ÇAĞRI OPERATÖRLERİNİN ÇALIŞMA POSTÜRLERİ VE MESLEKİ KAS İSKELET YÜKLENMELERİ YAKINMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ. Çağrı operatörleri, statik postür, kötü postür, uzun süreli bilgisayar üniti çalışması ve tekrarlı hareketler nedeniyle kas iskelet sistemi sorunları açısından risk grubu içerisinde yer alırlar. Çalışmada mesleki kas iskelet sorunlarının yaygınlığı araştırılmıştır.

1. ÇAĞRI OPERATÖRLERİNİN ÇALIŞMA
POSTÜRLERİ VE MESLEKİ KAS İSKELET
YÜKLENMELERİ YAKINMALARININ
DEĞERLENDİRİLMESİ.
Özkan Kaan KARADAĞ,
Ayşegül AKGÜN,
Özgür SOYTAŞ,
Sema HALİLOĞLU

2. Mesleki Kas İskelet Yüklenmeleri
 Hatalı postür
 Statik postür
 Tekrarlı hareket
 Zorlu hareket
 Etkilenme süresi

3.  Aşırı kullanılan vücut bölümünde
ortaya çıkan
Bölgesel yorgunluk
Rahatsızlık hissi
 Etkilenen bölgede ağrı
 Esneklik, güç ve hareket kaybı
Mesleki Kas İskelet Yüklenmeleri

4. Gereç, Yöntem ve
Çalışmanın Kısıtlılıkları
 Çalışma kesitsel niteliklidir. Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurulu Başkanlığı
(İTKB) tarafından 2012 yılında yürütülen planlı
teftiş çalışmasının sağlık boyutu İstanbul
Meslek Hastalıkları Hastanesinin katılımıyla
gerçekleştirilmiştir. Hazırlanan web tabanlı
anket İTKB aracılığıyla duyurulmuş, 6 ay
süreyle erişime açık tutulmuştur. Web tabanlı
anketlerin yüzyüze yapılan anketlere göre
bilinen kısıtlılıkları çalışmanın önemli
kısıtlılığıdır. Veriler SPSS paket programıyla
değerlendirilmiştir.

5. Bulgular
 Yapılan ankete, 51 farklı işyerinde
çağrı operatörlüğü işi yapan 1486 kişi
katılmıştır. Ankete katılanların
%30.6’sı bir büyük işyerinde çalıştığını
bildirmiştir. Ankete katılanların
kümelendiği ilk 5 işyeri toplam
katılanların %50.7 (752)’sini
içermektedir.

6. Demografi
 Çağrı operatörlerinin 1063’ü (%71.6)
kadındır. Ankete katılanların ortalama
yaşı 26.6+0.1yıldır.
 Eğitim durumunu lise mezunu olarak
işaretleyen 185 kişi (%12.4), üniversite
mezunu olarak işaretleyen 1255 kişi
(%84.5) ve yüksek lisans mezunu olarak
işaretleyen 44 kişi (%3.0) bulunmaktadır.

7. İş Yükü
 Haftada gün olarak çalışma durumları.

8. İş Yükü
 Günlük saat olarak çalışma durumları.

9. İş Yükü
 Çağrı operatörlerine, çalışma süreleriyle ilgili bir
sorun yaşıyor musunuz sorusu sorulmuş
birden fazla şıkkın işaretlenebileceği bir yanıt
sistemi kullanılmıştır. Yanıt verenlerden 987 kişi
(%66.4) mola süresinin kısıtlılığının, 865 kişi
(%58.2) hafta sonlarında çalışıyor olmanın, 725
kişi (%48.8) fazla mesai uygulamasının, 543
kişi (%36.5) günlük çalışma saatlerinin
uzunluğunun, 529 kişi (%35.6) vardiyalı çalışma
düzeninin, 216 kişi (%14.5) yıllık izin
kullanamamasının sorun olduğunu
işaretlemiştir.

10. İş Yükü
 Çağrı operatörlerine, çalışma
sırasında rahatsız edici faktörler
sorulmuştur. Birden fazla şıkkın
işaretlenebildiği soruya 1016 kişi
(%68.4) yetersiz mola süresi, 759 kişi
(%51.1) performans primi sistemi
seçeneklerini işaretlemiştir.

11. İş Yükü-Statik Postür
 Ortalama çalışma süreleri 2.69±0.05
yıldır. Çağrı operatörlerinin %57’sinin
çalışma süresi iki yıldan azdır. Çağrı
operatörleri günde ortalama 110
çağrıdan fazla (Ortalama:
112.01±1.65) çağrı yanıtlamaktadırlar.

12. İş Yükü-Statik Postür
 Ortalama 6881.2±123.9 saat çalışmış
ve çalıştıkları sürede ortalama
81397±2298 çağrı yanıtlamışlardır.
Çalıştıkları her saat başına ortalama
11 çağrı yanıtlamaktadırlar.

13. Doğru Postür
 1459 kişiden
 487’si (%33.4) bilgisayar kullanırken boyun postürünü
nötral pozisyonda tanımlamıştır.
 528’i (%36.2) bilgisayar kullanırken dirsek postürünü
nötral pozisyonda tanımlamıştır,
 586’sı (%40.2) bilgisayar kullanırken el bileği
postürünü nötral pozisyonda tanımlamıştır.
 697’si (%48.0) mouse kullanırken el bileğini nötral
pozisyonda tanımlamıştır.
 825’i (%56.5) monitör yüksekliğini boyun nötral
pozisyonunun korunduğu biçimde tanımlamıştır.
 533’ü (%36.5) oturma pozisyonunu, nötral
pozisyonun korunduğu biçimde tanımlamıştır.

14. Boyun, omuz, dirsek ve el bileği
ağrısı yakınmalarının sıklığı ve işe
engel olma hali.

15. Sırt, bel ağrısı yakınmalarının
sıklığı ve işe engel olma hali

16. Kalça, diz, ayak bileği ağrısı
yakınmalarının sıklığı ve işe
engel olma hali

17. Sonuç
 Hatalı postüre sık rastlanmıştır. Doğru
ekipmanların seçilmesi, iş analizlerini
içeren ergonomi temelli yaklaşımlar
doğru postürlerin seçilmesini
kolaylaştıracaktır. Çağrı operatörlerinin iş
alanlarında ergonomi yaklaşımı, sağlık
sorunlarının engellenmesi dışında
verimliliğin artışına da zemin
hazırlayacaktır. Boyun, sırt ve bel ağrısı
yakınmalarının işe engel olması
durumuna daha sık rastlanmaktadır.

18. Sonuç
 Verilerin, beklenebilecek sonuçları gösterdiği,
çağrı operatörlüğü işiyle de verilerin uyuştuğu
örneğin üst ekstremitenin yoğun kullanıldığı
çağrı operatörlüğünde üst ekstremite ağrıları
nedenli verim kaybı ve absentizm değerlerinin
yüksek olduğu dikkat çekmektedir.

19. TEŞEKKÜR
EDERİM…