1. ΓΡΑΠΤΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ Γ΄ ΛΥΚ.
(ΘΕΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ , Κεφ.1ο- 3ο έως pH αλάτων)
ΘΕΜΑ A
A1. Ένα στοιχείο Χ έχει την ηλεκτρονιακή δομή:
2 2 6 2 6 6 2
1s , 2s , 2p , 3s , 3p , 3d , 4s
To στοιχείο Χ ανήκει στον τομέα:
α. s β. p
γ. d δ. δεν μπορούμε να γνωρίζουμε
A2. Ποιο από τα παρακάτω σημεία της θεωρίας Bohr έρχεται σε αντίθεση με την αρχή της
Αβεβαιότητας του Heisenberg:
α. καθορισμένες στάθμες ενέργειας β. Απλές κυκλικές τροχιές
γ. κβαντικοί αριθμοί δ. Εκπομπή και απορρόφηση φωτονίων
A3. Η ενέργεια πρώτου ιοντισμού πέντε διαδοχικών στοιχείων του Π.Π. είναι 1400, 1310, 1680,
-1
2080 και 494 ΚJ mol αντίστοιχα.
Aυτά τα στοιχεία μπορεί να είναι:
α. τα πρώτα πέντε στοιχεία μιας περιόδου
β. τα πέντε τελευταία στοιχεία μιας περιόδου
γ. όλα είναι στοιχεία μετάπτωσης
δ. τα τέσσερα τελευταία στοιχεία μιας περιόδου και το πρώτο στοιχείο της επόμενης
περιόδου
A4. Δίνονται οι θερμοχημικές εξισώσεις:
+ -
Ca(g) Ca (g) + e , ΔΗ1 = 600 kJ
+2 -
Ca(g) Ca (g) + 2e , ΔΗ2 = x kJ
To x μπορεί να έχει την τιμή:
α. 1000 kJ β. 1200 kJ
γ. 1750 kJ δ. 300 kJ
A5. Nα εξηγήσετε ποιες από τις προτάσεις που ακολουθούν είναι σωστές ή λανθασμένες:
α. Οι κβαντικοί αριθμοί n, l, ml και ms προκύπτουν κατά την επίλυση της εξίσωσης
Schrodinger
β. Τα μέταλλα έχουν σχετικά μεγάλη ενέργεια πρώτου ιοντισμού
γ. Το 22Τi σχηματίζει έγχρωμες ενώσεις
δ. Αν το άτομο έχει δύο ηλεκτρόνια στην εξωτερική του στιβάδα, στη θεμελιώδη κατάσταση,
το στοιχείο ανήκει σίγουρα στον s-τομέα του ΠΠ.
(Μονάδες: 5x5 = 25)
ΘΕΜΑ B
Για τα χημικά στοιχεία Α, Β και Γ υπάρχουν τα εξής δεδομένα:
Ανήκουν και τα τρία στην τρίτη περίοδο του ΠΠ.
Τα άτομα και των τριών στη θεμελιώδη κατάσταση περιέχουν ένα μονήρες ηλεκτρόνιο.
Το στοιχείο Α ανήκει στον s-τομέα του ΠΠ.
Το στοιχείο Γ έχει παρόμοιες χημικές ιδιότητες με το στοιχείο Ga (z = 31).
B1. Να βρεθούν οι ατομικοί αριθμοί των Α, Β και Γ.
B2. Ποιος είναι ο ηλεκτρονιακός τύπος του οξειδίου του Γ;
B3. Να βρείτε τους ατομικούς αριθμούς των στοιχείων που ανήκουν στην ίδια ομάδα με το Α και
έχουν μικρότερη ατομική ακτίνα από αυτό.
+ +3
B4. Ποιο από τα ιόντα Α και Γ έχει το μικρότερο μέγεθος; Να αιτιολογηθεί η απάντηση.
B5. Να γραφεί ο ηλεκτρονιακός τύπος της ομοιοπολικής ένωσης ΗΒΟ3.
B6. Το στοιχείο Δ ανήκει και αυτό στην τρίτη περίοδο του Π.Π. και έχει ενέργειες ιοντισμού:
Εi1 = 738 kJ/mol, Εi2 = 1450 kJ/mol, Εi3 = 7730 kJ/mol, Εi4 = 8850 kJ/mol.
α. Σε ποια ομάδα ανήκει το στοιχείο Δ;
β. Να συγκριθεί η ενέργεια πρώτου ιοντισμού των στοιχείων Α, Β, Γ και Δ.
Δίνονται οι ατομικοί αριθμοί (z) : 1Η, 8Ο
(Μονάδες: 4+4+4+4+4+5=10)

2. ΘΕΜΑ Γ
Γ1. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση σε κάθε μία από τις παρακάτω ερωτήσεις:
α. Η συζυγής βάση της ΝΗ3 είναι:
- +
i. το ιόν ΝΗ2 ii. το ιόν ΝΗ4
+2
iii. το ιόν ΝΗ4 iv. Το Ν2
o
β. Στους 25 C, για υδατικό διάλυμα CH3NH2 0,1 M ισχύει:
i. pH = 13 ii. pH >13
iii. pH < 13 iv. pOH < 13
γ. Η τιμή της σταθεράς ιοντισμού της ΝΗ3 σε υδατικό της διάλυμα εξαρτάται από:
i. τη θερμοκρασία ii. την αρχική συγκέντρωση
iii. τη φύση της βάσης iv. από όλα τα προηγούμενα
δ. Σε ένα υδατικό διάλυμα ασθενούς οξέος ΗΑ που έχει συγκέντρωση c ισχύει πάντοτε:
[ A ][H 3 O ] α2 c
i. Κa = ii. Ka =
[HA ][H 2 O ] 1 - α2
+ 2
iii. [H3O ] < c iv. Ka = α c
-8 o
ε. Υδατικό διάλυμα ΗCl έχει συγκέντρωση 10 Μ στους 25 C. Το ρΗ του διαλύματος είναι:
i. 8 ii. 6 iii. 6,98 iv. 7
Γ2. Υδατικό διάλυμα μεθανικού οξέος (ΗCΟΟΗ) όγκου V αραιώνεται με νερό σε σταθερή θερμοκρασία
μέχρι τελικού όγκου 100V.
Πώς μεταβάλλεται ο βαθμός ιοντισμού του ΗCOOH με την αραίωση; Πώς μεταβάλλεται το pH του
+
διαλύματος; Πώς μεταβάλλεται το πλήθος των ιόντων Η3Ο ;
Να δικαιολογήσετε τις απαντήσεις σας.
Θεωρείται ότι ισχύει α ≤ 0,1 για πυκνό και αραιό διάλυμα.
Γ3. Tα επόμενα υδατικά διαλύματα έχουν την ίδια συγκέντρωση και θερμοκρασία και περιέχουν ως διαλυ-
μένη ουσία:
α. ΗCl β. KOH γ. CH3COOH
δ. ζάχαρη ε. CH3NH2 στ. ΚΝΟ3
α. Nα διατάξετε τα διαλύματα αυτά κατά αυξανόμενη τιμή pH.
β. Να εξηγήσετε την προτεινόμενη διάταξη.
Moνάδες: 15+5+5 = 25
ΘΕΜΑ Δ
To Υ1 είναι υδατικό διάλυμα αιθανικού οξέος (CH3COOH) με συγκέντρωση 0,1Μ και pH = 3.
To Υ2 είναι υδατικό διάλυμα μεθανικού οξέος (ΗCOOH) με pH = 2 και στο οποίο το ΗCOOH ιοντίζεται σε
ποσοστό 1%.
To Υ3 είναι υδατικό διάλυμα κυανιούχου νατρίου (ΝaCN) 4,9% w/v και όγκου 100mL, στο οποίο
-13
βρίσκονται 10 mol ιόντων οξωνίου.
Δ1. Να υπολογίσεις το βαθμό ιοντισμού του αιθανικού οξέος στο διάλυμα Υ1, την αρχική συγκέντρωση
του μεθανικού οξέος στο διάλυμα Υ2, τις συγκεντρώσεις όλων των σωματιδίων που περιέχονται στο
διάλυμα Υ2 (στην ιοντική ισορροπία) καθώς και την συγκέντρωση των οξωνίων στο Υ2 που προέρχο-
νται από τον αυτοϊοντισμό του νερού.
Δ2. Ποιο από τα οξέα CH3COOH, HCOOH και ΗCN είναι ισχυρότερο;
Να δικαιολογήσεις την απάντησή σου.
Δ3. Παίρνουμε 200 ml από το διάλυμα Υ2 και τα αραιώνουμε με νερό, ώστε να προκύψει διάλυμα όγκου
2L. Nα υπολογίσεις το pΗ του αραιωμένου διαλύματος.
Δ4. Πόσος είναι ο όγκος υδατικού διαλύματος ΗClO4 0,1Μ αν γνωρίζεις ότι περιέχει τον ίδιο αριθμό
οξωνίων με αυτόν που περιέχεται σε 200 ml διαλύματος Υ1.
Δ5. Να υπολογίσεις πόσα ml νερού πρέπει να εξατμιστούν από 30 ml του διαλύματος Υ2, ώστε στο τελικό
διάλυμα που θα προκύψει ο βαθμός ιοντισμού του οξέως να μεταβληθεί κατά (200/3)% από τον
αρχικό.
Δ6. Να υπολογίσεις πόσα mol αιθανικού οξέος πρέπει να προσθέσουμε σε 50 ml του διαλύματος Υ1, για
να μεταβάλλουμε το ρΗ του διαλύματος κατά μισή μονάδα, χωρίς μεταβολή όγκου.
o -14
Όλα τα διαλύματα βρίσκονται στους 25 C, όπου ισχύει Κw = 10 .
Eπιπλέον, δίνονται οι σχετικές ατομικές μάζες: Na: 23, C: 12, N: 14.
(Yπόδειξη: για την ισχύ του ΗCN θα αντλήσεις πληροφορίες από το διάλυμα Υ3)
Moνάδες: 5+5x4 = 25
Καλή Τύχη