Webinar που διοργάνωσε η Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία στο πλαίσιο των μετεκπαιδευτικών της μαθημάτων μέσω διαδικτύου. Το θέμα του Webinar ήταν «Η αναγκαιότητα της διατροφικής εκπαίδευσης των γιατρών» και οι εισηγητές που το παρουσίασαν ήταν η κα. Στέλλα Ηρακλειανού, Διευθύντρια της Γ΄ Παθολογικής Κλινικής, Τζάνειο Νοσοκομείο Πειραιώς και η κα. Καλλιόπη Φακατσέλη, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Τζάνειο Νοσοκομείο.

1. Η αναγκαιότητα της διαιτητικής
εκπαίδευσης των γιατρών
Κ. Φακατσέλη, Διαιτολόγος
Στέλλα Ηρακλειανού, Γιατρός

2. Ερώτηση 1η
Διατροφικές οδηγίες στους διαβητικούς
ασθενείς ποιός πρέπει να παρέχει;
1. Ο γιατρός
2. Ο διαιτολόγος
3. και οι δύο

3. Ερώτηση 1η
Διατροφικές οδηγίες στους διαβητικούς
ασθενείς ποιός πρέπει να παρέχει;
1. Ο γιατρός
2. Ο διαιτολόγος
3. και οι δύο

4. Ερώτηση 2η
Όταν δίνετε διαιτολόγιο σε ασθενή με διαβήτη
συνηθίζετε:
1.Να δίνετε τυποποιημένα διατολόγια
2. Περιγράφετε το κείμενο του εντύπου
3. «Φτιάχνετε» μαζί με τον ασθενή διαιτολόγιο στα
μέτρα του

5. Ερώτηση 2η
Όταν δίνετε διαιτολόγιο σε ασθενή με διαβήτη
συνηθίζετε:
1.Να δίνετε τυποποιημένα διατολόγια
2. Περιγράφετε το κείμενο του εντύπου
3. «Φτιάχνετε» μαζί με τον ασθενή διαιτολόγιο στα
μέτρα του

6. Οι νέες διατροφικές οδηγίες

7. Περίληψη
Πρότυπο πλάνο διατροφής
 Συγκεκριμένο, που να ταιριάζει
σε όλα τα άτομα με ΣΔ
 Εξατομίκευση
o στόχους υγείας
o προσωπικές προτιμήσεις
(παράδοση, κουλτούρα,
θρησκεία, οικονομικά)
o πρόσβαση σε ισορροπημένες
επιλογές
o ετοιμότητα, προθυμία,
ικανότητά για αλλαγές.
 Καθημερινός σχεδιασμός
oΜέγεθος των μερίδων
oΠαροχή πρακτικών
εργαλείων
Πραγματοποίηση αλλαγών στη
συμπεριφορά του ατόμου οι
οποίες θα διατηρηθούν
μακροχρονίως

8. Ερώτηση 3η
Πως υπολογίζετε τις θερμιδικές ανάγκες
των ασθενών;
1. Εμπειρικά (π.χ. 1500 θερμίδες για γυναίκες,
1800 θερμίδες για άνδρες)
2. Βάσει πινάκων
3. Βάσει υπολογισμών

9. Ερώτηση 3η
Πως υπολογίζετε τις θερμιδικές ανάγκες
των ασθενών;
1. Εμπειρικά (π.χ. 1500 θερμίδες για γυναίκες,
1800 θερμίδες για άνδρες)
2. Βάσει πινάκων
3. Βάσει υπολογισμών

10. Μέθοδοι εκτίμησης βασικού
μεταβολισμού
Εξίσωση Harris- Benedict
Γυναίκες: BMR= 655+ 9.56W+ 1.85H – 4.68A
(kcal/ημέρα)
Ανδρες: BMR= 665+ 13.8W +5H-6.76A
(kcal/ημέρα)

11. Υπολογισμός ημερήσιων θερμιδικών αναγκών
• Γυναίκες:BMR=0,9Kcal/Kg IB / 24 ωρο
• Άντρες:BMR=1,0Kcal/Kg IB / 24 ωρο
• Υπέρβαρα ΔΒ αντί ΙΒ
• ΔΒ=0,25*(ΠΒ-ΙΒ)+ΙΒ
• ΤΕΕ=Φυσική Δραστηριότητα x BMR
 Καθιστ.ζωή 20%0,2
 Ελαφρ.δραστ.40%0,4
 Μέτρια δραστ.60%0,6
 Έντονη δραστ.120%1,2
TEF=0,1*(BMR+TEE)
Σύνολο=BMR+TEE+TEF

12. Παράδειγμα1
Άντρας 45 ετών,
υπάλληλος γραφείου με λίγη άσκηση
βαρος 110 Kg, υψος 1.80μ
ΙΒ=72 Kg
ΔΒ=0,25*(110-72)+72=>81,5
BMR=1*81,5*24=1956
TEE=1956*0,4=782
TEF=0,1*(1956+782)=273
Σύνολο:1956+782+273=3011

13. Παράδειγμα 2
Γυναίκα 60 ετών, νοικοκυρά , υψος1,60m, βάρος 76kg
• ΙΒ=48 Kg
• ΔΒ=0,25*(76-48)+48=>55
• BMR=0,9*55*24=1188
• TEE=1188*0,2=237
• TEF=0,1*(1188+237)=142,5
• Σύνολο:1188+237+142,5=1568

14. Ερώτηση 4η
Χρειάζεται σχεδιασμός
διαιτολογίου για όλους τους διαβητικούς ;
1.Ναι
2.Όχι

15. Ερώτηση 4η
Χρειάζεται σχεδιασμός
διαιτολογίου για όλους τους διαβητικούς ;
1.Ναι
2.Όχι

16. Ερώτηση 5η
Ποιός είναι ο στόχος μας στο σχεδιασμό
του διαιτολογίου;
1. καλή ρύθμιση του σακχάρου
2. αποφυγή παχυσαρκίας
3. περιορισμός ή αποκλεισμός
τροφίμων
4. καλό μεταβολικό προφίλ

17. Ερώτηση 5η
Ποιός είναι ο στόχος μας στο σχεδιασμό
του διαιτολογίου;
1. καλή ρύθμιση του σακχάρου
2. αποφυγή παχυσαρκίας
3. περιορισμός ή αποκλεισμός
τροφίμων
4. καλό μεταβολικό προφίλ

18. Διατροφικοί Στόχοι
• Επίτευξη και διατήρηση των επιπέδων του μεταβολικού προφίλ
της γλυκόζης, της HbA1C και των λιπιδίων κοντά στα φυσιολογικά
επίπεδα
• Εξασφάλιση των απαραίτητων θερμίδων για την επίτευξη και
διατήρηση ενός αποδεκτού σωματικού βάρους και της Α.Π.
στους ενήλικες.
• Λήψη όλων των δομικών, ενεργειακών τροφών όπως
ιχνοστοιχείων και βιταμινών που χρειάζεται ο ανθρώπινος
οργανισμός.
• Επικέντρωση στις εξατομικευμένες ανάγκες του ασθενούς που
αντανακλούν στις προσωπικές και πολιτισμικές του προτιμήσεις
με σεβασμό στην επιθυμία του για αλλαγή.
• Πρόληψη και θεραπεία των χρόνιων επιπλοκών

19. Νέες διατροφικές οδηγίες
Ενεργειακό Ισοζύγιο – Διατροφικά Πρότυπα
 Διατήρηση ευχαρίστησης φαγητού
 Άρση περιορισμών που δεν υποδεικνύονται επιστημονικά
 Παροχή πρακτικών εργαλείων για το σχεδιασμό γευμάτων
 Παροχή πρακτικών εργαλείων για τη διαχείριση εμποδίων
 Έμφαση στη διατήρηση των νέων συμπεριφορών

20. Ο σχεδιασμός του
διαιτολογίου

21. Κατανομή γευμάτων
μικρά συχνά γεύματα
Κατανομή υδατανθρακων
Πρωινο : 2/10
Ενδιαμεσα μικρογευματα :1/10
Γεύμα:3/10
Δειπνο 2/10

22. Παράδειγμα Διαιτολογίου
με ισοδύναμα
Διαιτολόγιο 1600 Kcal
Ισοδύναμα
Γαλακτερά 1
Λαχανικά 4
Φρούτα 4
Δημητριακά 8
Κρεατικά (τυριά) 3
Λίπος 7
15 % Πρωτεΐνη
55 % Υδατ/κες
30 % Λίπος
60 gr
220
53,3

23. 1 ισοδύναμο γαλακτερών μας δίνει 12γρ.
Υδατανθράκων-8γρ. πρωτεΐνης-0 έως 8γρ. λίπος και
80-150 θερμίδες

24. 1 ισοδύναμο κρέατος μας δίνει 7γρ. πρωτεΐνης-
3 έως 5γρ. λίπος και 55-77 θερμίδες

25. Νέες διατροφικές οδηγίες
Μακροθρεπτικά Συστατικά
Πρωτεΐνες
 Δεν υπάρχει ιδανική ποσότητα πρόσληψης πρωτεϊνών
 Άτομα με ΣΔ και διαβητική νεφροπάθεια: όχι λιγότερο
από τη συνηθισμένη πρόσληψη (below usual intake)
 Τάση αύξησης πρωτεϊνών μέσω μείωσης ΥΔΤ

26. 1 ισοδύναμο λαχανικών μας δίνει 5γρ.υδατανθράκων-
2γρ. πρωτεΐνης και 25 θερμίδες

27. 1 ισοδύναμο ψωμιού-δημητριακών μας δίνει
15γρ.υδατανθράκων-3γρ.πρωτεϊνης και 70 θερμίδες

28. ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ Η ΑΞΙΑ ΤΩΝ ΟΣΠΡΙΩΝ

29. Νέες διατροφικές οδηγίες
Μακροθρεπτικά Συστατικά
Υδατάνθρακες
 Η ποσότητα των ΥΔΤ και η διαθέσιμη ινσουλίνη
 1η φορά αναφορά:
 «Ελεύθερη φρουκτόζη»: καλύτερο γλυκαιμικό έλεγχο σε
σχέση με την πρόσληψη ισοθερμιδικών ποσοτήτων
ζάχαρης ή αμύλου, χωρίς να επηρεάσει τα τριγλυκερίδια
του αίματος (έως 12% ΣΕΠ)
 Περιορισμός ή αποφυγή ροφημάτων με πρόσθετη ζάχαρη

30. 1 ισοδύναμο φρούτων μας δίνει
15γρ.υδατανθράκων και 60 θερμίδες

31. 1 ισοδύναμο λίπους μας δίνει 5γρ. λίπος και
45 θερμίδες

32. Νέες διατροφικές οδηγίες
Μακροθρεπτικά Συστατικά
Λίπος
 Μεταβολές στην πρόσληψη λίπους
 2002 & 2004: <10% ΣΕΠ SFA και <300 mg/ημέρα CHOL
 2008: <7% ΣΕΠ SFA και <200 mg/ημέρα CHOL
 2013:
 Όχι ιδανική ποσότητα πρόσληψης λίπους
 Έμφαση στην ποιότητα και όχι στην ποσότητα
 Μεσογειακό πρότυπο διατροφής (⇧ MUFA) ⇰ βελτίωση
γλυκαιμικού έλεγχο & καρδιαγγειακών δεικτών

33. Νέες vs Παλαιότερες διατροφικές οδηγίες
Μακροθρεπτικά Συστατικά
Λίπος
 Όχι συμπληρωματική χορήγηση ωμέγα-3
 Κορεσμένα, χοληστερόλη, trans: όπως στο γενικό πληθυσμό
 Πρόσληψη φυτικών στανολών και στερολών: 1,6-3 g/day

34. Υψηλή θερμιδική αξία
1 gr = 7 Kcal Γυναίκες :  1 μερίδα /ημέρα
Άνδρες :  2 μερίδες /ημέρα
10/1/2014 34

35. Νέες διατροφικές οδηγίες
Μικροθρεπτικά Συστατικά
Νάτριο
 Ίδια σύσταση με γενικό πληθυσμό: <2300 mg/day
 Υπέρταση: εξατομίκευση για περαιτέρω μείωση

36. Νέες vs Παλαιότερες διατροφικές οδηγίες
Μικροθρεπτικά Συστατικά
 Καμία ένδειξη για συμπληρωματική χορήγηση
 Προστίθενται συγκεκριμένα
 Βιταμίνες D, E, C
 Καροτένιο
 Χρώμιο, μαγνήσιο
 Κανέλλα και βότανα
 Συστάσεις ίδιες με το γενικό πληθυσμό

37. Ερώτηση 6η
Ποιά από τις παρακάτω τροφές δεν
περιέχει υδατάνθρακες;
• α) 1 πιάτο μπρόκολο
• β) 1 ομελέτα με 2 αυγά
• γ) 2 φρυγανιές
• δ) 1 φέτα ζαμπον light
• ε) 1 μοσχαρίσιο σνίτσελ

38. Ερώτηση 6η
Ποιά από τις παρακάτω τροφές δεν
περιέχει υδατάνθρακες;
• α) 1 πιάτο μπρόκολο
• β) 1 ομελέτα με 2 αυγά
• γ) 2 φρυγανιές
• δ) 1 φέτα ζαμπον light
• ε) 1 μοσχαρίσιο σνίτσελ

39. Ερώτηση 7η
Με τι μπορούμε να ανταλλάξουμε 1 φέτα
ψωμί;
• α) 2 φρυγανιές
• β) 2 ροδάκινα
• γ) ¾ φλυτζανιού κορν φλέΐκς
• δ)30 γρ. τυρί
• ε) δεν ξέρω.

40. Ερώτηση 7η
Με τι μπορούμε να ανταλλάξουμε 1 φέτα
ψωμί;
• α) 2 φρυγανιές
• β) 2 ροδάκινα
• γ) ¾ φλυτζανιού κορν φλέΐκς
• δ)30 γρ. τυρί
• ε) δεν ξέρω.

41. Ερώτηση 8η
Με ποιό από τα παρακάτω μπορούμε να
ανταλλάξουμε 1 φέτα ψωμί και ένα ποτήρι γάλα;
• α)1 γιαούρτι αγελάδος
• β)1 μπάλα παγωτού light
• γ) 1 μήλο
• δ) 1 μικρό μπωλ ρυζόγαλο χωρίς ζάχαρη

42. Ερώτηση 8η
Με ποιό από τα παρακάτω μπορούμε να
ανταλλάξουμε 1 φέτα ψωμί και ένα ποτήρι γάλα;
• α)1 γιαούρτι αγελάδος
• β)1 μπάλα παγωτού light
• γ) 1 μήλο
• δ) 1 μικρό μπωλ ρυζόγαλο χωρίς ζάχαρη

43. ΓΕΥΜΑ ΜΕ ΥΨΗΛΟ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟ ΔΕΙΚΤΗ
• 1 φλιτζάνι βραστά παντζάρια με 3 κουταλάκια του γλυκού ελαιόλαδο
• 2 φέτες άσπρο ψωμί
• 1 φλιτζάνι ρύζι
• 150 γρ. μπριζόλα χοιρινή ψητή
• 6 φυστίκια Κάσιους
• 1 μικρή μπανάνα
• Υδατάνθρακες γεύματος: 85 γρ
• Πρωτεϊνη: 54 γρ
• Λίπος 20 γρ
• Θερμίδες: 736
• GI: 114
• GL:121

44. ΓΕΥΜΑ ΜΕ ΧΑΜΗΛΟ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟ ΔΕΙΚΤΗ
• 2 φλιτζάνια σαλάτα καρότο (ωμή) με 3 κουταλάκια του γλυκού ελαιόλαδο
• 2 φέτες μαύρο ψωμί
• 1 πιάτο φακές
• 150 γρ. ψάρι ψητό
• 2 ολόκληρα καρύδια
• 1 μήλο
• Υδατάνθρακες γεύματος: 85 γρ.
• Πρωτεϊνη: 54 γρ
• Λίπος 20 γρ
• Θερμίδες: 736
• Γλυκαιμικός Δείκτης Γεύματος: 64,4
• Glycemic Load: 39

45. Ερώτηση 9η
Άνδρας διαβητικός, παχύσαρκος με 110 kg
προσέρχεται για να λάβει διαιτητικές οδηγίες μετά
από αποτυχημένες προσπάθειες
α) διδεται διαιτολόγιο 1100 θερμίδων
β) συνιστάται απώλεια βάρους 11 κιλών σε 1
μήνα
γ) συνιστάται να επισκεφθεί διαιτολόγο
δ) λαμβάνεται διαιτητικό ιστορικό και η μείωση
των θερμίδων προσαρμόζεται στις
δυνατότητες και τις ημερήσιες ανάγκες του
ασθενούς.

46. Ερώτηση 9η
Άνδρας διαβητικός, παχύσαρκος με 110 kg
προσέρχεται για να λάβει διαιτητικές οδηγίες μετά
από αποτυχημένες προσπάθειες
α) διδεται διαιτολόγιο 1100 θερμίδων
β) συνιστάται απώλεια βάρους 11 κιλών σε 1
μήνα
γ) συνιστάται να επισκεφθεί διαιτολόγο
δ) λαμβάνεται διαιτητικό ιστορικό και η μείωση
των θερμίδων προσαρμόζεται στις
δυνατότητες και τις ημερήσιες ανάγκες του
ασθενούς.

47. Οι νέες διατροφικές οδηγίες
Ασθενοκεντρική
προσέγγιση
• Εξατομίκευση
Ανάγκη για
αλλαγή στην
προσέγγιση
• Αποτυχία
ρύθμισης
• Αύξηση των
επιπλοκών
• Μειωμένη
προσκόλληση
Επαγγελματίες
Υγείας
• Περισσότερο
χρόνο
• Αλλαγή σε
γνώσεις και
πεποιθήσεις
• Ανάγκη
ευελιξίας

48.  Τονίζεται η σημαντικότητα απώλειας βάρους και της
διατήρησής του
 Έμφαση σε θέματα αλλαγής συμπεριφοράς
 Αποδοχή όλων των διατροφικών προτύπων
 Εξατομίκευση:
 παραδόσεις, πολιτισμός, θρησκεία, πεποιθήσεις,
οικονομικές παράμετροι, διαθεσιμότητα,
 προσωπικοί στόχοι υγείας,
 ετοιμότητα, ικανότητα και προθυμία
για αλλαγές
Diet
Eating pattern
Eating plan
Νέες διατροφικές οδηγίες
Ενεργειακό Ισοζύγιο – Διατροφικά Πρότυπα

50. 1η Δίαιτα 2η Δίαιτα 3η Δίαιτα
Πρωτεΐνη 30% (110 γρ)
Υδατάνθρακες 35% (134 γρ)
Λίπος 35% (58 γρ)
Πρωτεΐνη 12% (48 γρ)
Υδατάνθρακες 70% (257 γρ)
Λίπος 18% (30 γρ)
Πρωτεΐνη 18,6% (70 γρ)
Υδατάνθρακες 50,4% (189 γρ)
Λίπος 31% (51,6 γρ)
Πρωινό
1 ποτήρι γάλα
1 φρυγανιά
30 γρ τυρί
1 ποτήρι γάλα
2 φρυγανιές
1 ποτήρι χυμό
1 ποτήρι γάλα
2 φρυγανιές
½ ποτήρι χυμό
Δεκατιανό
1 αυγό
1 φρυγανιά
1 μικρό πορτοκάλι
1 μεγάλο πορτοκάλι 2 φρυγανιές
30 γρ τυρί
Γεύμα
2 μπιφτέκια (180 γρ)
1/3 φλ. πέννες
2 φλ. σαλάτα
1 μικρό πορτοκάλι
30 γρ τυρί τριμμένο
1 φλ. πέννες
2 φλ. σαλάτα
1 μικρό πορτοκάλι
1 μπιφτέκι (90 γρ)
1 φλ. πέννες
2 φλ. σαλάτα
1 μικρό πορτοκάλι
Απογευματινό
1 μικρό πορτοκάλι 1 μεγάλο πορτοκάλι 1 μικρό πορτοκάλι
Δείπνο
90 γρ μοσχάρι
1 μικρή πατάτα
2 φλ. σαλάτα
1 αυγό
2 φέτες ψωμί
2 φλ. σαλάτα
1 μικρό πορτοκάλι
1 αυγό
1 φέτα ψωμί
2 φλ. σαλάτα
Προ ύπνου
1 γιαούρτι 1 μικρό πορτοκάλι 1 μικρό πορτοκάλι

51. Πρωινό
1η Δίαιτα 2η Δίαιτα
3η Δίαιτα

52. Δεκατιανό

53. Γεύμα

54. Απογευματινό

55. Δείπνο

56. Προ ύπνου