SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 62
საგანი : ქართული ენა და
ლიტერატურა
ავტორი: ნონა ჭაბაშვილი
სამიზნე ჯგუფი: წნორის კერძო
სკოლა-ლიცეუმი“ეტალონი2015”
მე-10 კლასი
თარიღი 17.05.2016
გაკვეთილის მიზანი:
. სულხან-საბას ბიოგრაფიის გაცნობა-
გააზრება.
. ტექსტზე მუშაობის უნარ-ჩვევის
განვითარება.
. ჯგუფში მუშაობის უნარ-ჩვევის
განვითარება.
. საპრეზენტაციო უნარ-ჩვევის განვითარება.
სულხან-საბა
გახლდათ
ორბელიანთა დიდი
ოჯახის
გამორჩეული
წარმომადგენელი.
მრავალმხრივი
კულტურული და
საზოგადო მოღვაწე,
დიპლომატი,
მწერალი და
ლექსიკოგრაფი.
სულხან-საბა ორბელიანი
დაიბადა 1658 წლის 4
ნოემბერს ქვემო ქართლში,
ბოლნისის მახლობლად,
სოფელ ტანძიაში. იქ გაატარა
თავისი ბავშვობა და ყრმობის
წლები.
ორბელიანების კარის ეკლესია სოფელ ტანძიაში აგებულია
1683 წელს სულხან-საბა ორბელიანის მამის , ვახტანგის ,
მიერ, რომელიც იყო ვახტანგ V შაჰნავაზის მდივანბეგი
ანუ მოსამართლეთუხუცესი.
ტანძიაში, ორბელიანების ნასახლარზე, 1984 წელს
გაიხსნა სულხან-საბა ორბელიანის სახელობის
ლიტერატურული მუზეუმი.
ტანძია
მშობლები
ვახტანგი თამარი
თბილისის
მდივანეგი
არაგვის
ერისთავის
ასული
სულხანის მამა, ვახტანგი , ქართლის
მეფე ვახტანგ V-სთან დაახლოებული
პირი იყო, დედა , თამარი , კი – კახეთის
1659 წლის აჯანყების მოთავის – ზაალ
არაგვის ერისთავის ასული. სულხანის
მამიდა ვახტანგ მეფეს ჰყავდა ცოლად,
ამიტომ იგი პატარაობიდანვე სამეფო
კარზე იზრდებოდა.
სულხან -საბა ორბელიანის მამიდაშვილები
- მეფე ვახტანგ V-ის (შაჰ-ნავაზის) ვაჟები
არჩილი გიორგი XI ლევანი
ვახტანგ VI
მეფე-პოეტი არჩილი
ქართლის მეფე გიორგი XI,რომელმაც შთააგონა 20-25
წლის სულხანს ქართული ლექსიკონის შედგენა
გიორგი XI
სულხან-საბა ვახტანგ VI
სულხან-საბას ნათესაური კავშირი საქართველოს მეფეებთან
რას შეიძლება უჩვენებდეს, გადასცემდეს თავის
გამზრდელს ვახტანგ VI
ვახტანგ VI -ქართლის მეფე,
სულხან-საბას
მამიდაშვილის, ლევანის, ძე,
რომლის აღზრდაც
დაავალეს
განსწავლულობით
გამორჩეულ ორბელიანს.
ვახტანგ VI-ის მეფობის ხანა
გამორჩეულია
საქართველოს
ლიტერატურული და
ინტელექტუალური
აღორძინების დაწყებით.
სულხანი 1698 წელს ბერად აღიკვეცა დავით
გარეჯის იოანე ნათლისმცემლის მონასტერში . ამ
დროიდან იწოდება იგი სულხან-საბად.
1698წელს 40 წელს
მიღწეული
ორბელიანი ბერად
შედგა დავით
გარეჯის უდაბნოში
და იწოდა საბად.
1703 წელს საბა
ტოვებს მონასტერს
და ისევ ერისკაცი
ხდება.
დავით გარეჯის უდაბნო
დავით გარეჯის მონასტერი
დავით გარეჯის მონასტერი
კონსტანტინეპოლი, მარსელი, პარიზი, რომი, იტალიის სხვა
ქალაქები, ბოლოს - კონსტანტინეპოლი და თურქეთის გზით -
საქართველო- ასეთი იყო დიდი ქართველი მოღვაწის
მოგზაურობის მარშრუტი .
• საფრანგეთის მეფე ლუიIV
1703 წლიდან სულხან-საბამ ვახტანგ VI-ის
საიდუმლო დავალებით ევროპაში იმოგზაურა,
რათა იგი მაჰმადიანთა უღელქვეშ გატანჯულ
საქართველოს დახმარებოდა და ტახტზე
ქრისტიანი უფლისწული დაესვათ. მაგრამ იმ
დროს ევროპას უძლიერეს ირანთან
ურთიერთობის დაძაბვა არ სურდა და
სულხან-საბა უშედეგოდ დაბრუნდა
საქართველოში.
რომის პაპი კლიმენტი რომის პაპი
კლიმენტი XI
1713 წელს სულხან–საბა
ფარულად გაემგზავრა
საფრანგეთში,კონსტანტინეპო
ლის გზით,ერთ ფრანგი
მისიონერის
თანხლებით.ევროპაში საბამ
სამი წელიწადი დაჰყო და აქ
ოფიციალურად მიიღო
კათოლიკობა.
1714 წელს სულხან–საბა
როგორც ვახტანგ მეფის
ელჩი,ვერსალის სასახლეში
წარუდგა
ლუი მეთოთხმეტეს და
დახმარება სთხოვა,მაგრამ მან
არსებითად უარი მიიღო თავის
თხოვნაზე.
პაპი კლიმენტ XI ლუდოვიკო XIV
ვ ე რ ს ა ლ ი
ვ ა ტ ი კ ა ნ ი
,,მოიპარიზა,
მოირომა,
მოისტამბულა,
მობრუნდა შინ და
იუდასი ერგო ამბორი”
(მუხრან მაჭავარიანი)
მასზე
განსაკუთრებული
შთაბეჭდილება
მოუხდენია
რომს,სადაც პაპი
კლიმენტი
მეთრთმეტე
უნახავს.
საქართველომ ახალი
მოკავშირე იპოვა -ვახტანგ
მეფე დაუკავშირდა პეტრე
დიდს,რომელმაც
კავკასიისკენ გამოილაშქრა
კიდეც,მაგრამ საომარი
მოქმედება მალე შეაჩერა და
უკან დაბრუნდა.
ამ გარემოების გამო მეფე
ვახტანგი ქართველი
თავადაზნაურებიდა
სამღვდელოების დიდი
ნაწილი იძულებული გახდა
რუსეთში
გადახვეწილიყო.მათ შორის
სულხან –საბა ორბელიანიც.
სულხან–საბას სამშობლოში
დაბრუნება აღარ ეწერა.იგი
1725 წლის 26 იანვარს
მოსკოვის მახლობლად
სოფელ ვსესვიატსკოეში,
არჩილ მეფის სასახლეში
გარდაიცვალა და
დაასაფლავეს კარის
ეკლესიის ეზოში.
სულხან-საბა ორბელიანის
ლიტერატურული
შემოქმედება:
,ქართული ენის განმარტებითი
ლექსიკონი “სიტყვის კონა”
,,სწავლანი და მოძღურებანი”
,,მოგზაურობა ევროპაში”
იგავ-არაკების კრებული,,სიბრძნე
სიცრუისა”.
“ქილილა და დამანა”
„მოგზაურობა ევროპაში”
ქართული დოკუმენტური
პროზის ერთ-ერთი
პირველი და უნიკალური
ნიმუშია, რომელიც
დღიურების ფორმითაა
დაწერილი. თხზულებამ
ჩვენამდე დაზიანებული
სახით მოაღწია.
დაკარგულია პირველი
თავები,სადაც,ალბათ,აღწერ
ილი იყო საფრანგეთის
ქალაქები. შემორჩენილია
მხოლოდ იტალიის და
თურქეთის ქალაქთა
აღწერილობანი.
წიგნი “სიბრძნე სიცრუისა“(1686-
1695 ) სულხან-საბამ 20-25 წლის
ასაკში დაწერა. მასში სწავლა-
აღზრდის საკითხები
იგავარაკული ფორმით არის
გადმოცემული. მწერალი
აკრიტიკებს ცხოვრების მანკიერ
მხარეებს და აქსოვს ბრძნულ
აზრებს.
Xკლასში შესასწავლი სავალდებულო
ჩამონათვალი “წიგნი სიბრძნე
სიცრუისას “მიხედვით:
. ლეონის თავგადასავალი;
იგავ-არაკები: 1.„მეფე ხორასანისა“,
2„ძუნწი დიდვაჭარი’’, 3,,უგუნური
მცურავი“, 4,,სამნი ბრმანი“,
5,,მეფუნდუკე და დიდვაჭარი“;
სასურველია, რომ ვიცოდეთ:
სულხან-საბა ორბელიანი – “სიბრძნე სიცრუისა”:
ლეონის თავგადასავალი; იგავ- არაკები:
“უგუნური მცურავი”, “ “მეფე და მხატვარი”,
“მოძღვარი მელი”, “ოთხი ყრუ”, “მთიული და
კაკლის ხე”, “სოფლის მაშენებელნი”, “უსამართლო
შირვან- შაჰი”, “ენით დაკოდილი”, “მეფე და
ავსიტყვა”, “მაოხრებელი მკვდარი”, “ძუნწი და
ოქრო”, “აქლემი და ვირი”, “კუ და მორიელი”,
“უმეცარი დალაქი”, “ლოდის დამგორებელი”,
“ვირი, კაჭკაჭი და მგელი”.
სულხან-საბამ, პირველმა,
შეადგინა ქართული ენის
განმარტებითი ლექსიკონი,
“სიტყვის კონა“ (1685-1716წწ.),
რომელიც ენციკლოპედიურ
ელემენტებს შეიცავს და
უძვირფასესი საუნჯეა .
“სიტყვის კონა“
1730 წ., “სიტყვის კონა”
1816 წლის “სიტყვის კონის” ნუსხა,
თავკაზმულობა
სულხან-საბა ორბელიანმა გალექსა ვახტანგ
VI-ის მიერ სპარსულიდან პწკარედის სახით
თარგმილი იგავ-არაკთა კრებული „ქილილა
და დამანა“.
“ ქილილა და დამანა ”
1724 წელს ვახტანგ VI-მ რუსეთში დააპირა
გადახვეწა, მან მოსკოვში წინასწარი
მოლაპარაკებისათვის ორბელიანი
გაგზავნა, მაგრამ ხანდაზმულ მწერალს არ
დასცალდა უკანასკნელი მისიის
აღსრულება, ის მოსკოვში, სოფ.
ვსესვიატსკოეში, თავისი მამიდაშვილის
შვილის, დარეჯან არჩილის ასულის,
სასახლეში გარდაიცვალა. დაკრძალეს
ვსესვიატსკოეს მონასტერში.
ვსესვიატსკოეს მონასტერი (მოსკოვი) ,
რომელიც XVII საუკუნეში ააგო არჩილ
მეფის ასულმა, დარეჯანმა.
,,მთელი საქართველოს მამა”-
ასე უწოდა მას ფრანგმა მისიონერმა ჟან რიშარმა.
• ,,...დამილოცნიხართ,ეძიებდეთ და
ჰპოვებდეთ,განგეღოთ კარი
ბედნიერი ცხოვრებისა!”–ეს
სულხან–საბას უკანასკნელი
სიტყვებია...
სასრგებლო ბმულები:
www.burusi.wordpress.com
www.buki.e
www.ka.wikipedia.org.ge
გ მ ა დ ლ ო ბ თ !

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

თერგდალეულთა მოძრაობა
თერგდალეულთა მოძრაობათერგდალეულთა მოძრაობა
თერგდალეულთა მოძრაობა
nana iremashvili
 
ქართლის სამეფოს წარმოქმნა
ქართლის სამეფოს წარმოქმნაქართლის სამეფოს წარმოქმნა
ქართლის სამეფოს წარმოქმნა
laidvalishvili
 
შუშანიკის წამება (ლიტ.ჯგუფი)
შუშანიკის წამება (ლიტ.ჯგუფი)შუშანიკის წამება (ლიტ.ჯგუფი)
შუშანიკის წამება (ლიტ.ჯგუფი)
irmabochorishvili
 
ვაჟა ფშველა
ვაჟა ფშველავაჟა ფშველა
ვაჟა ფშველა
Natia Gvilia
 
ახალი წელი
ახალი წელიახალი წელი
ახალი წელი
ritadateshidze
 

Was ist angesagt? (20)

თერგდალეულთა მოძრაობა
თერგდალეულთა მოძრაობათერგდალეულთა მოძრაობა
თერგდალეულთა მოძრაობა
 
რევაზ ინანიშვილი
რევაზ ინანიშვილირევაზ ინანიშვილი
რევაზ ინანიშვილი
 
ქართლის სამეფოს წარმოქმნა
ქართლის სამეფოს წარმოქმნაქართლის სამეფოს წარმოქმნა
ქართლის სამეფოს წარმოქმნა
 
განთიადი აკაკი წერეთელი
განთიადი  აკაკი წერეთელიგანთიადი  აკაკი წერეთელი
განთიადი აკაკი წერეთელი
 
გაპიროვნება
გაპიროვნებაგაპიროვნება
გაპიროვნება
 
შუშანიკის წამება (ლიტ.ჯგუფი)
შუშანიკის წამება (ლიტ.ჯგუფი)შუშანიკის წამება (ლიტ.ჯგუფი)
შუშანიკის წამება (ლიტ.ჯგუფი)
 
მარადიული ეგვიპტე
მარადიული ეგვიპტემარადიული ეგვიპტე
მარადიული ეგვიპტე
 
გეორგიევსკის ტრაქტატის შეფასება
გეორგიევსკის ტრაქტატის შეფასებაგეორგიევსკის ტრაქტატის შეფასება
გეორგიევსკის ტრაქტატის შეფასება
 
იავნანა-მასწავლებელი ნანა ჩიტორელიძე
იავნანა-მასწავლებელი ნანა ჩიტორელიძეიავნანა-მასწავლებელი ნანა ჩიტორელიძე
იავნანა-მასწავლებელი ნანა ჩიტორელიძე
 
"კაი ყმა" განხილვა
"კაი ყმა"  განხილვა"კაი ყმა"  განხილვა
"კაი ყმა" განხილვა
 
მეფე ფარნავაზი
მეფე ფარნავაზიმეფე ფარნავაზი
მეფე ფარნავაზი
 
ასურელი მამები
ასურელი მამებიასურელი მამები
ასურელი მამები
 
Legenda tbilisze
Legenda tbiliszeLegenda tbilisze
Legenda tbilisze
 
იაკობ მანსვეტაშვილის "მოგონებანი" და გიორგი შატბერაშვილის "საუკუნო საგზალი...
იაკობ მანსვეტაშვილის "მოგონებანი"    და გიორგი შატბერაშვილის "საუკუნო საგზალი...იაკობ მანსვეტაშვილის "მოგონებანი"    და გიორგი შატბერაშვილის "საუკუნო საგზალი...
იაკობ მანსვეტაშვილის "მოგონებანი" და გიორგი შატბერაშვილის "საუკუნო საგზალი...
 
აკაკი წერეთელი Pdf
აკაკი წერეთელი Pdfაკაკი წერეთელი Pdf
აკაკი წერეთელი Pdf
 
კომპლექსური დავალება კომიქსის შექმნა ფიროსმანის პერსონაჟებით.pptx
კომპლექსური დავალება კომიქსის შექმნა ფიროსმანის პერსონაჟებით.pptxკომპლექსური დავალება კომიქსის შექმნა ფიროსმანის პერსონაჟებით.pptx
კომპლექსური დავალება კომიქსის შექმნა ფიროსმანის პერსონაჟებით.pptx
 
ვაჟა ფშველა
ვაჟა ფშველავაჟა ფშველა
ვაჟა ფშველა
 
ახალი წელი
ახალი წელიახალი წელი
ახალი წელი
 
სასკოლო სასწავლო-შემეცნებითი ექსკურსია/ვიზიტის მნიშვნელობა კლასგარეშე განათლე...
სასკოლო სასწავლო-შემეცნებითი ექსკურსია/ვიზიტის მნიშვნელობა კლასგარეშე განათლე...სასკოლო სასწავლო-შემეცნებითი ექსკურსია/ვიზიტის მნიშვნელობა კლასგარეშე განათლე...
სასკოლო სასწავლო-შემეცნებითი ექსკურსია/ვიზიტის მნიშვნელობა კლასგარეშე განათლე...
 
არაბები
არაბებიარაბები
არაბები
 

Andere mochten auch

საერო და სასულიერო პირთა ურთიერთობა
საერო და სასულიერო პირთა ურთიერთობასაერო და სასულიერო პირთა ურთიერთობა
საერო და სასულიერო პირთა ურთიერთობა
ნანა ცანავა
 
გრიგოლ ხანძთელი-ბაკურ გელაშვილი
გრიგოლ ხანძთელი-ბაკურ გელაშვილიგრიგოლ ხანძთელი-ბაკურ გელაშვილი
გრიგოლ ხანძთელი-ბაკურ გელაშვილი
bakurgelashvili
 
ეზოპე .იგავები
ეზოპე .იგავებიეზოპე .იგავები
ეზოპე .იგავები
Irina Zaqareishvili
 

Andere mochten auch (6)

V საუკუნის ქართლი იაკობ ხუცესის "შუშანიკის წამების" მიხედვით
V საუკუნის ქართლი იაკობ ხუცესის "შუშანიკის წამების" მიხედვითV საუკუნის ქართლი იაკობ ხუცესის "შუშანიკის წამების" მიხედვით
V საუკუნის ქართლი იაკობ ხუცესის "შუშანიკის წამების" მიხედვით
 
შუშანიკის წამება Presentation
შუშანიკის წამება Presentationშუშანიკის წამება Presentation
შუშანიკის წამება Presentation
 
მომავალი ჩვენია
მომავალი ჩვენიამომავალი ჩვენია
მომავალი ჩვენია
 
საერო და სასულიერო პირთა ურთიერთობა
საერო და სასულიერო პირთა ურთიერთობასაერო და სასულიერო პირთა ურთიერთობა
საერო და სასულიერო პირთა ურთიერთობა
 
გრიგოლ ხანძთელი-ბაკურ გელაშვილი
გრიგოლ ხანძთელი-ბაკურ გელაშვილიგრიგოლ ხანძთელი-ბაკურ გელაშვილი
გრიგოლ ხანძთელი-ბაკურ გელაშვილი
 
ეზოპე .იგავები
ეზოპე .იგავებიეზოპე .იგავები
ეზოპე .იგავები
 

Ähnlich wie სულხან-საბა ორბელიანი, ბიოგრაფიული მიმოხილვა

презентация1
презентация1презентация1
презентация1
lile55555
 
презентация1
презентация1презентация1
презентация1
lile55555
 
презентация1
презентация1презентация1
презентация1
lile55555
 
შოთა რუსთაველი
შოთა რუსთაველიშოთა რუსთაველი
შოთა რუსთაველი
leila
 
მასალა-I-ლექციისათვის.docx
მასალა-I-ლექციისათვის.docxმასალა-I-ლექციისათვის.docx
მასალა-I-ლექციისათვის.docx
UchaArutinovi1
 
რუსთაველი
რუსთაველირუსთაველი
რუსთაველი
treningi09
 
ბესიკ გაბაშვილის ბიოგრაფია და პოლიტიკური ცხოვრება
ბესიკ გაბაშვილის ბიოგრაფია და პოლიტიკური ცხოვრებაბესიკ გაბაშვილის ბიოგრაფია და პოლიტიკური ცხოვრება
ბესიკ გაბაშვილის ბიოგრაფია და პოლიტიკური ცხოვრება
Maia Esartia
 
ისტორიის პარალელები ქართულთან
ისტორიის პარალელები ქართულთანისტორიის პარალელები ქართულთან
ისტორიის პარალელები ქართულთან
nino abuladze
 
ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)
lomadze70
 
ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)
lomadze70
 
ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)
lomadze70
 
ილიას გაზეთი#2
ილიას გაზეთი#2ილიას გაზეთი#2
ილიას გაზეთი#2
lomadze70
 
ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)
lomadze70
 

Ähnlich wie სულხან-საბა ორბელიანი, ბიოგრაფიული მიმოხილვა (20)

презентация1
презентация1презентация1
презентация1
 
презентация1
презентация1презентация1
презентация1
 
презентация1
презентация1презентация1
презентация1
 
შოთა რუსთაველი
შოთა რუსთაველიშოთა რუსთაველი
შოთა რუსთაველი
 
რუსთაველის ნაკვალევზე
რუსთაველის ნაკვალევზერუსთაველის ნაკვალევზე
რუსთაველის ნაკვალევზე
 
მასალა-I-ლექციისათვის.docx
მასალა-I-ლექციისათვის.docxმასალა-I-ლექციისათვის.docx
მასალა-I-ლექციისათვის.docx
 
აბო თბილელის-წამება-პრეზენტაცია
აბო თბილელის-წამება-პრეზენტაციააბო თბილელის-წამება-პრეზენტაცია
აბო თბილელის-წამება-პრეზენტაცია
 
რუსთაველი
რუსთაველირუსთაველი
რუსთაველი
 
ვაჟა–ფშაველა
ვაჟა–ფშაველავაჟა–ფშაველა
ვაჟა–ფშაველა
 
შოთა რუსთაველი და მისი პოემა
შოთა რუსთაველი და მისი პოემაშოთა რუსთაველი და მისი პოემა
შოთა რუსთაველი და მისი პოემა
 
ვეფხისტყაოსანი
ვეფხისტყაოსანივეფხისტყაოსანი
ვეფხისტყაოსანი
 
Prezentacia maia
Prezentacia maiaPrezentacia maia
Prezentacia maia
 
ბესიკ გაბაშვილის ბიოგრაფია და პოლიტიკური ცხოვრება
ბესიკ გაბაშვილის ბიოგრაფია და პოლიტიკური ცხოვრებაბესიკ გაბაშვილის ბიოგრაფია და პოლიტიკური ცხოვრება
ბესიკ გაბაშვილის ბიოგრაფია და პოლიტიკური ცხოვრება
 
სასწავლო შემოქმედებითი ვიზიტი მარტვილში (1)
სასწავლო შემოქმედებითი        ვიზიტი მარტვილში (1)სასწავლო შემოქმედებითი        ვიზიტი მარტვილში (1)
სასწავლო შემოქმედებითი ვიზიტი მარტვილში (1)
 
ისტორიის პარალელები ქართულთან
ისტორიის პარალელები ქართულთანისტორიის პარალელები ქართულთან
ისტორიის პარალელები ქართულთან
 
ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)
 
ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)
 
ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)
 
ილიას გაზეთი#2
ილიას გაზეთი#2ილიას გაზეთი#2
ილიას გაზეთი#2
 
ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)
 

სულხან-საბა ორბელიანი, ბიოგრაფიული მიმოხილვა