1. สัปดาห์ที่ 1-2 ปฏิบัติการเรื่อง ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ
คอมพิวเตอร์
วัตถุประสงค์
1. สามารถอธิบายถึงความต้องการและความจำาเป็นของคอมพิวเตอร์
2. สามารถอธิบายองค์ประกอบทางด้านฮาร์ดแวร์ และ สามารถเลือกซื้อ
ได้อย่างเหมาะสม
3. สามารถอธิบายประเภทของซอฟต์แวร์ได้
4. สามารถอธิบายขั้นตอนการทำางานของเครื่องคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล
อย่างคร่าวๆได้
1. ความต้องการและความจำาเป็นของคอมพิวเตอร์
ในปัจจุบันคอมพิวเตอร์เป็นอุปกรณ์ หรือ เครื่องมือในการอำานวยความ
สะดวกสำาหรับการทำางานในชีวิต ประจำาวันของมนุษย์ ทังนี้ เพราะ
้
- คอมพิวเตอร์สามารถประมวลผลได้ด้วยความถูกต้อง
- คอมพิวเตอร์สามารถประมวลผลได้ด้วยความรวดเร็ว
- คอมพิวเตอร์สามารถประมวลผลงานเดิมซำ้าๆ กันหลายๆ รอบโดย
ไม่เกิดความรู้สึกเบื่อหน่าย
- คอมพิวเตอร์สามารถแสดงผลได้อย่างสวยงาม ตามโปรแกรม
หรือ ชุดคำาสั่งที่สั่งเข้าไปในระบบ
- คอมพิวเตอร์ คือ เครื่องมือสำาคัญในการประกอบอาชีพที่ต้นทุนใน
การลงทุนตำ่า แต่ให้ผลตอบแทนที่คุ้มค่า ดังตัวอย่างรูปที่ 1-1 แสดง
การนำาคอมพิวเตอร์ไปใช้ในงานคำานวณด้วยโปรแกรม Spreadsheet
ในองค์กร ซึ่งนอกจากคอมพิวเตอร์จะสามารถทำางานได้ด้วยความ
รวดเร็วแล้ว ระบบคอมพิวเตอร์ยังเปิดโอกาสให้ผู้ใช้หลายๆ คนใน
องค์กรสามารถใช้ข้อมูลร่วมกันได้
สัปดาห์ที่ 1-2 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์
หน้า 1-1

2. รูปที่ 1-1 การนำาคอมพิวเตอร์ไปใช้ในงานคำานวณ ด้วยโปรแกรม
Spreadsheet ในองค์กร
2. องค์ประกอบของคอมพิวเตอร์เบื้องต้น
คำานิยาม
คอมพิวเตอร์ คือ เครื่องจักรที่ทำางานตามลำาดับชุดคำาสั่งหรือโปรแกรม
ซึ่งมีหน้าที่พื้นฐาน 4 อย่าง คือ ส่วนรับข้อมูล, ส่วนประมวลผลข้อมูล,
ส่วนแสดงผล และ ส่วนจัดเก็บข้อมูลและคำาสั่ง
ชุดคำาสั่งหรือโปรแกรม คือ เซตของชุดคำาสั่งที่คอมพิวเตอร์สามารถ
ตีความ เข้าใจ และ ดำาเนินการได้
ส่วนรับข้อมูล (Input) คือ อุปกรณ์ททำาหน้าที่รับคำาสั่ง หรือ ข้อมูลเพื่อ
ี่
ส่งต่อไปให้กับส่วนประมวลผล เช่น แป้นพิมพ์ และ เมาส์ เป็นต้น
ส่วนประมวลผล (Processing) คือ ส่วนอุปกรณ์ที่ทำาหน้าที่คำานวณ/
เปรียบเทียบ ข้อมูลและชุดคำาสั่งที่ได้รับมาจากส่วนรับข้อมูล ภายในของ
ส่วนประมวลผล แบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ ส่วนการคำานวณ/เปรียบเทียบ
และ ส่วนควบคุม โดยส่วนคำานวณ/เปรียบเทียบจะทำางานภายใต้การ
ควบคุมของส่วนควบคุม เช่น หน่วยประมวลผลกลาง (Central
Processing Unit: CPU) เป็นต้น สำาหรับเครื่องคอมพิวเตอร์ขนาดเล็ก
เราเรียก CPU ว่า Micro-Processor โดย ข้อมูลดิบที่ผานขั้นตอนการ
่
ประมวลผล เราจะเรียกว่า สารสนเทศ (Information)
สัปดาห์ที่ 1-2 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์
หน้า 1-2

3. ส่วนแสดงผล (Output) คือ อุปกรณ์ททำาหน้าที่ในการแสดงคำาตอบ
ี่
จากขั้นตอนส่วนประมวลผล เช่น จอภาพ หรือ เครื่องพิมพ์
ส่วนจัดเก็บ (Storage) คือ อุปกรณ์ที่ใช้ในการจัดเก็บข้อมูล สำาหรับ
การเรียกกลับมาใช้ภายหลัง
ในรูปที่ 1-2 เป็นการแสดงความสัมพันธ์ของหน้าที่พื้นฐานของระบบ
คอมพิวเตอร์ โดยส่วนรับข้อมูล (ในรูป คือ แป้นพิมพ์) จะรับข้อมูลหรือ
คำาสั่งจากผู้ใช้ จากนั้นจะทำาการส่งคำาสั่งนั้นไปให้ส่วนประมวลผล (ในรูป
คือ Intel Pentium 4) ถ้าคำาสั่งนั้นเป็นคำาสั่งที่ต้องไปอ่านข้อมูลจาก
ส่วนจัดเก็บ คอมพิวเตอร์ก็จะทำาการอ่านข้อมูลจาก แผ่นดิสก์เก็ตหรือ
แผ่นซีดี จากนั้นข้อมูลก็จะถูกส่งจากส่วนจัดเก็บเข้ามาไว้ในส่วนประมวล
ผล และผลจากการทำางานก็จะถูกส่งไปยังส่วนแสดงผล (ในรูป คือ
จอภาพ) และสามารถนำากลับไปจัดเก็บในส่วนจัดเก็บได้ถ้าหากผู้ใช้
ต้องการ
รูปที่ 1-2 หน้าที่พื้นฐานของระบบคอมพิวเตอร์
สัปดาห์ที่ 1-2 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์
หน้า 1-3

4. รูปที่ 1-3 ส่วนประกอบต่างๆ ของระบบคอมพิวเตอร์
สัปดาห์ที่ 1-2 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์
หน้า 1-4

5. รูปที่ 1-4 ส่วนประกอบต่างๆ ของระบบคอมพิวเตอร์
3. ประเภทของคอมพิวเตอร์
การจัดแบ่งประเภทของคอมพิวเตอร์ มีวิธีในการแบ่งมากมาย แต่ใน
บทปฏิบัติการนี้ จะแนะนำาการแบ่งคอมพิวเตอร์ตามลักษณะการใช้งาน
คือ คอมพิวเตอร์ใช้ส่วนบุคคล และคอมพิวเตอร์สำาหรับองค์กร
3.1 คอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล คือ คอมพิวเตอร์ขนาดเล็กที่รองรับ
การทำางานของผู้ใช้เพียงคนเดียว เช่น Handheld, Laptop,
Microcomputer or PC และ Workstation ดังตัวอย่างแสดงในรูป
ที่ 1-5
สัปดาห์ที่ 1-2 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์
หน้า 1-5

6. รูปที่ 1-5
คอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล
สัปดาห์ที่ 1-2 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์
หน้า 1-6

7. 3.2 คอมพิวเตอร์สำาหรับองค์กร คือ คอมพิวเตอร์ขนาดกลางหรือ
ขนาดใหญ่ทรองรับการทำางานของผู้ใช้มากกว่า 1 คนในเวลา
ี่
เดียวกัน เช่น Supercomputer, Mainframe, Minicomputer ดัง
แสดงในรูปที่ 1-6
รูปที่ 1-6 คอมพิวเตอร์สำาหรับองค์กร
4. ชุดคำาสั่ง หรือ โปรแกรม
ชุดคำาสั่งของระบบคอมพิวเตอร์แบ่งออกเป็น 2 ชนิด คือ ซอฟต์แวร์
ระบบ (System Software) และ ซอฟต์แวร์ประยุกต์ (Application
Software)
4.1 ซอฟต์แวร์ระบบ (System Software) แบ่งออกเป็น 3 ชนิด
ได้แก่
4.1.1 โปรแกรมระบบปฏิบัติการ (Operating System) ซึ่งทำา
หน้าที่ในการบริหารและจัดการทรัพยากรในระบบคอมพิวเตอร์
ให้กับผูใช้ เช่น Mac, Windows และ Unix
้
สัปดาห์ที่ 1-2 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์
หน้า 1-7

8. 4.1.2 ตัวแปลภาษา (Translators) ซึ่งทำาหน้าที่ เป็นสื่อกลางใน
การแปลคำาสั่งของผู้ใช้ให้ไปอยูในรูปแบบที่คอมพิวเตอร์
่
สามารถ ตีความ เข้าใจ และดำาเนินการต่อไปได้
4.1.3 โปรแกรมอรรถประโยชน์ของระบบ (System Utilities) เป็น
โปรแกรมที่ช่วยการบริหารจัดการระบบคอมพิวเตอร์ให้ทำางาน
ได้ราบรื่น เช่น โปรแกรมตรวจจับไวรัสคอมพิวเตอร์ เป็นต้น
รูปที่ 1-7 โปรแกรมระบบปฏิบัติการวินโดว์ส
สัปดาห์ที่ 1-2 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์
หน้า 1-8

9. รูปที่ 1-8 การเชื่อมต่อเข้าระบบและการใช้งานระบบปฏิบัติการยูนิกซ์
ผ่านทางระบบปฏิบัติการวินโดว์ส
(PC-Emulator)
รูปที่ 1-9 การเชื่อมต่อเข้าระบบและการใช้งานระบบปฏิบัติการยูนิกซ์
ผ่านทางระบบปฏิบัติการวินโดว์ส
(PC-Emulator) (ต่อ)
สัปดาห์ที่ 1-2 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์
หน้า 1-9

10. 4.2 ซอฟต์แวร์ประยุกต์ (Application Software) แบ่งออก
เป็น 3 ประเภท ได้แก่
4.2.1 แพคเกจและซอฟต์แวร์เฉพาะ (Package และ Custom
Software) ซอฟต์แวร์ดังกล่าวเหล่านี้ ถูกพัฒนาขึ้นมาโดยนัก
เขียนโปรแกรมขององค์กรใดองค์กรหนึ่งโดยเฉพาะ ทังนี้ก็
้
เพื่อให้สอด-คล้องกับความต้องการและความจำาเป็นที่จะใช้งาน
ซอฟต์แวร์ขององค์กร
4.2.2 โปรแกรมประยุกต์ประจำาสำานักงาน (Office
Applications) เช่น โปรแกรมประมวลผลคำา โปรแกรมคำานวณ
Spreadsheets โปรแกรมนำาเสนอรายงาน และ โปรแกรม
จัดการฐานข้อมูล
4.2.3 โปรแกรมสำาหรับเครือข่ายอินเทอร์เน็ต (The Internet
Applications) ซึ่งเป็นโปรแกรมที่ทำา หน้าที่เชื่อมต่อ
คอมพิวเตอร์เข้ากับบริการบนเครือข่ายอินเทอร์เน็ต ได้แก่
โปรแกรมส่งจดหมายอิเล็กทรอนิกส์ (e-mail), โปรแกรม
WWW และ โปรแกรมขนถ่ายแฟ้มข้อมูล (FTP) เป็นต้น
รูปที่ 1-10 โปรแกรมประยุกต์ประจำาสำานักงาน
สัปดาห์ที่ 1-2 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์
หน้า 1-10

11. รูปที่ 1-11 โปรแกรมประยุกต์บนเครือข่ายอินเทอร์เน็ต
5. การเลือกซื้อและการปรับปรุงสมรรถภาพของระบบ
คอมพิวเตอร์
หลักในการเลือกซื้อระบบคอมพิวเตอร์ สามารถพิจารณาได้ ง่ายๆ
ดังนี้
- เลือกขนาดของคอมพิวเตอร์ให้ตรงกับงานที่ต้องการใช้ เช่น
Notebook หรือ Desktop
- เลือกโปรแกรมระบบปฏิบัติการที่เหมาะสมกับเครื่อง เช่น Mac,
Windows หรือ Unix
- เลือกโปรแกรมประยุกต์ที่เหมาะสม
หลักในการเลือกซื้อฮาร์ดแวร์ สามารพิจารณาได้จาก
1. หน่วยประมวลผลกลาง ซึงจะพิจารณาที่ความเร็วของนาฬิกา
่
(Clock Speed) ซึ่งมีหน่วยเป็น MHz = 106 รอบ ต่อ วินาที
2. หน่วยความจำาหลัก คือ Random Access Memory: RAM และ
Secondary Cache (L2)
3. หน่วยความจำาสำารอง คือ ฮาร์ดดิสก์, ซีดีรอม, ดีวีดี, ซิปไดร์ฟ
และ ฟลอปปี้ดิสก์ เป็นต้น
4. การ์ดแสดงผลและจอคอมพิวเตอร์
5. โมเดม
6. การ์ดเครือข่าย
สัปดาห์ที่ 1-2 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์
หน้า 1-11

12. 7. การ์ดเสียง
8. แป้นพิมพ์และเมาส์
9. เครื่องสำารองไฟ (UPS) และ
10.เครื่องพิมพ์
รูปที่ 1-12 การจัดลำาดับของหน่วยความจำาในคอมพิวเตอร์
6. การเชื่อมต่อกับอุปกรณ์ภายนอกของเครื่องคอมพิวเตอร์ส่วน
บุคคล
เครื่องคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคลได้ถูกออกแบบมาให้สามารถเชื่อมต่อ
กับอุปกรณ์รอบข้างต่างๆ เช่น เครื่องพิมพ์ แป้นพิมพ์ และเมาส์ ดังรูป
ที่ 1-13
สัปดาห์ที่ 1-2 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์
หน้า 1-12

13. รูปที่ 1-13 ผังการเชื่อมต่อกับอุปกรณ์รอบข้าง
7. ขันตอนการทำางานขั้นต้นของเครื่องคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล
้
การเริ่มต้นการทำางานกับเครื่องคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล ซึ่งติดตั้ง
โปรแกรมระบบปฏิบัติการวินโดว์ส และ โปรแกรมประยุกต์บางตัว
เรียบร้อยแล้ว จะมีขั้นตอนการทำางานง่ายๆ ดังนี้
1. กดปุ่ม On/Off Switch เพื่อให้กระแสไฟฟ้าไหลเข้าสู่ระบบ
คอมพิวเตอร์ จากนั้น
2. คอมพิวเตอร์จะไปทำาการอ่านโปรแกรมจาก ROM Boots
เพื่อปลุกระบบคอมพิวเตอร์ให้ตื่น บางครั้งเรียกว่า BIOS
(Basic Input / Output System)
3. โปรแกรมจาก BIOS จะทำาการตรวจสอบความพร้อมทำางาน
ของ หน่วยประมวลผลกลาง, หน่วยความจำาหลัก, หน่วย
ความจำาสำารอง ตลอดจนอุปกรณ์ต่อพ่วงที่ต่อร่วมเข้ากับ
ระบบ ข้อสังเกตง่ายๆ คือ ขั้นตอนนี้บนจอคอมพิวเตอร์จะมี
อักษรวิงแสดงสถานะของ CPU, ขนาดของหน่วยความ
่
จำาหลัก และ ขนาดและชนิดของฮาร์ดดิสก์ เป็นต้น
4. ถ้าอุปกรณ์ทุกอย่างพร้อมทำางาน BIOS จะสั่งหน่วยประมวล
ผลกลางให้ไปอ่านโปรแกรมระบบปฏิบัติการจากบูตเซตเตอร์
ของฮาร์ดดิสก์ (Sector No. 0) และนำาไปเก็บไว้ในหน่วย
ความจำาหลักในส่วนที่สงวนไว้ให้ระบบปฏิบัติการโดยเฉพาะ
5. จากนั้นโปรแกรมระบบปฏิบัติการจะทำาการอ่านแฟ้ม
config.sys และ autoexec.bat ตามลำาดับ
6. แสดง Dialog Box เพื่อให้ผู้ใช้ป้อนชื่อ และ รหัสผ่าน (ในที่
นี้หมายถึงเครื่องคอมพิวเตอร์ในห้องปฏิบัติการ)
7. เลือกใช้งานโปรแกรมประยุกต์ โดยการคลิกตามไอคอน
ต่างๆ ตามต้องการ
การออกจากระบบปฏิบัติการวินโดว์ส สามารถทำางานง่ายๆ ตาม
ลำาดับดังนี้
สัปดาห์ที่ 1-2 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์
หน้า 1-13

14. 1. คลิกทีปุ่ม Start บน Task Bar ข้างล่างจอภาพ
่
2. จากนั้นคลิกปุ่ม Shutdown จะปรากฏกล่อง Dialog Box
เพื่อรับการยืนยันการออกจากระบบ ดังรูปที่ 1-14
3. กดปุ่ม OK เพื่อยืนยันการออกจากระบบ
รูปที่ 1- 14 Dialog Box เพื่อรับการยืนยันการออกจากระบบ
สัปดาห์ที่ 1-2 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์
หน้า 1-14

15. ภาควิชาวิทยาการคอมพิวเตอร์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัย
บูรพา
ชื่อ-สกุล ……………………………………………รหัสประจำา
ตัว……………………คณะ ……………….
กลุ่ม ……………………… อาจารย์ผู้
สอน…………………………………………………
คำาถามท้ายบท ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์
1. จงอธิบายความแตกต่างของฮาร์ดแวร์ และ ซอฟต์แวร์
…………………………………………………………………………………………
……………………
…………………………………………………………………………………………
……………………
…………………………………………………………………………………………
……………………
…………………………………………………………………………………………
……………………
…………………………………………………………………………………………
……………………
2. จงอธิบายความแตกต่างของซอฟต์แวร์ระบบและซอฟต์แวร์ประยุกต์
พร้อมทั้งยกตัวอย่าง
…………………………………………………………………………………………
……………………
…………………………………………………………………………………………
……………………
…………………………………………………………………………………………
……………………
…………………………………………………………………………………………
……………………
…………………………………………………………………………………………
……………………
3. จงอธิบายและยกตัวอย่างประสบการณ์ของนิสิตกับโปรแกรม
ประยุกต์บนเครือข่ายอินเทอรเน็ต
…………………………………………………………………………………………
……………………
สัปดาห์ที่ 1-2 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์
หน้า 1-15

16. …………………………………………………………………………………………
……………………
…………………………………………………………………………………………
……………………
…………………………………………………………………………………………
……………………
…………………………………………………………………………………………
……………………
4. ให้ยกตัวอย่างรายวิชาทีลงทะเบียนเรียนในภาคเรียนนีที่ต้องใช้
่ ้
คอมพิวเตอร์ และ/หรือ อินเทอร์เน็ต เป็นส่วนประกอบของการเรียน (
นอกเหนือจาก 310101) และอธิบายการนำาคอมพิวเตอร์ และ/หรือ
อินเทอร์เน็ตไปใช้งาน
…………………………………………………………………………………………
……………………
…………………………………………………………………………………………
……………………
…………………………………………………………………………………………
……………………
…………………………………………………………………………………………
……………………
…………………………………………………………………………………………
……………………
…………………………………………………………………………………………
……………………
5. จงอธิบายองค์ประกอบของคอมพิวเตอร์ทั้งส่วนที่อยู่ภายในและ
ภายนอกระบบ
…………………………………………………………………………………………
……………………
…………………………………………………………………………………………
……………………
…………………………………………………………………………………………
……………………
…………………………………………………………………………………………
……………………
…………………………………………………………………………………………
……………………
สัปดาห์ที่ 1-2 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์
หน้า 1-16

17. …………………………………………………………………………………………
……………………
6. จงอธิบายความแตกต่างของ RAM และ ROM
และ ทำาไมระบบคอมพิวเตอร์จึงต้องมีหน่วยความจำาทั้งสองแบบ
…………………………………………………………………………………………
……………………
…………………………………………………………………………………………
……………………
…………………………………………………………………………………………
……………………
…………………………………………………………………………………………
……………………
…………………………………………………………………………………………
……………………
7. ให้เรียกใช้โปรแกรม Notepad พิมพ์ข้อความดังต่อไปนี้ และจัดเก็บ
ลงในแฟ้มข้อมูลชื่อ first.txt ภายใต้ subdirectory ชื่อว่า My
documents
สัปดาห์ที่ 1-2 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์
หน้า 1-17

18. 8. ให้ออกภาคสนามทำาการสำารวจตลาดคอมพิวเตอร์ โดยกรอกราย
ละเอียดของเครื่องคอมพิวเตอร์ที่ต้องการดังนี้
สัปดาห์ที่ 1-2 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์
หน้า 1-18