Tiền sản giật, sản giật, chẩn đoán, xử trí, tiên lượng, bài giảng GS Trần Danh Cường

1. Thai nghÐn nguy
c¬ cao
PGS. TS. TrÇn danh cêng

2. §Þnh nghÜa
Thai nghÐn nguy c¬ cao lµ nh÷ng trêng hîp phụ nữ cã
thai mang các nguy cơ
+Các nguy c¬ cho người mẹ
+Các nguy c¬ cho thai
+Các nguy cơ cho cả hai
Do
+Do c¸c nguyªn nh©n xuất hiện tõ tríc khi cã thai
+Do các nguyªn nh©n xuÊt hiÖn trong lúc cã thai.
+Do các nguyên nhân xuất hiện trong khi chuyển dạ và
đẻ

3. C¸c nguyªn nh©n xuÊt hiÖn tõ tríc khi cã thai
Chñ yÕu lµ c¸c bÖnh lý cña ngêi mÑ
-C¸c bÖnh néi khoa
+BÖnh tim
+BÖnh phæi
+BÖnh cao huyÕt ¸p
+BÖnh thËn

4. +BÖnh néi tiÕt
+C¸c bÖnh m¸u
+C¸c bÖnh hÖ thèng

5. -C¸c bÖnh ngo¹i khoa
+ChÊn th¬ng khung chËu lµm thay ®æi h×nh d¸ng
vµ kÝch thíc cña nã
+C¸c can thiÖp ë cét sèng hay vïng hËu m«n trùc
trµng

6. -C¸c bÖnh lý phô khoa
+DÞ d¹ng c¬ quan sinh dôc
+C¸c khèi u tö cung vµ phÇn phô
+C¸c can thiÖp phÉu thuËt ë tö cung
+C¸c can thiÖp phÉu thuËt ë vïng tÇng sinh m«n

7. C¸c nguyªn nh©n xuÊt hiÖn trong khi cã thai
C¸c nguyªn nh©n thuộc vÒ phÝa người mÑ:
+TiÒn sö s¶n khoa nÆng nÒ
+TiÒn s¶n giËt
+BÖnh thËn vµ thai nghÐn
+BÖnh ®¸i ®êng vµ thai nghÐn

8. -C¸c nguyªn nh©n vÒ phÝa thai:
+Thai chËm ph¸t triÓn trong tö cung
+Thai to
+Thai bÊt thêng

9. -C¸c nguyªn nh©n vÒ phÝa phÇn phô
+Rau b¸m bÊt thêng: rau tiÒn ®¹o
+BÊt thêng níc èi: ®a èi, thiÓu èi
+BÊt thêng mµng èi: rØ èi, vì èi

10. CÁC NGUYÊN NHÂN XUẤT HIỆN TRONG CHUYÊN DẠ VÀ ĐẺ
C¸c nguyªn nh©n thuộc vÒ phÝa người mÑ:
+Cơn co tử cung bất thường
+Chuyển dạ kéo dài
+Mẹ rặn yếu

11. -C¸c nguyªn nh©n vÒ phÝa thai:
+Suy thai
+Ngôi bất thường
+Thai to

12. -C¸c nguyªn nh©n vÒ phÝa phÇn phô
+Sa dây rau
+Rau bong non, bong sớm
+Chảy máu nhiều trong rau tiền đạo
+Ối vỡ non, ối vỡ sớm

13. C¸ch Ph¸t hiÖn THai nghÐn nguy c¬ cao
Kh¸m thai:
-Hái tiÒn sö
-Kh¸m toµn th©n
-Kh¸m c¸c bé phËn nÕu cÇn thiÕt sÏ kh¸m c¸c chuyªn
khoa phï hîp
-§o chiÒu cao tö cung, vßng bông, kh¸m phï, ®o huyÕt
¸p
-XÐt nghiÖm níc tiÓu
-Siªu ©m thai

14. -Ph¸t hiÖn c¸c bÖnh lý cña ngêi phô n÷ còng nh
nh÷ng bÖnh lý xuÊt hiÖn trong thêi kú thai
nghÐn
-Tiªn lîng thai nghÐn
-§a ra híng xö trÝ vµ kÕ hoặc theo dâi thai
nghÐn

15. 2/18/2014

16. tiÒn s¶n giËtnhiÔm ®éc thai
nghÐn
TS. TrÇn Danh Cêng

17. §Æt vÊn ®Ò
-TiÒn s¶n giËt hiÖn nay vÉn lµ mét trong nh÷ng
nguyªn nh©n g©y tö vong mÑ, thai chết lưu, gây
chết trẻ sơ sinh và g©y ra bÖnh tËt cho trÎ s¬
sinh: 16,3% tö vong mÑ là do TSG.
-Tû lÖ TSG: 3-5%
-ChÈn ®o¸n TSG chñ yÕu dùa vµo hái bÖnh vµ
kh¸m LS
-Cã hai d¹ng tiÒn s¶n giËt

18. BÖnh lý tiÒn s¶n giËt símN«n nghÐn

19. HỘI CHỨNG NÔN nghÐn
-Nguyªn nh©n
+ Sinh ®«i, chöa nhiÒu thai
+Chöa trøng
+ThÇn kinh t©m lý: Sî cã thai, mong cã thai
+Mét sè bÖnh lý cò: Cêng gi¸p, bÖnh thËn, bÖnh cao HA

20. N«n nhÑ (nghÐn)
+Buån n«n, n«n nhiÒu vao buæi s¸ng
+T¨ng tiÕt níc bät
+TÝnh t×nh thay ®æi
+ ¨n uèng kh«ng b×nh thêng: ¨n dë
+Kh«ng cÇn ®iÒu trÞ, hÕt tù nhiªn sau 3 th¸ng

21. N«n nÆng hay nghÐn nÆng
+B¾t ®©u tõ n«n nhÑ, c¸c triÖu chøng t¨ng dÇn chia làm
3 giai đoạn kế tiếp nhau
+Thêi kú n«n möa: N«n liªn tôc, n«n ra mËt xanh, mËt
vµng
+Thêi kú suy dinh dìng: BÖnh nh©n gÇy mßn, thÓ tr¹ng
gÇy, mÊt líp mì díi da, bông lâm lßng thuyÒn
+Thêi kú cã BC TK: BÖnh nh©n lo l¾ng, thë nhanh,
m¹ch nhanh nhá

22. §iÒu trÞ
+Thay ®æi chç ë, chÕ ®é ¨n uèng, lµm viÖc
+ Dïng thuèc : Chèng n«n,
+Bá thai nÒu ®iÒu trÞ kh«ng KQ

23. BỆNH LÝ MUỘN
BỆNH TIỀN SẢN GIẬT

24. ®Þnh nghÜa
TSG lµ mét bÖnh lý do thai, xuÊt hiÖn vµo cuèi
cña thai kú, biÓu hiÖn b»ng 3 triÖu chøng
chÝnh: phï, cao HA vµ ®¸i ra protein
BÖnh cã diÔn biÕn phøc t¹p vµ cã nhiÒu biến
chøng cho mÑ vµ cho thai
Theo quan niệm hiện nay TSG ®îc coi lµ mét
bÖnh toµn th©n

25. MỘT SỐ KHÁI NIỆM
§îc gäi lµ t¨ng HA khi
+HA tèi ®a >30 mmHg vµ HA tèi thiÓu > 15
mmHg ë ngêi phô n÷ biÕt tríc HA
+Đo 2 lÇn c¸ch nhau 4h trong t thÕ ngåi
Hoặc
+HA tèi ®a > 140 mmHg vµ HA tèi thiÓu >
90 mmHg
+Đo 2 lÇn c¸ch nhau 4h

26. Chó ý
+BN ph¶i ®îc ngåi nghØ
+HA ®o ë tay ph¶i
+M¸y ®o HA ®îc ®Æt ngang møc cña tim
+§o nh¾c l¹i nhiÒu lÇn lµ rÊt cÇn thiÕt
+KÝch thíc cña b¨ng ®o HA ph¶i phï hîp
víi träng lîng vµ kÝch thíc cña tay ngêi phô
n÷

27. MỘT SỐ KHÁI NIỆM
Được coi là đái ra Protein (hay protein
niÖu) khi
+Protein >0,3g/24h
+Hay >0.5g/l
+Protein nÆng >3.5g/l

28. MỘT SỐ KHÁI NIỆM
Được coi là phù khi
+Tăng cân quá mức
+Phù trắng, mềm ở các chi hay ở thành
bụng
+Phù toàn thân
+Tràn dịch các màng

29. Trong tiÒn s¶n giËt cã thÓ gÆp
+T¨ng huyÕt ¸p kÌm theo protein niÖu
+HoÆc t¨ng huyÕt ¸p kÌm theo phï
+HoÆc xuÊt hiÖn c¶ ba

30. CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ CỦA TSG
-YÕu tè nguy c¬ vÒ phÝa gia ®×nh: gen
-YÕu tè miÔn dÞch:
Gi¶ thuyÕt lµ do sù thÝch øng kh«ng t«t vÒ miÔn dÞch
trong thai nghÐn nh: hay gÆp ë ngêi con so, thay ®æi
chång, thô tinh nh©n t¹o. Nguy cơ TSG x 4-5 lÇn ë ngêi
con so
-YÕu tè dinh dìng

31. CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ CỦA TSG
-YÕu tè sinh lý như
+Chñng téc
+Tuæi ngêi mÑ: TSG x 4-5 lÇn ë ngêi phô n÷ > 35 tuæi
+Tuæi thai vµ träng lîng thai khi đẻ: TSG t¨ng cao ë ngêi mÑ ®îc ®Î tríc 34 tuÇn vµ träng lîng khi sinh < 2500g

32. CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ CỦA TSG
-C¸c yÕu tè liªn quan ®Õn thai nghÐn
+Chöa ®a thai
+Chöa bÊt thêng: dÞ d¹ng thai, dÞ d¹ng NST, hay chöa
trøng
+NhiÔm trïng ®êng tiÕt niÖu

33. CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ CỦA TSG
-BÖnh lý cña ngêi mÑ
+ BÖnh cao huyÕt ¸p m·n tÝnh hay bÖnh thËn
+ BÐo ph×
+ §¸i ®êng kh«ng phô thuéc insuline
+ Gi¶m tiÓu cÇu
+ BÖnh lý m¹ch m¸u trong thai nghÐn

34. CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ CỦA TSG
-C¸c yÕu tè m«i trêng
+ Thuèc l¸
+ §é cao
+ Phong c¸ch sèng: ho¹t ®éng thÓ lùc, stress

35. SINH LÝ BỆNH HỌC CỦA TSG
-TiÒn s¶n giËt lµ bÖnh néi m¹ch cña ngêi mÑ, b¾t nguån
tõ b¸nh rau
-§©y lµ mét héi chøng bÖnh lý chØ s¶y ra ë loµi ngêi,
kh«ng quan s¸t thÊy ë ®éng vËt
-Cho nªn kh«ng thÓ dïng thùc nghiÖm trªn ®éng vËt ®Ó
chøng minh bÖnh lý nµy ®îc

36. SINH LÝ BỆNH HỌC CỦA TSG
C¸c chøng cí chøng tá cã nguån gèc tõ b¸nh rau:
+ChØ x¶y ra trong thai nghÐn, biÕn mÊt sau khi c¾t bá
b¸nh rau
+BÖnh vÉn cã thÓ x¶y ra ngay c¶ khi kh«ng cã ph«i
(chöa trøng)
+Ngay c¶ khi kh«ng cã liªn hÖ víi tö cung (chöa trong æ
bông)

37. SINH LÝ BỆNH HỌC CỦA TSG
C¬ chÕ bÖnh sinh cho ®Õn nay vÉn cßn cha ®îc s¸ng tá
nhiÒu, trong mét sè nghiªn cøu gÇn ®©y ®· cã thÓ cho
thấy chóng x¶y ra theo nhiÒu giai ®o¹n kÕ tiÕp nhau.
+Ban đầu: rèi lo¹n qu¸ tr×nh thay ®æi cña ®éng m¹ch tö
cung trong thai nghÐn nguyªn nh©n lµ do bÊt thêng sự
x©m nhËp cña tÕ bµo nu«i, lµm gi¶m cÊp m¸u trong c¸c
gai rau
+Sau đó: thiÕu oxy b¸nh rau, rèi lo¹n c¸c chÊt oxy hãa
dÉn ®Õn lµm rèi lo¹n chøc n¨ng cña hîp bµo nu«i

38. SINH LÝ BỆNH HỌC CỦA TSG
+Tiếp theo: rèi lo¹n chøc n¨ng cña néi m¹c m¹ch cña
ngêi mÑ liªn quan ®Õn các chÊt ®îc gi¶i phãng ra tõ
b¸nh rau vào tuÇn hoµn m¸u ngêi mÑ: như c¸c gèc tù
do, lipit oxy hãa, c¸c cytokine, chính những chÊt nµy sÏ
t¹o ra c¸c dÊu hiÖu l©m sµng ë ngêi mÑ

39. ChÈn ®o¸n tiÒn s¶n giËt

40. CÁC DẤU HIỆU LÂM SÀNG
Phï
+Tr¾ng, mÒm, Ên lâm
+Phï kÝn ®¸o ë chi díi, cã thÓ phï toµn th©n, trµn dÞch
c¸c mµng: phæi, bông, n·o…
+Ph¸t hiÖn phï: C©n, Ên trªn nÒn cøng (t¨ng
>500g/tuÇn, hay 2250g/th¸ng)
Ph©n biÖt
+Phï tim, phï thËn, phï dinh dìng, phï giun chØ, phï
do chÌn Ðp

41. CÁC DẤU HIỆU LÂM SÀNG
§¸i ra protein
+Lµ triÖu chøng xuÊt hiÖn sím, hay gÆp nhÊt, mÊt muén
nhÊt sau ®Î
+B×nh thêng: kh«ng cã Protein trong níc tiÓu
+Gäi lµ ®¸i ra Protein khi: >0,5g/l mÉu níc tiÓu bÊt kú
vµ > 0,3g/l mÉu níc tiÓu 24h.
+Lîng Protein trong níc tiÓu nhiÒu Ýt tuú theo thÓ TSG

42. CÁC DẤU HIỆU LÂM SÀNG
T¨ng huyÕt ¸p: Lµ triÖu chøng quan träng võa cã gi¸ trÞ
chÈn ®o¸n, theo dâi ®iÒu trÞ vµ tiªn lîng
+Gäi lµ t¨ng: >=140/90 mmHg
+NÕu biÕt tríc HA: Gäi lµ t¨ng: HA t©m thu >
30mmHg, HA tèi thiÓu >15mHg
+HuyÕt ¸p trung b×nh: HAtèi ®a+2HA tèi thiÓu/3: Gäi
lµ t¨ng HA >20 mmHg
+HA t¨ng kh«ng ®ång nhÊt: T¨ng HA tèi ®a, tèi thiÓu
hay c¶ hai

43. CÁC DẤU HIỆU LÂM SÀNG
TriÖu chøng l©m sµng kh¸c
-ThiÕu m¸u: Da xanh, niªm m¹c nhît
-Phæi: Trµn dÞch mµng phæi
-Tim: TiÕng thæi c¬ n¨ng, trµn dÞch mµng ngoµi tim
-Bông: Cã dich cæ tríng
-M¾t: Mê, gi¶m thÞ lùc, phï vâng m¹c

44. TRIỆU CHỨNG CẬN LÂM SÀNG
Xét nghiệm sinh hóa máu: cần đánh giá
-Chøc n¨ng thËn: Ure, creatinin, ®Þnh lîng Protein niÖu,
axit uric
-Chøc n¨ng gan: SGOT, SGPT
-Protein máu: Albumin
-Điện giải: chú ý ca+
-Bilirubin máu

45. TRIỆU CHỨNG CẬN LÂM SÀNG
Xét nghiệm huyết học: cần đánh giá
-Số lượng hồng cầu: trong HC HELLP, rau bong non
-Số lượng tiểu cầu: rất quan trọng để chẩn đoán HC
HELLP

46. TRIỆU CHỨNG CẬN LÂM SÀNG
Xét nghiệm nước tiểu: cần đánh giá
Định lượng protein: mẫu nước tiểu bất kỳ hoặc 24h
Các xét nghiệm cận lâm sàng có thể được làm cách nhau
hàng giờ hoặc hàng ngày tùy theo thể TSG

47. TRIỆU CHỨNG CẬN LÂM SÀNG
Siêu âm Doppler thai để đánh giá
+Sự phát triển của thai: đo thai, đo nước ối, đánh giá
bánh rau
+Phát hiện suy thai: lượng nước ối, Doppler ĐM rốn,
ĐM não và CSNR
+Phát hiện và chẩn đoán rau bong non: hình ảnh bánh
rau, Doppler ĐMTC
Có thể làm ngày 2-3 lần hay làm hàng ngày

48. TRIỆU CHỨNG CẬN LÂM SÀNG
Siêu âm Doppler thai để đánh giá
+Đánh giá tình thạng thai thông qua các chỉ số sinh tồn
như chỉ số Mainning, chỉ số trưởng thành thai như chỉ
số siêu âm của Boog
+Đánh giá tình trạng toan hóa máu thai nhi bằng thăm
dò Doppler ống tĩnh mạch hay ống Arantius
Có thể làm ngày 2-3 lần hay làm hàng ngày

49. TRIỆU CHỨNG CẬN LÂM SÀNG
Theo dõi ghi nhịp tim thai bằng máy để đánh giá tình
trạng thai thông qua phân tích biểu đồ ghi nhịp tim thai
+Biểu đồ bình thường: không có suy thai
+Biểu đồ nghi ngờ suy thai: cần theo dõi sát
+Biểu đồ suy thai: cần lấy thai ngay
Có thể theo dõi nhiều lần/ngày hoặc hàng ngày

50. ChÈn ®o¸n x¸c ®Þnh
-ChÈn ®o¸n x¸c ®Þnh:Dùa vµo c¸c triÖu chøng l©m sµng
vµ cËn l©m sµng:
ChÈn ®o¸n ph©n biÖt:
+ BÖnh t¨ng HA m·n tÝnh
+ BÖnh viªm thËn
+ Phï do c¸c nguyªn nh©n kh¸c
+ §¸i ra Protein do c¸c nguyªn nh©n kh¸c

51. Tiªn lîng
-VÒ phÝa mÑ: TiÕn triÓn cña c¸c triÖu chøng LS
-VÒ phÝa thai: Tuæi thai, t×nh tr¹ng thai
-§¸p øng ®iÒu trÞ

52. Ph©n lo¹i TSG
theo quan niÖm cò
NhÑ
Trung b×nh
NÆng
T¨ng c©n
0,5kg/tuÇn
1kg/tuÇn
2kg/tuÇn
T¨ng HA
>= 14/9
>150
> 160
Protein niÖu
1-2g
3-4g
>5g
Lîng níc
tiÓu
ThÞ lùc
Phï
>800ml/24h <800 ml/24h
< 400ml
BT
Gi¶m/mê
Mê h¼n
Ch©n
Bông tay
Toµn th©n

53. Phân loại tiền sản giật theo quan
niệm hiện nay
Tiền sản giật nhẹ
Tiền sản giật trung bình
Tiền sản giật nặng
Sản giật

54. TiÒn s¶n giËt nÆng
+HA tèi ®a ≥ 170 mmHg vµ HA tèi thiÓu ≥ 110
mmHg
+HoÆc kÌm theo mét sè triÖu chøng kh¸c: gi¶m
TC < 150 000
+Creatinine > 100 micromol/l
+Protein > 3g/24 h
+KÌm theo men gan > 40 UI/l h hoÆc ®au vïng
thîng vÞ, ®au vïng gan, mê m¾t, ®au ®Çu

55. TiÒn s¶n giËt nÆng
+HA tèi ®a ≥ 160 mmHg vµ HA tèi thiÓu ≥ 110
mmHg
+Creatinine > 1,2mg/dl
+Protein > 2g/l
+TiÓu cÇu < 100 000/ml
+KÌm theo men gan tang, hoÆc ®au vïng thîng
vÞ, ®au vïng gan, mê m¾t, ®au ®Çu
+S¶n giËt hoÆc phï phæi

56. TiÒn s¶n giËt nÆng:
+HA tèi ®a ≥ 160 mmHg vµ HA tèi thiÓu ≥ 110
mmHg và đái protein
+HoÆc tăng HA vừa kÌm theo thiÓu niÖu (<500
ml/24h), kÌm theo Protein niÖu > 3,5g/24h, kÌm
theo HC HELLP, kÌm theo c¸c rèi lo¹n thÇn
kinh, kÌm theo s¶n giËt hoÆc cã thai chËm PT

57. Tiền sản giật nặng một số khái
niệm khác
Thiểu niệu (<500ml nước tiểu/24 giờ)
Tăng Creatinine
Giảm tiểu cầu
Đau bụng bên phải, tổn thương chức năng
gan
Đau đầu liên tục hay rối loạn thị giác
Phù phổi, bệnh cơ tim
Thai phát triển
HELLP: Hemolysis Elevated Liver enzymes &
Low Platelets

58. TIỀN SẢN GIẬT PHỤ THÊM
-XuÊt hiÖn protein niÖu sau 20 tuÇn ë phô
n÷ cã cao huyÕt ¸p tõ tríc khi cã thai
- HoÆc huyÕt ¸p cao tõ tríc 20 tuÇn

59. TIẾN TRIỂN TỰ NHIÊNKHÔNG ĐIỀU TRỊ
Các biến chứng của TSG nếu không được theo dõi và
điều trị đúng cách
-S¶n giËt
-Rau bong non
-HC HELLP
-VÒ phÝa thai: Thai SDD, thai suy m·n, thai chÕt lu

60. HỘI CHỨNG HELLP
§îc ®Þnh nghÜa bëi Weinstein lµ sù phèi hîp
cña:
+Tan m¸u (H)
+T¨ng men gan (EL)
+Gi¶m tiÓu cÇu (LP)
Mét sè trêng hîp HC HELLP kh«ng cã tan
m¸u gäi lµ HC HELLP kh«ng cã H

61. SẢN GIẬT
+Lµ nh÷ng c¬n giËt cã tÝnh chÊt chu kú xuÊt hiÖn
ë ngêi phô n÷ có thai mà cã c¸c dÊu hiÖu cña
TSG ®iÓn h×nh
+HoÆc xuÊt hiÖn co giËt ë nh÷ng ngêi cã cao HA,
protein niÖu, gi¶m tiÓu cÇu hoÆc cã t¨ng men gan
+Mét sè trêng hîp s¶n giËt kh«ng kÌm theo t¨ng
huyÕt ¸p
+XuÊt hiÖn tríc ®Î, trong chuyÓn d¹ hay sau ®Î

62. SẢN GIẬT
Cã giai ®o¹n b¸o tríc biÓu hiÖn b»ng xuất
hiện c¸c dÊu hiÖu c¬ n¨ng
+§au ®Çu
+Mê m¾t
+§au vïng thîng vÞ
+§au vïng gan

63. SẢN GIẬT
Xuất hiện các c¬n giËt cã tÝnh chÊt chu kú
gồm 4 giai đoạn
+GiËt x©m nhiÔm
+GiËt cóng
+GiËt gi·n c¸ch
+H«n mª

64. SẢN GIẬT
ChÈn ®o¸n ph©n biÖt
+§éng kinh
+H¹ can xi huyÕt
+Hysterie
+H«n mª do ®¸i ®êng, do xuÊt huyªt n·o

65. Tử vong do tiền sản giật

66. Các nguyên nhân gây tử vong
Xuất huyết nội sọ, phù, nhồi máu
Bệnh não do cao HA
Phù phổi và HC suy hô hấp
Bệnh đông máu, giảm tiểu cầu
Co giật
Rau bong non
Loạn nhịp tim, suy tim
Vỡ gan
Tai biến đường thở

67. ĐIỀU TRỊ TIỀN SẢN GIẬT

68. Nguyên tắc điều trị tiền sản giật
Điều trị TSG là điều trị triệu chứng
1. Quyết định thời điểm lấy thai
2. Điều trị cao HA
3. Phòng co giật

69. ĐIỀU TRỊ TSG
-§iÒu dìng:
+NghØ ng¬i tuyÖt ®èi,
+ChÕ ®é ¨n gi¶m muèi

70. ĐIỀU TRỊ TSG
-Chèng phï
TruyÒn Albumin
-§iÒu trÞ protein niÖu:
Dïng kh¸ng sinh

71. ĐIỀU TRỊ TSG
§iÒu trÞ t¨ng huyÕt ¸p
-Cao huyÕt ¸p lµ mét triÖu chøng cña TSG, nã võa cã
gi¸ trÞ tiªn lîng võa cã gi¸ trÞ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®iÒu trÞ.
-§iÒu trÞ cao huyÕt ¸p trong TSG chØ lµ ®iÒu trÞ triÖu
chøng chø kh«ng ph¶i ®iÒu trÞ nguyªn nh©n
-Cho ®Õn nay vÉn cha cã mét c«ng íc nµo b¾t buéc ph¶i
®iÒu trÞ cao huyÕt ¸p mét c¸ch hÖ thèng.
-C¸c nghiªn cøu ®Òu thèng nhÊt cÇn ®iÒu trÞ h¹ ¸p khi
huyÕt ¸p tèi thiªu > 110 mmHg hoÆc huyÕt ¸p tèi ®a >
160 mmHg

72. ĐIỀU TRỊ TSG
§iÒu trÞ t¨ng huyÕt ¸p
-Môc ®Ých cña ®iÒu trÞ cao HA trong TSG: h¹ huyÕt ¸p
®Õn møc ®é cã thÓ chÞu ®ùng ®îc, kh«ng nªn h¹ HA mét
c¸ch ®ét ngét v× hÖ thèng tuÇn hoµn TC-Rau sÏ bÞ tæn
th¬ng dÉn ®Õn thiÕu oxy thai dÉn ®Õn suy thai
-Trong nh÷ng trêng hîp t¨ng HA nÆng, cÇn ph¶i dïng
nh÷ng thuèc cã t¸c dông nhanh, m¹nh, v« h¹i, dÔ dµng
kiÓm so¸t vµ kh«ng cã bÊt kú mét ¶nh hëng nµo ®èi víi
mÑ vµ thai

73. ĐIỀU TRỊ TSG
§iÒu trÞ t¨ng huyÕt ¸p
-C¸c ®iÒu trÞ hiÖn nay kh«ng ®îc sö dông
+ Thuèc øc chÕ men chuyÓn, thuèc tranh chÊp thô c¶m
quan cña AngiotÐnine II
Thuèc nµy kh«ng ®îc dïng v× chóng g©y rèi lo¹n chøc
n¨ng thËn cña thai cã thÓ dÉn ®Õn thai chÕt lu.

74. ĐIỀU TRỊ TSG
§iÒu trÞ t¨ng huyÕt ¸p
-C¸c ®iÒu trÞ hiÖn nay kh«ng ®îc sö dông
+ Thuèc lîi tiÓu
G©y rèi lo¹n qu¸ tr×nh hÊp thu muèi níc dÉn ®Õn gi¶m
kali m¸u
Mét sè trêng hîp TSG cã t×nh tr¹ng gi¶m huyÕt ®éng
ChØ dïng khi cã t×nh tr¹ng thiÓu niÖu hay v« niÖu

75. ĐIỀU TRỊ TSG
§iÒu trÞ t¨ng huyÕt ¸p
-C¸c thuốc ®iÒu trÞ hiÖn nay ít ®îc dïng
+ Alpha Methyldopa (Aldomet): KÐo dµi 4-6 giê
+ Clonidine (Catapressan): Thuèc t¸c dông lªn thÇn
kinh TW

76. ĐIỀU TRỊ TSG
§iÒu trÞ t¨ng huyÕt ¸p
-C¸c thuốc ®iÒu trÞ hiÖn nay ít ®îc dïng
+ Betabloquant: T¸c dông lªn TKTW
+ Dihydralazine (Nepressol): Thuèc t¸c dông gi·n m¹ch
ngo¹i biªn m¹nh, g©y ra tôt huyÕt ¸p m¹nh dÉn ®Õn suy
thai.
Cã nhiÒu t¸c dông phô: §au ®Çu, tim nhanh, h¹ huyÕt
¸p, run tay, ®au vïng thîng vÞ, n«n

77. ĐIỀU TRỊ TSG
§iÒu trÞ t¨ng huyÕt ¸p
+Nitriate:
Thuèc gi·n m¹ch m¹nh
ChØ ®Þnh: ThÊt b¹i sau khi sö dông c¸c thuèc kh¸c
G©y nhÞp tim thai chËm
+Diazoxide
Thuèc gi·n m¹ch ngo¹i biªn m¹nh, nhanh (1-5 phót),
kÐo dµi 28 giê (truyÒn TM: 30-60mg/5 phót)
Nguy c¬ tö vong mÑ, thiÕu m¸u n·o ngêi mÑ

78. ĐIỀU TRỊ TSG
§iÒu trÞ t¨ng huyÕt ¸p
-Nh÷ng thuèc ®îc sö dông nhiÒu nhÊt hiÖn nay
+Labetalol (Trandate):
Thuèc gi·n m¹ch ngo¹i biªn: T¸c dông KT thô c¶m
quan β vµ α : T¸c dông sau 5-10 phót. KÐo dµi 3-6 h
TruyÒn: 10-20mg ®Õn 80mg/30phót.
Lµ thuèc lý tëng ®iÒu trÞ cao huyÕt ¸p nÆng, kh«ng ¶nh
hëng ®Õn lu lîng tuÇn hoµn tö cung rau.
T¸c dông phô: Khi dïng liÒu cao cã thÓ lµm cho nhÞp
tim thai chËm, thai chÕt lu

79. ĐIỀU TRỊ TSG
§iÒu trÞ t¨ng huyÕt ¸p
-Nh÷ng thuèc ®îc sö dông nhiÒu nhÊt hiÖn nay
+C¸c thuèc øc chÕ canxi: Lµ nh÷ng chÕ phÈm cã t¸c
dông gi·n m¹ch ngo¹i biªn m¹nh do t¸c dông øc chÕ
dßng canxi ë b¬m canxi trªn mµng tÕ bµo mµ chñ yÕu ë
TB c¬ v©n cña m¹ch m¸u.
Kh«ng cã t¸c dông lªn tÜnh m¹ch, lªn TKTW
§êng dïng: TM hay ®êng uèng

80. ĐIỀU TRỊ TSG
§iÒu trÞ t¨ng huyÕt ¸p
-Nh÷ng thuèc ®îc sö dông nhiÒu nhÊt hiÖn nay
+C¸c thuèc øc chÕ canxi:
Nifedipine (Adalate):
LiÒu 10-20mg/ cø 2-6h/1lÇn
T¸c dông sau khi uèng 15-20phót, kÐo dµi 2-5h
Kh«ng nªn sö dông ngËm díi lìi v× g©y h¹ HA kÐo dµi
cã thÓ gÊy rèi lo¹n nhÞp tim thai
Kh«ng thÊy cã ¶nh hëng ®Õn huyÕt ®éng cña thai

81. ĐIỀU TRỊ TSG
§iÒu trÞ t¨ng huyÕt ¸p
-Nh÷ng thuèc ®îc sö dông nhiÒu nhÊt hiÖn nay
+C¸c thuèc øc chÕ canxi:
Nicardipine (Loxen)
LiÒu dïng: 0,5-1mg truyÒn TM chËm
T¸c dông sau 5-10 phót sau , kÐo dµi 2-8h
Cha thÊy cã t¸c dông xÊu ®Õn thai còng nh trÎ s¬ sinh

82. ĐIỀU TRỊ TSG
§iÒu trÞ t¨ng huyÕt ¸p
-Nh÷ng thuèc míi ®iÒu trÞ cao huyÕt ¸p
+Ketaserine: Thuèc ®èi kh¸ng trªn thô c¶m quan S2
cña Serotonine: Cã t¸c dông gi·n m¹ch ngo¹i biªn
+Urapidil (Eupresil, Mediatensyl): Thuèc gi·n m¹ch
ngo¹i biªn m¹nh th«ng qua øc chÕ thô c¶m quan α1
adrenergic, gi¶m søc c¶n ngo¹i biªn cña hÑ tuÇn hoµn

83. Các thuốc điều trị cao HA và kiểm soát
cao HA thai kỳ
Thuốc uống
Labetalol
Methyldopa
Nifedipine
100-400mg; 2-3 lần/ngày
250-500mg; 2-4 lần/ngày
10-20mg; 2-3 lần/ngày
Thuốc tiêm(cấp cứu cao HA *)
Labetalol
Hydralazine
Nitroglycerin
Nitroprusside
10-20mg
10-20mg
2-4mcg/phút(bolus 100mcg)
2-4mcg/phút
*Cao HA nghiêm trọng với phù phổi, rối loạn thị giác, đau đầu hay sản giật

84. ĐIỀU TRỊ TSG
Sulfat Magie
-Gi·n m¹ch: Tham gia vµo ®iÒu trÞ cao HA
-Gi·n c¬: Tranh chÊp canxi
-T¨ng ¸p lùc thÈm thÊu m¸u: Chèng phï
Dïng ®êng truyÒn TM
Theo dâi ®iÒu trÞ b»ng ph¶n x¹ g©n x¬ng
Ngìng ®iÒu trÞ 2-4mmol/l

85. XỬ TRÍ SẢN KHOA
Đánh giá mẹ và con
1. Tuổi thai ≥ 38 tuần
2. Tuổi thai ≥ 34 tuần + Tình trạng mẹ và con
Nếu 33-34 tuần:
Có
Sinh
Không
Steroids+sinh >48 giờ
Nếu 22-32 tuần:
. Steroids
. Thuốc hạ HA
. Đánh giá mẹ con
. Sinh lúc 34 tuần

86. TSG NẶNG CẦN LẤY THAI TRONG 48h
CHỈ ĐỊNH CỦA MẸ
↑ HA không kiểm soát được
HA max>160hay HA min>110
Bong nhau
Phù phổi
Thở ngắn, SaO2 < 94%
Sản giật
Dấu hiệu sắp sản giật
Đau đầu thường xuyên hay rối
loạn thị lực
Nguy cơ vỡ gan
Đau thượng thận vị/dưới gan
HC HELLP hay TC < 100,000
Chức năng thận xấu, thiểu niệu
Creatinine/HT>1,4mg/dl

87. KẾT LUẬN
§iÒu trÞ h¹ HA trong TSG lµ rÊt cÇn thiÕt ®Ó tr¸nh
nh÷ng biÕn chøng cho mẹ và thai.
Tuy nhiªn cÇn phải lùa chän nh÷ng thuèc cã t¸c dông
nhanh, dÓ kiÓm so¸t trªn l©m sµng vµ v« h¹i cho mÑ vµ
cho thai.
Thuèc ®îc khuyÕn c¸o hay dïng nhÊt hiÖn nay:
Labetalol vµ thuèc øc chÕ canxi

88. PHÒNG BỆNH
Kh¸m ph¸t hiÖn c¸c bÖnh lý cña ngêi mÑ tríc khi cã
thai
Qu¶n lý thai nghÐn tèt
§iÒu trÞ sím khi xuÊt hiÖn c¸c triÖu chøng cña tiÒn s¶n
giËt

89. MỘT SỐ CHỈ TIÊU TIÊN ĐOÁN
TSG

90. C¸c chÊt §¸nh dÊu tiªn ®o¸n TSG
-Cho ®Õn nay ®Ó tiªn ®o¸n sím TSG chØ dùa vµo dÊu
hiÖu l©m sµng xuÊt hiÖn sím nhÊt: Phï chi díi, t¨ng c©n
bÊt thêng, ®¸i ra protein
-Mét sè nghiªn cøu ®ang cè g¾ng t×m c¸c chÊt ®¸nh dÊu
®Ó chÈn ®o¸n sím vµ tiªn ®o¸n TSG
-Mét sè chÊt ®· ®îc nghiªn cøu vµ thÊy chóng cã mèi t¬ng quan chÆt chÏ víi TSG

91. C¸c chÊt §¸nh dÊu tiªn ®o¸n TSG
-BÊt thêng cña ph¶n øng oxy ho¸, néi m¹c m¹ch m¸u vµ
chøc n¨ng thËn.
+Fibronectin: Ngìng b×nh thêng 3,8 Microgam/ml (2226tuÇn) nguy c¬ x 6,7 lÇn khi nã t¨ng ®é nhËy 73%, ®é
®Æc hiÖu 87%

92. C¸c chÊt §¸nh dÊu tiªn ®o¸n TSG
-C¸c chÊt ®¸nh dÊu huyÕt thanh ë qói II: lµ nh÷ng chÊt
®îc ®Þnh lîng trong xÐt nghiÖm sµng läc HC Down
+AFP: T¨ng lµm t¨ng nguy c¬ TSG, thai lu, thai chËm
PT hay ®Î non
+HCG: T¨ng lµm t¨ng nguy c¬ TSG, thai lu, thai chËm
PT hay ®Î non
Chóng ph¶n ¸nh cã rèi lo¹n chøc n¨ng cña b¸nh rau.
CÇn theo dâi t¨ng cêng trong trêng hîp tû lÖ µP vµ HCG
t¨ng cao.

93. C¸c chØ sè tiªn ®o¸n b»ng siªu ©m
-Doppler §M TC
+QuÇn thÓ nguy c¬ thÊp:
RI > 0,58: Nguy cã TSG x 4,2 lÇn
DÊu hiÖu Notch: Mét bªn nguy c¬ TSG x 7,9 lÇn
DÊu hiÖu Notch: C¶ hai bªn nguy c¬ TSG x 15,9 lÇn
+QuÇn thÓ nguy c¬ cao:
RI > 0,58: Nguy c¬ TSG x 2,7 lÇn
DÊu hiÖu Notch mét bªn vµ hai bªn nguy c¬ TSG x 2,4
lÇn vµ 2,8 lÇn

94. 2/18/2014

95. 2/18/2014