Introductiesessie module 3

1. INTRODUCTIESESSIE
MODULE 3: LEERLIJN REFLECTIE EN ONDERZOEK
HEIDI DEPRAETERE

2. LESOPNAMES ALS RESOURCES VOOR REFLECTIE
EEN ERVAREN LERAAR FILMEN
INHOUDSOVERZICHT
REFLECTEREN MET LESOPNAMES IN MODULE 3
ALLE OPDRACHTEN OP EEN RIJTJE
EVALUATIE

3. Introductiesessie
28-10-18 | 3
LESOPNAMES ALS RESOURCE VOOR REFLECTIE
EEN NIEUWE STAP IN DE LEERLIJN REFLECTEREND EN ONDERZOEKEND HANDELEN

4. Introductiesessie
28-10-18 | 4
Welke leerkansen zie je voor jezelf in het maken van lesopnames?
Welke vragen roept het maken van lesopnames voor reflectie bij je op?

5. LEERKRANSEN
USING VIDEO TO IMPROVE PRACTICE: DO IT YOURSELF!
Vragen:
1. Welke elementen uit het
verhaal van Ms. Wessling
sluiten aan bij de ideeën
die jij zonet al had?
2. Welke extra elementen
haal je uit het verhaal van
Ms. Wessling?

6. ACHTERGROND
LESOPNAMES ALS TOOL IN DE LERARENOPLEIDING
• Wordt als tool gebruikt in de lerarenopleiding sinds jaren 1960 (Sherin & Van Es, 2005)
• Videomateriaal vat de complexiteit van lesgeven en versterkt het
waarnemingsgvermogen of m.a.w. (Sherin & Van Es, 2005):
• Bepalen wat belangrijk is
• Relatie tussen verschillende elementen ontcijferen
• Kennis en ervaringen gebruiken om lessituaties te analyseren
• Kenmerken van videomateriaal die waarnemingsvermogen versterken:
• Aanwezigheid van verbale en non-verbale elementen
• Mogelijkheid om te herbekijken
• ”Self-as-observer-perspective” (Quigley & Nyquist, 1992, p. 326)
• Legt complexiteit van lesgeven/klaspraktijk vast
• Slaat brug tussen herinnering en video van het lesgeven (van den Berg, 2001).

7. IMPACT OP DE ONTWIKKELING VAN REFLECTIEVAARDIGHEDEN
LESOPNAMES ALS TOOL IN DE LERARENOPLEIDING
• Voordelen die in onderzoek verbonden worden met het gebruik van videomateriaal
voor het ontwikkelen van reflectievaardigheden:
• Diepere observatie
• Werkpunten en talenten vaststellen
• Persoonlijkheid als leraar vormgeven
• Opbreken van de complexiteit en focussen op specifieke elementen.
• Studenten die videomateriaal gebruiken zijn beter in staat om evidence-based
opmerkingen te maken over hun lesgeven. (Sherin & Van Es, 2005)
Welke elementen uit
de theoretische
achtergrond
versterken je ideeën
uit de inleidende
opdracht?

8. GROEIPAD
LESOPNAMES ALS TOOL IN DE LERARENOPLEIDING
EEN ERVAREN LERAAR FILMEN
DE LESOPNAME

9. VOORBEREIDING
EEN LESOPNAME MAKEN
Welke (ervaren) leraar zou je mogelijk kunnen filmen? Waarom?
Hoe licht je de leraar in? Wie zou je nog inlichten?
Welk materiaal heb je nodig voor de lesopname?
Aan welke andere aandachtspunten denk je?

10. VOORBEREIDING
EEN LESOPNAME MAKEN
Ervaren leraar
(observatie of co-teaching;
mentor, leraar stageschool,
leraren buiten stageschool)
Directeur aanspreken
Schoolreglement
raadplegen
Interesse in eigen
leerproces
≠
beoordeling gefilmde
leraar
Leerlingen informeren
en nagaan wie bezwaar
heeft
Respect voor privacy
(wie niet gefilmd wil worden
“wazig” maken of buiten
beeld houden; materiaal op
computer opslaan)
Geschikte camera
zoeken
(Handycam, GoPro,
Smartphone, computer)
Materiaal testen
(Opnamemodus:
beeldschermkwaliteit
volstaat)
Lesmoment op
voorhand bepalen in
samenspraak met
leraar
Focus op interactie
tussen leraar en
leerlingen

11. REFLECTEREN MET LESOPNAMES
Introductiesessie
28-10-18 | 11
VIDEO STIMULATED RECALL (VSR) SESSIE

12. Inzicht krijgen in complexiteit onderwijssituaties en
ontwikkelen professionele identiteit.

13. Brug slaan tussen theorie en praktijk:
theoretische kaders vertalen naar praktijk of praktijk linken aan theorie

14. Focus op de interactie tussen leraar en leerlingen: hoe gaat de leraar om met
zijn leerlingen en wat interesseert je hierin voor mijn eigen stagepraktijk?

15. Reflectiebevorderende vragen stellen aan peers: actief luisteren, exploreren,
waarderen en bekrachtigen

16. Rollen opnemen: kritische vriend, tijdsbewaker, onderzoekende leraar, leerling,
objectieve blik, focus op succes

17. ALLES OP EEN RIJTJE
Introductiesessie
28-10-18 | 17
OPDRACHTEN VOOR EN NA DE VSR-SESSIE

18. Duid alle
beschikbare
momenten aan
in het
inschrijvings-
formulier
INSCHRIJVINGSFORMULIER

19. ACHTERGROND EN DOCUMENTEN OP CANVAS

20. VOOR DE VSR-SESSIE
• Evaluatie ROH Module 2 (uiterlijk op 23 november) op e-portfolio
• Nalezen en erop verder werken
• Lesopname leraar
• Lesopname maken, opslaan en meebrengen naar VSR-sessie
• Toestemmingsformulier opladen op e-portfolio
• Deadline: VSR-sessie
• VSR-voorbereidingsformulier
• Opladen in e-portfolio
• Delen met groepsleden
• Deadline: 2 werkdagen voor VSR-sessie
• VSR-voorbereiding medestudenten
• Lezen en reflectiebevorderende vragen (bij stappen GRROW) voorbereiden
• Deadline: VSR-sessie

21. NA DE VSR-SESSIE
• Zelfevaluatie
• Inschatting maken van eigen vaardigheden (aan de hand van kruisjes bij criteria)
• Werkpunten en sterke punten aangeven (woordelijk)
• Deadline: 2 werkdagen na VSR-sessie
• Babbelbox
• Terugblikken op inzichten uit VSR-sessie
• Hulpvragen gebruiken
• Inzichten voor de klaspraktijk?
• Link met theoretische kaders?
• Acties en doelen voor jezelf?
• Jouw rol, je coachingsvaardigheden?
• Algemene ervaring?
• Deadline: 2 werkdagen na VSR-sessie

22. EVALUATIE
Introductiesessie
28-10-18 | 22
WAT EN HOE ZAL GEËVALUEERD WORDEN?

23. REFLECTIESESSIE
EVALUATIE
• Voorwerp van evaluatie
• Voorbereiding (VSR-voorbereidingsformulier, lesopname, toestemmingsformulier)
• VSR-sessie (reflectievaardigheden en coachingsvaardigheden)
• Opvolging (babbelbox, zelfevaluatieformulier)
• Vorm
• Evaluatieformulier (op e-portfolio)

24. LITERATUUR
Clement, J. (2014). Inspirerend coachen. De kunst van dynamisch en uitdagend
communiceren. Leuven: Uitgeverij LannooCampus.
Coffey, A. M. (2014). Using Video to Develop Skills in Reflection in Teacher Education
Students. Australian Journal of Teacher Education, 39(9).
http://dx.doi.org/10.14221/ajte.2014v39n9.7

25. Veel succes in
module 3!