SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 82
MENDE ILUNAK, EZEGONKORTASUNA NAGUSI 
Behe inperioko krisitik, III-V. mendeetan… 
ERROMATAR INPERIOAREN GAINBEHERA
Marco Aurelio, 
161-180, II. mendean, 
Behin da berriz 
Danubioko limesera jo behar du 
markomanoak geldiarazteko 
Gastu militarrak 
handiagotu behar izan zituen 
krisi finantzarioa areagotuz, 
eta prezioen igoera disparatuz,
Prezioen igoera 
Erromatarrek asko kontsumitzen zuten 
eta gutxi ekoizten: esklabutza sistema teknologia eskasekoa, 
konkistako harrapakinak bukatu ziren I eta II. mendeetan, 
Panem et circenses, 1.200.000-2.000.000 biztanleentzako
Egoera politiko eta ekonomiko nahasi honetan 
armada bakoitzak (75 legio, 900.000 soldadu) 
bere buruzagia inposatzen zuen enperadore 
beraien artean gerra zibiletan borrokatuz, 
Gerrak, ezegonkortasunak, segurtasunezak, hirien har-pilaketek 
Ekonomia eta bizimodua nekazaldu egin zituzten 
Antonianus, 
III. M. 
1/5 zilar… inflazioa
Saltus vasconum 
Oiarso 
Oiarso 
Andelos 
Ager, saltus, limes vasconum?
Saltus delako gizartea nolakoa zen? 
Ahaidetasun S 
gaineko lotura sozialak, hau da, gizarte-egitura jentilizioa. 
Abeltzaintza, ehiza, egur mozketa izan ziren oinarri ekonomikoak. 
Gizartearen oinarrian familia zabala, bai belaunaldien aldetik bai sendi adarren aldetik 
Familiak, leinuak, klanetan antolatzen ziren, eta horiek tribuak 
Bizitokiak urtaroen erritmoan aldatuko ziren, abeltzaintza ibiltaria. 
Jabego sistema komunala, larre, mendi, haranak klanek kudeatuta. 
Ahaidetasun gaineko egiturak lekua uzten joan zitzaizkion auzotasun gaineko loturei: 
defentsa beharrek ohore eta prestigio berezia emanen zieten lurralde txiki batzu 
kontrolatuko zituzten jauntxo txiki batzuri. 
Balore militarrengatik ohoreturiko familia eta buruzagi, “Abarka Infantzoiak”, prozesu 
luze baten ondoren (VIII. mende osoan zehar) Iruñeako Erresuma sortuko zen. 
Egitura protofeudala. 
Akitania/Waskonia dukerriak VIII. mendean ere bere gailurra lortu zuen Eudon 
printzearekin, baina 732an gainbehera hasten da, frankoak, iparraldetik eta 
musulmanak hegoaldetik itota.
Bascones, 
iturri klasikoen arabera
Villae eta 
galtzada 
erromatarrak 
Villa 
Miliario 
Galtzadak 
Ager vasconum 
hiritar bizimodua 
erromanizatuago
• pax Romanaren garaian galtzada sare tinkoak komunikazio eta 
harreman kultural estuak bideratu zituen, erromatartzea. 
• Bide guztiak Erromara doaz… baina mende ilunetan…
Inbaditzeko bideak izaten ahal ziren 
bagaudak eta barbaroak askotan etenak
POMPAELO, 276 
Frankoak, herri germaniarrak
nekazalpena 
Villae erromatarrak eta latifundioak bisigodeon garaiko herri 
bilakatu ziren “in” edo “ano” jabetasun atzizkiekin. 
Erriberan ez dira gorde arabiarren presentziagatik.
DIOCLECIANO, 284-305 
KOLONATOA 
KORPORAZIAK: halabeharrezko lanbideen binkulazioa ondorengotzan.
Commendatio 
Gizarte protofeudaleruntz
egunak joan, egunak etorri... FEUDOAK 
JOPU BASAILU
Rhin 
Danubio 
Teodosio Handiak Erromako enperadoreak, 395ean egindako inperioaren ebakuntza kirurgikoa
435 
437 
441 
443 
449 
Bagaudak
Germaniar herriak 
V, VI. mendeetako etengabeko inbasioek 
Erromatar inperioaren batasun politikoa hautsi zuten 
Germaniar erresumak sortuz 
Erromako arpilaketa, Alarico, 410
Barbaroak 
Gerrarien eta 
gizon askeen batzarra 
Tributan 
buruzagia, oinordetzako erregetza 
Nekazaritza eta abeltzaintza 
ibiltaria 
Zurezko etxe handietan 
dukeak, kondeak, gotzainak 
Erregela (San Benito), Lehenengo monasterioak eskola, scriptorium 
urregintza 
Eliza txikiak
Germaniarren 
ohiturak 
Treverri tribuaren herrixka Rhin aldean 
Germaniarrak ez dira hirietan bizi. Leku bakartu eta berezietan bizi dira; hots, 
iturri, soro nahiz zelaien ondoan kokatzen dira gogoaren arabera. Herrixkak ez 
dituzte guk ohi ditugun moduan eraikitzen: hau da, eraikinak ez daude elkarren 
segidan; etxe bakoitza espazio huts batek inguratzen du –bai suteen aurrean 
babesteko, bai eraikuntzan oso trebeak ez direlako- Ez dute ez harririk ez 
teilarik erabiltzen, leundu gabeko zura baino ez. Aldiz, lekurik nabarmenenak lur 
puruz eta distiratsuz lohitzen dituzte, eta badirudi pintatuta edo koloretako 
marrazkiz josita daudela. Gainera, lurpea zulatzeko ohitura dute; zuloak 
simaurrez betetzen dituzte, eta horrela, negurako aterpe moduan eta laboreak 
gordetzeko erabil ditzakete, hotzaren laztasunetik babesteko egokiak dira eta. 
Publio Kornelio Tazito (55-120), Germania. Egokitua.
Hunoen inperioa 
Atilaren garaian (405-453) 
375ean…
409
Bisigodoen migrazioa 
378 
397 
410 
418
Germaniar erresumak 
Akitania 
waskonia
•Alamanak 
•Alanoak 
•Anglosaxoiak 
•Atrébateak 
•Bastarnoak 
•Batavioak 
•Bávaroak 
•Chattiak 
•Cimbrioak 
•Cuadoak 
•Esciroak 
•Franco ripuarioak 
Gautak 
•Gépidoak 
Heruloak 
•Jutoak 
Lombardoak 
•Marcomanoak 
•Ostrogodoak 
•Burgundioak 
•Queruscoak 
•Volgako alemaniarrak 
•Rugioak 
Sueboak 
Suioneak 
•Teutonak 
•Téncteroak 
•Varnoak 
•Vandaloak 
Herri germaniarrak
Achiulfo 
•Adelperga 
•Alarico I 
•Alateo 
•Amalasunta 
•Aorico 
•Arminio 
•Atanarico 
•Ataúlfo 
•Athanerik 
•Brond 
•Cunimundo 
•Fritigerno 
Gelimer 
•Genserico 
•Godegisilio 
•Godegisilo 
•Gunderico 
•Guntamundo 
Hermanarico 
•Hilderico 
•Hunerico 
Odoacro 
•Rocesthes 
•Safrax 
Teodomiro (ostrogodo) 
•Trasamundo 
•Tribigildo 
Valamiro 
•Vandalario 
•Vitimiro 
Tribu germaniarren buruzagiak
Romulo Odoacroren aurrean 
Odoacroren solido bizantziarra 
Zenonen izenean 
476
Germaniarren etorrera 
Gutxi batzuok baino ez genuen lortu bizirik irautea: ez, ordea, gure 
merituz, baizik eta Jainkoaren errukiari esker. 
Ezin konta ahala nazio basatik Galia osoa okupatu dute. Alpeen eta 
Pirinioen arteko eta ozeanoarekin eta Rhinekin muga egiten duen 
lurralde osoa suntsitu dute. (…) Amiens, Arras eta Estrasburgoko 
biztanleek Germaniara alde egin dute. Oraindik zigorrik jaso ez duten 
hiriek kanpoan ezpataren mehatxua eta barnean gosea jasaten dute. 
SAN JERONIMO (347-419), Gutunak
Barbaroak (alanoak, bandaloak eta sueboak 409. urtean) 
sartu ziren Espainetan borroka odoletan suntsituz. 
Bestetik izurrite beltzak ere kalte handia eragin zituen 
oso denbora laburrean. Hain handia izan zen, giza haragia 
ere jaten zuten gizakiek. 
Espainiako probintziak suntsituta, barbaroek eskualdeak 
txotx egin zituzten bertan bizitzen jartzeko: Bandaloak 
eta sueboek Galizia okupatu zuten 
(Ozeano itsasoaren mendebaldeko muturrean zegoen); 
alanoek Lusitania eta Kartaginensea; eta bandalek Betika. 
Idacio, Cronicon, Egokitua 
Testua sailkatu eta kokatu bere testu inguru historikoan 
ERANTZUN KOADERNOAN 
a) Zer erran nahi duen barbaro, izurrite, Lusitania, Kartaginense, Betika. 
b) Hispania nongo probintzia zen? Zein ibaik osatzen zuten inperioaren limes (mugak)? 
c) Zein hiru erresuma handi eratu ziren Hispanian, 476. urtea eta gero? 
d) Zer gertatu zen 476. urte horretan? 
e) Narrazio hau apokaliptikoa da, zer erran nahi du honek?
Ezarrita geldi dadila, beraz, 
Galietako milizientzako jada 
ezarrita dugun soldata, zuen 
zerbitzuetara ere luzatzen 
duguna, zuen balore eta jarduerak 
bertze haienak bezainbertze 
saritzearren, 
Honorioren gutuna Iruñeko miliziei, 408
Ezarrita geldi dadila, beraz, Galietako milizientzako jada ezarrita dugun soldata, 
zuen zerbitzuetara ere luzatzen duguna, zuen balore eta jarduerak bertze haienak 
bezainbertze saritzearren 
Zer den 
Sorrera data 
Honorioren gutuna Iruñeko miliziei, 408 
Egilea 
Edukiaren arabera 
Testu mota Hartzailearen arabera 
publikoa 
politikoa 
juridikoa 
ekonomikoa 
lekukotasunekoa 
pribatua 
hitzaldiak 
manifestuak 
legeak 
hitzarmenak 
kontratuak 
memoriak 
Iturri mota egunkariak 
Lehen mailakoa 
Bigarren mailakoa 
Inguru historikoa 
historiografikoa 
Kokatu testua bere testu inguru historikoan
Testuaren ingurukoak aztertu, kontsultatu eta argitu behar ditugu: 
Inserto junto con el Códice de Roda, escrito según Lacarra el año 992 en el escriptorium del 
palacio de los reyes de Pamplona, hoy expoliado en la Biblioteca Nacional de Madrid. 
En esta época Pamplona era la urbe más importante entre las civitas vasconas, sobrepasando a 
Calagurris, Oiarso, Cara, Tarraga, Andelos, Cascantum, Graccurris, etc., debido a su privilegiada 
situación en la confluencia de las calzadas que venían o se dirigían a las Galias, a Hispania, al 
Mediterráneo y al Océano, así como centro mercantil, social y político para las comunidades 
romano-vasconas que consolidaban su existencia en el bajo imperio. 
Esta carta del Emperador Flavio Honorio a las milicias de la urbe de Pamplona del año 408, 
recoge la noticia de la organización de la defensa contra los bárbaros, por parte de las milicias 
pamplonesas, que deberán tener la misma retribución que las de las Galias. Existe otro ejemplo 
de documento epistolar de la época del Emperador Honorio, en la que contesta a la petición de 
ayuda imperial solicitada por las comunidades bretonas que cambaten al usurpador Constantino 
y los insta Honorio, ocupado en su lucha con Alarico, a que ellos mismos realicen la defensa con 
sus propias fuerzas. En esta primera y remota noticia se refleja la realidad socio-política de los 
pamploneses. Unidad que hará posible la consolidación sucesiva, en evolución propia, primero 
del Transpirenaico Principado (Condado y Ducado) de Vasconia, siglos VI al VIII, después del 
Reino de Pamplona y la conformación de Navarra como Estado europeo hasta el siglo XIX 
(1841), que permanecía independiente al norte del Pirineo en el siglo XVII (1620). 
Ante las interpretaciones que se han hecho de esta carta de Honorio a Pamplona, 
relacionándola con el documento llamado la «Notitia Dignitatum»
Flavius Honorius (9 de septiembre, 384 - 15 de agosto, 423) fue Emperador del 
Imperio Romano de Occidente del 395 hasta su muerte. Era el hijo menor de 
Teodosio I y su primera mujer, Aelia Flacila, y el hermano del Emperador de Oriente, 
Arcadio. Honorio fue nombrado Emperador de Occidente a la edad de 10 años, tras 
la muerte de su padre en febrero de 395. En la primera parte de su reinado dependió 
del liderazgo militar del general vándalo Estilicón. Para estrechar los lazos con el 
joven emperador, Estilicón le hizo casar con su hija María. El reinado de Honorio se 
caracterizó por la desmembración del Imperio Romano de Occidente. Cuando 
Honorio murió,el imperio estaba al borde del derrumbamiento. Su reinado de 
veintiocho años fue uno de los más desastrosos en los anales romanos.En un 
momento de disensión interna y violentos ataques del exterior, la supuesta debilidad 
y timidez de Honorio ha sido a menudo considerada como un factor más que 
contribuyó a la rápida desintegración de la mitad occidental del imperio. 
Primeros años 
Honorio se convirtió en emperador de Occidente el 23 de enero de 393, a la edad de 
9 años. 
Después de ser cónsul con dos años, Honorio fue declarado Augustus de Occidente 
el 23 de enero de 393. Cuando Teodosio I murió, en enero de 395, el imperio se 
dividió entre Honorio y Arcadio, de modo que Honorio se convirtió en emperador 
romano occidental a diez años. 
Durante primera parte de su reinado, Honorio dependió de la dirección del general 
Estilicón. Para consolidar su relación con el joven emperador, Estilicón casó a su hija 
Maria con él. Se conserva un epitalamio escrito para la ocasión por el poeta de la 
corte Claudiano. 
Honorio instaló al principio su capital en Milán, pero cuando los visigodos invadieron 
Italia en 402, trasladó su capital a la ciudad costera de Rávena, que estaba protegida 
por un anillo de pantanos y de sólidas fortificaciones. No obstante, si bien la capital 
era fácil de defender, su situación no era propicia para que las fuerzas romanas 
protegieran la Italia central de la incursiones bárbaras.
Nafarroa inbasioen garaian 
baskoiak
frankoak
Voille, 507 
Clodoveo 
Alarico 
Tolosako Erresuma Bisigodoa 
Alarico
Klodoveo frankoen erregearen bataioa 
katolizismora bihurtua (496) 
589, 
Toledoko III. Kontzilioan 
Rekaredo errege bisigodoa
Recopolis, Leovigildo eraikitako hiri bisigodoa 572-586
Leovigildo 
572-586 
bere konkista 
Konkista urtea 
Bizantiarrak 
menperatu gabe
Bisigodoak mendebaldeko Pirinioetan
Toledoko III. Kontzilioa 
Liliolo 
Concilio iniciado el 8 de mayo del 589 en 
Toledo, en el cual el Reino Visigodo de Toledo 
dejó oficialmente de ser arriano; el rey 
Recaredo hizo profesión de fe católica y 
anatematizó a Arrio y sus doctrinas; se 
atribuyó la conversión del pueblo godo y suevo 
al catolicismo. Varios obispos arrianos 
abjuraron de su herejía. Las resoluciones del 
Sínodo arriano de Toledo del 580 fueron 
condenadas. 
Los reyes sucesores fueron los protectores de 
la nueva religión oficial; ellos eligieron a los 
obispos e impulsaron la cultura de las escuelas 
y de las bibliotecas episcopales y de los 
monasterios. Adoptaron el latín como lengua, 
con algunas influencias germánicas. 
Asistieron al Concilio setenta y dos obispos, 
personalmente o mediante delegados (además 
de los cinco metropolitanos), siendo las figuras 
principales Leandro de Sevilla (supuesto 
instigador de la conversión de Hermenegildo) y 
el abad de Servitanum, Eutropio. 
Las decisiones del Concilio adquirieron fuerza 
de ley al publicar el rey un Edicto de 
confirmación del Concilio. La desobediencia era 
castigada con graves penas (la confiscación de 
la mitad de los bienes para los honestiores y el 
destierro y la pérdida de sus propiedades para 
los inferiores).
Barbaroak Euskal Herrian 
Herri barbaroen inbasioak Euskal Herrian ez ziren hain agerikoak izan, barbaroek konkistatu gabe zeharkatu 
zuten Euskal Herria. Baina Hispaniaren inbasioa, 409. urtetik aurrera, erromatarren agintaldiaren amaiera izan zen 
herriaren iparralde menditsuan. 
Bisigodoak Iberiar penintsulan sartu zirenean, isolazioa handitu zen, hauek 
Kantauriko kostaldean interesik ez zutelako. Aldiz, Iruña 472an okupatu 
zuten, baita Araba gehiena ere; Leovijildo erregeak Victoriaco sortu zuen 
581. urtean. 
Berriro ere, Euskal Herria lerro batek banatuta geratu zen, isurialdeen 
banalerrotik hurbil. Iparrean, baserriko biztanleria eta seguruenik 
antolaketa ekonomiko, sozial, politiko eta erlijioso paganoari eutsi zion; berez 
Baskoi izena, erromatarrek Nafarroako herritarrei esateko erabiltzen zuten, 
bisigodo eta frankoek lurralde independente horretakoak izendatzeko erabili 
zuten, barduliar, karistiar eta autrigoi izenak galduz. Hegoaldean, oraindik 
hiri batzuek irauten zuten eta biztanleria, kristautua eta erromanizatua, 
erreinu bisigodoan sartu ziren.
Baskoien eta Germaniarren 
arteko gerrak 
581ean, baskoiek bai frankoei bai bisigodoei eraso zieten. 
Ordutik aurrera, gerrak bata bestearen atzetik etorri ziren Pirinioen 
alde bietan. 
Penintsulan, enfrentamenduak erreinu bisigodoaren amaiera arte iraun 
zuen eta baskoien eta bisigodoen arteko zazpi gerraren berri dago. 
Gerra horiek laburrak izan ziren: urtean aste gutxiko kanpaina bat 
baino ez zen izaten. Jatorria baskoien erasoak izaten ziren, biztanleria 
handitzean, gerrako irabaziak bizimodua ateratzeko bidea izan zuten 
eta. 
Baskoien isolazioa VIII. mendea arte iraun zuen, euren zalduneria arina 
garaitua izan ostean.
Baskoien aldi erabakigarria 
Erromatarren Inperioa galdu eta gero, Euskal Herrian erromatarren 
aurreko hizkuntza eta kulturari eustea ez zen apartekoa izan, Frantzia 
eta Espainiako beste leku batzuetan ere VI. mendean hizkuntza eta 
kultura indigenak iraun zutela ikusten baita. Baina fenomeno horrek 
VIII. mendean oraindik irauteak aparteko izaera eman zion, gaur egun 
arte datorrena. 
Herriaren iparraldean erromanizazioa ahulagoa izan zen eta, aske 
irautean, euskal biztanleek paganismoa gorde zuten. Bitartean, germaniar 
erreinuek menperatutako lurraldeetan kristautasuna erromanizazioaren 
herentzia gisa zabaldu zen eta, harekin, latina, Elizaren hizkuntza, 
sendotu zen. 
Kristautzea geroago etorri zen eta harekin euskaldunak mendebaldeko 
kulturan sartu ziren, baina bestelako baldintzetan, euskara eta beste 
ezaugarri berezi batzuek irautea bideratu zuten eta. 
http://eu.wikipedia.org/wiki/Herri_barbaroen_inbasioak_Euskal_Herrian
NEKROPOLISEK KONTATZEN DUTENA 
Argarai 
Condestable 
Katedrala 
Buzaga 
Aldaieta
Kondestablearen jauregiaren (XVI. mendekoa) berritze lanetan, 
necropoli bisigodoa aurkitu da (2005eko irailean), 
135 hilobiekin.
Kondestablearen Jauregiko nekropoliseko materialak 
Goian eskuinean plaka liri itxurakoa
BASCONIA, TERRA MEDIA BASCONIA, LIMES, MUGA LURRALDEA 
BISIGODOAK 
eta 
FRANKOAK
Victoriaco 
Oligitum Fitero
Hiriberriko harresiak 
Suintila, 621
La variante de Corella deberá respetar el yacimiento arqueológico de La Torrecilla 
Los restos corresponden a la cripta de un edificio funerario romano, fechable entre los siglos IV y V después de crito 
(tardoimperial). La cripta estaba excavada en las gravas naturales de la terraza fluvial que había generado el río Alhama. 
La construcción se convirtió, posteriormente, en una pequeña capilla visigoda, ... En una segunda fase, la capilla visigoda se 
transformó en viviendas ya que aparecieron varios fogones. La cerámica musulmana encontrada data estas remodelaciones en 
el siglo IX (asentamiento en Tudela y trnsformación en medina), donde el hallazgo de un candil lleva la ocupación hasta las 
cercanías del siglo X.
Baskoiek Zaragoza hiria 
setiatu zuten 
Eta, horrela, krimen hori zela eta (Froyaren altxamendua 653ean), Baskoi basatiek 
bat-batean Pirinio mendietatik irten eta iberiar aberriaren aurka hainbat 
triskantza eginez aberastu ziren. 
Kristau errugabe askoren odola isuri zuten: batzuei burua moztu zieten, beste 
batzuek jaurtigailuez hil zituzten eta beste askori geziak jaurti zizkieten. Gatibu 
ugari egin zituzten eta hondakin erraldoiak lapurtu zituzten. 
Gerra nardagarri hura Jainkoaren tenpluetaraino heldu zen; aldare sakratu asko 
suntsituak izan ziren eta elizgizon asko aiztoz hil zituzten. 
Tajon, Zaragozako apezpikuaren gutuna Quirico Bartzelonako apezpikuari. Moldatua. 
ERANTZUN KOADERNOAN 
a) Non zeuden hedaturik baskoiak bisigodoen erresumaren garaian? 
b) Nolako harremanak izan zituzten baskoiek eta bisigodoek elkarren artean? 
c) Nola deskribatzen ditu baskoiak Zaragozako apezpikuak 653. urtean? 
d) Zure iritziz kristauak al ziren? Zergatik?
Eta, horrela, krimen hori zela eta (Froyaren altxamendua 653ean), Baskoi 
basatiek bat-batean Pirinio mendietatik irten eta iberiar aberriaren aurka hainbat 
triskantza eginez aberastu ziren. 
Kristau errugabe askoren odola isuri zuten: batzuei burua moztu zieten, beste 
batzuek jaurtigailuez hil zituzten eta beste askori geziak jaurti zizkieten. Gatibu 
ugari egin zituzten eta hondakin erraldoiak lapurtu zituzten. 
Gerra nardagarri hura Jainkoaren tenpluetaraino heldu zen; aldare sakratu asko 
suntsituak izan ziren eta elizgizon asko aiztoz hil zituzten. 
Tajon, Zaragozako apezpikuaren gutuna Quirico Bartzelonako apezpikuari. Moldatua. 
Zer den 
Sorrera data Egilea Inguru historikoa 
Edukiaren arabera 
Testu mota Hartzailearen arabera 
publikoa 
politikoa 
juridikoa 
ekonomikoa 
lekukotasunekoa 
pribatua 
hitzaldiak 
manifestuak 
legeak 
hitzarmenak 
kontratuak 
memoriak 
Lehen mailakoa Iturri mota egunkariak 
Bigarren mailakoa historiografikoa 
Kokatu testua bere testu inguru historikoan
Olvidaís mencionar el hecho de que el obispo fue sacrificado en el mismo altar 
de la Iglesia, acto en el que yo veo una clara rebelión en contra del cristianismo. 
No se si aquellos bagaudas procederian de las areas vasconas menos 
romanizadas, pero yo relacionaria esta incursion y hechos concretos (muerte de 
sacerdotes y rechazo de la autoridad provincial) con los llevado a cabo por los 
vascones durante la revuelta del noble Froya en el 635, durante la invasión de la 
Tarraconense, y que conocemos gracias a la carta que Tajón, obispo de 
Zaragoza, cuenta a Quirico, obispo de Barcelona. 
Celtiberia.net 
Froya 
Noble visigodo que en el verano de 653 se levantó contra el rey 
Recesvinto y apoyado por los vascones, sometió parte del norte 
peninsular a severos castigos. Zaragoza fue sitiada y sufrió 
desabastecimiento en su interior y depredación en los alrededores. Era 
obispo de la ciudad Tajón, quien por aquel entonces redactaba sus 
Sentencias. 
G.E.A.
Samuel Tajon 
650an Santa Engracia monasterioko abadea, 
653,655, 656 Toledoko Kontzilioetan egon zen Zaragozako apezpiku. 
646an, Chindasvinto errege bisigodoak Erromara bidali zuen 
Jobi buruzko kodize Moralak kopiatzera baita ere Gregorio Handiaren Ezekeli buruzko homiliak, 
Hispaniara bueltatutakoan Sententiarum libri (Sententzien liburuak) bost liburukitako bilduma idatzi zuen.
Isidoro Sebillakoa 560-636, 
Antzinateko kultura bere Etimologiak liburuan 
(hogei liburukitako entziklopedia) bildu zituen. 
Honela gorde zen Erroma zaharreko kultura. 
TRIVIUM. latín, trivium (tres: hiru y vía: bide), hirubide gurutzea. Antzin aroan eta Erdi aroan, arte liberaletako hiru: 
gramátika, retórika eta dialéctika (edo lógika) Erdi aroko unibertsitateetan, trivium ezagueraren oinarrizko funtsa 
ziren: La gramática como mecánica del lenguaje; La lógica (o dialéctica — lógica y dialéctica llegaron a ser sinónimos en el tiempo) que es la "mecánica" del 
pensamiento y el análisis; y la retórica que es el uso del lenguaje para instruir y persuadir. Erdi aroko eskolastikan QUADRIVIUM ikasteko lehen 
pausuak dira, hau da, aritmétika, geometría, l músika eta astronomía.
TESTU IRUZKINA EGIN, Bisigodoen borroka baskoien kontra, 672an. 
Gertaera hauek gertatu zirenean (Paulo dukearen matxinada) Wamba printze 
txit erlijiosoa Kantabriako lurretan zen, baskoi jende basatiak 
menperatzeko kanpainan. Orduan, (Wamba) Baskoniako lurretan sartzen 
da bere armada osoarekin, zazpi egunetan zehar eremu guztietan 
borrokan eta arpilatzen, etxe eta herrixkei su emateak hain bortitza izan 
ziren, zeren baskoiek beraiek, bere animu basatia menperatuta, bahituak 
eman, eta aieneka beharrean sariak emanik, bakea lortu eta bizitza 
gordetzeko erregutu baitzuten. 
Honela, bahituak hartuta eta sariak jasoaz, bakea akordatu zuten, (Wambak) 
Galietarako bide zuzena hartu zuen, Calahorratik eta Hueskatik pasatzen. 
San Julian, Historia Wambae Regis[1]. 
zer den, edukia… 
autorea, data, testuinguru historikoa 
Mota edukiaren arabera 
Publiko/pribatu 
... Mailako iturri historikoa 
[1] Análisis de la naturaleza del texto 
El presente texto es un fragmento de la obra “Historia del Rey Wamba”, obra historiográfica del arzobispo metropolitano Julián de Toledo. Historiador y 
autor prolífico de la Hispania visigoda, uno de los más importantes en temática religiosa. Su depurado estilo literario (muy superior al de su tiempo) 
y su fuerte influencia pública a todos los niveles (pastoral, moral, espiritual y político), durante más de una década, le valieron para situarse a la
711an, Rodrigo Iruña setiatzen ari zela…, 
Islamdarrak! 
Rodrigo baskoiak
Akitania-Waskoniako dukerria- 
Lupo I 
Eudon 
721 
Toulouse
VII. mendeko germaniar kaskoa
Iruñeko nekropoli bisigodoan 
aurkitutako anfora 
Elizkizunetan erabiltzeko pitxerra 
(Mañaria, Bizkaia)
Erdi Aroko hilarri baten aurrealdea eta atzealdea, 
Euskal Herriko kristautzeari buruzko irudiak dituena (Ranesko hilerria, Bizkaia).
Argiñetako hilerria 
(Elorrio, Bizkaia)
Guarrazar
Bisigodoen elizak 
Liber Iudiciorum 654, Recesvinto
San Pedro de la Nave 
San Juan de Baños, Palencia
Chindasvinto San Isidoro
Kukulako 
Done 
Emiliagako 
Susoko 
Monasterioa 
Glosak 
bisigodoak 
mozarabiarrak 
…
Glosarioa 
Hunoak 
Barbaroak 
Godoak 
Ostrogodoak 
Bisigodoak 
Frankoak 
Angloak 
Saxoniarrak 
Sueboak 
Bandaloak 
Alanoak 
Toledoko erresuma bisigodoa 
Aula Regia 
Dukeak, kondeak 
Leovigildo 
Rekaredo 
Rodrigo 
Bizantzio 
Arianismoa 
Toledoko Kontzilioak 
Ferra arkua 
Ganga 
Monasterioa (San Benito, erregela) 
San Isidoro, (Etimologien liburua) 
Bagaudak
GLOSARIOA 
Saltus vasconum 
Gizarte jentilizioa 
Bagaudak 
Mende ilunak 
Erromatar inperioaren krisia, 
Pompaelo, 276, 
Ager vasconum 
Herri germaniarrak 
Frankoak, Voille 507,(Karlos Martel, Poitierseko 
bataila) 
Basko akitaniarrak, waskoniako dukerria, 
(Eudon, Tolosako bataila 721) 
Bisigodoak 
Heruloak 
Liliolo, 589, Toledoko III. Kontzilioa, 
Kristautasuna 
Victoriacum, Oligitum, … Buzaga… 
Nekropolis bisigodoak 
Nekropolis akitaniarrak 
Rodrigo, Guadalete, 711
Kronologia: FRANKOAK ETA BISIGODOAK BASKOIAK MENPERATU 
NAHIAN 
541 Childeberto eta Clotario errege frankoen espedizioa baskoien kontra 
581 Errege bisigodaoaren kanpaina. Derrota del dux (duque) franco 
Bladastes a manos vasconas. 
590 Campaña visigoda de Recaredo 
602 Expedición franca de Teudoberto II de Austrasia y Teodorico II de 
Borgoña. Estos imponen a los vascones a Genial como Dux. 
610 – 612 Campaña visigoda de Gundemaro. 
621 Campaña visigoda de Suintila. 
626 Sublevación vascona en tiempos del dux Aighina, sucesor de Genial. 
635 Gran expedición franca de Dagoberto. Victoria parcial de los vascones 
sobre el dux franco Arimberto. 
642 Campaña visigoda de Chindasvinto. 
653 Rebelión del visigodo Froya contra Chindasvinto. Froya fue apoyado 
por las huestes vasconas. El ejército vascón ataca Zaragoza, 
saqueándola y haciendo un gran número de prisioneros. 
671 Alzamiento vasco-aquitano contra el poder franco. 
672 Expedición franca de castigo del merovingio Clotario III contra los 
vascones. Rebelión de Paulo en la Septimania contra el rey visigodo Wamba. El 
ejército vascón apoya a Paulo. 
711 Campaña de Rodrigo contra los vascones que fue aprovechada por 
los árabes para invadir la península.
Tolosako erresuma bisigodoa 
Ataúlfo (410-415). 
Sigérico (415). 
Walia (415-418). 
Teodorico I (418-451). 
Turismundo (451-453). 
Teodorico II (453-466). 
Alarico II (484-507). 
Toledoko erresuma arianoa 
Gesaleico (507-510). 
Amalarico, (510-534). 
Theudis (534-548). 
Theudiselo (548-549). 
Agila (549-555). 
Atanagildo (555-567). 
Liuva I (56 7-568). 
Liuva I y Leovigildo (568-571/72). 
Leovigildo (571/72-586). 
Katolikoa 
Recaredo (586-601). 
Liuva II (601-603). 
Witérico (603-610). 
Gundemaro (610-612). 
Sisebuto (612-621). 
Recaredo II (621). 
Suínthila (621-631). 
Sisenando (631-636). 
Khíntila (636-639). 
Tulga (639-642). 
Khindasvinto, rey único (642-649). 
Khindasvinto y Recesvinto (649-653). 
Recesvinto, rey único (653-672). 
Wamba (672-680). 
Ervigio (680-687). 
Egica, rey único (687-698/700). 
Egica y Witiza (698/700-702). 
Witiza, rey único (702-710). 
Rodrigo (710-711).
V. mendea 
409: Vándalos, suevos y alanos llegan a Hispania. 
-409-438: Hermerico, rey de los suevos. 
-411: Los pueblos godos en Hispania pasan a ser federados. 
-415: Visigodos contra suevos y vándalos. 
-428: Los vándalos ocupan Sevilla y Cartagena. 
-438-441: Requila sustituye a su padre en el trono suevo. 
-438-439: Los suevos controlan el Guadiana, Mérida y Mértola. 
-441-448: Requila, rey de los suevos. 
-441-454: Movimientos de bagaudas en Hispania. 
-451-453: Turismundo, rey de los visigodos. 
-448-456: Requiario, rey de los suevos. 
-456-457: Agiulfo, rey de los suevos. 
-456: Los visigodos vencen a los suevos en Astorga. 
-457-c.458: Framtán, jefe suevo. 
-458-c.463: Maldrás, Requismundo, Remismundo y Frumario, jefes suevos. 
-464-469: Remismundo, rey suevo, hijo de armas de Teodorico II. 
-459: Acuerdo Teodorico II y el emperador Mayoriano: renovación del foedus entre el Imperio y el reino visigodo. 
-468: Guerra entre suevos y visigodos. 
-475: Eurico penetra en los territorios hispánicos. 
-484: Alarico II gobierna en Hispania, excepto en Galicia y montañas vascas. 
-496: Incursiones visigodas desde la Galia a Hispania.
VI. mendea 
-507: Instalación del reino visigodo en Hispania. Muerte de Alarico II. Gesaleico, rey visigodo. Capital en Narbona. 
-510: Muerte de Gesaleico. Teodorico, el Amalo, ostrogodo, rey de los visigodos. Supremacía ostrogoda en Hispania. 
-516-517: Concilios de Tarragona y Gerona, respectivamente. 
-526-531: Muerte de Teodorico el Amalo. Reinado de Amalarico. Capital en Barcelona. 
-527: II Concilio de Toledo. 
-531-548: Teudis, rey visigodo. 
-531: La capital se traslada de Barcelona a Mérida. 
-540: Concilio de Barcelona I. 
-541-542: Childeberto I conquista Pamplona y asedia Zaragoza. 
-546: Concilio de Lérida. 
-548-549: Teudiselo, rey visigodo. 
-549-555: Agila, rey visigodo. 
-549: Concilio de Valencia. 
-c.550-559: Cararico, rey suevo. 
-552: Ayuda bizantina a Atanagildo para derrotar a Agila. 
-554: Toledo, capital del reino. 
-555-567: Atanagildo, rey visigodo. 
-c.559-570: Teodomiro, rey suevo. 
-560: Conversión de los suevos al catolicismo. 
-561: I Concilio de Braga. 
-567: Liuva I nombrado rey de los visigodos en Narbona. 
-568: Liuva I asocia al trono a su hermano Leovigildo. 
-569: Leovigildo se casa con Gosvinta, viuda de Atanagildo. 
-c.569-586: Leovigildo, rey visigodo. 
-570-583: Miro, rey suevo. 
-572: Leovigildo recupera Córdoba y Málaga de los bizantinos. II Concilio de Braga. 
-571-606: Masona, obispo católico de Mérida. 
-573-577: Leovigildo realiza varias campañas en el Norte. 
-577-578: Revuelta campesina de la Orospeda. 
-579: Hermenegildo se casa con la católica franca Ingunda y se convierte al catolicismo. Rebelión contra Leovigildo. 
-582: Sunna, obispo arriano de Mérida. Exilio de Masona. 
-583: Autorización de matrimonios mixtos. 
-583-584: Eborico, rey suevo. 
-583-585: Audeca, rey suevo. 
-585: Sisberto asesina a Hermenegildo en Tarragona. Anexión 
del reino suevo al visigodo. 
-586-601: Recaredo, rey visigodo. 
-587: Conversión de Recaredo al catolicismo. Sunna conspira 
contra Recaredo. 
-589: Conversión de los visigodos al catolicismo. Celebración 
del III Concilio de Toledo. 
-589-590: Concilios de Narbona y I de Sevilla, respectivamente. 
-592: II Concilio de Zaragoza. 
-597-598-599: Concilios de Toledo, Huesca y II de Barcelona, 
respectivamente.
-601-603: Liuva II, rey visigodo. 
-603-610: Witerico, se proclama rey de los visigodos, tras destronar y mandar asesinar a Liuva II. 
-610-612: Gundemaro, rey visigodo. 
-612-621: Sisebuto, rey visigodo. 
-613: Disposición de Sisebuto contra los judíos. 
-614: Concilio de Egara. 
-619: II Concilio de Sevilla. 
-621: Recaredo II, un niño, rey. Asesinado a los pocos días. 
-621-631: Suintila, rey visigodo. 
-628: Expulsión de las tropas bizantinas por Suintila. 
-631-636: Sisenando, rey visigodo. 
-633: IV Concilio de Toledo. 
-636-639: Chintila, rey visigodo. 
-636: V y VI Concilios de Toledo. 
-639-642: Tulga, rey visigodo. 
-642-653: Chindasvinto, rey visigodo. Desde 649 asociado a Recesvinto. 
-646: VII Concilio de Toledo. 
-649-672: Recesvinto, rey visigodo. Desde 653 en solitario. 
-653: VIII Concilio de Toledo. 
-654: Recesvinto promulga el Liber Iudiciorum. 
-655-656: IX y X Concilios de Toledo, respectivamente. 
-666: Concilio de Mérida. 
-672-680: Wamba, rey visigodo. Ungido rey en una ceremonia sacral por Quirico, obispo de Toledo. 
-675: XI Concilio de Toledo. III Concilio de Braga. 
-680: XII Concilio de Toledo. 
-681-687: Ervigio, rey visigodo. Proclamado tras el complot contra Wamba, que ha de retirarse a un convento. 
-683-684: XIII y XIV Concilios de Toledo, respectivamente. 
-687-702: Egica, rey visigodo. 
-688: XIV Concilio de Toledo. 
-691: III Concilio de Zaragoza. 
-693-694: XVI y XVII Concilios de Toledo, respectivamente. 
-c.694-695: Egica asocia a su hijo Witiza al trono. 
VII. mendea
VIII. mendea 
-702-710: Witiza, rey visigodo. 
-710: Guerra civil visigoda entre Witiza y Rodrigo. 
-710-711: Rodrigo, rey visigodo. 
-711: Reinado de Akhila en el levante hispánico. Invasión árabe. Final del reino visigodo de Toledo.

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Periodos de la historia de Roma
Periodos de la historia de RomaPeriodos de la historia de Roma
Periodos de la historia de Romamaisaguevara
 
El imperio romano (principado)
El imperio romano (principado)El imperio romano (principado)
El imperio romano (principado)Marywapa
 
El alto imperio romano-resumen 4ºeso
El alto imperio romano-resumen 4ºesoEl alto imperio romano-resumen 4ºeso
El alto imperio romano-resumen 4ºesoJ R
 
República consencuenciasimperialismo
República consencuenciasimperialismoRepública consencuenciasimperialismo
República consencuenciasimperialismo--- ---
 
Historia de Roma
Historia de  RomaHistoria de  Roma
Historia de Romaprofe.belgi
 
Tema xxvii
Tema xxviiTema xxvii
Tema xxvii--- ---
 
11 republica o principado cesar y augusto
11 republica o principado cesar y augusto11 republica o principado cesar y augusto
11 republica o principado cesar y augusto--- ---
 
República inicial
República inicialRepública inicial
República inicial--- ---
 
Tema xxvi
Tema xxviTema xxvi
Tema xxvi--- ---
 
Sistematización taller de relación tematica caida del imperio romano de occi...
Sistematización  taller de relación tematica caida del imperio romano de occi...Sistematización  taller de relación tematica caida del imperio romano de occi...
Sistematización taller de relación tematica caida del imperio romano de occi...Helem Alejandra
 

Was ist angesagt? (20)

Periodos de la historia de Roma
Periodos de la historia de RomaPeriodos de la historia de Roma
Periodos de la historia de Roma
 
Historia
HistoriaHistoria
Historia
 
El mundo helenístico-romano
El mundo helenístico-romanoEl mundo helenístico-romano
El mundo helenístico-romano
 
El imperio romano (principado)
El imperio romano (principado)El imperio romano (principado)
El imperio romano (principado)
 
El alto imperio romano-resumen 4ºeso
El alto imperio romano-resumen 4ºesoEl alto imperio romano-resumen 4ºeso
El alto imperio romano-resumen 4ºeso
 
Roma
RomaRoma
Roma
 
República consencuenciasimperialismo
República consencuenciasimperialismoRepública consencuenciasimperialismo
República consencuenciasimperialismo
 
Roma II
Roma IIRoma II
Roma II
 
Roma
RomaRoma
Roma
 
Historia de Roma
Historia de  RomaHistoria de  Roma
Historia de Roma
 
Historia de Roma
Historia de RomaHistoria de Roma
Historia de Roma
 
Tema xxvii
Tema xxviiTema xxvii
Tema xxvii
 
11 republica o principado cesar y augusto
11 republica o principado cesar y augusto11 republica o principado cesar y augusto
11 republica o principado cesar y augusto
 
República inicial
República inicialRepública inicial
República inicial
 
Roma power point
Roma power pointRoma power point
Roma power point
 
Tema xxvi
Tema xxviTema xxvi
Tema xxvi
 
Sistematización taller de relación tematica caida del imperio romano de occi...
Sistematización  taller de relación tematica caida del imperio romano de occi...Sistematización  taller de relación tematica caida del imperio romano de occi...
Sistematización taller de relación tematica caida del imperio romano de occi...
 
Roma
RomaRoma
Roma
 
Roma Illueca
Roma IlluecaRoma Illueca
Roma Illueca
 
DE LA CRISIS DE LA REPÚBLICA A LA CAÍDA DE ROMA
DE LA CRISIS DE LA REPÚBLICA A LA CAÍDA DE ROMADE LA CRISIS DE LA REPÚBLICA A LA CAÍDA DE ROMA
DE LA CRISIS DE LA REPÚBLICA A LA CAÍDA DE ROMA
 

Andere mochten auch

Neoklasizismoa Errepaso
Neoklasizismoa Errepaso Neoklasizismoa Errepaso
Neoklasizismoa Errepaso joserra msm
 
NEOKLASIZISMOA (XVIII-XIX)
NEOKLASIZISMOA (XVIII-XIX)NEOKLASIZISMOA (XVIII-XIX)
NEOKLASIZISMOA (XVIII-XIX)Ana Espinosa
 
Neoklasizismoa
NeoklasizismoaNeoklasizismoa
Neoklasizismoamfresnillo
 
ARO MODERNOKO ARTEA
ARO MODERNOKO ARTEAARO MODERNOKO ARTEA
ARO MODERNOKO ARTEAgaizkasaez
 
Storyboard of emmerdale storyline
Storyboard of emmerdale storylineStoryboard of emmerdale storyline
Storyboard of emmerdale storylineAlexanderBall1
 
Media coverage assocham ladies league celebrating international women's week...
Media coverage  assocham ladies league celebrating international women's week...Media coverage  assocham ladies league celebrating international women's week...
Media coverage assocham ladies league celebrating international women's week...Parvinder Singh
 
Montzka SMOS Validation IGARSS 2011.ppt
Montzka SMOS Validation IGARSS 2011.pptMontzka SMOS Validation IGARSS 2011.ppt
Montzka SMOS Validation IGARSS 2011.pptgrssieee
 
(10.07)Project Bonds
(10.07)Project Bonds(10.07)Project Bonds
(10.07)Project BondsManfredNolte
 
Erfolg Ausgabe 01/2010 vom 2.02.2010
Erfolg Ausgabe 01/2010 vom 2.02.2010 Erfolg Ausgabe 01/2010 vom 2.02.2010
Erfolg Ausgabe 01/2010 vom 2.02.2010 Netzwerk-Verlag
 
Innovation for development and cultivating smart living talents in higher edu...
Innovation for development and cultivating smart living talents in higher edu...Innovation for development and cultivating smart living talents in higher edu...
Innovation for development and cultivating smart living talents in higher edu...European Network of Living Labs (ENoLL)
 
Alt Story Forms.AMA News
Alt Story Forms.AMA NewsAlt Story Forms.AMA News
Alt Story Forms.AMA NewsMichael Roberts
 
Veodin slide proof manual
Veodin slide proof manualVeodin slide proof manual
Veodin slide proof manualVeodin
 
A demonstration of mushroom cultivation on bracket fungi
A demonstration of mushroom cultivation on bracket fungiA demonstration of mushroom cultivation on bracket fungi
A demonstration of mushroom cultivation on bracket fungiDr. siddhant
 

Andere mochten auch (20)

Rococo
RococoRococo
Rococo
 
Neoklasizismoa Errepaso
Neoklasizismoa Errepaso Neoklasizismoa Errepaso
Neoklasizismoa Errepaso
 
NEOKLASIZISMOA (XVIII-XIX)
NEOKLASIZISMOA (XVIII-XIX)NEOKLASIZISMOA (XVIII-XIX)
NEOKLASIZISMOA (XVIII-XIX)
 
Neoklasizismoa
NeoklasizismoaNeoklasizismoa
Neoklasizismoa
 
Artea xviii. mendean
Artea xviii. mendeanArtea xviii. mendean
Artea xviii. mendean
 
ARO MODERNOKO ARTEA
ARO MODERNOKO ARTEAARO MODERNOKO ARTEA
ARO MODERNOKO ARTEA
 
Consultasdeomar
ConsultasdeomarConsultasdeomar
Consultasdeomar
 
Storyboard of emmerdale storyline
Storyboard of emmerdale storylineStoryboard of emmerdale storyline
Storyboard of emmerdale storyline
 
Media coverage assocham ladies league celebrating international women's week...
Media coverage  assocham ladies league celebrating international women's week...Media coverage  assocham ladies league celebrating international women's week...
Media coverage assocham ladies league celebrating international women's week...
 
Encimera Smeg SIM562B
Encimera Smeg SIM562BEncimera Smeg SIM562B
Encimera Smeg SIM562B
 
Presentación coleña
Presentación coleñaPresentación coleña
Presentación coleña
 
Montzka SMOS Validation IGARSS 2011.ppt
Montzka SMOS Validation IGARSS 2011.pptMontzka SMOS Validation IGARSS 2011.ppt
Montzka SMOS Validation IGARSS 2011.ppt
 
(10.07)Project Bonds
(10.07)Project Bonds(10.07)Project Bonds
(10.07)Project Bonds
 
Electromagnetic Flow Monitor Magphant
Electromagnetic Flow Monitor MagphantElectromagnetic Flow Monitor Magphant
Electromagnetic Flow Monitor Magphant
 
la web 2.0
la web 2.0la web 2.0
la web 2.0
 
Erfolg Ausgabe 01/2010 vom 2.02.2010
Erfolg Ausgabe 01/2010 vom 2.02.2010 Erfolg Ausgabe 01/2010 vom 2.02.2010
Erfolg Ausgabe 01/2010 vom 2.02.2010
 
Innovation for development and cultivating smart living talents in higher edu...
Innovation for development and cultivating smart living talents in higher edu...Innovation for development and cultivating smart living talents in higher edu...
Innovation for development and cultivating smart living talents in higher edu...
 
Alt Story Forms.AMA News
Alt Story Forms.AMA NewsAlt Story Forms.AMA News
Alt Story Forms.AMA News
 
Veodin slide proof manual
Veodin slide proof manualVeodin slide proof manual
Veodin slide proof manual
 
A demonstration of mushroom cultivation on bracket fungi
A demonstration of mushroom cultivation on bracket fungiA demonstration of mushroom cultivation on bracket fungi
A demonstration of mushroom cultivation on bracket fungi
 

Ähnlich wie Mende ilunak

7 etruscos y pueblos italicos
7 etruscos y pueblos italicos7 etruscos y pueblos italicos
7 etruscos y pueblos italicos--- ---
 
Temario de historia de españa desarrollado-paeg 2015
Temario de historia de españa desarrollado-paeg 2015Temario de historia de españa desarrollado-paeg 2015
Temario de historia de españa desarrollado-paeg 2015jjsg23
 
Tema ilustrado 2 cristina historia 2BC.pdf
Tema ilustrado 2 cristina historia 2BC.pdfTema ilustrado 2 cristina historia 2BC.pdf
Tema ilustrado 2 cristina historia 2BC.pdfCristinaSnchezlvarez
 
Tema ilustrado 2 cristina historia.pdf
Tema ilustrado 2 cristina historia.pdfTema ilustrado 2 cristina historia.pdf
Tema ilustrado 2 cristina historia.pdfCristinaSnchezlvarez
 
Resumenroma 110528211102-phpapp01
Resumenroma 110528211102-phpapp01Resumenroma 110528211102-phpapp01
Resumenroma 110528211102-phpapp01JOAN J. GRIMAL
 
LIBRO SOCIALES 2º eso
LIBRO SOCIALES 2º esoLIBRO SOCIALES 2º eso
LIBRO SOCIALES 2º esoDiego Corrales
 
TEMA 2- HISTORIA ANA.pdf
TEMA 2- HISTORIA ANA.pdfTEMA 2- HISTORIA ANA.pdf
TEMA 2- HISTORIA ANA.pdfanagc806
 
Mini tema 2 ilustrado.pdf
Mini tema 2 ilustrado.pdfMini tema 2 ilustrado.pdf
Mini tema 2 ilustrado.pdfMirandaSerrano3
 
Presentacion De Miguel
Presentacion De MiguelPresentacion De Miguel
Presentacion De Miguelmiguelkarlen
 
mini tema 2 fotos historia.docx
mini tema 2 fotos historia.docxmini tema 2 fotos historia.docx
mini tema 2 fotos historia.docxpalomamillan1106
 
Invaciones Germanas
Invaciones GermanasInvaciones Germanas
Invaciones Germanasgaboxshop
 
Invasiones Barbaras
Invasiones BarbarasInvasiones Barbaras
Invasiones Barbarasgaboxshop
 

Ähnlich wie Mende ilunak (20)

Edad media
Edad mediaEdad media
Edad media
 
7 etruscos y pueblos italicos
7 etruscos y pueblos italicos7 etruscos y pueblos italicos
7 etruscos y pueblos italicos
 
Historia Romae
Historia RomaeHistoria Romae
Historia Romae
 
Temario de historia de españa desarrollado-paeg 2015
Temario de historia de españa desarrollado-paeg 2015Temario de historia de españa desarrollado-paeg 2015
Temario de historia de españa desarrollado-paeg 2015
 
Tema ilustrado 2 cristina historia 2BC.pdf
Tema ilustrado 2 cristina historia 2BC.pdfTema ilustrado 2 cristina historia 2BC.pdf
Tema ilustrado 2 cristina historia 2BC.pdf
 
Tema ilustrado 2 cristina historia.pdf
Tema ilustrado 2 cristina historia.pdfTema ilustrado 2 cristina historia.pdf
Tema ilustrado 2 cristina historia.pdf
 
Resumenroma 110528211102-phpapp01
Resumenroma 110528211102-phpapp01Resumenroma 110528211102-phpapp01
Resumenroma 110528211102-phpapp01
 
LIBRO SOCIALES 2º eso
LIBRO SOCIALES 2º esoLIBRO SOCIALES 2º eso
LIBRO SOCIALES 2º eso
 
2eso socials
2eso socials2eso socials
2eso socials
 
Tema 2
Tema 2Tema 2
Tema 2
 
TEMA 2- HISTORIA ANA.pdf
TEMA 2- HISTORIA ANA.pdfTEMA 2- HISTORIA ANA.pdf
TEMA 2- HISTORIA ANA.pdf
 
Tema 2
Tema 2Tema 2
Tema 2
 
Tema 2
Tema 2Tema 2
Tema 2
 
Mini tema 2 ilustrado.pdf
Mini tema 2 ilustrado.pdfMini tema 2 ilustrado.pdf
Mini tema 2 ilustrado.pdf
 
Resumen roma
Resumen romaResumen roma
Resumen roma
 
Presentacion De Miguel
Presentacion De MiguelPresentacion De Miguel
Presentacion De Miguel
 
mini tema 2 fotos historia.docx
mini tema 2 fotos historia.docxmini tema 2 fotos historia.docx
mini tema 2 fotos historia.docx
 
Invaciones Germanas
Invaciones GermanasInvaciones Germanas
Invaciones Germanas
 
Invasiones Barbaras
Invasiones BarbarasInvasiones Barbaras
Invasiones Barbaras
 
La edad media (i parte)
La edad media (i parte)La edad media (i parte)
La edad media (i parte)
 

Mehr von Xabis Iruña

Eskultura erromanikoa Nafarroan
Eskultura erromanikoa NafarroanEskultura erromanikoa Nafarroan
Eskultura erromanikoa NafarroanXabis Iruña
 
Frankismoa desarrollismoa nafarroan
Frankismoa desarrollismoa nafarroanFrankismoa desarrollismoa nafarroan
Frankismoa desarrollismoa nafarroanXabis Iruña
 
Nafarroako nekazaritza
Nafarroako nekazaritzaNafarroako nekazaritza
Nafarroako nekazaritzaXabis Iruña
 
Nafarroa XIX. mendean, lehen atala.
Nafarroa XIX. mendean, lehen atala.Nafarroa XIX. mendean, lehen atala.
Nafarroa XIX. mendean, lehen atala.Xabis Iruña
 
Kontzeptuak XIX.mendea Nafarroan
Kontzeptuak XIX.mendea NafarroanKontzeptuak XIX.mendea Nafarroan
Kontzeptuak XIX.mendea NafarroanXabis Iruña
 
Erromanikoa Nafarroan ariketak
Erromanikoa Nafarroan ariketakErromanikoa Nafarroan ariketak
Erromanikoa Nafarroan ariketakXabis Iruña
 
Artea XIX. mendean
Artea XIX. mendeanArtea XIX. mendean
Artea XIX. mendeanXabis Iruña
 
Postinpresionismoa
Postinpresionismoa Postinpresionismoa
Postinpresionismoa Xabis Iruña
 
Arquitectura de-la-2-mitad-del-s-xix-
Arquitectura de-la-2-mitad-del-s-xix-Arquitectura de-la-2-mitad-del-s-xix-
Arquitectura de-la-2-mitad-del-s-xix-Xabis Iruña
 
Erromantizismoa pintura arkitektura
Erromantizismoa pintura arkitekturaErromantizismoa pintura arkitektura
Erromantizismoa pintura arkitekturaXabis Iruña
 
arkitektura neoklasikoa
arkitektura neoklasikoaarkitektura neoklasikoa
arkitektura neoklasikoaXabis Iruña
 

Mehr von Xabis Iruña (17)

Eskultura erromanikoa Nafarroan
Eskultura erromanikoa NafarroanEskultura erromanikoa Nafarroan
Eskultura erromanikoa Nafarroan
 
Nazismoa
NazismoaNazismoa
Nazismoa
 
Frankismoa desarrollismoa nafarroan
Frankismoa desarrollismoa nafarroanFrankismoa desarrollismoa nafarroan
Frankismoa desarrollismoa nafarroan
 
Behe paleolitoa
Behe paleolitoaBehe paleolitoa
Behe paleolitoa
 
Nafarroako nekazaritza
Nafarroako nekazaritzaNafarroako nekazaritza
Nafarroako nekazaritza
 
Industria
IndustriaIndustria
Industria
 
Nafarroa XIX. mendean, lehen atala.
Nafarroa XIX. mendean, lehen atala.Nafarroa XIX. mendean, lehen atala.
Nafarroa XIX. mendean, lehen atala.
 
Kontzeptuak XIX.mendea Nafarroan
Kontzeptuak XIX.mendea NafarroanKontzeptuak XIX.mendea Nafarroan
Kontzeptuak XIX.mendea Nafarroan
 
Erromanikoa Nafarroan ariketak
Erromanikoa Nafarroan ariketakErromanikoa Nafarroan ariketak
Erromanikoa Nafarroan ariketak
 
Artea XIX. mendean
Artea XIX. mendeanArtea XIX. mendean
Artea XIX. mendean
 
Postinpresionismoa
Postinpresionismoa Postinpresionismoa
Postinpresionismoa
 
Arquitectura de-la-2-mitad-del-s-xix-
Arquitectura de-la-2-mitad-del-s-xix-Arquitectura de-la-2-mitad-del-s-xix-
Arquitectura de-la-2-mitad-del-s-xix-
 
Erromantizismoa pintura arkitektura
Erromantizismoa pintura arkitekturaErromantizismoa pintura arkitektura
Erromantizismoa pintura arkitektura
 
arkitektura neoklasikoa
arkitektura neoklasikoaarkitektura neoklasikoa
arkitektura neoklasikoa
 
Arte hiztegia
Arte hiztegiaArte hiztegia
Arte hiztegia
 
3 D EGURALDIA
3 D EGURALDIA3 D EGURALDIA
3 D EGURALDIA
 
3D LANA
3D LANA3D LANA
3D LANA
 

Kürzlich hochgeladen

TRABAJO FINAL TOPOGRAFÍA COMPLETO DE LA UPC
TRABAJO FINAL TOPOGRAFÍA COMPLETO DE LA UPCTRABAJO FINAL TOPOGRAFÍA COMPLETO DE LA UPC
TRABAJO FINAL TOPOGRAFÍA COMPLETO DE LA UPCCarlosEduardoSosa2
 
Prueba de evaluación Geografía e Historia Comunidad de Madrid 4ºESO
Prueba de evaluación Geografía e Historia Comunidad de Madrid 4ºESOPrueba de evaluación Geografía e Historia Comunidad de Madrid 4ºESO
Prueba de evaluación Geografía e Historia Comunidad de Madrid 4ºESOluismii249
 
Procedimientos para la planificación en los Centros Educativos tipo V ( multi...
Procedimientos para la planificación en los Centros Educativos tipo V ( multi...Procedimientos para la planificación en los Centros Educativos tipo V ( multi...
Procedimientos para la planificación en los Centros Educativos tipo V ( multi...Katherine Concepcion Gonzalez
 
Posición astronómica y geográfica de Europa.pptx
Posición astronómica y geográfica de Europa.pptxPosición astronómica y geográfica de Europa.pptx
Posición astronómica y geográfica de Europa.pptxBeatrizQuijano2
 
Proyecto de aprendizaje dia de la madre MINT.pdf
Proyecto de aprendizaje dia de la madre MINT.pdfProyecto de aprendizaje dia de la madre MINT.pdf
Proyecto de aprendizaje dia de la madre MINT.pdfpatriciaines1993
 
SISTEMA RESPIRATORIO PARA NIÑOS PRIMARIA
SISTEMA RESPIRATORIO PARA NIÑOS PRIMARIASISTEMA RESPIRATORIO PARA NIÑOS PRIMARIA
SISTEMA RESPIRATORIO PARA NIÑOS PRIMARIAFabiolaGarcia751855
 
Tema 10. Dinámica y funciones de la Atmosfera 2024
Tema 10. Dinámica y funciones de la Atmosfera 2024Tema 10. Dinámica y funciones de la Atmosfera 2024
Tema 10. Dinámica y funciones de la Atmosfera 2024IES Vicent Andres Estelles
 
Tema 17. Biología de los microorganismos 2024
Tema 17. Biología de los microorganismos 2024Tema 17. Biología de los microorganismos 2024
Tema 17. Biología de los microorganismos 2024IES Vicent Andres Estelles
 
🦄💫4° SEM32 WORD PLANEACIÓN PROYECTOS DARUKEL 23-24.docx
🦄💫4° SEM32 WORD PLANEACIÓN PROYECTOS DARUKEL 23-24.docx🦄💫4° SEM32 WORD PLANEACIÓN PROYECTOS DARUKEL 23-24.docx
🦄💫4° SEM32 WORD PLANEACIÓN PROYECTOS DARUKEL 23-24.docxEliaHernndez7
 
TEMA 14.DERIVACIONES ECONÓMICAS, SOCIALES Y POLÍTICAS DEL PROCESO DE INTEGRAC...
TEMA 14.DERIVACIONES ECONÓMICAS, SOCIALES Y POLÍTICAS DEL PROCESO DE INTEGRAC...TEMA 14.DERIVACIONES ECONÓMICAS, SOCIALES Y POLÍTICAS DEL PROCESO DE INTEGRAC...
TEMA 14.DERIVACIONES ECONÓMICAS, SOCIALES Y POLÍTICAS DEL PROCESO DE INTEGRAC...jlorentemartos
 
FUERZA Y MOVIMIENTO ciencias cuarto basico.ppt
FUERZA Y MOVIMIENTO ciencias cuarto basico.pptFUERZA Y MOVIMIENTO ciencias cuarto basico.ppt
FUERZA Y MOVIMIENTO ciencias cuarto basico.pptNancyMoreiraMora1
 
ACERTIJO LA RUTA DEL MARATÓN OLÍMPICO DEL NÚMERO PI EN PARÍS. Por JAVIER SOL...
ACERTIJO LA RUTA DEL MARATÓN OLÍMPICO DEL NÚMERO PI EN  PARÍS. Por JAVIER SOL...ACERTIJO LA RUTA DEL MARATÓN OLÍMPICO DEL NÚMERO PI EN  PARÍS. Por JAVIER SOL...
ACERTIJO LA RUTA DEL MARATÓN OLÍMPICO DEL NÚMERO PI EN PARÍS. Por JAVIER SOL...JAVIER SOLIS NOYOLA
 
Los avatares para el juego dramático en entornos virtuales
Los avatares para el juego dramático en entornos virtualesLos avatares para el juego dramático en entornos virtuales
Los avatares para el juego dramático en entornos virtualesMarisolMartinez707897
 
PINTURA DEL RENACIMIENTO EN ESPAÑA (SIGLO XVI).ppt
PINTURA DEL RENACIMIENTO EN ESPAÑA (SIGLO XVI).pptPINTURA DEL RENACIMIENTO EN ESPAÑA (SIGLO XVI).ppt
PINTURA DEL RENACIMIENTO EN ESPAÑA (SIGLO XVI).pptAlberto Rubio
 
AEC 2. Aventura en el Antiguo Egipto.pptx
AEC 2. Aventura en el Antiguo Egipto.pptxAEC 2. Aventura en el Antiguo Egipto.pptx
AEC 2. Aventura en el Antiguo Egipto.pptxhenarfdez
 
Revista Apuntes de Historia. Mayo 2024.pdf
Revista Apuntes de Historia. Mayo 2024.pdfRevista Apuntes de Historia. Mayo 2024.pdf
Revista Apuntes de Historia. Mayo 2024.pdfapunteshistoriamarmo
 
activ4-bloque4 transversal doctorado.pdf
activ4-bloque4 transversal doctorado.pdfactiv4-bloque4 transversal doctorado.pdf
activ4-bloque4 transversal doctorado.pdfRosabel UA
 
ACRÓNIMO DE PARÍS PARA SU OLIMPIADA 2024. Por JAVIER SOLIS NOYOLA
ACRÓNIMO DE PARÍS PARA SU OLIMPIADA 2024. Por JAVIER SOLIS NOYOLAACRÓNIMO DE PARÍS PARA SU OLIMPIADA 2024. Por JAVIER SOLIS NOYOLA
ACRÓNIMO DE PARÍS PARA SU OLIMPIADA 2024. Por JAVIER SOLIS NOYOLAJAVIER SOLIS NOYOLA
 
Feliz Día de la Madre - 5 de Mayo, 2024.pdf
Feliz Día de la Madre - 5 de Mayo, 2024.pdfFeliz Día de la Madre - 5 de Mayo, 2024.pdf
Feliz Día de la Madre - 5 de Mayo, 2024.pdfMercedes Gonzalez
 

Kürzlich hochgeladen (20)

TRABAJO FINAL TOPOGRAFÍA COMPLETO DE LA UPC
TRABAJO FINAL TOPOGRAFÍA COMPLETO DE LA UPCTRABAJO FINAL TOPOGRAFÍA COMPLETO DE LA UPC
TRABAJO FINAL TOPOGRAFÍA COMPLETO DE LA UPC
 
Prueba de evaluación Geografía e Historia Comunidad de Madrid 4ºESO
Prueba de evaluación Geografía e Historia Comunidad de Madrid 4ºESOPrueba de evaluación Geografía e Historia Comunidad de Madrid 4ºESO
Prueba de evaluación Geografía e Historia Comunidad de Madrid 4ºESO
 
Procedimientos para la planificación en los Centros Educativos tipo V ( multi...
Procedimientos para la planificación en los Centros Educativos tipo V ( multi...Procedimientos para la planificación en los Centros Educativos tipo V ( multi...
Procedimientos para la planificación en los Centros Educativos tipo V ( multi...
 
Posición astronómica y geográfica de Europa.pptx
Posición astronómica y geográfica de Europa.pptxPosición astronómica y geográfica de Europa.pptx
Posición astronómica y geográfica de Europa.pptx
 
Proyecto de aprendizaje dia de la madre MINT.pdf
Proyecto de aprendizaje dia de la madre MINT.pdfProyecto de aprendizaje dia de la madre MINT.pdf
Proyecto de aprendizaje dia de la madre MINT.pdf
 
SISTEMA RESPIRATORIO PARA NIÑOS PRIMARIA
SISTEMA RESPIRATORIO PARA NIÑOS PRIMARIASISTEMA RESPIRATORIO PARA NIÑOS PRIMARIA
SISTEMA RESPIRATORIO PARA NIÑOS PRIMARIA
 
Tema 10. Dinámica y funciones de la Atmosfera 2024
Tema 10. Dinámica y funciones de la Atmosfera 2024Tema 10. Dinámica y funciones de la Atmosfera 2024
Tema 10. Dinámica y funciones de la Atmosfera 2024
 
Tema 17. Biología de los microorganismos 2024
Tema 17. Biología de los microorganismos 2024Tema 17. Biología de los microorganismos 2024
Tema 17. Biología de los microorganismos 2024
 
🦄💫4° SEM32 WORD PLANEACIÓN PROYECTOS DARUKEL 23-24.docx
🦄💫4° SEM32 WORD PLANEACIÓN PROYECTOS DARUKEL 23-24.docx🦄💫4° SEM32 WORD PLANEACIÓN PROYECTOS DARUKEL 23-24.docx
🦄💫4° SEM32 WORD PLANEACIÓN PROYECTOS DARUKEL 23-24.docx
 
TEMA 14.DERIVACIONES ECONÓMICAS, SOCIALES Y POLÍTICAS DEL PROCESO DE INTEGRAC...
TEMA 14.DERIVACIONES ECONÓMICAS, SOCIALES Y POLÍTICAS DEL PROCESO DE INTEGRAC...TEMA 14.DERIVACIONES ECONÓMICAS, SOCIALES Y POLÍTICAS DEL PROCESO DE INTEGRAC...
TEMA 14.DERIVACIONES ECONÓMICAS, SOCIALES Y POLÍTICAS DEL PROCESO DE INTEGRAC...
 
FUERZA Y MOVIMIENTO ciencias cuarto basico.ppt
FUERZA Y MOVIMIENTO ciencias cuarto basico.pptFUERZA Y MOVIMIENTO ciencias cuarto basico.ppt
FUERZA Y MOVIMIENTO ciencias cuarto basico.ppt
 
Novena de Pentecostés con textos de san Juan Eudes
Novena de Pentecostés con textos de san Juan EudesNovena de Pentecostés con textos de san Juan Eudes
Novena de Pentecostés con textos de san Juan Eudes
 
ACERTIJO LA RUTA DEL MARATÓN OLÍMPICO DEL NÚMERO PI EN PARÍS. Por JAVIER SOL...
ACERTIJO LA RUTA DEL MARATÓN OLÍMPICO DEL NÚMERO PI EN  PARÍS. Por JAVIER SOL...ACERTIJO LA RUTA DEL MARATÓN OLÍMPICO DEL NÚMERO PI EN  PARÍS. Por JAVIER SOL...
ACERTIJO LA RUTA DEL MARATÓN OLÍMPICO DEL NÚMERO PI EN PARÍS. Por JAVIER SOL...
 
Los avatares para el juego dramático en entornos virtuales
Los avatares para el juego dramático en entornos virtualesLos avatares para el juego dramático en entornos virtuales
Los avatares para el juego dramático en entornos virtuales
 
PINTURA DEL RENACIMIENTO EN ESPAÑA (SIGLO XVI).ppt
PINTURA DEL RENACIMIENTO EN ESPAÑA (SIGLO XVI).pptPINTURA DEL RENACIMIENTO EN ESPAÑA (SIGLO XVI).ppt
PINTURA DEL RENACIMIENTO EN ESPAÑA (SIGLO XVI).ppt
 
AEC 2. Aventura en el Antiguo Egipto.pptx
AEC 2. Aventura en el Antiguo Egipto.pptxAEC 2. Aventura en el Antiguo Egipto.pptx
AEC 2. Aventura en el Antiguo Egipto.pptx
 
Revista Apuntes de Historia. Mayo 2024.pdf
Revista Apuntes de Historia. Mayo 2024.pdfRevista Apuntes de Historia. Mayo 2024.pdf
Revista Apuntes de Historia. Mayo 2024.pdf
 
activ4-bloque4 transversal doctorado.pdf
activ4-bloque4 transversal doctorado.pdfactiv4-bloque4 transversal doctorado.pdf
activ4-bloque4 transversal doctorado.pdf
 
ACRÓNIMO DE PARÍS PARA SU OLIMPIADA 2024. Por JAVIER SOLIS NOYOLA
ACRÓNIMO DE PARÍS PARA SU OLIMPIADA 2024. Por JAVIER SOLIS NOYOLAACRÓNIMO DE PARÍS PARA SU OLIMPIADA 2024. Por JAVIER SOLIS NOYOLA
ACRÓNIMO DE PARÍS PARA SU OLIMPIADA 2024. Por JAVIER SOLIS NOYOLA
 
Feliz Día de la Madre - 5 de Mayo, 2024.pdf
Feliz Día de la Madre - 5 de Mayo, 2024.pdfFeliz Día de la Madre - 5 de Mayo, 2024.pdf
Feliz Día de la Madre - 5 de Mayo, 2024.pdf
 

Mende ilunak

  • 1. MENDE ILUNAK, EZEGONKORTASUNA NAGUSI Behe inperioko krisitik, III-V. mendeetan… ERROMATAR INPERIOAREN GAINBEHERA
  • 2. Marco Aurelio, 161-180, II. mendean, Behin da berriz Danubioko limesera jo behar du markomanoak geldiarazteko Gastu militarrak handiagotu behar izan zituen krisi finantzarioa areagotuz, eta prezioen igoera disparatuz,
  • 3.
  • 4. Prezioen igoera Erromatarrek asko kontsumitzen zuten eta gutxi ekoizten: esklabutza sistema teknologia eskasekoa, konkistako harrapakinak bukatu ziren I eta II. mendeetan, Panem et circenses, 1.200.000-2.000.000 biztanleentzako
  • 5. Egoera politiko eta ekonomiko nahasi honetan armada bakoitzak (75 legio, 900.000 soldadu) bere buruzagia inposatzen zuen enperadore beraien artean gerra zibiletan borrokatuz, Gerrak, ezegonkortasunak, segurtasunezak, hirien har-pilaketek Ekonomia eta bizimodua nekazaldu egin zituzten Antonianus, III. M. 1/5 zilar… inflazioa
  • 6. Saltus vasconum Oiarso Oiarso Andelos Ager, saltus, limes vasconum?
  • 7. Saltus delako gizartea nolakoa zen? Ahaidetasun S gaineko lotura sozialak, hau da, gizarte-egitura jentilizioa. Abeltzaintza, ehiza, egur mozketa izan ziren oinarri ekonomikoak. Gizartearen oinarrian familia zabala, bai belaunaldien aldetik bai sendi adarren aldetik Familiak, leinuak, klanetan antolatzen ziren, eta horiek tribuak Bizitokiak urtaroen erritmoan aldatuko ziren, abeltzaintza ibiltaria. Jabego sistema komunala, larre, mendi, haranak klanek kudeatuta. Ahaidetasun gaineko egiturak lekua uzten joan zitzaizkion auzotasun gaineko loturei: defentsa beharrek ohore eta prestigio berezia emanen zieten lurralde txiki batzu kontrolatuko zituzten jauntxo txiki batzuri. Balore militarrengatik ohoreturiko familia eta buruzagi, “Abarka Infantzoiak”, prozesu luze baten ondoren (VIII. mende osoan zehar) Iruñeako Erresuma sortuko zen. Egitura protofeudala. Akitania/Waskonia dukerriak VIII. mendean ere bere gailurra lortu zuen Eudon printzearekin, baina 732an gainbehera hasten da, frankoak, iparraldetik eta musulmanak hegoaldetik itota.
  • 9. Villae eta galtzada erromatarrak Villa Miliario Galtzadak Ager vasconum hiritar bizimodua erromanizatuago
  • 10. • pax Romanaren garaian galtzada sare tinkoak komunikazio eta harreman kultural estuak bideratu zituen, erromatartzea. • Bide guztiak Erromara doaz… baina mende ilunetan…
  • 11. Inbaditzeko bideak izaten ahal ziren bagaudak eta barbaroak askotan etenak
  • 12. POMPAELO, 276 Frankoak, herri germaniarrak
  • 13. nekazalpena Villae erromatarrak eta latifundioak bisigodeon garaiko herri bilakatu ziren “in” edo “ano” jabetasun atzizkiekin. Erriberan ez dira gorde arabiarren presentziagatik.
  • 14. DIOCLECIANO, 284-305 KOLONATOA KORPORAZIAK: halabeharrezko lanbideen binkulazioa ondorengotzan.
  • 16. egunak joan, egunak etorri... FEUDOAK JOPU BASAILU
  • 17.
  • 18. Rhin Danubio Teodosio Handiak Erromako enperadoreak, 395ean egindako inperioaren ebakuntza kirurgikoa
  • 19. 435 437 441 443 449 Bagaudak
  • 20. Germaniar herriak V, VI. mendeetako etengabeko inbasioek Erromatar inperioaren batasun politikoa hautsi zuten Germaniar erresumak sortuz Erromako arpilaketa, Alarico, 410
  • 21. Barbaroak Gerrarien eta gizon askeen batzarra Tributan buruzagia, oinordetzako erregetza Nekazaritza eta abeltzaintza ibiltaria Zurezko etxe handietan dukeak, kondeak, gotzainak Erregela (San Benito), Lehenengo monasterioak eskola, scriptorium urregintza Eliza txikiak
  • 22. Germaniarren ohiturak Treverri tribuaren herrixka Rhin aldean Germaniarrak ez dira hirietan bizi. Leku bakartu eta berezietan bizi dira; hots, iturri, soro nahiz zelaien ondoan kokatzen dira gogoaren arabera. Herrixkak ez dituzte guk ohi ditugun moduan eraikitzen: hau da, eraikinak ez daude elkarren segidan; etxe bakoitza espazio huts batek inguratzen du –bai suteen aurrean babesteko, bai eraikuntzan oso trebeak ez direlako- Ez dute ez harririk ez teilarik erabiltzen, leundu gabeko zura baino ez. Aldiz, lekurik nabarmenenak lur puruz eta distiratsuz lohitzen dituzte, eta badirudi pintatuta edo koloretako marrazkiz josita daudela. Gainera, lurpea zulatzeko ohitura dute; zuloak simaurrez betetzen dituzte, eta horrela, negurako aterpe moduan eta laboreak gordetzeko erabil ditzakete, hotzaren laztasunetik babesteko egokiak dira eta. Publio Kornelio Tazito (55-120), Germania. Egokitua.
  • 23. Hunoen inperioa Atilaren garaian (405-453) 375ean…
  • 24. 409
  • 27.
  • 28. •Alamanak •Alanoak •Anglosaxoiak •Atrébateak •Bastarnoak •Batavioak •Bávaroak •Chattiak •Cimbrioak •Cuadoak •Esciroak •Franco ripuarioak Gautak •Gépidoak Heruloak •Jutoak Lombardoak •Marcomanoak •Ostrogodoak •Burgundioak •Queruscoak •Volgako alemaniarrak •Rugioak Sueboak Suioneak •Teutonak •Téncteroak •Varnoak •Vandaloak Herri germaniarrak
  • 29. Achiulfo •Adelperga •Alarico I •Alateo •Amalasunta •Aorico •Arminio •Atanarico •Ataúlfo •Athanerik •Brond •Cunimundo •Fritigerno Gelimer •Genserico •Godegisilio •Godegisilo •Gunderico •Guntamundo Hermanarico •Hilderico •Hunerico Odoacro •Rocesthes •Safrax Teodomiro (ostrogodo) •Trasamundo •Tribigildo Valamiro •Vandalario •Vitimiro Tribu germaniarren buruzagiak
  • 30. Romulo Odoacroren aurrean Odoacroren solido bizantziarra Zenonen izenean 476
  • 31. Germaniarren etorrera Gutxi batzuok baino ez genuen lortu bizirik irautea: ez, ordea, gure merituz, baizik eta Jainkoaren errukiari esker. Ezin konta ahala nazio basatik Galia osoa okupatu dute. Alpeen eta Pirinioen arteko eta ozeanoarekin eta Rhinekin muga egiten duen lurralde osoa suntsitu dute. (…) Amiens, Arras eta Estrasburgoko biztanleek Germaniara alde egin dute. Oraindik zigorrik jaso ez duten hiriek kanpoan ezpataren mehatxua eta barnean gosea jasaten dute. SAN JERONIMO (347-419), Gutunak
  • 32. Barbaroak (alanoak, bandaloak eta sueboak 409. urtean) sartu ziren Espainetan borroka odoletan suntsituz. Bestetik izurrite beltzak ere kalte handia eragin zituen oso denbora laburrean. Hain handia izan zen, giza haragia ere jaten zuten gizakiek. Espainiako probintziak suntsituta, barbaroek eskualdeak txotx egin zituzten bertan bizitzen jartzeko: Bandaloak eta sueboek Galizia okupatu zuten (Ozeano itsasoaren mendebaldeko muturrean zegoen); alanoek Lusitania eta Kartaginensea; eta bandalek Betika. Idacio, Cronicon, Egokitua Testua sailkatu eta kokatu bere testu inguru historikoan ERANTZUN KOADERNOAN a) Zer erran nahi duen barbaro, izurrite, Lusitania, Kartaginense, Betika. b) Hispania nongo probintzia zen? Zein ibaik osatzen zuten inperioaren limes (mugak)? c) Zein hiru erresuma handi eratu ziren Hispanian, 476. urtea eta gero? d) Zer gertatu zen 476. urte horretan? e) Narrazio hau apokaliptikoa da, zer erran nahi du honek?
  • 33. Ezarrita geldi dadila, beraz, Galietako milizientzako jada ezarrita dugun soldata, zuen zerbitzuetara ere luzatzen duguna, zuen balore eta jarduerak bertze haienak bezainbertze saritzearren, Honorioren gutuna Iruñeko miliziei, 408
  • 34. Ezarrita geldi dadila, beraz, Galietako milizientzako jada ezarrita dugun soldata, zuen zerbitzuetara ere luzatzen duguna, zuen balore eta jarduerak bertze haienak bezainbertze saritzearren Zer den Sorrera data Honorioren gutuna Iruñeko miliziei, 408 Egilea Edukiaren arabera Testu mota Hartzailearen arabera publikoa politikoa juridikoa ekonomikoa lekukotasunekoa pribatua hitzaldiak manifestuak legeak hitzarmenak kontratuak memoriak Iturri mota egunkariak Lehen mailakoa Bigarren mailakoa Inguru historikoa historiografikoa Kokatu testua bere testu inguru historikoan
  • 35. Testuaren ingurukoak aztertu, kontsultatu eta argitu behar ditugu: Inserto junto con el Códice de Roda, escrito según Lacarra el año 992 en el escriptorium del palacio de los reyes de Pamplona, hoy expoliado en la Biblioteca Nacional de Madrid. En esta época Pamplona era la urbe más importante entre las civitas vasconas, sobrepasando a Calagurris, Oiarso, Cara, Tarraga, Andelos, Cascantum, Graccurris, etc., debido a su privilegiada situación en la confluencia de las calzadas que venían o se dirigían a las Galias, a Hispania, al Mediterráneo y al Océano, así como centro mercantil, social y político para las comunidades romano-vasconas que consolidaban su existencia en el bajo imperio. Esta carta del Emperador Flavio Honorio a las milicias de la urbe de Pamplona del año 408, recoge la noticia de la organización de la defensa contra los bárbaros, por parte de las milicias pamplonesas, que deberán tener la misma retribución que las de las Galias. Existe otro ejemplo de documento epistolar de la época del Emperador Honorio, en la que contesta a la petición de ayuda imperial solicitada por las comunidades bretonas que cambaten al usurpador Constantino y los insta Honorio, ocupado en su lucha con Alarico, a que ellos mismos realicen la defensa con sus propias fuerzas. En esta primera y remota noticia se refleja la realidad socio-política de los pamploneses. Unidad que hará posible la consolidación sucesiva, en evolución propia, primero del Transpirenaico Principado (Condado y Ducado) de Vasconia, siglos VI al VIII, después del Reino de Pamplona y la conformación de Navarra como Estado europeo hasta el siglo XIX (1841), que permanecía independiente al norte del Pirineo en el siglo XVII (1620). Ante las interpretaciones que se han hecho de esta carta de Honorio a Pamplona, relacionándola con el documento llamado la «Notitia Dignitatum»
  • 36. Flavius Honorius (9 de septiembre, 384 - 15 de agosto, 423) fue Emperador del Imperio Romano de Occidente del 395 hasta su muerte. Era el hijo menor de Teodosio I y su primera mujer, Aelia Flacila, y el hermano del Emperador de Oriente, Arcadio. Honorio fue nombrado Emperador de Occidente a la edad de 10 años, tras la muerte de su padre en febrero de 395. En la primera parte de su reinado dependió del liderazgo militar del general vándalo Estilicón. Para estrechar los lazos con el joven emperador, Estilicón le hizo casar con su hija María. El reinado de Honorio se caracterizó por la desmembración del Imperio Romano de Occidente. Cuando Honorio murió,el imperio estaba al borde del derrumbamiento. Su reinado de veintiocho años fue uno de los más desastrosos en los anales romanos.En un momento de disensión interna y violentos ataques del exterior, la supuesta debilidad y timidez de Honorio ha sido a menudo considerada como un factor más que contribuyó a la rápida desintegración de la mitad occidental del imperio. Primeros años Honorio se convirtió en emperador de Occidente el 23 de enero de 393, a la edad de 9 años. Después de ser cónsul con dos años, Honorio fue declarado Augustus de Occidente el 23 de enero de 393. Cuando Teodosio I murió, en enero de 395, el imperio se dividió entre Honorio y Arcadio, de modo que Honorio se convirtió en emperador romano occidental a diez años. Durante primera parte de su reinado, Honorio dependió de la dirección del general Estilicón. Para consolidar su relación con el joven emperador, Estilicón casó a su hija Maria con él. Se conserva un epitalamio escrito para la ocasión por el poeta de la corte Claudiano. Honorio instaló al principio su capital en Milán, pero cuando los visigodos invadieron Italia en 402, trasladó su capital a la ciudad costera de Rávena, que estaba protegida por un anillo de pantanos y de sólidas fortificaciones. No obstante, si bien la capital era fácil de defender, su situación no era propicia para que las fuerzas romanas protegieran la Italia central de la incursiones bárbaras.
  • 39. Voille, 507 Clodoveo Alarico Tolosako Erresuma Bisigodoa Alarico
  • 40. Klodoveo frankoen erregearen bataioa katolizismora bihurtua (496) 589, Toledoko III. Kontzilioan Rekaredo errege bisigodoa
  • 41. Recopolis, Leovigildo eraikitako hiri bisigodoa 572-586
  • 42. Leovigildo 572-586 bere konkista Konkista urtea Bizantiarrak menperatu gabe
  • 44. Toledoko III. Kontzilioa Liliolo Concilio iniciado el 8 de mayo del 589 en Toledo, en el cual el Reino Visigodo de Toledo dejó oficialmente de ser arriano; el rey Recaredo hizo profesión de fe católica y anatematizó a Arrio y sus doctrinas; se atribuyó la conversión del pueblo godo y suevo al catolicismo. Varios obispos arrianos abjuraron de su herejía. Las resoluciones del Sínodo arriano de Toledo del 580 fueron condenadas. Los reyes sucesores fueron los protectores de la nueva religión oficial; ellos eligieron a los obispos e impulsaron la cultura de las escuelas y de las bibliotecas episcopales y de los monasterios. Adoptaron el latín como lengua, con algunas influencias germánicas. Asistieron al Concilio setenta y dos obispos, personalmente o mediante delegados (además de los cinco metropolitanos), siendo las figuras principales Leandro de Sevilla (supuesto instigador de la conversión de Hermenegildo) y el abad de Servitanum, Eutropio. Las decisiones del Concilio adquirieron fuerza de ley al publicar el rey un Edicto de confirmación del Concilio. La desobediencia era castigada con graves penas (la confiscación de la mitad de los bienes para los honestiores y el destierro y la pérdida de sus propiedades para los inferiores).
  • 45. Barbaroak Euskal Herrian Herri barbaroen inbasioak Euskal Herrian ez ziren hain agerikoak izan, barbaroek konkistatu gabe zeharkatu zuten Euskal Herria. Baina Hispaniaren inbasioa, 409. urtetik aurrera, erromatarren agintaldiaren amaiera izan zen herriaren iparralde menditsuan. Bisigodoak Iberiar penintsulan sartu zirenean, isolazioa handitu zen, hauek Kantauriko kostaldean interesik ez zutelako. Aldiz, Iruña 472an okupatu zuten, baita Araba gehiena ere; Leovijildo erregeak Victoriaco sortu zuen 581. urtean. Berriro ere, Euskal Herria lerro batek banatuta geratu zen, isurialdeen banalerrotik hurbil. Iparrean, baserriko biztanleria eta seguruenik antolaketa ekonomiko, sozial, politiko eta erlijioso paganoari eutsi zion; berez Baskoi izena, erromatarrek Nafarroako herritarrei esateko erabiltzen zuten, bisigodo eta frankoek lurralde independente horretakoak izendatzeko erabili zuten, barduliar, karistiar eta autrigoi izenak galduz. Hegoaldean, oraindik hiri batzuek irauten zuten eta biztanleria, kristautua eta erromanizatua, erreinu bisigodoan sartu ziren.
  • 46. Baskoien eta Germaniarren arteko gerrak 581ean, baskoiek bai frankoei bai bisigodoei eraso zieten. Ordutik aurrera, gerrak bata bestearen atzetik etorri ziren Pirinioen alde bietan. Penintsulan, enfrentamenduak erreinu bisigodoaren amaiera arte iraun zuen eta baskoien eta bisigodoen arteko zazpi gerraren berri dago. Gerra horiek laburrak izan ziren: urtean aste gutxiko kanpaina bat baino ez zen izaten. Jatorria baskoien erasoak izaten ziren, biztanleria handitzean, gerrako irabaziak bizimodua ateratzeko bidea izan zuten eta. Baskoien isolazioa VIII. mendea arte iraun zuen, euren zalduneria arina garaitua izan ostean.
  • 47. Baskoien aldi erabakigarria Erromatarren Inperioa galdu eta gero, Euskal Herrian erromatarren aurreko hizkuntza eta kulturari eustea ez zen apartekoa izan, Frantzia eta Espainiako beste leku batzuetan ere VI. mendean hizkuntza eta kultura indigenak iraun zutela ikusten baita. Baina fenomeno horrek VIII. mendean oraindik irauteak aparteko izaera eman zion, gaur egun arte datorrena. Herriaren iparraldean erromanizazioa ahulagoa izan zen eta, aske irautean, euskal biztanleek paganismoa gorde zuten. Bitartean, germaniar erreinuek menperatutako lurraldeetan kristautasuna erromanizazioaren herentzia gisa zabaldu zen eta, harekin, latina, Elizaren hizkuntza, sendotu zen. Kristautzea geroago etorri zen eta harekin euskaldunak mendebaldeko kulturan sartu ziren, baina bestelako baldintzetan, euskara eta beste ezaugarri berezi batzuek irautea bideratu zuten eta. http://eu.wikipedia.org/wiki/Herri_barbaroen_inbasioak_Euskal_Herrian
  • 48. NEKROPOLISEK KONTATZEN DUTENA Argarai Condestable Katedrala Buzaga Aldaieta
  • 49. Kondestablearen jauregiaren (XVI. mendekoa) berritze lanetan, necropoli bisigodoa aurkitu da (2005eko irailean), 135 hilobiekin.
  • 50. Kondestablearen Jauregiko nekropoliseko materialak Goian eskuinean plaka liri itxurakoa
  • 51. BASCONIA, TERRA MEDIA BASCONIA, LIMES, MUGA LURRALDEA BISIGODOAK eta FRANKOAK
  • 54. La variante de Corella deberá respetar el yacimiento arqueológico de La Torrecilla Los restos corresponden a la cripta de un edificio funerario romano, fechable entre los siglos IV y V después de crito (tardoimperial). La cripta estaba excavada en las gravas naturales de la terraza fluvial que había generado el río Alhama. La construcción se convirtió, posteriormente, en una pequeña capilla visigoda, ... En una segunda fase, la capilla visigoda se transformó en viviendas ya que aparecieron varios fogones. La cerámica musulmana encontrada data estas remodelaciones en el siglo IX (asentamiento en Tudela y trnsformación en medina), donde el hallazgo de un candil lleva la ocupación hasta las cercanías del siglo X.
  • 55.
  • 56. Baskoiek Zaragoza hiria setiatu zuten Eta, horrela, krimen hori zela eta (Froyaren altxamendua 653ean), Baskoi basatiek bat-batean Pirinio mendietatik irten eta iberiar aberriaren aurka hainbat triskantza eginez aberastu ziren. Kristau errugabe askoren odola isuri zuten: batzuei burua moztu zieten, beste batzuek jaurtigailuez hil zituzten eta beste askori geziak jaurti zizkieten. Gatibu ugari egin zituzten eta hondakin erraldoiak lapurtu zituzten. Gerra nardagarri hura Jainkoaren tenpluetaraino heldu zen; aldare sakratu asko suntsituak izan ziren eta elizgizon asko aiztoz hil zituzten. Tajon, Zaragozako apezpikuaren gutuna Quirico Bartzelonako apezpikuari. Moldatua. ERANTZUN KOADERNOAN a) Non zeuden hedaturik baskoiak bisigodoen erresumaren garaian? b) Nolako harremanak izan zituzten baskoiek eta bisigodoek elkarren artean? c) Nola deskribatzen ditu baskoiak Zaragozako apezpikuak 653. urtean? d) Zure iritziz kristauak al ziren? Zergatik?
  • 57. Eta, horrela, krimen hori zela eta (Froyaren altxamendua 653ean), Baskoi basatiek bat-batean Pirinio mendietatik irten eta iberiar aberriaren aurka hainbat triskantza eginez aberastu ziren. Kristau errugabe askoren odola isuri zuten: batzuei burua moztu zieten, beste batzuek jaurtigailuez hil zituzten eta beste askori geziak jaurti zizkieten. Gatibu ugari egin zituzten eta hondakin erraldoiak lapurtu zituzten. Gerra nardagarri hura Jainkoaren tenpluetaraino heldu zen; aldare sakratu asko suntsituak izan ziren eta elizgizon asko aiztoz hil zituzten. Tajon, Zaragozako apezpikuaren gutuna Quirico Bartzelonako apezpikuari. Moldatua. Zer den Sorrera data Egilea Inguru historikoa Edukiaren arabera Testu mota Hartzailearen arabera publikoa politikoa juridikoa ekonomikoa lekukotasunekoa pribatua hitzaldiak manifestuak legeak hitzarmenak kontratuak memoriak Lehen mailakoa Iturri mota egunkariak Bigarren mailakoa historiografikoa Kokatu testua bere testu inguru historikoan
  • 58. Olvidaís mencionar el hecho de que el obispo fue sacrificado en el mismo altar de la Iglesia, acto en el que yo veo una clara rebelión en contra del cristianismo. No se si aquellos bagaudas procederian de las areas vasconas menos romanizadas, pero yo relacionaria esta incursion y hechos concretos (muerte de sacerdotes y rechazo de la autoridad provincial) con los llevado a cabo por los vascones durante la revuelta del noble Froya en el 635, durante la invasión de la Tarraconense, y que conocemos gracias a la carta que Tajón, obispo de Zaragoza, cuenta a Quirico, obispo de Barcelona. Celtiberia.net Froya Noble visigodo que en el verano de 653 se levantó contra el rey Recesvinto y apoyado por los vascones, sometió parte del norte peninsular a severos castigos. Zaragoza fue sitiada y sufrió desabastecimiento en su interior y depredación en los alrededores. Era obispo de la ciudad Tajón, quien por aquel entonces redactaba sus Sentencias. G.E.A.
  • 59. Samuel Tajon 650an Santa Engracia monasterioko abadea, 653,655, 656 Toledoko Kontzilioetan egon zen Zaragozako apezpiku. 646an, Chindasvinto errege bisigodoak Erromara bidali zuen Jobi buruzko kodize Moralak kopiatzera baita ere Gregorio Handiaren Ezekeli buruzko homiliak, Hispaniara bueltatutakoan Sententiarum libri (Sententzien liburuak) bost liburukitako bilduma idatzi zuen.
  • 60. Isidoro Sebillakoa 560-636, Antzinateko kultura bere Etimologiak liburuan (hogei liburukitako entziklopedia) bildu zituen. Honela gorde zen Erroma zaharreko kultura. TRIVIUM. latín, trivium (tres: hiru y vía: bide), hirubide gurutzea. Antzin aroan eta Erdi aroan, arte liberaletako hiru: gramátika, retórika eta dialéctika (edo lógika) Erdi aroko unibertsitateetan, trivium ezagueraren oinarrizko funtsa ziren: La gramática como mecánica del lenguaje; La lógica (o dialéctica — lógica y dialéctica llegaron a ser sinónimos en el tiempo) que es la "mecánica" del pensamiento y el análisis; y la retórica que es el uso del lenguaje para instruir y persuadir. Erdi aroko eskolastikan QUADRIVIUM ikasteko lehen pausuak dira, hau da, aritmétika, geometría, l músika eta astronomía.
  • 61. TESTU IRUZKINA EGIN, Bisigodoen borroka baskoien kontra, 672an. Gertaera hauek gertatu zirenean (Paulo dukearen matxinada) Wamba printze txit erlijiosoa Kantabriako lurretan zen, baskoi jende basatiak menperatzeko kanpainan. Orduan, (Wamba) Baskoniako lurretan sartzen da bere armada osoarekin, zazpi egunetan zehar eremu guztietan borrokan eta arpilatzen, etxe eta herrixkei su emateak hain bortitza izan ziren, zeren baskoiek beraiek, bere animu basatia menperatuta, bahituak eman, eta aieneka beharrean sariak emanik, bakea lortu eta bizitza gordetzeko erregutu baitzuten. Honela, bahituak hartuta eta sariak jasoaz, bakea akordatu zuten, (Wambak) Galietarako bide zuzena hartu zuen, Calahorratik eta Hueskatik pasatzen. San Julian, Historia Wambae Regis[1]. zer den, edukia… autorea, data, testuinguru historikoa Mota edukiaren arabera Publiko/pribatu ... Mailako iturri historikoa [1] Análisis de la naturaleza del texto El presente texto es un fragmento de la obra “Historia del Rey Wamba”, obra historiográfica del arzobispo metropolitano Julián de Toledo. Historiador y autor prolífico de la Hispania visigoda, uno de los más importantes en temática religiosa. Su depurado estilo literario (muy superior al de su tiempo) y su fuerte influencia pública a todos los niveles (pastoral, moral, espiritual y político), durante más de una década, le valieron para situarse a la
  • 62. 711an, Rodrigo Iruña setiatzen ari zela…, Islamdarrak! Rodrigo baskoiak
  • 63. Akitania-Waskoniako dukerria- Lupo I Eudon 721 Toulouse
  • 65.
  • 66. Iruñeko nekropoli bisigodoan aurkitutako anfora Elizkizunetan erabiltzeko pitxerra (Mañaria, Bizkaia)
  • 67. Erdi Aroko hilarri baten aurrealdea eta atzealdea, Euskal Herriko kristautzeari buruzko irudiak dituena (Ranesko hilerria, Bizkaia).
  • 70. Bisigodoen elizak Liber Iudiciorum 654, Recesvinto
  • 71. San Pedro de la Nave San Juan de Baños, Palencia
  • 73. Kukulako Done Emiliagako Susoko Monasterioa Glosak bisigodoak mozarabiarrak …
  • 74.
  • 75. Glosarioa Hunoak Barbaroak Godoak Ostrogodoak Bisigodoak Frankoak Angloak Saxoniarrak Sueboak Bandaloak Alanoak Toledoko erresuma bisigodoa Aula Regia Dukeak, kondeak Leovigildo Rekaredo Rodrigo Bizantzio Arianismoa Toledoko Kontzilioak Ferra arkua Ganga Monasterioa (San Benito, erregela) San Isidoro, (Etimologien liburua) Bagaudak
  • 76. GLOSARIOA Saltus vasconum Gizarte jentilizioa Bagaudak Mende ilunak Erromatar inperioaren krisia, Pompaelo, 276, Ager vasconum Herri germaniarrak Frankoak, Voille 507,(Karlos Martel, Poitierseko bataila) Basko akitaniarrak, waskoniako dukerria, (Eudon, Tolosako bataila 721) Bisigodoak Heruloak Liliolo, 589, Toledoko III. Kontzilioa, Kristautasuna Victoriacum, Oligitum, … Buzaga… Nekropolis bisigodoak Nekropolis akitaniarrak Rodrigo, Guadalete, 711
  • 77. Kronologia: FRANKOAK ETA BISIGODOAK BASKOIAK MENPERATU NAHIAN 541 Childeberto eta Clotario errege frankoen espedizioa baskoien kontra 581 Errege bisigodaoaren kanpaina. Derrota del dux (duque) franco Bladastes a manos vasconas. 590 Campaña visigoda de Recaredo 602 Expedición franca de Teudoberto II de Austrasia y Teodorico II de Borgoña. Estos imponen a los vascones a Genial como Dux. 610 – 612 Campaña visigoda de Gundemaro. 621 Campaña visigoda de Suintila. 626 Sublevación vascona en tiempos del dux Aighina, sucesor de Genial. 635 Gran expedición franca de Dagoberto. Victoria parcial de los vascones sobre el dux franco Arimberto. 642 Campaña visigoda de Chindasvinto. 653 Rebelión del visigodo Froya contra Chindasvinto. Froya fue apoyado por las huestes vasconas. El ejército vascón ataca Zaragoza, saqueándola y haciendo un gran número de prisioneros. 671 Alzamiento vasco-aquitano contra el poder franco. 672 Expedición franca de castigo del merovingio Clotario III contra los vascones. Rebelión de Paulo en la Septimania contra el rey visigodo Wamba. El ejército vascón apoya a Paulo. 711 Campaña de Rodrigo contra los vascones que fue aprovechada por los árabes para invadir la península.
  • 78. Tolosako erresuma bisigodoa Ataúlfo (410-415). Sigérico (415). Walia (415-418). Teodorico I (418-451). Turismundo (451-453). Teodorico II (453-466). Alarico II (484-507). Toledoko erresuma arianoa Gesaleico (507-510). Amalarico, (510-534). Theudis (534-548). Theudiselo (548-549). Agila (549-555). Atanagildo (555-567). Liuva I (56 7-568). Liuva I y Leovigildo (568-571/72). Leovigildo (571/72-586). Katolikoa Recaredo (586-601). Liuva II (601-603). Witérico (603-610). Gundemaro (610-612). Sisebuto (612-621). Recaredo II (621). Suínthila (621-631). Sisenando (631-636). Khíntila (636-639). Tulga (639-642). Khindasvinto, rey único (642-649). Khindasvinto y Recesvinto (649-653). Recesvinto, rey único (653-672). Wamba (672-680). Ervigio (680-687). Egica, rey único (687-698/700). Egica y Witiza (698/700-702). Witiza, rey único (702-710). Rodrigo (710-711).
  • 79. V. mendea 409: Vándalos, suevos y alanos llegan a Hispania. -409-438: Hermerico, rey de los suevos. -411: Los pueblos godos en Hispania pasan a ser federados. -415: Visigodos contra suevos y vándalos. -428: Los vándalos ocupan Sevilla y Cartagena. -438-441: Requila sustituye a su padre en el trono suevo. -438-439: Los suevos controlan el Guadiana, Mérida y Mértola. -441-448: Requila, rey de los suevos. -441-454: Movimientos de bagaudas en Hispania. -451-453: Turismundo, rey de los visigodos. -448-456: Requiario, rey de los suevos. -456-457: Agiulfo, rey de los suevos. -456: Los visigodos vencen a los suevos en Astorga. -457-c.458: Framtán, jefe suevo. -458-c.463: Maldrás, Requismundo, Remismundo y Frumario, jefes suevos. -464-469: Remismundo, rey suevo, hijo de armas de Teodorico II. -459: Acuerdo Teodorico II y el emperador Mayoriano: renovación del foedus entre el Imperio y el reino visigodo. -468: Guerra entre suevos y visigodos. -475: Eurico penetra en los territorios hispánicos. -484: Alarico II gobierna en Hispania, excepto en Galicia y montañas vascas. -496: Incursiones visigodas desde la Galia a Hispania.
  • 80. VI. mendea -507: Instalación del reino visigodo en Hispania. Muerte de Alarico II. Gesaleico, rey visigodo. Capital en Narbona. -510: Muerte de Gesaleico. Teodorico, el Amalo, ostrogodo, rey de los visigodos. Supremacía ostrogoda en Hispania. -516-517: Concilios de Tarragona y Gerona, respectivamente. -526-531: Muerte de Teodorico el Amalo. Reinado de Amalarico. Capital en Barcelona. -527: II Concilio de Toledo. -531-548: Teudis, rey visigodo. -531: La capital se traslada de Barcelona a Mérida. -540: Concilio de Barcelona I. -541-542: Childeberto I conquista Pamplona y asedia Zaragoza. -546: Concilio de Lérida. -548-549: Teudiselo, rey visigodo. -549-555: Agila, rey visigodo. -549: Concilio de Valencia. -c.550-559: Cararico, rey suevo. -552: Ayuda bizantina a Atanagildo para derrotar a Agila. -554: Toledo, capital del reino. -555-567: Atanagildo, rey visigodo. -c.559-570: Teodomiro, rey suevo. -560: Conversión de los suevos al catolicismo. -561: I Concilio de Braga. -567: Liuva I nombrado rey de los visigodos en Narbona. -568: Liuva I asocia al trono a su hermano Leovigildo. -569: Leovigildo se casa con Gosvinta, viuda de Atanagildo. -c.569-586: Leovigildo, rey visigodo. -570-583: Miro, rey suevo. -572: Leovigildo recupera Córdoba y Málaga de los bizantinos. II Concilio de Braga. -571-606: Masona, obispo católico de Mérida. -573-577: Leovigildo realiza varias campañas en el Norte. -577-578: Revuelta campesina de la Orospeda. -579: Hermenegildo se casa con la católica franca Ingunda y se convierte al catolicismo. Rebelión contra Leovigildo. -582: Sunna, obispo arriano de Mérida. Exilio de Masona. -583: Autorización de matrimonios mixtos. -583-584: Eborico, rey suevo. -583-585: Audeca, rey suevo. -585: Sisberto asesina a Hermenegildo en Tarragona. Anexión del reino suevo al visigodo. -586-601: Recaredo, rey visigodo. -587: Conversión de Recaredo al catolicismo. Sunna conspira contra Recaredo. -589: Conversión de los visigodos al catolicismo. Celebración del III Concilio de Toledo. -589-590: Concilios de Narbona y I de Sevilla, respectivamente. -592: II Concilio de Zaragoza. -597-598-599: Concilios de Toledo, Huesca y II de Barcelona, respectivamente.
  • 81. -601-603: Liuva II, rey visigodo. -603-610: Witerico, se proclama rey de los visigodos, tras destronar y mandar asesinar a Liuva II. -610-612: Gundemaro, rey visigodo. -612-621: Sisebuto, rey visigodo. -613: Disposición de Sisebuto contra los judíos. -614: Concilio de Egara. -619: II Concilio de Sevilla. -621: Recaredo II, un niño, rey. Asesinado a los pocos días. -621-631: Suintila, rey visigodo. -628: Expulsión de las tropas bizantinas por Suintila. -631-636: Sisenando, rey visigodo. -633: IV Concilio de Toledo. -636-639: Chintila, rey visigodo. -636: V y VI Concilios de Toledo. -639-642: Tulga, rey visigodo. -642-653: Chindasvinto, rey visigodo. Desde 649 asociado a Recesvinto. -646: VII Concilio de Toledo. -649-672: Recesvinto, rey visigodo. Desde 653 en solitario. -653: VIII Concilio de Toledo. -654: Recesvinto promulga el Liber Iudiciorum. -655-656: IX y X Concilios de Toledo, respectivamente. -666: Concilio de Mérida. -672-680: Wamba, rey visigodo. Ungido rey en una ceremonia sacral por Quirico, obispo de Toledo. -675: XI Concilio de Toledo. III Concilio de Braga. -680: XII Concilio de Toledo. -681-687: Ervigio, rey visigodo. Proclamado tras el complot contra Wamba, que ha de retirarse a un convento. -683-684: XIII y XIV Concilios de Toledo, respectivamente. -687-702: Egica, rey visigodo. -688: XIV Concilio de Toledo. -691: III Concilio de Zaragoza. -693-694: XVI y XVII Concilios de Toledo, respectivamente. -c.694-695: Egica asocia a su hijo Witiza al trono. VII. mendea
  • 82. VIII. mendea -702-710: Witiza, rey visigodo. -710: Guerra civil visigoda entre Witiza y Rodrigo. -710-711: Rodrigo, rey visigodo. -711: Reinado de Akhila en el levante hispánico. Invasión árabe. Final del reino visigodo de Toledo.