1. ‫تنش و سازگاری‬

2. ‫استرس : )‪ (Selye‬سلیه (پدر استرس6791) :پاسخ غیر ویژه بدن به هر نوع محرک یا بار اضافی‬ ‫‪‬‬
‫بدون ارتباط با فعالیت آن است .‬
‫این پاسخ فیزیولوژیک بنام سندرم سازگاری عمومی(‪)G.A.S‬‬ ‫‪‬‬
‫‪In put‬‬ ‫‪out put‬‬ ‫‪in open sys‬‬ ‫‪‬‬
‫استرس سبب تغییر در حالت سازگاری و تعادل پویای بدن شده و توازن محیط داخلی بدن را به هم می‬ ‫‪‬‬
‫زند .‬
‫برونر : استرس وضعیتی است که بدنبال یک تغییر در محیط ایجاد می شود و به عنوان یک مقابله با‬ ‫‪‬‬
‫وضعیت تهدید کننده معرفی می گردد و باعث عدم تعادل در فرد می گردد .‬
‫استرس های کوچک وروزمره واسترس های بزرگ ومتحول کننده‬ ‫‪‬‬
‫روی : تاکید بر سیستم سازگاری فرد می کند (6791) پاسخ سازگاری را بعنوان یک رفتار که تمامیت فرد‬ ‫‪‬‬
‫را حفظ می کند .‬
‫فریمن : تمرکز بر عکس العمل مددجو به استرس و سازگاری دارد .‬ ‫‪‬‬
‫تنیدگی :رفتار قابل مشاهده فرد پس از استرس‬ ‫‪‬‬
‫‪ ‬منابع استرسورها‬
‫آدلف مایر )‪ : )Adolph meyer‬ارتباط بین بیماری و حوادث بحرانی‬ ‫‪‬‬
‫تاسیگ (1891 ‪ 118 : ) Tausig‬مورد مثل مرگ ، تولد ، ازدواج ،‬ ‫‪‬‬
‫طالق ، پیشرفت ، بحث های جدی بیکاری‬
‫بالرد ( ‪ : ) Ballard‬بی حرکتی ، ایزوله کردن ، عدم آگاهی و‬ ‫‪‬‬
‫محرومیت حسی در بخش مراقبت ویژه ( در مورد بیماران بستری شده )‬

3. ‫انواع استرسورها‬
‫روانی – اجتماعی ( ترس از عدم قبولی در‬
‫امتحان ، نرسیدن به امتحان یا کالس )‬ ‫فیزیولوژیک ( عدم توازن مواد‬ ‫‪‬‬
‫‪ ‬به 3 گروه تقسیم می شود :‬ ‫غذایی و هیپوکسی )‬
‫‪ ‬روزانه = بدنبال محرومیت ها مثل‬ ‫درد ، خستگی‬ ‫‪‬‬
‫ترافیک ، جر و بحث روزمره‬
‫نقص سیستم ایمنی‬ ‫‪‬‬
‫‪ ‬گروه بزرگ = مثل جنگ ، تجاوز ، زلزله‬
‫‪ ‬گروه کوچک = مرگ ، تولد ، ازدواج ،‬ ‫بیماری های ژنتیک‬ ‫‪‬‬
‫بازنشستگی‬
‫مواد فیزیکی‬ ‫‪‬‬
‫گرما ، سرما‬ ‫‪‬‬
‫مواد شیمایی ( داروها ، الکل ، سموم‬ ‫‪‬‬
‫)‬
‫مواد عفونی‬ ‫‪‬‬
‫ویروس ها‬ ‫‪‬‬
‫باکتری ها‬ ‫‪‬‬
‫قارچ ها‬ ‫‪‬‬

4. ‫دیدگاه وتقسیم بندی‬
‫عوامل موثر بر استرس‬ ‫فریمن ‪(Freeman‬‬
‫‪ ‬ماهیت و قدرت استرس : هر چه قدرت و‬
‫‌‬
‫محرومیت زاها :( (تعادل شیمیایی بدن در اثر محرومیت از مفهوم استرس بیشترعکسالعمل بیشتر‬
‫فاکتورهای مورد نیاز غذا ، آب ، ویتامین )،کمبود گاهی نیاز به تزریق ‪ Vit‬و خواب آور ها‬
‫اکسیژن‬
‫ایزوالسیون ،محرومیت از والدین (محبت)‬
‫‌‬
‫تعداد تنشها : بروزاسترس متعدد در یک‬ ‫‪‬‬
‫‪ ‬افزایش بار: ( استفاده در افراط هر چیزی یا در معرض‬
‫زمان ( تولد فرزند ، کار منزل + مسافرت‬ ‫هر چیز به حد افراطی قرار گرفتن )‬
‫همسر )‬
‫پرخوری ،افزایش جمعیت،گرما،سر وصدای زیاد‬
‫‪ ‬دگرگونی :مسافرت ،تغییر محل زندگی (ساعت‬
‫مدت زمان مقابله با استرس : تماس طوالنی و‬ ‫‪‬‬ ‫بیولوژیکی) ،ازدواج ،تولد‬
‫مداوم که منجر به تحلیل انرژی بنابراین‬ ‫‪ ‬عدم تحمل :آلرژیک ،مسمومیت ،محیط ناخوشایند کار‬
‫یک استرس خفیف بلند مدت اثرات بدتری‬
‫‪‬‬
‫تجارب گذشته : در واکنش فرد نسبت به‬ ‫‪‬‬
‫استرس مؤثراست. فردیکه در زایمان اول‬
‫تجربه تلخی دارد در حاملگی دوم ترس‬
‫‌‬
‫داشته و یک استرس محسوب میشود.‬
‫وضعیف جسمانی وسن: در سنین پایین قدرت‬ ‫‪‬‬
‫تحمل استرس بیشتر‬

5. ‫5 راه سازگاری با بیمار :‬ ‫‪Adaptation‬سازگاری‬
‫‌1- سعی در خوش بینانه دیدن‬ ‫فرایند ثابت و دائمی و پویا که در طول‬
‫برایند بیماری‬ ‫زندگی شروعش با تولد و پایان آن با‬
‫2- استفاده از حمایت‬ ‫مرگ همراه است طی زندگی در ابعاد‬
‫اجتماعی‬ ‫سالمتی و بیماری است = سازگاری‬
‫3- استفاده از منابع روحانی‬ ‫موفق در هنگام سالمتی ، سازگاری‬
‫4- سعی در حفظ و کنترل‬ ‫‌‬
‫ناموفق در هنگام بیماری رخ میدهد.‬
‫موقعیت یا احساسات‬
‫5- سعی به قبول موقعیت‬

6. ‫‌‬
‫پاسخ فیزیولوژیک به استرس :‬
‫1) سیستم عصبی سمپاتیک وبخش مرکز ادرنال‬ ‫‪‬‬
‫کوتاه وسریع –ازاد شدن نوراپی نفرین انقباض عروق محیطی –افزایش ضربان قلب –افزایش فشار‬ ‫‪‬‬
‫خون –افزایش قند خون –مردمک ها گشاد – پوست سرد ومرطوب‬
‫2)پاسخ مدوالی آدرنال: ترشح اپی نفرین ونوراپی نفرین ،آلدسترون وترشح اندرفین ها (آستانه‬ ‫‪‬‬
‫تحمل در مورد محرکها باالمی برد)‬
‫3) مکانیزم هیپوفیز – هیپوتاالموس :یک مکانیسم سازش در برابر استرس از راه مغز، از راه شبکه‬ ‫‪‬‬
‫شیمیایی و پیامدالکتریکی صورت گرفته " اعمال هورمونی – عصبی که تعادل هموستاز بدن را‬
‫حفظ میکنند توسط هیپوتاالموس صورت میگیرد.)‪)C.R.F‬‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫‪- Cortico realizing factor‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ A.C.T.H (Aderno corticotropic hormone‬اثر بر کورتکس ادرنال-ازادی‬ ‫‪‬‬
‫گلیکوکورتیکوئید-کورتیزول –گلیکوژنز-افزایش قند خون‬
‫همراه با سیستم اتونوم ، سیستم لیمبیک ( تنظیم کننده احساسات ، عواطف و بسیاری از رفتارهای‬ ‫‪‬‬
‫‌‬
‫الزم جهت بقا ) (خوردن ، نوشیدن ، تولید مثل ، دفاع ) را بر عهده دارد.‬

7. ‫بازتاب رفتار اجتماعی‬ ‫سایکولوژیکی‬ ‫فیزیولوژیکی‬ ‫عالئم استرس‬
‫‌‬
‫بیقراری‬ ‫افسردگی‬ ‫افزایش فعالیت‬ ‫‌‬
‫تحریک پذیری‬
‫اشکال درتکلم‬ ‫کاهش عالقه‬ ‫خستگی‬ ‫‌‬
‫خشکیدهان‬
‫اختالالت رفتاری‬ ‫مصرف‌بیرویهدا‬
‫‌ ‌‬
‫‌ ‌‬
‫روهایآرامبخش‬
‫کاهش یا افزایش‬ ‫تغییرات سیکل قاعدگی‬ ‫تهوع و استفراغ‬
‫اشتها‬
‫اختالل هوشیاری‬ ‫عدم تمرکز ، سرگیجه ، ضعف‬ ‫طپش قلب‬
‫تعریق‬ ‫بی خوابی‬ ‫دندان قروچه‬ ‫لرزش و تیک‬
‫کابوس شبانه‬ ‫سردرد میگرنی‬ ‫تکرر ادرار‬
‫مصرف الکل و مواد‬ ‫افزایش تعداد سیگار‬
‫مخدر‬ ‫مصرفی‬

8. ‫پاسخ فیزیولوژیک به استرسور‬
‫1-پاسخ سیستم عصبی سمپاتیک (بدن در برابر استرس بهتر تصمیم می گیرد)‬ ‫‪‬‬
‫کوتاه و سریع است . نوراپی نفرین آزاد شده باعث انقباض عروقی ، افزایش ‪، BP‬‬ ‫‪‬‬
‫رسیدن خون بیشتر به قلب و مغز ، افزایش ‪ BS‬شده ، ‪ E‬بیشتر فراهم شده ، مردمک‬
‫گشاد و فعالیت مغز بیشتر شده .‬
‫پوست سرد ، مرطوب ، افزایش ‪ ، HR‬تنفس کم عمق و سریع ، محدود نمودن‬ ‫‪‬‬
‫خونریزی‬
‫2-پاسخ هیپوتاالموس‬ ‫‪‬‬
‫–‌‪ACTH Adreno corticotrophin Hormone‬‬ ‫‪‬‬
‫3- پاسخ غده هیپوفیز‬ ‫‪‬‬
‫‪CRP Cortico . Relezing . Factor‬‬ ‫‪‬‬
‫4- پاسخ مدوالی آدرنال‬ ‫‪‬‬
‫گلیکورتیکوئیدها – کورتیزول (باعث گلیکونئوژنز شده ) = افزایش ‪BS‬‬ ‫‪‬‬
‫شماره های 3 و4 طوالنی ترین فاز عملکرد پاسخ فیزیولوژیک در مرحله مقاومت‬ ‫‪‬‬
‫استرس می باشند .‬

9. ‫پاسخ مدوالی آدرنال‬ ‫پاسخ سیستم سمپاتیک‬
‫‪ ‬اپی نفرین و نور اپی نفرین :‬ ‫نوراپی نفرین آزاد شده در‬ ‫‪‬‬
‫افزایش متابولیسم که باعث‬ ‫نتیجه افزایش ‪ BP‬و انقباض‬
‫افزایش ‪ BS‬می شود .‬ ‫عروق را داریم .‬
‫‪ ‬آلدسترون : حفظ سدیم و آب‬ ‫افزایش ‪ BS‬در نتیجه ‪ E‬بیشتری‬ ‫‪‬‬
‫برای بدن فراهم می شود .‬
‫ترشح آندرفین ها‬
‫افزایش فعالیت مغز برای تصمیم‬ ‫‪‬‬
‫‪( ‬آستانه تحمل برای محرکها را‬ ‫گیری‬
‫افزایش می دهند .)‬ ‫( پوست سرد و مرطوب ، تنفس‬ ‫‪‬‬
‫سریع ، کم عمق ، طپش قلب )‬

10. ‫اثر استرس بر سیستم ایمنی‬
‫گلیکورتیکوئیدها سیستم ایمنی را تضعیف و پاسخ التهابی به صدمه یا عفونت‬ ‫‪‬‬
‫کاهش می یابد . فرایند مراحل التهابی را مهار می کند باعث تخریب‬
‫لنفوسیت ها ،‬
‫آنتی بادی کم تولید شده در نتیجه بدن در مقابل عفونت مقاومتش کم می‬ ‫‪‬‬
‫شود .‬
‫مراقبت و مداخالت پرستاری در استرس‬ ‫‪‬‬
‫هدف از مراقبت پرستاری = حفظ سالمتی‬ ‫‪‬‬
‫تعیین استرسورهای جسمی و روانی و محیطی و فردی‬ ‫‪‬‬
‫تعیین عالئم و نشانه های جسمی استرس‬ ‫‪‬‬
‫کنترل استرس و بهبود سازگاری‬ ‫‪‬‬

11. ‫روشهای آرامسازی‬
‫بین سالهای 0891 – 0991 روش های آرامسازی بعنوان یک متد مهم‬ ‫‪‬‬
‫کاهش استرس مطرح شده که 4 جزء مهم دارد :‬
‫محیط آرام‬ ‫‪‬‬
‫موقعیت بدنی راحت‬ ‫‪‬‬
‫نگرش ‪Passive‬‬ ‫‪‬‬
‫انحراف ذهنی‬ ‫‪‬‬
‫پیش رونده عضالت (انقباض و انبساط عضالت )‬ ‫‪‬‬
‫مدیتیشن‬ ‫‪‬‬
‫ماساژ‬ ‫‪‬‬
‫تکنیک های تنفسی‬ ‫‪‬‬
‫لمس درمانی‬ ‫‪‬‬
‫موزیک درمانی‬ ‫‪‬‬

12. ‫منابع کاهش دهنده استرس‬
‫منابع داخلی : مربوط به سالمتی و ‪E‬خود فرد است .(روش زندگی و‬ ‫‪‬‬
‫عادات فرد)‬
‫منابع خارجی : مصرف دارو ، روشهای مقابله با استرس و روشهای‬ ‫‪‬‬
‫‪Relaxation‬‬
‫روشهای آرام سازی :‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد محیط آرام‬ ‫‪‬‬
‫‌‬
‫موقعیتهای بدنی آرام‬ ‫‪‬‬
‫نگرش ‪Passive‬‬ ‫‪‬‬
‫انحراف ذهنی (تمرکز بریک لغت ، صدا یا تصویر )‬ ‫‪‬‬