Geert Van Lierde, bierjournalist Café Revue stelt dat we dringend af moeten van de banalisering van bier. Bier is een edel product dat zich perfect leent tot toeristische productontwikkeling. Inspiratienamiddag Toerisme van 't Vat. Howest, opleiding Toerisme en recreatiemanagement.

1. Bier ?
Historisch gezien meest populaire dranken in
Europa: vodka, bier, wijn.
Afhankelijk van klimaat.
Biergordel = gerst- en hopteelt
Grieken en Romeinen = wijn.
Galliërs = bier.
Regel van Benedictus (480-550)
Thuisnijverheid wordt ambacht dankzij
monniken.
1580: “Mandement van Bacchus” + brieven
Alonso Vasquez (30 bieren !)
05/03/2013 Howest - Toerisme van't vat 1

2. Bier ?
Bier = 95% water
Middeleeuwen : grachtwater +
ordonnantie niet vervuilen
1553: Antwerpen – Gilbert Van
Schoonbeke bouwt waterhuis voor
waterbevoorrading brouwerijen
4-7 l. voor 1 l. bier
Hardheid, zuurtegraad en mineralen
bepalen mee het biertype, bv. pale-ale
(hard, zout), pils (zacht), Westhoek
(ziltig), Vlaamse Ardennen (ijzer en
calcium)
05/03/2013 Howest - Toerisme van't vat 2

3. Bier ?
Gerst
250 gr./l. voor bier van 5°
Onbruikbaar in natuurlijke vorm.
Mouten: weken/bevochtigen, kiemen, drogen
Droogtemperatuur bepaalt kleur en smaak
- bleke mout (pils)
- cristalmout (pils, ale)
- ambermout (amber, ale)
- rode mout (roodbruin)
- caramelmout (bruin)
- chocolademout (donker)
- gebrande mout (stout)
- rookmout (‘Rauchbier’)
05/03/2013 Howest - Toerisme van't vat 3

4. Bier ?
Tarwe
Friszurige smaak
Lambiekbieren + witbieren
1559: Halle stadsrekening minstens één derde
tarwe voor lambiek
05/03/2013 Howest - Toerisme van't vat 4

5. Bier ?
Hop
110-350 gr./hl.
Bitterheid + langere bewaring
Keuze uit 80-tal variëteiten
Eventueel dry-hopping
XIe eeuw: Affligem
1364: keizer Karel IV ‘Novus Modus
Fermentandi Cerevisiam’
Rijks-Vlaanderen : hop
1524: Vlaamse hopboeren - GB
05/03/2013 Howest - Toerisme van't vat 5

6. Bier ?
Gist
Misschien wel belangrijkste ‘grondstof’.
1867-1883: Louis Pasteur + Emil Christian
Hansen
Suikers voor 75-95% omzetten in alcohol en
koolzuurgas. Kunnen fruitige esters opwekken. Bron
van o.a. B1, B2, B3, B5, B6.
Vier gistingswijzen:
- Lage gisting (S. Carlsbergensis)
- Hoge gisting (S. Cerevisiae)
- Spontane gisting (Brettanomyces)
- Gemengde gisting (hoog + melkzuurflora)
Hergisting op fles
05/03/2013 Howest - Toerisme van't vat 6

7. Bier ?
Vruchten
Origineel = kriek of kriekenbier
Maceratie (200 tot 400 gr. krieken per
liter half jaar op de ton)
Sappen (25-30% sappen, meer aroma,
lichter in alcohol)
Aroma’s (wel geur, nauwelijks smaak)
Perzik, cassis, framboos, banaan, kiwi, …
05/03/2013 Howest - Toerisme van't vat 7

8. Bier ?
Gruit = kruidenmengsel verschillend per
streek
Gagel, salie, kruidnagel, jeneverbes,
paradijskorrels, koreander, kaneel,
gember, …
Middeleeuwen
Gruuthuuse, Brugge :
gruitrecht = eerste vorm van accijns
05/03/2013 Howest - Toerisme van't vat 8

9. Bier ?
Ruwe granen
Max. 10-20% van grondstoffen
Constante smaak en stabiliteit
Breukrijst: lichter, droger en lichter
mondgevoelen (pils)
Maïs: (ontkiemd, gemalen zoniet te vet)
meer volle smaak
Haver: smeuïg
Spelt: droog
… rogge, boekweit, quinoa, sorgum, …
05/03/2013 Howest - Toerisme van't vat 9

10. Bier ?
Mouten
Maischen = beslag maken (versuikering)
Wort + draf / Wort koken / Hop toevoegen /
Koelen + filteren
Gisting
Lagering = nagisting = rijping (evt . op hout)
Filtratie
Verpakking
Evt. hergisting op fles
05/03/2013 Howest - Toerisme van't vat 10

11. Bier ?
Hoeveelheid calorieën Indicatief alcoholgehalte
in dranken (in vol.%)
(Gemeten op 1.000 gr. vloeistof)
Tafelbier 0,8-2,5
Alcoholvrij 280
Zoete fruitbieren 2,5-4,5
Light 280
Kriek 4-6,5
Tafelbier 335
Pils 4,5-5,2
Pils 440
Witbier 4,5-5,5
Speciaalbieren 450
(Oud) Bruin 4,5-8
Cola 460
Speciale Belge 4,8-5,5
Tonic 470
Lambiek 5-6
Sinaassap 470
Appelsap 560 Vlaams roodbruin 5-6,5
Melk 680 Oude geuze 5-7
Witte wijn 700 Blond 5,5-7,5
Druivensap 740 Dubbel, donker 6-7
Pompelmoes 740 Tripel 7-9
Rode wijn 770 Sterk blond 7-11
05/03/2013 Howest - Toerisme van't vat 11

12. Bier !
05/03/2013 Howest - Toerisme van't vat 12