Tong hop kien thuc hoa học 8+9

Chuyªn ®Ò båi dìng ho¸ häc
häc sinh líp 8-9
n¨m häc 2008-2009
Chøc n¨ng c¬ b¶n :
- HÖ thèng hãa kiÕn thøc, gióp häc sinh nhí nhanh, nhí s©u.
- So s¸nh, tæng hîp, kh¸i qu¸t ho¸ çc kh¸i niÖm.
- §a ra díi d¹ng çc c«ng thøc, s¬ ®å dÔ hiÓu, kÝch thÝch
tÝnh tß mß, tù t×m hiÓu cña häc sinh.
- Toµn bé çc d¹ng bµi tËp theo ch¬ng tr×nh cña Bé Gio¸ dôc
- §µo t¹o

-
Ngoµi ra cã thÓ chia axit thµnh axit m¹nh vµ axit yÕu
Axit m¹nh Axit trung b×nh Axit yÕu Axit rÊt yÕu
HîpchÊtv«c¬
Oxit (AxOy)
Axit (HnB)
Baz¬- M(OH)n
Muèi (MxBy)
Oxit axit: CO2, SO2, SO3, NO2, N2O5, SiO2,
P2O5
Oxit baz¬: Li2O, Na2O, K2O, CaO, BaO,
CuO,Fe2O3
Oxit trung tÝnh: CO, NO…
Oxit lìng tÝnh: ZnO, Al2O3, Cr2O3
Axit kh«ng cã oxi (Hidraxit): HCl, HBr, H2S, HF
Axit cã oxi (Oxaxit): HNO3, H2SO4, H3PO4 ….
Baz¬ tan (KiÒm): NaOH, KOH, Ca(OH)2,
Ba(OH)2
Baz¬ kh«ng tan: Mg(OH)2, Cu(OH)2, Fe(OH)3
…
Muèi axit: NaHSO4, NaHCO3, Ca(HCO3)2 …
Muèi trung hoµ: NaCl, KNO3, CaCO3 …
PH©n lo¹i HCVC
HNO3
H2SO4
HCl
H3PO4
H2SO3
CH3COOH H2CO3
H2S

oxitoxit axitaxit baz¬baz¬ muèimuèi
§Þnh§Þnh
nghÜanghÜa
Lµ hîp chÊt cña oxi víi 1
nguyªn tè kh¸c
Lµ hîp chÊt mµ ph©n tö
gåm 1 hay nhiÒu nguyªn
tö H liªn kÕt víi gèc axit
gåm 1 nguyªn tö kim lo¹i
liªn kÕt víi 1 hay nhiÒu
nhãm OH
gåm kim lo¹i liªn kÕt víi
gèc axit.
CTHHCTHH
Gäi nguyªn tè trong oxit
lµ A ho¸ trÞ n. CTHH lµ:
- A2On nÕu n lÎ
- AOn/2 nÕu n ch½n
Gäi gèc axit lµ B cã ho¸
trÞ n.
CTHH lµ: HnB
Gäi kim lo¹i lµ M cã ho¸
trÞ n
CTHH lµ: M(OH)n
Gäi kim lo¹i lµ M, gèc
axit lµ B
CTHH lµ: MxBy
Tªn gäiTªn gäi
Tªn oxit = Tªn nguyªn tè +
oxit
Lu ý: KÌm theo ho¸ trÞ
cña kim lo¹i khi kim lo¹i cã
nhiÒu ho¸ trÞ.
Khi phi kim cã nhiÒu ho¸
trÞ th× kÌm tiÕp ®Çu
ng÷.
- Axit kh«ng cã oxi: Axit +
tªn phi kim + hidric
- Axit cã Ýt oxi: Axit + tªn
phi kim + ¬ (r¬)
- Axit cã nhiÒu oxi: Axit +
tªn phi kim + ic (ric)
Tªn baz¬ = Tªn kim lo¹i
+ hidroxit
cña kim lo¹i khi kim lo¹i
cã nhiÒu ho¸ trÞ.
Tªn muèi = tªn kim lo¹i +
tªn gèc axit
cña kim lo¹i khi kim lo¹i
cã nhiÒu ho¸ trÞ.
TCHHTCHH
1. T¸c dông víi níc
- Oxit axit t¸c dông víi níc
t¹o thµnh dd Axit
- Oxit baz¬ t¸c dông víi n-
íc t¹o thµnh dd Baz¬
2. Oxax + dd Baz¬ t¹o
thµnh muèi vµ níc
3. Oxbz + dd Axit t¹o
thµnh muèi vµ níc
4. Oxax + Oxbz t¹o thµnh
muèi
1. Lµm quú tÝm → ®á
hång
2. T¸c dông víi Baz¬ →
Muèi vµ níc
3. T¸c dông víi oxit baz¬
→ muèi vµ níc
4. T¸c dông víi kim lo¹i →
muèi vµ Hidro
5. T¸c dông víi muèi →
muèi míi vµ axit míi
1. T¸c dông víi axit →
muèi vµ níc
2. dd KiÒm lµm ®æi
mµu chÊt chØ thÞ
- Lµm quú tÝm → xanh
- Lµm dd phenolphtalein
kh«ng mµu → hång
3. dd KiÒm t¸c dông víi
oxax → muèi vµ níc
4. dd KiÒm + dd muèi
→ Muèi + Baz¬
5. Baz¬ kh«ng tan bÞ
nhiÖt ph©n → oxit + níc
1. T¸c dông víi axit →
muèi míi + axit míi
2. dd muèi + dd KiÒm
→ muèi míi + baz¬ míi
3. dd muèi + Kim lo¹i →
Muèi míi + kim lo¹i míi
4. dd muèi + dd muèi →
2 muèi míi
5. Mét sè muèi bÞ nhiÖt
ph©n

Lu ý - Oxit lìng tÝnh cã thÓ t¸c
dông víi c¶ dd axit vµ dd
kiÒm
- HNO3, H2SO4 ®Æc cã
c¸c tÝnh chÊt riªng
- Baz¬ lìng tÝnh cã thÓ
t¸c dông víi c¶ dd axit vµ
dd kiÒm
- Muèi axit cã thÓ ph¶n
øng nh 1 axit

TÝnh chÊt ho¸ häc cña çc hîp chÊt v« c¬
+ dd Muèi
+ axit
+ dd baz¬
+ kim lo¹i
t0
+ dd muèi
t0
+ axit+ Oxax
+ Oxit Baz¬
+ Baz¬
+ dd Muèi
+ KL+ Níc+ Níc
Oxitaxit
Oxitbaz¬
Muèi
+ níc
axit KiÒm
Muèi
+ dd Axit+ dd Baz¬
Axit
Muèi + H2O
QuútÝm→®á
Muèi + h2 Muèi + Axit
Muèi
Baz¬
KiÒm k.tan
QuútÝm→xanh
Phenolphaleink.mµu→hång
Muèi + h2O
oxit +
h2O
Muèi+axit
Muèi + baz¬
Muèi + muèi
Muèi + kim lo¹i
Çc
s¶n phÈm kh¸c
nhau
Tchh cña oxit Tchh cña Axit
Tchh cña muèiTchh cña baz¬
Lu ý: Thêng chØ gÆp 5 oxit baz¬ tan ®îc trong níc lµ Li2O, Na2O, K2O, CaO, BaO.
§©y còng lµ çc oxit baz¬ cã thÓ t¸c dông víi oxit axit.
§èi víi baz¬, cã çc tÝnh chÊt chung cho c¶ 2 lo¹i nhng cã nh÷ng tÝnh
chÊt chØ cña KiÒm hoÆc baz¬ kh«ng tan
Mét sè lo¹i hîp chÊt cã çc tÝnh chÊt ho¸ häc riªng, trong nµy kh«ng
®Ò cËp tíi, cã thÓ xem phÇn ®äc thªm hoÆc çc bµi giíi thiÖu riªng trong sgk.
Muèi +
baz¬

Mèi quan hÖ gi÷a çc lo¹i hîp chÊt v« c¬Mèi quan hÖ gi÷a çc lo¹i hîp chÊt v« c¬
Çc phÇc ph¬ng tr×nh ho¸ häc minh ho¹ th¬ng tr×nh ho¸ häc minh ho¹ thêng gÆpêng gÆp
4Al + 3O2 → 2Al2O3
CuO + H2
0
t
→ Cu + H2O
Fe2O3 + 3CO
0
t
→ 2Fe + 3CO2
S + O2 → SO2
CaO + H2O → Ca(OH)2
Cu(OH)2
0
t
→ CuO + H2O
CaO + 2HCl → CaCl2 + H2O
CaO + CO2 → CaCO3
Na2CO3 + Ca(OH)2 → CaCO3↓ + 2NaOH
NaOH + HCl → NaCl + H2O
2NaOH + CO2 → Na2CO3 + H2O
BaCl2 + Na2SO4 → BaSO4↓ + 2NaCl
SO3 + H2O → H2SO4
P2O5 + 3H2O → 2H3PO4
P2O5 + 6NaOH → 2Na3PO4 + 3H2O
N2O5 + Na2O → 2NaNO3
BaCl2 + H2SO4 → BaSO4↓ + 2HCl
2HCl + Fe → FeCl2 + H2
2HCl + Ba(OH)2 → BaCl2 + 2H2O
6HCl + Fe2O3 → 2FeCl3 + 3H2O
Ph©n
huû
+ H2O
+ dd KiÒm
+ Oxbz
+ Baz¬ + Axit
+ Kim lo¹i
+ dd KiÒm
+ Axit
+ Oxax
+ dd Muèi
t0
+ H2O
+ Axit
+ Oxi+ H2, CO+ Oxi
Muèi + h2O
Oxit axitOxit baz¬
Baz¬
KiÒm k.tan
+ Oxax
Kim lo¹i Phi kim
+ Oxbz
+ dd Muèi Axit
M¹nh yÕu
Lu ý:
- Mét sè oxit kim lo¹i nh Al2O3,
MgO, BaO, CaO, Na2O, K2O …
kh«ng bÞ H2, CO khö.
- Çc oxit kim lo¹i khi ë tr¹ng th¸i
ho¸ trÞ cao lµ oxit axit nh: CrO3,
Mn2O7,…
- Çc ph¶n øng ho¸ häc x¶y ra ph¶i
tu©n theo çc ®iÒu kiÖn cña
tõng ph¶n øng.
- Khi oxit axit t¸c dông víi dd KiÒm
th× tuú theo tØ lÖ sè mol sÏ t¹o
ra muèi axit hay muèi trung hoµ.
VD:
NaOH + CO2 → NaHCO3
2NaOH + CO2 → Na2CO3 + H2O
- Khi t¸c dông víi H2SO4 ®Æc,
kim lo¹i sÏ thÓ hiÖn ho¸ trÞ cao
nhÊt, kh«ng gi¶i phãng Hidro
VD:
Cu + 2H2SO4 → CuSO4 + SO2↑ +
H2O

2HCl + CaCO3 → CaCl2 + 2H2O
®iÒu chÕ c¸c hîp chÊt v« c¬®iÒu chÕ c¸c hîp chÊt v« c¬
`
19
20
21
13
14
15
16
17
18
12
6
7
8
9
10
11
1
2
3
5
4Kim lo¹i + oxi
Phi kim + oxi
Hîp chÊt + oxi
oxit
NhiÖt ph©n muèi
NhiÖt ph©n baz¬ kh«ng
tan
Baz¬
Phi kim + hidro
Oxit axit + níc
Axit m¹nh + muèi
KiÒm + dd muèi
Oxit baz¬ + níc
®iÖn ph©n dd muèi
(cã mµng ng¨n)
Axit
1. 3Fe + 2O2
0
t
→ Fe3O4
2. 4P + 5O2
0
t
→ 2P2O5
3. CH4 + O2
0
t
→ CO2 + 2H2O
4. CaCO3
0
t
→ CaO + CO2
5. Cu(OH)2
0
t
→ CuO + H2O
6. Cl2 + H2
askt
→ 2HCl
7. SO3 + H2O → H2SO4
8. BaCl2 + H2SO4 → BaSO4↓
+ 2HCl
9. Ca(OH)2 + Na2CO3 →
CaCO3↓ + 2NaOH
10. CaO + H2O →
Ca(OH)2
11. NaCl + 2H2O dpdd
→
Axit + baz¬
Oxit baz¬ + dd axit
Oxit axit + dd kiÒm
Oxit axit
+ oxit baz¬
Dd muèi + dd muèi
Dd muèi + dd kiÒm
Muèi + dd axit
Muèi
Kim lo¹i + phi kim
Kim lo¹i + dd axit
Kim lo¹i + dd muèi
12. Ba(OH)2 + H2SO4 → BaSO4↓ +
2H2O
13. CuO + 2HCl → CuCl2 + H2O
14. SO2 + 2NaOH →Na2SO3 + H2O
15. CaO + CO2 → CaCO3
16. BaCl2 + Na2SO4 → BaSO4↓ +
2NaCl
17. CuSO4 + 2NaOH → Cu(OH)2 +
Na2SO4
18. CaCO3 + 2HCl → CaCl2 + CO2↑ +

TÝnh chÊt ho¸ häc cña kim lo¹i
D·y ho¹t ®éng ho¸ häc cña kim lo¹i.D·y ho¹t ®éng ho¸ häc cña kim lo¹i.
K, Na, Mg, Al, Zn, Fe, Pb, (H), Cu, Ag, Au
(Khi Nµo May Aã Z¸p S¾t Ph¶i Hái Cóc B¹c Vµng)
ý nghÜa:
K B
a
C
a
Na Mg Al Z
n
F
e
Ni S
n
P
b
H C
u
A
g
H
g
A
u
P
t
+ O2: nhiÖt ®é thêng ë nhiÖt ®é cao Khã ph¶n øng
K B
a
C
a
Na Mg Al Z
n
F
e
Ni S
n
P
b
H C
u
A
g
H
g
A
u
P
t
T¸c dông víi níc Kh«ng t¸c dông víi níc ë nhiÖt ®é thêng
K B
a
C
a
Na Mg Al Z
n
F
e
Ni S
n
P
b
H C
u
A
g
H
g
A
u
P
t
T¸c dông víi c¸c axit th«ng thêng gi¶i phãng Hidro Kh«ng t¸c dông.
K B
a
C
a
Na Mg Al Z
n
F
e
Ni S
n
P
b
H C
u
A
g
H
g
A
u
P
t
Kim lo¹i ®øng tríc ®Èy kim lo¹i ®øng sau ra khái muèi
K B
a
C
a
Na Mg Al Z
n
F
e
Ni S
n
P
b
H C
u
A
g
H
g
A
u
P
t
H2, CO kh«ng khö ®îc oxit khö ®îc oxit c¸c kim lo¹i nµy ë nhiÖt ®é cao
Chó ý:
+ Axit
+ O2
+ Phi kim
+ DD Muèi
Kim
lo¹i
oxit
Muèi
Muèi + H2
Muèi + kl
1. 3Fe + 2O2
0
t
→ Fe3O4
2. 2Fe + 3Cl2
0
t
→ 2FeCl3
3. Fe + 2HCl → FeCl2 +
H2↑
4. Fe + CuSO4 → FeSO4 +
Cu↓

- Çc kim lo¹i ®øng tríc Mg ph¶n øng víi níc ë nhiÖt ®é thêng t¹o thµnh dd
KiÒm vµ gi¶i phãng khÝ Hidro.
- Trõ Au vµ Pt, çc kim lo¹i kh¸c ®Òu cã thÓ t¸c dông víi HNO3 vµ H2SO4 ®Æc
nhng kh«ng gi¶i phãng Hidro.
So s¸nh tÝnh chÊt ho¸ häc cña nh«m vµ s¾tSo s¸nh tÝnh chÊt ho¸ häc cña nh«m vµ s¾t
* Gièng:
- §Òu cã çc tÝnh chÊt chung cña kim lo¹i.
- §Òu kh«ng t¸c dông víi HNO3 vµ H2SO4 ®Æc nguéi
* Kh¸c:
TÝnh chÊt Al (NTK = 27) Fe (NTK = 56)
TÝnh chÊt
vËt lý
- Kim lo¹i mµu tr¾ng, cã ¸nh
kim, nhÑ, dÉn ®iÖn nhiÖt tèt.
- t0
nc = 6600
C
- Lµ kim lo¹i nhÑ, dÔ d¸t máng,
dÎo.
- Kim lo¹i mµu tr¾ng x¸m, cã
¸nh kim, dÉn ®iÖn nhiÖt kÐm
h¬n Nh«m.
- t0
nc = 15390
C
- Lµ kim lo¹i nÆng, dÎo nªn dÔ
rÌn.
T¸c dông víi
phi kim
2Al + 3Cl2
0
t
→ 2AlCl3
2Al + 3S
0
t
→ Al2S3
2Fe + 3Cl2
0
t
→ 2FeCl3
Fe + S
0
t
→ FeS
T¸c dông víi
axit
2Al + 6HCl → 2AlCl3 + 3H2 Fe + 2HCl → FeCl2 + H2
T¸c dông víi
dd muèi
2Al + 3FeSO4 → Al2(SO4)3 +
3Fe
Fe + 2AgNO3 → Fe(NO3)2 +
2Ag
T¸c dông víi
dd KiÒm
2Al + 2NaOH + H2O
→ 2NaAlO2 + 3H2
Kh«ng ph¶n øng
Hîp chÊt - Al2O3 cã tÝnh lìng tÝnh
Al2O3 + 6HCl → 2AlCl3 + 3H2O
Al2O3+ 2NaOH→2NaAlO2 +
H2O
- Al(OH)3 kÕt tña d¹ng keo, lµ
hîp chÊt lìng tÝnh
- FeO, Fe2O3 vµ Fe3O4 ®Òu lµ
çc oxit baz¬
- Fe(OH)2 mµu tr¾ng xanh
- Fe(OH)3 mµu n©u ®á
KÕt luËn - Nh«m lµ kim lo¹i lìng tÝnh, cã
thÓ t¸c dông víi c¶ dd Axit vµ
dd KiÒm. Trong çc ph¶n øng
ho¸ häc, Nh«m thÓ hiÖn ho¸
trÞ III
- S¾t thÓ hiÖn 2 ho¸ trÞ: II, III
+ T¸c dông víi axit th«ng thêng,
víi phi kim yÕu, víi dd muèi: II
+ T¸c dông víi H2SO4 ®Æc
nãng, dd HNO3, víi phi kim
m¹nh: III
Gang vµ thÐpGang vµ thÐp
Gang ThÐp
§/N - Gang lµ hîp kim cña S¾t víi - ThÐp lµ hîp kim cña S¾t víi

Cacbon vµ 1 sè nguyªn tè kh¸c
nh Mn, Si, S… (%C=2÷5%)
Cacbon vµ 1 sè nguyªn tè kh¸c
(%C<2%)
S¶n xuÊt C + O2
0
t
→ CO2
CO2 + C
0
t
→ 2CO
3CO + Fe2O3
0
t
→ 2Fe + 3CO2
4CO + Fe3O4
0
t
→ 3Fe + 4CO2
CaO + SiO2
0
t
→ CaSiO3
2Fe + O2
0
t
→ 2FeO
FeO + C
0
t
→ Fe + CO
FeO + Mn
0
t
→ Fe + MnO
2FeO + Si
0
t
→ 2Fe + SiO2
TÝnh chÊt Cøng, gißn… Cøng, ®µn håi…
tÝnh chÊt ho¸ häc cña phi kim.tÝnh chÊt ho¸ häc cña phi kim.
+ Oxit KL + O2
Ba d¹ng thï h×nh cña Cacbon
+ NaOH
+ KOH, t0
+ NaOH
+ H2O
+ Kim lo¹i
+ Hidro
+ Hidro
+ O2
+ Kim lo¹i
Phi
Kim
Oxit axit
Muèi clorua
s¶n phÈm khÝ
Clo
HCl
Oxit kim lo¹i hoÆc muèi
HCl + HClO NaCl +
NaClO
Níc Gia-ven
KCl + KClO3
cacbon
Kim c¬ng: Lµ chÊt r¾n
trong suèt, cøng, kh«ng
dÉn ®iÖn…
Lµm ®å trang søc, mòi
khoan, dao c¾t kÝnh…
Than ch×: Lµ chÊt r¾n,
mÒm, cã kh¶ n¨ng dÉn
®iÖn
Lµm ®iÖn cùc, chÊt b«i
tr¬n, ruét bót ch×…
Cacbon v« ®Þnh h×nh:
Lµ chÊt r¾n, xèp, kh«ng
cã kh¶ n¨ng dÉn ®iÖn,
cã Ýnh hÊp phô.
Lµm nhiªn liÖu, chÕ t¹o
mÆt n¹ phßng ®éc…
CO2Kim lo¹i + CO2
C¸c ph¬ng tr×nh ho¸ häc ®¸ng nhí
1. 2Fe + 3Cl2 → 2FeCl3
2. Fe + S
0
t
→ FeS
3. H2O + Cl2 → HCl + HClO
4. 2NaOH + Cl2 → NaCl + NaClO + H2O
5. 4HCl + MnO2
0
t
→ MnCl2 + Cl2 +
2H2O
6. NaCl + 2H2O
dpdd
mnx
→ 2NaOH + Cl2
+ H2
6. C + 2CuO
0
t
→ 2Cu + CO2
7. 3CO + Fe2O3
0
t
→ 2Fe + 3CO2
8. NaOH + CO2 → NaHCO3
9. 2NaOH + CO2 → Na2CO3 + H2O
Hîp chÊt h÷u c¬
Hidro cacbon DÉn xuÊt cña RH
Hidrocabo
n no
Ankan
CTTQ
CnH2n+2
VD: CH4
(Metan)
Hidrocacbon
kh«ng no
Anken
CTTQ:
CnH2n
VD: C2H4
(Etilen)
Hidrocacbo
n kh«ng no
Ankin
CTTQ:
CnH2n-2
VD: C2H4
(Axetilen)
Hidrocacbo
n th¬m
Aren
CTTQ
CnH2n-6
VD: C6H6
(Benzen)
DÉn xuÊt
chøa
Halogen
VD:
C2H5Cl
C6H5Br
DÉn xuÊt
chøa Oxi
VD:
C2H5OH
CH3COO
H
ChÊt
DÉn xuÊt
chøa
Nit¬
VD:
Protein
Ph©n lo¹i hîp chÊt h÷u c¬

Hîp chÊt Metan Etilen Axetilen Benzen
CTPT.
PTK
CH4 = 16 C2H4 = 28 C2H2 = 26 C6H6 = 78
C«ng
thøc cÊu
t¹o
C
H
H
H
H
Liªn kÕt ®¬n
C
H H
H
C
H
Liªn kÕt ®«i gåm 1 liªn kÕt
bÒn vµ 1 liªn kÕt kÐm bÒn
C HH C
Liªn kÕt ba gåm 1 liªn
kÕt bÒn vµ 2 liªn kÕt
kÐm bÒn
3lk ®«i vµ 3lk ®¬n xen
kÏ trong vßng 6 c¹nh
®Òu
Tr¹ng th¸i KhÝ Láng
TÝnh
chÊt vËt
lý
Kh«ng mµu, kh«ng mïi, Ýt tan trong níc, nhÑ h¬n kh«ng khÝ. Kh«ng mµu, kh«ng tan
trong níc, nhÑ h¬n níc,
hoµ tan nhiÒu chÊt,
®éc
TÝnh
chÊt ho¸
häc
- Gièng
nhau
Cã ph¶n øng ch¸y sinh ra CO2 vµ H2O
CH4 + 2O2 → CO2 + 2H2O
C2H4 + 3O2 → 2CO2 + 2H2O
2C2H2 + 5O2 → 4CO2 + 2H2O
2C6H6 + 15O2 → 12CO2 + 6H2O
- Kh¸c
nhau
ChØ tham gia ph¶n øng
thÕ
CH4 + Cl2
anhsang
→
CH3Cl + HCl
Cã ph¶n øng céng
C2H4 + Br2 → C2H4Br2
C2H4 + H2
0
, ,Ni t P
→ C2H6
C2H4 + H2O → C2H5OH
Cã ph¶n øng céng
Võa cã ph¶n øng thÕ
vµ ph¶n øng céng (khã)
C6H6 + Br2
0
,Fe t
→
C6H5Br + HBr
C6H6 + Cl2
asMT
→
C6H6Cl6
øng
dông
Lµm nhiªn liÖu, nguyªn
liÖu trong ®êi sèng vµ
trong c«ng nghiÖp
Lµm nguyªn liÖu ®iÒu chÕ
nhùa PE, rîu Etylic, Axit
Axetic, kÝch thÝch qu¶
chÝn.
Lµm nhiªn liÖu hµn x×,
th¾p s¸ng, lµ nguyªn
liÖu s¶n xuÊt PVC, cao
su …
Lµm dung m«i, diÒu
chÕ thuèc nhuém, dîc
phÈm, thuèc BVTV…
§iÒu Cã trong khÝ thiªn Sp chÕ ho¸ dÇu má, sinh Cho ®Êt ®Ìn + níc, sp S¶n phÈm chng nhùa

chÕ nhiªn, khÝ ®ång hµnh,
khÝ bïn ao.
ra khi qu¶ chÝn
C2H5OH
0
2 4 ,H SO d t
→
C2H4 + H2O
chÕ ho¸ dÇu má
CaC2 + H2O →
C2H2 + Ca(OH)2
than ®¸.
NhËn
biÕt
Kh«g lµm mÊt mµu dd
Br2
Lµm mÊt mµu Clo ngoµi
as
Lµm mÊt mµu dung dÞch
Brom
Lµm mÊt mµu dung
dÞch Brom nhiÒu h¬n
Etilen
Ko lµm mÊt mµu dd
Brom
Ko tan trong níc
rrîu Etylicîu Etylic Axit AxeticAxit Axetic
C«ng thøc
CTPT: C2H6O
CTCT: CH3 – CH2 – OH
c
h
och
h
h
h
h
CTPT: C2H4O2
CTCT: CH3 – CH2 – COOH
c
h
och
h
ho
TÝnh chÊt vËt
lý
Lµ chÊt láng, kh«ng mµu, dÔ tan vµ tan nhiÒu trong níc.
S«i ë 78,30
C, nhÑ h¬n níc, hoµ tan ®îc nhiÒu
chÊt nh Iot, Benzen…
S«i ë 1180
C, cã vÞ chua (dd Ace 2-5% lµm giÊm
¨n)
TÝnh chÊt ho¸
häc.
- Ph¶n øng víi Na:
2C2H5OH + 2Na → 2C2H5ONa + H2 2CH3COOH + 2Na → 2CH3COONa + H2
- Rîu Etylic t¸c dông víi axit axetic t¹o thµnh este Etyl Axetat
CH3COOH + C2H5OH
0
2 4 ,H SO d t
ˆ ˆ ˆ ˆ ˆ ˆ†‡ ˆ ˆ ˆ ˆ ˆˆ CH3COOC2H5 + H2O
- Ch¸y víi ngän löa mµu xanh, to¶ nhiÒu
nhiÖt
C2H6O + 3O2 → 2CO2 + 3H2O
- BÞ OXH trong kk cã men xóc t¸c
C2H5OH + O2 →mengiam
CH3COOH + H2O
- Mang ®ñ tÝnh chÊt cña axit: Lµm ®á quú tÝm,
t¸c dông víi kim lo¹i tríc H, víi baz¬, oxit baz¬, dd
muèi
2CH3COOH + Mg → (CH3COO)2Mg + H2
CH3COOH + NaOH → CH3COONa + H2O
øng dông
Dïng lµm nhiªn liÖu, dung m«i pha s¬n, chÕ rîu
bia, dîc phÈm, ®iÒu chÕ axit axetic vµ cao
su…
Dïng ®Ó pha giÊm ¨n, s¶n xuÊt chÊt dÎo, thuèc
nhuém, dîc phÈm, t¬…

§iÒu chÕ
B»ng ph¬ng ph¸p lªn men tinh bét hoÆc ®êng
C6H12O6 −
→0
30 32
Men
C 2C2H5OH + 2CO2
HoÆc cho Etilen hîp níc
C2H4 + H2O →ddaxit
C2H5OH
- Lªn men dd rîu nh¹t
C2H5OH + O2 →mengiam
CH3COOH + H2O
- Trong PTN:
2CH3COONa + H2SO4 → 2CH3COOH +
Na2SO4

glucoz¬glucoz¬ saccaroz¬saccaroz¬ tinh bét vµ xenluloz¬tinh bét vµ xenluloz¬
C«ng
thøc
ph©n tö
C6H12O6 C12H22O11 (C6H10O5)n Tinh bét: n ≈ 1200 –
6000
Xenluloz¬: n ≈ 10000 –
14000
Tr¹ng th¸i
TÝnh
chÊt vËt
lý
ChÊt kÕt tinh, kh«ng mµu, vÞ
ngät, dÔ tan trong níc
ChÊt kÕt tinh, kh«ng mµu, vÞ
ngät s¾c, dÔ tan trong níc, tan
nhiÒu trong níc nãng
Lµ chÊt r¾n tr¾ng. Tinh bét tan ®îc
trong níc nãng → hå tinh bét. Xenluloz¬
kh«ng tan trong níc kÓ c¶ ®un nãng
TÝnh
chÊt ho¸
häc quan
träng
Ph¶n øng tr¸ng g¬ng
C6H12O6 + Ag2O →
C6H12O7 + 2Ag
Thuû ph©n khi ®un nãng trong
dd axit lo·ng
C12H22O11 + H2O →, o
ddaxit t
C6H12O6 + C6H12O6
glucoz¬ fructoz¬
Thuû ph©n khi ®un nãng trong dd axit
lo·ng
(C6H10O5)n + nH2O →, o
ddaxit t
nC6H12O6
Hå tinh bét lµm dd Iot chuyÓn mµu
xanh
øng
dông
Thøc ¨n, dîc phÈm Thøc ¨n, lµm b¸nh kÑo … Pha
chÕ dîc phÈm
Tinh bét lµ thøc ¨n cho ngêi vµ ®éng
vËt, lµ nguyªn liÖu ®Ó s¶n xuÊt ®êng
Glucoz¬, rîu Etylic. Xenluloz¬ dïng ®Ó
s¶n xuÊt giÊy, v¶i, ®å gç vµ vËt liÖu
x©y dùng.
§iÒu
chÕ
Cã trong qu¶ chÝn (nho), h¹t
n¶y mÇm; ®iÒu chÕ tõ tinh
bét.
Cã trong mÝa, cñ c¶i ®êng Tinh bét cã nhiÒu trong cñ, qu¶, h¹t.
Xenluloz¬ cã trong vá ®ay, gai, sîi
b«ng, gç
NhËn
biÕt
Ph¶n øng tr¸ng g¬ng Cã ph¶n øng tr¸ng g¬ng khi
®un nãng trong dd axit
NhËn ra tinh bét b»ng dd Iot: cã mµu
xanh ®Æc trng

Chuyªn ®Ò 1:Chuyªn ®Ò 1:
Nguyªn tö- Nguyªn tè ho¸ häcNguyªn tö- Nguyªn tè ho¸ häc
I. KiÕn thøc c¬ b¶n
1/ NT lµ h¹t v« cïng nhá ,trung hoµ vÒ ®iÖn vµ tõ ®ã t¹o mäi chÊt .NT
gåm h¹t nh©n mang ®iÖn tÝch + vµ vá t¹o bëi electron (e) mang ®iÖn
tÝch -
2/ H¹t nh©n t¹o bëi pr«ton (p) mang ®iÖn tÝch (+) vµ n¬tron (n) ko
mang ®iªn .Nh÷ng NT cïng lo¹i cã cïng sè p trong h¹t nh©n .Khèi lîng HN
=khèi lîng NT
3/BiÕt trong NT sè p = sè e .E lu«n chuyÓn ®éng vµ s¾p xÕp thµnh
tõng líp.Nhê e mµ NT cã kh¶ n¨ng liªn kÕt ®îcvíi nhau
1/ Nguyªn tè ho¸ häc lµ nh÷ng nguyªn tö cïng lo¹i,cã cïng sè p trong h¹t
nh©n .
Vëy : sè P lµ sè ®Æc trng cho mét nguyªn tè ho¸ häc .
4/ Çch biÓu diÔn nguyªn tè:Mçi nguyªn tè ®îc biÔu diÔn b»ng mét hay
hai ch÷ çi ,ch÷ çi ®Çu ®îc viÕt d¹ng hoa ,ch÷ çi hai nÕu cã viÕt th-
êng ..Mçi kÝ hiÖu cßn chØ mét nguyªn tö cña nguyªn tè ®ã.
Vd:KÝ hiÖu Na biÓu diÔn {nguyªn tè natri ,mét nguyªn tö natri }
5/Mét ®¬n vÞ cacbon ( ®vC) = 1/12khèi lg cña mét nguªn tö C
mC=19,9206.10-27
kg
1®vC =19,9206.10-27
kg/12 = 1,66005.10-27
kg.
6/Nguyªn tö khèi lµ khèi lîng cña1 nguyªn tö tÝnh b»ng ®¬n vÞ C .
II. Bµi TËp
Bµi 1: Tæng sè h¹t p ,e ,n trong nguyªn tö lµ 28 ,trong ®ã sè h¹t ko mang
®iÖn chiÕm xÊp xØ 35% .TÝnh sè h¹t mçi loaÞ .VÏ s¬ ®å cÊu t¹o
nguyªn tö .
Bµi 2 :nguyªn tö s¾t gåm 26 p,30 n ,26 e ,
a) TÝnh khèi lîng e cã trong 1 kg s¾t '
b) TÝnh khèi lîng s¾t chøa 1kg e .
Bµi 3:Nguyªn tö oxi cã 8 p trong h¹t nh©n.Cho biÕt thµnh phÇn h¹t nh©n
cña 3 nguyªn tö X,Y ,Z theo b¶ng sau:
Nguyªn tö H¹t nh©n
X 8p , 8 n
Y 8p ,9n
Z 8p , 10 n
Nh÷ng nguyªn tö nµy thuéc cïng mét nguyªn tè nµo ? v× sao ?
Bµi 4: a)Nguyªn tö X nÆng gÊp hai lÇn nguyªn tö oxi .
b)nguyªn tö Y nhÑ h¬n nguyªn tö magie 0,5 lÇn .
c) nguyªn tö Z nÆng h¬n nguyªn tö natri lµ 17 ®vc .

H·y tÝnh nguyªn tö khèi cña X,Y ,Z .tªn nguyªn tè ,kÝ hiÖu ho¸ häc cña
nguyªn tè®ã ?
Bµi 5 : Mét hîp chÊt cã PTK b»ng 62 .Trong ph©n tö oxi chiÕm 25,8% theo
khèi lîng , cßn l¹i lµ nguªn tè natri .H·y cho biÕt sè nguyªn tö cña mçi nguûªn
tè cã trong ph©n tö hîp chÊt .
Bµi 6
Nguyªn tö X cã tæng c¸c h¹t lµ 52 trong ®ã sè h¹t mang ®iÖn nhiÒu h¬n sè
h¹t kh«ng mang ®iÖn lµ 16 bh¹t.
a)H·y x¸c ®Þnh sè p, sè n vµ sè e trong nguyªn tö X.
b) VÏ s¬ ®å nguyªn tö X.
c) H·y viÕt tªn, kÝ hiÖu ho¸ häc vµ nguyªn tö khèi cña nguyªn tè X.
Bµi 7.
Nguyªn tö M cã sè n nhiÒu h¬n sè p lµ 1 vµ sè h¹t mang ®iÖn nhiªu h¬n sè
h¹t kh«ng mang ®iÖn lµ 10.H·y x¸c ®Þnh M lµ nguyªn tè nµo?
Bµi 8.Trong ph¶n øng ho¸ häc cho biÕt:
a) H¹t vi m« nµo ®îc b¶o toµn, h¹t nµo cã thÓ bÞ chia nhá ra?
b) Nguyªn tö cã bÞ chia nhá kh«ng?
c)V× sao cã sù biÕn ®æi ph©n tö nµy thµnh ph©n tö kh¸c? V× sao cã
sù biÕn ®æi chÊt nµy thµnh chÊt kh¸c trong ph¶n øng hãa häc?
Chuyªn ®Ò 2Chuyªn ®Ò 2
ChÊt vµ sù biÕn ®æi chÊtChÊt vµ sù biÕn ®æi chÊt
A/KiÕn thøc cÇn nhí
1/.HiÖn tîng vËt lÝ lµ sù biÐn ®æi h×nh d¹ng hay tr¹ng th¸i cña
chÊt.
2/.HiÖn tîng ho¸ häc: lµ sù biÕn ®æi chÊt nµy thµnh chÊt kh¸c.
3/ §¬n chÊt: lµ nh÷ng chÊt ®îc t¹o nªn tõ mét nguyªn tè ho¸ häc tõ mét
nguyªn tè hh cã thÓ t¹o nhiÒu ®¬n chÊt kh¸c nhau
4/Hîp chÊt : lµ nh÷ng chÊt ®îc t¹o nªn tõ hai nguyªn tè ho¸ häc trë
lªn.
5/Ph©n tö:lµ h¹t gåm 1sè nguyªn tö liªn kÕt víi nhau vµ thÓ hiÖn
®Çy ®ñ tÝnh chÊt ho¸ häc cña chÊt .
6/Ph©n tö khèi :- Lµ khèi lîng cña nguyªn tö tÝnh b»ng ®¬n vÞ
cacbon
- PTK b»ng tæng c¸c nguyªn tö khèi cã trong ph©n tö.
7/Tr¹ng th¸i cña chÊt:Tuú ®iÒu kiÖn mét chÊt cã thÓ tån t¹i ¬trangj th¸i
láng ,r¾n h¬i
B/ Bµi tËp
Bµi 1:Khi ®un nãng , ®êng bÞ ph©n huû biÕn ®æi thµnh than vµ n-
íc.Nh vËy ,ph©n tö ®uêng do nguyªn tè nµo t¹o nªn ?§êng lµ ®¬n chÊt
hay hîp chÊt .
Bµi 2:a) Khi ®¸nh diªm cã löa b¾t ch¸y, hiÖn tîng ®ã lµ hiÖn tîng g×?

b) Trong çc hiÖn tîng sau ®©y, hiÖn tîng nµo lµ hiÖn tîng hãa häc:
trøng bÞ thèi; mùc hßa tan vµo níc; tÈy mµu v¶i xanh thµnh tr¾ng.
Bµi 3:Em h·y cho biÕt nh÷ng ph¬ng ph¸p vËt lý th«ng dông dïng ®Ó t¸ch çc
chÊt ra khái mét hçn hîp. Em h·y cho biÕt hçn hîp gåm nh÷ng chÊt nµo th×
¸p dông ®îc çc ph¬ng ph¸p ®ã. Cho vÝ dô minh häa.
Bµi 4:Ph©n tö cña mét chÊt A gåm hai nguyªn tö, nguyªn tè X liªn kÕt víi mét
nguyªn tö oxi vµ nÆng h¬n ph©n tö hi®ro 31 lÇn.
a) A lµ ®¬n chÊt hay hîp chÊt
b) TÝnh ph©n tö khèi cña A
c) TÝnh nguyªn tö khèi cña X. Cho biÕt tªn vµ ký hiÖu cña nguyªn tè.
Chuyªn ®Ò 3huyªn ®Ò 3
HiÖu xuÊt ph¶n øng (H%)HiÖu xuÊt ph¶n øng (H%)
A. Lý thuyÕt
Çch 1: Dùa vµo lîng chÊt thiÕu tham gia ph¶n øng
H = Lîng thùc tÕ ®· ph¶n øng .100%
Lîng tæng sè ®· lÊy
- Lîng thùc tÕ ®· ph¶n øng ®îc tÝnh qua ph¬ng tr×nh ph¶n øng theo lîng s¶n
phÈm ®· biÕt.
- Lîng thùc tÕ ®· ph¶n øng < lîng tæng sè ®· lÊy.
Lîng thùc tÕ ®· ph¶n øng , lîng tæng sè ®· lÊy cã cïng ®¬n vÞ.
Çch 2: Dùa vµo 1 trong çc chÊt s¶n phÈm
H = Lîng s¶n phÈm thùc tÕ thu ®îc .100%
Lîng s¶n phÈm thu theo lý thuyÕt
- Lîng s¶n phÈm thu theo lý thuyÕt ®îc tÝnh qua ph¬ng tr×nh ph¶n øng theo
lîng chÊt tham gia ph¶n øng víi gi¶ thiÕt H = 100%
- Lîng s¶n phÈm thùc tÕ thu ®îc thêng cho trong ®Ò bµi.
- Lîng s¶n phÈm thùc tÕ thu ®îc < Lîng s¶n phÈm thu theo lý thuyÕt
- Lîng s¶n phÈm thùc tÕ thu ®îc vµ Lîng s¶n phÈm thu theo lý thuyÕt ph¶i cã
cïng ®¬n vÞ ®o.
B. Bµi tËp
Bµi 1: Nung 1 kg ®¸ v«i chøa 80% CaCO3 thu ®îc 112 dm3
CO2 (®ktc) .TÝnh
hiÖu suÊt ph©n huû CaCO3.
Bµi 2:
a) Khi cho khÝ SO3 hîp níc cho ta dung dÞch H2SO4. TÝnh lîng H2SO4 ®iÒu
chÕ ®îc khi cho 40 Kg SO3 hîp níc. BiÕt HiÖu suÊt ph¶n øng lµ 95%.
b) Ngêi ta dïng quÆng boxit ®Ó s¶n xuÊt nh«m theo s¬ ®å ph¶n øng sau:
Al2O3 ®iÖn ph©n nãng ch¶y, xóc t¸c Al + O2
Hµm lîng Al2O3 trong quÆng boxit lµ 40% . §Ó cã ®îc 4 tÊn nh«m nguyªn
chÊt cÇn bao nhiªu tÊn quÆng. BiÕt H cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ 90%
Bµi 3:

Cã thÓ ®iÒuchÕ bao nhiªu kg nh«m tõ 1 tÊn quÆng b«xit cã chøa 95%
nh«m oxit, biÕt hiÖu suÊt ph¶n øng lµ 98%.
PT: Al2O3 ®iÖn ph©n nãng ch¶y, xóc t¸c Al + O2
Bµi 4
Ngêi ta dïng 490kg than ®Ó ®èt lß ch¹y m¸y. Sau khi lß nguéi, thÊy cßn 49kg
than cha ch¸y.
a) TÝnh hiÖu suÊt cña sù ch¸y trªn.
b) TÝnh lîng CaCO3 thu ®îc, khi cho toµn bé khÝ CO2 vµo níc v«i trong d.
Bµi 5:Ngêi ta ®iÒu chÕ v«i sèng (CaO) b»ng c¸ch nung ®¸ v«i (CaCO3). Lîng
v«i sèng thu ®îc tõ 1 tÊn ®¸ v«i cã chøa 10% t¹p chÊt lµ 0,45 tÊn. TÝnh hiÖu
suÊt ph¶n øng.
§¸p sè: 89,28%
Bµi 6:Cã thÓ ®iÒu chÕ bao nhiªu kg nh«m tõ 1tÊn quÆng boxit cã chøa
95% nh«m oxit, biÕt hiÖu suÊt ph¶n øng lµ 98%.
§¸p sè: 493 kg
Bµi 7:Khi cho khÝ SO3 t¸c dông víi níc cho ta dung dÞch H2SO4. TÝnh lîng
H2SO4 ®iÒu chÕ ®îc khi cho 40 kg SO3 t¸c dông víi níc. BiÕt hiÖu suÊt ph¶n
øng lµ 95%.
§¸p sè: 46,55 kg
Bµi 8.Ngêi ta ®iÒu chÕ v«i sèng (CaO) b»ng c¸ch nung ®¸ v«i CaCO3. Lîng
v«i sèng thu ®îc tõ 1 tÊn ®¸ v«i cã chøa 10% t¹p chÊt lµ:
A. O,352 tÊn B. 0,478 tÊn C. 0,504 tÊn D. 0,616
tÊn
H·y gi¶i thÝch sù lùa chän? Gi¶ sö hiÖu suÊt nung v«i ®¹t 100%.
T¹p chÊt vµ lT¹p chÊt vµ lîng dïng dîng dïng d trong ph¶n øngtrong ph¶n øng
I: T¹p chÊt
T¹p chÊt lµ chÊt cã lÉn trong nguyªn liÖu ban ®Çu nhng lµ chÊt kh«ng
tham gia ph¶n øng. V× v©þ ph¶i tÝnh ra lîng nguyªn chÊt tríc khi thùc hiÖn
tÝnh to¸n theo ph¬ng tr×nh ph¶n øng.
Bµi 1: Nung 200g ®¸ v«i cã lÉn t¹p chÊt ®îc v«i sèng CaO vµ CO2 .TÝnh khèi
lîng v«i sèng thu ®îc nÕu H = 80%
Bµi 2
§èt ch¸y 6,5 g lu huúnh kh«ng tinh khiÕt trong khÝ oxi d ®îc 4,48l khÝ SO2 ë
®ktc
a) ViÕt PTHH x¶y ra.
b) TÝnh ®é tinh khiÕt cña mÉu lu huúnh trªn?
Ghi chó: §é tinh khiÕt = 100% - % t¹p chÊt
HoÆc ®é tinh khiÕt = khèi lîng chÊt tinh khiÕt.100%

Khèi lîng ko tinh khiÕt
Bµi 3:
Ngêi ta ®iÒu chÕ v«i sèng b»ng çch nung ®¸ v«i( CaCO3) .TÝnh lîng v«i
sèng thu ®îc tõ 1 tÊn ®¸ v«i chøa 10% t¹p chÊt.
Bµi 4: ë 1 n«ng trêng ngêi ta dïng muèi ngËm níc CuSO4.5H2O ®Ó bãn
ruéng. Ngêi ta bãn 25kg muèi trªn 1ha ®Êt >Lîng Cu ®îc ®a vµ ®Êt lµ bao
nhiªu ( víi lîng ph©n bãn trªn). BiÕt r»ng muèi ®ã chøa 5% t¹p chÊt.
( §Sè 6,08 kg)
II. Lîng dïng d trong ph¶n øng
Lîng lÊy d 1 chÊt nh»m thùc hÖn ph¶n øng hoµn toµn 1 chÊt kh¸c. Lîng
nµy kh«ng ®a vµo ph¶n øng nªn khi tÝnh lîng cÇn dïng ph¶i tÝnh tæng lîng
®ñ cho ph¶n øng + lîng lÊy d.
ThÝ dô: TÝnh thÓ tÝch dung dÞch HCl 2M cÇn dïng ®Ó hoµ tan hÕt 10,8g
Al, biÕt ®· dïng d 5% so víi lîng ph¶n øng.
Gi¶i: -
10,8
0,4
27Al
moln = =
2Al + 6HCl  2AlCl3 + 3H2
0,4mol 1,2mol
- 1,2HCl
moln =
Vdd HCl (pø) = 1,2/2 = 0,6 lit
V dd HCl(d) = 0,6.5/100 = 0,03 lit
-----> Vdd HCl ®· dïng = Vpø + Vd = 0,6 + 0,03 = 0,63 lit
Bµi 1. Trong phßng thÝ nghiÖm cÇn ®iÒu chÕ 5,6 lÝt khÝ O2 (®ktc). Hái
ph¶i dïng bao
nhiªu gam KClO3?
BiÕt r»ng khÝ oxi thu ®îc sau ph¶n øng bÞ hao hôt 10%)
LËp c«ng thøc ho¸ häcLËp c«ng thøc ho¸ häc
A: LÝ thuyÕt
D¹ng 1: BiÕt tØ lÖ khèi lîng çc nguyªn tè trong hîp chÊt.
Çch gi¶i: - §Æt c«ng thøc tæng qu¸t: AxBy
- Ta cã tØ lÖ khèi lîng çc nguyªn tè: MA.x : MB..y = mA : mB
- T×m ®îc tØ lÖ :x : y= mA : mB = tØ lÖ çc sè nguyªn d¬ng
MA MB
VD: T×m c«ng thøc ho¸ häc cña hîp chÊt khi ph©n tÝch ®îc kÕt qu¶ sau:
mH/mO = 1/8
Gi¶i: - §Æy c«ng thøc hîp chÊt lµ: HxOy
- Ta cã tØ lÖ: x/16y = 1/8----> x/y = 2/1
VËy c«ng thøc hîp chÊt lµ H2O
D¹ng 2: NÕu ®Ò bµi cho biÕt ph©n tö khèi cña hîp chÊt lµ MAxBy

Çch gi¶i: Gièng trªn thªm bíc: MA.x + MB..y = MAxBy
D¹ng 3: BiÕt thµnh phÇn phÇn tr¨m vÒ khèi lîng çc nguyªn tè vµ Ph©n tö
khèi( M )
. .
% % 100
X YA BA B
x y
A B
MM M= =
- Gi¶i ra ®îc x,y
Bµi 1: hîp chÊt X cã ph©n tö khèi b»ng 62 ®vC. Trong ph©n tö cña hîp chÊt
nguyªn tè oxi chiÕm 25,8% theo khèi lîng, cßn l¹i lµ nguyªn tè Na. Sè nguyªn
tö cña nguyªn tè O vµ Na trong ph©n tö hîp chÊt lµ bao nhiªu ?
D¹ng 4: BiÕt thµnh phÇn phÇn tr¨m vÒ khèi lîng çc nguyªn tè mµ ®Ò bµi
kh«ng cho ph©n tö khèi.
- Ta cã tØ lÖ khèi lîng çc nguyªn tè: MA.x = %A
MB..y %B
- T×m ®îc tØ lÖ :x vµ y lµ çc sè nguyªn d¬ng
Bµi 2: hai nguyªn tö X kÕt hîp víi 1 nguyªn tö oxi t¹o ra ph©n tö oxit . Trong
ph©n tö, nguyªn tè oxi chiÕm 25,8% vÒ khèi lîng .T×m nguyªn tè X (§s: Na)
B/Bµi TËp:
Bµi 1: H·y x¸c ®Þnh c«ng thøc çc hîp chÊt sau:
a) Hîp chÊt A biÕt : thµnh phÇn % vÒ khèi lîng çc nguyªn tè lµ: 40%Cu.
20%S vµ 40% O, trong ph©n tö hîp chÊt cã 1 nguyªn tö S.
b) Hîp chÊt B (hîp chÊt khÝ ) biÕt tØ lÖ vÒ khèi lîng çc nguyªn tè t¹o thµnh:
mC : mH = 6:1, mét lÝt khÝ B (®ktc) nÆng 1,25g.
c) Hîp chÊt C, biÕt tØ lÖ vÒ khèi lîng çc nguyªn tè lµ : mCa : mN : mO =
10:7:24 vµ 0,2 mol hîp chÊt C nÆng 32,8 gam.
d) Hîp chÊt D biÕt: 0,2 mol hîp chÊt D cã chøa 9,2g Na, 2,4g C vµ 9,6g O
Bµi 2:Nung 2,45 gam mét chÊt hãa häc A thÊy tho¸t ra 672 ml khÝ O2 (®ktc).
PhÇn r¾n cßn l¹i chøa 52,35% kali vµ 47,65% clo (vÒ khèi lîng).
T×m c«ng thøc hãa häc cña A.
Bai 3:T×m c«ng thøc ho¸ häc cña çc hîp chÊt sau.
a) Mét chÊt láng dÔ bay h¬i ,thµnh ph©n tö cã 23,8% C .5,9%H ,70,3%Cl
vµ cã PTK b»ng 50,5
b ) Mét hîp chÊt rÊn mµu tr¾ng ,thµnh ph©n tö cã 4o% C .6,7%H .53,3% O
vµ cã PTK b»ng 180
Bµi 4:Muèi ¨n gåm 2 nguyªn tè ho¸ häc lµ Na vµ Cl Trong ®ã Na
chiÕm39,3% theo khèi lîng .H·y t×m c«ng thøc ho¸ häc cña muèi ¨n ,biÕt
ph©n tö khèi cña nã gÊp 29,25 lÇn PT Khu má s¾t ë Tr¹i Cau (Th¸i Nguyªn)
cã mét lo¹i quÆng s¾t. Khi ph©n tÝch mÉu quÆng nµy ngêi ta nhËn thÊy cã
2,8 gam s¾t. Trong mÉu quÆng trªn, khèi lîng Fe2O3 øng víi hµm lîng s¾t nãi
trªn lµ:

A. 6 gam B. 8 gam C. 4 gam D. 3 gam
§¸p sè: C
Bµi 5.X¸c ®Þnh c«ng thøc ph©n tö cña CuxOy, biÕt tØ lÖ khèi lîng gi÷a ®ång
vµ oxi trong oxit lµ 4 : 1. ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng ®iÒu chÕ ®ång vµ ®ång
sunfat tõ CuxOy (çc hãa chÊt kh¸c tù chän).
Bµi 6:Trong phßng thÝ nghiÖm cã çc kim lo¹i kÏm vµ magiª, çc dung dÞch
axit sunfuric lo·ng H2SO4 vµ axit clohi®ric HCl. Muèn ®iÒu chÕ ®îc 1,12 lÝt
khÝ hi®ro (®ktc) ph¶i dïng kim lo¹i nµo, axit nµo ®Ó chØ cÇn mét lîng nhá
nhÊt.
A. Mg vµ H2SO4 B. Mg vµ HCl
C. Zn vµ H2SO4 D. Zn vµ HCl
§¸p sè: B
Bµi 8: a)T×m c«ng thøc cña oxit s¾t trong ®ã cã Fe chiÕm 70% khèi lîng.
b) Khö hoµn toµn 2,4 gam hçn hîp CuO vµ FexOy cïng sè mol nh nhau b»ng
hi®ro ®îc 1,76 gam kim lo¹i. Hoµ tan kim lo¹i ®ã b»ng dung dÞch HCl d thÊy
tho¸t ra 0,488 lÝt H2 (®ktc). X¸c ®Þnh c«ng thøc cña oxit s¾t.
§¸p sè: a) Fe2O3
b) Fe2O3..
TÝnh theo phTÝnh theo ph¬ng tr×nh ho¸ häc¬ng tr×nh ho¸ häc
A.LÝ thuyÕt
1.D¹ng 1:TÝnh khèi lîng (hoÆc thÓ tÝch khÝ, ®ktc) cña chÊt nµy khi ®· biÕt
(hoÆc thÓ tÝch) cña 1 chÊt kh¸c trong ph¬ng tr×nh ph¶n øng.
2. D¹ng 2: Cho biÕt khèi lîng cña 2 chÊt tham gia, t×m khèi lîng chÊt t¹o
thµnh.
3. D¹ng 3: TÝnh theo nhiÒu ph¶n øng
B. Bµi tËp
Bµi 1:Cho 8,4 gam s¾t t¸c dông víi mét lîng dung dÞch HCl võa ®ñ. DÉn
toµn bé lîng khÝ sinh ra qua 16 gam ®ång (II) oxit nãng.
a) TÝnh thÓ tÝch khÝ hi®ro sinh ra (®ktc)
b) TÝnh khèi lîng kim lo¹i ®ång thu ®îc sau ph¶n øng.
Bµi 2:Khi ®èt, than ch¸y theo s¬ ®å sau:
Cacbon + oxi  → khÝ cacbon ®ioxit
a) ViÕt vµ c©n b»ng ph¬ng tr×nh ph¶n øng.

b) Cho biÕt khèi lîng cacbon t¸c dông b»ng 9 kg, khèi lîng oxi t¸c dông b»ng
24 kg. H·y tÝnh khèi lîng khÝ cacbon ®ioxit t¹o thµnh.
c) NÕu khèi lîng cacbon t¸c dông b»ng 6 kg, khèi lîng khÝ cacbonic thu ®îc
b»ng 22 kg, h·y tÝnh khèi lîng oxi ®· ph¶n øng.
§¸p sè: b) 33 kg
c) 16 kg
Bµi 3:Cho 5,1 gam hçn hîp Al vµ Mg vµo dung dÞch H2SO4 lo·ng, d thu ®îc
5,6 lÝt khÝ H2 (®ktc). TÝnh khèi lîng mçi kim lo¹i ban ®Çu. BiÕt ph¶n øng x¶y
ra hoµn toµn.
Ba× 4:Cho 2,8 gam s¾t t¸c dông víi 14,6 gam dung dÞch axit clohi®ric HCl
nguyªn chÊt.
a) ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra.
b) ChÊt nµo cßn d sau ph¶n øng vµ d bao nhiªu gam?
c) TÝnh thÓ tÝch khÝ H2 thu ®îc (®ktc)?
d) NÕu muèn cho ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn th× ph¶i dïng thªm chÊt kia mét
lîng lµ bao nhiªu?
§¸p sè: b) 8, 4 gam; c) 3,36 lÝt; d) 8, 4 gam s¾t.
Bµi 5:Cho hçn hîp CuO vµ Fe2O3 t¸c dông víi H2 ë nhiÖt ®é thÝch hîp. Hái
nÕu thu ®îc 26,4 gam hçn hîp ®ång vµ s¾t, trong ®ã khèi lîng ®ång gÊp 1,2
lÇn khèi lîng s¾t th× cÇn tÊt c¶ bao nhiªu lÝt khÝ hi®ro.
§¸p sè: 12,23 lÝt.
Bµi 6:Cho mét hçn hîp chøa 4,6 gam natri vµ 3,9 gam kali t¸c dông víi níc.
a) ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng.
b) TÝnh thÓ tÝch khÝ hi®ro thu ®îc (®ktc)
c) Dung dÞch sau ph¶n øng lµm qu× tÝm biÕn ®æi mµu nh thÕ nµo?
§¸p sè: b) 3,36 lÝt;
c) mµu xanh
Bµi 7:Cã mét hçn hîp gåm 60% Fe2O3 vµ 40% CuO. Ngêi ta dïng H2 (d) ®Ó
khö 20 gam hçn hîp ®ã.
a) TÝnh khèi lîng s¾t vµ khèi lîng ®ång thu ®îc sau ph¶n øng.
b) TÝnh sè mol H2 ®· tham gia ph¶n øng.
Bµi 8: Trong phßng thÝ nghiÖm cã c¸c kim lo¹i kÏm vµ magiª, c¸c dung dÞch
axit sunfuric lo·ng H2SO4 vµ axit clohi®ric HCl. Muèn ®iÒu chÕ ®îc 1,12 lÝt

khÝ hi®ro (®ktc) ph¶i dïng kim lo¹i nµo, axit nµo ®Ó chØ cÇn mét lîng nhá
nhÊt.
Bµi 9:Cho 60,5 gam hçn hîp gåm hai kim lo¹i kÏm Zn vµ s¾t Fe t¸c dông víi
dung dÞch axit clohi®ric. Thµnh phÇn phÇn tr¨m vÒ khèi lîng cña s¾t chiÕm
46,289% khèi lîng hçn hîp.TÝnh
a) Khèi lîng mçi chÊt trong hçn hîp.
b) ThÓ tÝch khÝ H2 (®ktc) sinh ra khi cho hçn hîp 2 kim lo¹i trªn t¸c dông víi
dung dÞch axit clohi®ric.
c) Khèi lîng çc muèi t¹o thµnh.
§¸p sè: a) 28 gam Fe vµ 32,5 gam kÏm
b) 22,4 lÝt
c) 2FeCl
m = 63,5gam vµ 2ZnCl
m = 68 gam
Chuyªn ®Ò 7 :Chuyªn ®Ò 7 :
Oxi- hi®ro vµ hîp chÊt v« c¬Oxi- hi®ro vµ hîp chÊt v« c¬
Bµi 1:
Cã 4 b×nh ®ùng riªng çc khÝ sau: kh«ng khÝ, khÝ oxi, khÝ hi®ro, khÝ
cacbonic. B»ng çch nµo ®Ó nhËn biÕt çc chÊt khÝ trong mçi b×nh. Gi¶i
thÝch vµ viÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng (nÕu cã).
Bµi 2:ViÕt ph¬ng tr×nh hãa häc biÓu diÔn sù ch¸y trong oxi cña çc ®¬n
chÊt: cacbon, photpho, hi®ro, nh«m, magiª, lu huúnh . H·y gäi tªn çc
s¶n phÈm.
Bµi 3: ViÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng lÇn lît x¶y ra theo s¬ ®å:
C  → )1(
CO2  → )2(
CaCO3  → )3(
CaO  → )4(
Ca(OH)2
§Ó s¶n xuÊt v«i trong lß v«i ngêi ta thêng s¾p xÕp mét líp than, mét líp ®¸
v«i, sau ®ã ®èt lß. Cã nh÷ng ph¶n øng hãa häc nµo x¶y ra trong lß v«i?
Ph¶n øng nµo lµ ph¶n øng to¶ nhiÖt; ph¶n øng nµo lµ ph¶n øng thu nhiÖt;
ph¶n øng nµo lµ ph¶n øng ph©n huû; ph¶n øng nµo lµ ph¶n øng hãa hîp?
Bµi 4: Tõ çc hãa chÊt: Zn, níc, kh«ng khÝ vµ lu huúnh h·y ®iÒu chÕ 3 oxit,
2 axit vµ 2 muèi. ViÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng.
Bµi 5.Cã 4 lä mÊt nh·n ®ùng bèn chÊt bét mµu tr¾ng gåm: Na2O, MgO,
CaO, P2O5.Dïng thuèc thö nµo ®Ó nhËn biÕt çc chÊt trªn?
A. dïng níc vµ dung dÞch axit H2SO4

B. dïng dung dÞch axit H2SO4 vµ phenolphthalein
C. dïng níc vµ giÊy qu× tÝm.
D. kh«ng cã chÊt nµo khö ®îc
Bµi 6. §Ó ®iÒu chÕ khÝ oxi, ngêi ta nung KClO3 . Sau mét thêi gian nung ta
thu
®îc 168,2 gam chÊt r¾n vµ 53,76 lÝt khÝ O2(®ktc).
a) ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra khi nung KClO3.
b) TÝnh khèi lîng KClO3 ban ®Çu ®· ®em nung.
c) TÝnh % khèi lîng mol KClO3 ®· bÞ nhiÖt ph©n.
§¸p sè: b) 245 gam.
c) 80%
Bµi 7. Cã 3 lä ®ùng çc hãa chÊt r¾n, mµu tr¾ng riªng biÖt nhng kh«ng cã
nh·n :
Na2O, MgO, P2O5. H·y dïng çc ph¬ng ph¸p hãa häc ®Ó nhËn biÕt 3
chÊt ë
trªn. ViÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra.
Bµi 8. LÊy cïng mét lîng KClO3 vµ KMnO4 ®Ó ®iÒu chÕ khÝ O2. ChÊt nµo
cho
nhiÒu khÝ oxi h¬n?
a) ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng vµ gi¶i thÝch.
b) NÕu ®iÒu chÕ cïng mét thÓ tÝch khÝ oxi th× dïng chÊt nµo kinh tÕ h¬n?
BiÕt r»ng gi¸ cña KMnO4 lµ 30.000®/kg vµ KClO3 lµ 96.000®/kg.
§¸p sè: 11.760® (KClO3) vµ 14.220 ® (KMnO4)
Bµi 9.H·y lËp çc ph¬ng tr×nh hãa häc theo s¬ ®å ph¶n øng sau:
a) S¾t (III) oxit + nh«m  → nh«m oxit + s¾t
b) Nh«m oxit + cacbon  → nh«m cacbua + khÝ cacbon oxit
c) Hi®ro sunfua + oxi  → khÝ sunfur¬ + níc
d) §ång (II) hi®roxit  → ®ång (II) oxit + níc
e) Natri oxit + cacbon ®ioxit  → Natri cacbonat.
Trong çc ph¶n øng trªn, ph¶n øng nµo lµ ph¶n øng oxi hãa – khö? X¸c
®Þnh chÊt oxi hãa, chÊt khö, sù oxi hãa, sù khö.
Bµi 10. Cã 4 chÊt r¾n ë d¹ng bét lµ Al, Cu, Fe2O3 vµ CuO. NÕu chØ dïng
thuèc thö lµ dung dÞch axit HCl cã thÓ nhËn biÕt ®îc 4 chÊt trªn ®îc kh«ng?
M« t¶ hiÖn tîng vµ viÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng (nÕu cã).

Bµi 11.
a) Cã 3 lä ®ùng riªng rÏ çc chÊt bét mµu tr¾ng: Na2O, MgO, P2O5. H·y nªu
ph¬ng ph¸p hãa häc ®Ó nhËn biÕt 3 chÊt ®ã. ViÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng
x¶y ra.
b) Cã 3 èng nghiÖm ®ùng riªng rÏ 3 chÊt láng trong suèt, kh«ng mµu lµ 3
dung dÞch NaCl, HCl, Na2CO3. Kh«ng dïng thªm mét chÊt nµo kh¸c (kÓ c¶
qu× tÝm), lµm thÕ nµo ®Ó nhËn biÕt ra tõng chÊt.
Bµi 12. Cho 2,8 gam s¾t t¸c dông víi 14,6 gam dung dÞch axit clohi®ric HCl
nguyªn chÊt.
a) ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra.
b) ChÊt nµo cßn d sau ph¶n øng vµ d bao nhiªu gam?
c) TÝnh thÓ tÝch khÝ H2 thu ®îc (®ktc)?
d) NÕu muèn cho ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn th× ph¶i dïng thªm chÊt kia mét
lîng lµ bao nhiªu?
§¸p sè: b) 8, 4 gam; c) 3,36 lÝt; d) 8, 4 gam s¾t.
Bµi 13.Hoµn thµnh ph¬ng tr×nh hãa häc cña nh÷ng ph¶n øng gi÷a çc chÊt
sau:
a) Al + O2  → .....
b) H2 + Fe3O4  → .... + ...
c) P + O2  → .....
d) KClO3  → .... + .....
e) S + O2  → .....
f) PbO + H2  → .... + ....
Bµi 14. Trong phßng thÝ nghiÖm cã çc kim lo¹i kÏm vµ magiª, çc dung dÞch
axit
sunfuric lo·ng H2SO4 vµ axit clohi®ric HCl.
Muèn ®iÒu chÕ ®îc 1,12 lÝt khÝ hi®ro (®ktc) ph¶i dïng kim lo¹i nµo, axit
nµo
®Ó chØ cÇn mét lîng nhá nhÊt.
§¸p sè: B

Bµi 15. a ) H·y nªu ph¬ng ph¸p nhËn biÕt çc khÝ: cacbon ®ioxit, oxi,nit¬ vµ
hi®ro
b) Tr×nh bµy ph¬ng ph¸p hãa häc t¸ch riªng tõng khÝ oxi vµ khÝ cacbonic
ra
khái hçn hîp. ViÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng. Theo em ®Ó thu ®îc
khÝ CO2
cã thÓ cho CaCO3 t¸c dông víi dung dÞch axit HCl ®îc kh«ng? NÕu
kh«ng
th× t¹i sao?
Bµi 16.a) Tõ nh÷ng hãa chÊt cho s½n: KMnO4, Fe, dung dÞch CuSO4, dung
dÞch H2SO4 lo·ng, h·y viÕt çc ph¬ng tr×nh hãa häc ®Ó ®iÒu chÕ çc chÊt
theo s¬ ®å chuyÓn hãa sau:
Cu  → CuO  → Cu
a) Khi ®iÖn ph©n níc thu ®îc 2 thÓ tÝch khÝ H2 vµ 1 thÓ tÝch khÝ
O2(cïng ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é, ¸p suÊt). Tõ kÕt qu¶ nµy em h·y chøng minh
c«ng thøc hãa häc cña níc.
Bµi 17.Cho çc chÊt nh«m., s¾t, oxi, ®ång sunfat, níc, axit clohi®ric. H·y
®iÒu chÕ ®ång (II) oxit, nh«m clorua ( b»ng hai ph¬ng ph¸p) vµ s¾t (II)
clorua. ViÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng.
Bµi 18. Cã 6 lä mÊt nh·n ®ùng çc dung dÞch çc chÊt sau:
HCl; H2SO4; BaCl2; NaCl; NaOH; Ba(OH)2
H·y chän mét thuèc thö ®Ó nhËn biÕt çc dung dÞch trªn,
A. qu× tÝm
B. dung dÞch phenolphthalein
C. dung dÞch AgNO3
D. tÊt c¶ ®Òu sai
chuyªn ®Ò 8chuyªn ®Ò 8
dung dÞchdung dÞch
Lu ý khi lµm bµi tËp:
1. Sù chuyÓn ®æi gi÷a nång ®é phÇn tr¨m vµ nång ®é mol
• C«ng thøc chuyÓn tõ nång ®é % sang nång ®é CM.
d lµ khèi lîng riªng cña dung dÞch
g/ml
M lµ ph©n tö khèi cña chÊt tan1000.
%.
M
dc
CM =

• ChuyÓn tõ nång ®é mol (M) sang nång ®é %.
2. ChuyÓn ®æi gi÷a khèi lîng dung dÞch vµ thÓ tÝch dung dÞch.
• ThÓ tÝch cña chÊt r¾n vµ chÊt láng: D
m
V =
Trong ®ã d lµ khèi lîng riªng: d(g/cm3
) cã m (g) vµ V (cm3
) hay ml.
d(kg/dm3
) cã m (kg) vµ V (dm3
) hay lit.
3. Pha trén dung dÞch
a) Ph¬ng ph¸p ®êng chÐo
Khi pha trén 2 dung dÞch cã cïng lo¹i nång ®é ( CM hay C%), cïng lo¹i
chÊt tan th× cã thÓ dïng ph¬ng ph¸p ®êng chÐo.
• Trén m1 gam dung dÞch cã nång ®é C1% víi m2 gam dung dÞch cã
nång ®é C2% th× thu ®îc dung dÞch míi cã nång ®é C%.
m1 gam dung dÞch C1 C2 - C 
C ⇒ CC
CC
m
m
−
−
=
1
2
2
1
m2 gam dung dÞch C2 C1 - C 
• Trén V1 ml dung dÞch cã nång ®é C1 mol víi V2 ml dung dÞch cã nång
®é C2 mol th× thu ®îc dung dÞch míi cã nång ®é C mol vµ gi¶ sö cã
thÓ tÝch V1+V2 ml:
V1 ml dung dÞch C1 C2 - C 
C ⇒ CC
CC
V
V
−
−
=
1
2
2
1
V2 ml dung dÞch C2 C1 - C 
• S¬ ®å ®êng chÐo cßn cã thÓ ¸p dông trong viÖc tÝnh khèi lîng riªng D
V1 lÝt dung dÞch D1 D2 - D 
d
CM
C M 1000.
%
×
=

D ⇒ DD
DD
V
V
−
−
=
1
2
2
1
V2 lÝt dung dÞch D2 D1 - D 
(Víi gi¶ thiÕt V = V1 + V2 )
b) Dïng ph¬ng tr×nh pha trén: m1C1 + m2C2 = (m1 + m2).C
Trong ®ã: m1 vµ m2 lµ sè gam dung dÞch thø nhÊt vµ dung dÞch
thø hai.
C1 vµ C2 lµ nång ®é % dung dÞch thø nhÊt vµ dung dÞch thø
hai.
C lµ nång ®é dung dÞch míi t¹o thµnh sau khi pha trén
⇒ m1 (C1 -C) = m2 ( C -C2)
C1 > C > C2
Tõ ph¬ng tr×nh trªn ta rót ra: CC
CC
m
m
−
−
=
1
2
2
1
Khi pha trén dung dÞch, cÇn chó ý:
• Cã x¶y ra ph¶n øng gi÷a çc chÊt tan hoÆc gi÷a chÊt tan víi dung m«i?
NÕu cã cÇn ph©n biÖt chÊt ®em hßa tan víi chÊt tan.
VÝ dô: Cho Na2O hay SO3 hßa tan vµo níc, ta cã çc ph¬ng tr×nh sau:
Na2O + H2O  → 2NaOH
SO3 + H2O  → H2SO4
• Khi chÊt tan ph¶n øng víi dung m«i, ph¶i tÝnh nång ®é cña s¶n phÈm
chø kh«ng ph¶i tÝnh nång ®é cña chÊt tan ®ã.
VÝ dô: CÇn thªm bao nhiªu gam SO3 vµo 100 gam dung dÞch H2SO4
10%
®Ó ®îc dung dÞch H2SO4 20%.
Híng dÉn çch gi¶i: Gäi sè x lµ sè mol SO3 cho thªm vµo
Ph¬ng tr×nh: SO3 + H2O  → H2SO4
x mol x mol
42 SOHm t¹o thµnh lµ 98x; 3SOm cho thªm vµo lµ 80x
C% dung dÞch míi: 100
20
10080
9810
=
+
+
x
x
Gi¶i ra ta cã molx
410
50
= ⇒ 3SOm thªm vµo 9,756 gam
Còng cã thÓ gi¶i theo ph¬ng tr×nh pha trén nh ®· nªu ë trªn.

4. TÝnh nång ®é çc chÊt trong trêng hîp çc chÊt tan cã ph¶n øng víi nhau.
a) ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng hãa häc x¶y ra ®Ó biÕt chÊt t¹o thµnh sau
ph¶n
øng.
b) TÝnh sè mol (hoÆc khèi lîng) cña çc chÊt sau ph¶n øng.
c) TÝnh khèi lîng hoÆc thÓ tÝch dung dÞch sau ph¶n øng.
Çch tÝnh khèi lîng sau ph¶n øng:
• NÕu chÊt t¹o thµnh kh«ng cã chÊt bay h¬i hoÆc kÕt tña
m dd sau ph¶n øng = ∑mçc chÊt tham gia
NÕu chÊt t¹o thµnh cã chÊt bay h¬i hay kÕt tña
m dd sau ph¶n øng = ∑mçc chÊt tham gia - m khÝ
m dd sau ph¶n øng = ∑mçc chÊt tham gia - m kÕt tña
hoÆc: m dd sau ph¶n øng = ∑mçc chÊt tham gia - m kÕt tña - mkhÝ
Chó ý: Trêng hîp cã 2 chÊt tham gia ph¶n øng ®Òu cho biÕt sè mol
(hoÆc khèi
lîng) cña 2 chÊt, th× lu ý cã thÓ cã mét chÊt d. Khi ®ã tÝnh sè mol
(hoÆc khèi lîng) chÊt t¹o thµnh ph¶i tÝnh theo lîng chÊt kh«ng d.
d) NÕu ®Çu bµi yªu cÇu tÝnh nång ®é phÇn tr¨m çc chÊt sau ph¶n øng,
nªn tÝnh
khèi lîng chÊt trong ph¶n øng theo sè mol, sau ®ã tõ sè mol qui ra khèi
lîng ®Ó tÝnh nång ®é phÇn tr¨m.
5. Sù chuyÓn tõ ®é tan sang nång ®é phÇn tr¨m vµ ngîc l¹i
• ChuyÓn tõ ®é tan sang nång ®é phÇn tr¨m: Dùa vµo ®Þnh nghÜa ®é
tan, tõ ®ã tÝnh khèi lîng dung dÞch suy ra sè gam chÊt tan trong 100
gam dung dÞch.
• ChuyÓn tõ nång ®é phÇn tr¨m sang ®é tan: Tõ ®Þnh nghÜa nång ®é
phÇn tr¨m, suy ra khèi lîng níc, khèi lîng chÊt tan, tõ ®ã tÝnh 100 gam
níc chøa bao nhiªu gam chÊt tan.
BiÓu thøc liªn hÖ gi÷a ®é tan (S) vµ nång ®é phÇn tr¨m cña chÊt tan
trong dung dÞch b·o hßa:
C% = %100
100
×
+ S
S

6. Bµi to¸n vÒ khèi lîng chÊt kÕt tinh
Khèi lîng chÊt kÕt tinh chØ tÝnh khi chÊt tan ®· vît qu¸ ®é b·o hßa cña
dung dÞch
1. Khi gÆp d¹ng bµi to¸n lµm bay h¬i c gam níc tõ dung dÞch cã nång ®é a
% ®îc dung dÞch míi cã nång ®é b%. H·y x¸c ®Þnh khèi lîng cña dung
dÞch ban ®Çu ( biÕt b% > a%).
GÆp d¹ng bµi to¸n nµy ta nªn gi¶i nh sau:
- Gi¶ sö khèi lîng cña dung dÞch ban ®Çu lµ m gam.
- LËp ®îc ph¬ng tr×nh khèi lîng chÊt tan tríc vµ sau ph¶n øng theo m, c,
a, b.
+ Tríc ph¶n øng: 100
ma ×
+ Sau ph¶n øng:
100
)( cmb −
- Do chØ cã níc bay h¬i cßn khèi lîng chÊt tan kh«ng thay ®æi
Ta cã ph¬ng tr×nh:
Khèi lîng chÊt tan:
100
)(
100
cmbma −
=
×
Tõ ph¬ng tr×nh trªn ta cã: ab
bc
m
−
= (gam)
B. C©u hái vµ Bµi tËp
1. Hoµ tan 25,5 gam NaCl vµo 80 gam níc ë 200
C ®îc dung dÞch A. Hái
dung dÞch A ®· b·o hßa hay cha? BiÕt ®é tan cña NaCl ë 200
C lµ 38
gam.
2. Khi lµm l¹nh 600 gam dung dÞch b·o hßa NaCl tõ 900
C xuèng 100
C th×
cã bao nhiªu gam muèi NaCl t¸ch ra. BiÕt r»ng ®é tan cña NaCl ë 900
C
lµ 50 gam vµ ë 100
C lµ 35 gam.
3. Mét dung dÞch cã chøa 26,5 gam NaCl trong 75 gam H2O ë 200
C. H·y
x¸c ®Þnh lîng dung dÞch NaCl nãi trªn lµ b·o hßa hay cha b·o hßa? BiÕt
r»ng ®é tan cña NaCl trong níc ë 200
C lµ 36 gam.
4. Hßa tan 7,18 gam muèi NaCl vµo 20 gam níc ë 200
C th× ®îc dung dÞch
b·o hßa. §é tan cña NaCl ë nhiÖt ®é ®ã lµ :
A. 35 gam B.35,9 gam C. 53,85 gam D. 71,8 gam
H·y chän ph¬ng ¸n ®óng.

a) ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra vµ tÝnh nång ®é mol/l cña dung
dÞch A.
b) TÝnh thÓ tÝch dung dÞch H2SO4 20% (d =1,14 g/ml) cÇn ®Ó trung
hßa dung
dÞch A.
c) TÝnh nång ®é mol/l cña dung dÞch thu ®îc sau khi trung hßa.
5. a) Hßa tan 4 gam NaCl trong 80 gam H2O. TÝnh nång ®é phÇn tr¨m cña
dung dÞch.
b) ChuyÓn sang nång ®é phÇn tr¨m dung dÞch NaOH 2M cã khèi lîng
riªng d = 1,08 g/ml.
c) CÇn bao nhiªu gam NaOH ®Ó pha chÕ ®îc 3 lÝt dung dÞch NaOH 10%.
BiÕt khèi lîng riªng cña dung dÞch lµ 1,115 g/ml.
6. Dung dÞch H2SO4 cã nång ®é 0,2 M (dung dÞch A). Dung dÞch H2SO4
cã nång ®é 0,5M (dung dÞch B).
a) NÕu trén A vµ B theo tû lÖ thÓ tÝch VA: VB = 2 : 3 ®îc dung dÞch
C. H·y x¸c ®Þnh nång ®é mol cña dung dÞch C.
b) Ph¶i trén A vµ B theo tû lÖ nµo vÒ thÓ tÝch ®Ó ®îc dung dÞch
H2SO4 cã nång ®é 0,3 M.
7. §ång sunfat tan vµo trong níc t¹o thµnh dung dÞch cã mµu xanh l¬, mµu
xanh cµng ®Ëm nÕu nång ®é dung dÞch cµng cao. Cã 4 dung dÞch ®îc
pha chÕ nh sau (thÓ tÝch dung dÞch ®îc coi lµ b»ng thÓ tÝch níc).
A. dung dÞch 1: 100 ml H2O vµ 2,4 gam CuSO4
B. dung dÞch 2: 300 ml H2O vµ 6,4 gam CuSO4
C. dung dÞch 3: 200 ml H2O vµ 3,2 gam CuSO4
D. dung dÞch 4: 400 ml H2O vµ 8,0 gam CuSO4
Hái dung dÞch nµo cã mµu xanh ®Ëm nhÊt?
A. dung dÞch 1 B. Dung dÞch 2
C. Dung dÞch 3 D. Dung dÞch 4
8. Hoµ tan 5,72 gam Na2CO3.10 H2O (S«®a tinh thÓ) vµo 44,28 ml níc.
Nång ®é phÇn tr¨m cña dung dÞch thu ®îc lµ:
A. 4,24 % B. 5,24 % C. 6,5 % D. 5%
H·y gi¶i thÝch sù lùa chän.

9. Hßa tan 25 gam CaCl2.6H2O trong 300ml H2O. Dung dÞch cã D lµ 1,08
g/ml
a) Nång ®é phÇn tr¨m cña dung dÞch CaCl2 lµ:
A. 4% B. 3,8% C. 3,9 % D. TÊt c¶ ®Òu
sai
b) Nång ®é mol cña dung dÞch CaCl2 lµ:
A. 0,37M B. 0,38M C. 0,39M D. 0,45M
H·y chän ®¸p sè ®óng.
10.a) Ph¶i lÊy bao nhiªu ml dung dÞch H2SO4 96%(D =1,84 g/ml) ®Ó trong
®ã cã 2,45 gam H2SO4?
11.b) Oxi hãa hoµn toµn 5,6 lÝt khÝ SO2 (®ktc) vµo trong 57,2 ml dung
dÞch H2SO4 60% (D =1,5 g/ml). TÝnh nång ®é % cña dung dÞch axit thu
®îc
12.TÝnh khèi lîng muèi natri clorua cã thÓ tan trong 830 gam níc ë 250
C.
BiÕt r»ng ë nhiÖt ®é nµy ®é tan cña NaCl lµ 36,2 gam.
§¸p sè: 300,46 gam
13.X¸c ®Þnh ®é tan cña muèi Na2CO3 trong níc ë 180
C. BiÕt r»ng ë nhiÖt
®é
nµy 53 gam Na2CO3 hßa tan trong 250 gam níc th× ®îc dung dÞch b·o
hßa.
§¸p sè: 21,2 gam
20. Hßa tan m gam SO3 vµo 500 ml dung dÞch H2SO4 24,5% (D = 1,2 g/ml)
thu ®îc dung dÞch H2SO4 49%. TÝnh m?
§¸p sè: m = 200 gam
21. Lµm bay h¬i 300 gam níc ra khái 700 gam dung dÞch muèi 12% nhËn
thÊy cã 5 gam muèi t¸ch ra khái dung dÞch b·o hßa. H·y x¸c ®Þnh nång
®é phÇn tr¨m cña dung dÞch muèi b·o hßa trong ®iÒu kiÖn thÝ nghiÖm
trªn.
§¸p sè: 20%

22. a) §é tan cña muèi ¨n NaCl ë 200
C lµ 36 gam. X¸c ®Þnh nång ®é phÇn
tr¨m
cña dung dÞch b·o hßa ë nhiÖt ®é trªn.
b) Dung dÞch b·o hßa muèi NaNO3 ë 100
C lµ 44,44%. TÝnh ®é tan cña
NaNO3.
§¸p sè: a) 26,47% b) 80 gam
23. Trén 50 ml dung dÞch HNO3 nång ®é x mol/l víi 150 ml dung dÞch
Ba(OH)2 0,2 mol/l thu ®îc dung dÞch A. Cho mÈu qu× tÝm vµo dung
dÞch A thÊy qu× tÝm chuyÓn mµu xanh. Them tõ tõ 100 ml dung dÞch
HCl 0,1mol/l vµo dung dÞch A th× thÊy qu× tÝm trë l¹i mµu tÝm. TÝnh
nång ®é x mol/l.
§¸p sè: x = 1 mol/l
24. Hßa tan 155 gam natri oxit vµo 145 gam níc ®Ó t¹o thµnh dung dÞch cã
tÝnh kiÒm.
- ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra.
- TÝnh nång ®é % dung dÞch thu ®îc.
§¸p sè: 66,67%
25. Hßa tan 25 gam chÊt X vµo 100 gam níc, dung dÞch cã khèi lîng riªng lµ
1,143 g/ml. Nång ®é phÇn tr¨m vµ thÓ tÝch dung dÞch lÇn lît lµ:
A. 30% vµ 100 ml B. 25% vµ 80 ml
C. 35% vµ 90 ml D. 20% vµ 109,4 ml
H·y chän ®¸p sè ®óng?
§¸p sè: D ®óng
26. Hßa tan hoµn toµn 6,66 gam tinh thÓ Al2(SO4)3. xH2O vµo níc thµnh dung
dÞch
A. LÊy 1/10 dung dÞch A cho t¸c dông víi dung dÞch BaCl2 d th× thu ®îc
0,699 gam kÕt tña. H·y x¸c ®Þnh c«ng thøc cña tinh thÓ muèi sunfat nh«m
ngËm níc ë trªn.
§¸p sè: Al2(SO4)3.18H2O

27. Cã 250 gam dung dÞch NaOH 6% (dung dÞch A).
a) CÇn ph¶i trén thªm vµo dung dÞch A bao nhiªu gam dung dÞch NaOH
10% ®Ó ®îc dung dÞch NaOH 8%?
b) CÇn hßa tan bao nhiªu gam NaOH vµo dung dÞch A ®Ó cã dung dÞch
NaOH 8%?
c) Lµm bay h¬i níc dung dÞch A, ngêi ta còng thu ®îc dung dÞch NaOH
8%. TÝnh khèi lîng níc bay h¬i?
§¸p sè: a) 250 gam
b) 10,87 gam
c) 62,5 gam
28. a) CÇn lÊy bao nhiªu ml dung dÞch cã nång ®é 36 % ( D=1,16 g/ ml) ®Ó
pha 5 lÝt dung dÞch axit HCl cã nång ®é 0,5 mol/l?
b) Cho bét nh«m d vµo 200 ml dung dÞch axit HCl 1 mol/l ta thu ®îc khÝ
H2 bay ra.
- ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng vµ tÝnh thÓ tÝch khÝ H2 tho¸t ra ë ®ktc.
- DÉn toµn bé khÝ hi®ro tho¸t ra ë trªn cho ®i qua èng ®ùng bét ®ång
oxit d nung nãng th× thu ®îc 5,67 gam ®ång. ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng vµ
tÝnh hiÖu suÊt cña ph¶n øng nµy?
§¸p sè: a) 213 ml
b) 2,24 lÝt hiÖu suÊt : 90%.
31. Trén lÉn 50 gam dung dÞch NaOH 10% víi 450 gam dung dÞch NaOH 25
%.
a) TÝnh nång ®é sau khi trén.
b) TÝnh thÓ tÝch dung dÞch sau khi trén biÕt tû khèi dung dÞch nµy lµ
1,05.
§¸p sè: a) 23,5 %
b) 0,4762 lÝt
32. Trén 150 gam dung dÞch NaOH 10% vµo 460 gam dung dÞch NaOH x
% ®Ó t¹o thµnh dung dÞch 6%. x cã gi¸ trÞ lµ:
A. 4,7 B. 4,65 C. 4,71 D. 6
H·y chän ®¸p sè ®óng?
§¸p sè: A ®óng.

33. a) CÇn thªm bao nhiªu gam níc vµo 500 gam dung dÞch NaCl 12% ®Ó
cã dung dÞch 8%.
b) Ph¶i pha thªm níc vµo dung dÞch H2SO4 50% ®Ó thu ®îc mét dung
dÞch H2SO4 20%. TÝnh tû lÖ vÒ khèi lîng níc vµ lîng dung dÞch axit ph¶i
dïng?
c) CÇn lÊy bao nhiªu gam tinh thÓ CuSO4. 5 H2O vµ bao nhiªu gam dung
dÞch CuSO4 4% ®Ó ®iÒu chÕ 500 gam dung dÞch CuSO4 8%?
§¸p sè: a) 250 g
b) 2
3
c) 466,67 gam
44. BiÕt ®é tan cña muèi KCl ë 200
C lµ 34 gam. Mét dung dÞch KCl nãng cã
chøa 50 gam KCl trong 130 gam níc ®îc lµm l¹nh vÒ nhiÖt ®é 200
C.H·y cho
biÕt:
a) Cã bao nhiªu gam KCl tan trong dung dÞch
b) cã bao nhiªu gam KCl t¸ch ra khái dung dÞch.
§¸p sè: a) 44,2 gam
b) 5,8 gam
47.a) Lµm bay h¬i75 ml níc tõ dung dÞch H2SO4 cã nång ®é 20% ®îc dung
dÞc míi cã nång ®é 25%.H·y x¸c ®Þnh khèi lîng cña dung dÞch ban ®Çu.
BiÕt khèi lîng riªng cña níc D = 1 g/ml.
b) X¸c ®Þnh khèi lîng NaCl kÕt tinh trë l¹i khi lµm l¹nh 548 gam dung dÞch
muèi ¨n b·o hßa ë 500
C xuèng 00
C. BiÕt ®é tan cña NaCl ë 500
C lµ 37 gam
vµ ë 00
C lµ 35 gam.
§¸p sè: a) 375 gam
b) 8 gam
48. Hoµ tan NaOH r¾n vµo níc ®Ó t¹o thµnh hai dung dÞch A vµ dung dÞch
B víi nång ®é phÇn tr¨m cña dung dÞch A gÊp 3 lÇn nång ®é phÇn tr¨m cña
dung dÞch B. NÕu ®em pha trén hai dung dÞch A vµ dung dÞch B theo tû lÖ
khèi lîng mA: mB = 5 : 2 th× thu ®îc dung dÞch C cã nång ®é phÇn tr¨m lµ
20%. Nång
®é phÇn tr¨m cña hai dung dÞch A vµ dung dÞch B lÇn lît lµ:
A. 24,7% vµ 8,24%
B. 24% vµ 8%
C. 27% vµ 9 %

D. 30% vµ 10%
H·y chän ph¬ng ¸n ®óng.
§¸p sè: A ®óng.
49. a)Hßa tan 24,4 gam BaCl2. xH2O vµo 175,6 gam H2O thu ®îc dung dÞch
10,4%. TÝnh x.
b) C« c¹n tõ tõ 200 ml dung dÞch CuSO4 0,2M thu ®îc 10 gam tinh thÓ
CuSO4. yH2O. TÝnh y.

Kimlo¹i Phi kim
Oxit baz¬ Oxit axit
Baz¬
Axit
Muèi
Muèi
Níc
1
2
3
4
5
6
7
8
9
13
10
14
12
15

→ ChØ mèi quan hÖ t¹o thµnh
nÐt ChØ mèi quan hÖ t¬ng t¸c
Mèi quan hÖ gi÷a c¸c chÊt v« c¬
11
Oxit baz¬
Kim lo¹i
Phi kim
Muèi
Muèi Baz¬ kh«ng tan
Baz¬ tanOxit baz¬
Oxit axit Axit cã oxi
Axit kh«ng cã oxit
Muèi Muèi
+ dd axit + dd kiÒm
+ O2
+ O2
+ H2
O
+ O2
+ H2
O
+ H2
Oxit baz¬
o
t
→

Bµi ca ho¸ trÞ
Kali(K) iot (I) hi®ro(H)
Natri(Na)víi b¹c(Ag) clo(Cl) mét loµi.
Lµ ho¸ trÞ 1 em ¬i.
Nhí ghi cho kÜ kÎo thêi ph©n v©n.
Magie(Mg) víi kÏm (Zn) thuû ng©n (Hg).
Oxi (O) ®ång(Cu) ®Êy còng gÇn bari(Ba).
Cuèi cïng thªm chó canxi(Ca).
Ho¸ trÞ 2 ®ã cã g× khã kh¨n.
B¸c nh«m (Al) ho¸ trÞ 3 lÇn.
Ghi s©u trong d¹ khi cÇn nhí ngay.
Cacbon (C) silic (Si) nµy ®©y .
Ho¸ trÞ lµ 4 ch¼ng ngµy nµo quªn.
S¾t (Fe) kia ta thÊy quen tªn.
2,3 lªn xuèng thËt phiÒn l¾m th«i.
Nit¬(N) r¾c rèi nhÊt ®êi.
1,2,3,4 lóc thêi lµ 5
Lu huúnh (S) l¾m lóc ch¬i kh¨m.
Khi 2 lªn 6 lóc n»m thø 4.
Photpho (P) th× cø kh kh.
Nãi ®Õn ho¸ trÞ th× õ r»ng 5.
Mét sè gèc axit vµ tªn gäi
Gèc axit Tªn gäi Gèc axit Tªn gäi
= CO3 Cacbonat -H SO4 Hi®ro sunfat
= SO4 Sunfat - H SO3 Hi®ro sunfit
- Cl Clorua -HS Hi®ro sunfua
= SO3 Sunfit -H2PO4 ®ihi®ro photphat
= S Sunfua =H PO4 Hi®r« photphat
≡ PO4 Photphat - NO3 Nitrat
- CH3COO Axetat = SiO3 Silicat
- HCO3 Hi®ro cacbonat

LÝ thuyÕt c¬ b¶n vÒ thuèc thöLÝ thuyÕt c¬ b¶n vÒ thuèc thö
(¸p dông ®Ó ph©n biÖt vµ nhËn biÕt çc chÊt)(¸p dông ®Ó ph©n biÖt vµ nhËn biÕt çc chÊt)
Stt Thuèc thö Dïng ®Ó nhËn HiÖn tîng
1 Quú tÝm - Axit
- Baz¬ tan
Quú tÝm ho¸ ®á
Quú tÝm ho¸ xanh
2 Phenolphtalein
(kh«ng mµu)
Baz¬ tan Ho¸ mµu hång
3 Níc(H2O) - Çc kim lo¹i m¹nh(Na,
Ca, K, Ba)
- Çcoxit cña kim lo¹i
m¹nh(Na2O, CaO, K2O,
BaO)
- P2O5
- Çc muèi Na, K, - NO3
→ H2 ↑(cã khÝ kh«ng
mµu, bät khÝ bay lªn)
Riªng Ca cßn t¹o dd ®ôc
Ca(OH)2
→ Tan t¹o dd lµm quú
tÝm ho¸ ®á. Riªng CaO
cßn t¹o dd ®ôc Ca(OH)2
- Tan t¹o dd lµm ®á quú
- Tan
4 dung dÞch
KiÒm
- Kim lo¹i Al, Zn
- Muèi Cu
Tan + H2 bay lªn
Cã kÕt tña xanh
lamCu(OH)2
5 dung dÞch axit
- HCl, H2SO4
- HNO3,
H2SO4 ®, n
- HCl
- H2SO4
- Muèi = CO3, = SO3
- Kim lo¹i ®øng tríc H
trong d·y ho¹t ®éng cña
KL
- Tan hÇu hÕt KL kÓ c¶
Cu, Ag, Au( riªng Cu cßn
t¹o muèi ®ång mµu xanh)
- MnO2( khi ®un nãng)
AgNO3
CuO
- Ba, BaO, Ba(OH)2, muèi
Ba
Tan + cã bät khÝ CO2,
SO2 bay lªn
Tan + H2 bay lªn ( sñi bät
khÝ)
Tan vµ cã khÝ NO2,SO2
bay ra
→Cl2 bay ra
→AgCl kÕt tña mµu
tr¾ng s÷a
→ dd mµu xanh
→BaSO4 kÕt tña tr¾ng
6 Dung dÞch
muèi
BaCl2,
Ba(NO3)2,
Ba(CH3COO)2
Hîp chÊt cã gèc = SO4
Hîp chÊt cã gèc - Cl
Hîp chÊt cã gèc =S
→BaSO4 ↓ tr¾ng
→ AgCl ↓ tr¾ng s÷a
→PbS ↓ ®en

AgNO3
Pb(NO3)2
NhËn biÕt mét sè lo¹i chÊtNhËn biÕt mét sè lo¹i chÊt
STT ChÊt
cÇn
nhËn
biÕt
Thuèc thö HiÖn tîng
1 C¸c kim
lo¹i
Na,
K( kim
lo¹i kiÒm
ho¸ trÞ
1)
Ba(ho¸
trÞ 2)
Ca(ho¸
trÞ 2)
Al, Zn
Ph©n
biÖt Al
vµ Zn
C¸c kim
lo¹i tõ Mg
→Pb
Kim lo¹i
Cu
+H2O
§èt ch¸y quan s¸t
mµu ngän löa
+H2O
+H2O
§èt ch¸y quan s¸t
mµu ngän löa
+ dd NaOH
+HNO3 ®Æc
nguéi
+ ddHCl
+ HNO3 ®Æc
+ AgNO3
→ tan + dd trong cã khÝ H2 bay lªn
→ mµu vµng(Na)
→ mµu tÝm (K)
→ tan + dd trong cã khÝ H2 bay lªn
→tan +dd ®ôc + H2↑
→ mµu lôc (Ba)
→mµu ®á(Ca)
→ tan vµ cã khÝ H2↑
→Al kh«ng ph¶n øng cßn Zn cã
ph¶n øng vµ cã khÝ bay lªn
→ tan vµ cã H2↑( riªng Pb cã ↓ PbCl2
tr¾ng)
→ tan + dd mµu xanh cã khÝ bay lªn
→ tan cã Ag tr¾ng b¸m vµo
2 Mét sè
phi kim
S ( mµu
vµng)
P( mµu
®á)
C (mµu
®en)
®èt ch¸y
®èt ch¸y
®èt ch¸y
→ t¹o SO2 mïi h¾c
→ t¹o P2O5 tan trong H2O lµm lµm
quú tÝm ho¸ ®á
→ CO2lµm ®ôc dd níc v«i trong
3 Mét sè
chÊt khÝ
O2 + tµn ®ãm ®á → bïng ch¸y

CO2
CO
SO2
SO3
Cl2
H2
+ níc v«i trong
+ §èt trong kh«ng
khÝ
+ níc v«i trong
+ dd BaCl2
+ dd KI vµ hå tinh
bét
AgNO3
®èt ch¸y
→VÈn ®ôc CaCO3
→ CO2
→VÈn ®ôc CaSO3
→BaSO4 ↓ tr¾ng
→ cã mµu xanh xuÊt hiÖn
AgCl ↓ tr¾ng s÷a
→ giät H2O
Oxit ë
thÓ r¾n
Na2O,
BaO,
K2O
CaO
P2O5
CuO
+H2O
+H2O
Na2CO3
+H2O
+ dd HCl ( H2SO4
lo·ng)
→ dd trong suèt lµm quú tÝm ho¸
xanh
→ tan + dd ®ôc
KÕt tña CaCO3
→ dd lµm quú tÝm ho¸ ®á
→ dd mµu xanh
4 C¸c dung
dÞch
muèi
a) NhËn
gèc axit
- Cl
= SO4
= SO3
= CO3
≡ PO4
b) Kim
lo¹i trong
muèi
Kim lo¹i
kiÒm
Mg(II)
Fe(II)
+ AgNO3
+dd BaCl2,
Ba(NO3)2,
Ba(OH)2
+ dd HCl, H2SO4,
HNO3
+ dd HCl, H2SO4,
HNO3
+ AgNO3
®èt ch¸y vµ quan
s¸t mµu ngän löa
+ dd NaOH
+ dd NaOH
→AgCl↓ tr¾ng s÷a
→BaSO4 ↓ tr¾ng
→ SO2 mïi h¾c
→ CO2 lµm ®ôc dd Ca(OH)2
→ Ag3PO4↓ vµng
→ mµu vµng muèiNa
→ mµu tÝm muèi K
→ Mg(OH)2↓ tr¾ng
→ Fe(OH)2 ↓ tr¾ng ®Ó l©u trong

Fe(III)
Al(III)
Cu(II)
Ca(II)
Pb(II)
Ba(II)
+ dd NaOH
+ dd NaOH (®Õn
d)
+ dd NaOH
+ dd Na2CO3
+ H2SO4
Hîp chÊt cã gèc SO4
kh«ng khÝ t¹o Fe(OH)3 ↓ n©u ®á
→Fe(OH)3 ↓ n©u ®á
→ Al(OH)3 ↓ tr¾ng khi d NaOH sÏ tan
dÇn
→ Cu(OH)2 ↓ xanh
→ CaCO3 ↓ tr¾ng
→ PbSO4↓ tr¾ng
→BaSO4 ↓ tr¾ng
B¶ng tÝnh chÊt chungB¶ng tÝnh chÊt chung
cña çc chÊt v« c¬cña çc chÊt v« c¬
Çc chÊt Kim lo¹i
M
Phi kim
X
Oxit
baz¬
M2On
Oxit axit
X2On
Baz¬
M(OH)n
Axit
HnA
Muèi
MxAy
Kim lo¹i 


Oxit
Muèi Muèi +
H2↑
Muèi
(míi)+
KL
(m)
Phi kim 


Oxit
Muèi
Oxit baz¬ Muèi Muèi +
H2O
Oxit axit Muèi Muèi +
H2O
Baz¬ Muèi +
H2O
Muèi +
H2O
Muèi
(míi)+
Baz¬
(m)
Axit Muèi +
H2↑
Muèi +
H2O
Muèi +
H2O
Muèi
(míi)+
Axit
(m)
Muèi Muèi
(míi)+
KL (m)
Muèi (míi)
+ Baz¬
(m)
Muèi
(míi)+
Axit (m)
2
muèi
míi
NhËn biÕt çc chÊt h÷u c¬NhËn biÕt çc chÊt h÷u c¬
Stt ChÊt cÇn nhËn biÕt Thuèc thö HiÖn tîng
CH4 KhÝ Cl2 KhÝ clo mÊt mµu, khi
cã giÊy quú tÝm tÈm ít
→®á
C2H4 Níc brom MÊt mµu vµng

C2H2 Níc brom MÊt mµu vµng
Rîu etylic Na Sñi bät khÝ kh«ng mµu
Axit axetic Quú tÝm, CaCO3 Quú tÝm →®á, ®¸ v«i
tan vµ cã bät khÝ
Glucoz¬ AgNO3 trong
ddNH3
Cã b¹c s¸ng b¸m vµo
thµnh èng nghiÖm
Tinh bét Iot Hå tinh bét cã xuÊt
hiÖn mµu xanh
§iÒu chÕ hîp chÊt v« c¬§iÒu chÕ hîp chÊt v« c¬
1. Điều chế oxit
2.Điều chế axit
3.Điều chế bazơ
4. Điều chế muối
Kim loại + oxi
Phi kim + oxi
Oxi + hợp chất
Oxit
Nhiệt phân bazơ
không tan
Nhiệt phân muối
Phi kim + Hiđro
Oxit axit + nước
Axit mạnh + muối
( Không bay hơi ) (khan)
Axit
Kiềm + dd muối
Oxit bazơ + nước
Điện phân dd
muối
Bazơ Kim loại + nước
Axit + bazơ
Axit + oxit bazơ
Oxit axit + dd bazơ
Oxit axit + oxit bazơ
Dd muối + dd muối
Dd bazơ + dd muối
Dd muối + dd axit
Kim loại + dd muối
Kim loại + axit
Kim loại + phi kim
Muối

TÝnh chÊt hãa häc
c¸c hîp chÊt v« c¬ - KL - PK
I - Oxit
1- Oxit axit
o Oxit axit + dd baz¬ → Muèi + H2O
o Oxit axit +H2O → dd axit
o Oxit axit + mét sè oxit baz¬ → Muèi
2- oxit baz¬
o Mét sè oxit baz¬ + H2O → dd baz¬
o oxit baz¬ + dd axit → Muèi + H2O
o Mét sè oxit baz¬ + Oxit axit → Muèi
II - Axit
- Dd axit lµm quú tÝm ®æi mµu ®á
- Dd axit + baz¬ → Muèi +H2O
Ph¶n øng trao ®æi: lµ ph¶n øng hãa häc
gi÷a axit vµ baz¬
- Dd axit + oxit baz¬ → Muèi + H2O
- Dd axit + KL( ®øng tríc H trong d·y
H§HH KL) → Muèi + H2
- Dd axit + Muèi → Axit (míi) + Muèi (míi)
II - Baz¬
1- Baz¬ tan
- Dd baz¬ lµm ®æi mµu chØ thÞ
Lµm quú tÝm hãa xanh
Lµm phenolphtalein kh«ng mµu hãa hång
- dd baz¬ + Oxit axit → Muèi + H2O
- dd baz¬ + axit → Muèi + H2O
- dd baz¬ + dd muèi → Baz¬( míi) +
muèi (míi)
2- baz¬ kh«ng tan
- baz¬ + dd axit → Muèi + H2O
- Baz¬
0
t
→ oxit baz¬ +H2O
IV- Muèi
Dd muèi + Kim lo¹i → Muèi(míi) + KL
(míi)
Muèi + dd axit → Muèi (míi) + Axit (míi)
Dd muèi + dd baz¬ → muèi ( míi) + Baz¬
(míi)
Dd muèi + Dd muèi → 2 muèi (míi)
Muèi axit + dd baz¬ → Muèi + H2O
Mét sè muèi bÞ nhiÖt ph©n
Ph¶n øng trao ®æi(p gi÷a axit vµ baz¬,
axit vµ muèi, baz¬ vµ muèi, muèi vµ muèi)
x¶y ra khi s¶n phÈm cã chÊt kh«ng tan,
chÊt dÔ ph©n hñy,chÊt Ýt tan h¬n so víi
chÊt ban ®Çu
V - Kim lo¹i
KL( ®øng tríc H trong d·y H§HH KL) +
dd axit → Muèi + H2
KL + phi kim → Muèi( oxit KL)
KL + dd muèi → KL (míi) + muèi (míi)
D·y ho¹t ®éng hãa häc cña KL
K,Ba,Ca, Na, Mg, Al, Zn,Fe, Ni, Sn, Pb, H,
Cu, Hg, Ag, Pt, Au
ý nghÜa d·y ho¹t ®éng hãa häc cña KL
Theo chiÒu tõ tr¸i sang ph¶i
Møc ®é ho¹t ®éng cña KL gi¶m dÇn
Kim lo¹i ®øng tríc Mg t¸c dông víi níc
→dd baz¬ + H2
KL ®øng tríc H t¸c dông víi dd axit ( HCl,
H2SO4 lo·ng) t¹o ra muèi vµ H2
Tõ Mg trë ®i KL ®øng tríc ®Èy KL ®ng
sau ra khái dd muèi
TÝnh chÊt hãa häc cña oxi:
ChÊt + O2→ Oxit
VD: Tác dụng với kim loại:

Oxi oxi hoá hầu hết các kim loại (trừ Au và Pt) để tạo thành oxit
3Fe + 2O2→Fe3O4
Đối với phi kim (trừ halogen) oxi tác dụng trực tiếp khi đốt nóng (riêng P trắng tác
dụng với O2 ở to
thường)
4P + 5O2→2P2O5 : S + O2 →SO2
TÝnh chÊt hãa häc cña hi®ro
- T¸c dông víi oxi: 2H2 + O2 →2H2O
- Khö mét sè oxit kim lo¹i( ®øng sau Zn trong d·y ho¹t ®éng hãa häc cña
KL):
H2 + oxit kim lo¹i → KL + H2O
MOÄT SOÁ COÂNG THÖÙC GIUÙP
GIAÛI BAØI TAÄP HOÙA HOÏC
TRUNG HOÏC CÔ SÔÛ

Coâng thöùc Kí
hieäu
Chuù thích Ñôn vò tính
Tính
soá
mol
n= m : M n
m
M
Soá mol chaát
Khoái löôïng chaát
Khoái löôïng mol chaát
mol
gam
gam
n = V : 22,4 n
V
Soá mol chaát khí ôû ñkc
Theå tích chaát khí ôû ñkc
mol
lit
n = CM . V n
CM
V
Soá mol chaát
Noàng ñoä mol
Theå tích dung dòch
mol
mol / lit
lit
A
n
N
=
n
A
N
Soá mol (nguyeân töû hoaëc
phaân töû)
Soá nguyeân töû hoaëc phaân
töû
Soá Avogañro
mol
ntöû hoaëc ptöû
6.10-23
.
.
PV
n
RT
=
n
P
V
R
T
Soá mol chaát khí
Aùp suaát
Theå tích chaát khí
Haèng soá
Nhieät ñoä
mol
atm
( hoaëcmmHg)
1 atm =
760mmHg
lit ( hoaëc ml )
0,082 ( hoaëc
62400 )
273 +to
C
Khoái
löôïng
chaát
tan
m =n. M m
n
M
Khoái löôïng chaát
Soá mol chaát
Khoái löôïng mol chaát
gam
mol
gam
mct = mdd - mdm mct
mdd
mdm
Khoái löôïng chaát tan
Khoái löôïng dung dòch
Khoái löôïng dung moâi
gam
gam
gam
%.
100
dd
ct
c m
m =
mct
C%
mdd
Noàng ñoä phaàn traêm
gam
%
gam
.
100
dm
ct
S m
m =
mct
mdm
S
Ñoä tan
gam
gam
gam
Khoái
löôïng
dung
dòch
100
%
ct
dd
m
m
c
=
mdd
mct
C%
gam
gam
%
mdd= mct+ mdm mdd
mct
mdm
gam
gam
gam
mdd = V.D mdd
V
D
Theå tích dung dòch
Khoái löôïng rieâng cuûa dung
dòch
gam
ml
gam/ml
.100
% ct
dd
m
C
m
=
mdd
mct
C%
gam
gam
%
.
%
10.
MC M
c
D
=
C%
CM
Noàng ñoä mol/lit
%
Mol /lit ( hoaëc

  
PhÇn II. Bµi tËp
DAÏNG 1: CAÂU HOÛI ÑIEÀU
CHEÁ
A. SÔ ÑOÀ PHAÛN ÖÙNG
Caâu 1: Vieát phöông trình phaûn öùng hoaøn thaønh sô ñoà sau:
1) Ca → CaO → Ca(OH)2
→ CaCO3
→
Ca(HCO3)2
→ CaCl2
→ CaCO3
2) FeCl2 FeSO4 Fe(NO3)2 Fe(OH)2
Fe
Fe2O3
FeCl3 Fe2(SO4)3 Fe(NO3)3 Fe(OH)3
* Phöông trình khoù:
- Chuyeån muoái clorua → muoái sunfat: caàn duøng Ag2SO4
ñeå taïo keát tuûa AgCl.
- Chuyeån muoái saét (II) → muoái saét (III): duøng chaát oxi
hoaù (O2, KMnO4,…)
Ví duï: 10FeSO4 + 2KMnO4 + 8H2SO4
→ 5Fe2(SO4)3 + K2SO4 +
2MnSO4 + 8H2O

4Fe(NO3)2 + O2 + 4HNO3
→ 4Fe(NO3)3 + 2H2O
- Chuyeån muoái Fe(III) → Fe(II): duøng chaát khöû laø kim loaïi
(Fe, Cu,...)
Ví duï: Fe2(SO4)3 + Fe → 3FeSO4
2Fe(NO3)3 + Cu → 2Fe(NO3)2 + Cu(NO3)2
SO3
→ H2SO4
3) FeS2
→ SO2 SO2
NaHSO3
→ Na2SO3
NaH2PO4
4) P → P2O5
→ H3PO4
Na2HPO4
Na3PO4

- 2K3PO4 + H3PO4
→ 3K3HPO4
- K2HPO4 + H3PO4
→ 2KH2PO4
ZnO → Na2ZnO2
5) Zn → Zn(NO3)2
→ ZnCO3
CO2
→ KHCO3
→
CaCO3
- ZnO + 2NaOH → Na2ZnO2 + H2O
- KHCO3 + Ca(OH)2
→ CaCO3 + KOH + H2O
A
o
+ X ,t
→
6) A Fe
B+
→ D
E+
→ G
A
7) CaCl2
→ Ca → Ca(OH)2
→ CaCO3
€ Ca(HCO3)2
Clorua voâi Ca(NO3)2
8) KMnO4
→ Cl2
→ nöôùc Javen → Cl2
NaClO3
→ O2
Al2O3
→ Al2(SO4)3
NaAlO 9) Al
Al(OH)3
AlCl3
→ Al(NO3)3 Al2O3
Caâu 2: Haõy tìm 2 chaát voâ cô thoaû maõn chaát R trong sô ñoà sau:
A B C
R R R R
↓ ↑↓
↓
o
+ Y ,t
→
o
+ Z ,t
→
(1)
(8)
(2)
(3) (4)
(5) (6)
(7)
(9)
(10)
(11)(12)

X Y Z
Caâu 3: Xaùc ñònh caùc chaát theo sô ñoà bieán hoaù sau:
A1 A2 A3 A4
A A A A A
B1 B2 B3 B4

Caâu 4: Hoaøn thaønh caùc phaûn öùng sau:
X + A (5)
E
F+
→
X + B (6) (7)
G E
H F+ +
→ →
Fe
X + C 4(8) (9)
I L
K H BaSO+ +
→ → + ↓
X + D (10) (11)
M G
X H+ +
→ →
B. ÑIEÀN CHAÁT VAØ HOAØN THAØNH PHÖÔNG
TRÌNH PHAÛN ÖÙNG
Caâu 1: Boå tuùc caùc phaûn öùng sau:
FeS2 + O2
o
t
→ A↑ + B J
o
t
→ B + D
A + H2S → C↓ + D B + L
o
t
→ E + D
C + E → F F + HCl → G + H2S
↑
G + NaOH → H↓ + I H + O2 + D → J↓
Caâu 2: Xaùc ñònh chaát vaø hoaøn thaønh caùc phöông trình phaûn
öùng:
FeS + A → B (khí) + C B + CuSO4
→ D↓ (ñen) + E
B + F → G↓ vaøng + H C + J (khí)
→ L
L + KI → C + M + N
Caâu 3: Choïn caùc chaát thích hôïp ñeå hoaøn chænh caùc PTPÖ sau:
a) X1 + X2
o
t
→ Cl2 + MnCl2 + KCl + H2O
b) X3 + X4 + X5
→ HCl + H2SO4
c) A1 + A2 (dö)
→ SO2 + H2O
d) Ca(X)2 + Ca(Y)2
→ Ca3(PO4)2 + H2O
e) D1 + D2 + D3
→ Cl2 + MnSO4 + K2SO4 + Na2SO4 + H2O
f) KHCO3 + Ca(OH)2 dö → G1 + G2 + G3
g) Al2O3 + KHSO4
→ L1 + L2 + L3
(1)
(2)
(3)
(4)

Caâu 4: Xaùc ñònh coâng thöùc öùng vôùi caùc chöõ caùi sau. Hoaøn
thaønh PTPÖ:
a) X1 + X2
→ BaCO3 + CaCO3 + H2O
b) X3 + X4
→ Ca(OH)2 + H2
c) X5 + X6 + H2O→ Fe(OH)3 + CO2 + NaCl

C. ÑIEÀU CHEÁ MOÄT CHAÁT TÖØ NHIEÀU CHAÁT
1. Ñieàu cheá oxit.
Phi kim + oxi Nhieät phaân axit (axit maát
nöôùc)
Kim loaïi + oxi OXIT Nhieät phaân muoái
Oxi + hôïp chaát Nhieät phaân bazô khoâng
tan
Kim loaïi maïnh + oxit kim
loaïi yeáu
Ví duï: 2N2 + 5O2
→ 2N2O5 ; H2CO3
o
t
→ CO2 +
H2O
3Fe + 2O2
o
t
→ Fe3O4 ; CaCO3
o
t
→
CaO + CO2
4FeS2 + 11O2
o
t
→ 2Fe2O3 + 8SO2 ; Cu(OH)2
o
t
→
CuO + H2O
2Al + Fe2O3
o
t
→
Al2O3 + 2Fe
2. Ñieàu cheá axit.
Oxit axit + H2O
Phi kim + Hiñro AXIT
Muoái + axit maïnh
Ví duï: P2O5 + 3H2O → 2H3PO4 ; H2 + Cl2
aùsù
→ 2HCl
2NaCl + H2SO4
→ Na2SO4 + 2HCl
3. Ñieàu cheá bazô.
Kim loaïi + H2O Kieàm + dd muoái
BAZÔ
Oxit bazô + H2O Ñieän phaân dd muoái (coù
maøng ngaên)

Ví duï: 2K + 2H2O → 2KOH + H2 ; Ca(OH)2 + K2CO3
→
CaCO3 + 2KOH
Na2O + H2O → 2NaOH ; 2KCl + 2H2O
ñieän phaân
coùmaøng ngaên
→ 2KOH + H2 + Cl2
4. Ñieàu cheá hiñroxit löôõng tính.
Muoái cuûa nguyeân toá löôõng tính + NH4OH (hoaêc kieàm vöøa
ñuû) → Hiñroxit löôõng tính + Muoái môùi
Ví duï: AlCl3 + NH4OH → 3NH4Cl + Al(OH)3
↓
ZnSO4 + 2NaOH (vöøa ñuû)
→ Zn(OH)2
↓ + Na2SO4

5. Ñieàu cheá muoái.
a) Töø ñôn chaát b) Töø hôïp
chaát
Axit + Bzô
Kim loaïi + Axit Axit + Oxit bazô
Oxit axit + Oxit bazô
Kim loaïi + Phi kim MUOÁI Muoái axit + Oxit
bazô
Muoái axit + Bazô
Kim loaïi + DD muoái Axit + DD muoái
Kieàm + DD muoái
DD muoái + DD
muoái
* Baøi taäp:
Caâu 1: Vieát caùc phöông trình phaûn öùng ñieàu cheá tröïc tieáp FeCl2
töø Fe, töø FeSO4, töø FeCl3.
Caâu 2: Vieát phöôùng trình phaûn öùng bieåu dieãn söï ñieàu cheá tröïc
tieáp FeSO4 töø Fe baèng caùc caùch khaùc
nhau.
Caâu 3: Vieát caùc phöông trình ñieàu cheá tröïc tieáp:
a) Cu → CuCl2 baèng 3 caùch.
b) CuCl2
→ Cu baèng 2 caùch.
c) Fe → FeCl3 baèng 2 caùch.
Caâu 4: Chæ töø quaëng pirit FeS2, O2 vaø H2O, coù chaát xuùc taùc thích
hôïp. Haõy vieát phöông trình phaûn öùng
ñieàu cheá muoái saét (III) sunfat.

Caâu 5: Chæ töø Cu, NaCl vaø H2O, haõy neâu caùch ñieàu cheá ñeå thu
ñöôïc Cu(OH)2. Vieát caùc PTHH xaûy ra.
Caâu 6: Töø caùc chaát KCl, MnO2, CaCl2, H2SO4 ñaëc. Haõy vieát PTPÖ
ñieàu cheá: Cl2, hiñroclorua.
Caâu 7: Töø caùc chaát NaCl, KI, H2O. Haõy vieát PTPÖ ñieàu cheá: Cl2,
nöôùc Javen, dung dòch KOH, I2, KClO3.
Caâu 8: Töø caùc chaát NaCl, Fe, H2O, H2SO4 ñaëc. Haõy vieát PTPÖ ñieàu
cheá: FeCl2, FeCl3, nöôùc clo.
Caâu 9: Töø Na, H2O, CO2, N2 ñieàu cheá xoña vaø ñaïm 2 laù. Vieát
phöông trình phaûn öùng.
Caâu 10: Phaân ñaïm 2 laù coù coâng thöùc NH4NO3, phaân ñaïm ureâ
coù coâng thöùc (NH2)2CO. Vieát caùc phöông trình ñieàu cheá 2 loaïi
phaân ñaïm treân töø khoâng khí, nöôùc vaø ñaù voâi.
Caâu 11: Hoãn hôïp goàm CuO, Fe2O3. Chæ duøng Al vaø HCl haõy neâu
2 caùch ñieàu cheá Cu nguyeân chaát.
Caâu 12: Töø quaëng pyrit saét, nöôùc bieån, khoâng khí, haõy vieát caùc
phöông trình ñieàu cheá caùc chaát: FeSO4, FeCl3, FeCl2, Fe(OH)3,
Na2SO4, NaHSO4.
--------------------------------------------
Daïng 2: NHAÄN BIEÁT VAØ TAÙCH CAÙC
CHAÁT VOÂ CÔ
A. NHAÄN BIEÁT CAÙC CHAÁT
I. Nhaän bieát caùc chaát trong dung dòch.
Hoaù
chaát
Thuoác
thöû
Hieän töôïng Phöông trình minh hoaï

- Axit
- Bazô
kieàm
Quyø tím
- Quyø tím hoaù ñoû
- Quyø tím hoaù xanh
Goác nitrat
Cu
Taïo khí khoâng maøu,
ñeå ngoaøi khoâng khí
hoaù naâu
8HNO3 + 3Cu → 3Cu(NO3)2 + 2NO +
4H2O
(khoâng maøu)
2NO + O2
→ 2NO2 (maøu naâu)
Goác
sunfat
BaCl2 Taïo keát tuûa traéng
khoâng tan trong axit
H2SO4 + BaCl2
→ BaSO4 ↓ + 2HCl
Na2SO4 + BaCl2
→ BaSO4 ↓ + 2NaCl
Goác
sunfit - BaCl2
- Axit
- Taïo keát tuûa traéng
khoâng tan trong axit.
- Taïo khí khoâng
maøu.
Na2SO3 + BaCl2
→ BaSO3 ↓ + 2NaCl
Na2SO3 + HCl → BaCl2 + SO2 ↑ + H2O
Goác
cacbonat
Axit,
BaCl2,
AgNO3
Taïo khí khoâng maøu,
taïo keát tuûa traéng.
CaCO3 +2HCl → CaCl2 + CO2 ↑ + H2O
Na2CO3 + BaCl2
→ BaCO3 ↓ + 2NaCl
Na2CO3 + 2AgNO3
→ Ag2CO3 ↓ + 2NaNO3
Goác
photphat
AgNO3
Taïo keát tuûa maøu
vaøng
Na3PO4 + 3AgNO3
→ Ag3PO4 ↓ + 3NaNO3
(maøu vaøng)
Goác
clorua
AgNO3,
Pb(NO3)2
Taïo keát tuûa traéng HCl + AgNO3
→ AgCl ↓ + HNO3
2NaCl + Pb(NO3)2
→ PbCl2 ↓ + 2NaNO3
Muoái
sunfua
Axit,
Pb(NO3)2
Taïo khí muøi tröùng
ung.
Taïo keát tuûa ñen.
Na2S + 2HCl → 2NaCl + H2S↑
Na2S + Pb(NO3)2
→ PbS↓ + 2NaNO3
Muoái saét
(II)
NaOH Taïo keát tuûa traéng
xanh, sau ñoù bò hoaù
naâu ngoaøi khoâng
khí.
FeCl2 + 2NaOH → Fe(OH)2 ↓ + 2NaCl
4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O → 4Fe(OH)3 ↓
Muoái saét
(III)
Taïo keát tuûa maøu
naâu ñoû
FeCl3 + 3NaOH → Fe(OH)3 ↓ + 3NaCl

Muoái
magie
Taïo keát tuûa traéng MgCl2 + 2NaOH → Mg(OH)2 ↓ + 2NaCl
Muoái
ñoàng
Taïo keát tuûa xanh lam Cu(NO3)2 +2NaOH → Cu(OH)2 ↓ + 2NaNO3
Muoái
nhoâm
Taïo keát tuûa traéng,
tan trong NaOH dö
AlCl3 + 3NaOH → Al(OH)3 ↓ + 3NaCl
Al(OH)3 + NaOH (dö) → NaAlO2 + 2H2O
II. Nhaän bieát caùc khí voâ cô.
Khí SO2
Ca(OH)2,
dd nöôùc
brom
Laøm ñuïc nöôùc voâi
trong.
Maát maøu vaøng naâu
cuûa dd nöôùc brom
SO2 + Ca(OH)2
→ CaSO3 ↓ + H2O
SO2 + 2H2O + Br2
→ H2SO4 + 2HBr
Khí CO2
Ca(OH)2
Laøm ñuïc nöôùc voâi
trong
CO2 + Ca(OH)2
→ CaCO3 ↓ + H2O
Khí N2 Que
dieâm
ñoû
Que dieâm taét
Khí NH3 Quyø tím
aåm
Quyø tím aåm hoaù
xanh
Khí CO CuO
(ñen)
Chuyeån CuO (ñen)
thaønh ñoû.
CO + CuO
o
t
→ Cu + CO2
↑
(ñen) (ñoû)
Khí HCl - Quyø
tím aåm
öôùt
- AgNO3
- Quyø tím aåm öôùt
hoaù ñoû
- Taïo keát tuûa traéng
HCl + AgNO3
→ AgCl↓ + HNO3
Khí H2S Pb(NO3)2 Taïo keát tuûa ñen H2S + Pb(NO3)2
→ PbS↓ + 2HNO3
Khí Cl2 Giaáy
taåm hoà
tinh boät
Laøm xanh giaáy taåm
hoà tinh boät

Axit HNO3
Boät Cu
Coù khí maøu naâu
xuaát hieän
4HNO3 + Cu → Cu(NO3)2 + 2NO2
↑ + 2H2O
* Baøi taäp:
@. Nhaän bieát baèng thuoác thöû töï choïn:
Caâu 1: Trình baøy phöông phaùp phaân bieät 5 dung dòch: HCl,
NaOH, Na2SO4, NaCl, NaNO3.
Caâu 2: Phaân bieät 4 chaát loûng: HCl, H2SO4, HNO3, H2O.
Caâu 3: Coù 4 oáng nghieäm, moãi oáng chöùa 1 dung dòch muoái
(khoâng truøng kim loaïi cuõng nhö goác axit) laø: clorua, sunfat,
nitrat, cacbonat cuûa caùc kim loaïi Ba, Mg, K, Pb.
a) Hoûi moãi oáng nghieäm chöùa dung dòch cuûa muoái naøo?
b) Neâu phöông phaùp phaân bieät 4 oáng nghieäm ñoù?.
Caâu 4: Phaân bieät 3 loaïi phaân boùn hoaù hoïc: phaân kali (KCl),
ñaïm 2 laù (NH4NO3), vaø supephotphat keùp Ca(H2PO4)2.
Caâu 5: Coù 8 dung dòch chöùa: NaNO3, Mg(NO3)2, Fe(NO3)2,
Cu(NO3)2, Na2SO4, MgSO4, FeSO4, CuSO4. Haõy neâu caùc thuoác
thöû vaø trình baøy caùc phöông aùn phaân bieät caùc dung dòch
noùi treân.
Caâu 6: Coù 4 chaát raén: KNO3, NaNO3, KCl, NaCl. Haõy neâu
caùch phaân bieät chuùng.
Caâu 7: Baèng phöông phaùp hoaù hoïc haõy nhaän bieát caùc
hoãn hôïp sau: (Fe + Fe2O3), (Fe + FeO), (FeO + Fe2O3).
Caâu 8: Coù 3 loï ñöïng ba hoãn hôïp daïng boät: (Al + Al2O3), (Fe +
Fe2O3), (FeO + Fe2O3). Duøng phöông phaùp hoaù hoïc ñeå nhaän
bieát chuùng. Vieát caùc phöông trình phaûn öùng xaûy ra.
@. Nhaän bieát chæ baèng thuoác thöû qui ñònh:
Caâu 1: Nhaän bieát caùc dung dòch trong moãi caëp sau ñaây chæ
baèng dung dòch HCl:
a) 4 dung dòch: MgSO4, NaOH, BaCl2, NaCl.

b) 4 chaát raén: NaCl, Na2CO3, BaCO3, BaSO4.
Caâu 2: Nhaän bieát baèng 1 hoaù chaát töï choïn:
a) 4 dung dòch: MgCl2, FeCl2, FeCl3, AlCl3.
b) 4 dung dòch: H2SO4, Na2SO4, Na2CO3, MgSO4.
c) 4 axit: HCl, HNO3, H2SO4, H3PO4.
Caâu 3: Chæ ñöôïc duøng theâm quyø tím vaø caùc oáng nghieäm,
haõy chæ roõ phöông phaùp nhaän ra caùc dung
dòch bò maát nhaõn: NaHSO4, Na2CO3, Na2SO3, BaCl2, Na2S.
Caâu 4: Cho caùc hoaù chaát: Na, MgCl2, FeCl2, FeCl3, AlCl3. Chæ
duøng theâm nöôùc haõy nhaän bieát chuùng.
@. Nhaän bieát khoâng coù thuoác thöû khaùc:
Caâu 1: Coù 4 oáng nghieäm ñöôïc ñaùnh soá (1), (2), (3), (4), moãi
oáng chöùa moät trong 4 dung dòch sau: Na2CO3, MgCl2, HCl,
KHCO3. Bieát raèng:
- Khi ñoå oáng soá (1) vaøo oáng soá (3) thì thaáy keát tuûa.
- Khi ñoå oáng soá (3) vaøo oáng soá (4) thì thaáy coù khí bay leân.
Hoûi dung dòch naøo ñöôïc chöùa trong töøng oáng nghieäm.
Caâu 2: Trong 5 dung dòch kyù hieäu A, B, C, D, E chöùa Na2CO3,
HCl, BaCl2, H2SO4, NaCl. Bieát:
- Ñoå A vaøo B → coù keát tuûa.
- Ñoå A vaøo C → coù khí bay ra.
- Ñoå B vaøo D → coù keát tuûa.
Xaùc ñònh caùc chaát coù caùc kí hieäu treân vaø giaûi thích.
Caâu 3: Haõy phaân bieät caùc chaát trong moãi caëp dung dòch
sau ñaây maø khoâng duøng thuoác thöû khaùc:
a) NaCl, H2SO4, CuSO4, BaCl2, NaOH.
b) NaOH, FeCl2, HCl, NaCl.
Caâu 4: Coù 6 dung dòch ñöôïc ñaùnh soá ngaãu nhieân töø 1 ñeán
6. moãi dung dòch chöùa moät chaát goàm: BaCl2, H2SO4, NaOH,

MgCl2, Na2CO3. laàn löôït thöïc hieän caùc thí nghieäm vaø thu ñöôïc
keát quaû nhö sau:
Thí nghieäm 1: Dung dòch 2 cho keát tuûa vôùi caùc dung dòch
3 vaø 4.
Thí nghieäm 2: Dung dòch 6 cho keát tuûa vôùi caùc dung dòch
1 vaø 4.
Thí nghieäm 3: Dung dòch 4 cho khí bay leân khi taùc duïng
vôùi caùc dung dòch 3 vaø 5.
Haõy xaùc ñònh soá cuûa caùc dung dòch.
Caâu 5: Khoâng ñöôïc duøng theâm hoaù chaát naøo khaùc , haõy
nhaän bieát caùc chaát ñöïng trong caùc loï maát nhaõn sau: KOH,
HCl, FeCl3, Pb(NO3)2, Al(NO3)3, NH4Cl.
Caâu 6: Khoâng ñöôïc duøng theâm hoaù chaát naøo khaùc , haõy
nhaän bieát 5 loï maát nhaõn sau: NaHSO4, Mg(HCO3)2, Ca(HCO3)2,
Na2CO3, KHCO3.
B. TAÙCH CAÙC CHAÁT VOÂ CÔ.
I. Nguyeân taéc:
@ Böôùc 1: Choïn chaát X chæ taùc duïng vôùi A (maø khoâng taùc
duïng vôùi B) ñeå chuyeån A thaønh AX ôû daïng keát tuûa, bay hôi
hoaëc hoaø tan; taùch khoûi B (baèng caùch loïc hoaëc töï taùch).
@ Böôùc 2: Ñieàu cheá laïi chaát A töø AX
* Sô ñoà toång quaùt:
B
A, B
+
→X
PÖ taùch
XY
AX ( ,↓ ↑ , tan)
+
→Y
PÖ taùi taïo
A

II. Baøi taäp:
Caâu 1: Taùch rieâng dung dòch töøng chaát sau ra khoûi hoãn hôïp
dung dòch AlCl3, FeCl3, BaCl2.
Caâu 2: Neâu phöông phaùp taùch hoãn hôïp goàm 3 khí: Cl2, H2 vaø
CO2 thaønh caùc chaát nguyeân chaát.
Caâu 3: Neâu phöông phaùp taùch hoãn hôïp ñaù voâi, voâi soáng,
silic ñioxit vaø saét (II) clorua thaønh töøng chaát
nguyeân chaát.
Caâu 4: Trình baøy phöông phaùp hoaù hoïc ñeå laáy töøng oxit töø
hoãn hôïp : SiO2, Al2O3, Fe2O3 vaø CuO.
Caâu 5: Trình baøy phöông phaùp hoaù hoïc ñeå laáy töøng kim loaïi
Cu vaø Fe töø hoãn hôïp caùc oxit SiO2,
Al2O3, CuO vaø FeO.
Caâu 6: Baèng phöông phaùp hoaù hoïc haõy taùch töøng kim loaïi
Al, Fe, Cu ra khoûi hoãn hôïp 3 kim loaïi.
--------------------------------------------------------
Daïng 3: BAØI TOAÙN VEÀ
ÑOÄ TAN.
@ Höôùng giaûi: Döïa vaøo ñònh nghóa vaø döõ kieän baøi toaùn
ta coù coâng thöùc:
1.
2
100= ×ct
H O
m
S
m Trong ñoù: S laø ñoä tan
ctm laø khoái löôïng chaát tan
2. = ct
ddbh
mS
S+100 m ddbhm laø khoái löôïng dung dòch baõo
hoaø
2H Om laø khoái löôïng dung moâi

@ Baøi taäp:
Caâu 1: Xaùc ñònh löôïng NaCl keát tinh trôû laïi khi laøm laïnh 548 gam
dung dòch muoái aên baõo hoaø ôû 50
o
C xuoáng O
o
C. Bieát ñoä tan cuûa
NaCl ôû 50
o
C laø 37 gam vaø ôû O
o
C laø 35 gam.
ÑS:
NaCl ket tinh 8( )m g=á
Caâu 2: Hoaø tan 450g KNO3 vaøo 500g nöôùc caát ôû 250
0
C (dung dòch
X). Bieát ñoä tan cuûa KNO3 ôû 20
0
C laø32g. Haõy xaùc ñònh khoái löôïng
KNO3 taùch ra khoûi dung dòch khi laøm laïnh dung dòch X ñeán 20
0
C.
ÑS:
3KNO tach ra khoi dd 290( )m g=ù û
Caâu 3: Cho 0,2 mol CuO tan heát trong dung dòch H2SO4 20% ñun noùng
(löôïng vöøa ñuû). Sau ñoù laøm nguoäi dung dòch ñeán 10
0
C. Tính khoái
löôïng tinh theå CuSO4.5H2O ñaõ taùch khoûi dung dòch, bieát raèng ñoä
tan cuûa CuSO4 ôû 10
0
C laø 17,4g.
ÑS:
4 2CuSO .5H O 30,7( )m g=
DAÏNG 4:
BAØI TAÄP VEÀ COÂNG THÖÙC
HOAÙ HOÏC
BAØI TAÄP
Caâu 1: Khi hoaø tan 21g moät kim loaïi hoaù trò II trong dung dòch H2SO4
loaõng dö, ngöôøi ta thu ñöôïc 8,4 lít hiñro (ñktc) vaø dung dòch A. Khi cho
keát tinh muoái trong dung dòch A thì thu ñöôïc 104,25g tinh theå hiñrat
hoaù.
a) Cho bieát teân kim loaïi.
b) Xaùc ñònh CTHH cuûa tinh theå muoái hiñrat hoaù ñoù.
ÑS: a) Fe ; b)
FeSO4.7H2O

Caâu 2: Cho 4,48g oxit cuûa 1 kim loaïi hoaù trò II taùc duïng vöøa ñuû
vôùi 100 ml dung dòch H2SO4 0,8M roài coâ caïn dung dòch thì nhaän
ñöôïc 13,76g tinh theå muoái ngaäm nöôùc. Tìm coâng thöùc muoái ngaäm
H2O naøy.
ÑS:
CaSO4.2H2O
Caâu 3: Moät hoãn hôïp kim loaïi X goàm 2 kim loaïi Y, Z coù tæ soá khoái
löôïng 1 : 1. Trong 44,8g hoãn hôïp X, soá hieäu mol cuûa Y vaø Z laø 0,05
mol. Maët khaùc nguyeân töû khoái Y > Z laø 8. Xaùc ñònh kim loaïi Y vaø
Z.
ÑS: Y = 64
(Cu) vaø Z = 56 (Fe)
Caâu 4: Hoaø tan hoaøn toaøn 4 gam hoãn hôïp goàm 1 kim loaïi hoaù trò
II vaø 1 kim loaïi hoaù trò III caàn duøng heát 170 ml HCl 2M.
a) Coâ caïn dung dòch thu ñöôïc bao nhieâu gam muoái khoâ.
b) Tính 2HV thoaùt ra ôû ñktc.
c) Neâu bieát kim loaïi hoaù trò III laø Al vaø soá mol baèng 5 laàn soá
mol kim loaïi hoaù trò II thì kim loaïi hoaù trò II laø nguyeân toá naøo?
ÑS: a) 16,07m gam=muoái ; b) 2
3,808HV = lít ; c) Kim loaïi
hoaù trò II laø Zn
Caâu 5: Oxit cao nhaát cuûa moät nguyeân toá coù coâng thöùc R2Ox
phaân töû khoái cuûa oxit laø 102 ñvC, bieát thaønh phaàn khoái löôïng
cuûa oxi laø 47,06%. Xaùc ñònh R.
ÑS: R laø
nhoâm (Al)
Caâu 6: Nguyeân toá X coù theå taïo thaønh vôùi Fe hôïp chaát daïng
FeaXb, phaân töû naøy goàm 4 nguyeân töû coù khoái löôïng mol laø 162,5
gam. Hoûi nguyeân toá X laø gì?

ÑS: X laø clo
(Cl)
Caâu 7: Cho 100 gam hoãn hôïp 2 muoái clorua cuûa cuøng 1 kim loaïi M
(coù hoaù trò II vaø III) taùc duïng heát vôùi NaOH dö. Keát tuûa hiñroxit
hoaù trò 2 baèng 19,8 gam coøn khoái löôïng clorua kim loaïi M hoaù trò II
baèng 0,5 khoái löôïng mol cuûa M. Tìm coâng thöùc 2 clorua vaø % hoãn
hôïp.
ÑS: Hai muoái laø FeCl2 vaø FeCl3 ; %FeCl2 = 27,94% vaø
%FeCl3 = 72,06%
Caâu 8: Hoaø tan 18,4 gam hoãn hôïp 2 kim loaïi hoaù trò II vaø III baèng
axit HCl thu ñöôïc dung dòch A + khí B. Chia ñoâi B.
a) Phaàn B1 ñem ñoát chaùy thu ñöôïc 4,5 gam H2O. Hoûi coâ caïn dd A
thu ñöôïc bao nhieâu gam muoái khan.
b) Phaàn B2 taùc duïng heát clo vaø cho saûn phaåm haáp thuï vaøo
200 ml dung dòch NaOH 20% (d = 1,2). Tìm C% caùc chaát trong
dung dòch taïo ra.
c) Tìm 2 kim loaïi, neáu bieát tæ soá mol 2 muoái khan = 1 : 1 vaø khoái
löôïng mol cuûa kim loaïi naøy gaáp 2,4 laàn khoái löôïng mol cuûa
kim loaïi kia.
ÑS: a) 26,95m gam=muoái ; b) C% (NaOH) = 10,84% vaø C
% (NaCl) = 11,37%
c) Kim loaïi hoaù trò II laø Zn vaø kim loaïi hoaù trò
III laø Al
Caâu 9: Kim loaïi X taïo ra 2 muoái XBr2 vaø XSO4. Neáu soá mol XSO4
gaáp 3 laàn soá mol XBr2 thì löôïng XSO4 baèng 104,85 gam, coøn löôïng
XBr2 chæ baèng 44,55 gam. Hoûi X laø nguyeân toá naøo?
ÑS: X = 137 laø Ba

Caâu 10: Hoãn hôïp khí goàm NO, NO2 vaø 1 oxit NxOy coù thaønh phaàn
45% NOV ; 15% 2NOV vaø 40% x yN OV
. Trong hoãn hôïp coù 23,6% löôïng NO
coøn trong NxOy coù 69,6% löôïng oxi. Haõy xaùc ñònh oxit NxOy.
ÑS: Oxit laø N2O4
Caâu 11: Coù 1 oxit saét chöa bieát.
- Hoaø tan m gam oxit caàn 150 ml HCl 3M.
- Khöû toaøn boä m gam oxit baèng CO noùng, dö thu ñöôïc 8,4 gam
saét. Tìm coâng thöùc oxit.
ÑS: Fe2O3
Caâu 12: Khöû 1 löôïng oxit saét chöa bieát baèng H2 noùng dö. Saûn
phaåm hôi taïo ra haáp thuï baèng 100 gam axit H2SO4 98% thì noàng ñoä
axit giaûm ñi 3,405%. Chaát raén thu ñöôïc sau phaûn öùng khöû ñöôïc
hoaø tan baèng axit H2SO4 loaõng thoaùt ra 3,36 lít H2 (ñktc). Tìm coâng
thöùc oxit saét bò khöû.
ÑS: Fe3O4
Caâu 13: Hoãn hôïp X goàm 2 kim loaïi A vaø B coù tæ leä khoái löôïng 1 :
1 vaø khoái löôïng mol nguyeân töû cuûa A naëng hôn B laø 8 gam. Trong
53,6 gam X coù soá mol A khaùc B laø 0,0375 mol. Hoûi A, B laø nhöõng
kim loaïi naøo?
ÑS: B laø Fe vaø A laø Cu
Caâu 14: Ñoát chaùy hoaøn toaøn m gam chaát A caàn duøng heát 5,824
dm
3
O2 (ñktc). Saûn phaåm coù CO2 vaø H2O ñöôïc chia ñoâi. Phaàn 1 cho
ñi qua P2O5 thaáy löôïng P2O5 taêng 1,8 gam. Phaàn 2 cho ñi qua CaO
thaáy löôïng CaO taêng 5,32 gam. Tìm m vaø coâng thöùc ñôn giaûn A.
Tìm coâng thöùc phaân töû A vaø bieát A ôû theå khí (ñk thöôøng) coù soá
C≤ 4.
ÑS: A laø C4H10

Caâu 15: Hoaø tan 18,4g hoãn hôïp 2 kim loaïi hoaù trò II vaø III baèng
axit HCl thu ñöôïc dung dòch A + khí B. Chia ñoâi B
a) Phaàn B1 ñem ñoát chaùy thu ñöôïc 4,5g H2O. Hoûi coâ caïn dung
dòch A thu ñöôïc bao nhieâu gam muoái khan.
b) Phaàn B2 taùc duïng heát clo vaø cho saûn phaåm haáp thuï vaøo
200 ml dung dòch NaOH 20% (d = 1,2). Tìm % caùc chaát trong dung
dòch taïo ra.
c) Tìm 2 kim loaïi, neáu bieát tæ soá mol 2 muoái khan = 1 : 1 vaø khoái
löôïng mol kim loaïi naøy gaáp 2,4 laàn khoái löôïng mol cuûa kim
loaïi kia.
ÑS: a) Löôïng muoái khan
= 26,95g
b) %NaOH = 10,84%
vaø %NaCl = 11,73%
c) KL hoaù trò II laø
Zn vaø KL hoaù trò III laø Al
Caâu 16: Hai nguyeân toá X vaø Y ñeàu ôû theå raén trong ñieàu kieän
thöôøng 8,4 gam X coù soá mol nhieàu hôn 6,4 gam Y laø 0,15 mol. Bieát
khoái löôïng mol nguyeân töû cuûa X nhoû hôn khoái löôïng mol nguyeân
töû cuûa Y laø 8. Haõy cho bieát teân cuûa X, Y vaø soá mol moãi
nguyeân toá noùi treân.
ÑS: - X (Mg), Y (S)
- 0,2Sn mol= vaø
0,35Mgn mol=
Caâu 17: Nguyeân toá R taïo thaønh hôïp chaát RH4, trong ñoù hiñro
chieám 25% khoái löôïng vaø nguyeân toá R’ taïo thaønh hôïp chaát R’O2
trong ñoù oxi chieám 69,57% khoái löôïng.
a) Hoûi R vaø R’ laø caùc nguyeân toá gì?

b) Hoûi 1 lít khí R’O2 naëng hôn 1 lít khí RH4 bao nhieâu laàn (ôû
cuøng ñieàu kieän nhieät ñoä, aùp suaát).
c) Neáu ôû ñktc, V1 lít RH4 naëng baèng V2 lít R’O2 thì tæ leä V1/V2
baèng bao nhieâu laàn?
ÑS: a) R (C), R’(N) ; b) NO2 naëng hôn CH4 = 2,875
laàn ; c) V1/V2 = 2,875 laàn
Caâu 18: Hôïp chaát vôùi oxi cuûa nguyeân toá X coù daïng XaOb goàm 7
nguyeân töû trong phaân töû. Ñoàng thôøi tæ leä khoái löôïng giöõa X vaø
oxi laø 1 : 1,29. Xaùc ñònh X vaø coâng thöùc oxit.
ÑS: X laø P → oxit cuûa X laø P2O5
Caâu 19: Hoaø tan hoaøn toaøn 12,1 gam hoãn hôïp boät goàm CuO vaø
moät oxit cuûa kim loaïi hoaù trò II khaùc caàn 100 ml dung dòch HCl 3M.
Bieát tæ leä mol cuûa 2 oxit laø 1 : 2.
a) Xaùc ñònh coâng thöùc cuûa oxit coøn laïi.
b) Tính % theo khoái löôïng cuûa moãi oxit trong hoãn hôïp ban ñaàu.
ÑS: a) ZnO ; b) %CuO = 33,06% vaø %ZnO = 66,94%
Caâu 20: Cho A gam kim loaïi M coù hoaù trò khoâng ñoåi vaøo 250 ml
dung dòch hoãn hôïp goàm Cu(NO3)2 vaø AgNO3 ñeàu coù noàng ñoä 0,8
mol/l. Sau khi phaûn öùng xaûy ra hoaøn toaøn ta loïc ñöôïc (a + 27,2) gam
chaát raén goàm ba kim loaïi vaø ñöôïc moät dung dòch chæ chöùa moät
muoái tan. Xaùc ñònh M vaø khoái löôïng muoái taïo ra trong dung dòch.
ÑS: M laø Mg vaø Mg(NO3)2 = 44,4g
Caâu 21: Nung 25,28 gam hoãn hôïp FeCO3 vaø FexOy dö tôùi phaûn öùng
hoaøn toaøn, thu ñöôïc khí A vaø 22,4 gam Fe2O3 duy nhaát. Cho khí A
haáp thuï hoaøn toaøn vaøo 400ml dung dòch Ba(OH)2 0,15M thu ñöôïc
7,88g keát tuûa.
a) Vieát caùc phöông trình phaûn öùng xaûy ra.
b) Tìm coâng thöùc phaân töû cuûa FexOy.

ÑS: b) Fe2O3
Caâu 22: Hai thanh kim loaïi gioáng nhau (ñeàu cuøng nguyeân toá R hoaù
trò II) vaø coù cuøng khoái löôïng. Cho thanh thöù nhaát vaøo vaøo dung
dòch Cu(NO3)2 vaø thanh thöù hai vaøo dung dòch Pb(NO3)2. Sau moät
thôøi gian, khi soá mol 2 muoái baèng nhau, laáy hai thanh kim loaïi ñoù ra
khoûi dung dòch thaáy khoái löôïng thanh thöù nhaát giaûm ñi 0,2% coøn
khoái löôïng thanh thöù hai taêng 28,4%. Xaùc ñònh nguyeân toá R.
ÑS: R (Zn)
Caâu 23: Hoãn hôïp M goàm oxit cuûa moät kim loaïi hoaù trò II vaø moät
cacbonat cuûa kim loaïi ñoù ñöôïc hoaø tan heát baèng axit H2SO4 loaõng
vöøa ñuû taïo ra khí N vaø dung dòch L. Ñem coâ caïn dung dòch L thu
ñöôïc moät löôïng muoái khan baèng 168% khoái löôïng M. Xaùc ñònh kim
loaïi hoaù trò II, bieát khí N baèng 44% khoái löôïng cuûa M.
ÑS: Mg
Caâu 24: Cho Cho 3,06g axit MxOy cuûa kim loaïi M coù hoaù trò khoâng
ñoåi (hoaù trò töø I ñeán III) tan trong HNO3 dö thu ñöôïc 5,22g muoái.
Haõy xaùc ñònh coâng thöùc phaân töû cuûa oxit MxOy.
ÑS: BaO
Caâu 25: Cho 15,25 gam hoãn hôïp moät kim loaïi hoaù trò II coù laãn Fe
tan heát trong axit HCl dö thoaùt ra 4,48 dm
3
H2 (ñktc) vaø thu ñöôïc dung
dòch X. Theâm NaOH dö vaøo X, loïc keát tuûa taùch ra roài nung trong
khoâng khí ñeán löôïng khoâng ñoåi caân naëng 12 gam. Tìm kim loaïi
hoaù trò II, bieát noù khoâng taïo keát tuûa vôùi hiñroxit.
ÑS: Ba
Caâu 26: Cho 2 gam hoãn hôïp Fe vaø kim loaïi hoaù trò II vaøo dung dòch
HCl coù dö thì thu ñöôïc 1,12 lít H2 (ñktc). Maët khaùc, neáu hoaø tan 4,8g
kim loaïi hoaù trò II ñoù caàn chöa ñeán 500 ml dung dòch HCl. Xaùc ñònh
kim loaïi hoaù trò II. ÑS: Mg

Caâu 27: Khöû hoaøn toaøn 4,06g moät oxit kim loaïi baèng CO ôû nhieät
ñoä cao thaønh kim loaïi. Daãn toaøn boä khí sinh ra vaøo bình ñöïng
Ca(OH)2 dö, thaáy taïo thaønh 7g keát tuûa. Neáu laáy löôïng kim loaïi sinh
ra hoaø tan heát vaøo dung dòch HCl dö thì thu ñöôïc 1,176 lít khí H2
(ñktc).
a) Xaùc ñònh coâng thöùc phaân töû oxit kim loaïi.
b) Cho 4,06g oxit kim loaïi treân taùc duïng hoaøn toaøn vôùi 500 ml
dung dòch H2SO4 ñaëc, noùng (dö) thu ñöôïc dung dòch X vaø khí
SO2 bay ra. Haõy xaùc ñònh noàng ñoä mol/l cuûa muoái trong dung
dòch X (coi theå tích dung dòch khoâng thay ñoåi trong quaù trình
phaûn öùng)
ÑS: a) Fe3O4 ; b) 2 4 3( ) 0,0525M Fe SOC M=
Caâu 28: Hoaø tan hoaø toaøn m gam kim loaïi M baèng dung dòch HCl
dö, thu ñöôïc V lít H2 (ñktc). Maët khaùc hoaø tan hoaøn toaøn m gam kim
loaïi M baèng dung dòch HNO3 loaõng, thu ñöôïc muoái nitrat cuûa M, H2O
vaø cuõng V lít khí NO duy nhaát (ñktc).
a) So saùnh hoaù trò cuûa M trong muoái clorua vaø trong muoái nitrat.
b) Hoûi M laø kim loaïi naøo? Bieát raèng khoái löôïng muoái nitrat taïo
thaønh gaáp 1,905 laàn khoái löôïng muoái clorua.
ÑS: a)
2
3
x
y
= ; b) Fe
Caâu 29: Hoaø tan hoaøn toaøn 14,2g hoãn hôïp C goàm MgCO3 vaø
muoái cacbonat cuûa kim loaïi R vaøo dung dòch HCl 7,3% vöøa ñuû, thu
ñöôïc dung dòch D vaø 3,36 lít khí CO2 (ñktc). Noàng ñoä MgCl2 trong
dung dòch D baèng 6,028%.
a) Xaùc ñònh kim loaïi R vaø thaønh phaàn % theo khoái löôïng cuûa
moãi chaát trong C.

b) Cho dung dòch NaOH dö vaøo dung dòch D, loïc laáy keát tuûa nung
ngoaøi khoâng khí ñeán khi phaûn öùng hoaøn toaøn. Tính soá gam
chaát raén coøn laïi sau khi nung.
ÑS: a) R (Fe) vaø %MgCO3 = 59,15% , %FeCO3 = 40,85% ;
b) 4MgOm g= vaø 2 3
4Fe Om g=
Caâu 30: Hoaø tan hoaøn toaøn a gam kim loaïi M coù hoaù trò khoâng
ñoåi vaøo b gam dung dòch HCl ñöôïc dung dòch D. Theâm 240 gam dung
dòch NaHCO3 7% vaøo D thì vöøa ñuû taùc duïng heát vôùi löôïng HCl
coøn dö, thu ñöôïc dung dòch E trong ñoù noàng ñoä phaàn traêm cuûa
NaCl vaø muoái clorua km loaïi M töông öùng laø 2,5% vaø 8,12%. Theâm
tieáp löôïng dö dung dòch NaOH vaøo E, sau ñoù loïc laáy keát tuûa, roài
nung ñeán khoái löôïng khoâng ñoåi thì thu ñöôïc 16 gam chaát raén. Vieát
caùc phöông trình phaûn öùng.
Xaùc ñònh kim loaïi vaø noàng ñoä phaàn traêm cuûa dung dòch ñaõ
duøng.
ÑS: M (Mg) vaø %HCl = 16%
Daïng 5:
BAØI TOAÙN NOÀNG ÑOÄ DUNG
DÒCH
I. Caùc loaïi noàng ñoä:
1. Noàng ñoä phaàn traêm (C%): laø löôïng chaát tan coù trong 100g dung
dòch.
Coâng Thöùc: % 100%= ×ct
dd
m
C
m ctm : Khoái löôïng chaát
tan (g)

2
1
−
⇒ =
−
1
2
C Cm
m C C
ddm : Khoái löôïng dung dòch
(g)
Vôùi: ddm = V.D V: Theå tích dung dòch (ml)
D: Khoái löôïng rieâng (g/ml)
Vaäy: % 100%= ×ct
dd
m
C
m = 100%ctm
V.D
×
II. Noàng ñoä mol (CM): Cho bieát soá mol chaát tan coù trong 1 lít
dung dòch.
Coâng thöùc: M
n
C
V
= (mol/l)
Maø
m
n
M
= suy ra: M
m
mMC
V M.V
= = (mol/l) hay (M)
III. Quan heä giöõa noàng ñoä phaàn traêm vaø ñoä tan S
% 100%
S
C
S+100
= ×
IV. Quan heä giöõa noàng ñoä phaàn traêm vaø noàng ñoä mol.
Ta coù:
.1000 10 10
.100.= = = = =
ct
ct ct
M
dd dd dd
m
m D mn D DMC C%.
mV m .M m M M
1000.D
10
M
D
C C%.
M
⇒ = hay 10
M
M
C% C .
D
=
V. Khi pha troän dung dòch:
1) Söû duïng quy taéc ñöôøng cheùo:
@ Troän m1 gam dung dòch coù noàng ñoä C1% vôùi m2 gam dung
dòch coù noàng ñoä C2%, dung dòch thu ñöôïc coù noàng ñoä C% laø:
1m gam dung dòch 1C 2C C−
2m gam dung dòch 2C 1C C−
@ Troän V1 ml dung dòch coù noàng ñoä C1 mol/l vôùi V2 ml dung dòch
coù noàng ñoä C2 mol/l thì thu ñöôïc dung dòch coù noàng ñoä C (mol/l),
vôùi Vdd = V1 + V2.
C

2
1
−
⇒ =
−
1
2
C CV
V C C
2
1
−
⇒ =
−
1
2
D DV
V D D
1V ml dung dòch 1C 2C C−
C
2V ml dung dòch 2C 1C C−
@ Troän V1 ml dung dòch coù khoái löôïng rieâng D1 vôùi V2 ml dung
dòch coù khoái löôïng rieâng D2, thu ñöôïc dung dòch coù khoái löôïng
rieâng D.
1V ml dung dòch 1D 2D D−
D
2V ml dung dòch 2D 1D D−
2) Coù theå söû duïng phöông trình pha troän:
( )1 21 2 1 2m C m C m + m C+ = (1)
1m , 2m laø khoái löôïng cuûa dung dòch 1 vaø dung dòch 2.
1C , 2C laø noàng ñoä % cuûa dung dòch 1 vaø dung dòch 2.
C laø noàng ñoä % cuûa dung dòch môùi.
(1) 1 21 2 1 2m C m C m C+ m C⇔ + =
( ) ( )1 21 2m C -C m C-C⇔ =
2
1
1
2
m C -C
m C -C
⇔ =
3) Ñeå tính noàng ñoä caùc chaát coù phaûn öùng vôùi nhau:
- Vieát caùc phaûn öùng xaûy ra.
- Tính soá mol (khoái löôïng) cuûa caùc chaát sau phaûn öùng.
- Tính khoái löôïng hoaëc theå tích dung dòch sau phaûn öùng.
 Löu yù: Caùch tính khoái löôïng dung dòch sau phaûn öùng.
• Neáu saûn phaåm khoâng coù chaát bay hôi hay keát tuûa.
dd sau phaûn öùng khoái löôïng caùcchaát tham giam = ∑
• Neáu saûn phaåm taïoï thaønh coù chaát bay hôi hay keát
tuûa.

dd sau phaûn öùng khiùkhoái löôïng caùcchaát tham giam m= −∑
dd sau phaûn öùng khoái löôïng caùcchaát tham gia keát tuûam m= −∑
• Neáu saûn phaåm vöøa coù keát tuûa vaø bay hôi.
dd sau phaûn öùng khiùkhoái löôïng caùcchaát tham gia keát tuûam m m= − −∑
BAØI TAÄP:
Caâu 1: Tính khoái löôïng AgNO3 bò taùch ra khoûi 75 gam dung dòch
baõo hoaø AgNO3 ôû 50
o
C, khi dung dòch ñöôïc haï nhieät ñoä ñeán 20
o
C.
Bieát ( )0
3 20
222AgNO C
S = g
; ( )0
3 50
455AgNO C
S = g
.
Caâu 2: Coù 2 dung dòchHCl noàng ñoä 0,5M vaø 3M. Tính theå tích dung
dòch caàn phaûi laáy ñeå pha ñöôïc 100ml dung dòch HCl noàng ñoä
2,5M.
Caâu 3: Khi hoaø tan m (g) muoái FeSO4.7H2O vaøo 168,1 (g) nöôùc, thu
ñöôïc dung dòch FeSO4 coù noàng ñoä 2,6%. Tính m?
Caâu 4: Laáy 12,42 (g) Na2CO3.10H2O ñöôïc hoaø tan trong 50,1ml nöôùc
caát (D = 1g/ml). Tính noàng ñoä phaàn traêm cuûa dung dòch thu ñöôïc.
Caâu 5: Laáy 8,4 (g) MgCO3 hoaø tan vaøo 146 (g) dung dòch HCl thì vöøa
ñuû.
a) Vieát phöông trình phaûn öùng.
b) Tính noàng ñoä phaàn traêm cuûa dung dòch HCl ñaàu?
c) Tính noàng ñoä phaàn traêm caùc chaát trong dung dòch sau phaûn
öùng?
Caâu 6: Hoaø tan 10 (g) CaCO3 vaøo 114,1 (g) dung dòch HCl 8%.
a) Vieát phöông trình phaûn öùng.
b) Tính noàng ñoä phaàn traêm caùc chaát thu ñöôïc sau phaûn öùng?
Caâu 7: Hoaø tan hoaø toaøn 16,25g moät kim loaïi hoaù trò (II) baèng
dung dòch HCl 18,25% (D = 1,2g/ml), thu ñöôïc dung dòch muoái vaø 5,6l
khí hiñro (ñktc).
a) Xaùc ñònh kim loaïi?

Tong hop kien thuc hoa học 8+9

Tong hop kien thuc hoa học 8+9

Empfohlen

Empfohlen

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Was ist angesagt? (20)

Ähnlich wie Tong hop kien thuc hoa học 8+9

Ähnlich wie Tong hop kien thuc hoa học 8+9 (20)

Kürzlich hochgeladen

Kürzlich hochgeladen (20)

Tong hop kien thuc hoa học 8+9