2. Doel van de kick-off?
- Wat kan ik inventariseren?
- Hoe kan ik mijn inventarissen publiceren?
- Hoe kan ik als OEG mijn inventarissen vaststellen?
3. AGENDA
1. Welkom door Peter De Wilde
2. Wat kan ik inventariseren?
Vragen
3. Hoe kan ik mijn inventarissen publiceren?
Vragen
Pauze
4. Hoe kan ik als OEG mijn inventarissen vaststellen?
Vragen
4. Afspraken kick-off
- Deze sessie wordt opgenomen en hierna verspreid onder de deelnemers samen
met de presentatie.
- Vragen kunnen gesteld worden in de chat en worden verzameld en behandeld op
het einde van elk blok.
- Indien je graag je vraag wilt verduidelijken > handje opsteken.
- Als we je vraag gelezen hebben, duiden we deze aan met een
- Indien je een vraag ook graag behandeld wilt zien, duid je deze aan met een
5. AGENDA
1. Welkom door Peter De Wilde
2. Wat kan ik inventariseren?
3. Hoe kan ik mijn inventarissen publiceren?
Pauze
4. Hoe kan ik als OEG mijn inventarissen vaststellen?
6. AGENDA
1. Welkom door Peter De Wilde
2. Wat kan ik inventariseren?
3. Hoe kan ik mijn inventarissen publiceren?
Pauze
4. Hoe kan ik als OEG mijn inventarissen vaststellen?
7. Waarom ga je inventariseren?
Met een inventaris kun je inspireren:
- Het verhaal van je regio vertellen aan de hand van het aanwezige erfgoed;
- Creëren van verbondenheid met het verleden;
- Creëren van (lokaal) draagvlak voor het onroerend erfgoed;
- Bewustmaking: ook zonder rechtsgevolgen is het belangrijk dat men weet waar
de lokale gemeenschap waarde aan hecht.
- Ontsluiting in centrale inventaris – publicatie en verspreiden van informatie
- Iedereen kan informatie vlot raadplegen op inventariswebsite en geoportaal
8. Waarom ga je inventariseren?
- Met een inventaris kun je werken aan lokaal erfgoedbeleid:
- Sensibiliseren en draagvlak ontwikkelen
- Inzetten op het beheer van eigen patrimonium en ondersteunen eigenaars
door kennis of door toekenning van gemeentelijke premie
- Maken van een goede ruimtelijke afweging + onderbouwen
- Behandelen omgevingsvergunningen, adviezen, RUP's e.d.
- Basis voor wetenschappelijk onderzoek oa. input voor beschermingen – vb.
thematische pakketten
- OEG kunnen de inventaris ook vaststellen
9. Wat kan je als lokaal bestuur inventariseren?
Als lokaal bestuur kan je in je regio of gemeente inzetten op de inventarisatie van:
- Bouwkundig erfgoed
- Landschappelijk erfgoed
Onroerenderfgoedgemeenten zijn verplicht deze taak op te nemen.
10. Wat kan je als lokaal bestuur inventariseren?
- Landschappelijk erfgoed = landschapselementen
- Voorheen:
- Inventaris houtige beplantingen met erfgoedwaarde
- Historische tuinen en parken
- Landschapselementen uit de Landschapsatlas
- Niet gebiedsdekkend, veel mogelijkheden ter aanvulling
11. Wat inventariseert het agentschap nog?
- Inventarisatie van grote gehelen = archeologische en landschappelijke gehelen
- Vaststellen als archeologische zones en landschapsatlas
- Varend erfgoed
- Archeologische waarnemingen - CAI
- Landschappelijke en bouwkundige elementen in het kader van haar eigen
opdrachten (cf. beschermingsbeleid).
-> Elementen binnen aangesloten gemeenten steeds in overleg (cf. deel 2)
12. Welke begeleiding voorziet het
agentschap?
- Handleiding voor het inventariseren van bouwkundig
erfgoed
- + handleiding opmaak teksten
- Handleiding voor het inventariseren en waarderen van
wegen met erfgoedwaarden
- Handleiding voor het inventariseren van
houtige beplanting met erfgoedwaarde.
- + opgenomen opleiding (Filmpjes)
https://www.onroerenderfgoed.be/ik-zoek-een-handleiding-afwegingskader
13. Handleiding landschapselementen in opmaak
- Nieuwe handleiding
- Achtergrond: wat, waarom, hoe inventariseer je
landschapselementen?
- Voorbeelden: afgesneden meanders, dijken,
eendenkooien, geriefhoutbosjes, graslanden,
grensmarkeringen, heide, holle wegen,
hoogstamboomgaarden, kanalen, kapelwegen,
kasseiwegen, meilers, molenlopen, molenwegen,
oude bossen, schansen, spoorwegbeddingen,
steengroeven, viskweekvijvers, vloeiweiden,
wadden
- Communicatie volgt via de website en via de
nieuwsbrief voor lokale besturen.
14. Welke begeleiding wordt nog voorzien?
- Principes:
- Geen dossiergebonden ondersteuning, maar collectieve ondersteuning voor
gedeelde noden – methodologische;
- Ondersteuning in de vorm van handleidingen, vormingen, infosessies en
contactpunt voor vragen;
- Lezingen op studiedagen of netwerkmomenten, liefst voor grote groepen.
- Technische handleidingen in opmaak
- Volgt later: actualisatie handleiding bouwkundig erfgoed + uitbouw voor
tuinen en parken
https://www.onroerenderfgoed.be/ik-zoek-een-handleiding-afwegingskader
15. Vraag op www.menti.com code 7966 9324
- Gebruik je smartphone of tweede scherm voor internet
- Welke thema's plan je te inventariseren?
- kan algemeen: vb. bouwkundig erfgoed, houtig erfgoed...
- of specifiek: erfbeplantingen, naoorlogs erfgoed, boerenparkjes, etc.
- Interessant om te zien op welke thema's wordt ingezet:
- Voor agentschap i.f.v. ondersteuning
- Voor andere lokale besturen i.f.v. samenwerking en netwerking
17. AGENDA
1. Welkom door Peter De Wilde
2. Wat kan ik inventariseren?
3. Hoe kan ik mijn inventarissen publiceren?
Pauze
4. Hoe kan ik als OEG mijn inventarissen vaststellen?
18. Mijn inventarissen publiceren
1. Waarom je inventarissen centraal
publiceren?
2. Hoe sluit ik praktisch aan?
3. Hoe voer ik mijn inventarissen in?
4. Hoe voer ik mijn foto’s in?
19. Waarom je inventarissen centraal publiceren?
- We werken aan één actuele inventaris voor heel Vlaanderen.
- Startpunt voor het wetenschappelijk onderzoek en beheer van erfgoed.
- De centrale inventaris vormt de basis van ons beschermingsbeleid.
- Zichtbaarheid van de toepassingen:
- Alle inventarissen zijn voor iedereen raadpleegbaar via één centrale website:
https://inventaris.onroerenderfgoed.be/
- Alle erfgoedobjecten worden ook getoond op publiek raadpleegbare
kaartlagen: https://geo.onroerenderfgoed.be/
20.
21. Wie kan aansluiten?
Wie kan initiatief nemen?
- (ambtenaar van een) gemeente;
- IOED;
- RL;
- …
Let wel: de overeenkomst wordt afgesloten met de gemeente.
- Een IOED of RL kan wel het initiatief en de coördinatie op zich nemen;
- Overleg met en akkoord van de gemeente (CBS) nodig omtrent aansluiten.
Interesse om deel te nemen?
Neem de gebruikersovereenkomst door.
https://www.onroerenderfgoed.be/invoeren-de-inventaris-van-het-onroerend-erfgoed
22. Hoe kan je als lokaal bestuur aansluiten?
Te doorlopen stappen:
1. Aanmelden via inventaris@onroerenderfgoed.be
2. Inplannen aanmeldgesprek
3. Gesprek: overlopen overeenkomst + contactpersoon + vragen
4. Bevestiging dat het lokaal bestuur wil toetreden (formeel goedkeuring nodig
van het CBS).
5. Agentschap bereidt de overdracht van fiches voor en maakt
gebruikersovereenkomst op.
6. Ondertekening van de gebruikersovereenkomst door burgemeester en AG
agentschap.
7. Definitieve opstart (zie ook verder)
- Overdracht gegevens;
- Toegang tot de toepassingen;
- Handleidingen, opleiding …
23. Hoe snel doorlopen we deze procedure?
- Dit zal afhangen van het aantal aanvragen en hoeveelheid objecten in de
inventaris.
- We communiceren hierover bij aanmelding en tijdens het verloop van
procedure.
24. Wat staat er in de gebruikersovereenkomst?
- Er zijn twee overeenkomsten: voor gemeenten en voor OEG. Zie:
https://www.onroerenderfgoed.be/invoeren-de-inventaris-van-het-onroerend-
erfgoed
- Inhoud:
- Voorwaarden
- Verantwoordelijkheden
- Afspraken
- Licenties en rechten
- Invoer
- …
- Bijkomend: lijst met objecten die worden overgedragen > dataverantwoordelijke
(zie verder)
25. Welke taken neem je minimaal op?
1. Je bent verantwoordelijk voor de administratieve correctie van objecten waarvan
je dataverantwoordelijke bent (adreswijzigingen, registratie sloop …)
Zowel voor overgedragen objecten
Als eigen nieuwe objecten
Voor een OEG ben je ook verantwoordelijk voor de overgedragen
aanduidingsobjecten van de vaststelling.
2. Beantwoorden van vragen die binnenkomen bij de gemeente
(via contactformulier).
Verder kan je autonoom erfgoedobjecten en geografische thema's binnen de
eigen gemeente toevoegen, bewerken en activeren.
26. Hoeveel tijd kost dit?
- Afhankelijk van veel factoren (aantal objecten, aantal vragen …)
- Beantwoorden van vragen: zowel over inhoud als beheersvragen.
- Het administratief up-to-date houden van de objecten:
- Je bepaalt zelf hoe je dit aanpakt: periodiek en/of ad hoc.
- Invoer in de databank van nieuwe objecten.
27. Wie kan de gegevens invoeren?
- De rechten voor de toegang tot onze toepassingen worden toegekend aan de
gemeente als rechtspersoon.
- De gemeente duidt de personen aan die namens haar de inventarisgegevens
invoert, beheert …
- Meestal zal dat een ambtenaar van de gemeente zijn.
- De gemeente kan deze taak ook delegeren naar iemand die werkt voor een
IOED, Regionaal Landschap, studiebureau …
- Die delegatie moet formeel geregeld worden (cf. opdracht of arbeidscontract).
28. Hoe verloopt de start van invoer?
- Gemeente krijgt toegang via het Gebruikersbeheersysteem van de Vlaamse
Overheid:
- Duidt personen aan die voor de gemeente invoer en beheer op zich nemen.
- We werken met verschillende rollen: lezer, toevoeger, invoerder, beheerder.
- Het agentschap zorgt voor een opleiding voor start van invoer en technische
handleidingen (zie verder).
- Bij de on-boarding is er een contactpersoon opgegeven per gemeente. Dit is de
persoon die voor het agentschap bereikbaar is bij eventuele vragen.
- Er wordt ook een generiek mailadres doorgegeven waarnaar de vragen uit het
contactformulier gaan.
29. Wat je kan invoeren en bewerken?
Als aangesloten gemeente krijg je de verantwoordelijkheid (dataverantwoordelijke)
over:
- Erfgoedobjecten bouwkundig en landschappelijk erfgoed op jouw grondgebied
(ook de bestaande objecten).
- Uitgezonderd erfgoedobjecten:
- van beschermd erfgoed (één op één);
- op de grens met een andere gemeente;
- van het type geheel (archeologische zones en landschapsatlas).
- Geografische thema’s op jouw grondgebied
- OEG’s: aanduidingsobjecten vaststelling
30. Wat voert het agentschap nog in?
- Het agentschap vult de inventaris nog aan met informatie uit eigen onderzoek
(zoals thematische beschermingen). En zet in op objecten van beschermd erfgoed.
- Indien het agentschap erfgoedobjecten wil updaten of toevoegen op het
grondgebied van een aangesloten gemeente zal ze deze info niet online zetten
zonder toelating van de gemeente of de gemeente vragen de objecten al dan
niet te activeren.
- Administratieve updates (adreswijzigingen, afbakeningen, registratie sloop …) van
de bestaande erfgoedobjecten die als databeheerder het agentschap hebben.
31. Wat moet je minimaal invoeren?
Voor erfgoedobjecten/wetenschappelijke inventaris:
- Naam
- Discipline (bouwkundig, landschappelijk, archeologisch)
- Locatie (adres en zone)
- Korte beschrijving en tekst
- Minimaal één erfgoedtype > thesaurus
- Gebeurtenis
- Minimaal één foto
> Activeren/publiceren zonder deze ingevulde velden kan niet.
Dit zijn de minimale kwaliteitseisen en deze vergroten de doorzoekbaarheid.
Elke gemeente bepaalt zelf hoe het onderzoek gebeurt.
32.
33. Wat als ik mijn inventarissen later wil invoeren?
Als je nu nog niet aansluit om je inventarissen te publiceren op de website van het
agentschap kan je al rekening houden met volgende standaarden:
- Houd rekening met de minimale verplichte velden (cf. afbakening op plan …);
- Houd je gegevens zorgvuldig;
- Bekijk zeker de richtlijnen voor o.a. het nemen van foto’s, het afbakenen van
objecten op kaart ...
- Voor teksten en beelden vergeet je ook niet rekening te houden met de
auteursrechten, vermogensrechten en licenties.
- …
We zorgen voor een samenvattend document waarop deze aandachtspunten
vermeld zijn waarmee je rekening kan houden.
https://www.onroerenderfgoed.be/ik-zoek-een-handleiding-afwegingskader
34. Hoe gaan we je wegwijs maken in de
toepassingen?
- Technische handleidingen (in opmaak)
Opgedeeld per toepassing en module (erfgoedobjecten, aanduidingsobjecten,
geografische thema’s, personen, beeldbank …).
Handleidingen in functie van bewerken, aanvullen en actualiseren van de
inventaris. Bijvoorbeeld voor administratieve correcties, toevoegen van
nieuwe informatie, het schrijven van teksten ….
Publiek toegankelijk op onze website: https://www.onroerenderfgoed.be/ik-
zoek-een-handleiding-afwegingskader (in opmaak)
- Opleidingen:
Specifiek voor invoer. Bij start en ook vervolgopleidingen.
- Contactpunt bij vragen:
inventaris@onroerenderfgoed.be
35. Hoe verloopt de communicatie tussen de
aangesloten gemeenten en het agentschap?
- Vragen via mail inventaris@onroerenderfgoed.be
- Communicatie over handleidingen en opleidingen verloopt via de nieuwsbrief
voor lokale besturen:
Inschrijven: https://www.onroerenderfgoed.be/nieuws/nieuws-op-maat-voor-lokale-besturen-schrijf-je-
voor-onze-nieuwsbrief
- Klankbordgroep
36. Hoe gaan we samen de toepassingen beheren?
- Vanaf dit jaar start er een klankbordgroep waarin vertegenwoordigers van de
aangesloten gemeenten en het agentschap zetelen.
- Inhoud:
- Databanktechnische wensen en vragen.
- Afspraken rond invoer in de toepassingen.
- Bij start maximaal 4 maal per jaar.
- Vragen over de toepassingen of afspraken kunnen doorgegeven worden aan
deze klankbordgroep.
40. Detailpagina beeld
- Koppeling inventarisobject
- Titel
- Datum opname
EXIF data
- Fotograaf
- Adres
EXIF data
- Locatie
EXIF data
- Informatie hergebruik
41. Welke foto’s invoeren?
Foto’s voldoen aan het afsprakenkader criteria voor foto’s
Beeld documenteert inventarisobject
Elk beeld heeft noodzakelijke metadata
Wetgeving privacy
Portretrecht
zichtbaarheid publiek/privaat
Kwaliteitscriteria
Inhoudelijke voorwaarden
Technische voorwaarden
Rechten en licenties
42. Rechten beelden en teksten
Auteursrecht
Morele rechten
Beschermt de persoonlijkheid van de auteur.
Zijn verbonden aan auteur en zijn niet overdraagbaar.
Vermogensrechten
Verlenen de auteur het recht om zijn werk te exploiteren.
Vermogensrechten zijn overdraagbaar.
Afstand van vermogensrechten kan onderdeel zijn van een opdracht als freelancer,
onderaannemer of kan plaatsvinden in de context van een arbeidsovereenkomst.
Overname vermogensrechten is niet verplicht.
Naam auteur en de naam eigenaar vermogensrechten vermelden is verplicht.
43. Licenties beelden en teksten
Gebruikersovereenkomst:
Automatisch toekennen licenties
Modellicentie Gratis Hergebruik
Naamsvermelding GelijkDelen 4.0 Internationaal
De licentiegever stelt de gebruiker in staat om materiaal te distribueren, remixen, aanpassen en erop voort te
bouwen zolang de naamsvermelding aan de auteur wordt gegeven. De licentie staat commercieel gebruik toe.
Gewijzigd materiaal moet onder dezelfde licentie worden verspreid.
Eigenaar vermogensrechten kent 2 licenties toe aan de werken
Sjabloon licentieovereenkomst tussen LB en eigenaar vermogensrechten
Werken waarvoor deze licenties niet gelden mogen niet worden opgeladen.
Bijvoorbeeld: geen postkaarten, foto’s van archiefstukken, kaartmateriaal,…
44. Hoe verloopt de invoer van foto’s?
- Een lokaal bestuur laadt foto’s op en koppelt deze aan inventarisobjecten
gelegen op zijn grondgebied.
- Rollen
Beheerder
- Invoer via oplaadformulier volgens type beelden
Type publicatiefoto
Type werkfoto
- Tijdsbesteding
46. AGENDA
1. Welkom door Peter De Wilde
2. Wat kan ik inventariseren?
3. Hoe kan ik mijn inventarissen publiceren?
Pauze
4. Hoe kan ik als OEG mijn inventarissen vaststellen?
47. AGENDA
1. Welkom door Peter De Wilde
2. Wat kan ik inventariseren?
3. Hoe kan ik mijn inventarissen publiceren?
Pauze
4. Hoe kan ik als OEG mijn inventarissen vaststellen?
48. NIEUW: vastgestelde inventaris van
landschappelijk erfgoed
(= elementen uit landschapsatlas, historische tuinen en parken en houtige
beplanting met erfgoedwaarde)
- Overgangsbepaling in het Onroerenderfgoeddecreet voor overzetting van deze
elementen.
- Vernieuwen vastgestelde inventarismethodologieën (nieuwe
inventarismethodologie landschappelijk erfgoed + update bestaande).
49. Wat kan je vaststellen als OEG?
Vanaf 1 januari 2023 kunnen onroerenderfgoedgemeenten:
- Volgende inventarissen vaststellen:
- bouwkundig erfgoed
- landschappelijke erfgoed
- Toelatingsplichtige handelingen koppelen aan vastgesteld bouwkundig of
landschappelijk erfgoed
Vlaanderen is niet meer bevoegd om elementen vast te stellen binnen een OEG
(uitzondering in overgangsbepaling).
De laatste (Vlaamse) vaststelling blijft gelden zolang een OEG het object zelf niet
vaststelt.
50. Hoe selecteer je onroerend erfgoed voor
opname in een vastgestelde inventaris?
De vertrekbasis voor een vastgestelde inventaris is de opmaak van een
wetenschappelijke inventaris.
Deze inventaris moet opgesteld zijn volgens de vastgestelde
inventarismethodologieën.
Een onroerend goed kan opgenomen worden in een vastgestelde inventaris:
- als het erfgoedwaarde heeft
- als het voldoende goed bewaard is
https://www.onroerenderfgoed.be/de-vaststellingsmethodologie-0
51. Hoe bouw je
het dossier op?
https://www.onroerenderfgoed.be/de-
vaststellingsmethodologie-0
Het vaststellingsdossier bevat voor elk
van de geselecteerde onroerende
goederen volgende feitelijkheden:
- de benaming
- de afbakening op een plan
- een beschrijving op basis van de
erfgoedkenmerken
- de erfgoedwaarden
- (toelatingsplichtige handelingen)
52. Hoe verloopt de procedure?
Opstart van procedure door de gemeente.
Procedure > gespiegeld aan de Vlaamse vaststelling:
- Bij koppelen toelatingsplichten > voor het openbaar onderzoek eigenaars
schriftelijk op de hoogte stellen.
- Openbaar onderzoek van 60 dagen
- Start openbaar onderzoek aangekondigd via verschillende kanalen
- Dossier raadpleegbaar op de website van de OEG
https://www.onroerenderfgoed.be/ik-wil-een-inventaris-vaststellen
53. Hoe verloopt de procedure?
Advies en behandeling van de bezwaren:
- Na het openbaar onderzoek start de adviesfase. OEG wint advies in bij de
gemeentelijke adviesraad voor onroerend erfgoed over de vaststellingsdossiers
en over de opmerkingen en bezwaren
- Opmerkingen en bezwaren worden verwerkt > kan invloed hebben op definitief
vaststellingsdossier
- Geen vaste termijn
- Verslag van behandeling opmerkingen, bezwaren en adviezen
Ondertekening en bekendmaking vaststellingbesluit:
- Gemeenteraad ondertekent besluit en bijlagen
- Publicatie Belgisch Staatsblad
- Bij koppeling toelatingsplichten > eigenaar wordt schriftelijk op de hoogte
gebracht
Voorbeeld: https://id.erfgoed.net/besluiten/14867
54. Ontsluiting van de vaststellingsgegevens?
- Vaststellingsbesluiten (met lokale toelatingsplichten) besluitendatabank.
- De onroerende goederen opgenomen in een vastgestelde inventaris
inventarisdatabank > aanduidingsobjecten > geoportaal.
- Aanduidingsobjecten: minimaal administratieve correcties bijhouden
(adreswijzigingen en verschuivingen in de afbakening t.o.v. het GRB).
55. Rechtsgevolgen en toelatingsplichten?
Generieke rechtsgevolgen (gelijk voor OEG en voor het agentschap)
OEG's kunnen bepaalde handelingen aan vastgestelde inventarisitems
toelatingsplichtig maken (acht lokale toelatingsplicht):
• daken & buitenmuren (5)
• tuinen, parken & begraafplaatsen met erfgoedwaarde (1)
• Interieur (2)
https://www.onroerenderfgoed.be/toelatingsplichten-koppelen
56. Toelatingsplichten
•het uitvoeren van de volgende werken aan het dak en de buitenmuren van constructies:
• het verwijderen, vervangen of wijzigen van dakbedekking en gootconstructies
• het wijzigen van de kleur van de afwerkingslagen
• het aanbrengen, verwijderen, vervangen of wijzigen van de textuur of
samenstelling van de afwerkingslagen, inclusief het verwijderen van voegen en
het hervoegen
• het aanbrengen, verwijderen, vervangen of wijzigen van buitenschrijnwerken,
deuren, ramen, luiken, poorten, inclusief de al dan niet figuratieve beglazing,
beslag, hang- en sluitwerk
• het aanbrengen, verwijderen, vervangen of wijzigen van aard- en nagelvaste
elementen, smeedijzer en beeldhouwwerk, inclusief nieuwe toevoegingen
•het fundamenteel en structureel wijzigen van de aanleg van tuinen, parken en
begraafplaatsen met erfgoedwaarde
•het uitvoeren van de volgende handelingen in het interieur:
• het verwijderen, vervangen of wijzigen van plafonds, gewelven, vloeren, trappen,
binnenschrijnwerk
• het verwijderen, vervangen of wijzigen van waardevolle interieurdecoratie
https://www.onroerenderfgoed.be/toelatingsplichten-koppelen
57. Afsluitende vraag voor OEG’s
- Interesse in vaststellen of al concrete plannen?
- Ga je toelatingsplichtige handelingen koppelen?
- Meld het bij het agentschap i.f.v.:
- Verdere ontwikkeling van onze toepassingen;
- Begeleiding en ondersteuning;
- ….
Via chat, handje of
inventaris@onroerenderfgoed.be