Naar aanleiding van Wereld Schoolmelk Dag, een initiatief van de VN Food & Agriculture Organisation (FAO), lanceert Tetra Pak in Vlaanderen een schoolmelkcampagne om scholen, ouders en kinderen te sensibiliseren van het belang van melk in het kader van een gezonde en evenwichtige voeding. Er is nood aan bewustmaking, zo blijkt uit recente bevragingen i.s.m. de NGO GoodPlanet en Vlerick Management School: teveel kinderen ontbijten niet of af en toe (1 op 3) en drinken weinig gezonde dranken zoals melk. Steeds minder scholen verdelen nog schoolmelk, wat de kans om melk te drinken nog verkleint.

1. Wereldschoolmelkdag
Persconferentie, 24 september 2013

2. Agenda
► Tetra Pak en schoolmelk
Magda Buelens, Public Affairs & Environment Director, Tetra Pak Benelux
− Wereldschoolmelkdag
− Voorstelling onderzoeksresultaten
− Vlerick studie over de evolutie van schoolmelkbedeling
− melk-enquête bij kinderen
− Lancering schoolmelk sensibiliseringscampagne
► Plaats van melk in een gezonde voeding
Inge Coene, Voedingsdeskundige NICE
► Rol van het onderwijs mbt gezondheidseducatie
Frank Smits, Directeur De Kattensprong
/ 2

3. Wereldschoolmelkdag
/ 3
Initiatief FAO (VN), sinds 2000

4. Tetra Pak, ‘beschermt wat goed is’
Ontwikkelt en verkoopt processing- en
verpakkingsystemen voor de voedingsindustrie
Voeding Processing
Verpakkingsmateriaal Vulmachines Melkkarton
Diensten
/ 4

5. Onze Visie
Wij zetten ons in
voor het veilig
beschikbaar
maken van
voedsel, overal
ter wereld
/ 5

6. Vlerick Studie 2011
Trends en evoluties
schoolmelk

7. Vlerick studie – schoolmelk dec 2011
Duidelijk dalende trend in
schoolmelkbedeling
/ 7

8. / 8
Gesubsidieerde schoolmelk gehalveerd
in 8 jaar tijd
1994-1995 1996-1997 1998-1999 1999-2000 2000-2001 2001-2002 2002-2003
Subsidized
amount
(mlo L)
9,81 8,18 6,96 6,88 6,00 5,52 4,39
Subsidy
(mio €)
2,48 1,99 1,68 1,63 1,29 1,00 0,80
Number of
schools
that receive
subsidized
milk
? ? 2291 2207 2228 1953 1944
Schoolmilk
suppliers
? ? 106 95 91 75 74
Vlerick studie – schoolmelk dec 2011

9. In 1 op 4 basisscholen is geen melk
beschikbaar
Vlerick studie – schoolmelk dec 2011
/ 9

10.  Leerlingen vinden melk minder lekker (vooral niet-gekoelde melk)
 Nutritionele waarde en gezondheidsaspecten worden in vraag
gesteld
 Geen verplichting of druk om melk op school te drinken, scholen
bieden alternatieven aan
 Werkdruk en praktische problemen om melkbedeling te
organiseren
 EU subsidiesysteem voor schoolmelk is complex en heeft nog
weinig impact
 ‘Trend’ van herbruikbare verpakkingen, vooroordelen t.o.v. andere
verpakkingen
 Kosten afval
Complexiteit, milieu en voorkeur
leerlingen belangrijkste oorzaken daling
schoolmelk
/ 10

11. Consumptie melk op
school en thuis &
ontbijtgewoonten
Enquête GoodPlanet 2013

12. / 12
Slechts 7 op 10 kinderen ontbijten dagelijks
1 op 10 nooit of enkel in het weekend
 1 op 2 heeft geen honger of te weinig tijd om te ontbijten
 1 op 4 ontbijt alleen aan tafel
 1 op 5 ontbijt voor TV of computer
71%
18%
7% 4%
Elke dag
Maar enkele keren per week
Alleen in het weekend
Nooit
Vraag: Hoeveel keer per week ontbijt je?

13. / 13
 Slechts 17% eet ‘s morgens fruit
Voorkeur voor zoet ontbijt
4%
9%
10%
17%
20%
21%
24%
27%
35%
47%
49%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Niets
Pap of pudding
Koekjes of ander snoep
Fruit of fruitsla
Ei
Yoghurt
Koffiekoeken
Sandwiches, Pistolets of stokbrood
Boterham met vlees of kaas
Cornflakes, muesli, chocopops, etc
Boterham met choco of confituur
Vraag: Wat eet je meestal bij je ontbijt?

14. / 14
Veel zoete dranken bij het ontbijt
 Naast melk verkiest 1 op 3 fruitsap en 1 op 3 chocolademelk
6%
9%
9%
14%
15%
26%
30%
31%
49%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Sojamelk
Limonade, cola of een andere frisdrank
Fruitmelk drankje
Thee
Koffie
Water
Fruitsap
Chocomelk
Melk
Vraag: Wat drink je bij je ontbijt?

15. / 15
1 op 4 kinderen drinkt geen melk
meer, noch thuis, noch op school
Geen melk
106
Melk 294
22%
27%
52%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Melk niet goed is voor de
gezondheid
Ik geen melk moet drinken
van mijn ouders
Ik het niet lekker vind
Vraag: ik drink geen melk omdat:
Van de ‘niet-melkdrinkers’, stopte een derde
al met melk drinken tussen 5 en 8 jaar

16. / 17
44%
31%
25%
gesuikerde
dranken
Slechts een kwart van de kinderen drinkt
regelmatig melk buiten de school
Vraag: Wat drink je vooral thuis en buiten de school?
melk
water

17. / 18
De school heeft een gevarieerd aanbod
Volgens 1 op 2 biedt school melk aan
8%
17%
20%
21%
43%
53%
56%
59%
60%
74%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
Snoep
Frisdrank
Broodjes
Koekjes
Fruit
Warm middageten
Melk, melkdrankje met fruitsmaak
Soep
Fruitsap
Water
Vraag: Wat kun je op school krijgen?

18. / 19
Op school drinken kinderen vooral
water en gesuikerde dranken
44%
39%
17%
water
Vraag: Wat drink je vooral op school?
melk
gesuikerde
dranken
Slechts 17% verkiest om melk te drinken op school

19. / 20
De helft van de kinderen drinkt
liever gekoelde melk
Vraag: Is het voor jou belangrijk dat je melk, chocomelk of
melkdrankje koel genoeg is?
Ja
43%
Neen
7%
Maakt niet uit
50%

20. / 21
De school speelt ook een
belangrijke rol in gezonde voeding
Vraag: Van wie krijg je soms uitleg over gezond eten?
65%
52%
40%
30%
25%
19%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
Ouders Meester/juf Dokter Tandarts TV Internet

21. / 22
►Kinderen ontbijten vaak niet of ongezond
►Kinderen drinken weinig melk
►Ook op school drinken kinderen steeds minder
melk
►Scholen spelen naast ouders een belangrijke rol
in het stimuleren van gezonde voeding/dranken
Nood aan sensibilisatie over gezonde
voeding en dranken!
Conclusies

22. / 24
Duidelijke voorkeur voor drank in
drinkbus en glazen fles op school
Vraag: Als je school melk, chocomelk of een melkdrankje
aanbiedt, is dat dan in
1%
6%
10%
36%
53%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
een blik
een plastieken flesje
een drankkarton
een glazen flesje
een drinkbus

23. / 25
Op school hebben ‘eenmalige’
verpakkingen nog steeds een slecht
milieu-imago
8%
12%
48%
48%
63%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
Drinkbus
Glazen fles
Drankkarton
Blik
Plastic Fles
Vraag: Welke verpakking vindt jouw leerkracht slecht voor het
milieu

24. / 26
Vergelijkende milieu-analyse toont
lage milieu-impact drankkartons aan
Studie in opdracht van IVC door RDC, 2012

25. / 27
Drankkartons hebben een beperkte
milieu-impact

26. / 28
►Scholen, ouders en kinderen informeren en
sensibiliseren rond het belang van melk voor een
gezonde ontwikkeling en drankkartons als
milieuvriendelijke, hygiënische en veilige
verpakking
►Scholen motiveren om schoolmelk laagdrempelig
aan te bieden
Tetra Pak sensibiliseringscampagne

27. / 29
Kindvriendelijke website
www.melkopschool.be

28. / 30
Alle kleuter- en basisscholen in Vlaanderen
ontvangen op Wereld Schoolmelk Dag (25/9/13)
een uitnodiging via e-mail om deel te nemen aan
de wedstrijd
− Kinderen maken een originele foto of filmpje waarin ze
tonen hoe melk hen meer energie geeft of hun weerstand
vergroot
− Stemming via Facebook:
www.facebook.com/superschoolmelkkids
− Winnende lagere school krijgt smartboard
− Winnende kleuterschool krijgt fietsjes voor op de
speelplaats
Super Schoolmelk Kids wedstrijd

29. / 31
►I.s.m. Inex en Inza
(belangrijkste leveranciers van schoolmelk
in Vlaanderen)
►Scholen kunnen sparen voor
educatief spelmateriaal voor op
de speelplaats
►Sinds 1 september nemen al
500 scholen deel
Schoolmelk spaaractie

30. Plaats van melk in een
gezonde voeding?
Inge Coene - NICE

31. / 33
Melk en melkproducten
in de aanbevolen hoeveelheid
passen prima in een gezonde
voeding

32. / 34
Melk en melkproducten
in de aanbevolen hoeveelheid
passen prima in een gezonde voeding
Wat en hoeveel heb je elke dag
gemiddeld nodig om gezond en
energiek te blijven? (vanaf 6 jaar)
Aanbevelingen
voedingsstoffen Hoge
Gezondheidsraad
Aanbevelingen
voedingsmiddelen
VIGeZ

33. / 35
Melk en melkproducten
in de aanbevolen hoeveelheid
passen prima in een gezonde voeding
Melk en
melkproducten en
calciumverrijkte sojaproducten
bij voorkeur magere en halfvolle
zonder toegevoegde suiker
Kaas
bij voorkeur magere
(< 20 g vet/ 100 g
kaas)

34. / 36
Melk en melkproducten
in de aanbevolen hoeveelheid
passen prima in een gezonde voeding
melk, karnemelk, yoghurt, platte kaas
zonder toegevoegde suiker
melkproducten met toegevoegde suiker,
(bv. chocolademelk, gezoete yoghurt)
vla, pudding, rijstpap, flan
magere kaas (20+)
light kaas (30+)
kaas > 20 g vet/100 g kaas
Behoren niet tot de groep van melk en melkproducten
ijsroom, tiramisu, chocomousse
boter, room
dranken op plantaardige basis, uitgezonderd calciumverrijkte sojaproducten
(te beperkte voedingswaarde, ook al zijn ze verrijkt, om melk en melkproducten te vervangen)

35. / 37
Drinken en eten we genoeg melk en
melkproducten ?
Kleuters (2,5-6,5 jaar)
513 ml/dag < 4 j. - 447 ml/dag > 4 j. ~/< aanbeveling van 500 ml • 50-63 % < ADH
14 g kaas/dag < 4 j. - 13 g/dag > 4 j. ~ aanbeveling van 10-20 g • 39-41 % < ADH
Huybrechts. Dietary habits in preschool children as a basis for the development of a
methodological framework for future dietary surveillance. PhD thesis Ghent University 2008. ISBN 9789078344087
Lagereschoolkinderen (6-12 jaar)
weinig recente onderzoeksgegevens beschikbaar
Adolescenten (15-18 jaar)
206 ml/dag < aanbeveling van 600 ml • 1,7 % haalt ADH
28 g kaas/dag ~ aanbeveling van 20-40 g • 47 % haalt ADH
Food Consumption Survey, Belgium 2004. Cox B et al. Food Consumption Survey Interactive Analysis (NUTRIA).
Unit of Epidemiology, Scientific Institute of Public Health, Brussels, Belgium
Volwassenen (19-59 jaar)
164 ml/dag < aanbeveling van 450 ml • 3,3 % haalt ADH
32 g kaas/dag > aanbeveling van 20 g • 44 % haalt ADH
Food Consumption Survey, Belgium 2004. Cox B et al. Food Consumption Survey Interactive Analysis (NUTRIA).
Unit of Epidemiology, Scientific Institute of Public Health, Brussels, Belgium
Ouders hebben een
belangrijke
voorbeeldfunctie
Volgens GoodPlanet
enquête drinkt 1 op 3
dagelijks 2 glazen melk

36. / 38
Melk is van nature nutriëntrijk
Melk is calcium PLUS
(aanbevolen dagelijkse hoeveelheid)

37. / 39
39

38. / 40
Melkproducten en kinderen
► bieden veel toegevoegde voedingswaarde en variatie
► dragen bij tot gezonde groei en ontwikkeling van kinderen
o.m. voor goede BOTGEZONDHEID
Zuivel is goede bron van CALCIUM , EIWITTEN , ook van fosfor, kalium, zink
Te weinig melk en melkproducten
> meer kans op te weinig calcium en andere voedingsstoffen
> lagere botdensiteit
> meer risico op osteoporose op latere leeftijd
Goed beschikbaar in melk
Aanbevolen inname levert 75% ADH
Actuele inname is ontoereikend
Hoge biologische waarde, dwz
rijk aan essentiële aminozuren
in een goede verhouding

39. / 41
Melk en melkproducten vervangen?
► Mogelijk in theorie, niet evident in de praktijk
Bijzondere aandachtspunten
CALCIUM, EIWITTEN, VITAMINE B12, calorie-inname
o doorgaans minder calcium in plantaardige producten
o doorgaans minder biobeschikbaar
o meer eten > mogelijk meer calorieën
verrijkt
met calcium, mogelijk ook
met vit B2 en B12
weinig eiwitten,
lage biologische
waarde
Vitamine B12 alleen in
dierlijke producten –
verrijkte producten

40. / 42
weinig eiwitten,
lage biologische
waarde
42

41. / 43
Hoe melk en melkproducten vervangen?
► 100 g waterkers ~ bussel waterkers
► 16 g geroosterd sesamzaad ~ 1 grote eetlepel
► 27 g sesampasta ~ 2 eetlepels
► 71 g amandelen ~ 3 handjes ( in een gezonde voeding
wordt aangeraden om niet meer dan een handje per dag te
nemen)
► 111 g gedroogde vijgen ~ 5 stuks
► 180 g zonnebloempitten ~ 12 eetlepels
► 340 g gedroogde rozijnen ~ 17 handjes
► 429 g volkorenbrood ~ 14 sneetjes

42. / 44
Schoolmelk en schoolfruit helpen
kinderen gezonder te eten
► kinderen brengen veel tijd door op school
► te weinig eetmomenten thuis
► thuis gezond eten is niet altijd evident
► gezonde tussendoortjes moeten de maaltijden aanvullen
► voedingseducatie moet samengaan met een gezond voedingsaanbod

43. / 45
Melk en melkproducten
► hebben positieve voedingsaspecten
► hebben als onderdeel van een gezonde voeding positieve
gezondheidseffecten
o dragen bij tot een betere botgezondheid,
vooral bij kinderen en adolescenten
o vooral magere en halfvolle zuivel is geassocieerd met
− een lagere bloeddruk,
− een verlaagd risico op hart- en vaatziekten, metabool
syndroom, diabetes type 2 en colonkanker
− een gezond lichaamsgewicht

44. / 46
Meer weten?
www.nice-info.be
> Nutrinews EXTRA melk en melkproducten – september 2013
> thema voedingsmiddelen > melk en melkproducten
> thema gezond eten en bewegen > kinderen en jongeren
inge.coene@nice-info.be

45. Visie onderwijs mbt
schoolmelk
Directeur Bassischool
De KATtensprong
Frank Smits

46. / 48
Live the Tetra Pak Brand