NJE PERMBLEDHJE E HTA ESENCIAL NE GJUHEN SHQIPE

2. tensioni arterial I rritur eshte
nje nder shkaqet me
madhore te semundjeve
vaskulare qe cojne ne iktus
cerebral, semundje ishemike
te zemres, dhe semundje
periferike vaskulare.
.

3.  Vrases I heshtur – nderlikime te
padhimbshme
 Pergjegjes per numrin me te madh te
vizitave tek mjeku.
 Arsyeja kryesore per marjen e
medikamenteve.
 25% e popullsise
 Nderlikimet cojne ne diagnoze por vone…

4. BP = debiti kardiak x rezistenca
periferike
 Faktore endokrine
• Renin, Angiotensin, ANP, ADH, Aldosterone.
 Faktore neural
• Sistemi nervor autonom(simpatik dhe
parasimpatik)
 Vellimi qarkullues I gjakut
• natriumi, Mineralokortikoidet, ANP
 Faktore kardiake
• Frekuenca kardiake & kontraktiliteti.

5. Faktoret humoral
Vasokonstriktoret
Angiotensina II vasodilatatoret
Vellimi gjakut katekolaminat Pg & Kinins
Na+, Aldosterone
rezistenca
TA= Deb. kardiak
periferike
Faktoret kardiak
frekuenca & kontraktiliteti Faktoret neural Faktoret lokale
αAdrenergic – Cons pH, Hypoxia
ß Adrenergic - Dil

6. 1- ESENCIAL:
Ne me shume se 95% te rasteve nuk
mund te gjendet shkaku. mekanizmat e
propozuar
perfshjne:
 Retension I shtuar I natriumit
 Hiperaktivizim I sistemit nervor
simpatik
 Renin angiotenzin e shtuar
 Hiperinsulinemia
 Alteracione ne endotelin vaskular

7. Faktore qe kontribuojne ne shfaqjen e HTA esencial
•gjenetik: hipertensioni
eshte me I zakonshem ne
disa familjedhe grupe
etnike si afro-amerikanet.
•Mjedisor:
obeziteti;alkoli;jeta
sedentare; marja e tepruar e
kripes

8.  Renal.
 Endokrin
 Medikamentet dhe toxinat
 Hiertensioni I shtatzanise
 Vaskular
Ka nje shkak ,trajtimi I te cilit
trajton hipertensionin

9. Semundjet
cerebrovaskulare
dhe semundja
koronare perbejne
shkaqet madhore te
vdekjes ne te
semuret
hipertensive.keta
paciente perballen
gjthashtu me nje
shpeshtesi te larte te
insuficiences renale
dhe semundjeve
vaskulare periferike.

10. Klasifikimi (sipas shoqerise britanike te hipertensionit)
kategoria presioni sistolik presioni diastolik
Optimal < 120 < 80
Normal < 130 < 85
normal I larte 130-139 85-89
Hipertension
Grada I (I lehte) 140-159 90-99
Grada 2 (I moderuar) 160-179 100-109
Grada 3 (I rende) ≥180 ≥110
Hipertensioni sistolik I izoluar
Grada 1 140-149 < 90
Grada 2 ≥160 < 90

11.  Hipertensioni malinj ose I akseleruar
ndodh kur tensioni rritet sume shpejt
dhe shkon ne vlera shume te larta .
(prsioni diastolik > 120 mmHg).
 Nese nuk trajtohet, mund te coje ne
vdekje nga insuficienca renale
progresive , insuficienca kardiake,
diseksion I aortes ose iktusi cerebral.
 Ndryshimet renale prezantohen me :
hematuri dhe proteinuri.edema dhe
hemoragjia dhe edema cerebral
eventuale cojne ne encefalopati, dhe
ne retine shaqe hemoragjike.

12. Pacientime hipertension te lehte eshte
zakonisht asimptomatik.
 vlera me te larta te tensionit mund te
shoqerohen me dhimbje koke, epistaxis;
urinim te shpeshte naten..
Dipnea shfaqet nese eshte zhvilluar
hipertrofia e ventrikulit te majte apo
isuficienca kardiake.
 hipertension malinj mund te presantohet
me: dhmbje kokete forta;crregullime te
shikimit ;humbje transitore e ndergjegjes
ose simptoma te insuficiences renale..

13.  VLERAT E LARA TE TA JANE GJETJA E
VETME NE RASTET ME HTA ESENCIAL
 Examinimi kardiak mund te zbuloje
shenja te hipertrofise se ventrikulit te
majte..

14.  Grada I – trashje
arterioles.
 Grada II – spasma
Arteriolare fokale.
Ngushtim venoz.
 Grada III –
Hemorragji dhe
exudat.
 Grada IV -
Papiledema

15. investigimet rutine te pacientit
hipertensive :
I. EKG
II.Percaktimi I hematurise apo
proteinurise
III.Lipidet dhe glukozen ne gjak
IV.Kreatinemi, uren etj.

16. Renia ne peshe - BMI < 25 kg/m2
 diet me pak yndyrna
 diet me pak kripe - < 6 g NaCl ne dite
Perdorim I kufizuar I alkolit - ≤ 21 unite/jave
per meshkujt dhe ≤ 14 unite/jave per femrat
Te pakten 30 minuta ecsje e shpejte ne dite
Perdorim I shtuar I frutave dhe perimeve
Ulim rriskun kardiovaskular duke ndaluar
duhanin dhe duke shtuar perdorimin e vajit
te peshkut .

17.  Fillimi I terapis ne subjekte me TA sistolik te
qendrueshem (TA) ≥ 160 mmHg, ose TA diastolik ≥ 100
mmHg.
 Ne pacientet me diabet mellitus, fillimi I terapise
hipertensive nese TA sistolik qendron ≥ 140 mmHg, ose
TA diastolik qendron ≥ 90 mmHg.
 Ne subjektet jodiabetik, qellimi I trajtimit: TA < 140/85
mmHg. .
 PER TE ARRITUR VLERAT E SYNUARA DISA PACIENTE
KANE NEOJE PER DISA MEDIKAMENTE.
 Statna de asperine per te reduktuar rriskun
kardiovaskular. Kontrolli I glicemise ne paciente
diabetik (HbA1c < 7%).

18. (a) ACE inhibitoret ose Angiotensin
receptor antagonistet
(b) Beta-bllokuesit
(c) Calci-bllokuesit
(d) Diuretiket
(e) Te tjera: α-blokues, vasodilator
direkt, etj

19. Zgjedhja e terapis
Zgjedhja e terapis varet:kostoja;konvenienca; pergjigja
ndaj trajtimit dhe efektet anesore.
Comorbid iteti luan nje rol te renesishem ne
medikamentin e zgjedhjes se pare.
 Β-blokues ne angine
 diuretiket tiazid dhe calcium antagonistet ne te
moshuarit
 ACE ne insuficience kardiake, post MI, nepfropatin e
diabetit tip 1
 ARBs ne nefropatin e diabet tip2, intoleranca ndaj
ACE
 α-bllokues benign hipertrofin beninje te prostates

21. prognosa e hipertensionit varet :
 Grada e HTA
 Presenca e ndryshimeve ne organet target
(retinale, renale, kardiake ose vaskulare)
 Faktoret e tjere te riskut per semundje
kardiovaskulare, si hiperlipidemia, diabet,
duhani, obesiteti, gjini mashkullare
 Mosha ne presantim.

22. • Ushehuni shendetshem
• Beni aktivitet fizik
• Thojini jo duhanit dhe alkolit
• Kujdesuni per veten