ในสภาวะปัจจุบันที่มีเทคโนโลยีเป็นแรงขับเคลื่อนให้สังคมมีความก้าวหน้าในทุกด้าน ผลที่ตามมาประการหนึ่งย่อมเป็นการขยายตัวของชุมชนและการพัฒนาท้องถิ่นสู่ความทันสมัย ซึ่งเป็นการปรับตัวที่ประเทศต่างๆ ทั่วโลกต้องเผชิญอย่างไม่อาจหลีกเลี่ยงได้ ในระยะเวลา 10 ปีที่ผ่านมาประเด็นดังกล่าวได้กลายเป็นวาระที่ประชาคมระหว่างประเทศให้ความสำคัญเป็นอย่างมาก โดยได้มีการริเริ่มก่อตั้งองค์การ United Cities and Local Government (UCLG) เพื่อสนับสนุนให้ท้องถิ่นทุกระดับมีศักยภาพในการจัดการตนเอง นอกจากนี้ UCLG ยังเป็นเสมือนตัวกลางเสริมสร้างความร่วมมือระหว่างผู้นำท้องถิ่นต่างๆ ทั่วโลกให้เป็นประชาคมที่เข้มแข็ง ด้วยเหตุดังกล่าว จึงถือได้ว่า UCLG มีความน่าสนใจในฐานะที่เป็นองค์การระหว่างประเทศระดับโลกแห่งแรกที่มีพันธกิจเพื่อสนับสนุนการพัฒนาองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นทั่วโลกโดยตรงและควรแก่การที่ประเทศไทยจะสร้างความร่วมมือเพื่อยกระดับให้ท้องถิ่นไทยมีความก้าวหน้าและเข้มแข็ง

1. UCLG กับการเดินหน้าสร้างท้องถิ่นที่เข้มแข็งในระดับสากล
จุฑามาศ พูลสวัสดิ์
ทู้ช่วยตักวิจัย
แทตงาตตโยถายสาดารฒะเพื่อการพัถตาอตาคตของเมือง
ศูตย์ศึกษามหาตครและเมือง วิณยาลัยรัฐกิจ มหาวิณยาลัยรังสิต

2. 2
UCLG กับการเดินหน้าสร้างท้องถิ่นที่เข้มแข็งในระดับสากล
เรียบเรียงโดย จุฑามาศ พูลสวัสดิ์
ผู้ช่วยนักวิจัย
แผนงานนโยบายสาธารณะเพื่ออนาคตของเมือง

3. 3
ผู้เรียบเรียง : นางสาวจุฑามาศ พูลสวัสดิ์
บรรณาธิการบริหาร : นางสาวยุวดี คาดการณ์ไกล
บรรณาธิการฝ่ายวิชาการ : นางสาวยุวดี คาดการณ์ไกล
กองบรรณาธิการ : นายฮาพีฟี สะมะแอ, นางสาวณัฐธิดา เย็นบารุง, นายอรุณ สถิตพงศ์สถาพร
ปก : นางสาวณัฐธิดา เย็นบารุง
รูปเล่ม : นางสาวณัฐธิดา เย็นบารุง
ปีที่เผยแพร่ : กันยายน พ.ศ. 2558
ผู้เผยแพร่ : ศูนย์ศึกษามหานครและเมือง มหาวิทยาลัยรังสิต ร่วมกับมูลนิธิส่งเสริมปัญญาสาธารณะ (CPWI) ภายใต้
แผนงานนโยบายสาธารณะเพื่อการพัฒนาอนาคตของเมือง
ผู้สนับสนุน : สานักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)

4. 4
UCLG กับการเดินหน้าสร้างท้องถิ่นที่เข้มแข็งในระดับสากล
ในสภาวะปัจจุบันที่มีเทคโนโลยีเป็นแรงขับเคลื่อนให้สังคมมีความก้าวหน้าในทุกด้าน ผลที่ตามมา
ประการหนึ่งย่อมเป็นการขยายตัวของชุมชนและการพัฒนาท้องถิ่นสู่ความทันสมัย ซึ่งเป็นการปรับตัวที่
ประเทศต่างๆ ทั่วโลกต้องเผชิญอย่างไม่อาจหลีกเลี่ยงได้ ในระยะเวลา 10 ปีที่ผ่านมาประเด็นดังกล่าวได้
กลายเป็นวาระที่ประชาคมระหว่างประเทศให้ความสาคัญเป็นอย่างมาก โดยได้มีการริเริ่มก่อตั้งองค์การ
United Cities and Local Government (UCLG) เพื่อสนับสนุนให้ท้องถิ่นทุกระดับมีศักยภาพในการจัดการ
ตนเอง นอกจากนี้ UCLG ยังเป็นเสมือนตัวกลางเสริมสร้างความร่วมมือระหว่างผู้นาท้องถิ่นต่างๆ ทั่วโลกให้
เป็นประชาคมที่เข้มแข็ง ด้วยเหตุดังกล่าว จึงถือได้ว่า UCLG มีความน่าสนใจในฐานะที่เป็นองค์การระหว่าง
ประเทศระดับโลกแห่งแรกที่มีพันธกิจเพื่อสนับสนุนการพัฒนาองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นทั่วโลกโดยตรง
และควรแก่การที่ประเทศไทยจะสร้างความร่วมมือเพื่อยกระดับให้ท้องถิ่นไทยมีความก้าวหน้าและเข้มแข็ง
รู้จัก UCLG
United Cities and Local Government หรือ UCLG เป็นองค์การระหว่างประเทศระดับโลกที่ก่อตั้ง
ขึ้นในปีค.ศ. 2004 มีสานักงานใหญ่อยู่ ณ เมืองบาร์เซโลนา ประเทศสเปน โดย UCLG มีเป้าหมายหลักใน 3
ด้าน ได้แก่
1. ส่งเสริมให้รัฐบาลส่วนท้องถิ่นตลอดจนตัวแทนท้องถิ่นมีบทบาทและอานาจมากขึ้นในระดับระหว่าง
ประเทศ
2. เป็นแหล่งข้อมูลหลักเพื่อผลักดันให้เกิดประชาธิปไตย ประสิทธิภาพและนวัตกรรมที่ริเริ่มโดยท้องถิ่น
รวมทั้งสนับสนุนให้ประชาชนมีความใกล้ชิดกับการบริหารส่วนท้องถิ่นมากขึ้น
3. เสริมสร้างให้เกิดความเชื่อมั่นในมาตรฐานของท้องถิ่นในระดับสากล
คณะทางานของ UCLG ซึ่งมีหน้าที่ผลักดันให้ภารกิจต่างๆ ขององค์การให้บรรลุเป้าหมาย ประกอบ
ไปด้วย สานักงานฝ่ายบริหาร มีบทบาทหลักในการดูแลภารกิจทั่วไปและแต่งตั้งคณะกรรมาธิการด้านต่างๆ
ซึ่งคณะกรรมาธิการดังกล่าวจะมีบทบาทกาหนดและนานโยบายของ UCLG ไปสู่การปฏิบัติต่อไป ทั้งนี้
คณะกรรมาธิการแต่ละชุดยังมีอานาจแต่งตั้งคณะทางาน(Working Groups) ขึ้นเป็นการเฉพาะ เพื่อทาหน้าที่
สร้างความร่วมมือระหว่าง UCLG กับรัฐบาลท้องถิ่นในพื้นที่ต่างๆ ให้แน่นแฟ้นผ่านการจัดกิจกรรมที่
หลากหลาย
ทั้งนี้ภารกิจของ UCLG ที่ดาเนินการมาต่อเนื่องตั้งแต่ปีค.ศ. 2004 เพื่อเสริมสร้างความเข้มแข็ง
ให้แก่ท้องถิ่นทั่วโลกจะครอบคลุมใน 4 มิติ ได้แก่

5. 5
1. International Agenda : เน้นการให้ความช่วยเหลือและสร้างความร่วมมือเพื่อแก้ไขปัญหาที่ท้องถิ่น
ทั่วโลกเผชิญร่วมกัน เช่น ปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ปัญหาด้านที่อยู่อาศัย เป็นต้น
2. Local Governance : เสริมสร้างการบริหารจัดการท้องถิ่นที่ดีโดยเน้นให้ประชาชนเข้าถึงบริการขั้น
พื้นฐานอย่างทั่วถึง จัดตั้งกองทุนท้องถิ่น ตลอดจนสนับสนุนให้เกิดการกระจายอานาจและความเท่า
เทียมทางเพศระหว่างประชาชน
3. Cooperation : ประสานความร่วมมือทั้งในด้านการเรียนรู้และการพัฒนาร่วมกัน
4. Sustainable Urban Development : ส่งเสริมให้เกิดการพัฒนาเมืองที่ยั่งยืนผ่านการวางแผนเชิงกล
ยุทธ์ล่วงหน้าเพื่อลดความเสี่ยงที่จะเกิดภัยพิบัติต่างๆ ตลอดจนสนับสนุนให้เกิดการรวมตัวทาง
สังคมและวัฒนธรรม
ความก้าวหน้าในการสร้างความร่วมมือที่ผ่านมาของ UCLG
หน้าที่สาคัญที่สุดประการหนึ่งที่ UCLG ต้องดาเนินการเพื่อนาไปสู่การบรรลุเป้าหมายในการพัฒนา
ท้องถิ่นของประเทศต่างๆ คือการจัดประชุมประจาปีอย่างต่อเนื่อง โดยการประชุมจะแบ่งเป็น 2 ระดับ ได้แก่
Executive Bureau เป็นการประชุมระดับฝ่ายบริหารองค์การเพื่อริเริ่มและเตรียมการสาหรับการจัดประชุม
World Council ประจาปี ซึ่งการประชุมอีกระดับที่ว่าก็คือ World Council ถือเป็นการหารือที่สาคัญที่สุด
เพราะนอกจากจะมีการประมวลข้อมูลข่าวสารด้านการพัฒนาท้องถิ่นให้สมาชิกได้ทราบแล้ว ยังเป็นโอกาสที่
ทาให้สมาชิกของ UCLG ได้มาพบปะและประสานความร่วมมือผ่านกิจกรรมต่างๆ ตามจุดเน้นในการประชุม
แต่ละครั้ง นอกจากนี้การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในที่ประชุมยังก่อให้เกิดการสร้างเครือข่ายและความเป็นหุ้นส่วน
ระหว่างผู้แทนและรัฐบาลท้องถิ่นจากประเทศทั่วโลกอีกด้วย โดยการประชุม World Council แต่ละครั้งที่ผ่าน
มามีรายละเอียดดังนี้
 Dakar 2012 - World Council
การประชุมระดับโลกประจาปี ค.ศ.2012 ของ UCLG จัดขึ้นในวันที่ 4 – 6 ธันวาคม ณ กรุงดาการ์
เมืองหลวงของประเทศเซเนกัลซึ่งอยู่ในทวีปแอฟริกา โดยมีรัฐบาลและผู้แทนจากท้องถิ่นต่างๆ เข้าร่วม
มากถึง 500 แห่ง วัตถุประสงค์หลักที่ UCLG จัดให้มีการประชุมประจาปีอย่างต่อเนื่องก็เพื่อเปิดโอกาสให้
สมาชิกได้มาพบปะและสร้างความร่วมมือเป็นประชาคมระหว่างประเทศที่มีความเข้มแข็งและพร้อมต่อ
การพัฒนา
วาระสาคัญสาหรับการประชุมในปี ค.ศ.2012 คือ 6th Africities Summit ว่าด้วยการรวมตัวที่เป็น
เอกภาพของรัฐบาลท้องถิ่นในภูมิภาคแอฟริกา โดยข้อสรุปหลักที่ได้จากการประชุมคือ “Building Africa
starting from its territories” หรือการสร้างแอฟริกาโดยเริ่มต้นจากดินแดนของแอฟริกาเอง ซึ่งการจัด
ประชุมของ UCLG เป็นเสมือนช่องทางที่ช่วยเชื่อมโยงให้เกิดความร่วมมือและการแลกเปลี่ยนเรียนรู้
ระหว่างผู้ที่เข้าร่วมโครงการพัฒนาดังกล่าว

6. 6
 Rabat 2013 – World Council
การประชุมระดับโลกประจาปี ค.ศ.2013 ของ UCLG จัดขึ้นระหว่างวันที่ 1 – 4 ตุลาคม ณ กรุง
ราบัต เมืองหลวงของประเทศโมร็อกโก โดย 2 ปีที่ผ่านมาประเทศในทวีบแอฟริกายังได้รับมอบหมายให้
เป็นประเทศเจ้าภาพจัดการประชุมอย่างต่อเนื่อง ในปีนี้มีผู้เข้าร่วมประชุมมากกว่า 3,000 คนจากกว่า
100 ประเทศทั่วโลก ทั้งนี้ วาระสาคัญที่ถูกหยิบยกมาหารือในการประชุมดังกล่าวได้แก่เรื่อง “Imagine
Society, Build Democracy” หรือการสร้างสังคมในอุดมคติและการสร้างประชาธิปไตยผ่านการเสริมสร้าง
ความเข้มแข็งในด้านต่างๆ เช่น การเสริมสร้างความกินดีอยู่ดี การจัดการความแตกต่างหลากหลาย การ
สร้างธรรมาภิบาลใหม่ เป็นต้น ในขณะเดียวกัน นอกจาก UCLG แล้ว ประชาคมระหว่างประเทศอื่นๆ
รวมทั้งสหประชาชาติ (United Nations) ต่างก็ให้ความสาคัญต่อการพัฒนาสู่เป้าหมายของการเป็นสังคม
แห่งประชาธิปไตยที่ดีเช่นเดียวกัน โดยได้กาหนด Agenda for the 21st Century เพื่อตั้งเป้าให้ส่วน
ท้องถิ่นทั่วทุกภูมิภาคทั่วโลกมีบทบาทจัดการตนเองได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งแผนปฏิบัติการสาหรับ
ศตวรรษที่ 21 นี้ก็มีความสอดคล้องกับหลักการ “Imagine Society, Build Democracy” ด้วยเช่นกัน
แนวทางสาหรับการพัฒนาที่ได้จากการประชุมครั้งนี้แบ่งออกเป็น 2 ประเด็น ได้แก่
1. กระตุ้นให้ผู้นาหรือผู้มีอานาจในท้องถิ่นสร้างผลงานที่พัฒนาความเป็นอยู่ที่ดีตลอดจนการมีส่วนร่วมของ
ชุมชนอย่างเป็นรูปธรรมหลังปีค.ศ.2015
2. เข้าใจถึงความท้าทายใหม่ๆ และแสวงหาวิธีการรับมือกับการเพิ่มจานวนของประชากรในเขตเมืองที่มา
พร้อมกับปัญหาเรื่องที่อยู่อาศัย
 Haikou 2014 - World Council
การประชุมระดับโลกประจาปี ค.ศ.2014 ของ UCLG จัดขึ้นระหว่างวันที่ 23 – 26 พฤศจิกายน
ณ เมืองไหโขว่ ของประเทศจีน ปีนี้ยังถือเป็นโอกาสสาคัญที่ UCLG ก่อตั้งครบรอบ 10 ปีอีกด้วย โดย
หัวข้อสาคัญสาหรับการประชุมคือการสร้างความมั่นใจในการเข้าถึงบริการขั้นพื้นฐาน ซึ่งหุ้นส่วนและ
สมาชิกของ UCLG ต้องร่วมกันแสวงหาแนวทางที่ชัดเจนเพื่อให้พลเมืองในทุกพื้นที่มีส่วนร่วมในการ
จัดหาและการใช้บริการพื้นฐานอย่างทั่วถึง รวมทั้งลดความเหลื่อมล้าไม่ว่าจะเป็นในประเด็นเรื่องเพศและ
โอกาสทางสังคมเพื่อนาไปสู่การพัฒนาท้องถิ่นอย่างมั่นคงและยั่งยืนซึ่งเป็นเป้าหมายหลักที่สมาชิก
UCLG ต่างก็ยึดถือร่วมกัน ตลอดการประชุมทั้ง 4 วันได้มีการหารือถึงรายละเอียดที่ต่อเนื่องกันใน 3
ประเด็น คือ การจัดบริการสาธารณะให้แก่เมืองอย่างทั่วถึง การเข้าถึงน้าเพื่ออนาคตที่ยั่งยืน และประเด็น
สุดท้ายคือนวัตกรรมการบริหารจัดการที่ดีเพื่อลดความไม่เท่าเทียม ผลการประชุมก่อให้เกิดวิสัยทัศน์
ใหม่ๆ ที่ช่วยกระตุ้นส่งเสริมให้รัฐบาลท้องถิ่นมีบทบาทเพิ่มขึ้นทั้งด้านการสร้างสรรค์และพัฒนา
นอกจากการประชุมประจาปีแล้ว ในปีค.ศ.2014 ยังมีการจัดพิธีมอบรางวัล 2014 International
Award for Urban Innovation ระหว่างวันที่ 27 – 29 พฤศจิกายน ณ เมืองกว่างโจว ซึ่งมีทั้งการมอบ
รางวัลและการประชุมหารือในประเด็นที่น่าสนใจเกี่ยวกับนวัตกรรมของเมืองอีกด้วย

7. 7
ความสาเร็จของ UCLG และโอกาสสาหรับประเทศไทย
ในปัจจุบันอาจกล่าวได้ว่า UCLG เป็นองค์การที่มีสมาชิกที่เป็นรัฐบาลท้องถิ่นจากประเทศต่างๆ ซึ่ง
ใหญ่ที่สุดในโลก และยังเดินหน้าประสานความร่วมมือของสมาชิกผ่านการจัดประชุมในระดับต่างๆ อย่าง
ต่อเนื่อง เช่น การจัดประชุมสานักงานฝ่ายบริหาร การประชุมนายกเทศมนตรีจากองค์กรปกครองส่วน
ท้องถิ่นที่เป็นสมาชิก ตลอดจนการประชุมเพื่อหารือในประเด็นต่างๆ ที่กาลังได้รับความสนใจอยู่ในปัจจุบัน
โดยล่าสุดในเดือนเมษายนปีค.ศ.2015 ได้มีการจัดประชุม World Water Forum ครั้งที่ 7 ซึ่งเป็นการหารือ
ปัญหาเรื่องน้าสาหรับการอุปโภคบริโภคในระดับโลก จึงนับได้ว่าการดาเนินงานของ UCLG ที่ผ่านมา
ค่อนข้างประสบความสาเร็จ เนื่องจากได้รับการตอบรับอย่างดีจากประชาคมท้องถิ่นทั่วโลกและมีจานวน
สมาชิกเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยสมาชิกที่ UCLG เปิดรับมิได้มีเพียงแต่ส่วนท้องถิ่นเท่านั้น แต่ยังรวมถึง
หน่วยงานและปัจเจกบุคคลจากทุกภาคส่วนที่สนใจด้วย ทั้งนี้ องค์ความรู้ ตลอดจนข้อสรุปอันเป็นผลมาจาก
การประชุมและความร่วมมือระหว่าง UCLG กับสมาชิกได้กลายเป็นเครื่องมือสาคัญที่ก่อให้เกิดการ
เปลี่ยนแปลงและพัฒนาท้องถิ่นในพื้นที่ต่างๆ สู่ความทันสมัย และในขณะเดียวก็ยังส่งเสริมให้ท้องถิ่นมีความ
เข้มแข็งมากขึ้นด้วย
ปัจจุบันทั่วโลกได้ให้ความสาคัญกับการกระจายอานาจสู่ท้องถิ่นและส่งเสริมให้ท้องถิ่นมีศักยภาพใน
การจัดการตนเองโดยผ่านการให้ความรู้และการประสานความร่วมมือจากหน่วยงานที่เชี่ยวชาญ อาทิ UCLG
รวมทั้งยังส่งเสริมให้ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมในกิจกรรมของท้องถิ่นที่หลากหลาย สาหรับประเทศไทยเอง
กระแสเรื่องการพัฒนาเมืองและท้องถิ่นก็เป็นเรื่องที่มีความสาคัญและส่งผลกระทบต่อความก้าวหน้าของ
ประเทศมากเช่นกัน แต่ที่ผ่านมาการดาเนินนโยบายเรื่องดังกล่าวก็ยังไม่เห็นผลเป็นรูปธรรมชัดเจนเท่าใดนัก
เมื่อมีการก่อตั้ง UCLG ขึ้น จึงถือเป็นโอกาสสาคัญที่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นของไทยจะเข้าร่วมเป็น
สมาชิกเพื่อสร้างเครือข่ายความร่วมมือกับท้องถิ่นในภาคส่วนอื่นๆ จากทั่วโลก ตลอดจนนาองค์ความรู้ที่
ได้มาพัฒนาให้ท้องถิ่นไทยก้าวหน้าสู่ความเข้มแข็ง ทันสมัย และมีสุขภาวะที่ดีอย่างยั่งยืน
เอกสารอ้างอิง
ข้อมูลจาก United Cities and Local Government (UCLG) http://www.uclg.org