Punim seminarik inflacioni

1. FAKULTETI EKONOMIK
Punim Seminarik
NGA LËNDA:
MAKROEKONOMI
TEMA:
INFLACIONI
PUNOI: PRANOI:
Arianit Zeqiri Prof.Visar Sutaj
Gjilan, me 06.2014

2. Punim Seminarik
2
PËRMBAJTJA
1.HYRJA...................................................................................... 3
2.Kuptimi i Inflacionit ................................................................ 4
3.Indekset e çmimeve................................................................. 5
3.1 Indekset e çmimeve ........................ Error! Bookmark not defined.
4.Llojet e inflacionit ................................................................... 7
5.Inflacioni në Kosovë ................................................................ 8
6.ANEKSE.................................................................................... 9
6.1 Anekse ................................................................................... 10

3. Punim Seminarik
3
1.HYRJA
Në këtë punim seminarik diskutohet tema e inflacionit e cila njihet si një
sëmundje makroekonomike.Gjithashtu diskutohet llogaritja e inflacionit
përmes indekseve të çmimeve , pastaj për llojet e inflacionit, për inflacionin i
cili ka ndikuar në Kosovë gjatë viteve të fundit si dhe disa anekse (paraqitje
grafike) lidhur me inflacionin i cili ka ndikuar në Kosovë gjatë viteve të fundit.

4. Punim Seminarik
4
2.Kuptimi i Inflacionit
Në kuptimin e përgjithshëm me inflacion kuptojmë ngritjen e vazhdueshme te
nivelit te përgjithshëm te çmimeve ose zhvleresimi i monedhes kur me nje sasi te
caktuar monedhashblihen me pak prodhime se sa perpara zhvleresimit. Ky fenomen
quhet inflacion1.Ndryshimi i niveleve të çmimeve matet me normën e inflacionit e
cila llogaritet me formulën:
Norma e inflacionit (t)= 100*
1)-(tçmimeveiNiveli
1)-(tçmimeveiNiveli-(t)çmimeveiNiveli
(t)- është periudha korrente
(t-1)- është periudha paraardhëse.
Duhet theksuar se inflacioni shpreh ngritjen e nivelit të përgjithshëm të
çmimeve dhe jo të çmimeve të mallrave apo shërbimeve të veçanta.
Me ndryshimin e nivelit të çmimeve lidhen dy konceptet :
 Deflacioni
 Desinflacioni
Deflacioni pasqyron proçesin e rënies së çmimeve mesatare nën nivelin e
periudhës paraardhëse.Mund të përcaktohet si inflacion si inflacion negativ.
Desinflacioni pasqyron proçesin e rënies së çmimeve mesatare , por duke
mbetur mbi nivelin e periudhës paraardhëse .Mund të përcaktohet si inflacion
positiv.
1 http://sq.wikipedia.org/wiki/Inflacioni

5. Punim Seminarik
5
3.Indekset e çmimeve
Për llogaritjen e inflacionit përdorim indekset e çmimeve si tregues të
drejtëpërdrejt .Për llogaritjen e inflacionit kemi tri lloje të indekseve :
 Indeksi i çmimeve të konsumatorit(CPI)
 Indeksi i çmimit të prodhuesit(PPI)
 Deflatori i GNP
Indeksi i çmimeve të konsumatorit (CPI)mat koston e një shporte tregu
mallrash dhe shërbimesh që konsumohen nga një familje gjatë një periudhe të
caktuar kohore.Për të llogarituar CPI mblidhen të dhëna për një numër të
caktuar familjeve në zona të caktuara të një vendi. Shembull për llogaritjen e
CPI , supozojmë se një konsumatorë konsumatorë konsumon tre të mira :
Ushqime , Strehim dhe kujdes shëndetësorë. Sipas statistikave konsumatori
rezulton se konsumon 20 % të buxhetit të tij për ushqime , 50 % për strehim
dhe 30 % për kujdesin mjeksor. Si vitë bazë e marrim vitin 2014 , çmimet e të
mirave të cilat i blen konsumatori supozojmë se janë 100.
Sipas këtyre statistikave vim deri tek llogaritja e CPI për vitin 2014 të cilën e
llogarisim përmes formulës :
CPI2014= (0.20*100)+(2.50*100)+(0.30*100)=100
Tani supozojmë se në vitin 2015 çmimet e ushqimeve rriten për 2 % , çmimi i
strehimi 6 % dhe çmimi i kujdesit mjeksor rritet për 10 %.CPI për vitin 2015 do
të jetë :
CPI2015= (0.20*102)+(2.50*106)+(0.30*110)=106.4
Në bazë të këtyre llogaritjeve vim te llogaritja e normës së inflacionit të cilën e gjejmë
përmes formulës:
Norma e inflacionit= 100*
14
1415
CPI
CPICPI 

6. Punim Seminarik
6
3.1 Indekset e çmimeve
I zëvendësojmë vlerat dhe vim në konkluzion se norma e inflacionit për vitin 2015 do
të jetë:
Norma e inflacionit= %4.6100*
100
1004.106


pra norma e inflacionit për vitin 2015 është 6.4%
Indeksi i çmimeve të prodhuesit – Ky indeks mat nivelin e çmimeve
të shitjes me shumicë, më konkretisht ky indeks llogaritet duke u
bazuar në çmimet e një numri të caktuar produktesh si psh: në
SHBA ky indeks llogaritet duke u bazuar në çmimet e rreth 3400
mallra të ndryshme .
Deflatori i GNP (produkt kombëtar bruto) – Mat çmimet e mallrave
dhe shërbimeve të prodhuara brenda një territori , ky lloj matësi
konsiderohet më i mirë se sa të tjerët për shkak se përfshin çmimet
e të gjitha mallrave dhe shërbimeve . Deflatori i GNP llogaritet si
raport i GNP nominal dhe GNP real shprehur në përqindje :
Deflatori i GNP= 100*
real
min
GNP
alnoGNP

7. Punim Seminarik
7
4.Llojet e inflacionit
Inflacioni klasifikohet në tre kategori:
•Inflacioni i moderuar
•Inflacioni galopant
•Hiperinflacioni
Inflacioni i moderuar – Ky lloj i inflacionit ndodh kur niveli i përgjithshëm i
çmimeve ngrihet ngadalë. Norma e tij shprehet me anën e një numri njëshifrorë
1-10 %.
Ky lloj i inflacionit është i përshtatshëm për njerëzit me një fjalë ndiejn më
shumë siguri në vetvete për të marrur vendime me paratë e tyre.
Inflacioni galopant - Ky lloj i inflacionit ndodh atëherë kur niveli mesatar i
çmimeve fillon të rritet nga një normë dy ose tre shifrore . Në këtë lloj të
inflacionit besimi tek njerëzit lidhur me paratë bie , dhe në këto raste njerëzit
priren të grumbullojnë apo të depozitojnë mallra , të blejnë shtëpi etj dhe nuk
japin para hua me një normë interesi të ulët.
Hiperinflacioni – Ky lloj i inflacionit njihet si një virus vdekjeprurës për
ekonominë , ndodh kur niveli i përgjithshëm mesatar i çmimeve fillon të rritet
shumë here çdo muaj . Këto situata hiperinflacioniste janë të rralla dhe
zakonisht ndodhin në kohë lufte .

8. Punim Seminarik
8
5.Inflacioni në Kosovë
Përmesindekseve të çmimit të konsumit gjatë vitit 2014 rezulton se inflacioni në
Kosovë ka qenë me normë më të ulët në krahasim me vitin paraprak . Norma mesatare
vjetore e inflacionit deri në qershor 2014 ishte 0.3 për qind, kundrejt inflacionit prej
2.7 për qind në periudhën e njëjtë të vitit paraprak mirëpo pavarësisht nivelit të ulët të
inflacionit ekspertët e kësaj fushe thonë se konsumatorët u përballën me ngritje të
vazhdueshme të çmimeve të konsumit dhe me ulje të standardit jetësor.
Kryetari i Odës Ekonomike të Kosovës, Safet Gërxhaliu lidhur me inflacioninnë
Kosovë thotë :
Kosova eksporton para të gatshme dhe përmes importit të produkteve krahas
eksportit të parasë së gatshme, importon edhe inflacion dhe sado që të jetë ai 0,3
për qind, apo 0,5 për qind apo deri në 3 për qind, është një goditje e cila e goditë
më të madhe një ndër indikatorët kyç të stabilitetit ekonomik dhe social, çfarë
është shporta e konsumatorit të qytetarit të Kosovës.2
Ai për vitin 2014 ka bërë një përmbledhje duke theksuar se viti 2014 ka qenë
viti më i vështirë për të bërë biznes gjithashtu edhe për ekonominë e vendit në
përgjithësi.Lidhur me inflacionin i cili ndodhi gjatë vitit 2014 tek qytetarët
rezultoi negativisht gjë e cila qoi në varfërin e shportës së tyre mujore . 3
2 Kryetari i Odës Ekonomike të Kosovës, Safet Gërxhaliu
3 http://www.evropaelire.org/content/article/26765306.html

9. Punim Seminarik
9
6.ANEKSE
4
4 http://www.slideshare.net/GojaniM/prezantim-inflacioni

10. Punim Seminarik
10
6.1 Anekse
5
5 http://www.slideshare.net/GojaniM/prezantim-inflacioni