1. Het Europees Jaar van
het Cultureel Erfgoed,
de Faro-conventie en
participatie
Oostduinkerke Garnaalvissers te paard
2. Overzicht
Toenemend belang van de EU in de erfgoedsector en
omgekeerd
Brugge 2010: kantelpunt
Doelstellingen en participatie in het EYCH18
Na 2018: 10 initiatieven van de EU
EYCH18 in Vlaanderen
4. EU was lang niet de bevoorrechte
partner
Raad van Europa
Sinds 1975 dé think-thank voor het (on)roerend-
erfgoedbeleid en succesvolle intergouvernementele
samenwerking
Laatste jaren grotere focus op drie hoofdtaken
mensen
democratie en rechtstaat
afbouw van werkingsstuurgroepen
Lidstaten blijven geëngageerd
bv. 6e conferentie voor erfgoedministers in Namen in 2015
‘Strategie voor het erfgoed voor de 21ste eeuw’
5. Nuance: cultureel erfgoed werd opgevolgd als
onderdeel van cultuur binnen andere stuurgroep
(CDCULT) op basis van de Culturele Conventie van 1954
Bv. aandacht o.a. voor digitalisering en musea
Dankzij Faro-conventie en huidige samenstelling van
de stuurgroep kunnen banden aangehaald worden
6. Europese Unie
Oprichtingsverdrag EEG: geen cultuur, activiteiten via
andere wegen
Vanaf midden jaren ‘70: eerste bescheiden activiteiten
van de Europese Commissie met steun van het
Europese Parlement
Met Verdrag van Maastricht (1992): beperkte
bevoegdheid voor cultuur en erfgoed met o.a. eerste
EU actieprogramma’s voor erfgoed ( het zgn. Raphaël
programma)
Nadien overgenomen in Verdragen van Amsterdam,
Nice, Lissabon (2007)
8. Rol van aantal EU-
voorzitterschappen en Europese
middenveld (Alliance 3.3)
2010, België: Verklaring van Brugge en de denkgroep EU en
erfgoed
2014, Griekenland: Raadsconclusies over cultureel erfgoed
als strategische bron voor een duurzaam Europa
Mededeling van de Europese Commissie “Naar een
geïntegreerde benadering van cultureel erfgoed voor
Europa”
2015, Italië: Raadsconclusies over een participatief beheer
en later een specifieke OMC werkgroep rond dit thema
9. Een Duits initiatief met de steun
van Alliance 3.3, de denkgroep EU
en erfgoed en Europees
Parlement
2013, Parijs
“Sharing heritage”
Naar analogie van 1975 Jaar van het Bouwkundig Erfgoed
Moeizame lobbywerk
Resultaat: zeer generiek
11. Algemene doelstelling
Stimuleren en ondersteunen van de inspanningen van de
Unie, van de lidstaten en van de regionale en lokale
besturen samen met de culturele-erfgoedsector en het
middenveld om het cultureel erfgoed van Europa te
beschermen, te vrijwaren, te hergebruiken, te valoriseren en
te promoten, aan te moedigen en te ondersteunen.
12. Door:
Bevorderen van de rol van het Europees erfgoed als een
cruciaal onderdeel van de culturele en interculturele
diversiteit
Verbeteren van de bijdrage van het Europese erfgoed voor
de economie en de samenleving, door middel van haar
direct en indirect economisch potentieel
Bijdragen aan de promotie van het erfgoed als een
belangrijk element van de internationale dimensie van de
Unie
13. 14 specifieke doelen
Mensgerichte, inclusieve, toekomstgerichte, geïntegreerde,
duurzame en sector-overschrijdende aanpak van erfgoed
Innovatieve modellen van participatief beheer en beleid van
erfgoed
Onderzoek en debat over de kwaliteit van restauraties, de
zorg, herbestemming en het behoud van erfgoed
Toegankelijkheid van erfgoed
Evidence-based onderzoek rond de economisch en sociale
meerwaarde van erfgoed
Synergiën tussen erfgoed en leefmilieu en – omgeving
Regionale en lokale ontwikkeling en duurzaam toerisme
14. Ontwikkeling en overdracht van vaardigheden en kennis
binnen de erfgoedsector
Erfgoed als inspiratiebron voor innovatie en hedendaagse
creaties
Onderwijs en levenslang leren
Interculturele dialoog, (post)conflictpreventie
Onderzoek en verspreiden van onderzoeksresultaten rond
erfgoed
Voorkomen van illegale handel van culturele goederen
2018 als symbolische datum in de Europese geschiedenis en
erfgoed
16. 10 Europese initiatieven
Engagement
Burgers betrekken bij erfgoed: dichter bij de mensen
brengen van ons rijke erfgoed en gedeelde waarden
Erfgoed op school: ontdekken van erfgoed op jonge
leeftijd
Jeugd voor erfgoed: engageren van de jongere generatie
Waarde
Waarde van erfgoed promoten: nieuwe bestemmingen
en gebruik voor erfgoed - her-denken van industriële,
religieuze of militaire sites
Toerisme en erfgoed: promoten van duurzaam
cultureel toerisme
17. Bescherming
Bevorderen van behoud en bescherming van erfgoed:
koesteren en verzorgen van erfgoed - ontwikkelen van
kwaliteitsstandaarden voor ingrepen in de
historische omgeving en op erfgoedsites
Erfgoed in gevaar: strijd tegen illegale handel in erfgoed
en risicomanagement op erfgoedsites
Innovatie
Stimuleren van innovatie: erfgoedgerelateerde
vaardigheden: versterken van educatie en vorming
voor traditionele en nieuwe beroepen
Erfgoed voor iedereen: participatie en sociale innovatie
aanmoedigen
Wetenschap voor erfgoed: gebruik maken van
onderzoek, innovatie, wetenschap en technologie voor
een betere conservatie en presentatie van erfgoed
19. Organisatie
Aanduiding in april 2017 van ‘nationale coördinatoren’
vanuit de Gemeenschappen & Brussels Hoofdstedelijk
Gewest
Regelmatig ‘intra-Belgisch’ overleg met alle betrokken
administraties en hun kabinetten
In Vlaanderen:
Departement Cultuur, Jeugd en Media
agentschap Onroerend Erfgoed
In overleg en in samenwerking met Herita en FARO
20. Uitgangspunten Vlaamse overheid
Het stimuleren van bottom-up initiatieven
Conventie van Faro
Geïntegreerde benadering van roerend, onroerend en
immaterieel erfgoed stimuleren
Nadruk op een mensgerichte aanpak van de zorg voor
erfgoed
Samenwerking tussen verschillende actoren bevorderen
22. Wiki Loves Heritage
Online aanwezigheid en zichtbaarheid
Erfgoedbeheerders deuren openen
Draagvlak voor open acces
Ratificatie en implementatie van de Faro Conventie in 2018
Afsluitend sectormoment in november 2018
…