1. Reklama zewnętrzna w krajobrazie
Głównego Miasta w Gdaosku
Wojciech Dąbrowski
Mariusz Kistowski
Uniwersytet Gdaoski
Katedra Geografii Fizycznej i Kształtowania Środowiska

2. PROGRAM PREZENTACJI
• Schemat postępowania badawczego.
• Uwarunkowania lokalizacji nośników reklamowych.
• Kryteria inwentaryzacji i typologii nośników reklamy
• Wyniki inwentaryzacji nośników reklamowych.
• Podział i cechy nośników reklamowych.
• Zagęszczenie nośników reklamowych.
• Kryteria i wyniki oceny intensywności wizualnego
oddziaływania nośników reklamowych.
• Oddziaływanie nośników reklamowych a polityka
przestrzenna samorządu.
• Wnioski – rekomendacje.

3. Określenie kryteriów inwentaryzacji i typologii nośników reklamowych
Określenie lokalizacji
obiektów o szczególnej
wartości historyczno-
kulturowej
Ustalenia mpzp doty-
czące umieszczania
nośników reklamowych
Kartowanie terenowe nośników reklamowych
Określenie kryteriów oceny intensywności
wizualnego oddziaływania nośników reklamowych
Ocena intensywności
wizualnego oddziały-
wania nośników
reklamowych
Analiza zgodności lokalizacji nośników rekla-
mowych z ustaleniami planów miejscowych
Ocena intensywności
oddziaływania z uwz-
ględnieniem obiek-
któw o szczególnej
wartości hist.-kultur.
SCHEMAT POSTĘPOWANIA BADAWCZEGO

4. UWARUNKOWANIA LOKALIZACJI NOŚNIKÓW REKLAMY
•struktura funkcjonalno
-przestrzenna miasta
•stopieo zachowania i
zakres ochrony
wartości historyczno-
kulturowych
•polityka przestrzenna
samorządu miasta
•poziom rozwoju
cywilizacyjnego
społeczności lokalnej

5. KRYTERIA INWENTARYZCJI I TYPOLOGII NOŚNIKÓW REKLAMY
W celu określenia rodzajów nośników reklamy wykorzystano:
• Opracowanie Izby Gospodarczej Reklamy Zewnętrznej, 2011, Zasady
funkcjonowania nośników reklamy w przestrzeni publicznej (on line),
• Zarządzenie nr 961/2007 Prezydenta miasta stołecznego Warszawy z
dnia 14 listopada 2007 w sprawie określenia szczegółowych wskazao
umieszczania reklam i informacji wizualnej w Warszawie …

6. Dla każdego nośnika reklamy określono następujące cechy:
•powierzchnia reklamowa
•wysokość umieszczenia (ekspozycji)
•występowanie podświetlenia
•występowanie stylizacji
•stopieo przesłonięcia elewacji przez reklamę
KRYTERIA INWENTARYZCJI I TYPOLOGII NOŚNIKÓW REKLAMY
Powierzchnia reklamowa
•małe (<3 m2)
•średnie (3-9 m2)
•standardowe - duże (9-18 m2)
•wielkie (>18 m2)
Wysokośd umieszczenia
0) parter
1) I piętro
2) II piętro
3) III piętro
4) IV piętro
5) V piętro
Występowanie podświetlenia
TAK / NIE
Występowanie stylizacji
TAK / NIE
Stopieo przesłonięcia elewacji
•mały (<50%)
•średni (50-90%)
•całkowity (>90%)

7. WYNIKI – KARTOWANIE NOŚNIKÓW REKLAMOWYCH
Kartowanie
przeprowadzono
we wrześniu
2011 roku

8. WYNIKI – KARTOWANIE NOŚNIKÓW REKLAMOWYCH
Na badanym obszarze o powierzchni
około 0,5 km2 zidentyfikowano 4245
indywidualnych nośników reklamowych

9. WYNIKI – OPRACOWANIE BAZY DANYCH NOŚNIKÓW REKLAMY

10. WYNIKI – TYPOLOGIA I CECHY NOŚNIKÓW REKLAMOWYCH
Struktura rodzajowa
nośników reklamowych
Szyldy banerowe (993)
Plakaty (976)
Naklejki (609)
Banery
(319)Szyldy sema-
forowe (284)
Parasole ogródków
gastronom. (227)
Koziołki (234)
Szyld-
napis
(165)
Billboardy
(18)

11. WYNIKI – TYPOLOGIA I CECHY NOŚNIKÓW REKLAMOWYCH
Powierzchnia nośników reklamowych
Wysokośd ekspozycji
nośników reklamowych:
Parter – 3939 (93%)
I piętro – 204 (5%)
II piętro – 65 (1,5%)
III piętro – 15 (0,3%)
V piętro – 21 (0,5%)
Podświetlonych było 314 (7,4%) nośników.
Stylizowane były 34 (1%) nośniki.

12. WYNIKI – ZAGĘSZCZENIE NOŚNIKÓW REKLAMOWYCH
Zagęszczenie nośników w
ujęciu powierzchniowym
wynosiło 2 m2 nośnika /1 ar
Stopieo
koncentracji
(sztuk/ha)
Niski (0-54)
Średni (55-108)
Duży (109-161)
Bardzo duży (162-215)
Największa koncentracja
nośników reklamy przy ulicach:
• Długiej (431),
• Ogarnej (369),
• Szerokiej (337),
• Św. Ducha (327),
• Piwnej (323)
• Długim Targu (311)
Zagęszczenie nośników w
ujęciu ilościowym wynosiło
0,85 nośnika /1 ar (10x10 m)

13. KRYTERIA I WYNIKI OCENY INTENSYWNOŚCI WIZUALNEGO
ODDZIAŁYWANIA NOŚNIKÓW REKLAMY
Kryteria oceny oddziaływania
Intensywnośd
oddziaływania
(punkty)
Brak/znikoma (0-55,1)
Niska (55,11-162,5)
Znacząca (162,51-270,9)
Wysoka (270,9-418,97)

14. WYNIKI – OCENA INTENSYWNOŚCI WIZUALNEGO ODDZIAŁY-
WANIA Z UWZGLĘDNIENIEM LOKALIZACACJI ZABYTKÓW
Najintensywniejsze oddzia-
ływanie nośników reklamy
na historyczny krajobraz
Głównego Miasta
występowało przy ulicach:
• Długiej
• Długim Targu
• Tkackiej
• Piwnej
• Paoskiej
• Targu Węglowym
Znaczące oddziaływanie nośników
dotyczyło również fragmentów ulic:
• Ogarnej
• Św. Ducha
• Nabrzeża Motławy

15. POLITYKA PRZESTRZENNA MIASTA DOTYCZĄCA NOŚNIKÓW
REKLAMYPokrycie obszaru badao miejscowymi
planami zagospodarowania przestrzen-
nego •mpzp 1110 (2003) – dopuszczal-
na instalacja nośników reklamy
tylko na obsz. o funkcji mieszkal.
–usług. i usługowej w postaci
tradycyjnych tablic informacyj-
nych oraz szyldów wskazujących
na rodzaj działalności; pozostałe
funkcje – reklamy zakazane
•mpzp 1120 (2005) – możliwośd tym-
czasowych konstrukcji na okres do 28
dni, stanowiących bazę dla reklam.
Dopuszczona instalacja reklam tylko
na elewacjach budynków o przezna-
czeniu usługowym. Treśd reklam nie
musi byd związana ze świadczonymi
w nich usługami.

16. POLITYKA PRZESTRZENNA MIASTA DOTYCZĄCA NOŚNIKÓW
REKLAMYPokrycie obszaru badao miejscowymi
planami zagospodarowania przestrzen-
nego
•mpzp 1139 (2007) – zakaz lokali-
zacji nośników reklamowych
(nie dotyczy działki ABW, która
jest terenem zamkniętym).
•mpzp 1156 (2002) – dopuszcza się
nośniki reklamowe powyżej 0,5 m2, z
zastrzeżeniem, iż muszą one stanowid
spójną częśd projektu elewacji.
•mpzp 1119 (2002) – możliwa loka-
lizacja nośników bez ograniczeo
powierzchniowych, lecz tylko w
postaci tradycyjnych szyldów i
tablic informujących o działalności.
•mpzp 1165, 1166, 1167, 1168 (2011) –
możliwa lokalizacja nośników tylko w
postaci tradycyjnych szyldów i tablic infor-
mujących o prowadzonej działalności o
powierzchni nie większej niż 0,5 m2.

17. WNIOSKI – REKOMENDACJE
W świetle badao z września 2011 roku, Główne Miasto w
Gdaosku należało do obszarów miasta cechujących się
wysokim natężeniem oddziaływania reklamy zewnętrznej.
Przestrzenne zróżnicowanie tego oddziaływania na Głównym
Mieście jest bardzo duże i wydaje się zależed bardziej od
zróżnicowania struktury funkcjonalnej i użytkowej obszaru niż
od ustaleo planów miejscowych dotyczących możliwości
ekspozycji reklamy zewnętrznej.
Zinwentaryzowane reklamy zewnętrzne przyczyniały się do
wzrostu chaosu przestrzennego, ze względu na brak spójności
przekazu reklamowego oraz brak logiki w jego rozmieszczeniu
i natężeniu. Potęguje to wizualną dysharmonię elementów
unikatowego krajobrazu kulturowego Głównego Miasta.
Dotychczas głównym stosowanym instrumentem lokalizacji
reklamy zewnętrznej była lokalna polityka przestrzenna,
wyrażona w formie ustaleo miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego, jednak skutecznośd jej
egzekwowania na badanym obszarze jest ograniczona.

18. W latach 2011-13 miasto Gdaosk – dostrzegając problem
negatywnego oddziaływania reklamy zewnętrznej – podjęło
inne działania, wśród których znalazły się:
•utworzenie Referatu Estetyzacji Miasta w Wydziale Urbanis-
tyki, Architektury i Ochrony Zabytków (od 1 września 2011 r.).
• wydanie Zarządzenia Nr 459/12 Prezydenta miasta Gdaoska z 28
03.2012 r. w sprawie upoważnienia do usuwania obiektów, umie-
szczanych bezprawnie na nieruchomościach stanowiących włas-
nośd Gminy Miasta Gdaoska oraz własnośd Skarbu Paostwa …..
• pośrednio, ogłoszenie konkursu
na katalog mebli miejskich, two-
rzących listę standardowych
obiektów małej architektury.
WNIOSKI – REKOMENDACJE
Nadal jednak, realna
skutecznośd tych działao –
wyrażona poprawą jakości
krajobrazu kulturowego -
wydaje się ograniczona. www.trojmiasto.pl (2014)

19. WNIOSKI – REKOMENDACJE
W aspekcie badawczym (inwentaryzacyjnym) wskazane jest:
•prowadzenie monitoringu reklamy zewnętrznej na Głównym
Mieście (np. w cyklu dwuletnim), służące ocenie zmian jej
wizualnego odziaływania .
•prowadzenie monitoringu i oceny wizualnego oddziaływania
reklamy zewnętrznej na innych obszarach Gdaoska (np. w
Oliwie i sąsiedztwie wybranych tras komunikacyjnych), w
celu porównania Głównego Miasta z sytuacją tych obszarów.
W aspekcie aplikacyjnym (operacyjnym) zalecid można:
•sformułowanie i wprowadzenie spójnej polityki przestrzen-
nej dla Głównego Miasta, wynikającej z kompleksowej
strategii ochrony krajobrazu Gdaoska, uwzględniającej
problematykę lokalizacji reklamy zewnętrznej.
•adaptację formy i innych cech reklam do warunków Główne-
go Miasta, polegającą na ich stylizacji opartej na sformalizo-
wanych i zobiektywizowanych kryteriach, przygotowanych
przez zespół specjalistów (historycy architektury i urbanistyki,
estetycy, plastycy, designerzy miejscy, artyści – rzemieślnicy).