www.kimyafobiya.jimdo.com

1. A l k i n l ə r
Asetilen sırası karbohidrogenlər

2. P l a n
• Asetilen molekulunun quruluşu
• Alkinlərin ümumi xarakteristikası
• Alkinlərin izomerliyi
– Vəziyyət izomerliyi
– Quruluş izomerliyi
– Siniflərarası izomerlik
• Alkinlərin adlandırılması
– Tarixi adlandırma
– Səmərəli adlandırma
– Beynəlxalq adlandırma
• Alkin radikalları

3. Asetilen molekulunun quruluşu

6. Alkinlərin ümumi xarakteristikası
Atomlarının ümumi sayı 3n-2
Siqma rabitələrinin ümumi sayı 3n-3
Rabitələrinin ümumi sayı 3n-1
Hibrid orbitallarının sayı 4n-4
Qeyri-hibrid orbitallarının sayı 2n+2
Polyar rabitələrinin sayı 2n-2
Qeyri-polyar rabitələrinin sayı n+1
C-C siqma rabitələrinin sayı n-1
C-H siqma rabitələrinin sayı 2n-2
Bütün rabitələrin əmələ gəlməsində iştrak
edən orbitalların sayı
6n-2
Siqma rabitələrin yaranmasında iştrak edən
orbitalların sayı
6n-6
CnH2n-2

7. Alkinlərin izomerliyi
Vəziyyət
izomerliyi
Quruluş
izomerliyi
Siniflərarası
izomerlik

8. Vəziyyət izomerliyi

9. Quruluş izomerliyi

10. Siniflərarası izomerlik

11. Alkinlərin adlandırılması
• Tarixi adlandırma
• Səmərəli adlandırma
• Beynəlxalq adlandırma
Tarixi adlandırma

12. Səmərəli adlandırma
Üçqat rabitə ilə birləşmiş
karbon atomları cütü seçilir
Həmin karbonlarla birləşmiş
radikalların adı sadalanır
Sonda “asetilen” sözü deyilir

13. Özünüzü yoxlayın!

14. Beynəlxalq adlandırma
Üçqat rabitə saxlayan ən uzun karbon zənciri seçilir
Zəncir üçqat rabitənin yaxın olduğu tərəfdən nömrələnir
Radikalların adı və birləşdikləri karbonların nömrələri
kiçikdən böyüyə sadalanır
Birləşməyə uyğun gələn alkanın adının sonundakı –an
sonluğu –in sonluğu ilə əvəz olunur və üçqat rabitənin yeri
göstərilir

15. Özünüzü yoxlayın!

16. Alkin radikalları

17. Ev tapşırığı
Aşağıda adları verilmiş alkin molekullarının quruluş
formullarını yazın.
Diizobutilasetilen
İzopropilüçlübutilasetilen
3,4-dimetil-okten-1
3,3,4,6-tetrametilnonen-1