1. Wilsverklaringen
Kan iemand uitleggen wat ik
wil?
Anthony Delanote
Sofie Bourguignon
Guda Scholten
Bieke Vermeulen
KULeuven – Master geneeskunde – huisartsgeneeskunde 2015 – 2016
2. Je kan onze presentatie terugvinden op
http://www.slideshare.net/GudaScholten/presentatie-wilsverklaring
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie
5. Inleiding
• Wat is een wilsverklaring?
www.pallialine.be
www.leif.be
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie
6. Inleiding
• Wat is een wilsverklaring?
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie
7. Inleiding
Welke drempels worden ervaren bij het opstellen van
een wilsverklaring?
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie
8. Methode
• Zeer korte enquêtes
o Burgers ≥ 65j
o Vlaamse huisartsen
• SAS – systeem statistiek
• Literatuurstudie
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie
9. Methode
• Interview prof. em. Manu Keirse
• Bijscholing Federatie Palliatieve zorg
o Levenseindezorg op maat:
opdracht en uitdaging voor de huisarts
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie
10. Resultaten - Burgers (502)
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie
Gemiddelde leeftijd 71 jaar
Spreiding tussen de 59 en 93 jaar
11. Resultaten - Burgers (502)
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie
Heeft u al ooit gehoord van een wilsverklaring?
12. Resultaten - Burgers (502)
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie
Heeft u behoefte aan een wilsverklaring?
14. Resultaten - Burgers (502)
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie
Van wie verwacht u dat het initiatief komt?
15. Resultaten - Burgers (502)
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie
Taak van de huisarts?
0
50
100
150
200
250
Ter sprake
brengt
Uitleggen Opmaken Geen Anders
16. Resultaten - Burgers (502)
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie
Source DF Type I SS Mean Square F Value Pr > F
Gehoord 1 119.415920 119.415920 2.38 0.1235
Behoefte 3 965.265852 321.755284 6.43 0.0003
Geen 63 2574.825852 40.870251 0.82 0.8354
Initiatief 3 253.586205 84.528735 1.69 0.1694
Huisarts 13 611.376361 47.028951 0.94 0.5124
Afhankelijke variabele leeftijd
17. Resultaten - Burgers (502)
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie
• 90% gehoord van een wilsverklaring
• Grootste deel wil eventueel later een wilsverklaring
• Meerderheid neemt graag zelf initiatief
• Moeilijke keuze = grootste reden afwezigheid document
• Taak huisarts is vooral uitleg geven
• Enkel het antwoord op de vraag ‘Heeft u behoefte aan
een wilsverklaring?’ is gecorreleerd met de leeftijd
21. Resultaten - Huisartsen (117)
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie
0
20
40
60
80
100
Ik deed het
voorstel
Patiënt deed het
voorstel
Familielid/naaste
deed het voorstel
Overig
Hoe kwam het onderwerp ter sprake?
22. Resultaten - Huisartsen (117)
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie
• Meerderheid ≤ 5 wilsverklaringen opgesteld
• 62,4% gaf informatie mee en plande een vervolgafspraak
• Tijdsgebrek is de meest ervaren drempel
• Voorstel kwam meestal van de patiënt
23. Discussie
• Gekend onder burgers: juiste informatie?
• Veel interesse burgers weinig opgesteld
o Sahm et al.
• 85-94j een kwart heeft nooit behoefte aan
wilsverklaring 4% in andere leeftijdsgroepen
o Sahm et al., Ramsaroop et al.
o Levensbeschouwing
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie
24. Discussie
• Patiënt wil zelf het initiatief nemen
o Laakkonen et al., Detering et al.
o Huisarts informatieve rol
• Hulpmiddel in proces van vroegtijdige zorgplanning
• Wilsverklaring opmaken is complex
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie
26. Discussie
Beperkingen studie:
• Selectiebias burgers
• Mogelijks selectiebias huisartsen
• Geen gegevens over de ondervraagde huisartsen
• Geen navraag wat patiënten onder wilsverklaring
verstaan
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie
27. Conclusie
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie
Welke drempels worden ervaren bij het opstellen van
een wilsverklaring?
• Weinig geïnformeerde burger Beter informeren?
• Tijdsaspect Andere hulpverleners?
Waarom ons onderzoek?
Welke zijn de drempels voor huisartsen en burgers om een wilsverklaring op te stellen?
Heeft de leeftijd van de patient een invloed op de behoefte aan een wilsverklaring ?
Waarom ons onderzoek?
Welke zijn de drempels voor huisartsen en burgers om een wilsverklaring op te stellen?
Heeft de leeftijd van de patient een invloed op de behoefte aan een wilsverklaring ?
Om de drempel van het tijdrovend aspect te overwinnen zouden:
we andere hulpverleners kunnen inschakelen, zoals bv een maatschappelijk assistent die uitleg geeft over de wetgeving, de verschillende mogelijkheden, etc.
verder hadden we vooraf het idee dat een financiële compensatie voor de huisarts die tijd & moeite steekt in een gesprek rondom het levenseinde een extra aanmoediging zou kunnen zijn
MAAR! uit ons OZ blijkt dat slechts 8,5% van de HA de afwezigheid van een nomenclatuurnummer als een drempel ervaart
en lijkt daarom een minder relevante aspect
DUS: hoewel de vraag groot is bij de burge, blijft het aantal opgestelde wilsverklaringen laag.
De belangrijkste drempels hiervoor zijn :
De burgers die niet op de hoogte zijn van de voordelen van een wilsverklaring of een gebrek aan kennis hebben over dit complexe onderwerp
Het beter informeren van de burger zou een eerste stap kunnen zijn
Hoe deze moeilijke taak volbracht kan worden, zal verder OZ moeten uitwijzen
Ten tweede hebben we het tijdsrovende aspect, waarvoor we evt andere hulpverleners kunnen inschakelen