Salah satu elemen pembelajaran dalam Rekreasi Darat

1. ASAS KEPIMPINAN DALAM
REKREASI DARAT
PENGENALAN & ETIKA SEBAGAI SEORANG PEMIMPIN
REKREASI DARAT

2. DEFINISI KEPIMPINAN REKREASI DARAT
• Kepimpinan adalah suatu proses menggerakkan sekumpulan
manusia menuju kepada suatu yang telah ditetapkan melalui
dorongan yang tidak memaksa. Kepimpinan yang baik
menggerakkan manusia untuk memenuhi kehendak jangka
panjang.
• "Aktiviti untuk mempengaruhi individu supaya berusaha secara
sukarela untuk mencapai objektif kumpulan dan
organisasi."(Jaafar Muhammad).
• "Kepimpinan ialah proses mempengaruhi individu dan kumpulan
untuk mencapai sesuatu matlamat".

3. KEPENTINGAN KEPIMPINAN DALAM
REKREASI DARAT
• Pemimpin / Jurulatih yang efektif dapat mempengaruhi atau
menguasai organisasi / kumpulannya
• Pemimpin / Jurulatih yang efektif penting kerana ia boleh
menaikkan semangat, menyelesaikan masalah, pencetus idea
dan dapat mendorong kumpulan ke arah pencapaian objektif
• Stail kepimpinan jurulatih dapat mencorakkan atau
mempengaruhi kumpulannya
• Personaliti & stail kepimpinan jurulatih boleh memberi kesan ke
atas prestasi & kepuasan ahli kumpulan.

4. CIRI-CIRI KEPIMPINAN REKREASI DARAT
1. JUJUR
• Seseorang jurulatih perlulah jujur ketika
mengendalikan kumpulan aktiviti rekreasi
darat. Jujur ketika menyampaikan maklumat
dan ketika berurusan dengan peserta haruslah
dijadikan amalan.
2. AMANAH
• Amanah ketika menjalankan tugas adalah
perkara yg wajib.Terutamanya yang melibatkan
pengurusan kewangan dan penjagaan barang-
barang peserta ataupun pengendalian
peralatan-peralatan rekreasi
3. BERTANGGUNGJAWAB
• Bertanggungjawab ke atas semua perkara
adalah keperluan bagi seorang jurulatih. Sifat
tanggungjawab boleh membuatkan seseorang
jurulatih itu menghargai semua perkara dari
semua aspek.
4. DISIPLIN
• Tahap disiplin yang tinggi amat diperlukan di
dalam diri seorang jurulatih. Jurulatih yang tidak
berdisiplin tidak akan dapat mengawal disiplin
ahli kumpulannya.
5. MINAT
• Minat yang tinggi terhadap aktiviti rekreasi dan
selok belok kepimpinan amat penting supaya
sesorang jurulatih itu dapat menjiwai setiap
tugas yang dilakukan dan memberikan yang
terbaik.
6. MENEPATI MASA
• Menepati masa adalah salah satu kunci
kejayaan sesuatu aktiviti rekreasi. Apabila
sesuatu aktiviti itu tidak ditepati masanya ia
boleh mengganggu perjalanan aktiviti yang
menyebabkan kerugian masa, objektif tidak
tercapai dan boleh menimbulkan konflik.

5. CIRI-CIRI KEPIMPINAN REKREASI DARAT
7. KEPIMPINAN
• Sifat kepimpinan atau seorang ketua yang
membimbing amat penting bagi memastikan
sesuatu kumpulan rekreasi itu mencapai target
objektif. Seorang ketua yang baik ialah dimana
beliau dihormati kerana kepimpinannya.
8. KOMUNIKASI
• Seorang jurulatih perlu mempunyai kemahiran
komunikasi yang tinggi.Teknik komunikasi
adalah berbeza mengikut situasi, aktiviti yang
dijalankan, jenis peserta yang dikendali, jenis
aktiviti dan suasana yang ingin dicetuskan.
9. PENYELESAIAN MASALAH
• Kemahiran menyelesaikan masalah adalah
penting bagi seorang jurulatih. Setiap masalah
atau konflik yang timbul perlulah diselesaikan
dgn teknik yang betul dan paling berkesan.
10. PROFESIONAL
• Jurulatih perlulah bersikap profesional dalam
mengendalikan setiap aktiviti dan situasi. Ia
perlu dikaitkan dengan konsep kejujuran

6. TEKNIK-TEKNIK ASAS KEPIMPINAN
REKREASI DARAT
• Salah satu teknik-teknik asas kepimpinan rekreasi darat ialah kemahiran
menyampaikan taklimat.
Briefing :Taklimat yang diberikan sebelum memulakan aktiviti rekreasi darat.
Debriefing : Taklimat yang diberikan selepas melakukan aktiviti rekreasi darat.
Penyampaian taklimat yang betul adalah penting kerana faktor-faktor berikut :
• Bagi mendapatkan perhatian dan rasa hormat peserta terhadap jurulatih.
• Bagi menyampaikan prosedur aktiviti dan tatacara penggunaan peralatan
• Bagi menyampaikan faktor-faktor risiko disepanjang aktiviti
• Bagi memastikan peserta tahu objektif aktiviti dijalankan.
• Bagi memperkenalkan jurulatih lain yang terlibat disepanjang aktiviti.
• Bagi menyampaikan jadual perjalanan aktiviti.

7. TEKNIK-TEKNIK ASAS KEPIMPINAN
REKREASI DARAT
BRIEFING - Cara MelakukanTaklimat Untuk Memulakan Aktiviti
• Bersedia dengan maklumat yang hendak disampaikan
• Pastikan semua peserta telah berkumpul dan mengambil tempat.
• Memberi ucap selamat.
• Pastikan peserta memberikan tumpuan
• Teruskan dengan memberi taklimat bagi memulakan aktiviti
• Memperkenalkan jurulatih lain yang terlibat jika ada.
• Pengenalan kepada aktiviti yang akan dijalankan
• Memperkenalkan peralatan dan cara menggunakan peralatan secara praktikal.
• Melibatkan peserta ketika memberi penerangan secara praktikal
• Menggunakan nada serius ketika menyampaikan maklumat yang berkaitan keselamatan dan risiko-risiko yang
berkemungkinan dihadapi.
• Menggunakan nada galakkan bagi memberi motivasi kepada peserta untuk melakukan aktiviti tersebut.
• Menerangkan objektif aktiviti tersebut.
• Membuat penutup kepada taklimat.

8. TEKNIK-TEKNIK ASAS KEPIMPINAN
REKREASI DARAT
DEBRIEFING - Cara MelakukanTaklimat Selepas Melakukan Aktiviti
• Pastikan semua peserta telah berkumpul dan mengambil tempat.
• Pastikan peserta memberikan tumpuan
• Memberi arahan agar mengumpulkan peralatan yang terlibat jika ada.
• Teruskan dengan memberi taklimat selepas melakukan aktiviti.
• Menerangkan tentang objektif yang telah dicapai atau tidak capai
• Memberi penerangan mengapa objektif tidak dicapai
• Bertanya khabar atau keadaan peserta selepas melakukan aktiviti.
• Memberi peluang kepada peserta untuk berkongsi pengalaman & pendapat
• Memberi teguran & nasihat untuk perkara yang sepatutnya tidak dilakukan ketika aktiviti.
• Memberi ucap tahniah kepada peserta walaupun objektif tidak dicapai dan menggalakkan
peserta untuk terus bergiat di dalam aktiviti rekreasi.
• Menerangkan secara ringkas aktiviti yang akan dijalankan selepas itu.
• Membuat penutup.

9. KEMAHIRAN PENGURUSAN RISIKO
• Mengikut Kamus Dewan, (edisi ketiga, mukasurat 1143), Risiko didefinisikan
sebagai kemungkinan atau bahaya kerugian, kemungkinan mendapat bahaya atau
kerugian.
• Risiko didefinisikan sebagai kemungkinan kerugian, kemalangan, kelemahan dan
keruntuhan dan pengurusan risiko pula didefinisikan sebagai pengurusan
menyeluruh yang proaktif dalam aktiviti bagi sesuatu program dan kemungkinan
menerima kegagalan dalam program berkenaan (Simmons, 1998).
• Pengurusan risiko ialah proses menggunakan analisis risiko untuk membuat
keputusan bagi mencapai objektif bagi sesuatu projek dengan menerima
sebahagian daripada risiko (Powell dan Klien,1996).
• Pengurusan risiko bagi aktivti rekreasi adalah amat penting kerana secara kasarnya
semua aktiviti rekreasi darat mempunyai risikonya yang tersendiri kerana ia
melibatkan penggunaan fizikal dan direct contact dengan alam semulajadi.

10. KEMAHIRAN PENGURUSAN RISIKO

11. KEMAHIRAN PENGURUSAN RISIKO
Pengenalpastian Risiko
• Sebagai seorang jurulatih rekreasi, anda perlulah mahir dalam
pengenalpastian risiko yang berkemungkinan akan terjadi semasa aktiviti
dijalankan.
• Pengenalpastian risiko boleh dilakukan dengan cara-cara berikut :
• Membuat lawatan awal terlebih dahulu di sesuatu lokasi.
• Membuat kajian risiko-risiko yang pernah terjadi di sesuatu lokasi atau
aktiviti.
• Mendapatkan maklumat dari komuniti setempat.
• Membawa tenaga pakar ke lokasi-lokasi terpilih untuk pengenalpastian.
• Pengenalpastian risiko juga bukan sahaja tertumpu kepada lokasi & aktiviti
tetapi juga mengambilkira jumlah peserta, umur peserta, jantina dan
latarbelakang peserta.

12. KEMAHIRAN PENGURUSAN RISIKO
Penilaian Risiko
• Penilaian risiko akan dilakukan selepas pengenalpastian risiko.
• Penilaian risiko dilakukan bagi mengenalpasti tahap risiko yang
kemungkinan akan terjadi.
• Terdapat 3 tahap risiko yang asas iaitu :
Tahap rendah : aktiviti boleh dijalankan dengan memastikan peraturan &
keselamatan diutamakan
Tahap sederhana : aktiviti boleh dijalankan tetapi perlu dibuat
pengubahsuaian bagi mengurangkan risiko.
Tahap tinggi : aktiviti tidak digalakkan untuk dijalankan kerana dikhuatiri akan
mendatangkan bahaya kpd nyawa.

13. KEMAHIRAN PENGURUSAN RISIKO
PengubahsuaianTahap Risiko
• Bagi aktiviti yang telah dikenalpasti dan kategori-kategori risikonya, maka
pengubahsuaian tahap risiko perlu dijalankan.
• Pengubahsuaian tahap risiko boleh dilakukan dengan mengubah perkara-perkara
seperti berikut :
Mengubah tahap kesukaran aktiviti kepada yang lebih senang contohnya
memendekkan jarak jungle tracking.
Mengecilkan jumlah peserta dalam setiap kumpulan atau menambah jumlah
jurulatih untuk mengawal aktiviti & keselamatan peserta.
Menukar jenis aktiviti yang akan dijalankan kepada aktiviti lain yg bersesuaian.
• Pengubahsuaian tahap risiko hanya boleh dilakukan kepada faktor atau rancangan
yg dibuat oleh manusia. Namun jika ia melibatkan faktor alam sekitar tahap risiko
tetap wujud.

14. KEMAHIRAN PENGURUSAN RISIKO
Pelan Pengurusan RisikoYang Sesuai
• Setiap program rekreasi darat memerlukan pelan pengurusan risiko yang
sesuai.
• Salah satu pelan pengurusan risiko merupakan mempunyai pelan
kontigensi. Pelan kontigensi merupakan alternatif jadual atau aktiviti lain
jika jadual atau aktiviti yang asal tidak dapat dijalankan.
• Pelan pengurusan risiko juga melibatkan pelan kecemasan jika berlaku
kemalangan yang tidak diingini.
• Pelan pengurusan risiko juga melibatkan faktor peserta, jurulatih, cuaca,
aktiviti, peralatan, lokasi dan pengangkutan.

15. PERMAINAN INTERAKTIF & PERMAINAN
PENGURUSAN
• Permainan interaktif & permainan pengurusan merupakan salah satu
aktiviti yang boleh dijalankan ketika program rekreasi darat.
• Permainan yang dimaksudkan ini bukanlah berbentuk sukan atau
permainan rakyat.
• Permainan ini lebih tertumpu kepada penggunaan kognitif (akal
fikiran) dan psikomotor atau pergerakan refleks terhadap sesuatu
rangsangan.
• Permainan ini sering dijalankan sebelum bermulanya sesuatu aktiviti
utama dan waktu senggang.
• Permainan ini bukan sahaja sesuai dijalankan untuk program rekreasi
darat, tetapi ia turut sesuai dijalankan untuk bengkel-bengkel
pengurusan dan ketika aktiviti ice breaking.

16. PERMAINAN INTERAKTIF & PERMAINAN
PENGURUSAN
Peranan & Fungsi Permainan
• Permainan interaktif berfungsi untuk mendapatkan perhatian atau tumpuan peserta rekreasi darat.
• Permainan ini mampu mengasah kognitif atau akal fikiran, deria manusia dan tindakan refleks peserta terhadap
ransangan atau provokasi.
• Permainan ini juga mampu memupukkan semangat kerjasama di dalam kumpulan dan membuatkan peserta
semakin erat. Oleh itu ia sering dijalankan ketika ice breaking.
• Permainan ini juga mampu membuatkan peserta terhibur dan seterusnya mengurangkan tekanan peserta.
• Permainan ini juga berfungsi sebagai indikator kepada jurulatih untuk melihat tahap kepekaan dan pengurusan
peserta.
• Setiap permainan interaktif mempunyai objektifnya yang tersendiri seperti:
–Supaya setiap peserta mengenali antara satu sama lain dengan lebih rapat
–Supaya jurulatih dapat mengenalpasti tahap kepekaan , leadership dan kelemahan peserta secara tidak langsung.
–Supaya peserta terhibur dan tenang selepas atau sebelum melakukan aktiviti yang mencabar atau extreme.
–Supaya dapat memastikan yang peserta sentiasa memberikan tumpuan yang sepenuhnya disepanjang aktiviti
dijalankan.
–Supaya menaikkan semangat berkumpulan .
–Sebagai aktiviti kontigensi jika sesuatu aktiviti tidak dapat dijalankan mengikut masa yang telah ditetapkan diatas
sebab-sebab teknikal.

17. PERMAINAN INTERAKTIF & PERMAINAN
PENGURUSAN
Pengurusan Permainan Interaktif
• Pengurusan permainan interaktif adalah bergantung kepada jenis
permainan.
• Permainan interaktif untuk rekreasi darat selalunya dijalankan di dalam
bentuk kumpulan bukannya secara individu.
• Persediaan untuk menjalankan aktiviti ini adalah bergantung kpd jenis
permainan sama ada yang memerlukan peralatan, bahan ataupun tidak.
• Jurulatih perlulah mahir dengan permainan yang akan dikendalikan, kerana
beliau menerangkan kepada peserta bagaimana permainan ini akan
berjalan.
• Jumlah jurulatih yang terlibat pula adalah bergantung kpd jenis permainan
dan jumlah peserta yang terlibat.

18. PERMAINAN INTERAKTIF & PERMAINAN
PENGURUSAN

19. PERMAINAN INTERAKTIF & PERMAINAN
PENGURUSAN