1. แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 1 11
แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 1-11
สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ
ฐ
นายอาคม เติิมพิิทยาไพสิิฐ รองเลขาธิิการคณะกรรมการพััฒนาการเศรษฐกิิจและสัังคมแหงชาติิ
ไ
นายธานินทร ผะเอม ที่ปรึกษาดานนโยบายและแผนงาน
สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ
บรรยายสําหรับหลักสูตรนักบริหารระดับสูง กระทรวงอุตสาหกรรม รุนที่ 10
ณ โรงแรมรอยั ล ปรินเซส หลานหลวง กรุงเทพฯ วันศุกรที่ 7 สิงหาคม 2552 เวลา 09.00 – 12.00 น.
๊
07 August 2009 Copyright NESDB 1

2. สวนที่ 1 บทบาท หนาที่ ของ สศช.
สวนที่ 2 แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 1-10
สวนที่ 3 จากแผนฯ 10 สูแผนฯ 11
07 August 2009 Copyright NESDB 2

3. 1) จัดทําแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ เพื่อใชเปนกรอบและแนวทางในการพัฒนาประเทศในแตละชวงระยะเวลา 5 ป
ดังนี้
• สํารวจ ศึกษา และวิเคราะหสภาวะเศรษฐกิจและสังคม เพื่อใชในการวางแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติและการเสนอแนะนโยบาย
มาตรการทางเศรษฐกิจและสังคมในการพัฒนาประเทศ
• วิิเคราะห ประเมินแผนงานและโครงการพััฒนาของสวนราชการและรัฐวิิสาหกิิจใ เปนไป
ป ิ โ ั ให ไปตามวััตถุประสงคเปาหมาย และแนวทางการพัฒนา
ั
ของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ
• ติดตามและประเมินผลแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ รวมทั้งแผนงานโครงการพัฒนาของสวนราชการและรัฐวิสาหกิจ
• การประสานการพัฒนาเพื่อใหเกิดมีการแปลงแผนพัฒนาฯ ไปสูการปฏิบติ รวมทั้งการเผยแพรประชาสัมพันธเพื่อการพัฒนาไปสูประชาชนทุก
 ั 
กลุมอาชีพไดเกิดความรูความเขาใจ ตลอดจนเสริมสรางใหเกิดการเขามามีสวนรวมในการพัฒนาประเทศ
 
2) ปฏิบติหนาที่ตามพ.ร.บ. วาดวยการใหเอกชนเขารวมงานหรือดําเนินงานในกิจการของรัฐ พ.ศ.2535 โดยทําหนาที่กํากับ ดูแล
ั
และตดตามผลการดาเนนงานใหเปนไปตามระเบยบและกฎหมายในการพฒนาบทบาทของภาคเอกชนทจะเขามาสนบสนุน
และติดตามผลการดําเนินงานใหเปนไปตามระเบียบและกฎหมายในการพัฒนาบทบาทของภาคเอกชนที่จะเขามาสนับสนน
กิจการของรัฐ ซึ่งเปนโครงการที่มีการลงทุนหรือมีทรัพยสินตั้งแตหนึ่งพันลานบาทขึ้นไป
3) ปฏิบัติหนาที่ตามระเบียบวาดวยงบลงทุนของรัฐวิสาหกิจ พ.ศ.2522 ซึ่งมีหนาที่สําคัญฯดังนี้
• พิจารณางบลงทุนประจําปของรัฐวิสาหกิจเพื่อเสนอความเห็นตอคณะรัฐมนตรี และกระทรวงเจาสังกัดของรัฐวิสาหกิจในประเด็นการบริหาร
จัดการรัฐวิสาหกิจ ตลอดจนความเหมาะสมและความเปนไปไดของโครงการลงทุนของแตละรัฐวิสาหกิจ
• กําหนดหลักเกณฑและวิธีการเพื่อใหรัฐวิสาหกิจแตละแหงถือปฏิบัติ โดยคํานึงถึงความคลองตัวในการดําเนินงานของรัฐวิสาหกิจนั้นๆเปน
สําคัญ
4) ปฏิบัติงานตามหนาที่เฉพาะกิจที่ไดรับมอบหมาย หรือสั่งการจากคณะรัฐมนตรีหรือนายกรัฐมนตรีโดยตรงโดยสํานักงานฯทํา
หนาที่เปนฝายเลขานุุการของคณะกรรมการพิเศษชุุดตางๆซึ่งมีนายกรัฐมนตรี หรือรองนายกรัฐมนตรีเปนประธาน อาทิ
คณะกรรมการพัฒนาพื้นที่บริเวณชายฝงทะเลตะวันออก คณะกรรมการพัฒนาพื้นที่ชายฝงทะเลภาคใต คณะกรรมการรวม
ภาครัฐบาลและเอกชนเพื่อแกไขปญหาทางเศรษฐกิจ คณะกรรมการรัฐมนตรีเศรษฐกิจ เปนตน
07 August 2009 Copyright NESDB 3

4. สวนที่ 1 บทบาท หนาที่ ของ สศช.
สวนที่ 2 แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 1-10
สวนที่ 3 จากแผนฯ 10 สูแผนฯ 11
07 August 2009 Copyright NESDB 4

5. ยุคทองของการวางแผน ยุคผััน
ผวน
ทางการ
เมือง ยุคประชาธิปไตย
แผนฯ 1 ยุคเปลี่ยนผานสูู
ุ
2504-09
2504 09
กระบวนทัศนใหม
แผนฯ 2
2510-14
ยดคนเปนศูนยกลางเนน
ยึดคนเปนศนยกลางเนน
แผนฯ 3 การมีสวนรวม
2515-19 ใชเศรษฐกิจเปนเครื่องมือ
พัฒนาคน
เนนการเติบโตทางเศรษฐกิจดวย
ฐ แผนฯ 4
การพัฒนาโครงสรางพืนฐาน
้ 2520-24
แผนฯ 5
2525-29 ยึดปฏิบัติตามปรัชญาของ
เศรษฐกิจพอเพียงมุงสูู
ฐ ุ
สังคมอยูเย็นเปนสุขรวมกัน
แผนฯ 6
เนนการพัฒนา 2530-34
เศรษฐกิจ แผนฯ 7
ควบคูกับการ
ู 2535-39
พัฒนาสังคม แผนฯ 8
2540-44
แผนฯ 9
2545-49
เนนเสถียรภาพเศรษฐกิจ มุง
พัฒนาภูมิภาค ชนบท แผนฯ 10
2550-54
07 August 2009 Copyright NESDB 5

6. แผนฯ 1 (2504 - 2509) ยุคทองของการวางแผนเศรษฐกิจ
1. วางแผนจากสวนกลางแบบ “จากบนลงลาง” ใชแนวคิดความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ (Development with
growth) โดยเนนการพัฒนาโครงสรางพืนฐาน (คมนาคมขนสง โทรคมนาคม เขื่อนเพือชลประทานและ
้ ่
ไฟฟา รวมทั้งสาธารณูปการ-Project-oriented approach)
2. มุงยกมาตรฐานการครองชีพของประชาชน (รายได)
3. ปรบปรุงการบรหารงานทุกดานใหมประสทธภาพ
3 ปรับปรงการบริหารงานทกดานใหมีประสิทธิภาพ
สภาวะเศรษฐกิจและสังคมในชวงแผนฯ 1
1. เศรษฐกิจของประเทศขึ้นอยูกับภาคเกษตร ขาว ยางพารา ไมสัก ดีบุก
2. เศรษฐกิจขยายตัว 8 % ตอป (เปาหมาย 5%) และดําเนินโครงการเขื่อนเจาพระยา และกอสรางเขื่อนภูมิพล
3. อตราเพมของประชากรสูงขน ประมาณรอยละ ตอป
3 อัตราเพิ่มของประชากรสงขึน ประมาณรอยละ 3 ตอป
้
 2493 จัดตั้งสภาเศรษฐกิจแหงชาติ เสนอคําแนะนําแกรัฐบาลดานเศรษฐกิจของประเทศ (จอมพล ป.พิบูลสงคราม)
 2502 เปลี่ยนชื่อสภาเศรษฐกิจแหงชาติ เปนสภาพัฒนาการเศรษฐกิจแหงชาติเปนหนวยงานถาวร จัดทําแผนพัฒนาเศรษฐกิจแหงชาติ หรือ
ผังเศรษฐกิจแหงชาติ และพิจารณาโครงการเสนอรัฐบาล
 2504 รััฐบาลจอมพลสฤษดิ์ ธนะรััชต ประกาศใชแผนพัฒนาเศรษฐกิจฉบับแรก (การริเริมจััดทําแผนฯ มีีขึ้นตัั้งแต ป 2500)
ป ใ ั ั ่
แผนฯ 2 (2510 - 2514) ยุคทองของการพัฒนา
1. แนวคิดการวางแผนพัฒนารายสาขา (Sectoral development planning) และขยายขอบเขตแผนครอบคลุม
การพัฒนารัฐวิสาหกิจและองคการบริหารสวนทองถิน
่
2. ลงทุนในโครงสรางพื้นฐานตอเนื่องจากแผนฯ 1
3. พัฒนาชนบทเพื่อเสริมสรางความมั่นคง และกระจายผลการพัฒนา (รอยละ 75-80 ของงบพัฒนาเปนการลงทุน
ในภูมิภาค
4. สงเสริมเอกชนใหมีบทบาทรวมในการพัฒนาประเทศ
สภาวะเศรษฐกิจและสังคมในชวงแผนฯ 2
1. ปญหาความแตกตางดานรายได มีชองวางรายไดเพิ่มขึ้น
2. เศรษฐกิจขยายตัวรอยละ 7.2 ตอป เศรษฐกิจถดถอยหลังจากขยายตัวมาเปน 10 ป
3. ประชาชนไดรบประโยชนจากโครงสรางพืนฐานไมเทาเทียมกันและอยูในวงจํากัด
ั ้
4. การเพิ่มจํานวนของประชากรในอัตราสงสงผลตอความเปนอยของประชากรโดยรวม
4 การเพมจานวนของประชากรในอตราสูงสงผลตอความเปนอยู
กอสรางทางหลวงแผนดิน 1,700 กม. และทางหลวงจังหวัด 2,100 กม.
07 August 2009 Copyright NESDB 6

7. แผนฯ 3 (2515-2519) : การพัฒนาสังคมควบคเศรษฐกิจ
(2515 2519) การพฒนาสงคมควบคู ศรษฐกจ
1. กําเนิดของการวางแผนพัฒนาสังคมและวัตถุประสงคการพัฒนาที่หลากหลาย (Growth + Social
fairness + Income distribution)
2. กระจายการพัฒนาสูภูมิภาค เรงรัดพัฒนาภาคและชนบท
3. เนนการเพิ่มผลผลิตการเกษตร เพิ่มรายไดประชาชนใน ชนบท เพื่อลดความตางของรายได
4. สรางความเทาเทียมในการใชประโยชนจากบริการของรัฐ โดยเฉพาะดานการศึกษาและสาธารณสุข
สภาวะเศรษฐกิจและสังคมในชวงแผนฯ 3
1. ปญหาการกระจายรายได และความไมเทาเทียมในการเขาถึงบริการรัฐมีความรุนแรง
2. เศรษฐกิจขยายตัว 6.5 % ราคาน้ํามันเพิ่มขึ้น 4 เทา (วิกฤติน้ํามันครั้งแรก) และอัตราเงินเฟอสูงถึง 15.5%
ในป 16 สงผลใหเศรษฐกิจซบเซาชวงหลังของแผนฯ 3
3. การเมืองมีความผันผวนเปลี่ยนแปลงรัฐบาลบอยครั้ง ศก.โลกตกต่ํา น้ํามันแพง
4. ราคาสินคาเกษตรตกต่ํา
5. การวางงานเพิ่มขึ้น
2515 เปลี่ยนชื่อ สภาพฒนาการเศรษฐกจแหงชาต เปนสนง คณะกรรมการพัฒนาการ เศรษฐกจและสงคมแหงชาต จัดทําแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ
เปลยนชอ สภาพัฒนาการเศรษฐกิจแหงชาติ เปนสนง.คณะกรรมการพฒนาการ เศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ จดทาแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต
แผนฯ 4 (2520 – 2524) : เรงฟนฟูเศรษฐกิจและสังคม
1. พัฒนาตอเนื่องจากแผนฯ 3 โดยยึดถือความมั่นคงปลอดภัยของชาติเปนพื้นฐานของการพัฒนา แนวคิดการ
พฒนาระหวางสาขารวมกน (Inter sectoral
พัฒนาระหวางสาขารวมกัน (Inter-sectoral planning)
2. เรงฟนฟูเสถียรภาพทางเศรษฐกิจของประเทศใหมั่นคง เชน การผลิตสินคาเพือทดแทนการนําเขา ปรับปรุง
่
นโยบายการควบคุมราคาสินคาและเรงรัดการสงออก
3. เนนเสริมสรางสวัสดิภาพทางสังคมแกคนในชาติมากกวาเนนการขยายตัวทางเศรษฐกิจเปนหลัก
สภาว เศรษฐกจแล สงคมในชวงแผนฯ
สภาวะเศรษฐกิจและสังคมในชวงแผนฯ 4
1. ยุคการเมืองรุนแรง พรรคคอมมิวนิสตขยายตัว
2. การพัฒนาดานประสิทธิภาพการผลิตภาคเกษตรต่ํา
2. เศรษฐกิจขยายตัวรอยละ 7.4 เงินเฟอสูงถึงรอยละ 11.7 และขาดดุลการคา
3. ทรัพยากรธรรมชาติเสือมโทรม
่
4. การใหบริการทางสังคมไมเพียงพอและไมทั่วถึง
5. ไทยยกระดับกลายเปนประเทศกําลังพัฒนาที่มีรายไดปานกลาง จากประเทศรายไดต่ํา
สัดสวนภาคอุตสาหกรรมขยายตัวทําใหมีสัดสวนมากกวาภาคการเกษตรเปนครั้งแรกและขยายตัวอยางตอเนื่อง
07 August 2009 Copyright NESDB 7

8. แผนฯ 5 (2525 - 2529) : การแกไขปญหาและปรับสการพัฒนายคใหม
การแกไขปญหาและปรบสู ารพฒนายุคใหม
1. วางแผนโดยยึดหลักภูมิภาคและพื้นที่ กําหนดพื้นที่เปาหมายเพื่อแกปญหาความยากจน เปาหมายเพื่อความ
มั่นคง และพืนที่รองรับอุตสาหกรรม ESB
้
2. เนนการปรับโครงสรางเศรษฐกิจมากกวาการมุงขยายอัตราความเจริญทางเศรษฐกิจ
3. พฒนาเศรษฐกจและสงคมบนความสมดุล
3 พัฒนาเศรษฐกิจและสังคมบนความสมดล
4. พัฒนาการแปลงแผนไปสูภาคปฏิบัติ
5. เพิ่มบทบาทและระดมความรวมมือจากภาคเอกชน
สภาวะเศรษฐกิจและสังคมในชวงแผนฯ 5
1. แผนพฒนาชนบท เพื่อแกไขปญหายากจนในชนบท
1 แผนพัฒนาชนบท เพอแกไขปญหายากจนในชนบท
2. แผนพัฒนาเชิงรุก เชน การพัฒนาพื้นที่ ESB การริเริ่ม กรอ.
3. แผนพัฒนาเพื่อความมั่นคง เชน หมูบานอาสาและพัฒนาปองกันตนเอง
4. เศรษฐกิจขยายตัวต่ําเทียบกับชวงแผนฯ ที่ผานมา เพียงรอยละ 5.4 ตอป
5. รัฐบาลสามารถกระจายบริการสังคมไดกวางขวางมากขึ้น เชน โรงพยาบาลประจําอําเภอ
สศช. กับแผนงานพัฒนาพื้นที่ ESB และพื้นที่เมืองหลัก เปนการพัฒนาประเทศแนวใหมยึดพื้นที่
แผนฯ 6 (2530 – 2534) : การจัดทําแผนสูระดับกระทรวง
1. กําหนดขอบเขตและวิธีการใชแผนฯ ที่ชัดเจน มีทั้งระยะสั้น กลาง ยาว และแผนปฏิบัติระดับกระทรวง
2. เพิ่มประสิทธิภาพการพัฒนาประเทศทั้งดานทรัพยากรมนุษย พัฒนาวิทยาศาสตรและการบริหารจัดการ
3. ปรับปรุงระบบการผลิตและการตลาด
4. ยกระดับคุณภาพปจจัยพื้นฐานเพื่อลดตนทุน
สภาวะเศรษฐกิจและสังคมในชวงแผนฯ 6
1. หนี้ตางประเทศลดลง ทุนสํารองเพิ่มขึ้น
2. เศรษฐกิจฟนตัว และขยายตัวรอยละ 10.9 ตอป (สูงสุดในรอบ 25 ปที่ผานมา)
3. การจางงานภาคอุตสาหกรรม/บริการเพิ่มขึ้น
4.
4 ปญหาความเหลืื่อมลํ้ํารายไดระหวางกลุมครััวเรือน และชนบทกับเมืองมากขึ้น
ไ  ื ั ื ึ
07 August 2009 Copyright NESDB 8

9. การพฒนาทยงยน
การพัฒนาที่ยั่งยืน
1. เริ่มแนวคิด “การพัฒนาที่ยั่งยืน”
2. มุงสูเศรษฐกิจมีเสถียรภาพ รักษาอัตราการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ กระจายการพัฒนาสูภูมิภาคและ
ชนบท และพัฒนาคุณภาพชีวิต สิ่งแวดลอม และทรัพยากรธรรมชาติ
3. พฒนาเศรษฐกจสู ศรษฐกจดานหนาในภูมภาค และยกระดับส ะดบนานาชาต
3 พัฒนาเศรษฐกิจสเศรษฐกิจดานหนาในภมิภาค และยกระดบสูระดับนานาชาติ
สภาวะเศรษฐกิจและสังคมในชวงแผนฯ 7
1. รายไดตอหัวเพิ่มถึง 28 เทาจากแผนฯ 1 เปน 77,000 บาท
2. เศรษฐกิจขยายตัวรอยละ 8.1 ตอป เงินเฟอเฉลี่ย 4.8 %
3. ทนสํารองสงถึง USD 38 700 ลาน
3 ทุนสารองสูงถง 38,700 ลาน
“เศรษฐกิจดี สังคมมีปญหา การพัฒนาไมยั่งยืน”
 ป 2539 ในชวงปลายแผนฯ 7 ประเทศไทยกาวเขาสูวิกฤตเศรษฐกิจ
สภาวะแวดลอม
สภาวะแวดลอม แผนฯ 1 - แผนฯ 7
(2504 - 2539) ผล
ทบทวน
• การเมือง/
ปกครองรวม โดยราชการ
เพอประชาชน
เพื่อประชาชน • เศรษฐกิจดี
เศรษฐกจด
ผลการ •
ศูนยอานาจ
ํ
เศรษฐกิจ
• สังคมมี
พัฒนา
ปญหา
นําสังคม บริหารแบบควบคุม
สั่งการ เปน Top- • การพัฒนา
• ใชทรัพยากร
แผนฯ แรงงาน
down มีกรอบใน
มกรอบใน
การวางแผน ไมย่งยืน
ั
1-7
ปรั
ป ับ
ปรับตัว/พรอมรับการเปลียนแปลง
่ กระบวนทรรศน
ใหมในการพัฒนา
07 August 2009 Copyright NESDB 9

10. “คน” เปนศนยกลางการพัฒนา
คน เปนศูนยกลางการพฒนา
1. เนนคนเปนศูนยกลางการพัฒนา และใชการพัฒนาเศรษฐกิจเปนเครื่องมือ
2. ปรับเปลี่ยนกระบวนการจัดทําแผนใหมเปนแบบ “จากลางขึ้นบน” บูรณาการแบบองครวม ไมพัฒนาแยก
สวน
3. ภาคประชาชนมีสวนรวมพัฒนา
4. แปลงแผนสูปฏิบัติ โดยยึดหลักการพื้นที่ ภารกิจ และการมีสวนรวม
สภาวะเศรษฐกิจและสังคมในชวงแผนฯ 8
1. วิกฤตเศรษฐกิจป 2540
2. ปญหาสถาบันการเงิน
3. หนึ้ตางประเทศและหนึสาธารณะเพิ่มขึ้น
้
4. มีเครือขายการพัฒนารวมกับภาครัฐ
มุงเนนการพัฒนาแบบองครวม เปนการวางรากฐานการมีสวนรวมของประชาชน
เกิดวิกฤต
สภาวะแวดลอม
สภาวะแวดลอม แผนฯ 8 ปรบแผนฯ
ปรับแผนฯ 8
การปรับ • เผชิญกระแส
โลกาภิวัตนที่รุนแรง
• โดยประชาชน
เพื่อประชาชน
• ปรับกรอบเศรษฐกิจ
มหภาค
• เศรษฐกิจ • คน-ศููนยกลางการพัฒนา • ลดผลกระทบตอคน
แผนฯ 8 สงสััญญาณ
มีปญหา
• เศรษฐกิจเปนเครื่องมือในการ
พัฒนาคน
สัังคม
• ปรับโครงสราง
(40-44) • การพัฒนากระจุกตัว
ไมกระจาย
• วิธีการพัฒนา-เนนองครวมและ
บูรณาการ
เศรษฐกิจ
• ปรับระบบบริหาร
• มีปญหาสังคม คุณภาพ จัดการ
ชวต ทรัพยากรธรรมชาติ
ชีวิต ทรพยากรธรรมชาต • บริหารแบบชี้นํา
บรหารแบบชนา
เสื่อมโทรม สรางการมีสวนรวม
เปน Bottom-up
07 August 2009 Copyright NESDB 10

11. อัญเชิญปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
1. ยึดคนเปนศูนยกลางการพัฒนาตอเนื่องจากแผนฯ 8
2. มุงการพัฒนาที่สมดุลคน สังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดลอม
3. เพิ่มขีดความสามารถในการแขงขัน
4. บริหารจัดการที่ดี ในทุกระดับ
สภาวะเศรษฐกจและสงคมในชวงแผนฯ 9
ส ศ ิ สั ใ ช
1. นําปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาใช
2. คุณภาพชีวิตดีขึ้น ทั้งดานสุขภาพ ยาเสพติด และการกระจายรายได
สรางกระบวนการมีสวนรวมของภาคีการพัฒนาทุกระดับอยางกวางขวาง
เหตุการณรัฐประหาร 19 กันยายน 2549
3 สังคมที่พึงประสงค
สงคมทพงประสงค
สังคม สังคม
สังคม แหงภูมิปญญา สมานฉันท
คุณภาพ การเรียนรู เอื้ออาทร
4 วัตถุประสงคหลัก
ฟนฟูเศรษฐกิจ วางรากฐาน การบริหาร
การพัฒนา จัดการที่ดี แกไขปญหา
ใหมีเสถียรภาพ ประเทศให
ประเทศให ความยากจน
มั่นคง เขมแข็ง ยั่งยืน ในทุกระดับ
7 ยุทธศาสตรการพัฒนา
2 3 4 6 7
เพิ่มสมรรถนะ ขีด
1บรหาร
บริหาร
จัดการที่ดี
คน
สังคม
ชนบท
เมือง
ทรพยากร
ทรัพยากร
สิ่งแวดลอม 5 บรหาร
บริหาร
เศรษฐกิจ
สวนรวม
ความสามารถใน
การแขงขัน
ความ
เขมแข็ง
ว&ท
การบริหารการเปลี่ยนแปลงเพื่อการแปลงแผนสูการปฏิบัติ
07 August 2009 Copyright NESDB 11

12. การปฏบตตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเพอ
การปฏิบัติตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อ
สรางสมดุลและมีความอยูเย็นเปนสุขรวมกัน
1. ยึดกระบวนทรรศนการพัฒนาตอเนื่อง จากแผนฯ 8 และ แผนฯ 9
2. ประกอบดวย 5 ยุทธศาสตรการพัฒนา
ยุทธศาสตรการพัฒนาคุณภาพคนและ ยุทธศาสตรการพัฒนาบนฐานความ
สังคมไทยสูสงคมแหงภูมิปญญาและการ
 ั หลากหลายทางชีวภาพ และสรางความมั่นคง
เรียนรู ของฐานทรัพยากรและคุณภาพ สวล.
ยุทธศาสตรการสรางความเขมแข็งของชุมชน ยุทธศาสตรการเสริมสรางธรรมาภิบาลในการ
และสงคมเปนฐานทมนคงของประเทศ
และสังคมเปนฐานที่มั่นคงของประเทศ บรหารจดการประเทศ
บริหารจัดการประเทศ
ยุทธศาสตรการปรับโครงสรางเศรษฐกิจให
สมดุลและยั่งยืน
สภาวะเศรษฐกจและสงคมในชวงแผนฯ
สภาวะเศรษฐกิจและสังคมในชวงแผนฯ 10
1. การเตรียมพื้นทีใหม (SSB) เพื่อรองรับการพัฒนาอุตสาหกรรม
่
2. การเมือง เศรษฐกิจผันผวน สังคมแตกความสามัคคี
3. สภาพเศรษฐกิจเขาสภาวะถดถอย จากทั้งปจจัยภายในและภายนอก
ฐ ู
4. การนําทุน 3 ดานมาพิจารณา (ทุนทางเศรษฐกิจ ทุนทางสังคม ทุนทรัพยากรธรรมชาติ)
Subprime & Global financial crisis
2551 การประทวงทางการเมือง และการปดสนามบินสุวรรณภูมิ
เม.ย. 2552 เหตุการณความวุนวายทางการเมือง
07 August 2009 Copyright NESDB 12

13. สวนที่ 1 บทบาท หนาที่ ของ สศช.
สวนที่ 2 แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 1-10
สวนที่ 3 จากแผนฯ 10 สูแผนฯ 11
07 August 2009 Copyright NESDB 13

14. 2547 2 ปแรกของแผนฯ 10 (50 - 51)
เชื่อมโยงเพิ่มขึ้นตอเนื่อง เชน ASEAN +3, ASEAN +6 เปนตน
ความเชื่อมโยงเศรษฐกิจโลก สัดสวนการสงออกไทยในโลก เพิมขึนเปน 1.12% (ชวงแผนฯ 9 = 1.08%)
ฐ ่ ้
• ผลิตภัณฑเทคโนโลยีใหมเพิ่มขึ้นอยางเนื่อง
• มีการจดสิทธิบัตรเพิ่มมากขึ้นในประเทศไทย เชน สิทธิของยีนความหอมในขาว
เทคโนโลย
เทคโนโลยี
สัดสวนผูสูงอายุ (60ป+)
60ป+)
* ยังคงมีโรคระบาดใหมเกิดขึ้น เชน ไขหวัดใหญสาย
2548 2552
พนธุ หม
พันธใหม 2009 (AH1N1)
สัังคม 10.4 11.5
แรงงานตางดาวในประเทศไทยยังคงเพิ่มขึ้นอยางตอเนื่อง และผูหลบหนีเขาเมือง
การเคลื่อนยายคนเสรี
เชน โรฮิงญา
• สิ่งแวดลอม ภาวะอากาศแปรปรวน น้ําทวม การกัดเซาะชายฝง
• ราคาน้้ํามันยังคงผันผวน ทําสถิติสงสุดที่ 147 $/bbl (กลางป 51)
ู
ทรัพยากรและสิ่งแวดลอม • การผลิตพลังงานทางเลือกจากพืช
07 August 2009 Copyright NESDB 14

15. แผนฯ10
แผนฯ10 สรางความสมดุลระหวาง 3 ทุน เพือสรางความคุมกัน
่
เศรษฐกิิจ
ทรัพยากร
สังคม
ธรรมชาต
ธรรมชาติ
วิสัยทัศนฯ 2570: แนวโนมการเปลี่ยนแปลงของโลกใน 20 ป ขางหนา
2570:
1. การรวมตัวกันทางเศรษฐกิจในภููมิภาค
ฐ 5. ประชากรสูงอายุุ
ู
2. เศรษฐกิจโลกจะเปลี่ยนศูนยกลางอํานาจมาอยูที 6. ปญหาดานพลังงาน
ประเทศแถบเอเชียมากขึ้น
3
3. การเปลี่ยน ล าน
ล นแปลงด นการเงินโลกล ภ ุ ม ภ ล
7. ปญหาภัยคกคามจากภาวะโลกรอน
4. ความกาวหนาทางเทคโนโลยีกับการดํารงชีวิตของมนุษย
07 August 2009 Copyright NESDB 15

16. ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
วิสัยทัศนฯ 2570
แผนฯ 10
07 August 2009 Copyright NESDB 16

17. การวิเคราะหทุนของประเทศ การวิเคราะหทุนของประเทศ
ในชวงแผนฯ 10 ในระยะตอไป (แผนฯ 11)
สร า งความสมดุ ล ระหว า งทุ น 3 ทุน คื อ ทุ น ความเชื่อมโยงระหวางทุนทั้ง 6 ทุน คือ ทุนธรรมชาติ ทุน
เศรษฐกิจ ทุนสัง คม และทุนทรัพยากรธรรมชาติ/ กายภาพ ทุนสังคม ทุนมนุษย ทุนการเงิน และทุนวัฒนธรรม
สิ่งแวดลอม เพื่อมุงสูสังคมอยูเย็นเปนสุขรวมกัน
Financial Capital (FC)
Tangible
ทุนสังคม ุ ฐ
ทนเศรษฐกิจ Natural Capital
p Physical Capital
y p
(NC) (PC)
e
Feature
Cultural
Capital
(CC)
ทุนทรัพยากรธรรมชาติ/
สงแวดลอม
สิ่งแวดลอม Intangible
Social Capital Human Capital
(SC) (HC)
Broad-based Specific
Scope
07 August 2009 Copyright NESDB 17

18. ประเด็นระดมความคิดเห็นสูแผนฯ 11
การประชุมประจําปของ สศช. เมื่อวันที่ 10 กรกฏาคม 2552
การสรางกระบวนการมสวนรวมเพอนาไปสูการกาหนดกรอบการพฒนาประเทศ
ส ส 
ี ื่ ํ ไปส ํ ั ป ศ
1 วกฤตการเงนโลกไดสงผลตอการปรบเปลยน
วิกฤติการเงินโลกไดสงผลตอการปรับเปลี่ยน

ภูมทศนใหม จึงจําเปนตองกําหนดแนวทางในการเปลี่ยนวิกฤติใหเปนโอกาส ดวยการกําหนดยุทธศาสตรใน
ิ ั
การขยายตัวทางเศรษฐกิจใหสอดคลองกับการเปลียนแปลง
่
2 สงเสริมการปรับโครงสรางเศรษฐกิจ โดยเฉพาะภาคการ
ผลิตและบริการใหมีการสรางมูลคาเพิ่มที่สูงขึ้น และการแกไขปญหาเชิงโครงสรางของประเทศ ใน
ขณะเดยวกนจะเปนการสรางธุรกจใหมทใชศกยภาพแฝงซงมอยู นสงคมไทย
ขณะเดียวกันจะเปนการสรางธรกิจใหมทใชศกยภาพแฝงซึ่งมีอยในสังคมไทย
ี่ ั
3 รูวิกฤติ สรางโอกาสการพัฒนาเพือปองกัน เตือนภัย และ
่
บรรเทาภยตอผลกระทบทจะเกดขน เนนการเปนปจจัยสนับสนนตอการพัฒนาในอนาคตส เศรษฐกจสเขยว
บรรเทาภัยตอผลกระทบที่จะเกิดขึ้น เนนการเปนปจจยสนบสนุนตอการพฒนาในอนาคตสู ‘เศรษฐกิจสีเขียว’
4 เนนการสรางผลิตภาพและคุณภาพทั้งในเชิงความรู ความคิด
สรางสรรค และมีคุณธรรมนํา ซึงรวมถึงการสรางจิตสํานึกสาธารณะใหเกิดขึ้นอยางยังยืน
่ ่
5 เปนแนวปฏิบติในการอยูรวมกนในสงคมอยางสงบสุข ปลอดภยและมนคง
ป ป ิ ั ิ ั ใ ั  ป
เนนสรางความเขมแข็งของโครงสราง กลไกและกระบวนการบริหารจัดการของทุกภาคสวนของสังคม
07 August 2009 Copyright NESDB
ั ่ั
18

19. 1. ความทาทายและโอกาสของเศรษฐกิจไทย
แนวโนมการเปลี่ยนแปลงของโลกใน 20 ป ขางหนา
แผนพฒนาฯ ฉบบท่ 10
แผนพัฒนาฯ ฉบับที 1 การรวมตัวกันทางเศรษฐกิจในภมิภาค
1. การรวมตวกนทางเศรษฐกจในภูมภาค
1. การพัฒนาคุณภาพคน 2. เศรษฐกิจโลกจะเปลี่ยนศูนยกลางอํานาจมาอยูที
2. การสรางเขมแข็งของ ประเทศแถบเอเชียมากขึ้น
ชุมชน 3. การเปลีี่ยนแปลงดานการเงินโลก
ป ป ิ โ
3. การปรับโครงสราง 4. ประชากรสูงอายุ
เศรษฐกิจ 5. ความกาวหนาทางเทคโนโลยีกับการดํารงชีวิตของ
4. การพัฒนาบนฐานความ มนุษย
หลากหลายทางชีวภาพ 6. ปญหาดานพลังงาน
5. การเสริมสราง 7. ปญหาภัยคุกคามจากภาวะโลกรอน
ธรรมาภิบาล
ิ
1. อัตราการขยายตัวทางเศรษฐกิจของโลกในระยะปานกลางมีแนวโนมที่จะอยูในระดับต่ํา
2. การปรับตัวของตลาดการเงินในลักษณะ Multiple financial nodes และระบบการกํากับดูแล
สถาบันการเงินเขมงวดมากขึ้น
3. การขาดแคลนนาและพนทการเกษตร
3 การขาดแคลนน้ําและพื้นที่การเกษตร
4. การวางงานและสังคมผูสูงอายุ
5. ภาวะโลกรอน
วิกฤตเศรษฐกิจโลก 6. ความกาวหนาทางเทคโนโลยี ความเสี่ยงใหมหลัง
7. แนวคิด Sustainable capitalism and CSR
ู
8. การคาและความรวมมือในภมิภาคเพิ่มมากขึน
้ ฤ ฐ
วิกฤตเศรษฐกิจโลก
9. ภูมภาคเอเชียเพิ่มบทบาทบนเวทีการเมืองโลก
ิ
2550 2552 2554 2556 2558 2560 2562 2564 2566 2568 2570
07 August 2009 Copyright NESDB 19

20. วิกฤติจากการ
วิกฤติราคาน้ํามัน
เปลี่ยนแปลง
และพลังงาน
ภูมิอากาศของโลก ความไมสมดุล
ุ วกฤตเศรษฐกจ
วิกฤติเศรษฐกิจ
ความเสี่ยง ของเศรษฐกิจ สหรัฐอเมริกา
โลก
วิิกฤติิความมัั่งคง วิกฤติทางดาน
ทางดานอาหาร สังคม
ภมิทศนใหมของโลก
ภูมทัศนใหมของโลก
1. การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจหลังวิกฤตการณจะลดลง
ฐ ฤ
2. Multi Polar World
3. บริบทใหมของภาคการเงิน (Regulatory Reform)
4. ปญหาเสถียรภาพของระบบเศรษฐกิิจ (เงิินเฟอ คาเงิน USD อััตราดอกเบี้ย และหนีี้สาธารณะ)
ี ฟ  ิ ี าธารณะ)
07 August 2009 Copyright NESDB 20

21. ระยะสน
ระยะสั้น : รักษาอัตราการขยายตัวและลดความเสียงจากความผันผวนของเศรษฐกิจโลก
่ น ฐ
ระยะยาว : ปรับตัวใหสอดคลองกับกระแสการเปลี่ยนแปลง
• ขยายตลาดและสรางความรวมมืือในภูมิภาค
 ใ
เศรษฐกิจ/การเงินโลก
• พัฒนาและปรับโครงสรางภาคการผลิต
• สรางความไดเปรียบดานฐานการผลิตภาคการเกษตร
ฐ
อาหาร พลังงานและสิ่งแวดลอมโลก • พัฒนามูลคาเพิ่มของสินคาเกษตร และอาหาร
• การพัฒนาพลังงานทดแทน
การเปลีี่ยนแปลงสภาพภูมอากาศ
ป ป ิ
• Green Job / Green Growth / Green Economy
ความรับผิดชอบตอสิ่งแวดลอมและสังคม
• ขยายภาคธรกิจบริการดแลผสงอายุ
ขยายภาคธุรกจบรการดูแลผู งอายู
สังคมผูสงอายุ
ู
การแพทยและสุขภาพ และ Long stay tourisms
• สงเสริมความรวมมืทางการผลิต / การคา / การลงทุน
ความรวมมือประเทศเพื่อนบาน / ภูมภาค
ื ป ื ิ • พััฒนาสัังคมและสิ่งแวดลอม
ิ
• สรางความรวมมือเพื่อลดความเสี่ยงทางการเงิน
07 August 2009 Copyright NESDB 21

22. วิกฤตเศรษฐกิจสงผลตอการขับเคลือนเศรษฐกิจดวยการสงออกและแรงงานราคาถูก
่
เปนไปอยางยากลําบากมากขึ้น
ผลกระทบจากวกฤตเศรษฐกจในระยะสนในชวงปลายป
ผลกระทบจากวิกฤตเศรษฐกิจในระยะสันในชวงปลายป 2551 ตอเนื่องจนถึงปจจบัน
้ ตอเนองจนถงปจจุบ
การผลิต
ภาพรวมผลกระทบของวิกฤตเศรษฐกิจโลกและไทย
หดตว
หดตัว
การขยายตัวทาง การสงออก การใหสินเชื่อ ภาคอุตสาหกรรม รุนแรง
เศรษฐกิจ
หดตัว
ภาคบริการ
ความสามารถใน การจางงาน
การแขงขน
การแขงขัน
ภาคเกษตรกรรม ชะลอตัว
วิกฤตเศรษฐกิจโลกกอใหเกิดผลกระทบในเชิงลบที่กระจายวงกวาง
สะทอนถึงความเชื่อมโยงและการพึ่งพิงกับภาคเศรษฐกิจตางประเทศอยางชัดเจน
อยางไรก็็ดี ภาคเกษตรยัังคงเปนฐานเศรษฐกิิจสําคััญและไดรับผลกระทบนอยกวาภาคการผลิตอื่น
ไ ไ   ิ ื
การแกไขขอจํากัดจากภายนอกนี้คือ ไทยตองมุงหาแนวทางการพัฒนาใหมๆ (New Source of Growth)
07 August 2009 Copyright NESDB 22

23. บริบทการเปลี่ยนแปลงที่สงผลตอการเรงปรับโครงสรางการผลิตของประเทศ
และพัฒนาเศรษฐกิจยุคใหม (Knowledge economy & Creative Economy)
ปจจยภายนอก
ปจจัยภายนอก
ภาวะเศรษฐกิจโลกที่กําลังซื้อหดตัว สงผลใหปริมาณการผลิตของภาคอุตสาหกรรมการ
ทางเลือกใหม:
ผลิตในประเทศลดลง เศรษฐกิจยุคใหม
ความผัันผวนของราคานํ้ํามัันทีี่เปนอุปสรรคของการประมาณการผลิิตใ
ป ในภาคการผลิิต (New Economy)
(N E )
และการขาดแคลนเทคโนโลยีเพื่อการผลิตพลังงานทดแทน
- เศรษฐกิจสรางสรรค (Creative
ปจจัยภายใน การกีดกันทางการคา economy) สินคาและบริการที่ใช
สนคาและบรการทใช
การปรั บ ระดั บ และบั ง คั บ ใช ม าตรฐานสิ่ ง แวดล อ ม ในรู ป ของมาตรฐาน
ความคิดสรางสรรคเปนตัว
ภายในประเทศใหมีความปลอดภัยมากขึ้น สิ่ ง แวดล อ มระหว า ง
ป ร ะ เ ท ศ ทํ า ใ ห ขับเคลื่อน (Creativity driven
ป ญ หาด า นพื้ น ที่ ตั้ ง หรื อ แหล ง ที่ ตั้ ง อุุ ต สาหกรรม และ ผู
ผ ป ร ะ ก อ บ ก า ร growth)
โครงสร า งพื้ น ฐานที่ ไ ม เ พี ย งพอ รวมถึ ง ข อ จํ า กั ด ด า น ภายในประเทศตองใช - การปรับโครงสรางภาค
กฎหมาย
เวลาในการปรับตัวอัน เศรษฐกิจจริง ที่มุงเนนการเพิ่ม
การพึ่งพาชิ้นสวนและอุปกรณจากตางประเทศ และการ เนื่ อ งมาจากต น ทุ น คุณคา/สรางมูลคาเพิ่ม และแกไข
ขาดการสงเสรม/พฒนาศกยภาพทางเทคโนโลย
ขาดการส ง เสริ ม /พั ฒ นาศั ก ยภาพทางเทคโนโลยี ก า ร ผ ลิ ต แ ล ะ
ล
ภายในประเทศ โครงสร า งการผลิ ต ที่ ปญหาเชิงโครงสราง โดย Quality-
ตองใชตนทุนที่สูงขึ้น driven growth: เพิ่มผลผลิต สราง
การขยายบทบาทและการเข า มามี ส ว นร ว มของภาค
ประชาชนมากขึ้น Investment climate และใชS&T,
Knowledge
เศรษฐกิจไทยมีความออนไหวตอการเปลี่ยนแปลงของเศรษฐกิจโลกสูง และการพัฒนา การเพิ่มขีดความสามารถ
อุตสาหกรรมเดิมที่สําคัญ มีขอจํากัดตางๆที่ทาใหตองใชเวลาในการปรับตัวตอบริบทการ
ํ  ในการแขงขัน
เปลี่ยนแปลงของโลกในอนาคตที่จะกระทบตอการพัฒนามากขึ้น
ของประเทศไทย
07 August 2009 Copyright NESDB 23

24. 2. การพัฒนาเศรษฐกิจสรางสรรคควบคูกับเศรษฐกิจฐานความรู
New Economy
6 Capitals (6Ks) of
(6 capitall intensiveness
it i t i แผน 11
the Nation
Creative Economy (2555 – 2559)
2559)
Creative-driven Industries
Natural Physical Knowledge Based Economy
Capital Capital ICT-driven Industries
(NC) Cultural (PC) แผน 6 แผน 7-8 แผน 9-10
Capital R&D-driven Industries (2530-2534) (2539-2544) (2545-2551)
Social (CC) Human
Capital Capital - Computer & - Computer & - Computer &
No 1 exp
(SC) (HC) Component Component Component
- IC - IC
o.
Old Economy - Automobile
capital intenseness - Rice - Textile - Jewelry
Top 5 exp
- Textile - Processed
Differentiated Assembly
- Processed food
-driven Industries
p
food
- Jewelry
Financial Capital (FC) Non-differentiated Scale
นอย มาก
-driven Industries Value Creation Level
Factor-driven Industries
07 August 2009 Copyright NESDB 24

25. “เศรษฐกิจสรางสรรค”
ฐ คือ แนวคิดการขับเคลื่อนเศรษฐกิจบนพื้นฐานของการใชองคความรูู (Knowledge) การศึกษา
ฐ ฐ ( g)
(Education) การสรางสรรคงาน (Creativity) และการใชทรัพยสินทางปญญา (Intellectual property) ที่เชื่อมโยงกับพื้นฐานทาง
วัฒนธรรม (Culture) การสั่งสมความรูของสังคม (Wisdom) และเทคโนโลยี/นวัตกรรมสมัยใหม (Technology and Innovation)
ขอบเขตของเศรษฐกิจ มรดกทางวัฒนธรรมและธรรมชาติ (Heritage or Cultural/biodiversity-based Heritage)
Cultural/biodiversity-
 งานฝมือและหัตถกรรม
สรางสรรคในประเทศไทย  อาหารไทย
 การทองเที่ยวเชิงวัฒนธรรม/ความหลากหลายทางชีวภาพ
การทองเทยวเชงวฒนธรรม/ความหลากหลายทางชวภาพ
ส ศ ช . ไ ด จัั ด ป ร ะ เ ภ ท เ ศ ร ษ ฐ กิิ จ
 การแพทยแผนไทย
ส ร า ง ส ร ร ค โ ด ย ยึ ด รู ป แ บ บ ข อ ง
UNCTAD เปนกรอบ และปรั บ ศิลปะ (Arts)
 ศิลปะการแสดง
เพมเตมตามรู ป แบบของ UNESCO
่ิ ิ  ทัศนศิลป
ทั้ง นี้เ ปนการกําหนดกรอบโดยกวาง
เพื่ อ ประโยชน ใ นการวั ด ขนาดทาง สื่อ (Media)
เศรษฐกจของอุตสาหกรรมและบรการ
เศรษฐกิจของอตสาหกรรมและบริการ  ภาพยนตรและวีดีทัศน
ภาพยนตรและวดทศน การพิมพ
 การกระจายเสียง ดนตรี
สร า งสรรค ข องไทย และสะท อ นถึ ง
ความสําคั ญต อระบบเศรษฐกิ จ ไทย งานสรางสรรคและออกแบบ (Functional Creation)
โดยแบงเปน กลุ หลักและ
โดยแบงเปน 4 กลมหลกและ 15  การออกแบบ แฟชั่น
แฟชน
 สถาปตยกรรม การโฆษณา
สาขายอย
 ซอฟตแวร
07 August 2009 Copyright NESDB 25

26. Economic
 พัฒนาเศรษฐกิจสรางสรรคควบคูไปกับการพัฒนาเศรษฐกิจฐานความรู Capital
(EC)
แนวนโยบาย
 กําหนดนโยบายเศรษฐกิจสรางสรรคของประเทศใหชัดเจนและบูรณาการการ
ดําเนินงานของหนวยงาน Social Natural
 ปรับโครงสรางการผลิตและบริการของประเทศอยางตอเนื่อง ใหมงสูการเปน
ุ Capital Capital
เศรษฐกิจสรางสรรคและเศรษฐกิจที่เปนมิตรตอสิ่งแวดลอม (Creative and (SC) (NC)
Green Economy)
 พัฒนาโครงสรางพื้นฐานและสภาพแวดลอมภายในประเทศ โดยเฉพาะ
ขับเคลื่อน ปจจัยสนับสนุน และสภาพแ อม
โครงสรางพื้นฐานดานการสื่อสารและคมนาคม การสงเสริมการลงทุนดานการ
แวดล
วิจัยและพัฒนา การจัดหาแหลงเงินทุน การพัฒนาการศึกษาใหสอดคลองกับ
Natural Physical
ความตองการของตลาด การพัฒนาการตลาดใหทันตอคูแขงขันและการ Capital Capital
เปลี่ยนแปลงของโลก (NC) (PC)
 ใหคุณคาตอทรัพยสินทางปญญาจากความคิดสรางสรรค โดยมีกฎหมาย Cultural
Capital
และกฎระเบียบที่ชวยในการคุมครองทรัพยสินทางปญญ รวมถึงการใช
ฎ ุ ญญา
S i l (CC) Human
Social
ทรัพยสนทางปญญาหรือความคิดเพื่อเขาถึงแหลงเงินทุน
ิ Capital Capital
 ขับเคลื่อนและสรางโอกาสใหกับผูประกอบการ และพัฒนาบุคลากรวิชาชีพ (SC) (HC)
เชิงสรางสรรคใหตรงกับความตองการของตลาด
Financial Capital (FC)
ย
 พัฒนาสถาบันและบูรณาการบทบาทของสถาบันที่เกี่ยวของ ใหเชื่อมโยงเปน
เครือขายเพื่อสนับสนุนการพัฒนาเศรษฐกิจสรางสรรค
กลไก
ก
 ศึึกษาวิิจัยและพัฒนาเชิิงลึึกใ
ั ในสาขาเศรษฐกิิจสรางสรรคและทุนวััฒนธรรม
 ติดตามประเมินผลการขับเคลื่อนการพัฒนาเศรษฐกิจสรางสรรคของไทยอยางเปนระบบและตอเนื่อง
07 August 2009 Copyright NESDB 26