9. spo beczno[%07 terapeutyczna

1. Terapia zajęciowa
1.Terapia zajęciowa (ergoterapia) jest jedną z najstarszych metod oddziaływań
psychospołecznych stosowanych w rehabilitacji psychiatrycznej.
2.Ergoterapia stopniowo angażuje pacjenta w życie społeczne poprzez udział w
celowej aktywności, zwykle z pogranicza pracy użytkowej i twórczości artystycznej.
3. Jest okazją do bezsłownej ekspresji przeżyć i poczucia przynależności do grupy,
skłaniając do integrowania się z jej uczestnikami i współdziałania z nimi.
4. Ułatwia rozumienie własnych potrzeb, możliwości i co najważniejsze-pozwala
uwierzyć w siebie.
5. Powinna być stosowana przede wszystkim w odniesieniu do osób, u których proces
chorobowy przebiega niepomyślnie, prowadząc do znacznej degradacji w wielu
obszarach życia.
6. Większość pracowni oferuje zajęcia, które wymagają zróżnicowanego poziomu
sprawności manualnych i jednocześnie rozwijają zainteresowania pacjentów.
Tradycyjne prace to: malowanie, haftowanie, układanie obrazów mozaikowych,
szycie ręczne i maszynowe, drobne prace stolarskie, metaloplastyka, ozdobne
wyroby ludowe, dziewiarstwo, tkactwo.

2. 7. Terapia zajęciowa stanowi obecnie najczęściej spotykaną interwencję nie tylko
na dziennych i stacjonarnych oddziałach o profilu rehabilitacyjnym, ale również na
oddziałach szpitali ogólnopsychiatrycznych.
Arteterapia, terapia kreatywna, leczenie przez sztukę
Oddziaływanie sztuki, zwłaszcza tworzenia plastycznego było znane od wczesnych
epok rozwoju człowieka.
Taka aktywność może być spontaniczna, sprzyjać samowyrażaniu się pacjenta, jego
odreagowaniu emocjonalnemu, przetworzeniu w twórczej formie przeżywanych
trudności i konfliktów wewnętrznych. Może również (poprzez struktualizację zajęć
w grupie, wskazanie określonych tematów, a także omawianie i interpretację treści
symboliki wykonywanych dzieł) sprzyjać wyrażaniu trudnej problematyki, ujawnianiu
nieuświadomionych przeżyć i reakcji w konfliktowych sytuacjach, szczególnie w
kontaktach z ludźmi. Umożliwia także uświadomienie sobie własnych pragnień,
potrzeb, wzorców reagowania, planów na przyszłość.
Tworzenie wymaga spontaniczności, płynności ruchów, ekspresji, wolności myślenia,
niezależności, stąd szczególnie wskazane u pacjentów przejawiających opór i
wycofanie.

3. Ważną częścią procesu psychoterapeutycznego przez sztukę jest rozwój intra- i
interpersonalny.
Tworzenie wzbogaca doświadczenia jednostki, poprzez co zmienia się jej punkt
widzenia i przesuwa się w jej centrum zainteresowania.
Zasadniczym celem w indywidualnej terapii sztuką jest wydobycie pacjenta ze
zdezintegrowanego i psychotycznego istnienia poprzez zaoferowanie mu
symbolicznej formy oparcia i odniesienia do rzeczywistości.
Terapia kreatywna wpływa na stan emocjonalny osób poddanych postępowaniu
terapeutycznemu.
Korzyści płynące z terapii kreatywnej:
- zostają uwolnione i odreagowane emocje
- zmniejsza się poziom napięcia
- zwiększa się poziom samowiedzy i akceptacji siebie
Terapia kreatywna pozwala na rozwijanie własnych działań twórczych,
uzewnętrznienie świata własnych działań i zachowań, zaspokojenie potrzeb
akceptacji ,,bezpieczeństwa, bycia rozumianym”.
Spełnia funkcję kompensacyjną, wyzwalającą aktywność twórczą, braki i ograniczenia
psychofizyczne. Przeżywaną rzeczywistość psychotyczną utrwala w rysunkach,
utworach literackich.

4. Sztuka zajmuje ważne miejsce w diagnostyce i terapii psychiatrycznej.
Dzięki twórczości chorzy pogłębiają wiedze o samych sobie, ,,własnych
możliwościach”, nabierają pewności siebie oraz rozwijają nowe umiejętności.
Możliwość tworzenia daje im pozytywne wzmocnienie.
,,twórczość jest oknem, przez które człowiek może bezpiecznie oglądać świat i
przez które można zajrzeć do wnętrza jego domostwa”
Z. Grzywacz
I Muzykoterapia
Rodzaje:
1. Receptywna (bierna)
2. Odtwórcza (czynna)
Metody:
1. Odreagowująco-wyobrażeniowe sprzyjające ujawnieniu, ponownemu przeżyciu i
wyzwoleniu tłumionych emocji
2. Treningowe, ukierunkowane na nauczanie usuwania napięcia psychofizycznego

5. 3. Relaksacyjne, polegające na stosowaniu nagrań działających kojąco i odprężająco
4. Komunikatywne, umożliwiające nawiązanie kontaktu między uczestnikami terapii
oraz uczenie się nowych zachowań społecznych i emocjonalnych
5. Kreatywne, pozwalające na pobudzenie twórczej inwencji w przebiegu
improwizacji instrumentalnej, wokalnej i ruchowej
Cele:
1. Kształtowanie sfery emocjonalnej (odreagowanie emocji, sterowanie emocjami).
2. Kształtowanie osobowości (kształtowanie postaw i zachowań, zdobywanie nowych
doświadczeń).
3. Rozwijanie prawidłowej międzyludzkiej komunikacji.
4. Zaspokajanie potrzeb (zwłaszcza potrzeby samorealizacji, estetycznej i
twórczej).

6. 5. Wpływanie na stan pobudzenia psychomotorycznego oraz napięcia emocjonalnego i
mięśniowego.
6. Wzbudzanie określonych reakcji fizjologicznych (zwłaszcza wegetatywnych).
Wskazania:
1. Dzieci z trudnościami w nauce.
2. Dzieci nadpobudliwe, lękowe, z zaburzeniami koordynacji ruchowej.
3. Osoby chorujące na zaburzenia lękowe i depresyjne.
4. Osoby dorosłe uzależnione od alkoholu.
Muzyka relaksacyjna jako profilaktyka u osób zdrowych.
Stosowanie treningów relaksacyjnych powoduje wzrost koncentracji, uwagi,
aktywności poznawczej, poziomu percepcji, motywacji i zapamiętywania oraz wpływa
na kształtowanie pozytywnych postaw wobec nauki i pracy. wpływa na dobry sen.
Prowadzi do redukcji napięcia i zwiększenia odporności na stres.

7. II Choreoterapia
Kompleksowa metoda leczenia tańcem obejmuje:
1. kształtowanie- kreatywne wyrażanie tematów poprzez taniec, ruch, inscenizację-
praca ukierunkowana na odkrywanie konfliktów
2. Wymaganie podstawowe- ćwiczenia w dostrzeganiu własnego ciała, praca nad
schematem własnego ciała i jego obrazem, wspieranie poznawczych i
emocjonalnych właściwości, zdolności odniesienia, ukierunkowane na wzmocnienie
własnego ,,Ja”
3. Bawienie się-jako cel i środek terapeutyczny
4. Ćwiczenie- wzmacnianie spostrzegania służące odkrywaniu i opracowywaniu
tematów, jako interwencje przy ujawniających się tematach, służące rozwojowi i
utrwaleniu nowych możliwości, zachowań i strategii przezwyciężenia; jako
możliwość działania, służące korygowaniu doświadczeń i sposobów zachowań.

8. III Dramoterapia
Celem działań jest poprawa komunikacji pacjenta z otoczeniem, przywrócenie wiary
we własne siły, wyzwolenie pozytywnych emocji.
Twórczy kontakt ze sztuką jest ważnym elementem w procesie rehabilitacji chorych
na schizofrenię.
Granie ról w teatrze terapeutycznym jest jedną z propozycji mających sprzyjać
rozbudzaniu motywacji do życia.
Praca nad rolą w sztuce ma pomóc pacjentowi :
- z jednej strony poznać uczucia, zachowania, myśli granej roli
- z drugiej strony, poprzez odniesienie do siebie sprawić, że zacznie się on
przyglądać swoim własnym uczuciom i zachowaniom.
Rola jest prowokacją, inspiracją do rozeznawania się lepiej w swoich przeżyciach,
poznawania ich ukrytych części.
Podstawową cechą odgrywania roli w psychodramie jest spontaniczność, możliwość
wyrażania roli w słowach, gestach, czyli twórczość.

9. IV Psychorysunek
To metoda terapeutyczna redukująca napięcie i stres, usprawniająca komunikację
międzyludzką, pomagająca w wykorzystywaniu i kierowaniu zasobami własnej energii
wewnętrznej.
Umożliwia pacjentom refleksje nad przyszłością i przeszłością oraz nad osobami
najważniejszymi w ich życiu.
Analiza prac pacjentów pozwala terapeucie na uzyskanie dodatkowych danych
diagnostycznych.
Kolorystyka wskazuje na obecny nastrój pacjenta.
Z miejsca na którym pacjent stawia siebie na rysunku można wywnioskować jak
spostrzega on siebie i swoje miejsce w rodzinie czy zakładzie pracy.
Wg. Rogersa, zaangażowanie się jednostki w terapię jest jej ,,procesem stawania
się”. Jest to proces ciągły, podczas którego chory dostrzega płynność zmian, a
twórczość artystyczna stanowi zapis tego procesu i stwarza okazję do późniejszych
interpretacji, dyskusji i wniosków.

10. Społeczność terapeutyczna
Cele:
1. Udział pacjentów w leczeniu i zarządzaniu organizacją oddziału.
2. Dostarczanie pacjentowi takich doświadczeń, aby mógł modyfikować i
normalizować chorobliwe postawy i zachowania zarówno w szpitalu jak i poza
nim.
W skład społeczności wchodzą pacjenci i cały personel.
Zasady:
1. Demokratyzm- każdy członek ma równe prawa i obowiązki w zarządzaniu i
decydowaniu w sprawach społeczności
2. Permisywność- postawa akceptacji i zrozumienia wobec zaburzonych zachowań
pacjenta
3. Konsens- wspólne podejmowanie decyzji
4. Partycypacja i wspólnota- wszystkie sprawy członków społeczności są wspólne
5. Realizm- konfrontacja z rzeczywistością, pozwala na dostarczenie
bezpośrednich doświadczeń przydatnych do zmiany mechanizmów obronnych
utrudniających kontakt z innymi

11. Wprowadzenie zasad społeczności leczniczej wymaga:
• dwukierunkowej komunikacji (z dołu i z góry hierarchii), również przez
wykorzystanie kontaktów nieformalnych
• podejmowania decyzji wspólnie z pacjentami na wszystkich poziomach organizacji
szpitala
• demokratycznego zarządzania oraz rozłożenia odpowiedzialności na poszczególnych
członków społeczności
• akceptacji zamierzeń i zmian przez całą grupę- rozkazywanie powinno zostać
zastąpione przez przekonywanie
• wprowadzania społecznego uczenia się, które dotyczy zarówno personelu jak i
pacjentów- obejmuje analizę kontaktów interpersonalnych, poszukiwanie i
zdobywanie nowych doświadczeń umożliwiających rozwój osobowości oraz
rozumienie motywacji i zachowań poszczególnych osób.
Formy pracy społeczności:
1. Zebrania społeczności oddziału
2. Zebrania personelu

12. Zadania pielęgniarki w tworzeniu społeczności leczniczej:
1. Stworzenie warunków sprzyjających powstawaniu atmosfery zbliżonej do
atmosfery domowej
2. Zwracanie uwagi na wygląd zewnętrzny członków grupy
3. Kultywowanie tradycji
4. Odpowiedni dobór zajęć zgodny z zainteresowaniami pacjentów
5. Ułatwianie chorym udziału w życiu społecznym oddziału
6. Pomoc chorym w przystosowaniu się do regulaminów oddziału
7. Pomoc w kontaktach z innymi chorymi, uczenie zachowań, wyrabianie nawyków
8. Nawiązywanie uczuciowej relacji z chorym przez pomaganie, odnoszenie się do
nich z sympatią, łagodnością i wyrozumiałością
9. Uświadamianie członkom grupy potrzeby wzajemnej życzliwości i zrozumienia
10. Przekonywanie chorych o słuszności i korzyściach wynikających z nowych form
leczenia
11. Zainteresowanie i mobilizacja do udziału w zajęciach terapeutycznych przez
spontaniczne uczestniczenie w nich wraz z całą grupą
12. Pomoc w przypadku wystąpienia trudności i konieczności ich pokonywania

13. 13. Utrzymywanie kontaktu z rodziną i znajomymi chorych
14. Współdziałanie z innymi członkami zespołu leczącego, dzielenie się z nimi
obserwacjami i uwagami, wymiana opinii
Społeczność terapeutyczna jest nową formą organizacji oddziałów psychiatrycznych,
dzięki której pacjent jest traktowany podmiotowo, bierze aktywny udział w swoim
leczeniu, a pośrednio również w leczeniu innych pacjentów.
Służy wzbogaceniu biologicznych i psychologicznych metod leczenia.
Zmienia się rola pacjenta, który staje się partnerem i osobą współodpowiedzialną za
funkcjonowanie oddziału.
Wybierany przez członków społeczności samorząd pacjentów koordynuje realizację
zaplanowanych zadań, organizuje życie społeczności między zebraniami.
Wywiązywanie się z nałożonych zadań jest analizowane i wykorzystywane w procesie
uczenia się zasad społecznego współżycia.