1. web20_strategisch090911
Structuur in de chaos : de
strategische aanpak van
Web2.0
Jan Van Hee
www.maarifa.be
Informatie 2009
Oostende
Vrijdag 11 september 2009
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 1
web20_strategisch090911
Even voorstellen
Jan Van Hee
– Zaakvoerder Maarifa (stand 8-15)
– Specialiseert zich in strategisch
informatiemanagement
– Adviseert en begeleidt bibliotheken en andere
organisaties in het gebruik van interactieve
webdiensten (web 2.0)
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 2
2. web20_strategisch090911
Probleemstelling
Waarom zouden we interactieve webdiensten (web 2.0)
moeten gebruiken in onze organisatie ?
Wat met het overaanbod van mogelijkheden en
applicaties ?
Een aanzet tot een integrale en beleidsmatige aanpak
Centrale vraag :
“Moeten wij dit nu doen ?”
Waar “bibliotheek” staat, denk gerust ook archief, documentatiedienst of een
andere organisatie.
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 3
web20_strategisch090911
Informatie, internet en de chaostheorie
'We leven in een transitie naar een informatiesamenleving. Dat
vraagt een nieuw vocabularium. Ik denk dat termen als chaos
en zelforganisatie soms misschien oppervlakkig worden
gebruikt, maar het gaat toch in de goede richting. Internet, dat
is zelforganisatie. Het is een voorbeeld van iets spontaans,
buiten elke traditionele aanpak. En het werkt toch.'
Ilya Prigogine (1917-2003), grondlegger van de chaostheorie
Zijn onderzoek toonde aan dat een wanordelijk systeem door
minieme interne veranderingen toch een ordelijke staat
kan verkrijgen. Hij had het hoog op met de menselijke
creativiteit, dus alles komt wel op zijn pootjes ...
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 4
3. web20_strategisch090911
Moeten wij DIT nu doen ?
Waarover gaat het = Web 2.0
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 5
web2.0 strategisch
Web2.0 ?
●
“Nieuwe”, interactieve en dynamische
generatie webdiensten.
●
Oneindig aanbod van
●
Systemen
●
Applicaties
●
Kanalen
●
Actoren
●
...
●
Enig gemeenschappelijk element ?
− Samenwerken en informatie delen
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 6
4. web20_strategisch090911
MOETEN wij dit nu doen ?
Is het wel noodzakelijk ?
Kunnen, willen of moeten we dit doen ?
Analyseren !
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 7
web2.0 strategisch
Waarom web 2.0 implementeren ?
Efficiëntie (meer effect met
Performantie minder middelen)
Enkele voorbeelden :
Effectiviteit (beantwoorden
aan de (nieuwe) rollen van
de bibliotheek)
Zuinigheid
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 8
5. web20_strategisch090911
Samenwerken via de
kantoortoepassingen van Google
Delen van agenda's en documenten !
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 9
web2.0 strategisch
Tagcloud op de website
(Nashville public library)
Voorbeeld Brussel :
http://www.hob.be/nl/delicious/index.asp
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 10
6. web2.0 strategisch
Ontsluiting via het publiek
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 11
web20_strategisch090911
Efficiëntie : Intranet 2.0
Efficiëntieverhoging, activering, corporate
communicatie, empowerment, ...
●
Wiki : ●
Blog :
– Versiebeheer – Vlakke communicatie
– Mail beperken (skip levels)
– Combinatie van push
– Kennismanagement
en pull
Diensten : Rss, social bookmarking, slidecasts, ...
Integraties : e-leeromgevingen, communities,
virtuele omgevingen, ...
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 12
7. web20_strategisch090911
Efficiëntie : ja, maar ...
Web 2.0 zorgt voor efficiëntie, maar
gebruik web 2.0 ook efficiënt !
– Voorbeeld : bibliotheekblog :
●
Schrijf niets wat reeds geschreven is !
– Web 2.0 gaat immers over hergebruik van content
– Voorbeeld : openbare netvibes, delicious, ...
●
“Less is more”
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 13
web2.0 strategisch
Waarom web 2.0 implementeren ?
Efficiëntie (meer effect met
Performantie minder middelen)
Effectiviteit (beantwoorden aan
de (nieuwe) rollen van de
bibliotheek)
Enkele voorbeelden :
Zuinigheid
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 14
8. web2.0 strategisch
Bibliotheken en facebook
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 15
web2.0 strategisch
Mash-up : get London reading
http://www.getlondonreading.co.uk/Books-in-London
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 16
9. web2.0 strategisch
Waarom web 2.0 implementeren ?
Efficiëntie (meer effect met
Performantie minder middelen)
Effectiviteit (beantwoorden aan
de (nieuwe) rollen van de
bibliotheek)
Zuinigheid Enkele voorbeelden :
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 17
web20_strategisch090911
Met Web 2.0 kun je besparen
●
Serverruimte sparen
●
Gratis (sociale) software
●
Back-up
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 18
10. web2.0 strategisch
Waarom web 2.0 implementeren ?
Efficiëntie (meer effect met
Performantie minder middelen)
Effectiviteit (beantwoorden aan
de (nieuwe) rollen van de
bibliotheek)
Bedreigingen
Zuinigheid
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 19
web20_strategisch090911
Bedreigingen
●
(nog meer) Verlies aan privacy
●
Information-overload en informatiestress
●
Tijdsversnelling
●
Grens aan adaptief vermogen
●
Verschraling van de usability van de
verschillende toepassingen
– diverse conventies
– geen normeringen
– wildgroei
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 20
11. web20_strategisch090911
Bedreigingen naar de organisatie
●
Blijven toepassingen wel gratis ?
●
Betaversie en daarna ?
●
Inschatten van voordelen ?
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 21
web20_strategisch090911
Anticiperen : Trend-watching
Jongeren leren ons veel over het
informatiegedrag van de toekomst :
– Microblogging
– Gaming
– Sociale netwerken
– Video
– Mobiel internet
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 22
12. web20_strategisch090911
Anticiperen : Scenarioplanning
●
“Wat zou er gebeuren als ...”
●
Scenarioplanning is een ideale techniek om in de
(verre) toekomst te speuren naar kansen en
bedreigingen.
●
Wat :
– coherente, plausibele en relevante verhalen over
de toekomst over de gevolgen van bepaalde
mogelijke gebeurtenissen of trends.
– Anticiperen op toekomstige evoluties door het
bouwen van scenario’s
Bijv. : een positief, neutraal of negatief scenario
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 23
web20_strategisch090911
Een voorbeeld
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 24
Bron : www.vlaanderen.be
13. web20_strategisch090911
The Future of Public Libraries
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 25
Bron : http://librarybytes.com/
web20_strategisch090911
Samenstelling van de Web 2.0-portfolio :
het BCG-model
20
%
Hoog
Stars
Marktgroei
Question
10
%
marks
Laag Dogs
0% Cash cows
10 x 1 0,1 x
Hoog x Laag
Relatief marktaandeel
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 26
14. web20_strategisch090911
BCG-model : een intuïtief voorbeeld voor
een openbare bibliotheek
20
Question mark = Bouwen
% Star = Vasthouden (hold Regionaal
Hoog (build strategy)
strategy) Regionale media-
Bibcast Beeldbank platform
Marktgroei
(RSS)
10
% Cash Cow = Oogsten Dog = Desinvesteren (divest
Literatuur-
Bibblog
(harvest strategy) strategy)
blog
Laag
0%
10 x 1 0,1 x
Hoog x Laag
Relatief marktaandeel
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 27
web20_strategisch090911
Unique Selling Proposition en ROI
Unique Selling Proposition Return on Investment (ROI),
–
toegevoegde waarde
Wat maakt mijn
organisatie uniek ? – Wegen de
– investeringen en de
Wat kunnen
inspanningen op
klanten/gebruikers
tegen het beoogde
enkel bij/via ons
resultaat ?
vinden?
– Het
concurrentievoorde
el vermindert door
de stijging van het
aantal organisaties
met web 2.0-
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0
implementatie 28
15. web20_strategisch090911
Moeten WIJ dit nu doen ?
Zijn wij het meest geschikt niveau ?
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 29
web20_strategisch090911
WIJ
●
Competenties, tijd en goesting ?
●
Zoek de aangewezen schaalgrootte
– Samenwerken !
– Heeft iedere bibliotheek een blog nodig ?
– Gebruikerscommentaar op de lokale
catalogus ?
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 30
16. web20_strategisch090911
Een indicatie van gewenste schaalgrootte
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 31
web20_strategisch090911
Een indicatie van gewenste schaalgrootte
werklast Effectieve Snelheid schaalgrootte
(onderhoud) return return
Sociaal netwerk (Facebook) eerder laag eerder eerder klein
hoog snel
Foto- of videopagina eerder laag eerder snel klein
hoog
Blog zeer hoog eerder zeer groot
hoog traag
Interne wiki (kennisuitwisseling, hoog zeer hoog eerder eerder groot
proceshandboek, ...) traag
Externe wiki hoog eerder zeer zeer groot
hoog traag
Onlice officesoftware (Google eerder laag zeer hoog eerder klein
agenda, docs, ...) snel
Social bookmarks (Delicious) laag zeer hoog eerder klein
snel
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 32
RSS (intern en extern) laag zeer hoog snel klein
17. web20_strategisch090911
Moeten wij dit nu DOEN ?
Hoe pakken we dit aan ?
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 33
web20_strategisch090911
Factoren tot succesvolle implementatie
Steun van het
management Contextuele
Kwaliteit van
de werkgroep
factoren
Faciliteiten
Systeem
succes
Attitude Gebruikers- Intrinsieke kwaliteit
Vaardigheden Ervaren
georiënteerde gebruiksvriendelijkheid
factoren Gebruikerstevredenheid
Mate van gebruik
Gebaseerd op : Information Systems Success: Dimensions and Determinants / Rajiv
Sabherwal, Anand Jeyaraj en Charles Chowa. - Sint Louis : University of Missouri, 2004. 35
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0
-
niet gepubliceerde workingpaper. - Terug te vinden op :
http://www.devsmith.umd.edu/dit/news/pdf/MetaSEM2004Presented2004.pdf
18. web2.0 strategisch
Aanpak introductie
1. Creëer een gemeenschapsgevoel
2. Hou het simpel (vooral de uitleg), begin simpel
3. Wek nieuwsgierigheid
4. Betrek iedereen, laat iedereen content aanleveren (UGC)
5. Zorg voor een diverse content-mix
6. Zorg voor een leerweg
7. Zorg voor een snelle (eerste) impact / quick win
8. Zorg voor constante ontwikkeling
9. “Let the outside in and the inside out” (Paul Lomax,
twopointoh.co.uk)
10. Evalueer constant en stuur bij
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 36
web20_strategisch090911
“Let the inside out and the outside in”
– RSS en Widget's
– Promoot eigen content
op websites van derden
●
Cfr. : judoclubberlare.be
– Vul aan met vreemde
content
●
Cfr. : Librarything
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 37
19. web20_strategisch090911
Evalueren en bijsturen
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 38
web20_strategisch090911
Moeten wij dit NU doen ?
Innoveren of afwachten ?
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 39
20. web20_strategisch090911
NU ?
●
Is het niet te vroeg (of te laat) ?
●
Beschikken we momenteel over
voldoende :
– Middelen
– Tijd
– Visie
– Goesting
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 40
web20_strategisch090911
Te laat ?
●
“Jongeren verlaten Facebook”
●
“Second Life is leeg”
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 41
21. web20_strategisch090911
Tot slot : een integratiemodel voor
Web 2.0 in een organisatie
Karakteris- Georgani- Geconsoli- Geoptimali-
tieken Ad hoc Basis seerd deerd seerd
Standaard- Standaard- Eigen vorm-
Vorm vorm vorm geving Huisstijl Huisstijl
Structurele
Functionali- Standaard- Experimente- Aanpassin- aanpassin- Volledig op
teiten vorm ren gen gen maat
Functieom- Verantwoor-
Organisatie Eenzaat Werkgroep schrijving ding Incorporatie
Kwaliteits- Performan-
bewaking Zelfevaluatie Standaarden Standaarden Usability tiemeting
Beleidsplan- Doelgerichte
Planning Geen Project Proces ning innovatie
Interne trai-
Training Zelfstudie Occasioneel ning Mentorschap Integraal
Verantwoor-
Kosten Ad hoc Budget ding Begroting Begroting
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 42
web2.0 strategisch
Tot slot (2): waarom web 2.0 = 4 E's
Efficiëntie (meer effect met
Web 2.0 minder middelen)
Effectiviteit (beantwoorden aan
de (nieuwe) rollen van de
bibliotheek)
Economy (zuinigheid)
Enthousiasme
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 43
22. web2.0 strategisch
Meer info :
www.maarifa.be
Nog vragen ?
Contact :
jvanhee@maarifa.be
skype : jan.maarifa
Stand 8-15
13/09/09 Strategische aanpak van Web2.0 44