e-taksh.blogspot.gr Γεωγραφία Ε΄ 3.34. ΄΄ Τα γεωγραφικά διαμερίσματα και οι περιφέρειες της Ελλάδας΄΄

1. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής
Γεωγραφία Ε΄ Τάξης - Ενότητα 3 - Κεφάλαιο 34
΄΄ Τα γεωγραφικά διαμερίσματα και
οι περιφέρειες της Ελλάδας ΄΄
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 1

2. Τα γεωγραφικά διαμερίσματα και οι περιφέρειες της
Ελλάδας
Τι θα μάθουμε:
 Ποια τα γεωγραφικά διαμερίσματα και ποιες οι περιφέρειες της
χώρας μας.
Η Ελλάδα είναι χωρισμένη σε 9 μεγάλες περιοχές που
ονομάζονται γεωγραφικά διαμερίσματα. Τα κριτήρια χωρισμού της
πατρίδας σε διαμερίσματα είναι τόσο γεωγραφικά όσο και ιστορικά.
Τα γεωγραφικά διαμερίσματα της Ελλάδας είναι:
1) Θράκη
2) Μακεδονία
3) Θεσσαλία
4) Ήπειρος
5) Στερεά Ελλάδα
6) Πελοπόννησος
7) Κρήτη
8) Νησιά Αιγαίου
9) Νησιά Ιονίου
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 2

3. Κάνε κλικ εδώ για να γνωρίσεις τα γεωγραφικά διαμερίσματα και
τους πληθυσμούς τους.
Κάνε κλικ εδώ ή στην εικόνα για να παίξεις με τα γεωγραφικά
διαμερίσματα της Ελλάδας.
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι της χώρας μας είναι
διαφορετικά ανάλογα με την περιοχή που ζουν. Έτσι, η Ελλάδα είναι
χωρισμένη σε 13 περιφέρειες ανάλογα με:
 γεωμορφολογικά και κλιματικά κριτήρια
 οικονομικές ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής
Παραδείγματα:
 Η δυτική Μακεδονία είναι πολύ ορεινή, τα καλλιεργήσιμα εδάφη
είναι λιγοστά, το ανάγλυφο δυσκολεύει τις συγκοινωνίες, οι πόλεις
είναι μικρές σε πληθυσμό, η βιομηχανία δεν είναι αναπτυγμένη κτλ.
 Η κεντρική Μακεδονία είναι πεδινή, έχει πολλές καλλιεργήσιμες
εκτάσεις, αρκετές πόλεις με σημαντικό πληθυσμό, καλό οδικό δίκτυο
και σημαντική βιομηχανική ανάπτυξη.Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 3

4.  Για τις Κυκλάδες ένα πολύ σοβαρό ζήτημα μπορεί να είναι η
ρύθμιση της τακτικής ακτοπλοϊκής κάλυψης όλων των νησιών.
 Στην Αττική σημαντικό πρόβλημα η αντιμετώπιση της
ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Όπως βλέπουμε κάθε περιοχή έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες και τα
δικά της προβλήματα και άρα χρειάζονται διαφορετικές αποφάσεις
και ενέργειες για την αντιμετώπισή τους.
Επικεφαλής κάθε περιφέρειας είναι ο περιφερειάρχης που διορίζεται
από την κυβέρνηση. Σε κάθε περιφέρεια μια πόλη της έχει οριστεί ως
έδρα της.
Οι περιφέρειες της χώρας μας είναι:
Κάνε κλικ εδώ ή στην εικόνα για να παίξεις με τις περιφέρειες.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 4

5. Κάνε κλικ εδώ για να δεις διαδραστικά τα γεωγραφικά διαμερίσματα
και τις περιφέρειες της χώρας μας.
Τα όρια των γεωγραφικών διαμερισμάτων δε συμπίπτουν πάντα με
τα όρια των διοικητικών περιφερειών
π.χ. το γεωγραφικό διαμέρισμα της Μακεδονίας μοιράζεται σε 3
διοικητικές περιφέρειες.
Αναρτήθηκε από Αδάμ Δημήτριος
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 5

6. Εγκύκλιος Παιδεία
ΤΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΟΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ ΤΗΣ
ΕΛΛΑΔΑΣ
Η Ελλάδα χωρίζεται σε 9 μεγάλα τμήματα(διαμερίσματα). Οι
παράγοντες που λαμβάνονται υπόψη για τη διαίρεση των
διαμερισμάτων είναι ιστορικής και γεωγραφικής φύσης. Σε
κάθε διαμέρισμα ανήκουν περιοχές με παρόμοιες
μορφολογικές και κλιματικές συνθήκες. Τα γεωγραφικά
διαμερίσματα της Ελλάδας είναι:
1. Στερεά Ελλάδα- Εύβοια
2. Μακεδονία
3. Πελοπόννησος
4. Θεσσαλία
5. Κρήτη
6. Νησιά Αιγαίου πελάγους
7. Θράκη
8. Ήπειρος
9. Νησιά Ιονίου πελάγους
Δες εδώ τα γεωγραφικά διαμερίσματα της Ελλάδας
διαδραστικά μαζί με τον πληθυσμό τους. ΚΛΙΚ
Για τα θέματα που αφορούν τους κατοίκους ευρύτερων
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 6

7. περιοχών που περιλαμβάνουν πολλούς νομού, η Ελλάδα έχει
διαιρεθεί σε διοικητικές περιφέρειες. Επικεφαλής είναι
ο περιφερειάρχης.
Η Ελλάδα χωρίζεται σε 13 διοικητικές περιφέρειες.
Δες εδώ διαδραστικά τις περιφέρειες της Ελλάδας(κάνοντας
κλικ επάνω σε κάθε περιφέρεια, βλέπετε και λεπτομέρειες γι
αυτήν) ΚΛΙΚ
1. Αττική
2. Στερεά Ελλάδα
3. Κεντρική Μακεδονία
4. Κρήτη
5. Ανατολική Μακεδονία και Θράκη
6. Ήπειρος
7. Ιόνια νησιά
8. Βόρειο Αιγαίο
9. Πελοπόννησος
10.Νότιο Αιγαίο
11. Θεσσαλία
12. Δυτική Ελλάδα
13. Δυτική Μακεδονία
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 7

8. Σε κάθε διοικητική περιφέρεια ανήκουν νομοί που είναι
πιθανόν να μην ανήκουν στο ίδιο γεωγραφικό διαμέρισμα
Αναρτήθηκε από ΝΙΚΟΣ στις Τρίτη, Απριλίου 07, 2009
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 8

9. Τουλιόπουλος Φώτης
Τα γεωγραφικά διαμερίσματα και οι περιφέρειες της
Ελλάδας
Η Ελλάδα είναι χωρισμένη σε 9
γεωγραφικά διαμερίσματα. Τα
διαμερίσματα αυτά έχουν δημιουργηθεί
τόσο με γεωγραφικά όσο και με ιστορικά
κριτήρια.
Τα γεωγραφικά διαμερίσματα της
Ελλάδας είναι:
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 9

10. Πατήστε εδώ για να παίξετε με τα διαμερίσματα της Ελλάδας
Διαδραστικός χάρτης με τα γεωγραφικά διαμερίσματα, πατήστε στην παραπάνω εικόνα
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 10

11. Σε κάθε περιοχή της Ελλάδας οι
κάτοικοι αντιμετωπίζουν
διαφορετικά προβλήματα. Για
παράδειγμα διαφορετικά είναι τα
προβλήματα που αντιμετωπίζουν
οι κάτοικοι των νησιωτικών
περιοχών και διαφορετικά τα
προβλήματα μιας ορεινής περιοχής
Για το λόγο αυτό η χώρας μας
έχει διαιρεθεί σε 13
περιφέρειες ανάλογα με τις
γεωμορφολογικές και κλιματικές
συνθήκες, καθώς και με τις
οικονομικές ιδιαιτερότητες κάθε
περιοχής.
Παράδειγμα ιδιαιτεροτήτων περιοχών :
Για τα Δωδεκάνησα ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα
είναι η ακτοπλοϊκή σύνδεση όλων των νησιών
μεταξύ τους, καθώς και με την ηπειρωτική
Ελλάδα.
Η Δυτική Μακεδονία, είναι μια ορεινή περιοχή
που έχει πολύ λίγα καλλιεργήσιμα εδάφη και όπου
το ανάγλυφο της περιοχής κάνει δύσκολη την
ανάπτυξη των συγκοινωνιών.
Η Αττική αντιμετωπίζει σοβαρά περιβαλλοντικά
προβλήματα.
Τα Δωδεκάνησα
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 11

12. Διαδραστικός χάρτης περιφερειών Ελλάδας, πατήστε στην παραπάνω εικόνα
Πατήστε παραπάνω για να πάρετε πληροφορίες για τη δικοικητική διαίρεση της Ελλάδας
Κάθε περιφέρεια αντιμετωπίζει τα δικά της προβλήματα και επομένως απαιτούνται
διαφορετικές αποφάσεις για την επίλυσή τους. Κάθε περιφέρεια έχει τη δική της διοίκηση
με επικεφαλής τονπεριφερειάρχη, ο οποίος είναι ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης και
συντονίζει τα μεγάλα έργα που γίνονται στην περιφέρειά του. Οι 13 περιφέρειες της
Ελλάδας είναι:
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 12

13. Πατήστε εδώ για να παίξετε με τις περιφέρειες της Ελλάδας
Πατήστε στον παρακάτω σύνδεσμο για να δείτε διαδραστικά τα διαμερίσματα και τις περιφέρειες της Ελλάδας
http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSDIM-E100/692/4595,20807/extras/ged34-gr-
diam-per-all/index.htm
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 13

14. Γεωγραφικά διαμερίσματα της Ελλάδας
Γεωγραφικό διαμέρισμα είναι οι περιοχές εκείνες της
Ελλάδας που παρουσιάζουν κοινά χαρακτηριστικά και
ανήκουν γεωγραφικά στον ίδιο χώρο.
Η Ελλάδα αποτελείται από 9 γεωγραφικά διαμερίσματα:
 Θράκη
 Μακεδονία
 Ήπειρος
 Θεσσαλία
 Στερεά Ελλάδα
 Πελοπόννησος
 Κρήτη
 Νησιά Ιονίου Πελάγους
 Νησιά Αιγαίου Πελάγους
Η Θράκη είναι μια ιστορική και γεωγραφική περιοχή των
Βαλκανίων στη νοτιοανατολική Ευρώπη. Σήμερα το όνομα
Θράκη υποδηλώνει μια περιοχή που εκτείνεται στη νότια
Βουλγαρία (βόρεια Θράκη), τη βορειοανατολική Ελλάδα
(δυτική Θράκη), και την ευρωπαϊκή Τουρκία (Ανατολική
Θράκη).
Αποτελείται από τους νομούς Εβρου, Ροδόπης, Ξάνθης.
Η Μακεδονία ( ή Ελληνική Μακεδονία, όπως αναφέρεται
στο εξωτερικό), είναι ένα από τα γεωγραφικά διαμερίσματα
της ηπειρωτικής Ελλάδας και αποτελεί το νότιο και
μεγαλύτερο μέρος της ευρύτερης γεωγραφικής και
ιστορικής περιοχής της Μακεδονίας. Βρίσκεται ανάμεσαΕπιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 14

15. στην οροσειρά της Πίνδου και τον ποταμό Νέστο.
Αποτελείται από τους νομούς Δράμα, Καβάλας, Σερρών,
Θεσσαλονίκης, Χαλκιδικής, Κιλκίς, Πέλλας, Ημαθίας,
Πιερίας, Κοζάνης, Καστοριάς,
Φλώρινας και Γρεβενών.
Η Ήπειρος είναι ένα από τα γεωγραφικά διαμερίσματα της
Ελλάδας. Αποτελείται από τους νομούς Άρτας,
Ιωαννίνων, Πρέβεζας και Θεσπρωτίας. Πρωτεύουσα και
μεγαλύτερη πόλη είναι τα Ιωάννινα.
Με τον όρο Θεσσαλία στη σύγχρονη περιφερειακή
κατανομή της ελληνικής ανθρωπογεωγραφικής διασποράς,
εννοούμε την ευρύτερη περιφέρεια και ιστορική-
γεωγραφική περιοχή που βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα
του ηπειρωτικού κορμού της κεντρικής Ελλάδος. Στη
σύνθεσή της περιλαμβάνει τους νομούς Καρδίτσας,
Λάρισας, Μαγνησίας και Τρικάλων. Με πρωτεύουσα την
Λάρισα.
Η Στερεά Ελλάδα ή Κεντρική Ελλάδα είναι γεωγραφικό
διαμέρισμα της Ελλάδας. Τους νομούς της Στερεάς Ελλάδας
αποτελούν οι Αιτωλοακαρνανία, η Ευρυτανία, η
Φωκίδα, η Φθιώτιδα, η Βοιωτία, η Εύβοια και η
Αττική. Η περιοχή είναι γνωστή παραδοσιακά ως Ρούμελη,
όρος ο οποίος συνήθως δεν περιλαμβάνει την Αττική.
Η Πελοπόννησος είναι η μεγαλύτερη χερσόνησος της
Ελλάδας. Βρίσκεται στα νότια του ηπειρωτικού της
τμήματος της χώρας και συνδέεται με τη Στερεά Ελλάδα
μέσω μιας στενής λωρίδας γης, του Ισθμού της Κορίνθου
στον οποίο το 1893 κατασκευάστηκε η ομώνυμη διώρυγα,
μετατρέποντάς την ουσιαστικά σε νησί. Επιπλέον, από το
2004 η γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου συνδέει την Πελοπόννησο
με την ηπειρωτική Ελλάδα. Η Πελοπόννησος διαιρείται
διοικητικά σε επτά νομούςΑχαΐα, Ηλεία, Μεσσηνία,
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 15

16. Αρκαδία, Λακωνία, Αργολίδα και Κορινθία, με ένα
μικρό τμήμα της να υπάγεται στο νομό Αττικής.
Η Κρήτη είναι το μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας και το 5ο
μεγαλύτερο στη Μεσόγειο (Η γνωστή από τα αρχαιότατα
χρόνια μεγάλη κλειστή θάλασσα, που βρίσκεται ανάμεσα σε
τρεις ηπείρους την Ευρώπη, Ασία και την Αφρική).
Πρωτεύουσα καθώς και μεγαλύτερη πόλη της είναι το
Ηράκλειο. Οι γεωγραφικές συντεταγμένες της είναι περίπου
35° Β 24° Α. Η Κρήτη βρίσκεται νότια από το Αιγαίο
πέλαγος, βόρεια από το Λιβυκό. Είναι τμήμα της
περιφερειακής διοίκησης της Ελλάδας. Χωρίζεται στους
νομούς Ηρακλείου, Χανίων, Λασιθίου καιΡεθύμνου.
Η Περιφέρεια Ιόνιων νησιών είναι μία από τις δεκατρείς
περιφέρειες της Ελλάδας ( Αττική, Στερεά Ελλάδα,
Κεντρική Μακεδονία, Κρήτη, Ανατολική Μακεδονία και
Θράκη, Ήπειρος, Ιόνια νησιά, Βόρειο Αιγαίο,
Πελοπόννησος, Νότιο Αιγαίο, Θεσσαλία, Δυτική Ελλάδα,
Δυτική Μακεδονία). Αποτελείται από τους
νομούς Κέρκυρας, Κεφαλληνίας, Λευκάδας και
Ζακύνθου.
Τα Νησιά Αιγαίου Πελάγους, είναι ένα από τα
γεωγραφικά διαμερίσματα της Ελλάδας.
Περιλαμβάνονται τα ελληνικά νησιά του αιγαίου:
Θάσος - Σαμοθράκη - Αμμουλιανή Χαλκιδικής, Β. A.
Αιγαίου Λέσβος, Χίος, Σάμος, Λήμνος, Ικαρία, Άγιος
Ευστράτιος, Ψαρά, Φούρνοι, Οινούσσες, Θύμαινα,Β. Δ.
Αιγαίου Βόρειες Σποράδες, Σκύρος, Σκόπελος, Αλόννησος,
Σκιάθος, Κυρά Παναγιά, Περιστέρα, Γιούρα, Σκάντζουρα,
Πιπέρι, Νησιά ΑργοσαρωνικούΣαλαμίνα, Αίγινα, Ύδρα,
Πόρος, Σπέτσες, Δοκός, Αγκίστρι, Σπετσοπούλα,
Ψυττάλεια, Εύβοια, Ν. Αιγαίου Κυκλάδες, Νάξος, Άνδρος,
Πάρος, Τήνος, Μήλος, Κέα, Αμοργός, Ίος, Κύθνος,
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 16

17. Μύκονος, Σύρος, Θήρα (Σαντορίνη), Σέριφος, Σίφνος,
Σίκινος, Ανάφη, Κίμωλος, Αντίπαρος, Φολέγανδρος,
Μακρόνησος, Ηράκλεια, Γυάρος, Πολύαιγος, Κέρος, Ρήνεια,
Δονούσα, Θηρασία, Αντίμηλος, Δεσποτικό, Σχοινούσα,
Κουφονήσια, Δήλος
Δωδεκάνησα Ρόδος, Κάρπαθος, Κως, Κάλυμνος,
Αστυπάλαια, Κάσος, Τήλος, Σύμη, Λέρος, Νίσυρος, Πάτμος,
Χάλκη, Σαριά, Λειψοί, Ψέριμος, Αγαθονήσι, Λέβιθα,
Καστελόριζο (ή Μεγίστη), Σύρνα, Αλιμιά, Αρκοί, Γυαλί,
Νίμος, Τέλενδος, Φαρμακονήσι, Κίναρος, Κρήτη, Ίμβρος
και Τένεδος (ανήκουν στην Τουρκία)
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 17

18. ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΔΙΑΙΡΕΣΗ
Εάν με ερωτήσεις...
Ποια περιοχή ονομάζουμε γεωγραφικό διαμέρισμα και
ποια είναι τα γεωγραφικά διαμερίσματα της Ελλάδας;
Ανακαλύπτω ό,τι :
Γεωγραφικά διαμερίσματα είναι οι περιοχές εκείνες της Ελλάδας
που παρουσιάζουν κοινά χαρακτηριστικά και ανήκουν γεωγραφικά στον ίδιο χώρο.
Η Ελλάδα αποτελείται από 9 γεωγραφικά διαμερίσματα:
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 18

19. Δημιουργός: Μάλλιαρης Κυριάκος
Θράκη
Μακεδονία
Ήπειρος
Θεσσαλία
Στερεά Ελλάδα
Πελοπόννησος
Κρήτη
Νησιά Ιονίου Πελάγους
Νησιά Αιγαίου Πελάγους
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 19

20. Μαθαίνω περισσότερα...
Η Θράκη είναι μια ιστορική και γεωγραφική περιοχή των Βαλκανίων στη
νοτιοανατολική Ευρώπη. Σήμερα το όνομα Θράκη υποδηλώνει μια περιοχή που
εκτείνεται στη νότια Βουλγαρία (βόρεια Θράκη), τη βορειοανατολική Ελλάδα (δυτική
Θράκη), και την ευρωπαϊκή Τουρκία (Ανατολική Θράκη).
Αποτελείται από τους νομούς Εβρου, Ροδόπης, Ξάνθης.
Η Μακεδονία ( ή Ελληνική Μακεδονία, όπως αναφέρεται στο εξωτερικό), είναι ένα από
τα γεωγραφικά διαμερίσματα της ηπειρωτικής Ελλάδας και αποτελεί το νότιο και
μεγαλύτερο μέρος της ευρύτερης γεωγραφικής και ιστορικής περιοχής της
Μακεδονίας. Βρίσκεται ανάμεσα στην οροσειρά της Πίνδου και τον ποταμό Νέστο.
Αποτελείται από τους νομούς Δράμα, Καβάλας, Σερρών, Θεσσαλονίκης, Χαλκιδικής,
Κιλκίς, Πέλλας, Ημαθίας, Πιερίας, Κοζάνης, Καστοριάς, Φλώρινας και Γρεβενών.
Η Ήπειρος είναι ένα από τα γεωγραφικά διαμερίσματα της Ελλάδας. Αποτελείται από
τους νομούς Άρτας, Ιωαννίνων, Πρέβεζας καιΘεσπρωτίας. Πρωτεύουσα και
μεγαλύτερη πόλη είναι τα Ιωάννινα.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 20

21. Με τον όρο Θεσσαλία στη σύγχρονη περιφερειακή κατανομή της ελληνικής
ανθρωπογεωγραφικής διασποράς, εννοούμε την ευρύτερη περιφέρεια και ιστορική-
γεωγραφική περιοχή που βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα του ηπειρωτικού κορμού της
κεντρικής Ελλάδος. Στη σύνθεσή της περιλαμβάνει τους νομούς Καρδίτσας, Λάρισας,
Μαγνησίας και Τρικάλων. Με πρωτεύουσα την Λάρισα.
Η Στερεά Ελλάδα ή Κεντρική Ελλάδα είναι γεωγραφικό διαμέρισμα της Ελλάδας. Τους
νομούς της Στερεάς Ελλάδας αποτελούν οιΑιτωλοακαρνανία, η Ευρυτανία, η Φωκίδα,
η Φθιώτιδα, η Βοιωτία, η Εύβοια και η Αττική. Η περιοχή είναι γνωστή παραδοσιακά
ως Ρούμελη, όρος ο οποίος συνήθως δεν περιλαμβάνει την Αττική.
Η Πελοπόννησος είναι η μεγαλύτερη χερσόνησος της Ελλάδας. Βρίσκεται στα νότια του
ηπειρωτικού της τμήματος της χώρας και συνδέεται με τη Στερεά Ελλάδα μέσω μιας
στενής λωρίδας γης, του Ισθμού της Κορίνθου στον οποίο το 1893 κατασκευάστηκε η
ομώνυμη διώρυγα, μετατρέποντάς την ουσιαστικά σε νησί. Επιπλέον, από το 2004 η
γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου συνδέει την Πελοπόννησο με την ηπειρωτική Ελλάδα. Η
Πελοπόννησος διαιρείται διοικητικά σε επτά νομούς Αχαΐα, Ηλεία, Μεσσηνία,
Αρκαδία, Λακωνία, Αργολίδα και Κορινθία, με ένα μικρό τμήμα της να υπάγεται στο
νομό Αττικής.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 21

22. Η Κρήτη είναι το μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας και το 5ο μεγαλύτερο στη Μεσόγειο (Η
γνωστή από τα αρχαιότατα χρόνια μεγάλη κλειστή θάλασσα, που βρίσκεται ανάμεσα σε
τρεις ηπείρους την Ευρώπη, Ασία και την Αφρική). Πρωτεύουσα καθώς και
μεγαλύτερη πόλη της είναι το Ηράκλειο. Οι γεωγραφικές συντεταγμένες της είναι
περίπου 35° Β 24° Α. Η Κρήτη βρίσκεται νότια από το Αιγαίο πέλαγος, βόρεια από το
Λιβυκό. Είναι τμήμα της περιφερειακής διοίκησης της Ελλάδας. Χωρίζεται στους
νομούςΗρακλείου, Χανίων, Λασιθίου και Ρεθύμνου.
Η Περιφέρεια Ιόνιων νησιών είναι μία από τις δεκατρείς περιφέρειες της Ελλάδας (
Αττική, Στερεά Ελλάδα, Κεντρική Μακεδονία, Κρήτη, Ανατολική Μακεδονία και
Θράκη, Ήπειρος, Ιόνια νησιά, Βόρειο Αιγαίο, Πελοπόννησος, Νότιο Αιγαίο, Θεσσαλία,
Δυτική Ελλάδα, Δυτική Μακεδονία). Αποτελείται από τους νομούς Κέρκυρας,
Κεφαλληνίας, Λευκάδας και Ζακύνθου.
Τα Νησιά Αιγαίου Πελάγους, είναι ένα από τα γεωγραφικά διαμερίσματα της Ελλάδας.
Περιλαμβάνονται τα ελληνικά νησιά του αιγαίου:
Θάσος - Σαμοθράκη - Αμμουλιανή Χαλκιδικής, Β. A. Αιγαίου Λέσβος, Χίος, Σάμος,
Λήμνος, Ικαρία, Άγιος Ευστράτιος, Ψαρά, Φούρνοι, Οινούσσες, Θύμαινα, Β. Δ.
Αιγαίου Βόρειες Σποράδες, Σκύρος, Σκόπελος, Αλόννησος, Σκιάθος, Κυρά Παναγιά,
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 22

23. Περιστέρα, Γιούρα, Σκάντζουρα, Πιπέρι, Νησιά Αργοσαρωνικού Σαλαμίνα, Αίγινα,
Ύδρα, Πόρος, Σπέτσες, Δοκός, Αγκίστρι, Σπετσοπούλα, Ψυττάλεια, Εύβοια, Ν.
Αιγαίου Κυκλάδες, Νάξος, Άνδρος, Πάρος, Τήνος, Μήλος, Κέα, Αμοργός, Ίος, Κύθνος,
Μύκονος, Σύρος, Θήρα (Σαντορίνη), Σέριφος, Σίφνος, Σίκινος, Ανάφη, Κίμωλος,
Αντίπαρος, Φολέγανδρος, Μακρόνησος, Ηράκλεια, Γυάρος, Πολύαιγος, Κέρος, Ρήνεια,
Δονούσα, Θηρασία, Αντίμηλος, Δεσποτικό, Σχοινούσα, Κουφονήσια, Δήλος
Δωδεκάνησα Ρόδος, Κάρπαθος, Κως, Κάλυμνος, Αστυπάλαια, Κάσος, Τήλος, Σύμη,
Λέρος, Νίσυρος, Πάτμος, Χάλκη, Σαριά, Λειψοί, Ψέριμος, Αγαθονήσι, Λέβιθα,
Καστελόριζο (ή Μεγίστη), Σύρνα, Αλιμιά, Αρκοί, Γυαλί, Νίμος, Τέλενδος,
Φαρμακονήσι, Κίναρος, Κρήτη, Ίμβρος και Τένεδος (ανήκουν στην Τουρκία)
Τι ονομάζεται περιφέρεια και πώς έγινε ο χωρισμός της χώρας μας σε περιφέρειες;
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 23

24. Η χώρα μας διαιρείται επίσης
και σε 13 περιφέρειες
1. Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης
2. Κεντρικής Μακεδονίας
3. Δυτικής Μακεδονίας
4. Ηπείρου
5. Θεσσαλίας
6. Ιονίων Νήσων
7. Δυτικής Ελλάδας
8. Στερεάς Ελλάδας
9. Αττικής
10. Πελοποννήσου
11. Βορείου Αιγαίου
12. Νοτίου Αιγαίου
13. Κρήτης
Ποιες είναι οι περιφέρειες της Ελλάδας;
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 24

25. Η Ελλάδα χωρίζεται και σε
51 νομούς
Νομός Αττικής
Νομός Εύβοιας
Νομός Ευρυτανίας
Νομός Φωκίδας
Νομός Φθιώτιδας
Νομός Βοιωτίας
Νομός Χαλκιδικής
Νομός Ημαθίας
Νομός Κιλκίς
Νομός Πέλλας
Νομός Πιερίας
Νομός Σερρών
Νομός Θεσσαλονίκης
Νομός Χανίων
Νομός Ηρακλείου
Νομός Λασιθίου
Νομός Ρεθύμνης
Νομός Δράμας
Νομός Έβρου
Νομός Καβάλας
Νομός Ροδόπης
Νομός Ξάνθης
Νομός Άρτας
Νομός Ιωαννίνων
Νομός Πρέβεζας
Νομός Θεσπρωτίας
Νομός Κέρκυρας
Νομός Κεφαλληνίας
Νομός Λευκάδας
Νομός Ζακύνθου
Νομός Χίου
Νομός Λέσβου
Νομός Σάμου
Νομός Αρκαδίας
Νομός Αργολίδας
Νομός Κορινθίας
Νομός Λακωνίας
Νομός Μεσσηνίας
Νομός Κυκλάδων
Νομός Δωδεκανήσου
Νομός Καρδίτσας
Νομός Λάρισας
Νομός Μαγνησίας
Νομός Τρικάλων
Νομός Αχαΐας
Νομός
Αιτωλοακαρνανίας
Νομός Ηλείας
Νομός Φλώρινας
Νομός Γρεβενών
Νομός Καστοριάς
Νομός Κοζάνης
(Άγιο Όρος)
Διαδραστική δραστηριότητα 1(διοικητική διαίρεση Ελλάδας):ΚΛΙΚ
Διαδραστική δραστηριότητα 2(γεωγραφικά διαμερίσματα):ΚΛΙΚΕπιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 25

26. Πηγή: https://sites.google.com/site/giaeukoloprosanatolismo/home/geographike-diairese
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 26

27. ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ 1
Ε' Τάξη Δημοτικού, Γεωγραφία - Ενότητα 3, Κεφάλαιο 34 ''Τα
γεωγραφικά διαμερίσματα και οι περιφέρειες της Ελλάδας''
Λογισμικό - http://wiggio.com/**
Μέσα και υλικά διδασκαλίας
Ηλεκτρονικοί υπολογιστές, Προτζέκτορας, Σχολικό εγχειρίδιο,
πολιτικός χάρτης Ελλάδας, χάρτης με τα γεωγραφικά
διαμερίσματα, χάρτης με τις περιφέρειες.
Χρονική διάρκεια: 2 διδακτικές ώρες
Στόχοι διδασκαλίας
Οι μαθητές :
1. Να αντιλαμβάνονται την διαφορά γεωγραφικού διαμερίσματος και
περιφέρειας
2. Να γνωρίζουν τις περιφέρειες και τα γεωγραφικά διαμερίσματα της
Ελλάδας
3. Να εντοπίζουν στον χάρτη τα γεωγραφικά διαμερίσματα και τις
περιφέρειες
4. Να αντιλαμβάνονται ότι δεν είναι απαραίτητο να ταυτίζονται
γεωγραφικά τα γεωγραφικά διαμερίσματα και οι περιφέρειες
Προαπαιτούμενες Γνώσεις
 Εξοικείωση με την έννοια του χάρτη και των διάφορων συμβόλων
 Να ξέρουν για το φυσικό περιβάλλον της Ελλάδας
Μέθοδος
 Ομαδοσυνεργατική - Ανακαλυπτική
Tο μάθημα προσφέρει τις απαραίτητες εκείνες γνώσεις, ώστε ο
μαθητής να μπορέσει να γνωρίσει τα γεωγραφικά διαμερίσματα τηςΕπιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 27

28. Ελλάδας μέσα από πληροφορίες που θα συλλέξει και μέσω της
ανταλλαγής αρχείων με τους συμμαθητές του. Ειδικότερα, ο
μαθητής συλλέγει πληροφορίες τις οποίες μετά μοιράζεται με τα
υπόλοιπα παιδιά της ομάδας του ώστε να καταλήξουν σε κάτι κοινό
και μετά να το παρουσιάσουν στην τάξη.
Πορεία Διδασκαλίας
 1η Φάση
Γίνεται μια ανακεφαλαίωση για τα θέματα που πρέπει να έχουν
υπόψιν τους οι μαθητές, δηλαδή για το φυσικό περιβάλλον
(ποτάμια, λίμνες, θάλασσες, πεδιάδες, τους διάφορους
συμβολισμούς κλπ).
 2η Φάση
Στη δεύτερη φάση γίνεται εισαγωγή στο καινούριο μάθημα, δηλαδή
ο εκπαιδευτικός εξηγεί το μάθημα στα παιδιά. Αφού γίνει αντιληπτό
από τους μαθητές, ο εκπαιδευτικός τους χωρίζει σε ομάδες και τους
εξηγεί τον τρόπο που θα εργαστούν. Αναλυτικότερα, έχουμε 7
ομάδες των 3 ατόμων και 1 ομάδα των 4 ατόμων (σύνολο 25
παιδιά). Η κάθε ομάδα παίρνει από ένα γεωγραφικό διαμέρισμα και
η ομάδα με τα 4 παιδιά παίρνει 2. Εξηγούμε στους μαθητές ότι
πρέπει να βρουν πληροφορίες (αρχεία, βίντεο, σύνδεσμοι) σχετικές
με το θέμα που τους δόθηκε (ποιοι νομοί υπάρχουν, ποια ποτάμια,
πεδιάδες, τι μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους συναντάμε κλπ).
Αφού συλλέξουν τις πληροφορίες, θα μπουν στο wiggio θα κάνουν
εγγραφή και θα ενταχθούν στην ομάδα που θα έχει το όνομά του
διαμερίσματος που ανέλαβαν (αυτό μπορεί να γίνει και στην
αίθουσα υπολογιστών του σχολείου μαζί με τον εκπαιδευτικό). Εκεί
λοιπόν αφού βρουν το υλικό θα μπορούν να το στείλουν είτε μέσω
μηνυμάτων, είτε ανεβάζοντας αρχεία στην σελίδα τους για να τα
δουν και οι υπόλοιποι είτε να κάνουν μεταξύ τους τηλεδιασκέψεις.
Επίσης μπορούν να σημειώνουν στο ημερολόγιο τα σημαντικά έτσι
ώστε να τα έχουν οργανώμενα. Τέλος, αν έχουν κάποια απορίαΕπιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 28

29. (εκτός από τηλεδιάσκεψη) μπορούν να χρησιμοποιήσουν και το
ερωτηματολόγιο που βρίσκεται στην διάθεσή τους. Μάλιστα ο
εκπαιδευτικός είναι σε θέση να μπαίνει και να ελέγχει και να λύνει
τυχόν απορίες που προκύπτουν.
 3η Φάση
Σε αυτήν την φάση ξεκινάει η συλλογή πληροφοριών από τα παιδιά
με τον τρόπο που εξήγησα παραπάνω. Βρίσκουν πρώτα
αναφορικά τις διάφορες πληροφορίες που σχετίζονται με το
γεωγραφικό τους διαμέρισμα και όταν τελειώσουν τις παραθέτουν
στη σελίδα τους. Αμέσως μετά συνεννοούνται και τις χωρίζουν έτσι
ώστε να έχει να ασχοληθεί ο καθένας από κάτι διαφορετικό.
 4η Φάση
Στην φάση αυτή, αφού οι ομάδες έχουν χωρίσει τις πληροφορίες,
ξεκινάνε να συλλέγουν ειδικότερα στοιχεία γι αυτά που βρήκαν. Ό,τι
απορίες προκύπτουν τις γράφουν στο ερωτηματολόγιο και τις
κοινοποιούν ώστε να απαντηθούν είτε από τα υπόλοιπα παιδιά της
ομάδας είτε από τον εκπαιδευτικό. (να τονιστεί ότι δεν χρειάζεται οι
μαθητές να παραθέτουν πολλές πληροφορίες. Λίγα πράγματα ίσα
ίσα για να παρουσιάσουν, πχ Ο Αλιάκμονας: ο μεγαλύτερος
ποταμός της Ελλάδας, είναι στην Δυτική Μακεδονία, εκβάλλει στον
Θερμαικό κόλπο, σχηματίζει δέλτα, πηγάζει από τον Γράμμο).
 5η Φάση
Οι μαθητές συγκεντρώνουν όλα τα σημαντικά στοιχεία και ξεκινάνε
να δημιουργούν το δικό τους ομαδικό project. Όταν το τελειώσουν
είναι έτοιμοι να το παρουσιάσουν μέσα στην τάξη στους
υπόλοιπους συμμαθητές τους.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 29

30.  6η Φάση
Τα παιδιά παρουσιάζουν τις εργασίες τους και δέχονται
συγχαρητήρια. Οι εργασίες αυτές τοποθετούνται μέσα στην τάξη.
Διδακτική Ανάλυση
Με τη χρησιμοποίηση του συγκεκριμένου λογισμικού
επιτυγχάνονται τα παρακάτω μαθησιακά αποτελέσματα:
1. Αλληλεπίδραση μεταξύ των μαθητών.
2. Επαφή των μαθητών με τις Τεχνολογίες των Πληροφοριών και των
Επικοινωνιών (ΤΠΕ).
3. Εμπέδωση των γεωγραφικών διαμερισμάτων
4. Αίσθηση προσανατολισμού
5. Διεξαγωγή ενός ενδιαφέροντος μαθήματος Γεωγραφίας με την
ενεργή συμμετοχή των μαθητών. Οι μαθητές καλούνται να
συνδέσουν προυπάρχουσες γνώσεις και τέλος να τα δείξουν στους
μαθητές τους.
6. Δίνονται πολλά ερεθίσματα στους μαθητές (βίντεο, ανέβασμα
αρχείων, τηλεδιάσκεψη, δημιουργία ερωτηματολογίου) με
αποτέλεσμα να γίνει το μάθημα πιο ευχάριστο στους ίδιους τους
μαθητές και να αυξηθούν τα κίνητρα παρακολούθησής τους.
7. Κατανόηση από τους μαθητές ότι το Ίντερνετ και ο υπολογιστής
μπορούν να συμβάλλουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στη
διεξαγωγή του μαθήματος, αλλά και στη μόρφωσή τους, και όχι
μόνο στην ικανοποίηση των αναγκών τους για διασκέδαση με τα
διάφορα διαδικτυακά παιχνίδια.
Πηγή: http://tpedimotiko.wikispaces.com/3144_didaktiko+plano
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 30