1. BIOΛOΓΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΘΕΜΑΤΑ
1. Να συμπληρώσετε τα κενά στo σταυρόλεξο που ακολουθεί:
ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ
2. Διασπούν τη νεκρή οργανική ύλη.
5. Πυροδοτούν την ανοσοβιολογική απόκριση.
6. Αλλιώς τα αυτοσωμικά χρωμοσώματα.
8. Τέτοιους απογόνους δίνει η διασταύρωση ατόμων του ίδιου είδους.
9. Συμπληρωματική βάση της θυμίνης στο DNA.
10. Έτσι χαρακτηρίζεται ο οργανισμός που προσβάλλεται από μολυσματική ασθένεια.
ΚΑΘΕΤΑ
1. Περιέχει έτοιμα αντισώματα.
3. Οι μεταλλάξεις οδηγούν σε αύξησή της.
4. Τέτοια κατηγορία ιστού είναι το αίμα.
7. Αυτές οι πρωτεΐνες επιταγχύνουν τις βιοχημικές αντιδράσεις.
2. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση στις προτάσεις που ακολουθούν:
Α. Κάψα διαθέτουν:
α. οι μύκητες β. τα βακτήρια
γ. τα πρωτόζωα δ. οι ιοί
Β. Το σύνολο των διαφορετικών πληθυσμών που ζουν σε μια περιοχή, αλλά και οι σχέσεις που ανα-
πτύσσονται μεταξύ τους αποτελούν:
α. μία βιοκοινότητα β. ένα οικοσύστημα
γ. τη βιόσφαιρα δ. ένα βιότοπο
Γ. Το ζωοπλαγκτόν σε ένα θαλάσσιο οικοσύστημα χαρακτηρίζεται ως:
α. παραγωγός β. αποικοδομητής
γ. αυτότροφος οργανισμός δ. καταναλωτής 1
ης
τάξης
Δ. Η ενέργεια, η οποία μεταφέρεται από ένα κατώτερο τροφικό επίπεδο στο αμέσως ανώτερό του:

2. α. αυξάνεται κατά 10% β. αυξάνεται κατά 90%
γ. ελαττώνεται κατά 10% δ. ελαττώνεται κατά 90%
Ε. Την ελονοσία την προκαλεί:
α. πρωτόζωο β. ιός
γ. βακτήριο δ. μύκητας
Στ. Η αζωτούχος βάση που περιέχει το DNA αλλά όχι το RNA είναι:
α. η θυμίνη β. η γουανίνη
γ. η ουρακίλη δ. η αδενίνη
3. Συμπληρώστε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις:
Α. Ο ρόλος του πυρήνα είναι ………………………………………………………………………………….
Τα μιτοχόνδρια εξασφαλίζουν……………………………………………………………………………..
Η διαφορά των προκαρυωτικών και των ευκαρυωτικών κυττάρων είναι ότι …………………….….
Β. α. Καθώς αναπτύσσεται ένας πολυκύτταρος ζωικός οργανισμός, όπως ο άνθρωπος, δημιουρ-
γούνται σταδιακά πολλά κύτταρα, τα οποία φτάνουν τελικά τα 10
14
. Τα κύτταρα αυτά κατά τη
διαφοροποίηση ομαδοποιούνται σε τέσσερις βασικές κατηγορίες. Ποιες είναι οι κατηγορίες
αυτές;
β. Ποια είναι τα βασικά μορφολογικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά του επιθηλιακού ιστού;
4. Σε ένα λιβάδι της Κεντρικής Αρκαδίας και στο γειτονικό μι-
κρό δάσος επιβιώνουν διάφοροι οργανισμοί. Οι τροφικές
σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ τους απεικονίζονται
στο διπλανό τροφικό πλέγμα:
Α. Να γράψετε δύο τροφικές αλυσίδες που παρατηρού-
νται στο συγκεκριμένο οικοσύστημα.
Β. Αν μειωθεί ο πληθυσμός των σπίνων να αναφέρετε
πιθανές μεταβολές στις τροφικές σχέσεις του συγκεκρι-
μένου οικοσυστήματος.
Γ. Ποιος οργανισμός του οικοσυστήματος συμπεριφέρεται
ταυτόχρονα ως καταναλωτής 2ης και ως καταναλωτής
3ης τάξης;
Δ. Τι δείχνουν τα βέλη που συνδέουν τους πληθυσμούς
του τροφικού πλέγματος;
5. Α. Να αναφέρετε τέσσερις παράγοντες που μπορούν να διαταράξουν την ομοιόσταση ενός οργανι-
σμού για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Β. Με ποιους τρόπους μας βλάπτουν τα βακτήρια; Να αναφέρετε παράδειγμα ασθένειας που οφεί-
λεται σε βακτήρια.
Γ. Να αναφέρετε τους εσωτερικούς γενικούς αμυντικούς μηχανισμούς του ανθρώπινου οργανισμού.
6.A. Ένας οργανισμός μολύνεται για πρώτη φορά από έναν παθογόνο μικροοργανισμό και ασθενεί.
Μετά από κάποιο χρονικό διάστημα ο οργανισμός καταφέρνει να εξουδετερώσει τον παθογόνο
μικροοργανισμό, παράγοντας αντισώματα.
α. Τι είναι τα αντισώματα;
β. Να εξηγήσετε τι θα συμβεί την επόμενη φορά που ο παραπάνω οργανισμός προσβληθεί
από τον ίδιο παθογόνο μικροοργανισμό;
B. Τι είναι το εμβόλιο; Για ποιο λόγο χορηγείται;

3. 7. Α. Να αναφέρετε τρεις διαφορές του DNA από το RNA που
αφορούν τη δομή τους.
Β. Να ορίσετε τις έννοιες:
α. διπλοειδής οργανισμός,
β. γονίδιο.
Γ. Ποια κυτταρική διαίρεση απεικονίζει το διπλανό σχήμα;
Πότε λαμβάνει χώρα στον ανθρώπινο οργανισμό;
8. Α. Οι οργανισμοί μερικές φορές εμφανίζουν νέα χαρακτηριστικά, τα οποία οφείλονται σε αλλαγές στο
DNA τους. Ποιες μεταλλάξεις προκαλούν αλλαγές στον αριθμό των χρωμοσωμάτων. Αναφέρετε
και στη συνέχεια γράψτε πληροφορίες για ασθένεια που προκαλείται από μετάλλαξη στο πλήθος
χρωμοσωμάτων.
Β. Η ΡΚU (φαινυλκετονουρία) είναι μία ασθένεια που οφείλεται σε αυτοσωμικό υπολειπόμενο γονίδιο
(φ), που σημαίνει ότι το υγιές γονίδιο είναι το επικρατές αλληλόμορφο του (Φ). Από ζευγάρι υγιών
γονέων γεννιέται παιδί με φαινυλκετονουρία, δηλαδή ομόζυγο άτομο ως προς το υπολειπόμενο
γονίδιο: φφ.
α. Πώς θα ερμηνεύατε την παραπάνω περίπτωση αν ήσασταν γενετιστής και οι γονείς ζητούσαν
την δική σας ερμηνεία; Κατασκευάστε το ανάλογο διάγραμμα διασταύρωσης.
β. Ποια είναι η πιθανότητα να αποκτήσουν υγειές παιδί οι συγκεκριμένοι γονείς;
γ. Αν οι συγκεκριμένοι γονείς αποκτήσουν επιπλέον δύο υγιή παιδιά, ποια είναι η πιθανότητα το
τέταρτο παιδί τους να πάσχει από φαινυλκετονουρία;
δ. Να διατυπώσετε το νόμο του Mendel που ισχύει στην παραπάνω περίπτωση.
9. Α.
α. Πoια είδη RNA γνωρίζετε; Ποιος ο ρόλος του καθενός από αυτά στη μετάφραση;
β. Πώς ονομάζεται το παραπάνω διάγραμμα; Τι δείχνει;
γ. Σε ποιο από τα παραπάνω μόρια βρίσκονται τα γονίδια;
Β. Στη διπλανή εικόνα βλέπετε τον καρυότυπο που
έχουν ετοιμάσει για μελέτη ερευνητές.
Παρατηρείστε τον και στη συνέχεια να απαντή-
σετε στις ερωτήσεις που ακολουθούν:
α. Πρόκειται για καρυότυπο από ανθρώπινο κύτ-
ταρο ή από κύτταρο αλόγου; Πώς καταλήξατε
στο συμπέρασμα αυτό;
β. Ανήκει σε αρσενικό ή θηλυκό άτομο;
γ. Κάποιος που παρατηρεί μαζί σας ισχυρίζεται
ότι πρόκειται για ωάριο.
Συμφωνείτε μαζί του; Πώς θα υποστηρίζατε
την άποψή σας;
δ. Πιστεύετε ότι το άτομο στο οποίο αναφέρεται
ο συγκεκριμένος καρυότυπος πάσχει από
σύνδρομο Down; Εξηγήστε.