Definición e características xerais da violencia de xénero exercida sobre a infancia e a adolescencia

2. Daisy Alcalde Monteagudo
Azucena Arias Correa
Iria Vázquez Silva
Modera: María M. Álvarez Lires

3. Nenas e nenos vítimas de violencia
de xénero
Que é a violencia xénero?
"Toda conduta que atenta contra a dignidade e
integridade física e moral das mulleres polo feito
de selo, como manifestación da discriminación, a
situación de desigualdade e as relacións de poder
dos homes sobre as mulleres"
Lei 13/2007 do 26 de novembro, de Medidas de Prevención e
Protección Integral contra a Violencia de Xénero

4. Esta violencia inclúe maltrato físico e mental,
abandono, tratamento neglixente, desamparo,
explotación, abuso sexual e violación.
Nenas e nenos vítimas de violencia
de xénero

5. “As situacións de violencia sobre a muller afectan
tamén a nenas, nenos e adolescentes que se
atopan dentro da súa contorna familiar, vítimas
directas ou indirectas desta violencia. A Lei
contempla tamén a súa protección, non só para a
tutela dos seus dereitos, senón para garantir de
forma efectiva as medidas de protección
adoptadas respecto da muller”.
Exposición de Motivos (Apartado II), Lei Orgánica 1/2004, do 28 de
decembro,de Medidas de Protección Integral contra a Violencia de
Xénero.
Nenas e nenos vítimas de violencia
de xénero

6. «Para moitas crianzas, permanecer a
salvo consiste en pechar portas, ventás e
evitar os lugares perigosos. Para outras,
no hai escapatoria, porque a ameaza da
violencia está detrás desas portas, oculta
aos ollos das outras persoas».
Gro Harlem Brundtland
(Ex directora da OMS)

7. Tipos de violencia de xénero
exercida sobre a infancia e a
adolescencia

8. Estamos diante dunha realidade
poliédrica

9. Fálase de violencia…
• INDIRECTA
• Ser testemuñas
da violencia de
xénero exercida
contra mulleres
da súa familia
• DIRECTA
• Violencia
psicolóxica e
física directa
Aínda que nos últimos anos se di que a violencia de xénero neste
caso sempre é directa porque ambas teñen consecuencias
importantes nas nenas e nos nenos

10. A exposición á violencia de xénero
por parte das nenas e dos nenos
pode ser:
PERINATAL
DE
INTERVENCIÓN
VITIMIZACIÓN PARTICIPACIÓN
TESTEMUÑA
PRESENCIAL
ESCOITA
OBSERVACIÓN
DE
CONSECUENCIAS
EXPERIMENTAR
CONSECUENCIAS
ESCOITAR SOBRE
O ACONTECIDO
IGNORAR O
ACONTECIDO
PERINATAL POSTNATAL

11. Fálase de violencia persoal…
•ASASINATO
•AGRESIÓN
FÍSICA
•ABUSO SEXUAL
•VIOLACIÓN
•AMEAZAS
•GRITOS
•INSULTOS
VISIBLE
OU
ABERTA

12. • Desvalorización
• Desprezo
• Chantaxe emocional
• Culpabilización
• Ignorar secuelas da
violencia sufrida
polas nais
INVISIBLE
OU
SILENCIOSA
Pero tamén é violencia persoal a…

13. • Falla de coidados,
neglixencia,
abandono, rotura de
rutinas.
• Neglixencia
emocional: negar
contacto afectivo
• Cambios de
residencia
• Revitimización
INVISIBLE
OU
SILENCIOSA
Pero tamén é violencia persoal a…

14. Pero tamén é violencia invisible a…
CULTURAL MEDIOS DE COMUNICACIÓN E O TRATAMENTO DO TEMA:
NENAS E NENOS COMO PERSONAXES SECUNDARIOS OU
CAMUFLADOS, PERSPECTIVA MORBOSA
AS NENAS E OS NENOS ESTÁN MELLOR COA FAMILIA
AS NENAS E OS NENOS NON SE ESCOITAN PORQUE A SÚA OPINIÓN NON É FUNDAMENTADA.
FALTA DE RESPECTO Á SÚA PALABRA E OPINIÓN. AS NENAS E OS NENOS INVENTAN HISTORIAS,
AS NENAS E OS NENOS SON INFLUENCIABLES
IDEA SOCIAL DE QUE O QUE OCORRE EN FAMILIA, QUEDA EN FAMILIA: DEFENSA EXTREMA DA
PRIVACIDADE FAMILIAR
VALORES E ACTITUDES NEGATIVAS CARA Á INFANCIA
MITOS E CRENZAS: O MALTRATO INFANIL É POUCO FRECUENTE; OS MALTRATADORES NON
SON MALOS PAIS,
O MALTRATO ´SÓ SE DÁ ENTRE BAIXAS SOCIAIS BAIXAS, INMIGRANTES, XENTE CON POUCOS
ESTUDOS
SO UNHA PERSOA PERTURBADA MALTRATA A FILLAS E FILLOS
ÁS NENAS E AOS NENOS PÁSASELLES TODO PRONTO, O SUFRIMENTO INFANTIL DURA POUCO

15. Fálase de violencia invisible…
INSTITUCIONAL
INEXISTENCIA DE DATOS E ESTUDOS
VIOLENCIA A TRAVÉS DE NORMAS, PROTOCOLOS FARRAGOSOS
PRÁCTICAS INSTITUCIONAIS POUCO ÁXILES OU DESCOORDINADAS:
CAMBIOS DE ESTRATEXIA, IMPROVISACIÓN,
FALTA DE INFORMACIÓN/FORMACIÓN
CARENCIA DE LEXISLACIÓN E PLANS DE ACTUACIÓN. REVITIMIZACIÓN
INADECUADAS OU INSUFICIENTES ACTUACIÓNS : AMOSAR
INCREDULIDADE, NON ATENDER A DEMANDA DE AXUDA, NON PROCURAR
O APOIO NECESARIO, FALTA DE RECURSOS PERSOAIS- ECONÓMICOS-…,
AUSENCIA DE POLÍTICAS DE PROTECCIÓN, DESCOIDOS, PRIVACIÓNS
NON SE GARANTE A ATENCIÓN
SANITARIA, EDUCATIVA, SOCIAL,
XURÍDICA,…

16. Barreiras na atención…

17. - Lexislación: 1/2004.
- Escaseza de dispositivos
especializados
- Falla de persoal para apoio e
recuperación.
- Falla de formación especializada en
violencia de xénero e menores nas
institucións.
- Revitimización das mulleres e das
crianzas.
Barreiras na atención…

18. Servizos sociais e sanitarios
- Servizos Sociais e sanitarios: non fan
valoración inicial de todas as crianzas.
- Carencias no seguimento dos casos. Falla de
persoal e coordinación entre os servizos
sociais: dobre vitimización.
- Atención psicolóxica a mulleres vítimas e a
crianzas (120 psicólogos/as): 10 sesións
COPG. Debería atenderse a todas as
crianzas?

19. Entidades sociais
- Fundacións privadas: Programa terapéutico
coas crianzas.
- Punto de encontro familiar: Escaseza de
formación especializada en violencia de
xénero e menores.
- Reforzar programas de atención psicosocial
para crianzas de xeito coordinado.

20. - Diferenza abuso e agresión: p.ex. s. terceira
da Audiencia de Cantabria en marzo de 2017:
- Testemuño das crianzas: Negación do dereito
a ser escoitadas. Save the children, o 85%
das agresións sexuais non son denunciadas.
- Réxime de visitas dos pais agresores e
suspensións das gardas e custodias.
Protección crianzas. [Filme: Custodia
compartida].
Ámbito xudicial

21. - Mellorar a valoración do IMELGA: Bolsas de
traballo titulación de Psicol. e Traballadoras
Sociais, Medicina forense, interinidades:
titulación.
- Tempos de espera nos xuízos rápidos:
importancia da conciliación. Dobre
vitimización.
- Oficinas atención á vítima: Estendeuse ás 7
localidades, listado actual no que non se
require formación especializada.
Ámbito xudicial

22. - Formación especializada en violencia de
xénero e infancia e adolescencia: para todos
os dispositivos que poidan ter contacto con
estes casos (p.ex. policía). Formación
obrigatoria e continuada.
- Valoración inicial de todas as crianzas
- Servizo atención interdisciplinar atención ás
crianzas desde unha perspectiva de xénero.
- Revisión lexislativa.
Conclusións