2.  Эрхэм зорилго
 Стратеги зорилт
 Байгууллагын түүхэн хөгжил
 Удирдлагын зохион байгуулалт
 Хууль тогтоомжийн орчин
 Яамны үүрэг, хариуцлагын ерөнхий хуваарь
 Төсвийн санхүүжилтын талаар /2008-2013 оны төсөв/
 Төсвийн Урсгал зардал
 Барилга, барилгын материалын үйлдвэрлэл

3.  Барилга, хот байгуулалтын яамны эрхэм зорилго
нь барилга, хот байгуулалт, газрын харилцаа,
барилга, барилгын материалын үйлдвэрлэл, орон
сууц, нийтийн аж ахуйн бодлогын үр нөлөөг
дээшлүүлэх замаар хүн амын ая тухтай, аюулгүй
амьдрах нөхцөлийг бүрдүүлэхэд оршино.

4.  Агентлаг болон орон нутгийн газрын албадын
хүний нөөцийн төлөвлөлт, бодлого, бодлогын
хэрэгжилт, хяналт зохицуулалт, төрийн албан
хаагчдыг сургах, ажиллах нөхцөл нийгмийн
баталгааны асуудлыг хэрэгжүүлэх
 Газрын даргыг хууль, эрх зүйн зөвлөгөөгөөр
хангах
 Засгийн газрын тогтоол, газрын даргын
шийдвэрийн биелэлтийг хангуулах

5.  Байгууллагын бодлогын зорилт нь хүлээгдэж
байгаа үр дүнд хүрч хэрэгжээгүй буюу гажуудал
гарсан бол тэдгээрийг өөрчлөн залруулах чиглэл,
арга зам шаардлагатай тохиолдолд бодлогын
шинэ зорилтыг тодорхойлох зэрэг захиргааны
ерөнхий асуудлыг хариуцаж, төрийн захиргааны
албан хаагчийн стандартын удирдлагыг
хэрэгжүүлэх ажлыг агентлаг болон аймаг,
нийслэлийн газрын албадын хэмжээнд
мэргэшлийн үндсэн дээр зохион байгуулахад
оршино.

6.  БНМАУ-ын Засгийн газрын 1929 оны 9-р сарын
06-ны өдөр Барилгын зургийн институтийн үндэс
суурийг тавьсан юм.
 1950-иад оны дунд үеэс Монгол оронд Газар
зохион байгуулалтын арга хэмжээг албан ёсоор
хэрэгжүүлэх болсноор 1954-1975 онуудад газрын
нөөцийг тодорхойлох, ашиглалтынх нь
зориулалтыг тогтоох чиглэлийн ажлууд
давамгайлж иржээ.

7.  1974 онд зохион байгуулалтын бие даасан байгууллага
болох Газар зохион байгуулалтын хайгуул-судалгаа, зураг
төслийн институт байгуулсан юм.
• 1992 оноос институтийг ХААЯ-аас Байгаль орчны яаманд
шилжүүлэн газрын нөөцийн судалгаа явуулах, газрын
үнэлгээний тогтолцоо бүрдүүлэх, газрын хувьсал
өөрчлөлт, түүний нийгэм эдийн засгийн хөгжилд
нөлөөлөх зүй тогтлыг судлах үүрэгтэйгээр Газрын
бодлогын хүрээлэн болгон өөрчлөв.
 Улсын геодези, зураг зүйн газар /УГЗЗГ/-ыг 1970 оны 08
сарын 01-нд инженери геодези, зураг зүй, товчооны
байгуулсан юм.

8.  Засгийн газрын 2008 оны 64 дүгээр тогтоол, Зам,
тээвэр, барилга, хот, байгуулалтын сайдын 2009 оны
116 дугаар тушаалд заасны дагуу Барилга, хот
байгуулалт, нийтийн аж ахуйн үндэсний төвийн чиг
үүргийг тус газарт шилжүүлж Газрын харилцаа,
барилга, геодези, зураг зүйн газар байгуулагдсан юм.
 2012 онд шинэ бүтэц, зохион байгуулалтад орсноор
Газрын харилцаа, геодези зураг зүйн газар болон
өөрчлөгдсөн.

9.  Барилга, хот байгуулалтын яамны сайд
 Ц.БАЯРСАЙХАН

11.  Стратегийн бодлого, төлөвлөлтийн газар
 Төрийн захиргааны удирдлагын газар
 Барилга, барилгын материалын бодлогын
хэрэгжилтийг зохицуулах газар
 Хот, байгуулалт, газрын харилцааны бодлогын
хэрэгжилтийг зохицуулах газар
 Орон сууц, нийтийн аж ахуйн бодлогын
хэрэгжилтийг зохицуулах газар
 Хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ, дотоод аудитын
газар
 Хуулийн хэлтэс
 Гадаад хамтын ажиллагааны хэлтэс
 Санхүү, хөрөнгө оруулалтын хэлтэс

12.  Хөтөлбөрийг дор дурдсан хууль,
тогтоомжийн хүрээнд хэрэгжүүлнэ:
 Монгол Улсын Үндсэн хууль;
 Засгийн газрын тухай хууль;
 Яамны эрх зүйн байдлын тухай хууль;
 Төсвийн тухай хууль;
 Монгол Улсын Засаг захиргаа, нутаг
дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай
хууль

13.  Хот, тосгоны эрх зүйн байдлын тухай хууль;
 Бүсчилсэн хөгжлийн удирдлага, зохицуулалтын
тухай хууль;
 Барилгын тухай хууль;
 Хот байгуулалтын тухай хууль;
 Газрын тухай хууль;
 Монгол Улсын иргэнд газар өмчлүүлэх тухай
хууль;
 Кадастрын зураглал ба газрын кадастрын тухай
хууль

14.  Геодези, зураг зүйн тухай хууль;
 Орон сууцны тухай хууль;
 Сууц өмчлөгчдийн холбооны эрх зүйн байдал,
нийтийн зориулалттай орон сууцны байшингийн
дундын өмчлөлийн эд хөрөнгийн тухай хууль;
 Хот, суурины ус хангамж ашиглалт г.м хууль
тогтоомжийн хүлээнд хөтөлбөрийг хэрэгжүүлнэ.

15.  Яам нь хууль тогтоомж, Засгийн газрын үйл
ажиллагааны хөтөлбөр, Монгол Улсын эдийн
засаг, нийгмийг хөгжүүлэх үндсэн чиглэлд
барилга, хот байгуулалтын чиглэлээр тусгагдсан
зорилтыг хэрэгжүүлэх үүрэг, хариуцлага хүлээж,
сайд, Засгийн газрын танхимд бүх талын
зөвлөгөө, дэмжлэг үзүүлнэ.

16.  Яам нь салбарын бодлого, төлөвлөлт болон
хэрэгжилтийг зохицуулах харилцан уялдаа
холбоог хангах асуудалд Засгийн газар, яамны
өндөрлөгөөс өргөн хүрээтэй хандаж, зөв зохистой
удирдана.
 Барилга, хот байгуулалтын яам нь хариуцсан
асуудлын чиглэлээр Засгийн газрын зөвлөхийн
үүрэг гүйцэтгэж, хариуцлага хүлээнэ.

17.  Барилга, хот байгуулалтын салбар нь 2008-2012
онд Зам, тээвэр, барилга, хот байгуулалтын
сайдын эрхлэх асуудалд харьяалагдан үйл
ажиллагаа явуулж байсан.
 Зам, тээвэр, барилга, хот байгуулалтын сайдын
багцад батлагдсан төсөл, арга хэмжээнээс
 2008 онд 33.0 тэрбум,
 2009 онд 9.5 тэрбум
 2010 онд 35.7 тэрбум
 2011 онд 71.9 тэрбум төгрөгийн төсөл, арга
хэмжээг барилга, хот байгуулалтын салбарт
зарцуулахаар батлагдсан байна.

18.  2012 онд 70.0 тэрбум
 2013 онд 186,3 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө
оруулалтын төсөл, арга хэмжээг улсын төсвөөс
санхүүжүүлэхээр Барилга, хот байгуулалтын
сайдын багцад батлуулан хэрэгжүүлж байна.
 2008-2013 оны барилга, хот байгуулалтын салбарт
батлагдсан улсын төсвийн нийт хөрөнгө
оруулалтын 89.8 %-ийг барилга, нийтийн аж
ахуйн салбарт, 5.4 %-ийг газрын харилцаа,
геодези, зураг зүйн салбарт, 4.7 %-ийг хот
байгуулалтын салбарт зарцуулахаар тус тус
батлагдсан байна.

19. Байгуулага 2012оны
Урсгал
зардал(сая)
2013оны
Урсгал
зардал(сая)
Хот байгуулалтын сайдын багцын урсгал
зардал
13,072.5₮ 16,195.2₮
Газрын харилцаа, геодези зураг зүйн
газрын урсгал зардал
233.2₮ 3,750.1₮
Хот байгуулалтын салбарын урсгал зардал 42.0₮ 502.5₮
Орон сууцны сангийн урсгал зардал 1,018.1₮ 900.4₮
Барилга, хот байгуулалтын яамны урсгал
зардал
625.1₮ 4,318.4₮
Барилгын хөгжлийн төвийн урсгал зардал 5,680.1₮
Аймгуудын Газрын харилцаа, барилга, хот
байгуулалтын газарын урсгал зардал
6,657.2₮

20.  “Шинэ бүтээн байгуулалт” дунд хугацааны
зорилтод хөтөлбөрийн хүрээнд Улаанбаатар хот
болон орон нутагт баригдах орон сууцны хотхоны
инженерийн дэд бүтэц, шугам сүлжээний
жагсаалт болон хороолол , Улаанбаатар хотын гэр
хороололд баригдах инженерийн дэд бүтцийн
барилга байгууламж, шугам сүлжээний ажлын
жагсаалтыг баталлаа.

21.  Энэхүү бүтээн байгуулалтын нийт өртөг 415 тэрбум
төгрөг бөгөөд:
 2013 онд 200 тэрбум, 2014 онд 216 тэрбум төгрөгийн
санхүүжилтийг Чингис бондын эх үүсвэрээр хийх
бөгөөд зохих журмын дагуу үе шаттай санхүүжүүлэх
арга хэмжээ авахыг Хөгжлийн банкны ТУЗ-д
зөвшөөрлөө.
 Жагсаалтад Баянголын ам, “Буянт-Ухаа”, “Берлин
Эко”, “Солонго”, “Яармаг”, VII, XIV, МҮОНРТ-ийн
зэрэг орон сууцны хорооллын инженерийн шугам
сүлжээ, Дэнжийн мянга, Гандантэгчинлэн Хүрээ
хийд, Сүхбаатар, Баянзүрх, Чингэлтэй,
Сонгинохайрхан дүүргийн гэр хорооллын
инженерийн шугам сүлжээ барих ажлууд багтаж,
хөрөнгийг тусгасан байна.

22.  1921 онд хэрэгцээндээ тохируулан гар аргаар шохой
хатаах,тоосго цохих гэх мэт жижиг үйлдвэрлэлийг
явуулахаас хэтрэхгүй, барилгын үйлдвэрлэлийн өөр ямар ч
бааз суурь Монголд байсангүй.
 1925 онд Монголын барилгын үүсэл байв.
 1926 -1930 он барилгын байгууллага цогцоороо үүсэн
бий болсон жилүүд байлаа. ЗХУ-ын мэргэжилтнүүд
монгол ажилчдыг сургахын зэрэгцээ 130-аад хүнийг
зөвлөлтөд сургасан байна. Энэ мэт ажлын үр дүнд
үндэсний барилгачид бий болж эхэлжээ

23.  1931-1945 онд барилга улс ардын аж ахуйн салбар
болж хөгжив.
 1946-1965 он барилгын салбарын хувьд их
бүтээн байгуулалтын үе байв.
 1965-1989 он барилгын материал техникийн
бааз суурь бэхжсэн,улс ардын аж ахуйн
тэргүүлэх салбар боллоо.
 1980-1990 оны үе нь
Монголын барилгын байгууллагуудын хөгжлийн
оргил үе байсан бөгөөд жилдээ 5000 м квадрат
хүртэл талбайтай орчин үеийн тохилог орон сууц,
олон үйлдвэр, барилгуудыг ашиглалтад өгсөн байна.

24.  1991-1995 он барилгын салбарын үйл
ажиллагаа үндсэндээ зогсолтод орсон үе
байсан.
 1996 оноос барилгын үйлдвэрлэл сэргэх
хандлагатай болж хувийн хөрөнгө оруулалттай
контор,үйлчилгээний зориулалттай жижиг
барилгуудыг барих болсон юм.

25.  Одоогийн байдлаар өнөө маргаашийг аргацаасан
ирээдүйд тодорхой чиглэлгүй, өмчийн явцуу
байдалд баригдсан хэвээр байвал улс орны эдийн
засагт хувь нэмэр болж чадахгүй юм. Олон
салбартай механикжилт дорой, бүтээл бага,
материал хангамж төвөгтэй ажиллах хүч их барьж
байгаа үйлдвэрийн хоршооллын үйлдвэрийг
төрөлжүүлэн улсын гарт авч хөгжүүлэх явдал
тавигдаж байна.

26. Анхаарал хандуулсанд баярлалаа