Liefst 90% van de Vlamingen beschikt vandaag over een smartphone (Android/iOS), en vervangt zijn toestel gemiddeld om de 2 à 3 jaar - volgens sommige onderzoeken zelfs al om de 18 maanden. Helaas leidt deze snelle consumptie tot aanzienlijke milieubelasting. Maar ook vanuit financieel oogpunt doe je er als consument natuurlijk goed aan om ook oog te hebben voor 'duurzaamheidsaspecten' van een smartphone zoals de batterijcapaciteit/levensduur, werkgeheugen, opslagruimte/uitbreidbaarheid, valbestendigheid, waterdichtheid, dienst-na-verkoop (software-upgrades), reparatiekosten, … We overlopen deze aandachtspunten bij smartphone en tablets. Daarna doen we dezelfde oefening voor laptops/PC's en tenslotte ook voor randapparatuur (printers e.d.). Deze sessie kadert in 'Elektro Elixir', een webinar-reeks van 12 sessies om zuiniger te leren omspringen met elektronica & ICT.

1. Elektro Elixir
Duurzaamheidsaspecten bij
aanschaf van ICT-toestellen

2. ● Sharepair #VANRSL
● RecupHub (De Kringloopwinkel)
● Bibliotheek Hooglede
● Bibliotheek Ingelmunster
● Bibliotheek Menen
● CC De Steiger
● Bibliotheek Meulebeke
● Bibliotheek Kuurne
● Mondiale Raad Kuurne
● Bibliotheek Kortrijk
● Bibliotheek Staden
● Bibliotheek Tielt
● Bibliotheek Waregem
● Bibliotheek Wevelgem
Elektro Elixir
Partners

3. ➔ Duurzaam?
➔ Algemeen
➔ Tips voor de smartphone
➔ Tips voor de PC
➔ Tips voor de
randapparatuur
Leidraad

4. Inleiding
Duurzaamheid?
Verschillende invalshoeken:
➔ Duurzame grondstoffen
➔ Kwaliteitsvol gemaakt
➔ Duurzaam te gebruiken
(energiezuinig, herstelbaar, …)
➔ Zelf duurzaam gebruiken (gedrag
gebruiker vb. toestel uitschakelen
ipv slaapstand)
Hoewel eigen gedrag belangrijk is
(mindset), is het voornamelijk de
productie en het apparaat zelf die de
doorslag geven

5. Inleiding
Duurzame IT
Moeilijk om alle vakjes aan
te vinken
= Weinig producenten die
rekening houden met iedere
invalshoek
Guide to Greener Electronics (Greenpeace)
Repareerbaarheid volgens iF

6. Denk na voor het aankopen:
➔ heb ik een extra toestel nodig?
➔ kan het tweedehands?
➔ overkill: overdreven specs (tenzij ifv
gaming) vb i7 of Ryzen 7 + aparte
videokaart (really?)
➔ te flauwe specs, vb Celeron of
Pentium-CPU
➔ ‘2 in 1’ convertible (laptop+tablet):
geen van beide echt goed :-(
Inleiding
Het juiste toestel?

7. ‘Zwak design’
(qua repareerbaarheid)
>> iFixit-rankings ifixit.com
Geplande veroudering:
producten bewust (!)
ontwerpen voor een
beperkte levensduur
Inleiding
Repareerbaarheid

8. Tips:
Smartphone

9. ‘Eco-friendly’ smartphones
➔ FairPhone 3+ (NL)
➔ SHIFT6m (DE)
➔ Teracube (VS)
Reguliere markt
saai middenklasse-toestel vaak
duurzamer dan bling bling
vlaggenschip-toestel
Hardware
Bij aanschaf

10. = Interne (gedeelde) opslag
● Grote slokop:
○ besturingssysteem
○ voorgeïnstalleerde niet te verwijderen
apps (‘bloatware’),
● vandaar best >= 32GB of meer
● soms wel uitbreidbaar met
MicroSD-kaartje
Oppassen: enkel goed voor
multimedia
Hardware
Opslagruimte

11. = frequentste reden om
smartphone te dumpen
➔ laatste jaren: capaciteit groeit
gelukkig sneller dan
energieconsumptie
➔ anno 2020 >= 4000mAh
➔ ontladingsdiepte (DOD) daalt (vb
60% ipv 90%)
➔ batterij langer ‘gezond’
➔ maar makkelijke te verwisselen
batterij wordt zeldzaamheid
Hardware
Batterij (1)

12. Hardware
Batterij (2)
Batterij soigneren:
➔ vermijd (vries)kou
➔ vermijd hitte
(zon, dashboard, ...)
➔ vermijd zware belasting (gamen)
en snelladen
➔ vermijd (langdurig) 100%
laadniveau
➔ vermijd 0% laadniveau (tenzij ifv
kalibratie)

13. ➔ hoesje of cover
◆ ‘over de rand’
◆ (simuli-)leer, plastic,
silicone, rubber…
◆ ‘rugged’ = extreem
➔ screen protector
folie/gehard glas (9H)
➔ montagekit auto/fiets
➔ zipper >< waterschade
Hardware
Beschermen (1)

14. Maar meer en meer
smartphones zijn:
➔ Waterafstotend
➔ Stofbestendig
➔ Schokbestendig
Kijk naar de IP-code
Hardware
Beschermen (2)

15. Verschillende soorten:
● OS-upgrades
● Beveiligingsupdates (en systeemupdates)
● App-updates
Algemeen advies: upgrade + updates altijd
toepassen
(vooral ifv veiligheid)
Let op: 3 jaar beveiligingsupdates bij Android &
+/- 5 jaar updates bij iOS vanaf datum
verkrijgbaar
Software
Upgrades + updates

16. Tips:
Personal Computer

17. ➔ Laptop vaak zuiniger in
gebruik, maar
➔ Desktop vaak makkelijker
te repareren of uit te
breiden
Uitzonderingen zijn er altijd vb. Mini
desktop = herstelbaar en zuinig
(compromis = vaak minder krachtig)
Soort PC
Laptop vs desktop vs

18. Voorbeelden
➔ Interne opslag:
HDD <> SSD
(SSD vaak zuiniger + geen
bewegende onderdelen)
➔ Scherm:
LCD <> LED <> OLED
Onderdelen
Nieuwe technologiën

19. Tips:
Randapparatuur

20. ➔ Printer
➔ Scanner
➔ Externe harde schuif
➔ Muis en klavier
➔ ...
Toestellen
Randapparatuur?

21. All-in-one = zuiniger in
gebruik
Aparte toestellen =
makkelijk één toestel te
vervangen
Printer (1)
All-in-one of aparte toestellen

22. = welke cartridges worden
gebruikt?
➔ Laserprinter met toner
➔ Inkjet printer met
inktvullingen
➔ Inkjet printer met inkttank
Printer (2)
Soorten printer

23. Scanners, externe harde
schijven,... bestaan met of
zonder netvoeding.
Indien zonder krijgt het
toestel stroom via USB-poort
=> vaak zuiniger
Stroom
Extra netvoeding nodig?

24. Draadloze apparaten (klavier,
muis, koptelefoon) ogen
mooier en zijn iets
makkelijker in gebruik, maar
ieder toestel = extra batterij
=> bij defect batterij =
weggooien van apparaat
Draad(loos)
Zonder draad?
?

25. Poll & vragen