1. Open Access-Toolkit
Saskia Woutersen-Windhouwer
Bibliotheek
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution 4.0 International License.

2. Agenda
1. Definitie open access
2. Wat auteurs kunnen doen
 Goud
 Groen
1. Rol van financiers
2. Conclusie
Publiceren in de praktijk, 23 april 2015

3. Publiceren in de praktijk, 23 april 2015

4. Publiceren in de praktijk, 23 april 2015

5. Open Access = zichtbaarheid en toegang
Vergroten van (internationale) zichtbaarheid en
toegang tot (wetenschappelijke) publicaties
Neemt prijs barrière weg.
Publiceren in de praktijk, 23 april 2015

6. Definitie open access
 Digitaal materiaal
 Toegang gratis
 Hergebruik mogelijk
 kopiëren, verspreiden, printen of doorzoeken
Een model waarbij de lezer of het instituut niet
hoeft te betalen om een artikel te lezen
Publiceren in de praktijk, 23 april 2015

7. HBO-raad heeft Berlin Declaration
ondertekend (december 2009)
 Inspanningsverplichting
 Open access volgens de Berlin Declaration”
1. “a free, irrevocable, worldwide, right of access to,
and a license to copy, use, distribute, transmit and
display the work publicly and to make and
distribute derivative works, in any digital medium for
any responsible purpose, subject to proper
attribution of authorship”
2. “in at least one online repository using suitable
technical standards”.
Publiceren in de praktijk, 23 april 2015

8. Als ik het op mijn website zet is het toch
open access toegankelijk?
Nadelen:
Uit dienst – pagina weg
Geen persistente URL, zoals een DOI.
Zonder licentie, geen hergebruik mogelijk.
 Voor hergebruik is bijvoorbeeld een creative
commons licentie nodig.
Publiceren in de praktijk, 23 april 2015

9. Gratis vs Libre open access
Publiceren in de praktijk, 23 april 2015
GRATIS LIBRE
1. Digitaal materiaal 1. Digitaal materiaal
2. Toegang gratis 2. Toegang gratis
3. Hergebruik mogelijk
kopiëren, verspreiden,
printen of doorzoeken
Libre kan bijvoorbeeld worden bereikt door (juist) gebruik
van een creative commons-licentie.

10. Publiceren in de praktijk, 23 april 2015
Conclusie 1: definitie in beperkte en ruime zin
GRATIS (TOEGANG) LIBRE (HERGEBRUIK)

11. 2. Wat auteurs kunnen doen
GOUDEN WEG
open access publiceren
bij de uitgever
Some rights reserved by photoholic1:
http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/2.0/
Source: www.flickr.com/photos/lenbo/3026070729/
GROENE WEG
(peer-reviewed) manuscript-
versie open access publiceren
in een repository
Some rights reserved by jonasginter:
http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/2.0/
Source: www.flickr.com/photos/27017674@N06/9041297754

12. GOUDEN WEG
De uitgeversversie (pdf) is voor iedereen
vrij toegankelijk (op de site van de uitgever).
Publiceren in de praktijk, 23 april 2015
Some rights reserved by photoholic1:
http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/2.0/
Source: www.flickr.com/photos/lenbo/3026070729/

13. GOUDEN open access uitgevers
Publiceren in de praktijk, 23 april 2015

14. Bronnen GOUDEN publicaties
TIJDSCHRIFTEN BOEKEN
www.doaj.org www.doabooks.org
10.464 peer-reviewed
tijdschriften
2.811 peer-reviewed
boeken
100 uitgevers
Publiceren in de praktijk, 23 april 2015

15. Hybride tijdschriften
Na betaling zijn individuele artikelen gratis
toegankelijk. Andere artikelen in hetzelfde
tijdschrift zijn alleen via een abonnement
toegankelijk.
Publiceren in de praktijk, 23 april 2015

16. GOUD: voordelen en nadelen
NADELEN VOORDELEN
Kosten
Tijdschriftartikelen (€ 0 - 5.000)
Boeken (€ 0 – 15.000)
Uitgeversversie
Beperkte keuze qua
tijdschriften
Direct open access
toegankelijk
geen embargo
Altijd gratis, vaak libre
Creative Commons soms
prijsafhankelijk
Publiceren in de praktijk, 23 april 2015

17. GOUD: wat kost het en
hoe kom ik aan het geld?
Financiers: NWO, EU, eigen instelling, eigen
rekening...
Bron: Developing an Effective Market for Open Access Article Processing Charges
Publiceren in de praktijk, 23 april 2015
Type Gemiddelde APC
Full OA journal - published by
“non-subscription” publishers
1,418 USD
1.040 EUR
Full OA journal - published by
“subscription” - publishers
2,097 USD
1.538 EUR
Hybrid journal - published by
“subscription” publishers
2,727 USD
2.000 EUR

18. Open access overeenkomsten tussen
uitgevers en bibliotheken
UvA, bijvoorbeeld met:
American Chemical Society (ACS)
BioMed Central
Knowledge Unlatched (boeken)
PeerJ (fee per auteur)
Royal Society of Chemistry
SAGE Choice
Springer (fees afgekocht en “gratis” toegang)
Publiceren in de praktijk, 23 april 2015

19. Hoe weet ik of een open access
tijdschrift goed is?
QOAM Quality Open Access Market
https://www.qoam.eu/
QOAM is primarily for authors who want to publish their
article in open access in a high quality journal and for a
reasonable price.
Predatory journals
http://scholarlyoa.com/publishers/
Potential, possible, or probable predatory scholarly open-
access publishers. This is a list of questionable, scholarly
open-access publishers. We recommend that scholars read
the available reviews, assessments and descriptions
provided here….
Publiceren in de praktijk, 23 april 2015

20. GOUD “Open Access advantage”
Publiceren in de praktijk, 23 april 2015
Gunter Eysenbach, The open access advantage,
J Med Internet Res. 2006 Apr–Jun; 8(2): e8. DOI:10.2196/jmir.8.2.e8.

21. GROENE WEG
Zelf-archivering’: de auteur maakt de laatste
versie die hij/zij aan de uitgever heeft gestuurd via
een repository toegankelijk.
Some rights reserved by jonasginter:
http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/2.0/
Source: www.flickr.com/photos/27017674@N06/9041297754
Publiceren in de praktijk, 23 april 2015

22. OA archives / repositories
Publiceren in de praktijk, 23 april 2015

23. Deponeren in een repository
mag dat van de uitgever?
 SHERPA Romeo voor het beleid van de uitgever
 behoud een (deel van het) auteursrecht
Licentie of Auteurs addendum.
 vraag het aan de uitgever of de bibliotheek.
 publiceer een samenvatting of de bibliografische gegevens
 NB Per 1 juli wordt waarschijnlijk het wetsvoorstel wijziging
auteurswet aangenomen (Amendement Taverne).
Publiceren in de praktijk, 23 april 2015

24. Beleid van uitgevers m.b.t. copyright en
lokaal archiveren: www.sherpa.ac.uk/romeo/search.php
Publiceren in de praktijk, 23 april 2015

25. Versies op Sherpa Romeo
“Hierbij een post-print van mijn artikel.”
Is voor de auteur ingewikkeld. Niet correct:
drukproef
uitgeversversie
Let op dat de upload geen vormgeving van de
uitgever mag hebben, en soms ook aan andere
voorwaarden moet voldoen!
Publiceren in de praktijk, 23 april 2015

26. GROEN: voordelen en nadelen
ROMEO sherpa vooraf daarna
Publiceren in de praktijk, 23 april 2015
NADELEN VOORDELEN
Auteur moet zelf
aanleveren/uploaden
Gratis voor auteur
Embargo Early access
Manuscriptversie
(uitgeversversie zelden
toegestaan)
Altijd gratis, zelden libre

27. Early open access
Publiceren in de praktijk, 23 april 2015
Source: E.A. Henneken et al. Effect of E-printing on Citation Rates in Astronomy and Physics, J.Electron.Publishing 9 (2006)

28. Samenvatting verschil GOUD / GROEN
Publiceren in de praktijk, 23 april 2015
GOUD GROEN
Peer-reviewed Peer-reviewed is niet
verplicht
Gemiddelde kosten OA
€1.040 / Hybrid €2.0001
Beperkte kosten, alleen voor
OA publicaties
Veel kan niet OA worden
gepubliceerd
Auteurs moeten zelf
uploaden/aanleveren
Direct Embargo
Early access

29. De rol van de Nederlandse overheid
 Doel: binnen vijf jaar 60% open access; en
binnen tien jaar 100%
“Indien de betrokken partijen zich onvoldoende inzetten, of
de ontwikkelingen in onvoldoende mate vorderen, zullen de
minister en ik voorstellen de verplichting om Open Access
te publiceren in 2016 op te nemen in de Wet op het hoger
onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW).”
 Geen extra geld
Bron: Kamerbrief http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-
publicaties/kamerstukken/2013/11/15/kamerbrief-over-open-
access-van-publicaties.html
Publiceren in de praktijk, 23 april 2015
Staatssecretaris Sander Dekker | Foto: Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

30. De rol van financiers
 EU: Horizon 2020 verplicht goud of groen
 Goud “on publication”
 Groen “within six months of publication (twelve
months for publications in the social sciences and
humanities) in any other case”
Bron Guidelines on Open Access to Scientific Publications and Research Data in Horizon 2020
 NWO
 Groen of goud verplicht zonder embargo
 Vergoedingen voor: publicaties, boek(delen) en
tijdschriften
Bron: NWO Stategie 2015-2018
Publiceren in de praktijk, 23 april 2015

31. CONCLUSIE 1
Is er geen (hoog impact) open access
boekuitgever of tijdschrift in een gebied
en/of heb je geen geld?
Auteurs kunnen publiceren in een hoog impact
boek/tijdschrift dat niet open access is
het is dan vaak toegestaan het definitieve
peer-reviewed manuscript in een archief te
deponeren
Publiceren in de praktijk, 23 april 2015

32. CONCLUSIE 2
Voordelen van open access
 Vergroten van internationale zichtbaarheid en
toegang tot wetenschappelijke publicaties
 Toegang is niet beperkt
 Eenvoudig te vinden met
 Eenvoudig en gratis te downloaden voor iedereen
 Meer downloads, meer citaties…
Publiceren in de praktijk, 23 april 2015

33. Vragen?
Saskia Woutersen
saskia.woutersen@uva.nl
Publiceren in de praktijk, 23 april 2015

34. Bronnen
Basis
Definitie van Open Berlin-DeclarationAccess
http://openaccess.mpg.de/
De NL-open access website
http://openaccess.nl/
Auteursrechtenbeleid uitgevers
http://www.sherpa.ac.uk/romeo/
Publiceren in de praktijk, 23 april 2015

35. Bronnen
Verschillende (open access) repositories
http://www.hbo-kennisbank.nl
http://www.narcis.nl/
http://worldwidescience.org/
http://arxiv.org/
http://repec.org/
http://www.ssrn.com
(Google Scholar… http://scholar.google.com )
Publiceren in de praktijk, 23 april 2015

36. Bronnen
Open Access Directories
Journals – DOAJ http://doaj.org/
Books – DOABooks http://www.doabooks.org/
Enkele open access uitgevers
PLoS http://www.plos.org/
BMC http://www.biomedcentral.com/
Hindawi http://www.hindawi.com/
PeerJ https://peerj.com/
Knowledge Unlatched http://www.knowledgeunlatched.org/Publiceren in de praktijk, 23 april 2015