2. Hyrje---------------------------------------------------------------------------------------------------------- 3
Zhvillimi I Rrjetave ---------------------------------------------------------------------------------------- 4
Kuptimi I Rrjetes ------------------------------------------------------------------------------------------- 6
Perftimet nga Rrjetat -------------------------------------------------------------------------------------- 7
Rolet e Kompjutereve ne Rrjetë------------------------------------------------------------------------- 8
Rjetat peer-to-peer----------------------------------------------------------------------------------------- 9
Topologjitë e Rrjetit ------------------------------------------------------------------------------------- 10
Topologjia Bus -------------------------------------------------------------------------------------------- 11
Topologjia Ring ------------------------------------------------------------------------------------------- 11
Topogjia Star ---------------------------------------------------------------------------------------------- 12
Topologjia an Exten Star -------------------------------------------------------------------------------- 13
Topologjia Hierardinal ---------------------------------------------------------------------------------- 13
Topologjia Mes ------------------------------------------------------------------------------------------- 13
MAC Adresa dhe Ip Adresa ----------------------------------------------------------------------------- 14
Rrjetat e Tipi Domain ----------------------------------------------------------------------------------- 14
Wlan -------------------------------------------------------------------------------------------------------- 14
Çka është Interneti --------------------------------------------------------------------------------------- 15
ISP ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 16
Lidhja e ISP me internet -------------------------------------------------------------------------------- 16
Opcionet e per lidhjen e internetit -------------------------------------------------------------------- 17
Dial-up ------------------------------------------------------------------------------------------------------ 18
Modem Celular ------------------------------------------------------------------------------------------- 18
Modem me kabllo ---------------------------------------------------------------------------------------- 19
Linja Satelitore ------------------------------------------------------------------------------------------- 20
Hierarkija e internetit ----------------------------------------------------------------------------------- 21
Kabllot e Rrjetave ---------------------------------------------------------------------------------------- 22
Qellimi I IP – Adresses ----------------------------------------------------------------------------------- 22
Struktura e IP Adreses ----------------------------------------------------------------------------------- 23
Pjeset e E IP ------------------------------------------------------------------------------------------------ 24
Web Klientet dhe Serveret ------------------------------------------------------------------------------ 25
HTTP -------------------------------------------------------------------------------------------------------- 25
Rrjetat Lokale pa tela ( Wirless) ----------------------------------------------------------------------- 25
Perfitimet nga WLan-et --------------------------------------------------------------------------------- 25
Teknologjite WLAN -------------------------------------------------------------------------------------- 26
Konkluzionet ---------------------------------------------------------------------------------------------- 29
Referencat ------------------------------------------------------------------------------------------------- 29
Rrjeta Kompjuterike 2
3. Rrjetat jan sisteme të lidhura ndërmjet veti, në të cilat marrin pjesë shumë shfrytëzues më qëllim të ndrrimit
të informacioneve. Në kohën e “gurit” të Kompjuterzimit ( Vitet e 50-ta dhe 60-ta) Kompjuteret
përdoreshin kryesishtë nga shkenctar të ndryshëm. Aplikacionet( Programet) Që perdoreshin në atë kohë
ishin kryesishtë të shkruara nga vetë aplikuesit dhe kryesishtë kishin të bëjnë me zgjedhjen e problemeve
matematikore .Hardëer-i ishtë shum I shtrejt ndersa Sofëer-i në anën tjeter ishte shumë I lirë ose në të
shumtën e rasteve shkruhej nga vetë Aplikuesit.
Mirëpo me kohen çmimet e Harëer-it u zvogluan e kompjuteret u bënë interesant edhe per shtesat tjera
te njerëzimit.Nga shumë-llojshmëria e aplikuesve u rriten edhe kërkesat për lloje të ndryshme të Sofëer-
it.
Njerëzia është e varur nga informacionet, të cilat duhet përpunuar që ato mos të humbin aktualitetin.
Mirëpo sasia e informatave po rritet aq shpejtë saqë duhej gjetur zgjidhje të shpejtë për tu ballafaquar me
to.
Në vitin 1957 Rusët e lansuan Sputnik- un në Gjithësi. Kjo ngjarje është nga dy aspekte e rëndësishme për
Historin e Internetit: Sputnik-u ka qenë sateliti i pare i lansuar në gjithësi, I cili do të ndihmonte në
transmetimin e të dhënave p.sh., lidhjet telefonike ndërmjet kontinenteve dhe së dyti Rusët e
demostruan me Sputink-un një përparësi jetëshkurtër në teknikë që kishin në at kohë përkundër SHBA-
ve. Amerikanët e quajtën këtë ngjarje ‘Sputink-shok’ ngase ekzistonte frika që rusët këtë përparësi që
kishin ta përdornin edhe per qëllime ushtarake.
Rrjeta Kompjuterike 3
4. Ka shumë lloje të rrjetave që na ofrojnë lloje të ndryshmë të shërbimeve
.Në rrjedhën e një dite,një person mund të bëje një telefonatë,te shikoj
televizionin,degjon Radio, të kerkoni diqka ne internet , ose edhe të luajë
një video një lojë me dikë në një vend tjetër.
Teknologjia e Komunikimit në vitet 1990, dhe më herët, është kërkuar
ndaras, si rrjetet zanore, video dhe të dhëna kompjuterike të
komunikimit. Secili nga këto rrjete të ndryshme kërkonte një lloj pajisje në
mënyrë që të ketë qasje në rrjet.
Rrjeta Kompjuterike 4
5. Rrjetet janë të madhësive të ndryshme . Ato mund të jenë nga rrjete të thjeshta
që përbehet nga dy kompjutera, deri në rrjeta që lidhin miliona pajisje
Rrjetet e instaluara në zyrat e vogla, ose shtëpitë dhe zyra e shtëpi , jan të
referuara si rrjete SOHO ( Small Office Home Office ) . Rrjetet SOHO Mundësojnë
ndarjen e burimeve , si printera , dokumente, fotografi dhe muzikë midis disa
kompjuterave lokale.
Rrjetet e biznesit dhe rrjetet SOHO zakonisht sigurojnë një lidhje në internet .
Interneti nga mijëra rrjete që janë të lidhura me njëra tjetrën .
Këtu janë të cekura përdorime të tjera të një rrjeti dhe interneti si :
*Ndarja ( Sharing ) me të tjeret në rrjetë e muzikës , video dhe fotografive
*Kërkimit dhe mësimi on-line
*Bisedime ( Chatting ) me Shokë
*Planifikim për pushime
* Blerje dhurata dhe furnizime
Rrjeta Kompjuterike 5
6. Komponentet Themelore të rrjetave ( Basic Network Components )
Ka shumë komponente që mund të jetë pjesë e një rrjeti, për shembull
komputerët personal (PC) , serverët , pajisjet e rrjetave ( Netëorking
Devices ) , Dhe instalim. Këto komponente mund të grupohen në katë
kategori kryesore :
*Hosta
*Pajisjet e përbashkëta periferike
*Pajisjet e rrjetave ( Netëorking Devices)
*Mediat e rrjetave – kabllot ( Netëorking Media )
Hostat janë paisjeqë dërgojnë dhe pranojnë mesazhe direct në të gjithë
rrjetin.
Pajisjet periferike të përbashkëta nuk janë të drejtpërdrejt të lidhur në rrjet,
por në një vend janë të lidhura me Host.
Pajisjet e Rrjetit, si dhe mediat e rrjetit përdorën për lidhjen e hostave. Disa
pajisje mund të luajnë më shumë se një rol, në varësi se si ato janë të
lidhura.
Rrjeta Kompjuterike 6
7. Në rrjetë e thjeshtë përbëhet nga disa kompjutera, dhe është e lehtë të
parashikoj se sit ë gjitha llojet e komponentëve mund të lidhën. Me rritjen e
rrjetave, është më e vështirë të mbajnë gjurmët e vendodhjes së secilit
component, dhe se si secili është e lidhur me rrjetin
Rrjetat me kabllo kërkojnë shumë kabllo për instalim të rrjetit dhe pajisje
për të siguruar lidhje për të gjithë hostat në rrjetë. Kur instalohen rrjetet,
një topologji fizike është e nevojshme që të krijohet në mënyrë që të
rëgjistrohet secili host se ku është I vendosur dhe se ai është e lidhur me
rrjetin.
Topologjitë fizike që më së shumti përdoren jan Bus, Ring, Star, dhe Mesh.
Këto janë dhënë në figurën e më poshtëm
Rrjeta Kompjuterike 7
8. Janë të lidhur të gjithë kompjuterët në një kabllo (në gjatësin e një
kablloje) dhe nëse njëri kompjuter bjen nga sistemi atëherë të gjithë
kompjuterët që janë të lidhur në gjatësin e asaj kablloje bijnë nga sistemi.
Përdoret kabllo koaksiale (kabllo e antenës) me rezistencë 50 Ω/m. Pa
marrë parasysh se sa është madhësija e rrjetit ekzistojnë 2 konektor.
Rrjeta Kompjuterike 8
9. Karakteristikë e kësaj topologjie është se kompjuterët janë të lidhur në
çark rrethor dhe fjalen e ka ai kompjuter të cilit I ka ardhur Tokeni
(zhitoni). Në topologjinë ring të gjitha nyjet janë të lidhura në një kabllo,
kurse skajet jan të mbyllura
Kjo topologji është e vetmja topologji që siguron transmisionin
deterministic. Pajisja për lidhje unazore është Hub-I MSAU (Multi Station
Access Unit). E metë e kësaj topologjie është se nëse një nyje bije mund
të ndikoj në tër rrjetin dhe instalimi I sërishëm mund të jetë shum I
komplikuar.
Rrjeta Kompjuterike 9
10. Topologjia star lidhë të gjithë kabllot në një pikë qendrore.
Kjo pikë zakonisht është një hub ose switch. Në këtë topologji
kompjuterët janë të pavarur (d.m.th., nëse një kompjuter
bjen nga sistemi I rrjetës, të tjerët kan qasje në rrjet).
Rrjeta Kompjuterike 10
11. Topologjia An extenden star lidh yjet individuale së bashku
duke I lidhur hubs/sëitches. Kjo e zgjat gjatësinë dhe
madhësinë e rrjetës.
Rrjeta Kompjuterike 11
12. Topologjia hierarchical është e krijuar ngjashëm si ajo
extenden star. Në vend se të lidhet së bashku hubs/switches,
sistemi është I lidhur me kompjuter. Kompjuteri kontrollon
trafikun në topologji.
Rrjeta Kompjuterike 12
13. Topologjia mesh përdoret kur nuk guzon të ketë absolutisht ndërprerje
në komunikime. Sistemet kontrolluese të termocentraleve nukleare janë
një shkembull I këtij lloji të topologjisë. Siç mund të shihni në figurën e më
poshtme, secili host është I lidhur me të gjithë të tjerët. Kjo gjithashtu
reflekton dizajnin e internetit, që ka shumë rrugë për secilin nga
lokacionet.
Rrjeta Kompjuterike 13
14. Wireless Lan është një menyrë fleksibile e komunikimit si një zgjerim I
rrjetave lokale (LAN) klasike, si një mënyrë alternative ndaj atyre LAN
klasike. Duke shfrytëzuar valët elektromagnetike, Wlan-et transmetojnë
dhe pranojnë të dhëna nëpërmjet ajrit pa pasur nevojë për përçues.
Rrjeta Kompjuterike 14
15. Çdo ditë miliona njerëz shkëmbejnë informacion nëpërmjet internetit –
por saktësisht qka është internet? Interneti është koleksion botëror I
rrjetave kompjuterike të cilat bashkëpunojnë me njëra tjetren në këmbim
informative standard të përbashkëta.
Përveç kabllove të telefonit, kabllove me fibra optike, transmetimet
wireless dhe lidhje satelitore, përdoruesit e internetit mund të
shkëmbejnë informacion në një larmi formash. Interneti është rrjetë I
rrjetave që lidhë përdorues (usera) në çdo vend të botës
Rrjeta Kompjuterike 15
16. Çdo shtëpi, apo organizatë biznesi që do të lidhët në internet duhet të
përdorin një Internet Service Provider (ISP).Një ISP është një kompani që
ofron përkrahje dhe lidhje në internet. Ai gjithashtu mund të ofroj
shërbime të tilla si shtesë Email dhe Web bosting.
. Askush nuk mundë të lidhet në internet pa kompjuter, dhe askush nuk
mundë të merr internet pa kaluar përmes njnë ISP.
ISP-të mund të ofrojnë shërbime të kufizuar në një zonë të vogël
gjeografike, ose mund të ketë një shumëllojshmëri të shërbimeve dhe
mbështetë të gjithë, d.m.th., me miliona konsumatorë. ISP-të gjithashtu
ndryshojnë në lidhje më llojet e teknlogjive dhe shpejtësinë që ato
ofrojnë. Shembuj më të mirë të njohur si ISP janë IPKO, PTK, KUJTESA
etj.
Rrjeta Kompjuterike 16
18. Zgjedhja e Internetit varet nga teknologjia në disponim, sostoja,qasja në
pajisjet që përdoren, përdorimi I mediave dhe shpejtësinë e lidhjes.
Pjesa më e madhe e teknlogjive të shfaqura më poshtë përdoren në atë
shtëpi dhe në biznese të vogëla.
Paisjet të cilat mund ti lidhim me internet janë: Dial-Up, Modem Celular ,
Modem me Kabllo , Linja Satelitore
Rrjeta Kompjuterike 18
19. Në mënyreë që komunikimi të realizohet në mes të burimit
dhe destinacionit , duhet të jetë I pranishëm një lloj I kanalit .
Një kanal ose medium , siguron një rrugë nëpër të cilën
dërgohet informacioni . Në botën e rrjetit , medium zakonisht
është një lloj kabllo fizike. Ajo mund të jetë gjithashtu vale
Elektromagnetike , në rastin e rrjetave pa tela . Lidhja në mes
të burimit dhe destinacionit mund të jetë e drejtpërdrejt ose e
tërthortë dhe mund të kaloj në lloje të shumta të mediave .
Ekzistojnë shumë lloje të ndryshmë të kabllove për të
ndërlidhur pajisje të ndryshme në një NOC ose një rrjet local.
Ka dy lloje të kabllove fizike:
Kabllot me Metal , që zakonisht jan të bakrit , përcjelljen e
informatikës e bëjne përmes pulseve elektrike
Kabllot Fibër Optike , që zakonisht përbëhet nga qelqi ose
plastika . Për Rrjetapërcjellë informatën përdorin dritën
të Kompjuterike 19
20. Një Host I nevjitet një IP adresë që të merr pjesë në internet.
IP adresa është një adresë logjike e rrjetit që e identifikon një host
Ajo duhet të jetë e konfiguara si duhet dhe të jetë unike për të
komunikuar me paisje të tjera në internet .
Një IP adresë është caktuar një interface të rrjetës për të konektuar një
host . Kjo lidhje zakonisht bëhet në një NIC kartelë të instaluara në pajisje.
Rrjeta Kompjuterike 20
21. Një IP adresë është e thjesht një seri prej 32 BIT-ave binary (zero dhe
njishe). Është shumë e vështirë për njerzitë të lexojnë një IP adresë binare.
Për këtë arsye, 32BIT-at janë grupuar në katër 8-bit-ëshe (bytes) të
quajtura Oktete.
Kur një hosti I konfigurohet një IP adresë, ajo shkruhet me numra si
192.168.1.5.
Paramendoni nëse keni pasur për të shkruar në vlera binare në 32-bit,
vlera ekuvalente e saj është-11000000101010000000000100000101. Nëse
vetëm një bit është shkruar gabim, adresa e hostit do të jetë e ndyshme
dhe ky host mund të mos komunikoj në rrjetë.
Rrjeta Kompjuterike 21
22. Ip adresa është e përbërë nga dy pjesë . Pjesa e parë indentifikon rrjetin (
Network) ndersa pjesa e dytë identifkon hostin në atë rjetë. Të dyja pjesët
përbëjneë një IP adresë.
Si shembull, nese një hostë ka Ip adresën 192.168.18.57, tre oktetet a para
(192.168.18), identifikojnë pjesën e adresës së rrjetit (Network), dhe
objekti I fundit (57) identifikon host-in.
Një tjetër shembull I një hierakie është sistemi I rrjetit telefonik . Numri I
Telefonit , kodi I vendit , kodin e zonës dhe shkëmbimit paraqesin adresën
e rrjetit dhe digjitata e mbetur paraqesin numrin e telefonit local
Rrjeta Kompjuterike 22
23. Teknologjia Infrared
Infrared (IR) sistemet përdorin frekuenca shumë të mëdha, vetëm pak më të ulëta se
të dritës së dukshme në spektrin elektromagnetik, për të bartur informacione. Sikur
drita, IR nuk mund të depërton në ambientet e ngurta; që të kemi komunikim në mesë
të pajisjeve më IR duhet të kenë pamje optike në mes veti. Kjo teknologji mund të
përdoret vetëm në distance shumë të shkurtëra në mes të pajisjeve komunikuese
prandaj nuk është shum e përshtatshme
Teknologjia Bluetooth
Është një tekonologji e së ardhmes e quajtur Ëireless P ersonal Area Netëorking (ËPAN)
e cial ka perfituar një perkrahje të madhe ne industri dhe e cila do të ko-ekzistojë me
shumicën e LAN-ve . Është një tekonologji e cila do të mundësojë Link prej 1 Mbps në
mes të paisjeve të ndryshme si :
Telefonave Celular , Kompjutereve Mobile , ( të lëvizshëm ) dhe paisjeve tjera si dhe
lidhje te vazhdueshme në internet pa nderpreje . Kjo teknologji I ka mbledhur një
numëer të madh te paisjeve të ndryshme dhe ka mundesuar komunikmin ne mes tyre
si ne fig.
Rrjeta Kompjuterike 23
24. Ky konfiguracion është , po thuajse njëjt më atë Peer-to-Peer
( Prej pike ne pikë ) per këto kemi të bëjmë me paisje shtesë
të quajtuara Access Point ( Pikë të qasjes ) . Pika e qsjes është
perdorur për të zgjeruar hapsirën e mbulimit , ashtu që
kompjuteret të mund të komunikojnë në distanca më ta
mëdha . Pika e qasjes është e lidhur me rrjeten LAN klasike ,
prej ku mundëson edhe lidhje me rrjeta tjera psh në rrjetën
WAN ( Internet )
Rrjeta Kompjuterike 24
25. Pasi qe Access Point ( Pika e Qasjes ) nuk ka
mundësi që të mbuloj një hapsirë të pa kufishme
, atëhere në disa hapsira më të mëdha , duhet që
të vendosim më shum pika të qasjes në atë
mënyre që të mundësohet qasje në një hapsirë
më të gjerë.
Rrjeta Kompjuterike 25
26. KONKLUZIONET
Te Mirat e e Rrjetave
Rrjetet janë me madhësi të ndryshme. Ata ndryshojnë nga rrjete të thjeshta që përbëhen nga dy
kompjuterë, në rrjete që lidhin miliona pajisje. Rrjetet e instaluara në zyra të vogla ose në zyra në
shtëpi njihen si rrjete SOHO (Small Office Home Office). Rrjetet SOHO mundësojnë ndarjen e
resurseve, si printera, dokumente, fotografi dhe muzikë, ndërmjet disa kompjuterave të lidhur
lokalisht.
Në biznes, rrjete të mëdha mund të përdoren për të reklamuar dhe shitur produktet, porositur
pajisje dhe komunikuar me klientët. Komunikimi në rrjet zakonisht është më i efektshëm dhe më i
lirë se format tradicionale të komunikimit, si posta e zakonshme ose telefonatat jashtë rrethit dhe
shtetit. Rrjetet lejojnë komunikim të shpejtë, si posta elektronike dhe mesazheri i çastit, dhe
sigurojnë ruajtje dhe marrje informacioni nga servera të ndryshëm në rrjet.
Rrjetet e biznesit dhe ato SOHO zakonisht kanë një lidhje në Internet. Interneti konsiderohet
“rrjeti i rrjeteve”, sepse ai në të vërtetë përbëhet nga mijëra rrjete që lidhen me njëri-tjetrin.
REFERENCAT
AVDULLAH JASIQI ……. RRJETAT KOMPJUTERIKE
www.wikipedia.org Rrjeta Kompjuterike 26