2. 1. Khái niệm lập trình và ngôn ngữ lập trình:
- Lập trình là sử dụng một cấu trúc dữ liệu và các
câu lệnh của một ngôn ngữ lập trình cụ thể để mô tả dữ liệu
và diễn đạt thuật toán.
Có mấy loại
ngôn ngữ lập
trình ?
- Có 3 loại ngôn ngữ lập trình: Ngôn
ngữ máy, hợp ngữ và ngôn ngữ bậc
cao.
3. 1. Khái niệm lập trình và ngôn ngữ lập trình:
- Ngôn ngữ máy là ngôn ngữ duy nhất
máy có thể trực tiếp hiểu và thực hiện. Chương
trình viết bằng ngôn ngữ máy có thể nạp trực
tiếp vào bộ nhớ thi hành ngay.
- Hợp ngữ là ngôn ngữ rất gần với
ngôn ngữ máy, nhưng mã lệnh được thay bằng
tên viết tắt của thao tác (thường là tiếng Anh).
- Ngôn ngữ bậc cao là ngôn ngữ gần
với ngôn ngữ tự nhiên. Chương trình viết
bằng ngôn ngữ bậc cao nói chung không phụ
thuộc loại máy, muốn thi hành được thì nó
phải được chuyển sang ngôn ngữ máy.
01010101010101
01010100101010
10101010101010
input a
input b
print e
end
4. Đặt vấn đề: Làm sao để giới thiệu về gia đình của
mình cho một khách du lịch nước Anh?
Có
hai
cách
để
thực
hiện:
Cần một người biết tiếng Anh và tiếng Việt,
dịch từng câu nói của mình sang tiếng Anh cho
người khách.
Soạn nội dung cần giới thiệu ra giấy và người
phiên dịch dịch toàn bộ nội dung đó sang tiếng
Anh rồi đọc cho người khách.
Người Việt
Người dịch
Chương trình nguồn
Người Anh
?
Chương trình đích
5. 2. Chương trình dịch:
- Chương trình dịch là chương trình đặc biệt có chức
năng chuyển đổi chương trình được viết bằng ngôn ngữ lập trình
bậc cao thành chương trình thực hiện được trên máy tính.
Chương trình nguồn
Chương trình dịch
có mấy loại?
Chương trình dịch
Chương trình đích
Chương trình dịch
có 2 loại là: thông
dịch và biên dịch
6. 2.a
Thông dịch (Interpreter):
Thông dịch được thực hiện bằng cách lặp lại dãy các bước sau:
* Kiểm tra tính đúng
đắn của câu lệnh tiếp theo
trong chương trình nguồn.
* Chuyển đổi các câu
lệnh đó thành một hay nhiều
câu lệnh trong ngôn ngữ máy.
* Thực hiện các câu
lệnh vừa chuyển đổi được .
10101
11110
10011
01010
10010
7. 2.b
Biên dịch (Compiler):
Thực hiện các bước sau:
* Duyệt, kiểm tra, phát
hiện lỗi và kiểm tra tính đúng
đắn của các câu lệnh trong
chương trình nguồn .
* Dịch toàn bộ chương
trình nguồn thành một chương
trình đích (ngôn ngữ máy) để
có thể thực hiện trên máy và
có thể lưu trữ để sử dụng lại
khi cần.
8. So sánh thông dịch và biên dịch:
Loại
Thông dịch
Biên dịch
Đặc điểm
Kiểm tra và dịch từng dòng
Kiểm tra và dịch toàn bộ
Chuyển thành ngôn ngữ máy
Lưu trữ để sử dụng lại
9. 3. Các thành phần cơ bản của ngôn ngữ lập trình:
Tiếng Việt có các
thành phần cơ bản
nào?
Các thành phần cơ bản của ngôn ngữ tiếng
Việt là:
- Bảng chữ cái tiếng Việt, số, dấu..
- Cách ghép các ký tự thành từ, ghép
từ thành câu.
- Ngữ nghĩa của từ và câu.
Trong ngôn ngữ
lập trình thì sao?
Trong ngôn ngữ lập trình cũng tương tự như vậy, nó gồm
có các thành phần cơ bản: Bảng chữ cái, cú pháp và ngữ
nghĩa.
10. 3. Các thành phần cơ bản của ngôn ngữ lập trình:
- Bảng chữ cái: là tập các kí tự được dùng để viết chương trình.
Bảng chữ cái tiếng Anh:
ABCD EF GH I J K LM N O PQ RSTUVWXYZ
abcdefghijklmnopqrstuvwxyz
Hệ đếm: 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
Ký hiệu đặc biệt: + - * / = < > [ ] . , _ ; # ^ $ & ( ) { } : ‘
Các ngôn ngữ lập trình khác
nhau thì bảng chữ cái có khác
nhau không nhỉ?
Các ngôn ngữ lập trình khác nhau
cũng có sự khác nhau về bảng chữ
cái.
Ví dụ: Bảng chữ cái trong ngôn ngữ
lập trình C/C++ so với Pascal có
bổ sung thêm một số kí tự như: “ !
?%|
11. 3. Các thành phần cơ bản của ngôn ngữ lập trình:
- Cú pháp: là bộ quy tắc để viết chương trình.
Ghép các cặp từ sau đây sao cho phù hợp
với quy tắc sử dụng trong tiếng Việt:
Nếu…
mà còn…
Vì…
thì…
Không những…
nên…
12. 3. Các thành phần cơ bản của ngôn ngữ lập trình:
- Ngữ nghĩa: xác định ý nghĩa thao tác cần phải thực hiện ứng với tổ
hợp kí tự dựa vào ngữ cảnh của nó.
Xác định ý nghĩa của kí tự +
trong 2 trường hợp sau:
A+B
Với A, B là 2 đại lượng
nhận giá trị số nguyên.
Kí tự + là phép cộng 2 số
nguyên.
A+B
Với A, B là 2 đại lượng
nhận giá trị số thực.
Kí tự + là phép cộng 2 số
thực.
13. Ghi nhớ!
+ Lập trình là sử dụng một cấu trúc
dữ liệu và các câu lệnh của một
ngôn ngữ lập trình cụ thể để mô tả
dữ liệu và diễn đạt thuật toán.
+ Có ba loại ngôn ngữ lập trình:
Ngôn ngữ máy, hợp ngữ và ngôn
ngữ bậc cao.
+ Cần có chương trình dịch để
chuyển chương trình nguồn thành
chương trình đích.
+ Có hai loại chương trình dịch là
biên dịch và thông dịch.
+ Một ngôn ngữ lập trình có ba
thành phần: Bảng chữ cái, cú pháp
và ngữ nghĩa.
+ Xem bài đọc thêm 1:
Em biết gì về các ngôn
ngữ lập trình? (Sách giáo
khoa, trang 6).
+ Làm bài tập trong sách
giáo khoa và sách bài
tập.
+ Xem trước bài 2: Các
thành phần của ngôn ngữ
lập trình.
