Prezentacja zawiera bazowe informacje o Stowarzyszeniu Menedżerowie Kultury, jednak celem jej dla jakiego powstała jest aplikacja do tytułu Grand Prix w kategorii Organizacja-Instytucja Marketingowa konkursu MediaRun 2013 http://mediarun.com/awards/

1. Stowarzyszenie Menedżerowie Kultury
inicjatorem nowoczesnych rozwiązań marketingowych
oraz nowego myślenia o produktach kultury i publiczności
w Polsce
…aplikacja do tytułu Grand Prix w kategorii instytucja/organizacja marketingowa
w konkursie Dyrektor Marketingu MediaRun
Katowice 13 maj 2014
1

2. Szanowni Państwo!
Zdecydowałem się zaproponować nasze
stowarzyszenie jako kandydata do nagrody Grand Prix
w kategorii „organizacje” w konkursie Dyrektor
Marketingu Roku 2013.
Menedżerowie Kultury w ciągu niecałych trzech lat
istnienia, dokonali rzeczy niebywałej: wprowadzili do
sfery myślowej kultury w Polsce problematykę i styl
myślenia dotąd w niej nie występujący (albo
występujący bardzo rzadko).
Wiesław Bełz
Przedsięwzięcia organizowane przez Stowarzyszenie i w jego kręgu, mimo,
że realizowane niezwykle skromnymi środkami spowodowały, że coraz więcej
mówi się o kwestiach związanych z odbiorem kultury, o publiczności, środkach
dotarcia do niej, o metodach promocji.
Najlepszy przykład dotyczy sfery teatru. Jako reprezentant organizacji
zostałem zaproszony na kwietniowe Forum Dyrektorów Teatrów Śląskich, gdzie
wystąpiłem z wykładem pt „Dlaczego ludzie nie chodzą do teatrów”. Oto
prezentacja, którą przestawiłem zgromadzonym…
Zwróciłem w niej uwagę na nierespektowanie podstawowych
marketingowych standardów przy promowaniu imprez teatralnych w Polsce.
Powiedziałem miedzy innymi:
2

3. Powszechną wadą przekazów teatralnych jest to że są skierowane „do wszystkich”!
Brak im elementarnych cech przekazu kierowanego…
U podstaw tego leży brak wiedzy o odbiorcach teatru oraz „idealistyczna” wiara, że
wykształconym ludziom wystarczy dostarczyć informację o WIELKIEJ SZTUCE,
a oni już sami „zaskoczą” i przyjdą …do świątyni Melpomeny.
Inną niedawną okazją do szerokiego promowania idei marketingu w
kulturze była konferencja inaugurująca portal Silesiaspace. Stowarzyszenie było
jej partnerem, a zrąb programu stworzyli członkowie i sympatycy organizacji:
Piotr Dzik, Przemysław Rusiecki, Tomasz Szabelski, Maciej Wojciechowski oraz
…autor niniejszej aplikacji.
3

4. Przedstawiliśmy w jej trakcie następujące prezentacje:
1. Badania internetowe jako narzędzie menedżera widowni instytucji kultury - Piotr Dzik,
2. Zasady budowy dobrego newslettera instytucji kultury - Przemysław Rusiecki
3. Dobre i złe strony internetowe instytucji kultury. Znacznie web usability w komunikacji z
klientem - Maciej Wojciechowski
4. Nowe myślenie w promocji kultury ma początek w narzędziach internetowych i …dialogu! -
Wiesław Bełz
Piotr Dzik w czasie prezentacji na temat badań społecznych w kulturze
W ostatnich miesiącach stowarzyszenie
prowadziło także inne działania na polu
promowania swoich standardów. W grudniu
2013 roku zarząd stowarzyszenia odbył
spotkanie z reprezentantem zarządu
województwa śląskiego, z marszałek
Aleksandrą Gajewską na temat propagowaniu
standardu budowy społeczności (marketingu
społecznościowego) w placówkach kultury,
propagowania rozwiązań
Marszałek Aleksandra Gajewska
typu ambasador instytucji kultury oraz tworzenie klubów widza. W dalszej
kolejności, na temat zorganizowania w roku 2015, w Katowicach
międzynarodowego Kongresu Budujemy Widownię oraz krajowego Kongresu
Menedżerów Kultury. Nadal trwają dyskusje o tych zamiarach.
4

5. Zacznijmy jednak od początku…
Dlaczego mówimy w ogóle na temat marketingu w kulturze?
Dlaczego mówimy o kulturze w ogóle w kontekście tego konkursu i marketingu?
Wszak nie jest to temat zasadniczo …gospodarczy. W potocznym rozumieniu
nie jest nawet kojarzony z rynkiem….
A jednak!
5

6. Tymczasem, kultura to ważny obszar gospodarczo-społeczny!
1. W różnego rodzaju instytucjach i placówkach kultury pracuje kilkadziesiąt (!)
tysięcy osób. To wielki krajowy pracodawca!
2. Publicznych instytucji kultury – domów kultury, teatrów, muzeów, filharmonii
jest około pięć tysięcy. Jednak, jeśli policzyć placówki niepubliczne,
organizacje pozarządowe, przedsiębiorstwa prywatne, to liczba działających
w tym obszarze podmiotów zwiększa się do kilkudziesięciu tysięcy. Szacunki
oscylują wokół 20-30 tysięcy jednostek.
3. Kultura nie ma bezpośredniego związku z gospodarką, ale pośrednio
wpływa (albo też może wpływać) na nią istotnie. W obiegu są koncepcje
wskazujące na inspirujący i bodźcujący wpływ kultury na życie społeczne i
gospodarcze, („kreatywne miasto”, „kultura innowacji”).
4. Kultura jest, co prawda dotowana, jednak najczęściej dotyczy to tzw. kultury
wysokiej oraz tej realizowanej najbliżej mieszkańców – na osiedlach
mieszkaniowych, na przedmieściach, w niedużych miastach i wsiach. Udział
wpływów ze sprzedaży biletów na imprezy kulturalne rośnie i waha się od
kilku procent (np. muzea) - do 30 - 70 - 80 %. Tendencja samofinansowania
kultury jest widoczna.
5. Warto dodać, że niełatwo jest obecnie
zgromadzić publiczność także na
imprezach...bezpłatnych. Kompetencje
marketingowe stają się więc coraz bardziej
cenne…
6. Dane dt kultury prezentowane są w
specjalnych edycjach roczników
statystycznych (obrazek obok - podlinkowany)
6

7. W kulturę inwestuje się w miliardowe kwoty (vide dane Ministerstwa
Kultury i Dziedzictwa Narodowego).
1. W minionych latach w kulturę polską zainwestowano – przede wszystkim w
formie inwestycji budowlanych w nowe obiekty, remonty oraz w
infrastrukturę kwotę kilkudziesięciu miliardów złotych.
2. Instytucje kultury mają dziś do dyspozycji nowoczesne zaplecze materialne.
3. W kolejnym okresie programowania europejskiego 2014-2020 tendencja ta
ma być utrzymana. Zapowiadane są inwestycje rzędu 20 mld PLN. To są
wielkie kwoty, za nimi idzie jednak także duże zobowiązanie publiczne – aby
tak wielkie inwestycje dobrze zagospodarować, by przekładały się one – w
taki czy inny sposób – na dobro publiczne.
Przybyło nam nie tylko sporo nowych obiektów – filharmonii,
muzeów, centrów kultury, ale też wiele nie związanych
bezpośrednio z tymi obiektami imprez i przedsięwzięć …
1. Od kilku lat jesteśmy świadkami bezprecedensowego rozkwitu inicjatyw
kulturalnych, na wszystkich piętrach drobiny społecznej, we wszystkich
regionach kraju.
2. Jest to związane z nowym postrzeganiem kultury, jej roli w życiu
społeczności, z jej (wspomniane wcześniej koncepcje społeczno-
gospodarcze) wpływem na poziom życia, przedsiębiorczość, innowacyjność
i – nie bójmy się tego słowa … – subiektywne odczucie szczęścia..
3. Ilość osób zainteresowanych udziałem w
kulturze – aktywnym i – w charakterze
widza (specjalnie nie używam sława
„biernym”) wzrosła niemal dwukrotnie.
(obrazek podlinkowany)
7

8. Są jednak związane z kulturą i zjawiska negatywne…
… oto ich subiektywne (W.B.) zestawienie:
1. Mimo, że w kulturę „wpompowano” w ostatnim czasie wspomniane
wcześniej miliardy złotych, nie poszło za tym unowocześnienie metod
działania. Kultura w opinii wielu, to obecnie skansen zarządzania,
standardów działania oraz kompetencji osób tam pracujących…
2. Mimo szczupłości środków finansowych (wszyscy w kulturze gremialnie
narzekają na brak funduszy) obserwuje się w niej notoryczne przerosty
zatrudnienia (vide: słynny artykuł Michała Centkowskiego, Teatr mój widzę
ogromny), a jeśli się bliżej przyjrzeć, to bardzo często i prozaicznemu …
marnotrawstwu.
3. Wyniki frekwencyjne są niejednokrotnie oszałamiające. Szczególnie muzea
chwalą się setkami tysięcy widzów, ale – znowu – po bliższym
przyglądnięciu się kwestii, okazuje się, że wynika to z pozyskiwania widzów
poprzez dumping cen biletów lub wręcz ich rozdawnictwo.
4. Coraz wyraźniej uwidacznia się rozdźwięk pomiędzy kulturą instytucji
centralnych i wojewódzkich – sowicie dotowanych, a kulturą stowarzyszeń
kulturalnych, które utrzymującą się w oparciu o niewielkie środki
rozprowadzane w formule konkursów dotacyjnych – bardzo często
przeprowadzanych …po prostu nie fair!
5. W wielu instytucjach widać jak słabe są ich
relacje z widzami, jak wiele wysiłku
przysparza pozyskiwanie widzów na
prestiżowe, mocno dotowane (gros
środków przeznacza się na promocję w
komercyjnych kanałach medialnych)
imprezy, o różnym profilu i charakterze.
Dowodzi to wyraźnie, jak wielka jest tam
…nieumiejętność(!) docierania z ofertą do
grona potencjalnych widzów, jak niskie –
kompetencje marketingowe personelu.
U zarania Stowarzyszeniazostał przygotowany
Dekalog zarzutów wobec zarządzania oraz
marketingu w kulturze. Mimo upływu czasu jego
aktualność prawie się nie zmieniła
8

9. ...kilka słów historii
Stowarzyszenia
… Oto kilka kluczowych dat i wydarzeń związanych z
powstaniem Stowarzyszenia Menedżerowie Kultury oraz
związanych z nim przedsięwzięć w zakresie marketingu i
promocji w kulturze
(zapewne każde z wydarzeń warte jest obszerniejszego komentarza i podania bliższych
szczegółów – ze względów praktycznych poprzestaję jednak na wskazaniu linków do strony
wydarzeń i prezentacji)
ROK 2010 (i wcześniej)
czas przed powstaniem Stowarzyszenia (istotny dla jego przesłania)
 Luty 2010 - Wieczór z Marketingiem Śląskiego Towarzystwa
marketingowego nt promocji kultury (link do strony Wieczoru)
 Odczucie problemu: wielokrotne uczestnictwo na koncertach
Filharmonii Śląskiej …i notoryczne stawiane sobie pytanie: kim są
uczestnicy tych imprez? oraz dlaczego wśród uczestników nie ma …
moich znajomych  (choć powinienem)! (link do strony Filharmonii)
 Wiosna 2010 - Pierwsze projekty konferencyjne (nie udało się ich wtedy
zrealizować). Powstaje wówczas kluczowe dla idei Stowarzyszenia
wezwanie-hasło:
Zbudujmy społeczność widzów,
miłośników współpracowników
placówki kulturalnej!
 Lipiec 2010 - Moja (WB) pierwsza prezentacja autorska na Forum
Dyrektorów Domów Kultury w Chorzowie Batorym 2010... (link do
prezentacji)
9

10. Wiesław Bełz na Forum Dyrektorów Domów Kultury w Chorzowie Batorym – 2010 r
 Wrzesień 2010 – Specjalna sesja poświęcona sprawom promocji w
kulturze w czasie Kongresu Kultury Śląska. Prelegentami są: Tomasz
Szabelski, Mariusz Wróbel, Wiesław Bełz
10

11. „W czasie koncertów najważniejsze są przerwy” - Wiesław Bełz na konferencji
Promocja Produktów Kulturowych grudzień 2010
Rok 2011
11

12.  Wrzesień 2011 - odbywa się pierwsza (historyczna!) konferencja
Marketing i Promocja Placówki Kulturalnej 2011
I Konferencja Marketing i Promocja Placówki Kulturalnej 2011
- wśród prelegentów Grzegorz Turniak i Wojciech Murzyn, Przemysław Rusiecki, Tomasz Szabelski
 30 grudnia 2011 - Zebranie założycielskie Stowarzyszenia
Menedżerowie Kultury. Entuzjazm! Wielkie plany !
Zebranie założycielskie Stowarzyszenia Menedżerowie Kultur- grudzień 2011
Rok 2012
12

13.  Forum Menedżerów Kultury - 4 edycje (link do strony)
 wrzesień 2012 - I Kongres Budujemy Widownię ! (link do strony) – wielkie
wydarzenie, wspaniałe recenzje!
 Badanie społecznych uwarunkowań uczestnictwa w kulturze... (link do
podsumowania badania)

13

14. Rok 2013
 Kolejne konferencje z cyklu Marketing i Promocja Placówki kulturalnej
zbiorcza relacja fotograficzna ! (zachęcam by obejrzeć  - WB)
 dla instytucji muzycznych (link do strony)
 dla muzeów (link do strony)
 dla teatrów (link do strony)
 dla kin i klubów filmowych (link do strony)
 dla domów kultury (link do strony)
 Nasze konferencje prezentowane są na TVP Kultura…
Komentujemy wydarzenia kulturalne
 II Kongres Budujemy Widownię (link do strony)

14

15.  Jesteśmy partnerem (a poniekąd też inspiratorem) konferencji
naukowej Współczesne Problemy Zarządzania i Marketingu w
instytucjach Kultury w Cieszynie listopad 2013 roku (organizator Wyższa
Szkoła Biznesu w Dąbrowie Górniczej – filia w Cieszynie)
Uczestnicy cieszyńskiej konferencji przy biesiadnym stole.
Stowarzyszenie reprezentowali Marlena Witek (prezes) oraz Wiesław Bełz (wiceprezes zarządu)
W drugim dniu konferencji Wiesław Bełz poprowadził sesję dyskusyjną na temat marketingu placówki kulturalnej
Fundament Stowarzyszenia ...
Stowarzyszenie liczy około 50 osób…
15

16. Kieruje nim trzyosobowy zarząd w składzie:
 Marlena Witek – prezes zarządu
 Wiesław Bełz – wiceprezes
 Michał Pamuła – członek zarządu
Bliższe informacje na stronie organizacji:
http://menedzerowie.kultury.org.pl/index.php/organizacja
Konferencje i szkolenia
Stowarzyszenia
 Zorganizowaliśmy łącznie 9 konferencji i kongresów - obejmujących 15 dni
konferencyjnych. Uczestniczyło w nich w sumie ponad 500 osób z instytucji
kultury z terenu całej Polski (mimo wszystko Śląsk i południe dominowało
)
 Byliśmy wielokrotnie inicjatorami i uczestnikami konferencji innych
podmiotów – uczelni, stowarzyszeń, instytucji kultury (z którymi na co dzień
też współpracujemy)...
 Zorganizowaliśmy cztery forum dyskusyjne - Forum Menedżerów Kultury
(ok. 300 uczestników) dotyczące istotnych problemów zarządzania
i marketingu w kulturze!
 W naszym kręgu i z naszej inspiracji powstały publikacje badawcze
16

17. i naukowe związane z marketingiem i promocją w kulturze (linki powyżej)
 Stworzyliśmy dynamiczny i bogaty kanał komunikacji na Facebooku (strona
„Menedżerowie Kultury - stowarzyszenie w organizacji”)
Fundament proponowanych przez Stowarzyszenie
rozwiązań marketingowo-zarządczych
 Marketing społecznościowy (pisze o tym Scott Stratten w książce
BezMarekting, ale ta koncepcja ma przecież dalekie, głębokie i dość stare
korzenie)
 Budowa i kultywowanie marki w obszarze kultury
 Networking - koncepcja bazująca na marketingu bezpośrednim,
stosowanym na co dzień przez BNI, oparta na pracach dr Ivana Misnera
 Marketing szeptany - koncepcja komunikacji, marketingowej nawiązująca do
koncepcji Marshalla McLuhana (współczesny świat jako globalna wioska)
(vide nasze nowatorskie szkolenie na ten temat!)
 Zarządzanie kontaktami z klientami CRM. Rozwiązanie zsyntetyzowane w
haśle: Poznaj wszystkich swoich klientów - widzów, nawiąż z nimi
kontakt, zbuduj kanały obustronnej komunikacji, wejdź w dialog ...i go
prowadź! (CRM to moja pasja - Wiesław Bełz!)
 Marketing internetowy - szczególnie ten związany z e-mailingiem (działa tu
Przemysław Rusiecki)
 Zwrócenie uwagi na użytkowość (usability) stron internetowych -
szczególnie w aspekcie ich otwartości, przystępności i interaktywności...
(domena Macieja Wojciechowskiego)
 Opieranie działań na badaniach społecznych (to specjalność Piotra Dzika!)
Czas na podsumowania – dotychczasowego
17

18. dorobku organizacji…
o W 2011 roku powstało Stowarzyszenie Menedżerowie
Kultury, a wraz z tym uzyskał podstawę instytucjonalną
ruch promowania nowoczesnych rozwiązań
marketingowych i zarządczych w kulturze
o Stowarzyszenie na sztandarach napisało hasło:
o Wraz ze stowarzyszeniem zintegrował się szeroki krąg
ludzi ze Śląska i z terenu całego kraju
o Przyciągnęliśmy do współpracy ekspertów marketingu
i zarządzania, którzy (często pod naszym wpływem)
zaczęli wręcz specjalizować się w problematyce
marketingu w kulturze. Można tu wymienić, takie osoby
jak: Piotr Dzik, Maja Długołecka-Sarlej, Przemysław
Rusiecki, Tomasz Szabelski, Maciej Tesławski, Karol
Wittels, Magdalena Zdrodowska, Łukasz
Wróblewski, Maciej Wojciechowski, Piotr Chmielewski,
Marek Król, Marek Szopa, Krystyna Jarocka, Grzegorz
Turniak, Wojciech Murzyn, Dawid Komuda, Kasandra
Heredia, Wiesław Porosło, Adam Latocha, Artur
Kurkiewicz i wielu, wielu innych…
o Z naszej inspiracji zostały przeprowadzone pionierskie
badania społecznych uwarunkowań uczestnictwa w
kulturze (niezbędne do stworzenia sensownej strategii
marketingowej). To zasługa takich osób jak: Tomasz
Szabelski, Maja Długołęcka-Sarlej, Piotr Dzik oraz niżej
podpisany …Wiesław Bełz
o Wywołaliśmy poruszenie - skłonili wiele osób do
zastanowienia się - czy są na dobrej drodze ,
pokazaliśmy kierunek rozwiązań, pokazując, że taki …
jest! …że można w kulturze działać inaczej!
18

19. o Wskazaliśmy, że w kulturze należy się uczyć, że trzeba
nabywać nowe umiejętności i kwalifikacje,
udowodniliśmy, że nie wolno poprzestawać na
ogólnohumanistycznych zdolnościach, tak często
mitologizowanych w tym środowisku…
o Czas teraz na wdrożenie proponowanych rozwiązań w
polskiej kulturze. Są jej teraz bardzo potrzebne … w
naszym przekonaniu, nie mniej (może nawet bardziej!)
niż … liczne betonowe obiekty wybudowane w ostatnich
latach!
To już wszystko!
Dziękuję za uwagę 
Pozdrawiam serdecznie !
Wiesław Bełz
tel: 888-425-079
mail: w.belz.menedzerowie@kultury.org.pl
19