1. ÖĞRETİM TASARIM MODELLERİ
DOÇ.DR. AĞAH TUĞRUL KORUCU
HAZIRLAYAN :EBRU FİLİZ
18310341030
OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLİĞİ

2. ADDIE MODELİ
 Analyze Çözümleme
 Design Tasarım
 Develop Geliştirme
 Implementation Uygulama
 Evaluation Değerlendirme

3. ADDIE MODELİ
 Teknolojinin her alanda etkisini göstermesiyle birlikte eğitim ve öğretim ortamında
da bilgisayara olan ihtiyaç hızla artmaktadır. Teknoloji çağından önce öğretmen
bilginin kaynağı ve aktarıcısı iken teknoloji çağıyla birlikte bilgisayarın eğitim
ortamına girmesiyle bu görevler değişerek hem öğretmen üzerindeki yük azalmış
hem de teknolojiye uyma çabaları ortaya çıkmıştır. Bu sayede bilgiler öğrenciye
daha çok hitap etmeye başlamıştır. Bu yöntem sadece öğrenciler için değil aynı
zamanda eğitim ve öğretim ortamının iyileştirilmesi ve geliştirilmesi açısından
önemli bir adım olmuştur. Okullarda özellikle 2012’li yıllarda akıllı tahta sistemine
geçişle birlikte dersler artık slaytlar üzerinde anlatılmaktadır. Bu durumlar bir araya
getirildiğinde öğretim tasarımının gerekliliği önemli ölçüde karşımıza çıkmaktadır.
Öğretim tasarımının en önemli özelliği 7’den 70’e her kitleye uygulanabilir
olmasıdır. Bu durum kitle gözetmeksizin herkesin eğitime uygunluğunu
göstermektedir. Farklı kitlelere uyum sağlaması için gerçekleştirilmesi gereken
aşamalar için yararlanılan farklı modeller bulunmaktadır.

4.  Analiz basamağında öğrenen kitlenin
özellikleri genel, belirli başlangıç
becerileri, öğrenme stilleri, bireysel
ve sosyal özellikler olmak üzere
değerlendirilir. Bunların dışında
ihtiyaçlar ve öğrenme ortamı da
dikkate alınarak analiz sürecinden
geçmelidir. İş/içerik analizi yapılmalı,
eğitimde verilecek konu başlıkları ve
kavramlar belirlenmelidir.


5.  Tasarım basamağında eğitim faaliyetleri
planlanarak tasarlanır. Öğrenme hedefleri
belirlenerek değerlendirilmesi için gereken
kriterler yine bu basamakta tasarlanır. Hedef
davranışların eğitim konusuyla paralel
olması bu aşamada oldukça
önemlidir. Tasarım aşamasında öğrenme
bileşeni olarak materyal geliştirilebilir. Bu
materyalin etkileşimli olması eğitimi daha
kalıcı hale getirmek için önemlidir. Eğitimde
kullanılacak öğretim stratejilerinin
belirlenmesi yine tasarım aşamasında
gerçekleşir. Eğitim izlencesi ve materyal
taslaklarının hazırlanarak sunulması tasarım
aşamasında yapılabilir.


6.  Geliştirme basamağında tasarım
aşamasında düzenlenen eğitim planı
ve materyalin geliştirilmesi yer alır.
Eğitimin sürdürülmesi ve
güncellenmesi için gereken durumlar
yine geliştirme basamağında
tanımlanabilir.
 Uygulama basamağında öğretim
tasarımının uygulanması için gerekli
olan şartların önceden tasarlanması
yer alır. Uygulamayı olumsuz
etkileyebilecek olan durumlar için ön
uygulama yapılması eğitim süreci için
önemlidir. Ön uygulamadan hareketle
eğitim için gerekli hazırlıklar
düzenlenerek iyileştirilmelidir.


7.  Değerlendirme basamağı öğretim tasarımı
sürecinin son aşaması olduğundan
tasarımın olumlu olumsuz değerlendirmesi
yapılarak bir sonraki eğitimlere ilişkin
durumlar konusunda öngörüde
bulunulabilir.


8. DADDIAE (Holland Süreç Modeli)
 Define---------------Tanımlama
 Analyze------------ Çözümleme
 Design----------- Tasarımlama
 Develop-------- Geliştirme
 Implement----Uygulama
 Assess--------Ölçme
 Evaluate-----Değerlendirme

9. Briggs Modeli
Çözümleme
Tasarımlama
Geliştirme
Alan Testi
Kurumsallaştırma
Yaygınlaştırma

10.  ADDIE modeliyle yüksek oranda
benzerlik gösteren Gagné-Briggs
Modeli (1979) de, beş ana başlık
üzerine kurulmuş ve bu başlıklar
altında gruplanan on adımdan oluşan
bir öğretim tasarımı modelidir.

11.  Gagné-Briggs Öğretim Tasarımı Modelinin Analiz aşamasında ADDIE modelinde olduğu gibi
problem analizi yapılmaktadır. Problem analizi sonucunda ortaya konulan problemin çözümünün bir
öğretim faaliyeti olduğu saptanırsa, bir sonraki adım olan Görev Analizi’ne geçilmektedir. ‘Görev
Analizi’ kapsamında, problemi çözümlemek üzere gerekli olan genel görev ve davranışları listelenir
(Gagné, Briggs ve Wager, 1992). Analiz aşamasının üçüncü adımı olan Öğretim Analizi’nde ise
öğrenme faaliyetine ilişkin hedef ve davranışlar belirlenmekte, öğretimin hangi plana göre takip
edileceğine karar verilmektedir. Tasarım aşamasına gelindiğinde ise ilk olarak; belirlenen ihtiyaca
uygun hedefler bilişsel, duyuşsal ve davranışsal düzeylere göre düzenlenir. Bu noktada ortaya
konulan ihtiyaçlar ile belirlenen hedeflerin örtüşmesi ve hedeflerin hedef kitle özelliklerine de uygun
olması gerekmektedir. Tasarım aşamasının ikinci adımı olan Öğretim Stratejileri ve Dağıtım Sistemi
aşamasında; öğretim içeriğinin nasıl (hangi kanal aracılığıyla) sunulacağı ve öğrenme türüne uygun
olarak hangi öğretim yöntemlerinin kullanılacağı belirlenmektedir. Geliştirme aşamasında; gerekli
ortam ve materyal geliştirme işlemleri yapıldıktan sonra öğrenme ve öğretme faaliyetleri
başlatılmaktadır. Bu faaliyetler hedef ve davranışlara göre yapılmaktadır. Öğretim faaliyetleri
tamamlandıktan sonra eğitimde ölçme ve değerlendirme faaliyetleri yapılmaktadır. Diğer bir ifade
ile öğrencilerin öğrenme düzeyleri belirlenmektedir. En sonunda, meydana gelen eksikliklerin ve
hataların düzeltilmesi için dönüt sistemi faaliyete geçmektedir. Dönüt sistemi, bütün hatalar ve
eksiklikler bitinceye kadar devam etmektedir.

12.  Gagné-Briggs Modeli ile ADDIE modelinin tüm adımlarını içermektedir. Ancak ADDIE
modelinden farklı olarak yayılım adımını içermektedir. Yayılım adımı, değerlendirme ve
test aşamalarını tamamlayan yeni öğretim sistemlerinin hayata geçirilmesi ve yaygın
kullanımının sağlanması olarak ifade edilmektedir (Gagné, Briggs, Wager, 1992). Dick
ve Carey Modeli, yaygın olarak bilinen öğretim tasarım modellerinden biridir. Sistem
Erişi Modeli olarak da bilinen Dick ve Carey Modeli doğrusal bir model gibi görünse de
aslında tekrarlanarak uygulanan paralel aşamalar içermektedir (Dick, Carey, 1978).
Model Şekil 3’te görülmektedir. Modelde sistem yaklaşımı baz alındığı için öğretim
tasarımından çok öğretimin geliştirilmesine odaklanmaktadır (Şimşek, 2011). Dick ve
Carey’e (1978) göre öğrenci, öğretmen, materyal, öğretim etkinlikleri, dağıtım sistemi,
öğrenme ve performans değerlendirme ortamları; hedeflenen öğrenme çıktılarını
oluşturmak için bir araya getirilip işe koşulmaktadır. Bu modelde öğrenme çıktılarına
önemli bir vurgu yapıldığı anlaşılmaktadır

13. DİCK ve CAREY TASARIM MODELİ
 1. Öğretim Hedefleri
 2.Öğretimsel Analiz
 3. Giriş Davranışları ve Öğrenen Özellikleri
 4. Performans Hedefleri
 5. Ölçüt Tabanlı Test Maddeleri
 6. Öğretim Stratejileri
 7. Öğretim Materyalleri
 8.Biçimlendirmeye Dönük Değerlendirme
 9. Bütüne Dönük Değerlendirme

14. DİCK ve CAREY TASARIM MODELİ
 SİSTEMİN YAKLAŞIMI:
• Birbiriyle ilgili olan ve birlikte çalışan
parçalar, hedefi gerçekleştirmek amaçlı
çalışır.
• Sistem hedefe ulaşmışsa değerlendirme
yapılır, ulaşmamışsa modife edilir
• Öğretimsel hedefler üzerine dikkat
toplanır.
• Her bir adım birbiriyle bağlantılıdır.
• Farklı seviye ve statüdeki öğrencilere
uygulanabilir.

15. MODELİN AŞAMALARI
1.Öğretim Hedeflerinin Belirlenmesi:
Öğretimin Amacı:
Öğrencide meydana gelmesi istenilen
davranışların amaç olarak belirlenmesi
Öğretim tamamlandıktan sonra
öğrencide hangi becerinin geliştirilmek
istendiğinin tanımı
İhtiyaç Analizi:
İhtiyaçların analiz edilmesi, öğretimin
amaçları ile kişisel ihtiyaçlar arasındaki
farkın analiz edilmesi.
 2.Öğretimsel Analiz:
Amaç:
Hedefe ulaşmak için gerekli olan
yetenekleri belirlemek.
Görev Analizi:
Adım adım kişinin hedefi uygularken
ne yapacağının tanımı.
Prosedür boyunca her bir adımda
kullanılan yetenekler.
Süreç Analizi:
Karmaşık becerilerin öğrenilmesinde
bireyin gerçekleştirdiği zihinsel
çalışmalar.
Öğrenme - Görev Analizi:
Entelektüel beceri gerektiren öğretim
hedefleri

16.  3.Giriş Davranışların Değerlendirilmesi:
Amaç:
Öğrencilerin öğrenme görevine getirmesi gereken
becerileri belirlemek.(önbilgiler)
Zihinsel Beceriler
Sözlü anlama ve uzamsal yönelmeler gibi yetenekler
Kişilik Özellikleri
4.Performans Hedefleri:
Amaç:
İhtiyaç ve amaçları özel ve detaylı hedeflere
dönüştürmek.
İşlevleri:
Öğretimde gerçekleşmeyecek amaçların belirlenmesi.
Dersi öğretimin uygun şartları üzerine planlamaya dikkat
etmek.
Ders planında hedef performansları belirlemek.
Öğrencilerin performanslarının artması için onlara
rehberlik etmek.
Öğrencilerin çalışmalarını desteklemek.

17.  5.Kriter Referans Testlerinin Geliştirilmesi:
Yeni becerileri öğrenmek için gerekli olan
bireysel hazır bulunuşlukları belirlemek.
Öğrenme sırasında öğrencilerde meydana
gelen oluşumları ders boyunca kontrol etmek.
Aile ve yöneticiler için öğrencilerin ilerleyişini
gösteren dokümanlar hazırlamak.
Ders planını geliştirmeden ve öğretim
materyallerini seçmeden önce yapılan erken bir
performans değerlendirmesi.
Öğrenci performansının ölçülmesi için
değerlendirme araçlarının geliştirilmesi.
 6.Öğretim Stratejilerinin Geliştirilmesi
Amaç:
Öğretimsel etkinliklerin, hedeflerin başarısı ile
nasıl ilişkilendirileceğinin tasarlanması
Dersi en iyi şekilde düzenlemek:
Öğrenciler için bilgiyi tarafsız ve etkili öğretim
stratejisi ile sunmak.
Öğrenci bilgilerini, hedeflerde ifade edilen
görevleri ve öğretim stratejilerinin etkilerini
gösterir. Örnek: Anlatım stratejisinin seçimi, grup,
öğrenci merkezli
 7.Öğretimin Materyallerinin Seçimi Ve
Geliştirilmesi
Amaç:
Basılı materyaller ya da diğer kitle iletişim
araçlarını öğretim için seçimi ve tasarlanması
Mümkünse kullanılması olanaklı olan
materyalleri kullanmak. Eğer yoksa yeni
materyallerin geliştirilmesine ihtiyaç duyulur.
Öğretmenin rolü: Anlatım sisteminin seçimine
bağlı
Öğrenci el kitabı, öğretimsel materyal, testler
ve öğretici rehberi içeren var olan ya da yeni
geliştirilen materyallerin seçimi.

18.  8.Biçimlendirici Değerlendirmenin
Geliştirilmesi
Amaç:
Öğretimsel materyali düzenlemek ve
geliştirmek için bilgi sağlamak.
Öğretim materyalleri ile sağlanan
bilgiler arasındaki tutarsızlığı belirlemek
Kalabalık öğrenci grupları için
öğretimi etkili hale getirme amaçlı
düzenlemeler yapmak.
Birebir: Bir öğrenciyle birebir bir
görüşme yapmak
Alan Sınavı

19.  9.Öğretimi Düzenlemek
Hedeflere ulaşmayı engelleyen
unsurları ortadan kaldırmak.
10.Toplam Değerlendirmenin
Yürütülmesi ve Geliştirilmesi:
Amaç:
Sistemin etkililiğini bütünleştirmek
için çalışır.
Gelişme aşamasını geçirmiş olan
sistemi yürütür.
Öğretimsel sistemin
geliştirilmesinin bir parçası değildir.
Bağımsız değerlendirme.
Küçük- Büyük Ölçek

20. Kemp, Morrison ve Ross Modeli
 a) Öğretim sorunlarını belirleme ve programın hedeflerini netleştirme
 b) Planlama sırasında dikkat edilmesi gereken öğrenci özelliklerini gözden geçirme
 c) İçerik alanını belirleme ve amaçlara uygun görevleri çözümleme
 d) Öğrenci için öğretim amaçlarını belirleme
 e) Mantıksal öğrenme açısından her öğretim ünitesi için içeriği düzenleme

21. Kemp, Morrison ve Ross Modeli
 f) Her öğrencinin amaçlarda yetkinleşmesi için öğretim stratejilerini tasarımlama
 g) Öğretme-öğrenme sırasında sunumun nasıl yapılacağını planlama
 h) Amaçlara ne oranda ulaşıldığını belirlemek için değerlendirme araçlarını
geliştirme
 i) Öğretme-öğrenmetkinliklerini destekleyecek kaynakları seçmee

22.  1. Adım: Öğretim Problemlerini, Hedeflerini Belirleme
Bir öğretim problemini belirlemek için öğretim ihtiyaçlarına bakmak gerekir. Bunun için sınıfımızda,
okulumuzda ihtiyaç analizi yapmalıyız. Örneğin; öğrenciler genel olarak Matematik dersinde hangi konuyu
öğrenmede zorlanıyor? Bu soruyu tüm okulumuzdaki matematik öğretmenlerine sorabiliriz. Yapılan sınav
sonuçlarına bakarak da öğrencilerin zorlandığı konuları görebiliriz. Ortak bir görüş, ihtiyaç yakalayabiliriz.
Bu ihtiyaçlar doğrultusunda da öğretim hedeflerimizi belirleriz. Hedefleri belirlediğimizde unutmamamız
gereken sorular vardır: Öğretim hedefleri probleme uygun mu? Problemin çözümüne yardımcı olacak mı?
 2. Adım: Öğrenen Kişi Özellikleri
 İhtiyacı belirlediğimiz zaman, ihtiyaca yönelik çalışacağımız sınıfın veya grubun tüm özelliklerini (hazır
bulunuşluk düzeyleri, ön bilgileri vb.) araştırmamız gerekir. Bu sadece öğrenciye veya katılımcıya özel bir
konu değildir. Bu adımda öğrenen kişilerin bulunduğu ortamın da uygunluğunu, özelliklerini de
belirlememiz gerekir. Örneğin, bilgisayar laboratuvarında gerçekleştireceğimiz bir öğretim tasarımı
yaparız, ama tasarımı yapacağımız okulun bilgisayar laboratuvarında yeterli bilgisayar yoktur. Başka bir
örnek, projeksiyon ile yansıtacağımız birçok sunum hazırlamışızdır, ama sunumu yapacağımız sınıfın
pencerelerinde perde yoktur ve gün ışığı sunumumuzu görünmez kılacaktır.


23.  3. Adım: Görev Analizi
 İşte bu adım; çeşitli eğitimlerden
öğrendiğimiz teknolojik uygulamaları,
araçları kullanacağımız adımdır. İlk
yapmamız gereken tasarımını yaptığımız
dersin içeriğini oluşturacak olguları,
kavramları ve kuralları belirmektir. Yani
içeriğimizin nelerden oluştuğunu
belirlememiz gerekir. İkinci yapmamız
gereken ise belirlediğimiz dersin hedeflerine
ve içeriğine yönelik uygulamar bulma,
gerekirse kullanmak istediğimiz
uygulamaları revize etmektir.


24.  4. Adım: Değerlendirme Araçları
Son adımmış gibi gözükse de tasarımımızın
değerlendirmesi bizim için çok önemlidir.
Değerlendirme araçlarımızı hedeflerimize
göre hazırlamamız, geliştirmemiz
gerekmektedir. Çünkü hedefe ulaşıp
ulaşmadığımızı değerlendirme sonucunda
görebiliriz. “Hedeflerime yönelik hangi
araçları değerlendirme olarak
kullanmalıyım? Bu dersin öğretmesi gereken
konuyu öğretip öğretmediğine nasıl karar
verebilirim?” sorularını dikkate almamız
gerekir.
 5. Adım: Stratejiler ve Sıralama
“Öğretimi nasıl anlamlı hale getirebilirim?
Konuyu hangi strateji ve sırayla
işleyeceğim? Belirlediğim araçları hangi
sırayla kullanacağım?” sorularına bu adımda
cevap veririz.
 6. Adım: Mesaj Tasarımı, Öğretim Materyali ve
Öğretimi Geliştirme

“Öğrenciye içeriği sunmanın en iyi yolu
hangisidir? Öğretim stratejilerini uygulamanın en
iyi yolu nedir? Görev analizinde belirlediğimiz
teknolojik araçlar, uygulamalar öğrencilerin
dikkatini çeker mi?” soruları bu adımda
cevaplayacağımız sorulardır.
 Öğretimi geliştirmek için şu ilkelere bağlı kalmak
önemlidir.
 Somutlaştırma
 Geriye Dönük Atıflarda bulunma
 Uygun bir süre/hız kullanma
 Tutarlılığı Koruma

25.  7. Uygulama ve değerlendirme
 Süreç değerlendirmesinin yapılacağı adımdır.
Öğrenciler süreçte eğlenmiş ama öğrenmemiş
olabilirler. Tasarımımızın etkili olması için süreç
değerlendirmesinin sonuçlarını görmemiz gerekir ki,
sonuçlara göre tasarımımızı revize edebilelim.
 Öğretim Tasarımı adımları esnektir, her adımda
geriye dönüp bakabilir, adımların yerini değiştirebilir,
tekrar revize edebiliriz.
 Teknolojiyi kullanmayı istemek önemlidir. Ama bunu
nasıl kullanacağımız çok daha önemlidir. Eğer
öğretim tasarımını yapmadan yola çıkarsak; güzel
fikirlerimiz, öğrendiğimiz, yararlı olacağına
inandığımız tüm uygulamalar havada kalabilir,
yarardan çok zarara dönüşebilir.
 Gelin, teknolojiyi öğretimimizi tasarlayarak kullanalım;
öğretmen açısından zaman kazandıracak, öğrenci
açısından da verimli ve etkili olacaktır

26. ASSURE TASRIM MODELİ
 Analyze learners Öğrenci analizi
 State objectives Hedeflerin belirlenmesi
 Select instructional materialsand media Öğretim yöntem, ortam
materyallerinin seçimi
 Utilize media, materials Ortam ve materyallerin
kullanımı
 Require learner participation Öğrenen katılımı
 Evaluate and revise Değerlendirme ve
gözden geçirme

27. ASSURE TASRIM MODELİ
 Bir dersin geliştirilmesinde kullanılan adım-adım
işlemler bütünüdür.
 Bilindiği gibi İngilizce’ de ASSURE sözcüğü garanti
etmek, temin etmek anlamına da gelmektedir. - Bu
sözcük aynı zamanda, modelin öngördüğü
aşamaların İngilizce yazılışlarının baş harflerinden
oluşturulmuş bir kısaltmadır.

Etkili ve verimli bir şekilde materyal ve teknoloji
kullanılmak isteniyorsa, sistemli bir planlama
yapılmalıdır. Assure modeli böylesine bir plan
yapmak için en uygun yöntemdir.

Assure modeli ile öğrencilerimizin karakteristik
özellikleri ve ulaşılmak istenen öğretim hedefleri
değerlendirilerek öğretim programını hazırlanabilir.
Bu değerlendirmeler sonucunda en uygun
materyali kullanılabilir ve öğrenenlerden en verimli
geri bildirimler alınabilir.

28.  1. ÖĞRENEN ANALİZİ
 - Öğretimin merkezinde, odağında öğrenci vardır.

- Öğretsel mesajın ve materyallerin etkin
kullanabilmesi, öğrenci özellikleri ve öğretim
yöntemleri, mesaj ve materyalleri arasındaki
uygunluğa bağlıdır.
 2. HEDEF VE KAZANIMLARIN BELİRLENMESİ
- Hedef ve kazanım yol göstericidir.
- Öğretimin sonucunda öğrenciden ne tür bilgi ve
beceriler kazanacağı belirlenir.
- Öğrenciye dönük, öğrencinin yapacaklarına ve
kazanacaklarına açık olarak ifade etmelidir.

29.  3. YÖNTEM, MEDYA VE MATERYAL
SEÇİMİ
Yapılması gereken işlemler için
uygun metodun seçilmesi.
- Metodun uygulanması için en
uygun medyanın seçilmesi.
- Bu medyaya uygun materyallerin
seçilmesi güncellenmesi ve
tasarlanması

30.  4. MEDYA VE MATERYALLERİN
KULLANILMASI
- Kullanılacak materyallerin gözden
geçirilmesi.
- Kullanacak materyallerin
hazırlanması.
- Öğretim ortamının hazırlanması.
- Öğrencilerin hazırlanması.
- Öğretim içeriğinin aktarılması.


31.  5. ÖĞRENEN KATILIMIN SAĞLANMASI
- Öğretimin verimli olabilmesi için öğrenenlerin
programa aktif olarak katılmaları gerekir. Bunun için
öğretenler tarafından bir dizi öğrenme etkinlikleri
yürütülür. Düzenlenen etkinlikler, öğrenenlerin pratik
yapmalarını sağlanmalı, bilgi ve yeteneklerini
geliştirmeli ve geri bildirim vermelidir.
- İnsanlar uygulama yaparak öğrendikleri bilgilerin
%90’ı akılda kalıcı olmaktadır ve bu şekilde öğrenilen
bilgiler en uzun süre hafızada kalırlar. Bu sebeple
öğrenenlerin derse aktif şekilde katılmalarını sağlamak
amacı ile öğrenme etkinlikleri düzenlenmelidir. Bu
etkinlikler aşağıdaki öğretim yöntemleri olabilir.
· Tartışma yöntemi
 · Buluş yöntemi
 · Soru-cevap yöntemi
 · Araştırma projeleri
 · Bilgisayar destekli öğretim(internet, uygulama
programları, web tabanlı dersler)v.b.
 6. DEĞERLENDİRME VE GÜNCELLEME
 - Öğretim programının sonucunda, düzenlenen
öğretimin programının etkileri, verimliliği ve
programa katılan öğrencilerin öğrendikleri bilgilerin
değerlendirilmesi gerekir.
 - Nerede olursak olalım, ulaşmak istediğimiz
hedefler ile ulaştığımız gerçekler arasında bazı
farklılıklar olacaktır. Bu farklılıkları düzeltmek için,
öğretim programını tekrar gözden geçirmeli, gerekli
kısımları tekrar düzenleyerek öğretim programını
hedeflerimize ulaşma doğrultusunda yeniden
güncellemeliyiz.

32. GERLACH ve ELY TASARIM MODELİ
• 1-İçeriğin belirlenmesi
• 2-Hedeflerin belirlenmesi
• 3-Giriş davranışlarının değerlendirilmesi
• 4-Stratejilerin belirlenmesi
• 5-Grupların atanması
• 6-Zaman ayarlamalarının yapılması,
• 7-Yerin ayarlanması
• 8-Kaynakların seçilmesi
• 9-Performansın değerlendirilmesi
• 10-Geribildirim

33. GERLACH ve ELY TASARIM MODELİ
 İçeriğin belirlenmesi: İçeriğin seçilmesi
öğretmenin sorumluluğudur. Öğretmen
içeriği seçerken meslektaşlarının
tavsiyelerini, disiplin kuralları dahilinde yeni
müfredatı, kişisel deneyim ve araştırmalarını
değerlendirebilir.

Hedeflerin Belirlenmesi: Gerlach ve Ely;
kısa menzilli ve uzun menzilli olarak iki tip
hedef tanımlamışlardır. Uzun menzilli
hedefler daha çok basit amaçları çağrıştırır.
Amaçlar genellikle başlama noktasıdır. Kısa
menzilli hedefler ise içeriğin zaman
bakımından daha küçük olan bölümlerini
içerir.

34.  İstenilen Davranışların
Belirlenmesi: Öğretmenler, her öğrencinin
davranışlarına yön veren hazır
bulunuşluklarını bilmeye ihtiyaç duyarlar.
Gerlach ve Ely öğretmenlere bireysel
farklılıkları analiz etmek için iki yol önerir.
Bunlardan birincisi var olan kayıtlardan
faydalanmak, ikincisi ise öğretmenin
öntestler hazırlamasıdır.
 Bir öğrencinin yeteneklerini, kişisel
değerlendirmelerini, standart testlerin
sonuçlarını ve zeka testlerini içeren ve
gittikçe artan kayıtlardır..
 Ön testlerde sorulması gereken temel soru
öğrencilerin ilgili konu hakkındaki ilke,
kavram ve yeteneklere ne derece sahip
olduklarıdır
 Stratejilerin Belirlenmesi: Gerlach ve Ely’e
göre strateji, öğretmenin bilgiyi kullanmadaki
tutumu, kaynak seçimi ve öğrencilerin rolünü
belirlemesidir. Araştırmacı ve açıklayıcı
olarak iki türlü strateji vardır.
Açıklayıcı strateji öğretmenin dersi
aktarmasın kapsar. En çok kullanılan ders
aktarım tekniğidir.
Araştırma stratejisi, öğretmenin öğretim
deneyimleri üzerindeki rolünü kolaylaştırır ve
öğrencilerin bir konu ya da olay hakkındaki
soruları bir araya getirme davranışları gibi
şartları planlar.Bu iki strateji sıklıkla birbiriyle
örtüşür.

35.  Grupların Organizasyonu: Hedefler grup büyüklünü
belirtmelidir. Gerlach ve Ely grup büyüklüğüne karar
vermek için öğretmenlere 3 temel soru sormayı
önermekte. Bunlar:
1 Öğrencinin bireysel olarak varabileceği hedefler
2 Öğrencilerin kendi aralarındaki etkileşim ile elde
ettikleri başarı
3 Öğretmenin aktardığı sunum ile öğrenci-öğretmen
etkileşiminin başarısıZamanın Ayarlanması: Öncelikle
çeşitli öğrenci gruplarının oluşturulduğu ve gerekli
zamanın açıkça belirtildiği stratejilerin belirtilmesi.
Zamanı ayarlanmasının başarılı olabilmesi için
aşağıda belirtilen sorular sorulur:
1.Öğrencinin bireysel olarak varabileceği hedefler
2.Öğrencilerin kendi aralarındaki etkileşim ile elde
ettikleri başarı
3.Öğretmenin aktardığı sunum ile öğrenci-öğretmen
etkileşiminin başarısı

36.  Yerin Ayarlanması: Öğretmen alanı
kullanırken hedeflerin başarısını da göz
önünde bulundurmalıdır. Büyük grup
alanları, küçük gurup alanları ve bağımsız
çalışma alanları vardır. Öğretmenler şu üç
sorudan yararlanarak alan ayırmaya karar
verebilir.
1.Öğrencinin bireysel olarak varabileceği
hedefler
2.Öğrencilerin kendi aralarındaki etkileşim
ile elde ettikleri başarı
3.Öğretmenin aktardığı sunum ile öğrenci-
öğretmen etkileşiminin başarısı

37.  Kaynak Seçimi: Öğretmen materyal seçimini
yapmadan önce, hedef; davranışsal olarak
tanımlanmalıdır
Kaynaklar genellikle beş kategoride toplanır:
1.Gerçek materyaller ve insan,
2.Gösterim için görsel materyaller
3.Sesli materyaller
4.Basılı materyaller
5.Sunum materyalleri
Birbirinden daha iyi öğretimsel araçlar yoktur.
Bunlar kullanılırken öğrenci hedeflerine en uygunu
kullanılmalıdır.
Performansın Değerlendirilmesi: Gerlach ve Ely
performansı; öğrenen ve öğretmen arasındaki,
öğrenen ve diğer öğrenenler arasındaki veya
öğrenenle eğitimsel araçlar arasındaki iletişim
olarak tanımlar. Performans zamanla sınırlanabilir
olmamalıdır.
 Bütün performanslar belirlenen hedefler, içerik,
belirli giriş davranışları ve belirli olmayan giriş
davranışları ile ölçülür.
Glasser’in hangilerinin yapılacağı konusunda
dikkat çektiği iki değer biçim vardır. Birinci
koşul öğrenci ailelerinin davranışları hakkında
bilgi, her şeyden önce kişisel farkı görmek
amacı için ölçüm yapmak. İkincisi eğitsel
tekniklerin hangi davranışları üreteceği
hakkında bilgi sağlamak, her şeyden önce yol
ayrımı yapmak amacı için ölçüm yapmakta
kullanılır
 Geri Dönütün Analizi: Geri dönüt doğruyu
pekiştirme anlamındadır. Geri dönüt hedeflerde
davranışlar ve derecelendirme ölçekleri
belirtildiği zaman kullanışlı olur. En ideali
orijinal hedef ile gösterilen davranış arasında
uyum olmasıdır. Eğer geri dönüt kullanışlı ise,
hedefler olması gereken davranışları ve
değerlendirme ölçütlerini içermelidir. Dönütün
cevap verildikten sonra olması daha iyidir.


38. KELLER’in GÜDÜLEYİCİ (Motivasyon)
TASARIM MODELİ (ARCS)
 Attention Dikkat
 Relevance Uygunluk
 Confidence Güven
 Satisfaction Doyum

39.  Dikkat (Attention)
 Motivasyonun ilk basamağıdır. ARCS güdüleme
modelinin en önemli ve ilk unsuru, öğrencinin
dikkatini çekmek ve eğitim boyunca devamını
sağlamaktır
 - Algısal Uyarılma (Perceptual
Arousal): Belirsizlik, sürpriz, yenilik v.s. gibi
değişik, belirsiz ve ilgi çekici ortamlar oluşturularak
öğrencinin dikkatinin çekilmesi.
 - Araştırmaya Yönelik Uyarılma (Inquiry
Arousal): Öğrencilerin problem çözmeleri ve soru
sormaları için teşvik edilmesi.

-Değişkenlik (Variability): Çeşitli öğretim öğeleri
ile öğrencinin derse karşı ilgisini sürdürmesini
sağlama.
 Uygunluk (Relevance)
 Bu aşamada öğrencilerin ihtiyaçlarıyla bağlantılar
kurulur. Dış dünyada be dersle ilgili nelerle
karşılaşabileceği hakkında bilgiler verilmeye
çelışılır.

-Yakınlık-Aşinalık (Familiarity): Derste sunulan
örnek, kavram ve ilkelerin somutlaştırılarak
öğrencilerin birikimleri ve ilgileriyle ilişkilendirilerek
sunulması.
 -Hedefe Yöneltme (Goal Orientation): Öğretimin
(ders) amaçlarını gösteren ifadelerin kullanılması
veya bunun öğrenciler tarafından belirtilmesi.
 -Güdü Uygunluğu (Motive
Matching): Öğrencilerin motivasyon profillerine
uygun öğretim stratejilerinin kullanılması.


40. 
Güven (Confıdence)

Bu strateji, öğrencilerin başarı için olumlu düşünceler
geliştirmesine yardımcı olur. Öğrencilerin başarı
beklentileri, kişisel özellikleri, denetim odağı
(öğretmen, okul idaresi, aile vs.) ve geçmiş
tecrübelerinden etkilenmektedir. Ayrıca, soruların
zorluğu da başarı beklentisini etkileyen faktörlerden
birisidir. Çünkü, risk ve zorluk derecesi yüksek olan bir
soru ile karşılaşan kişiler daha fazla çaba göstermeye
niyetlidirler. Eğer öğrenci eğitim programının
hedeflerine ulaşamayacağını düşünürse veya
programı başarı ile tamamlamanın çok fazla çaba ve
zaman gerektirdiği hissine kapılırsa güdülenmesi
düşecektir.
 -Başarı Beklentisi (Expentancy for
Success): Öğrencilerin, başarı elde etmelerinin
bilincinde olmaları ve bunu nasıl elde edebileceklerinin
farkına varmaları durumu.

41.  Güç Deneme Durumu (Challenge
Setting): Öğrencilere, başarılı olabilmeleri için
uygun fırsat ve olanakların sağlanması.
 -Destekleme Durumu (Attribution
Molding): Başarı elde etmek için çaba gösteren
öğrencilere, çaba ve yeteneklerini destekleyici
dönüt verilmesi.
 Doyum (Satisfaction)
 ARCS güdüleme modelindeki son madde
tatmindir. Öğrenciler, beklentileri ile bu
beklentilerini elde etmek için gösterdikleri
çabaların sonuçları arasında bir tutarlılık ve
uygunluk bulamamaları durumunda, motivasyon
kaybına uğrayabilirler. Bu nedenle bu strateji,
öğrencilerin çaba ve gayretlerini sürdürmeleri
için içsel ve dışsal motive edilmeleri gerektiğini
savunur.
-
 Doğal Sonuçlar (Natural
Consequences): Yeni kazanılan bilgi ve
yeteneklerin gerçek ya da benzetişim
ortamlarında kullanılması için imkânlar
sağlanması
 -Olumlu Sonuçlar (Positive
Consequences): İstenilen davranışın
sürdürülmesi için pekiçtireç ve dönüt verilmesi.
 -Eşitlik (Equity): Başarı elde etmek için ortaya
konan hedefler ile sonuçların uygunluğunun
sağlanması

42. ARCS MODELİ
DİKKAT
Algısal Uyarma: Öğrencilerin ilgisini çekmek için ne yapılmalı?
algılanan uyarılma yaparken dikkat çekmek için sürprizler veya belirsizlik kullanılabilir.
Öğrenciler için yeni, şaşırtıcı uyumsuz ve belirsiz olaylar dikkat çekici olabilir.
Sorgusal Uyarma: Sorgulama becerileri nasıl uyarılmalı?
Sorgulama uyarısı yaparken zor sorular sormak veya çözülmesi problemleri ortaya
koymak merak uyandırabilir

43.  Değişkenlik: Öğrencilerin dikkatlerini uyanık tutmak için neler yapılmalı?
 Öğrenme stilindeki bireysel farklılıkları hesaba katarak materyalleri sunmada çeşitli
yöntemler ve materyaller kullanarak değişkenlik oluşturmak dikkat çekmede etkili
olabilir

44. ARCS MODELİ
 UYGUNLUK
Hedef Tanıtımı: Öğrencilerin gereksinimleri nasıl karşılanmalı?
Gelecekteki değeri açısından öğrencilerin kazanacakları bilgilerin gelecekte onların ne
işe yarayacağı, onlara nasıl bir katkıda bulunacağı açıklanabilir
Güdü Eşlemesi: Öğrencilere nasıl ve ne zaman uygun seçenek, sorumluluk ve etki
sağlanır?
Öğrencilerin çalışmalarını sürdürmek için farklı yöntemler kullanmalarına izin vermek
kendileri için uygun seçenekleri bulmaları ve sorumluluk almalarına katkı sağlayabilir
Benzerlik: Öğrencilerin deneyimlerine benzer öğretim nasıl sağlanır?
Öğrencilerin daha fazla kazanımda bulunmaları için öğretmenin sahip oldukları bilgi,
beceri ve deneyimler onlara nasıl kullanabilecekleri göstermesi öğrencilere benzerlik ve
modellik sağlaması açısından oldukça kullanışlı ve etkili olabilir

45. ARCS MODELİ
• GÜVEN
Öğrenme Gereklilikleri: Öğrencilerin başarı beklentisi oluşturmalarına nasıl yardım edilmeli?
Başarıya ulaşmak için ve olumlu beklentiler oluşturmak için öğrencilere öğrenme
standartları ve değerlendirme kriterleri önceden verilmelidir öğrenciler başarıyı yakalamak
için gereken çaba ve süreyi bağımsız ve doğru şekilde heseplayabilirlerse, gerekli çabayı
gösterme olasılığı ve motivasyonu artar
Başarı Fırsatları: Öğrenme deneyimi öğrencilerin yeterliklerine inancını nasıl desteklemeli?
Öğrencilere birbiriyle ilişkili, çeşitli ve zorlu deneyimler yoluyla başarıya ulaşma fırsatı
vermek motivasyon seviyelerini katkı yapabilir
Kişisel Denetim: Öğrenciler başarılarının kendi güç ve yeteneklerine bağlı olduğunu nasıl
bilmeli?
Öğrenciler,öğrenmeleri ve değerlendirmeleri üzerinde bir miktar kontrol hissetmelidirler.
Başarının,öne sürdükleri çabanın doğrudan bir sonucu olduğuna inanmaları gerekir.

46. ARCS MODELİ
 DOYUM
İçsel Pekiştireçler: Öğrencilerin başarılarına ilişkin olumlu duygular hissetmelerine yardım
etme.
Keller e göre tecrübesinin içsel doyumunu teşvik etmek ve desteklemek gerekir.
Örneğin, öğretmen eski öğrencilerden birini, bu becerilerin öğrenilmesinin sonraki ödev
ve sınıf projelerinde onlara nasıl yardımcı olduğuyla ilgili tecrübelerini paylaşmaya
davet edebilir
Dışsal Ödüller:Öğrencilerin başarısını pekiştirme.
Öğrenciler yaptıkları işler sonucunda taktir edilince, öğrenmek için daha çok motive
olurlar. Fakat kolay görevleri fazla ödüllendirmek öğrenciyi motive edici olabilir
Eşitlik: Öğrencilerin yeni öğrendikleri bilgi ve becerileri kullanmaları için fırsatlar sağlama.

47. SEELS ve GLASGOW TASARIM MODELİ
AŞAMALAR
Sorun Sorun belirleme
Öğretim çözümleme
Tasarım Hedefler ve ölçütlerin belirlenmesi
Öğretim stratejilerinin belirlenmesi
Ortam seçimi
Geliştirme ve Uygulama Materyal geliştirme
Biçimlendirici değerlendirme
Değerlendirme Uygulama ve denetim
Başarı değerlendirme
Uygulama ve yayılım

48. SEELS ve GLASGOW Modelinin Aşamaları
 Problem aşaması:
 Bu basamak; bilgi toplama, performans
analizi, kaynakların ve sınırlılıkların
değerlendirilmesi, öğrenme karakterlerinin
belirlenmesi, hedef ve öncelikli hedeflerin
belirlenmesi ve problem çözümü
süreçlerinden oluşur. Bu aşamada öncelikle
hedefler belirlenir. Hedeflere uygun
davranışlar ortaya konulur. Ön koşul
davranışların neler olacağına karar verilir. Bu
arada giriş davranışlarının hangileri olacağı
ortaya konulmalıdır. Bu bunlar
sürecin ilk aşamasında yapılması
gerekenlerdir

49. 
Tasarım aşaması:

 Medya seçimi yapılır. Öğretim stratejileri,
hedef ve ölçütler belirlenir. Yapılacak
faaliyetler planlanır ve organize edilir. Hangi
öğrenme etkinliklerini,
materyallerini kullanarak hedeflere
ulaşılacağına karar verilir.

 Geliştirme aşaması:

 Konuyla ilgili materyal geliştirilir ve yapılan
bu materyalle ilgili bir değerlendirme yapılır

50. 
Uygulama ve değerlendirme
aşaması:
 Değerlendirme aşamasında ise,
hem süreç, hem de sonuç
değerlendirilebilir. Değerlendirme
öğretim programının
denenmesi aşamasında yapıldığı
gibi, uygulanması aşamasında da
yapılmalıdır