Bạch dương tổ sư lược truyện

2.  2 

3.  3 
Loä-Trung-Nhaát Toå-Sö
Tröông-Thieân-Nhieân Toå-SöToân-Tueä-Minh Toå-Sö
Tam-Kyø Phoå-Ñoä Baïch-Döông Tam Phaät

4.  4 
Toå thuaät Nho Thích Ñaïo Nhaát-Quaùn Dieäu-phaùp khai phoå-ñoä
祖 述 儒 釋 道 一 貫 妙 法 開 普 渡
Sö chöôûng Lyù Khí Töôïng Tam-Thieân ñaïi nhiệm baïn thu-vieân
師 掌 理 氣 象 三 天 大 任 辦 收 圓

5.  5 
Töïa
Thôøi kyø maït-phaùp, vaïn giaùo teà phaùt, ngöôøi tu haønh tuy nhieàu,
nhöng ñaéc phaùp thì ít, nguyeân do laø khoâng roõ chaân Ñaïo, khoâng
gaëp Minh-Sö. Ñaïi vaên haøo Haøn-Duõ vieát: “Sö laø ngöôøi truyeàn
Ñaïo, thoï nghieäp vaø giaûi hoaëc”. Thaày hoïc trong tröôøng coù theå
truyeàn ngheà vaø giaûi hoaëc cho hoïc sinh, ñoù laø thoï nghieäp sö,
ngöôøi thaày truyeàn ngheà. Coøn Ñaïo laø taâm phaùp chaân truyeàn cuûa
Thaùnh, Phaät, chæ coù Minh-Sö môùi coù theå truyeàn.
Tieân Phaät Boà-Taùt vì loøng töø-bi, neân trong moãi thôøi ñaïi ñeàu
hoùa thaân xuoáng phaøm. ÔÛ Trung-Hoa, thôøi Nam Baéc trieàu coù
Phoù-Ñaïi-Só, laø hoùa thaân cuûa Phaät Di-Laëc. Thieàn-sö Phong-Can,
Haøn-Sôn, Thaäp-Ñöùc ñôøi Ñöôøng laø hoùa thaân cuûa Ñöùc Di-Ñaø,
Ñöùc Phoå-Hieàn vaø Ñöùc Vaên-Thuø Boà-Taùt. Thôøi Nam Toáng, Ñöùc
Hoaït-Phaät Teá-Coâng laø hoùa thaân cuûa Giaùng-Long La-Haùn, Hoøa-
thöôïng Boá-Ñaïi ôû thôøi Minh, khi tòch ngöôøi ñôøi môùi bieát laø Phaät
Di-Laëc hoùa thaân... Tieân Phaät tuy coù loøng töø-bi, nhöng chöa ñeán
luùc phoå-ñoä, neân cuõng chæ du hyù nhaân gian maø khuyeán hoùa theá
nhaân maø thoâi.
Töø thôøi kyø Ñaït-Ma ñoâng ñoä, Ñaïi-Ñaïo öùng vaän ôû Trung-Hoa,
ñeán ñôøi Luïc-Toå Hueä-Naêng, nhaát hoa khai nguõ dieäp1
, Đạo khoâng
truyeàn y baù nữa. Traûi qua caùc ñôøi Toáng, Nguyeân, Minh, Ñaïi-
Ñaïo aån maø khoâng hieån. Ñeán ñôøi Thanh, Baïch, Maõ hai vò Toå-sö
thöøa keá ñaïo-thoáng, laø Toå thöù baûy, truyeàn ñeán ñôøi Toå thöù 16 laø
Löu-toå Thanh-Hö, thôøi kyø Hoàng-Döông ñaõ maõn. Ñeán naêm 1905,
Loä-Trung-Nhaát toå-sö thöøa tieáp toå vò thöù 17, Ñaïi-Ñaïo chuyeån töø
thôøi kyø Hoàng-Döông sang Baïch-Döông, Nho-giaùo öùng vaän, ñoù
1
Phaùp-Baûo Ñaøn-Kinh: Nhaát hoa khai nguõ dieäp, keát quaû töï nhieân
thaønh.

6.  6 
laø thôøi Tam-Kyø phoå-ñoä. Naêm 1930, Cung-Tröôøng vaø Töû-Heä laø
hai vò toå-sö thöù 18 thöøa keá ñaïo-thoáng, phoå-ñoä tam-taøo, treân ñoä
chö Tieân trong voøng Thieân-ñaïo, giöõa ñoä thieän-nam tín-nöõ trong
coõi sa-baø, döôùi ñoä chö quyû trong giôùi ñòa-phuû.
Ñaïo do Thöôïng-Ñeá giaùng. Minh-Sö laø ngöôøi thöøa laõnh
Thieân-meänh truyeàn Ñaïo. Töø nhöõng lôøi tieân-tri trong caùc baøi saám,
cho ñeán nhöõng baøi cô ôû caùc chuøa chieàn, chö Tieân chö Phaät ñeàu
noùi roõ söï öùng vaän cuûa Minh-Sö trong thôøi phoå-ñoä Baïch-Döông.
Ñöùc Khoång-Töû vieát: “Quaân-töû höõu tam-uùy: UÙy Thieân-meänh, uùy
Ñaïi-nhaân, uùy Thaùnh-nhaân chi ngoân”. Neáu khoâng ñaéc Ñaïo thì
khoâng roõ Thieân-meänh, khoâng bieát Thieân-meänh laøm sao hieåu
ñöôïc lôøi noùi cuûa Thaùnh-nhaân.
Töø luùc AÂn-Sö cuøng Sö-Maãu laõnh Thieân-Meänh truyeàn Ñaïo,
tuy môùi nöûa theá kyû, nhöng Ñaïi-Ñaïo ñaõ truyeàn khaép hoaøn-caàu,
ngöôøi tu chöùng ñaïo voâ soá. Ñoù laø Ñaïi-Ñaïo öùng vaän, vaø Minh-Sö
giaùng theá trong thôøi kyø phoå-ñoä Tam-kyø.
Muøa Ñoâng naêm Giaùp-Tuaát, 1994
Dòch giaû caån chí

7.  7 
Ñoâng-Phöông Thaäp-Thaát Toå
Loä-Trung-Nhaát Toå-Sö
Toå-Sö hoï Loä, Thaùnh huùy Trung-Nhaát, Thaùnh hieäu
Thoâng-Lyù-Töû, laø Di-Laëc Coå-Phaät hoùa thaân. Toå-Sö sinh vaøo
ngaøy 24 thaùng 4, naêm Ñaïo-Quang thöù 29 ñôøi Thanh, taïi
huyeän Teá-Ninh, tænh Sôn-Ñoâng. Cha meï maát sôùm töø thuôû
nhoû, Toå-Sö ôû chung vôùi ngöôøi em gaùi trong moät tuùp leàu cuõ,
sinh hoaït khoå cöïc.
Naêm Ñoàng-Trò thöù 9 (naêm 1870, Toå-Sö 22 tuoåi), Toå-Sö
ñeán Tröïc-Leä toøng quaân. Vaøi naêm sau laøm moät chöùc quan
binh nhoû. Vaøo naêm Quang-Töï thöù 21 (naêm 1895), Ñöùc Voâ-
Cöïc Chí-Toân thaùc moäng cho Toå-Sö raèng:
- Con chôù neân quyeán-luyeán caûnh hoàng traàn, haõy ñeán
Thanh-Chaâu caàu Ñaïo.
Ñöùc Voâ-Cöïc Chí-Toân lieân tieáp thaùc moäng ba laàn cho Toå-
Sö, Toå-Sö töø ñi chöùc quan binh, laõnh ñöôïc 100 ñoàng tieàn höu
trí leân ñöôøng ñeán Thanh-Chaâu caàu Ñaïo. Treân ñöôøng ñi ñeàu
coù Thaàn nhaân chæ daãn. ÔÛ Thanh-Chaâu phuû, Ñöùc Voâ-Cöïc Chí-
Toân cuõng thaùc moäng cho Thanh-Hö Toå-Sö raèng:
- Ngaøy mai seõ coù ñaïi-hieàn ñeán caàu Ñaïo, haõy ra ngoaøi
ñoùn tieáp.
Thanh-Hö Toå-Sö thöùc daäy, beøn ñi ra ngoaøi cöûa troâng ñôïi,
thaáy xa xa coù moät ngöôøi daùng voùc nhoû, ñaàu ñoäi noùn thun ñi
tôùi. Khi Loä-Toå gaëp Thanh-Hö Toå-Sö beøn hoûi:
- Toâi laø moät ngöôøi moä Ñaïo töø phöông xa ñeán, chaúng bieát

8.  8 
nôi ñaây coù ngöôøi truyeàn Ñaïo chaêng?
Thanh-Hö Toå-Sö nhìn Loä toå moät hoài, thaáy ngöôøi nöôùc da
ngaâm ñen, chaúng coù gì ñaëc bieät caû neân nghó thaàm: Laõo-Maãu
töø-bi chæ thò laø coù ñaïi-hieàn ñeán caàu Ñaïo, chaúng leõ laïi laø ngöôøi
naøy? Nghó xong beøn ñaùp raèng:
- Ta chính laø ngöôøi truyeàn Ñaïo ôû ñaây, nhöng muoán caàu
Ñaïo phaûi noäp 100 ñoàng coâng-ñöùc phí, ngöôi coù ñuû soá tieàn ñoù
chaêng?
Loä toå nghe xong, trong loøng raát möøng, beøn ñem soá tieàn
höu trí ñaõ laõnh ñöôïc, hai tay cung kính daâng cho Löu toå. Löu
toå nghó thaàm: Ta chæ nghieäm loøng thaønh cuûa ngöôøi naøy maø
thoâi, khoâng ngôø noù thaønh taâm ñeán theá.
Löu toå daãn Loä toå ñeán Phaät ñöôøng, vaø laøm leã truyeàn Ñaïo
cho Loä toå. Truyeàn Ñaïo xong roài Löu toå noùi vôùi Loä toå raèng:
- Thaày ñaõ truyeàn Ñaïo cho con roài, con haõy veà nhaø töï tu
laáy.
Loä toå ñaùp:
- Baïch thaày, con khoâng coù nhaø, thuôû nhoû cha meï maát
sôùm, chæ coù moät ngöôøi em gaùi maø thoâi, nhöng ñi lính laâu naêm,
chöa töøng lieân laïc vôùi nhau, nay tin töùc bieät taêm, soá tieàn con
daønh duïm ñöôïc con ñeàu ñaõ giao heát cho thaày roài, con khoâng
bieát phaûi ñi ñaâu, xin thaày töø-bi cho con ôû laïi vôùi thaày, theo
thaày hoïc Ñaïo.
Löu toå hoûi:
- Con bieát laøm ngheà gì?
Loä toå ñaùp:
- Baïch thaày, con chöa töøng ñi hoïc neân khoâng bieát chöõ,

9.  9 
chæ bieát laøm beáp maø thoâi.
Löu toå noùi:
- Nhö theá thì con haõy ñeán nhaø beáp lo vieäc naáu aên.
Loä toå töø ñoù ôû nhaø beáp lo vieäc aåm thöïc, naøo laø böûa cuûi,
gaùnh nöôùc, naáu côm... khoâng coù thì giôø nghe Löu toå giaûng
Ñaïo, cuõng khoâng coù thì giôø ngoài thieàn tu haønh nhö nhöõng vò
sö huynh khaùc.
Vaøi naêm sau, Löu toå thaáy tuoåi mình ñaõ cao, muoán kieám
ngöôøi thöøa keá toå vò, nhöng khoâng roõ laø ai, neân thænh ñaøn caàu
Voâ-Cöïc Laõo-Maãu töø-bi chæ thò. Laõo-Maãu giaùng cô vieát:
Nhöôïc vaán Di-Laëc taïi na lyù
若 問彌勒 在那裡
Khuùc giang trì noäi quan töû teá
曲 江池內 觀仔細
Ñaàu ñaùi döông nhung maïo
頭 戴羊絨 帽
Thaân phi tuïc gia y
身 披俗家 衣
Tröông khaåu thoå chaân ngöõ
張 口吐真 語
Thöôøng töông nhaân nghóa thí
常 將仁義 施
Tröøng nhaõn song phaân loä
瞪 眼雙分 路
Trung gian nhaát ñieåm cô

10.  10 
中 間一點 機
Nhaät nguyeät hôïp minh giaùm
日 月合明 鑑
Nhaân coâng thuû trung ñeà
人 工手中 提
Löu toå ñoïc qua caâu thô, nhöng khoâng ngoä ñöôïc haøm yù,
môùi thænh caàu Laõo-Maãu chæ thò.
Voâ-Cöïc Laõo-Maãu vieát:
- Thôøi cô chöa ñeán, khoâng theå tieát loä.(1)
Qua naêm thöù hai, Löu toå hieåu ñöôïc yù nghóa cuûa Laõo-
Maãu. Moät hoâm, vaøo raèm thaùng ba, Löu toå noùi vôùi moân ñoà
raèng:
- Ngaøy mai laø Xuaân-quyù Ñaïi-Ñieån, caùc con phaûi aên maëc
chænh teà, röûa tay saïch seõ xong, ñöa tay cho thaày xem roài môùi
ñöôïc vaøo Phaät ñöôøng.
Chuùng ñeä-töû nghe xong lôøi cuûa Löu toå, ai naáy ñeàu chænh
trang y phuïc, röûa tay saïch seõ vaø ñöa hai baøn tay cho Löu toå
xem. Loä toå vì baän bòu trong nhaø beáp neân ñeán treã, hoái haû ñi
tôùi baåm vôùi Löu toå:
- Baïch thaày, thaày xem tay cuûa con saïch chöa?
Löu toå nhìn loøng baøn tay cuûa Loä toå, thaáy tay traùi coù chöõ
“Hôïp”, tay phaûi coù chöõ “Ñoàng”, raát möøng rôõ vaø noùi vôùi Loä
toå:
- Khoâng ngôø tay con laïi coù caùi naøy.
Loä toå khoâng hieåu caâu noùi cuûa Thanh-Hö Toå-Sö. Thì ra
Löu toå ñaõ ngoä ñöôïc haøm yù trong maáy caâu thô cuûa Ñöùc Voâ-

11.  11 
Cöïc Chí-Toân. Khi thaáy loøng baøn tay cuûa Loä toå coù hai chöõ
“Hôïp Ñoàng”, môùi bieát Loä toå chính laø ngöôøi maø Voâ-Cöïc Laõo-
Maãu ñaõ chæ thò.
Trong hoâm ñoù, Löu toå trieäu taäp chuùng ñeä-töû ñeán Phaät
ñöôøng vaø noùi raèng:
- Tuoåi thaày ñaõ giaø roài, ñaïo vaän cuõng ñaõ suy, xem tình
hình naøy caùc con ñeàu phaûi haï san, moãi ngöôøi hoaèng hoùa moät
phöông.
Chuùng ñeä-töû nghe Löu toå noùi nhö vaäy, ai naáy ñeàu thu
thaäp haønh lyù, ngöôøi thì trôû veà nhaø, ngöôøi thì vì Ñaïo maø ñi
hoaèng hoùa boán phöông. Chæ coù Loä toå, khi nghe xong lôøi thaày,
trong loøng caûm thaáy hoang mang, buoàn raàu khoâng nôõ rôøi.
Phaàn Löu toå, khi thaáy ñaïi ñeä-töû ñaõ ñi heát roài, môùi truyeàn toå
vò cho Loä toå vaø nhaén raèng:
- Ñöùc Voâ-Cöïc Chí-Toân töø-bi chæ thò, con phaûi laõnh
Thieân-Meänh thöøa keá Toå vò. Töø thôøi Ñaït-Ma Toå-Sö cho ñeán
nay ñaõ möôøi saùu ñôøi, nay thaày phuïng meänh cuûa Laõo-Maãu
truyeàn laïi cho con, con thöøa keá thì laø möôøi baûy ñôøi, chôù neân
ñoaïn tuyeät(2)
.
Loä toå bieát khoâng theå töø choái ñöôïc, neân quyø laõnh Thieân-
Meänh vaø hoûi Löu toå:
- Baïch thaày, con khoâng coù nhaø cöûa, chaúng bieát seõ phaûi ñi
veà ñaâu, coù theå thænh caàu Ñöùc Voâ-Cöïc Chí-Toân töø-bi chæ thò
chaêng?
Löu toå ñaùp: - Ñöôïc.
Löu toå thænh ñaøn, Voâ-Cöïc Laõo-Maãu ñeán giaùng cô chæ thò:
- Ñöông kim tam-kyø maït kieáp, Ñaïi-Ñaïo phoå-ñoä, haõy ñeán

12.  12 
Ñoâng-Loã laäp cô(3)
.
Loä toå hoûi:
- Chaúng bieát con seõ phaûi ñi veà ñaâu? Thænh caàu Laõo-Maãu
töø-bi.
Voâ-Cöïc Laõo-Maãu laïi vieát:
- Haõy ñeán am Quan-AÂm an thaân(4)
.
Loä toå nghe Laõo-Maãu chæ thò xong, beøn töø giaõ Löu toå haï
san, nhöng khoâng bieát phaûi ñi veà ñaâu. Loä toå nghó thaàm: Am
Quan-AÂm laø nôi tu haønh cuûa ni-coâ, ta laø moät vò Caøn-ñaïo
(nam giôùi), laøm sao coù theå ñeán ñoù ñöôïc? Xong laïi nghó ñeán
nôi choân nhau caét ruùn cuûa mình haõy coøn moät ngöôøi em gaùi,
neân trôû veà huyeän Teá-Ninh tænh Sôn-Ñoâng.
Toå-Sö veà ñeán coá-höông, beøn hoûi thaêm tin töùc vaø tìm ñeán
nhaø cuûa baøo-muoäi. Nhöng anh em xa caùch laâu naêm, ngöôøi
em gaùi khoâng nhaän ra Toå-Sö. Loä toå môùi keå raèng:
- Thôøi nhoû anh em mình thöôøng ra ngoaøi thoân trang haùi
rau baùn ñeå laáy tieàn ñoä nhaät, em coøn nhôù chöù?
Baøo-muoäi cuûa Toå-Sö hoài töôûng laïi caûnh xöa, môùi bieát
ñöôïc Toå-Sö chính laø baøo-huynh cuûa mình, anh em möøng rôõ
muoân phaàn. Toå-Sö beøn ñem chuyeän caàu Ñaïo vaø baïn Ñaïo
cuûa mình keå cho baøo-muoäi nghe. Baøo muoäi cuûa Toå-Sö cuõng
laø ngöôøi moä Ñaïo, neân caû gia ñình ñeàu caàu Ñaïo(5)
.
Toå-Sö trôû veà queâ höông khoâng bao laâu, Ñaïi-Ñaïo truyeàn
khaép caû tænh Sôn-Ñoâng, soá ñeä-töû ñeán quy y coù treân haøng
ngaøn ngöôøi, trong ñoù coù taùm vò ñaïi-laõnh-tuï thay maët Toå-Sö ñi
truyeàn Ñaïo.
Toå-Sö tòch vaøo ngaøy moàng 2 thaùng 2 naêm 1925 (naêm

13.  13 
Quyù-Söûu), höôûng thoï 76 tuoåi(6)
.
_____________________
Chuù thích:
(1) Trong baøi cô, Voâ-Cöïc Laõo-Maãu ñaõ chæ roõ, Loä toå chính
laø Phaät Di-Laëc hoùa thaân.
Chöõ cuoái trong caâu thöù baûy laø chöõ Loä ( 路 ), laø hoï cuûa Loä
toå.
Chöõ ñaàu trong caâu thöù taùm laø chöõ Trung ( 中 ), vaø chöõ thöù
ba laø chöõ Nhaát ( 一 ).
Chöõ thöù ba cuûa caâu thöù chín laø chöõ Hôïp ( 合 ).
Trong caâu cuoái coù chöõ Nhaân ( 人 ) vaø chöõ Coâng ( 工 ), hai
chöõ naøy hoïp laïi thaønh chöõ Ñoàng ( 仝 ). AÙm chæ raèng baøn tay
cuûa Loä toå coù hai chöõ Hôïp Ñoàng ( 合仝 ).
(2) Ñaïi-Ñaïo töø Ngaøi Ca-Dieáp toå-sö truyeàn ñeán ñôøi Boà-Ñeà
Ñaït-Ma toå-sö caû thaûy laø 28 ñôøi, ñoù laø ñaïo thoáng cuûa Taây-Truùc.
Ñaït-Ma toå-sö ñeán Trung-Hoa truyeàn taâm-phaùp cho Thaàn-
Quang nhò-toå, nhò-toå truyeàn tam-toå Taêng-Xaùn... ñaïo thoáng nhaát
maïch chaân truyeàn ñeán Löu-toå Thanh-Hö laø 16 ñôøi, Loä toå thöøa
keá toå vò thöù 17, ñoù laø ñaïo thoáng cuûa Ñoâng-Phöông tính töø thôøi
kyø Ñaït-Ma toå-sö.
Thôøi kyø töø Ngaøi Ca-Dieáp ñeán Thanh-Hö Toå-Sö laø thôøi kyø
Hoàng-Döông. Thôøi kyø Baïch-Döông baét ñaàu töø Loä toå. Sö-Toân
vaø Sö-Maãu thöøa keá toå vò thöù 18, laø Baïch-Döông nhò toå.
(3) Ñoâng-Loã laø tænh Sôn-Ñoâng baây giôø.
(4) Khi Loä toå vieân tòch ñöôïc 100 ngaøy, Ñöùc Voâ-Cöïc Chí-
Toân ñeán giaùng cô chæ thò: “Thieân-Meänh taïm thôøi do baøo-muoäi

14.  14 
cuûa Loä toå ñaïi lyù”.
Ñeán thaùng 8 naêm 1939, taïi Phaät ñöôøng Minh-Ñöùc ôû Thieân-
Taân, coù Quan-Khoâng Thaùnh-Maãu laâm ñaøn noùi laø coù chuyeän
caàn gaëp Hoà ñaïo-tröôûng (Hoà ñaïo-tröôûng laø moät ñaïi ñeä-töû cuûa Loä
toå), luùc ñoù môùi bieát ñöôïc baøo-muoäi cuûa Loä toå chính laø Nam-Haûi
Coå-Phaät hoùa thaân giaùng phaøm. ÖÙng vôùi lôøi chæ thò cuûa Voâ-Cöïc
Laõo-Maãu: “Haõy ñeán Quan-AÂm am an thaân”.
(5) Baøo-muoäi cuûa Loä toå laáy choàng hoï Traàn, ngöôøi choàng
moäc-maïc chaát-phaùc, coù hai ngöôøi con trai, veà sau caû hai ñeàu
laõnh Thieân-Meänh truyeàn Ñaïo. Ngöôøi con lôùn goïi laø Traàn ñaïi-
sö-phuï, ngöôøi con thöù hai laø Traàn nhò-sö-phuï.
(6) Loä toå tòch vaøo ngaøy 2 thaùng 2 naêm 1925, ñeán ngaøy 3
thaùng 3 naêm 1926, Loä toå möôïn khieáu cuûa coâ Döông-Xuaân-Linh
hieån thaùnh 100 ngaøy. Khi möôïn khieáu, Loä toå noùi:
- Ta laø thaày cuûa caùc con ñaây, sao khoâng tieáp giaù?
Luùc ñaàu khoâng moät ñeä-töû naøo tin, vì töø xöa chöa töøng coù
Tieân Phaät möôïn khieáu ñeán bao giôø. Loä toå khoâng bieát laøm gì
hôn, beøn hieån Thaùnh. Chuùng ñeä-töû thaáy hình daùng cuûa thaày
mình ñang ñöùng tröôùc baøn thôø Phaät y nhö ngöôøi luùc coøn soáng,
hai beân laïi coù hai con coïp hoä giaù, luùc ñoù taát caû moân ñoà môùi quyø
xuoáng tieáp giaù, nhöng khi ñöùng daäy thì khoâng thaáy hình cuûa Loä
toå ñaâu caû. Chæ nghe coâ Döông-Xuaân-Linh noùi:
- Ta ôû ñaây naøy.
Luùc ñoù môùi tin raèng Toå-Sö möôïn khieáu cuûa coâ Xuaân-Linh.
Toå-Sö noùi raèng:
- Vì Tam-Kyø phoå-ñoä saép ñeán, chö-thieân Thaàn, Thaùnh, Tieân,
Phaät ñeàu phaûi khoå taâm phí söùc, nhöng caên cuûa chuùng sanh
trong thôøi kyø maït-phaùp raát ñoän, khoù ñoä. Neân Chö Thieân Tieân
Phaät ñeàu quyø xin Voâ-Cöïc Laõo-Maãu ñaïi phaùt töø-bi, cho Tieân

15.  15 
Phaät möôïn khieáu ñeå caûnh tænh chuùng sinh phaùt taâm höôùng Ñaïo.
Toå-Sö noùi xong, sai ngöôøi ñi laáy buùt loâng, giaáy vaø nghieân
möïc. Hai tay cuûa Toå-Sö caàm hai caây buùt loâng, cuøng moät luùc
vieát neân hai caâu ñoái baèng chöõ Trieän:
Phong xuùy truùc dieäp long vuõ traûo
風吹竹葉龍舞爪
( G i ó t h ổ i l á t r e r ồ n g m ú a v u ố t )
Vuõ ñaû haø hoa phuïng ñieåm ñaàu
雨打荷花鳳點頭
( M ư a đ á n h h o a s e n p h ụ n g g ậ t đ ầ u )
Toå-Sö vieát xong roài laïi noùi:
- Haõy chuaån bò moät boä quan taøi cho coâ naøy (chæ khieáu thuû
Döông-Xuaân-Linh), moät traêm ngaøy sau Thaày seõ ñöa noù veà Trôøi.
Toå-Sö hieån Thaùnh ôû Sôn-Ñoâng 100 ngaøy, mieäng noùi Di-
Laëc Cöùu Khoå Chaân Kinh vaø Kim-Coâng Dieäu-Ñieån. Ngoaøi ra
coøn nhieàu chuyeän kyø laï khaùc, nhöng söï caùch laâu naêm, chæ coøn
löu laïi Di-Laëc Cöùu Khoå Chaân Kinh vaø Kim-Coâng Dieäu-Ñieån
maø thoâi, trong ñoù ñeàu laø thieân-cô.

16.  16 
Ñoâng-Phöông Thaäp-Baùt-Toå
Tröông-Thieân-Nhieân Sö-Toân
Sö-Toân hoï Tröông, huùy Khueå-Sinh, töï Quang-Bích, hieäu
Thieân-Nhieân, laø Teá-Coâng Hoaït-Phaät hoùa thaân. Sö-Toân sinh
vaøo ngaøy 19 thaùng 7 naêm 1889 (nieân hieäu Quang-Töï thöù 15),
taïi thaønh Nam-Höng, huyeän Teá-Ninh, tænh Sôn-Ñoâng.
Ngaøy Sö-Toân chaøo ñôøi, Thieân-Ñaøn ôû Baéc-Kinh bò chaùy(1)
,
nöôùc ñuïc quanh naêm cuûa soâng Hoaøng-Haø trong ngaøy ñoù
cuõng bieán thaønh trong suoát. Trong lòch söû Trung-Hoa, moãi
khi nöôùc soâng Hoaøng-Haø trôû neân trong thì coù Thaùnh-nhaân
giaùng phaøm.
Sö-Toân sinh ra coù dò-töôùng, maét coù hai ngöôi, baåm tính
thoâng-minh, thaønh-thaät vaø trung-haäu. Gia ñình thuoäc gioøng
doõi thö-höông, teân thuïy cuûa oâng cuï thaân-sinh laø Ngoïc-Tæ, baø
cuï thaân-maãu laø Kieàu thò. Vì xuaát thaân trong gia ñình leã giaùo,
Sö-Toân töø nhoû ñaõ ñöôïc cuï thaân-sinh giaûng daïy cho Töù-Thö
Nguõ-Kinh. Ñeán tuoåi tröôûng thaønh, Sö-Toân laäp chí tung
hoaønh boán phöông. Naêm 22 tuoåi, Sö-Toân theo Coâ Döôïng ñeán
Thöôïng-Haûi laøm vieäc vaø ñöôïc giöõ moät chöùc quan nhoû ôû ñoù.
Khoâng bao laâu, ñöôïc tin thaân-phuï bònh naëng, Sö-Toân töø chöùc
trôû veà nhaø ñeå chaêm soùc oâng cuï thaân-sinh, nhöng bònh tình
cuûa oâng cuï caøng luùc caøng naëng, khoâng bao laâu thì qua ñôøi.
Sö-Toân buoàn raàu voâ haïn, khoâng tính ñeán chuyeän ra laøm quan
nöõa, ôû nhaø haàu haï cuï thaân-maãu.
Vaøo naêm 27 tuoåi (naêm 1915), Sö-Toân gaëp moät vò Caûnh
Truyeàn-ñaïo-sö giaûng ñaïo Khoång Maïnh, Sö-Toân nghe xong

17.  17 
raát thích, vì hôïp vôùi quan nieäm nhaäp theá cuõng nhö xuaát theá
cuûa mình, nhöng Sö-Toân vaãn khoâng daùm nheï daï voâ ñaïo. Veà
sau coù ngöôøi ñeán daãn ñoä baø cuï thaân-sinh ñi caàu Ñaïo, baø cuï
veà nhaø cho Sö-Toân hay: “Ñaïi-Ñaïo ñang öùng vaän, laø chaân-lyù
chaân-truyeàn cuûa tam giaùo, chaúng nhöõng ñoä ngöôøi thoaùt khoûi
luaân-hoài, maø laïi coøn coù theå sieâu baït vong linh cuûa thaân-nhaân
quaù coá leân mieàn cöïc-laïc nöõa”.
Nghe cuï thaân-maãu noùi nhö vaäy, Sö-Toân nghó thaàm: Ñaïo
laøm con phaûi lo troøn chöõ hieáu, coâng cha cao nhö nuùi Thaùi-
Sôn, saâu nhö bieån caû, nay ta chöa baùo ñaùp ñöôïc thì thaân-phuï
ñaõ rôøi khoûi coõi traàn, neáu nhö gaëp ñöôïc Chaân-Ñaïo, coù theå
sieâu ñoä anh linh cuûa thaân-phuï veà mieàn cöïc-laïc thì sau naøy ta
seõ xaû thaân vì Ñaïo, ñoä hoùa chuùng sinh.
Sö-Toân theo cuï thaân-maãu ñeán yeát kieán Caûnh Truyeàn-
ñaïo-sö, ñöôïc Caûnh sö truyeàn thoï taâm-phaùp. Caàu Ñaïo xong,
Sö-Toân hoaûng nhieân ñaïi ngoä, töø ñoù theo Caûnh sö tu ñaïo vaø
haønh ñaïo.
Vaøo thôøi kyø Loä toå, Phaät quy quy ñònh phaûi ñoä hoùa 100
ngöôøi môùi coù theå sieâu baït moät lôùp thaân-nhaân, trong khi ñoù
Sö-Toân ta, maëc duø raát tinh-tieán vaø taän taâm, nhöng cuõng chæ
ñoä ñöôïc 64 ngöôøi maø thoâi. Vì khoâng ñuû coâng-ñöùc ñeå sieâu-baït
cuï thaân-phuï, Sö-Toân raát buoàn. Caûnh sö thaáy vaäy cuõng caûm
ñoäng, ñem loøng hieáu thaûo cuûa Sö-Toân baùo cho Loä toå hay. Loä
toå bieát Sö-Toân laø ngöôøi coù hieáu, neân thænh ñaøn caàu xin Voâ-
Cöïc Laõo-Maãu töø-bi chæ thò. Laõo-Maãu giaùng cô vieát:
- Keå töø ngöôøi naøy trôû ñi (chæ Sö-Toân ta), ñoä 64 ngöôøi thì
ñöôïc sieâu baït moät lôùp thaân-nhaân.

18.  18 
Sö-Toân ñöôïc tin naøy raát möøng rôõ vaø ñöôïc Caûnh sö laøm leã
sieâu-baït cho cuï thaân-phuï. Naêm 1920, Caûnh sö vieân-tòch, Loä
toå sai ngöôøi ñi trieäu Sö-Toân.
Loä toå hoûi:
- Caûnh sö ñaõ tòch roài, sau naøy con seõ theo ai tu ñaïo vaø
baïn ñaïo?
Sö-Toân ñaùp:
- Baïch thaày, con cuõng khoâng bieát, cuùi xin Thaày töø-bi chæ
thò.
Loä toå:
- Nhö theá con haõy theo Thaày, yù con ra sao?
Sö-Toân chöa töøng gaëp Loä toå bao giôø, nay thaáy Toå-Sö noùi
nhö vaäy, trong loøng raát möøng, töø ñoù theo Loä toå tu ñaïo vaø baïn
ñaïo(2)
.
Trong soá moân-ñoà cuûa Loä toå, Sö-Toân laø ngöôøi nhoû tuoåi
nhaát. Khi Loä toå vieân-tòch, ñaïo-baøn chöa coù ngöôøi thöøa keá,
nhöõng vò ñaïi-sö-huynh cuûa Sö-Toân ñeàu laø laõnh tuï cuûa moät
vuøng, thænh caàu Loä toå ñeán chæ thò. Loä toå giaùng cô vieát:
- Ñôïi 100 ngaøy sau, Thaày seõ coù tin cho caùc con hay.
Caùc vò ñaïi-laõnh-tuï, ai naáy ñeàu nghó raèng mình coù coâng-
ñöùc lôùn, neân sinh loøng tham, cho raèng mình seõ laø ngöôøi thöøa
keá toå-vò, cho neân chöa ñaày 100 ngaøy thì laïi thænh ñaøn. Ñöùc
Voâ-Cöïc Chí-Toân giaän, ñeán giaùng cô vieát:
- Taát caû ñeàu coù Thieân-meänh.
Nhöõng vò ñaïi-laõnh-tuï khoâng bieát ñöôïc mình ñang bò khaûo,
ñeàu töï cho raèng mình laø ngöôøi thöøa keá toå-vò, neân töï laäp moân

19.  19 
phaùi. Chæ coù Sö-Toân ta toân Sö troïng Ñaïo, khoâng daùm traùi lôøi
cuûa Loä toå ñaõ chæ thò. Khi ñeán 100 ngaøy, Ñöùc Voâ-Cöïc Chí-
Toân giaùng cô chæ thò:
- Thieân-Meänh taïm thôøi do baøo-muoäi cuûa Loä toå ñaïi lyù.
Trong thôøi gian naøy Sö-Toân ta baïn ñaïo nhieàu nhaát,
nhöng moïi söï lôùn nhỏ ñeàu baïch cuøng Coâ-Naõi-Naõi (baøo-muoäi
cuûa Loä toå). Coøn nhöõng vò laõnh-tuï khaùc, ngöôøi thì vì baïn ñaïo
khoâng thaønh maø quy aån, ngöôøi thì tuoåi giaø maø qua ñôøi. Maõi
cho ñeán naêm 1930 (naêm Canh-Ngoï), taïi lö-hoäi(3)
Baùt-Quaùi,
Ñöùc Voâ-Cöïc Chí-Toân coù saéc-leänh truyeàn raèng:
- Cung-Tröôøng vaø Töû-Heä treân danh nghóa keát duyeân
thaønh phu-theâ, ñoàng laõnh Thieân-Meänh thöøa keá toå-vò thöù 18
chöôûng chaáp ñaïo-baøn phoå-ñoä Tam-Taøo(4)
.
Sö-Toân vaø Sö-Maãu khoâng daùm thuï meänh, sau Ñöùc Nam-
Haûi Quan-AÂm möôïn khieáu ñeán noùi raèng Sö-Toân laø Teá-Coâng
Hoaït-Phaät hoùa thaân, Sö-Maãu laø Nguyeät-Tueä Boà-Taùt giaùng
phaøm, caû hai ôû treân Lyù-Thieân phaùt nguyeän xuoáng phaøm phoå-
ñoä Tam-Taøo. Nay thôøi cô ñaõ ñeán, Ñöùc Voâ-Cöïc Chí-Toân ñaõ
coù meänh, chôù neân khöôùc töø.
Sö-Toân vaø Sö-Maãu khöôùc töø khoâng ñöôïc, quyø xuoáng baùi
laõnh Thieân-Meänh.
Khi Sö-Toân cuøng Sö-Maãu thöøa keá toå-vò, Chö-Thieân Tieân
Phaät ñeàu ñeán trôï Ñaïo. Nhieàu chuøa chieàn ñeàu coù Tieân Phaät
giaùng cô noùi roõ phaûi tìm Cung-Tröôøng vaø Töû-Heä chæ ñieåm
meâ-taân, cho neân nhieàu chuøa coù ñoàng-töû ñeán caàu Ñaïo (chaúng
nhöõng ôû Hoa-Luïc, ngay caû Ñaøi-Loan cuõng theá)(5)
.
Trong thôøi kyø Sö-Toân vaø Sö-Maãu truyeàn Ñaïo ôû Hoa-Luïc,

20.  20 
nhieàu vò trung-thaàn lieät-nöõ trong lòch-söû Trung-Hoa ñeán baùi
Sö-Toân vaø Sö-Maãu caàu Ñaïo, nhö Khuaát-Nguyeân, Vaên-
Thieân-Töôøng, Tö-Maõ-Quang... nhöõng vò danh y nhö Hoa-Ñaø,
Bieån-Thöôùc, Tröông-Troïng-Caûnh... ñeàu laø Tieân trong voøng
Thaùi-Cöïc ñeán caàu Ñaïo(6)
.
Thôøi kyø Loä toå, chæ ñoä nhaân-taøo (chæ ñoä ngöôøi), ñeán thôøi
kyø Sö-Toân vaø Sö-Maãu, Voâ-Cöïc Laõo-Maãu töø-bi, phoå-ñoä tam-
taøo, ñoä nhaân, ñoä quyû vaø ñoä Tieân trong giôùi thieân-ñaïo, cho
neân goïi laø “maït haäu nhaát tröôùc”, khoâng tieàn tuyeät haäu. Ñoù laø
Tam-Kyø phoå-ñoä cuûa thôøi kyø Baïch-Döông.
Naêm 1937, vì söï kieän Lö-Caàu-Kieàu, chieán tranh Hoa-
Nhaät buøng noå. Trong thôøi loaïn ly, nhaân taâm khuûng-hoaûng baát
an, do ñoù coâng vieäc truyeàn Ñaïo gaëp nhieàu khoù khaên. Maëc duø
löûa ñaïn bay khaép töù phía, nhöng Sö-Toân khoâng ngaïi nguy
hieåm vaø gian khoå, queân ñi söï an toaøn cuûa tính meänh mình,
vaãn ñi truyeàn ñaïo cöùu ñôøi, nhö moät chieán só vì nöôùc maø lao
mình vaøo chieán tröôøng. Vaø laï thay, trong nhöõng côn nguy
hieåm ñoù, nhieàu söï maàu nhieäm ñaõ xuaát hieän: Sö-Toân ñi ñeán
ñaâu ñeàu mang theo söï an toaøn ñeán ñoù. Nôi naøo bò maùy bay
oanh taïc ñeàu coù söï cheát choùc thaûm thöông, nhöng ôû chu vi
cuûa Phaät ñöôøng, bom ñeàu khoâng noå. Do ñoù soá ngöôøi caàu Ñaïo
raát ñoâng, loøng tin Ñaïo laïi caøng maïnh meõ theâm. (Trong thôøi
loaïn ly, loaøi ngöôøi môùi bieát sinh meänh laø quyù, Ñaïo öùng kieáp
giaùng laø vaäy).
Vì troïng traùch phoå-ñoä tam-taøo, Sö-Toân thöôøng queân aên
queân nguû, lao taâm lao löïc, boân ba khaép nôi, muïc ñích chæ
mong chuùng sanh thoaùt ly beå khoå. Vôùi loøng töø-bi quaûng ñaïi

21.  21 
cuûa Sö-Toân, Ñaïi-Ñaïo ñaõ phoå truyeàn khaép nöôùc Trung-Hoa,
nhöng söùc khoûe cuûa Sö-Toân cuõng vì theá maø keùm daàn, nhö
moät ngoïn neán töï thaép laáy mình ñeå soi saùng cho ngöôøi.
Thaùng 12 naêm 1946, Sö-Toân ñi daïo nuùi Nga-Mi, maëc duø
ñang luùc tieát Ñoâng, nhöng hoa ñoã-quyeân ñua nôû khaép nuùi,
töôøng-vaân tuï taäp treân trôøi, nhö laø ñeå ngheânh tieáp Thaùnh-giaù
cuûa Sö-Toân. Vaøo thaùng 7 naêm 1947, ñeä-töû Lyù-Tích-Kyø ñoùn
môøi Sö-Toân ñeán nguï taïi moät bieät thöï ôû Vöông-Gia-Ñöôøng,
moät khu vöïc cuûa thaønh phoá Thaønh-Ñoâ, tænh Töù-Xuyeân. Khi
ñeán nôi, Sö-Toân hoûi:
- Nôi naøy laø nôi naøo?
Ñeä-töû ñaùp:
- Nôi naøy goïi laø Vöông-Gia-Ñöôøng ( 王家塘 )
Sö-Toân nghe thaáy ba chöõ Vöông-Gia-Ñöôøng, trong loøng
caûm thaáy khoâng vui. (Trong tieáng phoå-thoâng cuûa Trung-Hoa,
chöõ Vöông “王” ñoàng aâm vôùi chöõ vong “ 亡” (coù nghóa laø
maát). Nhöng thaáy phong caûnh ôû ñaây myõ-mieàu, neân böôùc
chaân ra coâng vieân ngoaïn caûnh.
Trong luùc Sö-Toân ñang thöôûng thöùc vaø hoøa mình vôùi
caûnh thieân nhieân, boãng ñaâu thaáy moät traùi caây kyø laï (dò-quaû)
rôi xuoáng tröôùc maët. Sö-Toân bieát laø ñieàm baát laønh, trong
loøng noåi leân moät caûm giaùc buoàn raàu khoù taû.
Vaøo raèm thaùng taùm, teát trung-thu, Sö-Toân baøy tieäc theát
ñaõi chuùng ñeä-töû trong vuøng Thaønh-Ñoâ taïi tö dinh cuûa moân-
ñeä Vöông-Trieäu-Moäc(7)
.
Khi buoåi tieäc saép tan, Sö-Toân töø-bi noùi chuyeän cuøng
moân-ñoà:

22.  22 
- Ngaøy hoäi ngoä cuûa thaày troø ta trong böõa tieäc hoâm nay coù
moät yù nghóa saâu xa. Ngaøy xöa Khoång-Minh phoø Haùn, cuùc
cung taän tuïy ñeán cheát...
Lôøi noùi cuûa Sö-Toân cöïc kyø thoáng-thieát, ai naáy ñeàu rôi leä,
nhöng khoâng hieåu ñöôïc haøm yù cuûa Sö-Toân. Ñeán ba giôø chieàu,
Sö-Toân caûm thaáy thaùnh-theå baát an, moân-ñeä ñöa Sö-Toân vaøo
phoøng nghæ. Sö-Maãu thaáy beänh tình cuûa Sö-Toân quaù traàm-
troïng, neân suaát chuùng ñeä-töû thænh ñaøn, thænh caàu Ñöùc Voâ-
Cöïc Chí-Toân giaùng ñaøn chæ thò.
Khi thænh ñaøn, Voâ-Cöïc Laõo-Maãu suaát thaäp-ñaïi danh-y
cuøng Chö Thieân Thaùnh Phaät laâm ñaøn. Trong ñaøn cô, Laõo-
Maãu nhaéc ñeán göông hy sinh thaønh nhaân cuûa Ñöùc Quan-
Thaùnh vaø Nhaïc-Phi, nhöng laïi an uûi Sö-Maãu laø beänh tình cuûa
Sö-Toân khoâng coù gì ñaùng ngaïi...
Khi Voâ-Cöïc Laõo-Maãu döøng cô buùt, thôøi gian vöøa ñuùng
giôø Tuaát (8 giôø toái) thì thaáy Sö-Toân ñaõ vieân-tòch(8)
.
OÂ hoà! Sö-Toân cuûa ta, Minh-Sö cuûa Tam-Taøo, boäc-boäc
phong traàn ñoä hoùa chuùng sinh, suoát ñôøi haønh đạo toá-vöông, vì
troïng traùch phoå-ñoä tam-taøo maø xaû-kyû thaønh-nhaân. Tuy ñaõ veà
Trôøi, nhöng vì loøng töø-bi quaûng-ñaïi, Sö-Toân vaãn thöôøng
möôïn cô, möôïn khieáu laâm ñaøn ñeå giaùo hoùa ñeä-töû, vaø cöùu ñoä
chuùng-sinh(9)
. Döôùi söï trôï ñaïo cuûa Chö Thieân Tieân Phaät,
trong khoaûng thôøi gian chöa ñaày 20 naêm, Ñaïi-Ñaïo phoå
truyeàn khaép Hoa-Luïc, laïi töø Hoa-Luïc truyeàn sang Ñaøi-Loan,
nay khaép caû naêm chaâu boán beå ñeàu coù moân-ñoà cuûa Teá-Coâng
Hoaït-Phaät, Cung-Tröôøng Toå-Sö.
____________________

23.  23 
Chuù thích
(1) Từ nhà Minh đến nhà Thanh, Thieân-Ñaøn laø nôi teá
Trôøi cuûa caùc vò vua. Trong baøi cô cuûa Ñöùc Voâ-Cöïc Chí-Toân,
haäu-thieân Sö-Toân cuõng nhö tieân-thieân Teá-Coâng Hoaït-Phaät,
ñeàu laø Hoûa-Ñöùc Tinh-Quaân phaân-linh giaùng phaøm.
(2) Naêm 1925, Loä toå maéc phaûi chöùng beänh eá thöïc, bieát
raèng saép rôøi khoûi theá tuïc, trong soá ñeä-töû coù nhieàu ngöôøi chæ
troïng coâng phu beà ngoaøi. Toå-Sö muoán khaûo nghieäm loøng
chaân tu cuûa chuùng ñeä-töû, môùi noùi raèng:
- Ta tu Ñaïo vaø baïn Ñaïo ñaõ maáy chuïc naêm, chöa luùc naøo
daùm traùi meänh Trôøi, nhöng nay laïi maéc phaûi chöùng beänh nan
y naøy, ñuû thaáy Ñaïo ta tu khoâng phaûi laø Chaân-Ñaïo. Ta cuõng
chaúng phaûi laø Di-Laëc hoùa thaân. Töø nay trôû ñi, caùc con haõy
tìm ñöôøng ñi cuûa mình, chôù theo ta laøm chi nöõa. Tröôùc khi
rôøi khoûi nôi ñaây, thaày troø mình haõy cuøng nhau aên moät böõa
côm ñể tiễn biệt nhau.
Toå-Sö noùi xong, sai ngöôøi ñi chôï mua thòt veà. Ngöôøi bò
goïi khoâng daùm ñi, Toå-Sö môùi maéng raèng:
- Thaày keâu con ñi thì ñi, sao laïi traùi meänh.
Ngöôøi bò sai ñi khoâng daùm traùi lôøi, vaø mua thòt veà naáu.
Khi doïn leân baøn aên, thaáy chuùng ñeä-töû khoâng moät ngöôøi naøo
daùm gaép thòt. Toå-Sö môùi noùi:
- Caùc con haõy aên ñi, neáu coù toäi gì thì Thaày gaùnh chòu cho.
Tu ñaïo laâu naêm chöa neám muøi thòt, haõy aên thöû xem muøi vò ra
sao?
Toå-Sö noùi xong lieàn gaép moät mieáng thòt boû vaøo mieäng.
Nhieàu ngöôøi sôï traùi meänh Thaày, cuõng gaép thòt aên. Trong khi

24.  24 
ñoù Sö-Toân ta bieát ñöôïc Loä toå ñang khaûo nghieäm mình, neân
môùi baïch cuøng Toå-Sö:
- Baåm Thaày, con bò ñau buïng. Xin Thaày cho pheùp con ñi
caàu.
Sö-Maãu ta cuõng bieát laø khaûo, neân vieän côù ñi ra.
Loä toå noùi:
- Khoâng aên thì thoâi, vieän leõ naøy leõ noï laøm gì.
Khi Sö-Toân vaø Sö-Maãu rôøi khoûi baøn aên ñi ra, Toå-Sö môùi
nhaû mieáng thòt ra vaø noùi:
- Caùc con tu ñaïo ñaõ laâu naêm maø khoâng bieát giöõ giôùi,
khoâng coù trí-tueä, nay ñaõ phaù giôùi roài, uoång coâng tu haønh baáy
laâu.
Chuùng ñeä-töû luùc ñoù môùi bieát bò Loä toå khaûo, nhöng ñaõ
muoän roài, maët maøy ai naáy ñeàu bieán saéc. Taát caû ñeàu quyø laïy
khoùc raèng:
- Cuùi xin thaày töø-bi cöùu vôùt chuùng con.
Toå-Sö:
- Taát caû phaûi ñeán Phaät-ñöôøng saùm-hoái, caàu xin Voâ-Cöïc
Laõo-Maãu töø-bi xaù toäi, nhöng coâng-quaû ngaøy xöa ñaõ khoâng
coøn nöõa, phaûi tu laïi töø ñaàu.
Sö-Toân vaø Sö-Maãu ta coù trí-tueä, neân traùnh ñöôïc côn
khaûo nghieäm naøy.
(3) Lö-Hoäi: Laø phaùp-hoäi do Chö Thieân Tieân Phaät phuïng
meänh cuûa Thöôïng-Ñeá thaønh laäp ñeå ñoaïn-luyeän hoûa-haàu cuûa
ngöôøi tu haønh (Lö laø loø). Thôøi gian cuûa lö-hoäi khoâng nhaát
ñònh, coù khi moät tuaàn, ñoâi khi moät thaùng. Ngöôøi tham gia Lö-
hoäi ñeàu do Tieân Phaät tuyeån choïn, moät khi ñaõ tham gia Lö-
hoäi, moïi söï vieäc, töø vieäc aên uoáng ñeán giôø nghæ ñeàu tuaân theo

25.  25 
leänh chæ thò cuûa Tieân Phaät, vaø qua trung gian cuûa ñoàng-töû,
Tieân Phaät möôïn khieáu ñeán giaûng ñaïo.
(4) Chöõ “Cung” ( 弓 ) hôïp vôùi chöõ “Tröôøng” ( 長 )
thaønh chöõ Tröông ( 張 ), laø hoï cuûa Sö-Toân.
Chöõ “Töû” ( 子 ) hôïp vôùi chöõ “Heä” ( 系 ) laø chöõ Toân
( 孫 ), laø hoï cuûa Sö-Maãu.
(5) Nhieàu saùch hieän ñang löu truyeàn trong daân gian do
Tieân Phaät möôïn cô buùt vieát trong thôøi kyø Sö-Toân vaø Sö-Maãu
truyeàn Ñaïo ôû Hoa-Luïc. Nhö “Baøn Ñaøo Yeán Hoäi”, “Tam-
Giôùi Linh-Chaâm”... ñeàu noùi veà phoå-ñoä Tam-Taøo.
Vaøo naêm 1966, trong cuoán “Ñaïo lyù Chaân Thuyeân” cuûa
Minh-Tu-Ñöôøng ôû thaønh phoá Cao-Huøng, coù baøi thô cuûa Luïc-
Toå Hueä-Naêng noùi veà ñaïo-thoáng, töôøng thuaät veà caùc vò Toå-Sö
öùng vaän töø beân Taây-Truùc (AÁn-Ñoä), cho ñeán thôøi kyø phoå-ñoä
Baïch-Döông cuûa ba vò Toå-Sö öùng vaän laø Loä toå (toå thöù 17),
Cung-Tröôøng toå vaø Töû-Heä toå (toå thöù 18).
Cuoán “Mang Haûi Kim Thieân” cuûa chuøa Thieân Long, coù
baøi cô cuûa Ñöùc Quan-Theá-AÂm Boà-Taùt khuyeân tín ñoà trong
chuøa phaûi taàm Minh-Sö:
Ñaïi-Ñaïo xieån phaùt Thaùnh maïch truyeàn
大道闡發聖脈傳
Saéc leänh Tam-Phaät baïn thu vieân*
敕令三佛辦收圓
Nhöôïc hoaøn baát caàu Thieân-Nhieân@
ñoä
若還不求天然渡

26.  26 
Lòch kieáp thieân sanh nan phieân thaân
歷劫千生難翻身
* Tam-Phaät: Chæ ba vò Toå-Sö cuûa thôøi kyø Baïch-Döông laø
Loä toå, Cung-Tröôøng toå vaø Töû-Heä toå.
@ Thieân-Nhieân: Laø ñaïo-hieäu cuûa Sö-Toân.
(6) Khí-Thieân Tieân caàu Ñaïo phaûi qua trung gian cuûa
tam-taøi (ñoàng töû), cuõng coù tröôøng hôïp möôïn khieáu cuûa nhöõng
ñöùa treû ñang chôi ôû ngoaøi. Vò Tieân caàu Ñaïo tröôùc heát baùo
raèng coù saéc chæ cuûa Thöôïng-Ñeá, sau noùi veà tieåu-söû vaø
nguyeân do caàu Ñaïo. Sau khi ñöôïc ñieåm Ñaïo, vò Tieân thoái
khieáu, ngöôøi bò möôïn khieáu trôû laïi traïng thaùi bình thöôøng,
khoâng roõ chuyeän ñaõ xaûy ra.
(7) Sö-Toân tòch taïi tö dinh cuûa moân-ñeä Vöông-Trieäu-
Moäc ( 王 兆 木 ) ôû tænh Töù-Xuyeân, öùng vôùi caâu: “Ñaïi chöùng
Töù-Xuyeân Vöông Ñaøo Taâm” trong Di-Laëc Chaân-Kinh. Chöõ
“Ñaøo” ( 桃 ) do chöõ “Moäc” ( 木 ) vaø chöõ “Trieäu” ( 兆 ) hôïp
thaønh.
(8) Trong baøi cô, Voâ-Cöïc Laõo-Maãu ñaõ chæ roõ Sö-Toân
tòch vaøo ñeâm trung-thu naêm Daân-Quoác thöù 36 (naêm 1947).
Huaán trung huaán (trong thô laïi coù thô) cuûa baøi cô laø 16 caâu
thaát-tuyeät.
Töông chí thaát thaát töù thaäp cöûu
將至七七四十九
Thieân hoân ñòa aùm voâ tinh ñaåu
天昏地暗無星斗
Nguõ ma hoãn theá kyø dò hieån

27.  27 
五魔混世奇異現
Trung-nguyeân phaân qua caùc saùp truø
中原分瓜各插籌
Leâ daân bi thoáng phuï töû taùn
黎民悲痛父子散
Thieân daõ ai hoàng nhaân taâm cöu
遍野哀鴻人心疚
Khoa hoïc löïc phaïp yeâu thuaät khôûi
科學力乏妖術起
Thieân moân vaïn giaùo teà xuaát ñaàu
干門萬 教齊出頭
Baõo phong quaùi laïc thuï hạ quaû
暴風颳落樹下果
Kieân trì thuû ñaïo yeâu thoï tu
堅志守道要受羞
Ñaïi-thieân vaën loaïn nhö maõ vyõ
大干紊亂如馬尾
Ñaùn khaùn nhó vaõng haø xöù taåu
但看 爾往何處走
Kim tueá Ñinh-Hôïi tam luïc maõn
今歲丁亥三六滿
Hoûa-Ñöùc giao chæ Lyù-Vöïc du
火德交旨理域遊，
Tỳ-lö khai hoa khaùn keát quaû
毗盧開花看結果

28.  28 
Sö ñoà phaân ly taïi trung thu
師 徒分離在中秋。
Chæ naêm Daân-Quoác thöù 36, töùc naêm Ñinh-Hôïi 1947. Teá-
Coâng Hoaït-Phaät vaø Tröông Thieân-Nhieân toå-sö, moät tieân-
thieân, moät haäu-thieân ñeàu laø phaân-linh cuûa Hoûa-Ñöùc Tinh-
Quaân.
Naêm ngaøy sau khi vieân-tòch, Sö-Maãu thænh ñaøn hoûi Sö-
Toân nhieàu chuyeän, baûn linh cuûa Sö-Toân ñeán chæ thò:
Moä truùc Taây-Hoà baïn
墓築西湖畔
Khaùo caän Ngö-Tieàu-Ñöôøng
靠近漁樵塘
Boái phuï Nam-Bình-San
背負南屏山
Höôùng ñoâng sôn Phuïng-Hoaøng
向東山鳳凰
Taây-Töû hoà taïi taû
西子湖在左
Höõu sôn danh Ngoïc-Hoaøng
右山名玉皇
Linh cöõu cuûa Sö-Toân ñöôïc an taùng taïi Taây-Hoà ôû Haøng-
Chaâu. Trong khi ñaøo huyeät, döôùi huyeät troå ra nhieàu linh-chi
(Linh-chi hieán thuïy).
Sau khi Sö-Toân vieân-tòch, töø moàng 1 thaùng 9 baét ñaàu,
chuùng taêng trong caùc chuøa chieàn ôû Haøng-Chaâu ñeàu truyeàn
raèng: “Teá-Coâng Hoaït-Phaät ñaõ trôû veà Haøng-Chaâu roài”. Chuøa

29.  29 
chieàn ñeàu queùt doïn saïch seõ vaø tuïng kinh. Ñeán ngaøy 16 thaùng
9, laø leã khaùnh thaønh thaùp Teá-Coâng cuûa chuøa Hoå-Bao, tín-ñoà
töø töù phöông doàn daäp ñeán haønh höông, ñeàu noùi raèng: “Phaät
Teá-Coâng giaùng phaøm cöùu ñôøi, nay ñaõ vieân-tòch vaø trôû veà
Haøng-Chaâu”.
*****
Tieân-thieân Sö-Toân ta laø Teá-Coâng Hoaït-Phaät, ngöôøi ñôøi
Toáng, hoï Lyù, tuïc danh laø Tu-Duyeân, xuaát gia tu ñaïo taïi chuøa
Linh-AÅn ôû Haøng-Chaâu. Trong cuoán “Teá-Coâng truyeän”, taùc giaû
ñaõ moâ taû Teá-Coâng laø moät Thaùnh-Taêng aên maëc raùch röôùi, thích
uoáng röôïu, aên thòt choù, soáng cuoäc ñôøi phieâu baït giang hoà, coù taøi
tröø ma quyû, chöõa beänh cho ngöôøi...
Trong moät buoåi phaùp-hoäi ôû Ñaøi-Loan, Hoaït-Phaät Sö-Toân
töø-bi ñeán giaûng ñaïo, coù noùi raèng:
- Theá nhaân thöôøng cho raèng Teá-Coâng ta laø moät hoøa-thöôïng
ñieân, thöïc ra Thaày chaúng ñieân chuùt naøo caû. Vì hoaøn caûnh
ñöông thôøi, chæ coù caùch giaû ñieân môùi coù theå haønh ñaïo cöùu ñôøi.
Chieác quaït raùch cuûa Thaày quyù hôn quaït maùy cuûa thôøi ñaïi vaên
minh naøy. Quaït cuûa Thaày coù theå quaït noùng vaø laïnh, quaït nhöõng
ngöôøi coù thieän-caên leân Thieân-ñaøng, quaït ñi nhöõng veát nhô cuûa
caûnh ñôøi oâ-troïc... Moà hoâi cuûa Thaày coù theå chöõa ñöôïc nhöõng
beänh nan y... Thaày coù theå ca, cuõng coù theå haùt, neân giaø treû lôùn
beù ñeàu thích Thaày. Ñoù laø caùch keát duyeân cuøng chuùng-sanh cuûa
Thaày trong thôøi-ñaïi ñoù.
Truyeän Teá-Coâng mieâu taû Thaày thích aên thòt choù, uoáng röôïu
maïnh. Nhöng chö ñoà thöû nghó xem, treân ñôøi chæ coù taêng giöõ

30.  30 
giôùi, naøo coù La-Haùn aên thòt uoáng röôïu. Cuõng may, taùc giaû chöa
vieát laø Teá-Coâng ta coù vôï con... Vieäc laøm cuûa Thaày laø vieäc coâng,
töùc laø vò tha, chöù khoâng vò kyû, neân ngöôøi ñöông thôøi xöng Thaày
laø Phaät soáng, laø Teá-Coâng. Neáu chö hieàn-ñoà hoïc Thaày, khoâng teá
tö maø teá coâng thì hieàn-ñoà cuõng laø moät tieåu Teá-Coâng vaäy.
Thaày Teá-Coâng ñöông thôøi ñaõ chöùng ñöôïc luïc-thoâng, neân
coù theå bieán röôïu thaønh nöôùc, bieán ñoà maën thaønh ñoà chay.
Nhöng ngöôøi ñôøi khoâng bieát, cho raèng Thaày Teá-Coâng aên thòt
uoáng röôïu... coù bieát ñaâu ñoù chæ laø troø “du hyù tam-muoäi” cuûa
Tieân Phaät.
(9) Trong thaäp nieân cuûa nhöõng naêm 1970-1980, nhieàu
ñoàng-töû trong caùc chuøa chieàn ôû Ñaøi-Loan ñöôïc AÂn-Sö Teá-Coâng
Hoaït-Phaät daét ñi du Ñòa-Phuû vaø Thieân-Ñaøng, nhöõng cuoán saùch
nhö Ñòa-Nguïc Du-Kyù, Thieân-Ñaøng Du-Kyù, Luaân-Hoài Du-Kyù,...
cuûa Thaùnh-Hieàn-Ñöôøng*
ôû Ñaøi-Trung (do Döông-Sanh chuû
buùt), ñaõ ñöôïc löu haønh ôû nhieàu nöôùc vaø ñaõ ñöôïc dòch sang Vieät
ngöõ.
Vaøo naêm 1977, ngöôøi vieát tham gia ba ngaøy phaùp-hoäi taïi
chuøa Ngoïc-Hoaøng ôû thaønh phoá Vieân-Laâm thuoäc huyeän
Chöông-Hoùa Ñaøi-Loan. Soá ngöôøi ñeán döï treân hai traêm ngöôøi,
phaàn ñoâng laø sinh-vieân cuûa caùc tröôøng Ñaïi-hoïc, moät soá ít laø
thaønh phaàn cuûa caùc giôùi khaùc. Trong ngaøy thöù hai cuûa phaùp-hoäi,
AÂn-Sö Teá-Coâng Hoaït-Phaät ñeán giaûng ñaïo, sau ñoù môøi moät
ban-vieân ñöùng daäy. AÂn-Sö noùi:
- Con coù theå leân treân giaûng ñaøi noùi chuyeän “buoân baùn” vôùi
taát caû nhöõng ngöôøi ôû ñaây, neáu con muoán.
Moïi ngöôøi ñeàu khoâng hieåu yù nghóa cuûa AÂn-Sö, chæ thaáy
ban-vieân ñoù ñöùng daäy, tieán ñeán giaûng ñaøi noùi:
- Toâi laø tín-ñoà cuûa Thaùnh-Hieàn-Ñöôøng ôû Ñaøi-Trung, caàu

31.  31 
Ñaïo ñaõ gaàn moät naêm, nhöng khoâng roõ ñaïo-lyù, daãn-baûo-sö
khuyeân toâi ñi phaùp-hoäi nhieàu laàn, nhöng toâi nghó ñoù chæ laø
nhöõng buoåi thuyeát phaùp taàm thöôøng, khoâng theå hôn ñaïo-lyù cuûa
Thaùnh-Hieàn-Ñöôøng maø toâi ñaõ theo. Nay ñöôïc Thaày Teá-Coâng
töø-bi chæ ñieåm môùi bieát ñöôïc söï khaùc bieät giöõa Ñaïo vaø Giaùo.
Toâi laø ngöôøi trôï buùt cuûa Döông-Sinh trong vieäc xuaát baûn cuoán
Ñòa-Nguïc Du-Kyù, saùch naøy ñaõ ñöôïc xuaát baûn, neáu quyù vò naøo
muoán ñoïc quyeån saùch naøy haõy bieân thö tôùi ñòa chæ cuûa Thaùnh-
Hieàn-Ñöôøng.
Noùi xong beøn laáy phaán vieát ñòa chæ cuûa Thaùnh-Hieàn-
Ñöôøng treân baûng ñen. Luùc ñoù moïi ngöôøi môùi hieåu hai chöõ
“buoân baùn” cuûa Thaày Teá-Coâng.
**0**
* Tieân Phaät thöôøng giaùng cô ôû Thaùnh-Hieàn-Ñöôøng, nhöng
khoâng phaûi laø chuøa chieàn cuûa Ñaïo Nhaát-Quaùn. Tuy raèng saùch
cuûa Thaùnh-Hieàn-Ñöôøng ñeàu noùi veà Tam-Kyø vaø Tam-taøo phoå-ñoä,
nhöng nhieàu tín ñoà vaãn khoâng hieåu ñöôïc yù nghóa cuûa Tieân Phaät.

32.  32 
Töø-Huaán cuûa AÂn-Sö Teá-Coâng Hoaït-Phaät
Ta tu ñaïo tu taâm, baïn ñaïo taän taâm. Ta khoâng so daøi luaän
ngaén vôùi ñôøi, cuõng khoâng tranh cöôøng ñaáu thaéng vôùi ngöôøi.
Ta töï nhuùn mình ñeå vöøa loøng thaäp-phöông.
Ta laø moät nhòp caàu giöõa beå khoå vaø theá giôùi Cöïc-Laïc, maëc
cho ngöôøi chaø ñaïp vaø huûy baùng.
Ta cuùi ñaàu nhòn ngöôøi, nhöng yù chí hieân ngang.
Ta co ruoãi nhö yù, ñaïo nieäm kieân-cöôøng.
Ta khoâng hy sinh voâ ích, ta ñeán vôùi ñôøi vôùi moät söù-maïng
thieâng-lieâng maø khoâng hoang phí thôøi gian.
Tuy moät ngöôøi, nhöng lieân heä bieát bao nhieâu sinh maïng.
Haõy xem troïng laáy mình, chôù neân baøng-hoaøng, khoâng neân
töï gaây chöôùng ngaïi, maø phaûi vöôït qua moïi gian nan.
Laäp neân moät muïc tieâu chính xaùc:
Ñeå traêm vaïn ngöôøi yeân oån vöõng vaøng veà ñeán mieàn Cöïc-
Laïc.
Ñeå traêm vaïn ngöôøi ñeàu thaám nhuaàn töø-quang.
Ñeå traêm vaïn ngöôøi ñöôïc taém goäi ôn möa moùc cuûa
Thöôïng-Ñeá.
Ñeå traêm vaïn ngöôøi thoaùt ly beå khoå meânh moâng cuûa coõi
phaøm.
Ñeå cöûu huyeàn thaát toå cuûa traêm vaïn ngöôøi ñeàu ñoäi ôn Trôøi,
trôû veà coõi Nieát-Baøn.

33.  33 
Ñoâng-Phöông Thaäp-Baùt-Toå
Toân-Tueä-Minh Sö-Maãu
Sö-Maãu hoï Toân, Thaùnh huùy Toá-Chaân, hieäu Tueä-Minh, laø
Nguyeät-Hueä Boà-Taùt hoùa thaân. Sö-Maãu sinh vaøo ngaøy 28
thaùng 8 naêm 1895, nieân hieäu Quang-Töï thöù 21 ñôøi Thanh, taïi
huyeän Ñôn, tænh Sôn-Ñoâng Trung-Hoa.
Naêm 25 tuoåi, Sö-Maãu ñöôïc Tröõ Ñaïi-Bieåu-Sö ñieåm hoùa,
ñaéc Taùnh-Lyù Chaân-Truyeàn, vaø baét ñaàu tu ñaïo, baïn ñaïo töø ñoù.
Vaøo naêm 1930, taïi lö-hoäi Baùt-Quaùi, phuïng meänh cuûa Ñöùc
Voâ-Cöïc Chí-Toân, treân danh nghóa cuøng Sö-Toân keát nghóa
thaønh phu-theâ, ñoàng laõnh Thieân-Meänh phoå-ñoä tam-taøo, nam
nöõ cuøng ñoä. Trong hai thôøi kyø Thanh-Döông vaø Hoàng-Döông,
ngöôøi tu haønh ña soá laø caøn-ñaïo (nam giôùi), khoân-ñaïo (nöõ giôùi)
raát ít. Nay thôøi kyø phoå-ñoä Baïch-Döông, khoân-ñaïo tu ñaïo
nhieàu hôn hai thôøi kyø tröôùc, ñoù cuõng nhôø ôn cuûa Sö-Maãu vaäy.
Tieát trung-thu naêm 1947, Sö-Toân bònh naëng, Sö-Maãu
caàu ñaûo nguyeän ñem tuoåi thoï cuûa mình ñeå gia cho Sö-Toân,
nhöng soá Trôøi ñaõ ñònh, Voâ-Cöïc Laõo-Maãu daãn Sö-Toân veà
Trôøi vaøo ñeâm trung-thu naêm ñoù. Troïng traùch phoå-ñoä tam-taøo
töø ñoù do moät mình Sö-Maãu gaùnh vaùc. Vaøo naêm 1948, xung
ñoät Quoác-Coäng caøng luùc caøng kòch lieät, Sö-Maãu coù hueä-nhaõn,
bieát ñöôïc Trung-Hoa saép laâm vaøo caûnh ñaáu tranh taøn saùt
chöa töøng coù, neân noùi cuøng chuùng ñaïi ñeä-töû raèng:
- Caùc con phaûi boá thí taát caû nhöõng gì ñaõ coù vaø phaûi ñi
caøng xa caøng toát. Ñaøi-Loan laø moät ñaûo boàng-lai, nôi ñoù raát
nhieàu ngöôøi coù caên tu, caùc con haõy qua ñoù ñeå ñoä nhöõng

34.  34 
ngöôøi coù duyeân.
Nhieàu ngöôøi bieát ñöôïc söï tieân-tri cuûa Sö-Maãu, neân töø giaõ
gia ñình, vöôït bieån sang Ñaøi-Loan khai ñaïo. Chuùng tieàn-boái
ban ñaàu ñeàu nghó raèng, chæ sang Ñaøi-Loan moät vaøi naêm, ñôïi
khi ñaïo vuï phaùt trieån roài seõ trôû veà Hoa-Luïc. Khoâng ngôø sau
cuoäc chieán ôû Hoa-Luïc, Thoáng-Töôùng Töôûng-Giôùi-Thaïch
laõnh ñaïo Quoác-Daân-Ñaûng trieät thoaùi sang Ñaøi-Loan, nhaân
daân hai mieàn maát ñi lieân laïc töø ñoù. Sö-Maãu cuõng rôøi Hoa-
Luïc sang Nam-Döông, nhöng vì thuûy thoå baát phuïc, phaûi taïm
truù taïi Hoàng Koâng. Ñeán naêm 1954, Haøn ñaïo-tröôûng ngheânh
tieáp Sö-Maãu sang ñònh cö taïi Ñaøi-Loan.
Chính-phuû Trung-Hoa Daân-Quoác sau khi trieät thoaùi sang
Ñaøi-Loan, trong khoaûng thôøi gian ñaàu, tình hình chính trò ôû
trong moät tröôøng hôïp ñaëc bieät. Veà maët trò an, chính-phuû
Quoác-Daân-Ñaûng caám ngaët moïi hoaït ñoäng toân-giaùo. Do ñoù
böôùc ñaàu trong vieäc truyeàn Ñaïo gaëp nhieàu söï khoù khaên, laïi
theâm söï hieåu laàm vaø söï xuyeân-taïc cuûa nhöõng giaùo phaùi khaùc,
chính-phuû ra leänh baét bôù vaø boû tuø nhöõng ngöôøi truyeàn Ñaïo.
Cho neân thôøi gian soáng taïi Ñaøi-Loan, Sö-Maãu ñeàu ôû aån, moïi
vieäc ñeàu giao cho Haøn ñaïo-tröôûng xöû lyù.
Moãi khi ñaïo-traøng gaëp khaûo, Sö-Maãu thöôøng aên nguû
khoâng yeân, moät mình quyø tröôùc Phaät-ñöôøng laïy caû vaïn laïy,
khaån caàu Ñöùc Voâ-Cöïc Chí-Toân giaûm bôùt khaûo nghieäm, vaø
nguyeän theá chuùng sinh chòu toäi ñeå moïi ngöôøi sôùm leân phaùp-
thuyeàn, rôøi khoûi beå khoå.
Sö-Maãu thöôøng noùi: “Caùc con neáu coù ñieàu gì sai laàm thì
chæ haïi cho caùc con maø thoâi. Neáu meï coù vieäc gì khoâng ñuùng

35.  35 
thì laøm ngoä caû Tam-Taøo ñaïi söï, Meï laøm sao aên ngon vaø nguû
yeân cho ñöôïc”.
Vì söï hy sinh cao caû vaø loøng töø-bi cuûa Sö-Maãu, maëc duø
chính-phuû Ñaøi-Loan coù leänh caám khoâng cho truyeàn Ñaïo,
nhöng soá ngöôøi caàu Ñaïo caøng luùc caøng nhieàu, treân coù quan
lôùn, giöõa coù hoïc-giaû trí thöùc, döôùi coù taàng lôùp lao ñoäng... Sau
cuøng Boä Noäi-Vuï Ñaøi-Loan thoâng qua ñaïo luaät cho Ñaïo ta
ñöôïc töï do truyeàn Ñaïo.
Sau 40 naêm bò caám coá, nay giaùo lyù Khoång-Maïnh ñaõ
ñöôïc phoå caäp vaø phaùt huy quaûng ñaïi taïi Ñaøi-Loan, nay laïi töø
Ñaøi-Loan truyeàn sang nhieàu nöôùc treân theá giôùi. Treân haøng
chuïc trieäu ñeä-töû, khoâng phaân bieät chuûng-toäc, maøu da, ñeàu
ñöôïc taém goäi döôùi aùnh saùng töø-bi cuûa Thöôïng-Ñeá. Taát caû
ñeàu ñoäi ôn cuûa Sö-Maãu.
Sö-Maãu vieân-tòch vaøo tieát Thanh-Minh naêm 1975@
taïi
Ñaøi-Loan, höôûng thoï 81 tuoåi. Ñöôïc Voâ-Cöïc Laõo-Maãu saéc
phong laø Trung-Hoa Thaùnh-Maãu.
____________________
@
Sö-Maãu tòch ñuùng vaøo tieát thanh-minh naêm 1975, cuøng
ngaøy vôùi Toång-thoáng Ñaøi-Loan Töôûng-Giôùi-Thaïch. Hoâm ñoù
möa lieân mieân suoát ngaøy, côn möa keùo daøi qua ngaøy thöù hai.
Khaùc haún vôùi ngaøy thöôøng, baàu trôøi hai hoâm ñoù thaät laø theâ-
löông aûm ñaïm, hình nhö trôøi ñaát ñeàu ñau loøng, bi thöông tieãn
ñöa hai vó nhaân, moät thaùnh moät phaøm cuøng nhau rôøi khoûi coõi
traàn. Ñaøi phaùt thanh vaø ñaøi truyeàn hình ñeàu ngöng haún taát caû
nhöõng chöông trình ca vuõ nhaïc kòch vaø quaûng caùo treân ñaøi,
thay vaøo ñoù laø nhöõng baûn nhaïc saàu taáu baèng nhò hoà, tieâu vaø saùo

36.  36 
ñöôïc truyeàn ñi treân caùc laøn soùng, nghe thaät naõo nuøng bi thöông.
Caùc tröôøng hoïc vaø nhöõng nôi giaûi trí ñeàu ñoùng cöûa.
Qua ngaøy thöù hai, baùo chí Ñaøi-Loan ñeàu ñaêng taûi muïc tin:
Möïc nöôùc cuûa hoà Nhaät-nguyeät ( moät danh lam thaéng caûnh ôû
Ñaøi-Loan) daâng cao chöa töøng thaáy trong lòch söû Ñaøi-Loan. OÂ
hoâ! Trôøi ñaát ñeàu toû loøng thöông tieác cho vò Thieân-nhaân-sö ñaõ
rôøi khoûi coõi traàn.
Ngaøy Sö-Maãu vieân tòch, ngöôøi dòch ñöông ôû trong kyù-tuùc-
xaù cuûa tröôøng ñaïi hoïc quoác laäp Ñaøi-Loan (National Taiwan
University). Vieát tôùi ñaây laïi hoài töôûng ñeán caûnh töôïng cuûa
ngaøy hoâm ñoù, trong loøng khoâng caàm ñöôïc hai haøng nöôùc maét.
* Trong thôøi gian Sö-Maãu truyeàn Ñaïo taïi Hoa-Luïc, nhieàu söï
maàu nhieäm xaûy ra:
- Coù moät laàn Sö-Maãu mang bònh nhöng vaãn ñi truyeàn Ñaïo, khi
ñi ngang qua moät ngoâi mieáu, vò Tieân trong mieáu bieát Sö-Maãu
laø moät Minh-Sö cuûa tam-taøo trong thôøi kyø phoå-ñoä, neân möôïn
ñoàng-töû quyø xuoáng nghinh tieáp Thaùnh-giaù cuûa Sö-Maãu, ñoàng
thôøi luyeän ñan chöõa bònh cho Sö-Maãu vaø thænh caàu Sö-Maãu ñoä
hoùa. Uoáng xong ñan cuûa vò Tieân, côn bònh cuûa Sö-Maãu khoûi
haún, bieát cô duyeân cuûa vò Tieân ñaõ ñeán, neân Sö-Maãu ôû mieáu
ñieåm ñaïo cho vò Tieân naøy. Ñoù laø moät vò Tieân trong Khí-Thieân
do chính Sö-Maãu ñoä, veà sau vò Tieân naøy coù coâng trong vieäc trôï
ñaïo, ñöôïc Voâ-Cöïc Laõo-Maãu saéc phong laø Giaùo-Hoùa Boà-Taùt.
- Vaøo thaùng 8 naêm 1947, Sö-Maãu ñeán thò traán Thaønh-Ñoâ cuûa
tænh Töù-Xuyeân vaø ôû troï taïi Tröông gia-phuû. Moät gieáng caïn laâu
naêm cuûa Tröông phuû töï nhieân sinh ra nöôùc ngoït.
Thaùng 11 cuøng naêm, Sö-Maãu laàn thöù hai ñeán troï taïi Tröông
gia-phuû, moät caây boâng queá ôû vöôøn sau khoâ heùo ñaõ laâu laïi ñaâm

37.  37 
choài naåy maàm trôû laïi. Trong ñeâm Sö-Maãu ñeán, moïi ngöôøi trong
phuû ñeàu troâng thaáy moät ñaïo haøo quang maøu traéng phaùt xuaát töø
phoøng cuûa Sö-Maãu xoâng thaúng leân trôøi.
oo0oo