cultuurcentra en gemeenschapscentra: gisteren, vandaag en morgen

1. Cultuurcentra en gemeenschapscentra:
gisteren, vandaag en morgen
Evi Gillard, VVC (2015)

2. 40 jaar culturele centra: the movie
https://www.youtube.com/watch?v=g-kyxR2DPAY

3. QUIZ
Welke zijn de drie oudste cultuurcentra?

6. GISTEREN
“Het concept van cultureel centrum
was nieuw, het gebouw was nieuw en
de invulling ervan was een open kans”
Piet Jaspaert,
eerste directeur CC Hasselt in 1972
Uit: brieven aan CC’s en GC’s, 2013
https://colloquium2013.wordpress.com/brieven/
Foto: CC De Schakel, Waregem
(opening 30 juni 1972)

7. I.
Gemeente voert een
kwalitatief en duurzaam
lokaal cultuurbeleid
II.
Gemeente organiseert
laagdrempelige bib
III.
Gemeente (lijst)
organiseert een
cultuurcentrum
De gemeente ontwikkelt een
integraal en duurzaam
cultuurbeleid,
met bijzondere aandacht
voor: gemeenschapsvorming,
cultuureducatie en
het bereiken van
kansengroepen
1. Een eigen cultuuraanbod met lokale
en regionale uitstraling realiseert dat
inspeelt op de vragen en behoeften
van diverse bevolkingsgroepen en
aandacht heeft voor de spreiding en
wisselwerking met door de Vlaamse
overheid gesubsidieerde en
ondersteunde gezelschappen
2. Actief ondersteuning biedt aan
amateurkunsten en (sociaal-)culturele
verenigingen
3. Inzet op een aangepast aanbod van
kunst- en cultuureducatie i.s.m.
relevante actoren
Specifiëring van de
beleidsprioriteit in het Besluit:
Decreet lokaal cultuurbeleid (2012)

8. 68 cultuurcentra
13 A
21 B
32 C
Antwerpen Brussel
Gent
Gemeenschapscentra?
7 vzw de Rand
57 VVC-lid
200 gemeenten

9. Gemeenschapscentra
- De vele gezichten van gemeenschapscentra (2010):
LOCUS ging in 2009 op bezoek in 16 gemeenten om te zien hoe de gemeenschapscentra op
het terrein functioneren.
http://www.locusnet.be/portaal/Locus/LokaalCultuurmanagement/Gemeenschapscentra
- Cijferregistratie (2010) bij 24 gemeenschapscentra:
VVC verzamelde in 2010 cijfers bij gemeenschapscentra.
http://www.cultuurcentra.be/in-cijfers.html

10. VANDAAG
“Beste culturele centra, tijdens onze
stages bij u, zijn wij telkens
liefhebbers tegengekomen.
Bezoekers met veel sympathie voor
het huis, vrienden, fans. U brengt
verbeelding in hun leven, creativiteit
en artistieke input. Koester hen,
want ze houden van u.”
(Ann De Weerdt en studenten Karel de Grote Hogeschool)
Uit: brieven aan CC’s en GC’s, 2013
https://colloquium2013.wordpress.com/brieven/

11. wettelijk kader anno 2015
 Middelen voor lokaal cultuurbeleid, bibliotheken en cultuurcentra naar het
gemeentefonds
 Gemeenschapscentra:
 in decreet LCB vooral infrastructuurvoorwaarde, (LCB: 1-euro subsidie)
 Projectsubsidies participatiedecreet voor kansengroepen (ouderen, kinderen, armoede,
andersvaliden, d ) : 500.000 euro maar in 2015: gehalveerd naar 250.000 euro voor 30-35 gc’s
 Decreet lokaal cultuurbeleid ?
 Art.38 “intergemeentelijke samenwerking voor afstemming cultuurcommunicatie en –aanbod”

12. QUIZ
HOEVEEL % van de CC’s zijn:
- VZW (met personeel)
- VZW (enkel voor programmatie) + gemeentelijk beheer voor personeel
- AGB
- GEMEENTELIJK BEHEER / IVA / Budgethouder

13. Beheer en mede-eigenaarschap
30%
14%
26%
5%
2%
23%
beheersvormen in cc's
autonoom
gemeentebedrijf (AGB)
Extern Verzelfstandigd
Agentschap (EVA)
Gemeentelijk beheer met
verzelfstandigde entiteit
(bv. vzw-programmering)
Intern Verzelfstandigd
Agentschap (IVA)
Budgethouderschap
Gemeentelijk beheer
BEHEER CENTRUM
 Oprichting CC/GC = Gemeentelijk initiatief
 Gemeentedecreet:
 gemeentelijk
 Intern verzelfstandigd
 Extern verzelfstandigd
 AGB
 VZW (- programmatie)
 “raad van bestuur”: programmatie, inhoudelijke
werking
 Cultuurpact: http://www.cultuurpact.be/nl/uw-
cultuurbeleid-vormgeven
 Cultuurraad: advies + vertegenwoordiging in RvB

14. Over huisgenoten en fans,
bondgenoten en (mede-)eigenaars
meer dan om een gebouw of activiteiten, draait een cultuur-
of gemeenschapscentrum om mensen en hun passies voor
kunst en cultuur, hun drang naar reflectie en ontspanning, hun
zoektocht naar ontmoetingen met anderen en zichzelf.
Mensen die onze huizen bij momenten overspoelen, in vraag
stellen, versieren, openbreken, weer sluiten, overhoop halen en
uitdagen

15. GEBRUIKERStevredenheid?
Onderzoek tevredenheid Universiteit Antwerpen:
 Zeer hoge tevredenheid over infrastructuur, prijszetting en ticketing
 83% vindt een gezellige ontmoetingsruimte belangrijk
 87% vindt een warm en hulpvaardig onthaal belangrijk
 49% maakt gebruik van de foyer na een voorstelling, 30% voordien
 83,5% wil tickets online bestellen maar traditionele bestel- en betaal methode blijft ook nog populair.
 ook niet-gebruikers lezen de seizoensbrochure
https://www.uantwerpen.be/popup/nieuwsonderdeel.aspx?newsitem_id=755&c=HOMENL&n=100839

16. JOBVREUGDE
Uit de ‘leukste enquête’ van VVC (2013),
peilen naar jobvreugde, sectortrots en
sectordromen

17. Ik hou van mijn job, omdat…
hij ongelooflijk gevarieerd is, veel contacten met
nieuwe mensen oplevert, en mij steeds uitdaagt om
te zoeken naar vernieuwing.
ik geniet van de twinkeling in de ogen van jong en
oud als ze de schouwburg verlaten na een
geslaagde voorstelling
het heel divers is, ik veel mensen ontmoet
en met kunstenaars en publiek samenwerk.
Je voelt je onderdeel van de stad.
we met een enthousiast team met cultuur
het verschil kunnen maken in een lokale context
met een breed werkveld
https://colloquium2013.wordpress.com/jobtrots/

18. QUIZ
HOEVEEL VTE’s WERKEN ER IN DE CULTUURCENTRA (64) ?
Welk soort functies ?

19. PERSONEEL
TEWERKSTELLING CULTUURCENTRA (64 ) : 1150 voltijds equivalenten
GEMEENSCHAPSCENTRA?
VVC-onderzoek bij 24 GC’s
(2010): 220 vte

20. PERSONEEL
functie VTE
STAF 5 vte
ADMINISTRATIE 5 vte
TECHNIEK 3 vte
POETS 3 vte
BEWAKING 1 vte
ANDERE 1 vte
Nuance: verschillen in schaalgrootte!
Gemiddeldes
 A-centra: 8 vte staf / 32 vte niet-staf
 B-centra: 4,2 vte staf / 12,5 vte niet-staf
 C-centra: 3,1 vte staf / 8,7 vte niet-staf
Gemeenschapscentra:
1,75 vte staf en 7,4 vte niet-staf
GENDER? 50/50 !
GEMIDDELD CULTUURCENTRUM (64 cc’s): 18 VTE

21. WORKING NINE TO FIVE?
“Werken in de vrije tijd van anderen”
“cultuurfunctionarissen”
 PROGRAMMATOREN
 MEDEWERKERS EDUCATIE, SOCIAAL-
ARTISTIEK, PARTICIPATIE
 DIRECTIE
 COMMUNICATIE, PUBLIEKSWERKING
 ALGEMEEN (THEATER-) TECHNICUS /
GELUID / LICHT
 ONTHAALBEDIENDEN / BALIE
 ZAKELIJK / BOEKHOUDING / ADMINISTRATIE
 FLEXIBILITEIT
 AVOND-WERK (voorstellingen,
prospecties, vorming,…) zowel voor
programmatoren, technici, balie
 WEEKEND-WERK (voorstellingen,
tentoonstellingen, projecten,
workshops, ..)
 TECHNICI: veel overuren, vaak
lange dagen (opbouw, tijdens en
afbraak van podium..)
<> compensatie in zomermaanden

22. INFRASTRUCTUUR
 GESPREID
CC Sint-niklaas, CC Leuven, …
 1 GEBOUW: CC Hasselt
 “Bijhuizen” - deelgemeenten
 CO-HOUSING MET ANDERE DIENSTEN
CC Bornem, CC Dilbeek, CC De
Borre….
 BIBLIOTHEEK
 DIENSTENCENTRUM (bvb. de zeyp
Ganshoren)
 ACADEMIE
 JEUGDDIENST
 SPORT
…

23. .
I. Gemeente voert een
kwalitatief en
duurzaam lokaal
cultuurbeleid
II.
Gemeente organiseert
laagdrempelige bib
III.
Gemeente (lijst)
organiseert een
cultuurcentrum
een GEMEENSCHAPSCENTRUM
moet beschikken over:
1. Polyvalente zaal min. 200 m² of
een schouwburg van min. 250
zitplaatsen én een polyvalante
zaal van min. 100 m² waarin
andere activiteiten dan
schouwburgactiviteiten kunnen
plaatsvinden
2. Totale oppervlakte van min.
100 m² aan
tentoonstellingsruimte
3. Drie lokalen voor cultureel
gebruik
(mits motivering, kan er 20% afgeweken
worden van 1. en 2. als totale oppervlakte
min. 300 m² bedraagt)
Gemeente moet beschikken over
infrastructuur (besluit):
A B C
Schouwburg of
polyvalente zaal
(aantal zitplaatsen)
Schouwburg!
min. 400 min. 350 min. 300
Polyvalente zaal min. 250 m² min. 200 m² min. 150 m²
Expo-ruimte
(totale opp. )
min. 300 m² min. 200 m² min. 150 m²
Lokalen voor
cultureel gebruik
min. 6 min. 5 min. 4

24. QUIZ
Hoeveel procent van de activiteiten organiseert
een CC “op verplaatsing” ?

25. 1 op 4
‘op verplaatsing’
plein
straat
park
kerk
Niet zomaar een gebouw, een werking
Noot:
Arbeidsintensief,
Technisch uitdagend,
Extra sfeer,
Ander publiek,
Gemeenschapsvormend

26. Op locatie
Studio Orka: Duikvlucht 8+
(aan een kanaal: C-mine Genk, Brussel, Kortrijk,
Kempen: CC ’t Getouw, CC Zwaneberg, cc de
Werft en cultuurhuis de Warande )
Weg van klassiek
Festival van klassieke muziek en natuur
Pajottenland-Zennevallei

27. Kunst in de open ruimte
nu kan je ook overnachten in de boomtenten "Tranendreef"
van Dré Wapenaar, pit - kunst in de open ruimte van
Borgloon, foto: Kristof Vranken / Z33

28. Hoe zat dat weer met côté cour en côté jardin ?
QUIZ

29. TECHNIEK
STEPP: Steunpunt voor productionele,
ontwerpende en technische krachten van
de culturele sector: www.stepp.be

30. In de prent hebben we een zeer eenvoudige schets gemaakt van wat er in een
cultuurcentrum te beleven en ontdekken valt. Kort door de bocht. Hier en daar
‘hokjes’ uit ons vakjargon opgeteld (‘receptief’ en ‘eigen’). Gemiddeldes ook.
Gemiddelde doet denken aan middelmaat of middelmatig. Dat is het allerminst.
De uitdaging was om in één oogopslag zichtbaar te maken wat een
cultuurcentrum doet, initieert en faciliteert. Kunst, cultuur, ontmoeting, educatie.
Met een prent en een handvol cijfers kan je dat uitleggen aan je oma, kind en
buur. Maar het is vééél. Wat er in een cultuurcentrum bougeert. Wie er over de
vloer komt. Hoe en met wie er samengewerkt wordt. Wie precies de bewoners,
beheerders en eigenaars zijn van het huis. Een naïeve voorstelling van de realiteit.
Dat doet oneer aan de diversiteit tussen cultuurcentra, aan de schaalgrootte of
de context waarin ze functioneren. Toch geeft de prent aan dat het gaat om
een huis met vele kamers, met vele gezichten, met een tuin en omgeving,
met ramen en deuren – dan gesloten, dan weer wagenwijd open.

31. Wat bougeert er allemaal?
cultuurcentra in cijfers
64 cultuurcentra
klein/groot
# activities 105 605
gemiddeld:
1 650 /centre
4,5 /centre/day
CIJFERREGISTRATIE SINDS 2005 “CC IN C”
AGENTSCHAP SOCIAAL-CULTUREEL WERK

32. QUIZ
Hoeveel % van de activiteiten die plaatsvinden in het CC
worden georganiseerd door het CC zelf?

33. Wie organiseert ?
cultuurcentrum
23%
derden
77%
WIE ORGANISTEERT?
= receptieve werking
24 815
80 790
------------
105 605
activiteiten
24 815 activiteiten door het CC,
zowel professioneel, semi-prof als amateur !
 Podiumkunsten 55%
 Tentoonstellingen 3%
 Educatieve activiteiten 23%
 Andere activiteiten 19%
“Derden” ?
Individuelen
verenigingen
amateurgezelschappen
andere diensten van de
gemeente
commerciële organisatoren
Verhuurreglement
Ondersteuning CC?
Vaak ook met promotionele
(35%) of organisatorisch-
logistieke (65%)
ondersteuning door het CC

34. RECEPTIEVE WERKING - TE GAST
 “eigen” aanbod =
 georganiseerd door het CC en opgenomen in het eigen programma
 sterk inhoudelijk en financieel ondersteund door het CC (dus dit kan ook AK-voorstellingen zijn,
workshops, etc…)
 “receptief” aanbod = “Te Gast”
 Georganiseerd door “derden”
 Deze “derden” huren een zaal / lokaal in het cultuurcentrum
 Eventueel wel met promotionele of organisatorische ondersteuning door het CC
 Denk aan: amateurgezelschappen, maar ook commerciële huur voor congressen of voor
optredens (dit kan even goed van het professioneel circuit zijn, bvb. pop/rock, comedy shows,
studio100,….), vergaderingen, kaart- en breiclubs, de Femma’s, gezinsbond, etc…

35. BACKOFFICE:
planning amateurkunsten?
 In de meeste gevallen krijgen de amateurgezelschappen podiumkunsten
VOORRANG bij het boeken van de schouwburg of polyvalente zaal.
 Boeken tussen augustus en oktober 2014 voor het seizoen 2015 – 2016
 Vanaf november kan alleen het centrum nog boeken voor het eigen aanbod,
 Dit ligt vast bij reglement of is een ‘historische gewoonte’ (het centrum weet
welke periodes welke gezelschappen nodig hebben)
 Dit gebeurt veel minder (of niet) voor de beeldende kunsten

36. Verhouding AK en professioneel
21.5%
47.0%
31.1%
31.3%
12.4%
18.1%
18.8%
20.7%
7.2%
21.8%
78.5%
53.0%
68.9%
68.7%
87.6%
81.9%
81.2%
79.3%
92.8%
78.2%
THEATER
DANS
POPULAIRE MUZIEK (INCL. MUSICAL)
KLASSIEKE MUZIEK (INCL. OPERA)
WERELDMUZIEK, JAZZ, FOLK
MUZIEKTHEATER
LITERATUUR
AMUSEMENT (HUMOR, CABARET)
FILM, AUDIOVISUELE EN NIEUWE…
TOTAAL
VERHOUDING AMATEURKUNSTEN
EN PROFESSIONELE KUNSTEN
PODIUMACTIVITEITEN IN CC - 2011
AK professioneel
(receptief + eigen)Opvallend:
Bij dansaanbod: A en C omgekeerd:
- A’s meer professioneel (67,4%) dan AK
(32,6%)
- C’s meer AK (61,2%) dan professioneel
(38,8%)
Mogelijke verklaring: infrastructuur + financiën
voor professionele dans vooral bij A’s aanwezig
Klassieke muziek: B’s in verhouding meer AK
dan A en C
Amusement (humor en cabaret): scoort ook
relatief hoog bij AK, vooral bij A’s en B’s

37. Over amateurkunsten, semi-
professioneel, (jong) professioneel talent
PROVINCIALE
WEDSTRIJDEN

38. CC organiseert, wie participeert ?
cultuurcentrum
23%
derden
77%
WIE ORGANISTEERT?
= receptieve werking
24 815
80 790
------------
105 605
activiteiten
>> 24 815 activiteiten
zowel professioneel, semi-prof als amateur !
 Podiumkunsten 55%
 Tentoonstellingen 3%
 Educatieve activiteiten 23%
 Andere activiteiten 19%
>> 3 350 572 (# participanten)
 89% (2 985 963 toeschouwers)
 Niet gemeten
 3%
 8%
Jaarlijks, in 64 cultuurcentra samen:
Noot: aantal participanten geeft slechts het minimum weer van het bereik dat een CC heeft.
We meten niet het volk dat over de vloer van het CC komt bij de andere 80.790 activiteiten.

39. BACKOFFICE:
planning professioneel aanbod?
Sept - okt
voorstellen van
boekingskantoren/gezelsch
appen/producties
belanden op bureau CC’s.
Nov – feb/maart
onderhandelingen over
boekingen en vastleggen
van programmatie volgend
seizoen
april
Seizoensbrochure
samenstellen
Juni - augustus
start ticketverkoop
(verschillend per CC –
abonnees – losse
tickets – vriendenpas)
juni
Seizoensbrochure
verspreiden + website
(communicatie)

40. PODIUMKUNSTEN (organisatie CC)
theater
36%
dans
5%
populaire muziek
(incl. musical)
11%
klassieke muziek
(incl. opera)
5%
wereldmuziek, jazz,
folk
5%
muziektheater
5%
literatuur
2%
amusement (incl.
humor, cabaret)
10%
film, audiovisuele
en nieuwe media
21%
CIRCUS ?
Is de laatste jaren in
opmars in heel wat
cc’s, maar is helaas
niet te traceren via
de cijfers, vermits de
disciplines bepaald
zijn in 2005.
www.circuscentrum.be

41. Blush, Ultima Vez (2002)
Choreography: Wim Vandekeybus
Performers: Laura Arís Alvarez, Elena Fokina, Jozef
Frucek, Ina Geerts, Robert M. Hayden, Germán
Jauregui Allue, Linda Kapetanea, Thi-Mai Nguyen,
Thomas Steyaert, Wim Vandekeybus
Music: David Eugene Edwards (singer &
songwriter of 16 Horsepower and Woven Hand)
Text: Peter Verhelst & Ultima Vez
Trailer: https://youtu.be/M3te9ORYmQI
‘Levensduur’ van een voorstelling ?
- Voorstelling zelf
- Hernemingen (soms zelfs jaren later,
eventueel met nieuwe cast)
- Een artistieke filmopname
- Soundtrack
- Credits
- recencies
- Trailers op youtube
- ‘collectief’ geheugen van publiek

42. PODIUMKUNSTEN: PARTICIPATIE
Gemiddeld per jaar in een cultuurcentrum:
270 voorstellingen (= 60 AK + 210 PROF) = 5 x per week
genre Aantal toeschouwers /
voorstelling
Populaire muziek/humor 380
Klassiek, wereld, jazz, folk 200
Theater en dans 160
Literatuur 110
Film 205

43. PROSPECTIE, SHOWCASES, CATALOGI,
OVERLEG, NETWERKEN
 BOEKINGSKANTOREN: kijkdagen & catalogi
 OVERLEG PROGRAMMATOREN, bvb Dans, Toernee Mondiale
 KUNSTENPUNT, bvb
 INTERNATIONAAL, bvb

44. ZAKELIJK: goede afspraken, goede vrienden
 Zakelijk overleg
 Overleg VVC-Boekingskantoren
 Overleg VVC- oKo
 Contracten
 Onderhandelen
 Samenaankoop ?
Auteursrechten
Roerende voorheffing A.R.
Billijke vergoeding
Bedrijfsvoorheffing buitenlandse artiesten
BTW
Geluidsnormen
Gages en partages
Vrijkaarten
Sponsoring
Promotiemateriaal
Technische fiche

45. FILM
 2012 : 35 MM => DIGITALE PROJECTOR
 Aanvullend aan art house cinema’s en bioscopen
 De ‘andere’ film, de Vlaamse film
 DVD-vertoningen
 School - filmvoorstellingen
 Educatie: bvb lessen in het donker
 Filmcultuur
 distributeurs, bvb. ook Jekino
 Vlaams Audiovisueel Fonds
 Mooov
Centra met een digitale projector
CC De Meent, Beersel
CC Ter Dilft, Bornem
CC Westrand, Dilbeek
CC Strombeek,
GC Jan ter Vaert, Hamme
CC Zwaneberg, Heist-op-den-Berg
CC Lokeren
CC Maaseik
CC De Velinx Tongeren
CC De Brouckere, Torhout,
CC Gildhof, Tielt
CC Den Blank, Overijse
CC De Kollebloem, Puurs
CC Het Bolwerk, Vilvoorde
CC De Schakel, Waregem
CC Zoetegem, Zottegem
CC De Kern, Wilrijk
Dommelhof, Neerpelt
Filmhuis Mechelen
Cinema Walburg, Hamont-Achel

46. BEELDENDE KUNST
 INFRASTRUCTUUR CENTRA
 PUBLIEKE RUIMTE
 ROUTES
 WERKPLAATSEN, ATELIERS
 EDUCATIE, WORKSHOPS
 SCHOLEN
 PROFESSIONEEL – AMATEURKUNSTEN
 DEELTIJDS KUNSTONDERWIJS
CC Ter Dilft, Margot Dieleman

47. Wat komt minder tot uiting in de cijfers?
 Sociaal-artistieke werking: een aantal CC’s maakten de voorbije jaren werk van intensieve
artistieke werking, met professionele begeleiding van kunstenaars in de lokale context en
specificiteit (wijken, plaatselijk erfgoed, sociale realiteiten, etc…) . Maatwerk, Intensief,
veel energie! Maar… verrijkend, verbindend, verdiepend!
 Gemeenschapsvormende projecten: hier ligt de klemtoon eerder op ontmoeting en het
sociale aspect, dan op het artistiek.
 Co-producties: ondersteuning van makers in hun productie
 Professionele kunstenaars
 Amateurkunstenaars / -gezelschappen, koren, beeldende kunstenaars, etc…
 Specifiek jongerenwerking : bv. Heartbeats (Ternat), Knokke-Heist, etc…

48. SOCIAAL-ARTISTIEK
“Zand erover” (2006-2008)
CC Evergem ism Victoria Deluxe en Erfgoedcel
Meetjesland
“Met de uitbreiding van de Gentse haven verdwijnt de
Evergemse wijk Zandeken voorgoed van de kaart.
Verhalen en herinneringen van (ex-)bewoners blijven
echter onlosmakelijk met deze plek verbonden. Samen
met hen en de Erfgoedcel Meetjesland maakten
Victoria Deluxe en Cultuurcentrum Evergem een
aangrijpend herinnerings- en afscheidsdocument.

49. Sociaal-artistiek inclusief
“Sinds ik dans en theater speel, ben ik voor het eerst in mijn leven
blij met mijn lichaam”, S.DB, danseres met beperkingen
OPENING DOORS
bijzondere theatergroep,
CC Leopoldsburg
ZET6
Inclusieve
theater- en danswerking
van De Zeyp

50. SCHOLENWERKING
 Aanbod:
 voorstellingen, tentoonstellingen (receptief)
 workshops (actief)
 omkadering (reflectief)
 Vraaggestuurd – in overleg met scholen
 Langere, duurzame trajecten / projecten – muzische menu’s – breed spectrum van disciplines, zowel
actief, receptief als reflectief
=> Nauwe samenwerking en afstemmen met kunsteducatieve organisaties en freelancers, onderwijs
(muzische eindtermen), DKO, bib, …

51. QUIZ
Hoeveel activiteiten voor kleuters en hoeveel deelnames ?
(64 cc’s)

52. KLEUTERS
- Gemiddeld 240.000 kleuters in de scholen
- Gemiddeld 93.000 deelnames van kleuters aan
het aanbod van cultuurcentra
- Gemiddeld 870 activiteiten van
cultuurcentra per jaar voor kleuters
(podium, tentoonstellingen, educatieve en andere
activiteiten)
c: Koen Broos

53. LAGER ONDERWIJS
- Gemiddeld 410.000 leerlingen in de lagere
scholen
- Gemiddeld 236.000 deelnames aan het
aanbod van cultuurcentra
- Gemiddeld 1.900 activiteiten van cultuurcentra
per jaar voor lagere scholen
(podium, tentoonstellingen, educatieve en
andere activiteiten)Het houten huis met “Draak in huis”, 6+
Foto © Saris & den Engelsman

54. Secundair onderwijs
 1e graad: schoolvoorstellingen
 2e en 3e graad sluit vaak aan bij
avondvoorstellingen, bij reguliere publiek,
maar niet noodzakelijk, soms specifieke
thematiek en/of begeleid door workshops
- Ongeveer 455.000 leerlingen in het secundair
onderwijs (2009)
- Gemiddeld 185.000 deelnames aan het
aanbod van cultuurcentra
- Gemiddeld 1.200 activiteiten van cultuurcentra
per jaar voor lagere scholen
(podium, tentoonstellingen, educatieve en andere
activiteiten)
NoMoBs en SINCollectief “Wachten op Gorro”

55. NIET-FORMEEL LEREN: CURSUSAANBOD
o Freelancers, docenten, …
o In samenwerking, bvb. vormingplus
o Jong tot oud
o “proeven” tot “hobby” tot “eenmalig”
o Van artistiek, tot persoonsontwikkeling tot educatief
of informatief
o “artistieke cursusaanbod” aanvullend op DKO
18.000 EDUCATIEVE ACTIVITEITEN
(een workshopreeks van 10 sessies telt voor 1 !!)
Eigen 5.400 93.700 deelnemers
Receptief 12.700
“Diensten in huis”
o DKO - academie
o Centrum voor basiseducatie
o Centrum volwassenonderwijs
o Dienstencentrum
o Praktijkgerichte opleidingen
o Opleiding werkzoekenden (vdab,..)

56. Doelgroepen in de watten
Scholen (zie hoger)
Senioren
Families
Jongeren
andersvaliden

57. Toegankelijkheid
 Toegankelijkheidsscreening 21 CC’s in 2011:
http://www.sociaalcultureel.be/doc/Doc_NIEUWS_VOLC/2011%2011%2009%20Toegankelijkhe
idsonderzoek%20cultuurcentra.pdf
 Toeleiding: een aantal cc’s zijn gespecialiseerd of hebben een specifieke werking, vaak
hangt dit samen met de lokale context, bvb. CC Geel en mensen met een psychische
beperking http://www.dewerft.be/praktisch/toegankelijkheid.asp
 Slechthorenden: ringleiding in heel wat CC’s mede dankzij eenmalige subsidies in 2009
door Agentschap Sociaal-cultureel Werk van de Vlaamse overheid, ism Intro vzw
 AD (Audiodescriptie) voor blinden en slechtzienden : Intro vzw ism VVC en oKo,
proefprojecten en experimenten, o.a. in De Warande, Turnhout.

58. COMMUNICATIE
75%
28%
67%
17%
15%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
FACEBOOK
EIGEN NIEUWSBRIEF
EIGEN WEBSITE
TWITTER
YOUTUBE
digitale profilering

59. BACKOFFICE: software systemen?
 TICKETING (online-)
 PLANNING
 CRM, boekhouding, facturatie
 App’s

60. MORGEN ?
 Lokaal weefsel: sectoroverschrijdend – en de bib?
 Hybride, nog meer variatie ? Sector?
 ORGANISATIE: management, vrijetijd, bredere inzet van personeel
en competenties, sterk merk / label van CC
 Regio
 Digitaal
 Witruimte – ruimte voor nieuwe verbindingen en mentale ruimte, los
van routines

61. Samenwerken in een regio
o de afstemming van programmatie
o betere afspraken met cultuurproducenten
o langere speelreeks
o het realiseren van grotere en/of
duurdere voorstellingen of projecten
o afstemmen van ticketprijzen in de regio soms zelfs gekoppeld aan
een gezamenlijke abonnement of ticketacties
o een performantere publiekswerking en gezamenlijke
cultuurcommunicatie,
- opnemen van (een deel van) het aanbod in elkaars seizoensbrochure
- een gezamenlijk tijdschrift en/of website voor de regio, met inhoudelijke
artikels
- het label ‘Uit in de regio’ gekoppeld aan de UitinVlaanderen-databank
voor de kalenderfunctie
- een gezamenlijk aanbod en toeleiding naar de scholen en de
omkadering bij voorstellingen samen organiseren

64. Cultuurcentrum, gemeenschapscentrum?
 De verbindingsplek van kunst t.e.m. sociaal-cultureel werk
 Faciliteren en co-creëren van kunst en cultuur
 Empoweren van mensen
Met de voeten stevig verankerd in het lokale weefsel en de blik op
het regionale werkterrein. Met het hart in het Vlaamse
cultuurlandschap en het hoofd in internationale maatschappelijke
uitdagingen. De handen uitreikend naar tal van partners en andere
sectoren. Daar ligt de verbindingskracht van cultuurcentra.

65. Internationaal
ENCC believes in actively empowering
people to have a voice in society through
arts and culture organisations, which allow
and facilitate citizens to express
themselves creatively through accessible
spaces, activities and inclusive
programmes with respect for equality,
intercultural diversity and sustainability.
www.encc.eu