlaten met Web 2.0 ?
Is dat niet iets voor grote bibliotheken of
●

bibliotheekkoepels (provincie, Digitale
Bibliotheek, Locus, ...) ?
Verliezen we hier niet alle controle op
●

inhoud en privacy ?
En wie gaat dat weer allemaal moeten
●

doen ... ?

web2.0 strategisch

Voorbeeld bibliotheek Herzele


web2.0 strategisch

Inhoud

●

Applicaties !!!
●

Analyse
●

●

Auteursrechten
●

Besluit
●


web2.0 strategisch

samenwerken

Delen van documenten
en agenda's.

WEB 2.0

efficiëntie
communiceren
ontmoeten
21

web20_bib_wvla

Mogelijkheden Google ...


web20_bib_wvla

Samenwerken via de
kantoortoepassingen van Google

Delen van agenda's en documenten !

web20_bib_wvla

Delen van documenten, foto's en
video : een keuze
Documenten :
●

docs.google.be
–

www.slideshare.net
–

Foto's :
●

www.flickr.com - voorbeeld : www.flickr.com/photos/vvbad/
–

picasa.google.com
–

Video :
●

www.youtube.com
–


web2.0 strategisch

samenwerken

marketing
kennisdelen
Delen van foto's
WEB 2.0
en video

efficiëntie
communiceren
ontmoeten
25

web2.0 strategisch

Flickr-pagina van Bibliotheek Kortrijk
http://www.flickr.com/photos/bibliotheekkortrijk


web2.0 strategisch

Videokanalen : Bibs Kortrijk en Herzele
http://www.youtube.com/user/bibkortrijk

http://www.youtube.com/user/bibherzele


web2.0 strategisch

samenwerken

WEB 2.0

Blogs
Podcasts
efficiëntie
communiceren
ontmoeten
28

web20_bib_wvla

Wat is een blog?

Een website waar berichten chronologisch
●

worden gepubliceerd
Geeft commentaar en nieuwsberichten
●

over specifieke onderwerpen of is een
persoonlijk dagboek
Combineert tekst met multimedia en links
●

Lezers kunnen commentaar geven op de
●

berichten


web20_bib_wvla

Evolutie blogs
(bron : www.technorati.com)


web2.0 strategisch

Een keuze : blog

Vlakke communicatie
Communiceren
(skip levels)
Feedback vragen
Combinatie van push en
Marketing
pull
Gemeenschapsopbouw


web20_bib_wvla

Biblioblog van Lommel

http://biblommel.wordpress.com/

Zie ook :
Kortrijk
Harelbeke
Maaseik


web20_bib_wvla

Blog lezen

URL Pull !
●

RSS (Rich Site Summary) Push !
●

– Titel
– Samenvatting
– Abonneren
– Reader/Aggregator


web20_bib_wvla

Corporate blog

Weblog van een organisatie of bedrijf
●

Interne blogs (zie ook wiki's)
●

– Participatie
– Kennisdeling
– Communicatie tussen verschillende 'lagen'
– Groepsgevoel

Disney gebruikt sinds enige jaren een
interne blog om te communiceren met
de werknemers

web20_bib_wvla

Corporate blog (2)

Externe blogs
●

– Nieuwe producten en diensten
– Communicatie van het beleid
Conversaties
●

– Reactie op kritiek/klachten
Kloteklanten
●

– Beeld van de bedrijfscultuur
– Minder formeel dan persberichten


web2.0 strategisch

Inhoud

Web 2.0, sociale netwerken, interactieve webdiensten ... ???
−

Applicaties :
−

Delen van documenten, foto's en video (sharing)
●

Widgets en mash-ups
●

RSS
●

Blog
●

Podcast
●

Wiki
●

Social Bookmarks
●

Netwerksites
●

Introductie Web 2.0
−

Auteursrechten
−

Besluit
−


web2.0 strategisch

Podcast : wat ?

Podcasting =
●

iPod (de draagbare MP3-speler van Apple) +
−
broadcasting.
Een audiobestand (of videobestand) via
−
software automatisch bij de gebruiker laten
komen.
Geïnteresseerden nemen een abonnement op
−
de uitzendingen (pull) of besluisteren of
bekijken de uitzending op de website (push).


web2.0 strategisch

Een keuze : podcast (vodcast)

Communiceren
Marketing

Handleidingen op :
www.ossinhetonderwijs.nl


web2.0 strategisch

Podcasten : mogelijkheden

Gastsprekers, ook voor de niet-aanwezigen
●

Interviews
●

(Oude volks-)verhalen vertellen, orale
●

geschiedenis, ...
Muziekinformatie
●

Informatie voor personen met visuele
●

beperkingen
...
●


web2.0 strategisch


web2.0 strategisch


web2.0 strategisch

Podcast : voorbeeld

DOK (De DiscOtake, Openbare
●

Bibliotheek en het Kunstcentrum Delft)
http://www.dok.info/


web2.0 strategisch


web2.0 strategisch


web2.0 strategisch

Gebruikerszijde

Nodig om te abonneren :
●

Aangepaste aggregator (zie ook
Blog)

Een keuze :
●

http://juicereceiver.sourceforge.net/
●

http://www.apple.com/itunes/overview/
●


web2.0 strategisch


web2.0 strategisch

Aanbiederszijde

Nodig om te publiceren :
●

Syndicatie (bijv. Blog)
−

Digitaal bestand (bijv. MP3)
−

Aandachtspunt : aanbieden bij
−
podcastoverzichten (zoals iTunes).


web2.0 strategisch

Aanbiederszijde : praktisch
stap 1:
●

creëren van een MP3-bestand
−

Mogelijkheden :
−

Via opnameapparatuur (ev. converteren)
●

Rechtstreeks op computer
●

Een keuze :
−

opnemen en monteren met “Audacity” (gratis
●

open-source-software)
http://audacity.sourceforge.net/
●

aandachtspunt : MP3-formaat is
−
gepatenteerd !

web2.0 strategisch


web2.0 strategisch

Muziek :
●

opgelet : auteursrechten
−

databanken met vrij te gebruiken muziek
−
(“podsafe”)
Een keuze :
−
http://creativecommons.org/


web2.0 strategisch

Stap 2 : publiceren op het web
●

Keuze 1 : kiezen voor de eigen website
−

voordeel : volledige vrijheid in vormgeving en
●

functionaliteiten
nadeel : veel “tuning”
●

Benodigdheden : Podcast Generator
●

Indien je werkt met een contentmanagementsysteem
−
(cms) (voorbeeld : Joomla!), is dit misschien
beschikbaar.
Indien niet :
●

Een keuze :
−

http://podcastgen.sourceforge.net/
−


web2.0 strategisch

Keuze 2 : kiezen voor de eigen blog
−

voordeel : geen probleem met syndicatie
●

nadeel : beperkte serverruimte, beperkte
●

vormgeving
Keuze 3 : linken naar een externe site
−

vb. : www.youtube.com (video)
●

voordeel : eigen serverruimte blijft gespaard
●

nadeel : linking
●

Verder lezen :
●

http://www.ossinhetonderwijs.nl/

web2.0 strategisch

samenwerken

WEB 2.0

RSS
Widgets
Mash-ups
efficiëntie
communiceren
ontmoeten
53

web20_bib_wvla

RSS : Wat ?

De afkorting staat voor Really Simple Syndication
en bestaat uit een stukje script (XML) dat een
RSS-reader op de hoogte stelt van een wijziging
op een website.

RSS wordt vooral gebruikt bij weblogs, forums of
nieuwssites om telkens op de hoogte te kunnen
zijn van het laatste artikel/nieuws.


web20_bib_wvla

RSS : voorbeelden

Bibliotheek Peer

Ovinob


web20_bib_wvla

RSS-feeds lezen

Webapplicaties:
●

– Google Reader
– Bloglines
– Netvibes
Client software:
●

– Thunderbird, Outlook 2007, ...
– Firefox, Internet Explorer, ...
Integreren op je eigen website of blog
●


web20_bib_wvla

Voorbeeld Google Reader


web20_bib_wvla

Voorbeeld Netvibes en ZIZO
(Robrecht Talboom, bib. Wommelgem)
http://www.netvibes.com/zizo#100157911


web20_bib_wvla

Voorbeeld Thunderbird


web20_bib_wvla

Voorbeeld Firefox


web2.0 strategisch

RSS op je website

Dynamische, externe inhouden (nieuws, blogs, ...)
integreren op je website/blog

http://news.google.be/news?
hl=nl&tab=wn&ned=nl_be&q=com
posteren&ie=UTF-8&output=rss

Integreren via nieuwsreader
van de website


web20_bib_wvla

Voorbeeld


web20_bib_wvla

Voorbeeld www.judoclubberlare.be


web2.0 strategisch

Een keuze : widget

Ruimte besparen op de eigen server
Content delen

Documenten
Presentaties
Film
Foto's

docs.google.com
Picasaweb.google.be
<div
slideshare.net
Flickr.com YouTube.com style=quot;width:425
zoho.com
px;text-
align:leftquot;
id=quot;__ss_23806
5quot;><object
style=quot;margin:0
Integreren in website via widget pxquot; width=quot;425quot;
height=quot;355quot;>...

web2.0 strategisch

Widget : YouTube in blog of website


web2.0 strategisch

Voorbeeld : widget zoeken.bibliotheek.be


web2.0 strategisch


web2.0 strategisch

Bestaande informatie herwerken :
Mashup's

• 1 + 1 = iets anders
• “A mashup combines two or more other
applications creating another application
that can help you better perform
different activities”
• Bekendste voorbeeld :
Google-maps


web2.0 strategisch

Mash-up : get London reading

http://www.getlondonreading.co.uk/Books-in-London


web2.0 strategisch

samenwerken

WEB 2.0

efficiëntie
communiceren
Sociale netwerken
ontmoeten
70

web2.0 strategisch

Sociale netwerksites
Algemeen :
●

www.facebook.com - de hype van 2008
−

www.netlog.com - vooral jongeren
−

www.myspace.com - als uithangbord
−

Specifiek :
●

bibliotheek20.ning.com - voor bibliothecarissen
−

www.librarything.nl - boeken
−

www.linkedin.com - professioneel netwerken
−

www.lastfm.com - muziek
−


web2.0 strategisch

Bibliotheken en facebook


web2.0 strategisch

Aanmeldingsbericht Bib Maaseik

Bedankt voor je aanmelding bij de groep 'Bib Maaseik'.
Graag wil ik je eraan herinneren dat dit een 'open' groep
is. Ieder lid kan dus reageren op prikbordberichten,
discussies, geplaatste items, foto's enz. Maar dat is niet
alles. Jullie kunnen ook zelf een nieuwe discussie starten
of een bericht op het prikbord plaatsen met bijvoorbeeld
een leuke tip. Als je beschikt over foto's of filmpjes mag
je die ook plaatsen. Dit kunnen bijvoorbeeld foto's of
videoopnamen zijn van een activiteit in onze bib.

Kortom, het is de bedoeling dat deze groep helemaal van
jullie wordt, ook opmerkingen of zelfs klachten mag je
hier in alle vrijheid poneren, maar natuurlijk wel altijd in
een 'propere' taal.

web2.0 strategisch

Bibliotheek Herzele community


web2.0 strategisch


web2.0 strategisch

Open Vlacc op LibraryThing


web2.0 strategisch

LibraryThing for libraries

http://www.librarything.com/forlibraries/


web2.0 strategisch

samenwerken

Wiki's
Sociale bookmarks
marketing
kennisdelen
WEB 2.0

efficiëntie
communiceren
ontmoeten
78

web2.0 strategisch

Wiki : wat ?

Een Wiki is (web)toepassing, waarmee
documenten gezamenlijk kunnen
worden gemaakt of bewerkt, zonder de
tussenkomst van een centrale redactie.
Het woord wiki wiki komt uit het
Hawaïaans en heeft de betekenis van
'snel, vlug, beweeglijk'.
(bron : Wikipedia)
cfr. : versiebeheer in een tekstverwerker

web2.0 strategisch


web2.0 strategisch

Een keuze : wiki
Samenwerken
Inhouden verzamelen en delen
Versiebeheer
Mail beperken
Kennismanagement

Verschillende wikifarms :
“Beste koop” :
www.wikispaces.com

web2.0 strategisch

Voorbeeld : werkgroep Beeld en
Geluid (wvla)
http://beeldengeluid.wikispaces.com/


web2.0 strategisch

Voorbeeld : kennis delen Bib Herzele

Zie ook :
Ichtegem : Bikipedia
interne wiki
●

kwaliteitshandboek
●


web2.0 strategisch

Opzetten wiki

Keuze 1 : wiki-farms (om zelf een wiki
●

te maken zonder een eigen
hosting/server te hebben)
Een keuze :
−
http://www.wikia.com/
http://www.wikispaces.com/
Gebruikt de wikimedia-software (Wikipedia)
●

Gratis, wel advertenties.
●

Hou www.zoho.com in de gaten !
−

Zelf kiezen via :
−
http://www.wikimatrix.org/

web2.0 strategisch

Keuze 2 : Laten draaien op eigen server
●

met afzonderlijke software
Een keuze :
−
http://www.mediawiki.org/
de software van de Wikipedia
http://wiki.splitbrain.org/wiki:dokuwiki
geen database nodig !


web2.0 strategisch

Keuze 3 : Integratie in een
●

Contentmanagement Systeem (CMS)
De mogelijkheid is meestal reeds aanwezig in
−
bekende CMS-sen.

Een CMS (of blog- en wiki-software)
●

uitproberen ?
http://www.opensourcecms.com/


web2.0 strategisch

Wat is social bookmarking?

Manier om Internet bookmarks op te slaan,
−
te ordenen, te delen en te doorzoeken
Toegankelijk voor het publiek of een
−
bepaalde groep
Tagging
−

Sociaal netwerk: gebruikers met zelfde
−
interesses
Betekenis – menselijke activiteit
−

Geen gecontroleerde 'trefwoordenlijst'
−
(folksonomy)

web2.0 strategisch

Social bookmarking : mogelijkheden

Del.ico.us
−

Furl.it
−

Connotea (social citations)
−


web2.0 strategisch

Een webpagina taggen


web2.0 strategisch

De persoonlijke pagina


web2.0 strategisch

Tagcloud op de website
(Nashville public library)

Voorbeeld Brussel :
http://www.hob.be/nl/delicious/index.asp

web2.0 strategisch

Ontsluiting via het publiek


web2.0 strategisch

Inhoud

●

Applicaties !!!
●

Analyse
●

●

Auteursrechten
●

Besluit
●


web20_bib_wvla

Google Analytics voor je blog


web20_bib_wvla

Analytics: YouTube insight


web20_bib_wvla

Analytics: YouTube insight


web20_bib_wvla

Analytics: Flickr statistics


web20_bib_wvla

Analytics: Facebook insight


web2.0 strategisch

Inhoud

●

Applicaties !!!
●

Analyse
●

●

Auteursrechten
●

Besluit
●


web2.0 strategisch

Aanpak introductie
1. Creëer een gemeenschapsgevoel
2. Hou het simpel (vooral de uitleg), begin simpel
3. Wek nieuwsgierigheid
4. Betrek iedereen, laat iedereen content aanleveren (UGC)
5. Zorg voor een diverse content-mix
6. Zorg voor een leerweg
7. Zorg voor een snelle (eerste) impact
8. Zorg voor constante ontwikkeling
9. “Let the outside in and the inside out” (Paul Lomax,
twopointoh.co.uk)

10. Evalueer constant en stuur bij

web2.0 strategisch

Innovatietheorie van Rogers

Kloof

Bron : Diffusion of Innovations / Everett Rogers.


web2.0 strategisch

Bewustzijn vergroten :
Leerweg actoren
Missionarissen
●

Niet dwingen
●

Passief Learning by doing
●

cfr. : “23 dingen”
Vermijden

Gewennen

Gebruik

Creatie van meerwaarde
Actief


web2.0 strategisch

Inhoud

●

Applicaties !!!
●

Analyse
●

●

Auteursrechten
●

Besluit
●


web2.0 strategisch

Auteursrechten ???

Je eigen werk beschermen
en delen ?
Foto's, muziek, ... zoeken en
gebruiken ?

= creativecommons.org


web2.0 strategisch

Verder met Web 2.0

www.23dingen.be !!!
●

www.23dingen.nl
●

bibliotheek20.ning.com
●

Informatie 2009
●


web2.0 strategisch

Verder lezen ...

www.maarifa.be
●

www.slideshare.net/jvanhee
●

http://delicious.com/jvanhee/bundle:Web%202.0
●

Of : jvanhee@maarifa.be
●


web2.0 strategisch

Tot slot ...
Waarom zou een organisatie Web2.0
implementeren ?
Gadget ? Trend ? Mode ?
●

3 E's ... euh ... 4 E's
●

Efficiëntie
−

Nog vragen ?
Effectiviteit
−
Contact :
Economy
−
jvanhee@maarifa.be
... Enthousiasme skype : jan.maarifa
−


Web 2.0 in de openbare bibliotheek

Empfohlen

Empfohlen

Weitere ähnliche Inhalte

Ähnlich wie Web 2.0 in de openbare bibliotheek

Ähnlich wie Web 2.0 in de openbare bibliotheek (17)

Mehr von Jan Van Hee

Mehr von Jan Van Hee (20)

Web 2.0 in de openbare bibliotheek