Empfohlen
Weitere ähnliche Inhalte
Was ist angesagt?
Was ist angesagt? (20)
Ähnlich wie ภาคใต้
Ähnlich wie ภาคใต้ (20)
ภาคใต้
- 1. วัฒนธรรมทางจารีต วัฒนธรรมทางด้านการ ประเพณี แต่งกาย วัฒนธรรมทางด้านทีอยู่ ่ วัฒนธรรมทางด้านการรับ อาศัย ประทานอาหาร วัฒนธรรมทางด้านนาฏศิลป์และ ดนตรี
- 2. วัฒนธรรมทางด้านการแต่ง กาย ภาคใต้ของไทยเริ่มตั้งแต่จังหวัด ชุมพรลงไปจนถึงชายแดนประเทศ มาเลเซีย เป็นพืนที่ที่ถูกขนาบด้วยทะเล ้ ทั้งสองฟาก และเป็นจุดผ่านของเส้น ทางค้าขายติดต่อระหว่างอารยธรรม ตะวันออกและตะวันตกมาตั้งแต่อดีต ชึ่งชัดเจนมากในสมัยอยุธยา เพราะ เป็นตลาดแลกเปลี่ยนสินค้าและเป็น ท่าเรือ อารยธรรมต่างประเทศหลาย อย่างที่เข้าสูราชอาณาจักรสยามมักจะ ่
- 3. ในด้านการใช้ผา มีบันทึกว่าชาวภาค ้ ใต้ใช้ผาหลายรูปแบบ ทั้งผ้าฝ้าย ผ้าแพร ้ ผ้าเขียนลายเทียน ผ้ามัดย้อม แต่ผาที่มีชื่อ ้ ที่สดของภาคใต้กลับเป็นผ้ายก โดยเฉพาะ ุ ผ้ายกจากจังหวัดนครศรีธรรมราช ที่รู้จัก ในนามของผ้ายกเมืองนคร เป็นผ้าที่ราช สำานักภาคกลางสั่ง ทอและให้สงเป็น ่ บรรณาการ ต่อมาในระยะหลังก็มีผ้าที่มีชื่อ เสียงตามมาอีกหลายชนิด แต่ชาวบ้าน ปักษ์ใต้ทั่วไปเดิมนิยมนุงผ้าคล้ายผ้า ่ ขาวม้ามีสีแดง การนุงผ้าปาเต๊ะหรือบาติก ่ ที่มีลวดลายสีสนหลากหลายเป็นความนิยม ั
- 4. ผ้า ยกเมือ งนครศรีธ รรมราช ผ้ายกเป็นวิธการทอที่นิยมมากของ ี คนไทยในแต่ละพืนที่ก็มีวิธีทอและ ้ ลักษณะเฉพาะที่แตกต่างกันไป ภาคใต้ ก็เช่นกัน ผ้ายกเมืองนครศรีธรรมราช เป็นผ้าที่วิจิตรสวยงามขึนชือมาแต่ ้ ่ โบราณเป็นที่นิยมมาแต่ครั้งราชสำานัก อยุธยา ผ้ายกเมืองนครฯ ทอด้วยไหม เนื้อละเอียด นิยมเป็นสีเดียวกันเกือบทั้ง ผืน สอดแทรกลวดลายด้วยดิ้นทองที่ แลดูแผ่วเบาแต่เป็นระเบียบ ลวดลาย
- 6. ผ้า ทอเกาะยอ เป็นผ้าทอจากตำาบลเกาะยอ อำาเภอเมือง จังหวัดสงขลา เป็นผ้าที่ทอด้วยใยฝ้าย มี เนื้อแน่น มีทั้งชนิดที่ทอ 2 ตะกอจนถึง 10 ตะกอ การทอแบบเหยียบตะกอแยกเส้นยืน ขึนลงทำาให้เกิดลายตารางคล้ายกับผ้า ้ ขาวม้า ชาวภาคใต้นิยมใช้ทำาผ้าโสร่งและ ผ้านุ่ง จุดเด่นของผ้าทอเกาะยอจึงอยู่ที่ ลายตารางนันเอง ซึงมีขนาดเล็กซ้อนๆ กัน ่ ่ ทอด้วยด้าย 2 สี เช่นสีขาว – แดง สีขาว- แดงแซมดำา สีขาว-แดงแซมเหลือง จึงมัก จะเรียกผ้านี้อีกอย่างว่า ผ้าลายราชวัตร หากมีตารางใหญ่ก็เรียกว่า ราชวัตรใหญ่
- 7. ผ้า ทอเกาะยอ
- 8. ผ้า ทอนาหมืน สี ่ มีแหล่งทออยู่ทจังหวัดตรัง เป็น ี่ เอกลักษณ์อีกแบบหนึงของผ้าภาค ่ ใต้ ส่วนใหญ่เป็นผ้าทอ ยกดอกแต่ เส้นด้ายย้อมสีสดมาก การทอใช้ เครื่องทอขนาดใหญ่จึงได้ผ้าผืน กว้าง มีลายเชิงมีรูปแบบคล้ายกับ ผ้าจากอำาเภอหาดเสียว จังหวัด ้ สุโขทัย
- 9. โดยทั่ว ไปชาวบ้า นโดยทั่ว ไป ทั้งผู้ที่นับถือศาสนา พุทธและศาสนาอิสลาม มีความนิยมเหมือนกัน คือ การนุ่ง ผ้าถุงหรือโสร่ง คนปัตตานีนิยมนุ่งผ้าถุงหรือโสร่งทั้งหญิง และชาย ผู้ชายนุ่งผ้าโสร่งลายตาหมากรุก ผู้หญิงนิยมนุ่ง ผ้าโสร่งปาเต๊ะ เสื้อก็สวมเสื้อที่หาซื้อได้ตามท้องตลาด ทัวไป ในความนิยมที่เหมือนกันก็จะมีความแตกต่างที่เห็น ่ ได้ชัด ระหว่างผู้ที่นับถือศาสนาพุทธและศาสนาอิสลาม คือ ผุ้หญิงมุสลิมเมื่ออกจากบ้านจะแต่งกายแบบมิดชิด ใช้เสื้อ แขนยาวและมีผ้าคลุมศรีษะ(กายกูบง) ผู้ชายเมื่ออกจาก บ้านจะนุ่งผ้าโสร่ง สวมเสื้อแขนยาวและจะมีผ้าโพก ศรีษะ(ผ้าตรือแบ หรือซือแบ) หากไม่ใช้ผ้าโพกศรีษะก็จะ ใช้หมวกที่เรียกว่า กาปีเยาะ หรือซอเก๊าะ
- 10. ผ้า ทอนาหมืน สี ่
- 12. วัฒนธรรมทางจารีต ประเพณี ระชากรในภาคใต้ส่วนใหญ่เป็นชาวไทยนับถือพระพุทธ ศาสนาและขนบธรรมเนียมประเพณีเหมือนคนไทย โดย ทัวไป นอกจากนีมีพิธการปลีกย่อยบางอย่างที่แตกต่างกัน ่ ้ ี บ้าง นอกจากไทยพุทธแล้ว บริเวณทางตอนใต้ของภาค โดยเฉพาะในเขตจังหวัดชายแดน ประชาชนในจังหวัด เหล่านี้เกือบร้อยละ ๖๐ นับถือศาสนาอิสลาม เมื่อมี ประชากรนับ ถือศาสนาอิสลามเป็นจำานวนมากรองไปจาก พระพุทธศาสนา ทางราชการจึงออกกฎหมายรับรอง และ ได้วางระเบียบ ต่าง ๆ เพื่อให้เกิดประโยชน์แก่ผู้นบถือ ั ศาสนาอิสลามด้วย เช่น มีกฎหมายว่าด้วยการทะเบียน มัสยิด และได้มีการตั้งคณะ กรรมการกลางอิสลามแห่ง ประเทศไทย และคณะกรรมการอิสลามประจำาจังหวัดที่มีผู้ นับถือศาสนาอิสลามจำานวนมาก เพื่อให้คำาปรึกษาแก่ทาง ราชการเกียวกับกิจกรรมต่าง ๆ ของศาสนาอิสลาม ่
- 13. ชาวไทยในภาคใต้ได้อพยพย้ายถิ่นมาตั้งถินฐานอย่าง ่ ถาวรอยู่ตามจังหวัดต่าง ๆ เป็นเวลานาน รวมทั้งได้ ผสมกับ ชนพื้นเมือง จึงทำาให้มีผิวพรรณต่างไปจากคนภาคอืนบ้าง ่ รวมทั้งภาษาพูด และมีทะเลที่ตั้งห่างไกลจากเมือง หลวง การคมนาคมไม่สะดวก แยกกันมาหลายร้อยปี ภาษาจึง เปลี่ยนแปลงไปจากภาษาเดิม ซึ่งความจริงเพี้ยนไปตาม ท้องถิ่นแต่ยังเป็นภาษาไทยอยู่ มีสำาเนียง เสียงห้วน และพูด เร็วกว่าภาษาทางภาคเหนือ แต่จังหวัดที่มีประชากรพูดต่าง กันไปคนละภาษาเลยก็คือในจังหวัดชายแดนภาคใต้ ประชากรส่วนใหญ่เป็นชาวไทยมุสลิมนิยมใช้ภาษามลายู เมื่อพูดกัน นานเข้าก็ไม่สารมารถพูดและฟังภารษาไทยให้ เข้าใจได้ โดยเฉพาะผูที่อยู่ในชนบทห่างไกลและไม่ได้เข้า โรงเรียนสอนภาษา ไทย ในการติดต่อกับทางราชการจึง ต้องใช้ล่ามแปล
- 14. ในดินแดนภาคใต้ของไทยนี้เป็นที่อยู่อาศัยของชาวไทย ซึ่งจำาแนกตามลักษณะเด่นได้ดังนี้ - ชาวไทยพุทธ คนไทยในภาคใต้ตอนบน เป็นคนไทยพุทธ ซึ่งมีขนบธรรมเนียมประเพณีทาง พระพุทธศาสนา เช่นเดียวกับคนไทยส่วนใหญ่ของประเทศ ประเพณีที่มีชื่อเสียง ได้แก่ ประเพณีชิงเปรตและประเพณี ชักพระ ของ จ.สุราษฎร์ธานี เป็นต้น ส่วนคนไทยเชื้อสายจีนมีประเพณีบางอย่างที่ แตกต่างออกไป เช่น มีเทศกาลถือศีลกินเจ ที่ จ.ภูเก็ต เป็นต้น
- 15. - ชาวไทยมุสลิม ในประเทศไทยมีจำานวนประมาณแสน คน ในจำานวนนี้ส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในเขตจังหวัดชาย แดน ภาคใต้ ชาวไทยมุสลิมใช้ภาษาพื้นเมืองเรียกว่าภาษายาวี แต่สามารถพูดไทยได้ เพราะปัจจุบันมีโรงเรียนของเอกชน และศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนเปิดสอนวิชาสามัญและ วิชาศาสนา ซึ่งแต่เดิมผู้ปกครองนักเรียนไทยมุสลิม ต้องส่ง เด็ก ไปเรียนหาความรู้ทางศาสนากับโต๊ะครูในปอเนาะ ปัจจุบันชาวไทยมุสลิมได้ดำารงตำาแหน่งทางราชการที่ สำาคัญหลายตำาแหน่ง เช่น พัฒนากร นายอำาเภอ ครูใหญ่ เป็นต้น โดยทั่วไปชาวไทยมุสลิมมีนสัยรักสงบ เคารพผู้ ิ ปกครองบ้านเมือง รักประเทศ ชาติและมีความเอือเฟื้อเผื่อ ้ แผ่เหมือนกับคนไทยทั่วไป
- 16. - ไทยใหม่หรือชาวเล บริเวณชายฝั่งและเกาะบางเกาะของ ภาคใต้ทางด้านทะเลอันดามันมีชาวพืนเมืองที่เรียก ว่า ้ ชาวเล หรือชาวนำ้า จำานวนเป็นหมื่นคน กลุ่มชาวเลมีสังคม ภาษาพูดและขนบธรรมเนียมที่เป็นลักษณะของกลุ่มโดย เฉพาะ สันนิษฐานว่าชาวเลเหล่านี้เป็นเผ่าพันธุเมลาเซียนที่ ์ เร่ร่อนทางทะเลมาจากหมู่เกาะเมลาเซียน ซึ่งความจริงแล้ว ชาวเลน่าจะ อาศัยอยู่ทางฝั่งตะวันออกของภาคใต้เพราะ อยู่ใกล้หมู่เกาะเมลาเซียนมากกว่า แต่ชาวเลกลับไปอาศัย อยู่มากทางชายฝั่ง ด้านตะวันตก ซึ่งยังไม่ทราบสาเหตุที่ ชัดเจนของการเลือกถินฐานดังกล่าว ชุมชนชาวเลที่ใหญ่ ่ ทีสุดอยู่ที่เกาะหลีเป๊ะ ใน หมู่เกาะอาดัง หาดราไวย์ จ.ภูเก็ต ่ เกาะสุรินทร์ จ.พังงา ปัจจุบันชาวเลที่ตั้งถิ่นฐานอยู่อย่าง ถาวรมีหลายแห่ง จึงต้องมี การทำาสำามะโนครัวและมีการตั้ง นามสกุลให้ เช่น ทะเลลึก ช้างนำ้า หาญทะเล เป็นต้น และ ได้เปลียนชื่อเรียกชาวเลเสียใหม่ ว่า ชาวไทยใหม่ ่ - เงาะหรือชนเผ่าซาไก ชนเผ่านี้เป็นชนกลุ่ม
- 18. วันลากพระ จะทำากันในวันออกพรรษา คือวันแรม ๑ คำ่า เดือน ๑๑ โดยตกลงนัดหมายลากพระไปยังจุดศูนย์รวม วัน รุงขึ้น แรม ๒ คำ่า เดือน ๑๑ จึงลากพระกลับวัด ่
- 19. ความสำาคัญ : เป็นประเพณีทำาบุญในวันออกพรรษา ปฏิบัติตาม ความเชื่อว่า เมื่อครั้งที่พระพุทธเจ้าเสด็จไปจำาพรรษา ณ สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ เพื่อโปรดพระมารดา เมื่อครบพรรษาจึง เสด็จกลับมายังโลกมนุษย์ พุทธศาสนิกชนไปรับเสด็จ แล้ว อัญเชิญพระพุทธเจ้า ประทับบนบุษบกแล้วแห่แหน
- 20. พิธีกรรม : ๑. การแต่งนมพระ นมพระ หมายถึงพนมพระเป็นพาหนะที่ใช้บรรทุก พระลาก นิยมทำา ๒ แบบ คือ ลากพระทางบก เรียกว่า นม พระ ลากพระทางนำ้า เรียกว่า "เรือพระ" นมพระสร้างเป็น ร้านม้า มีไม้สองท่อนรองรับข้างล่าง ทำาเป็นรูปพญานาค มีล้อ ๔ ล้ออยู่ใต้ตัวพญานาค ร้านม้าใช้ไม้ไผ่สานทำาฝา ผนัง ตกแต่งลวดลาย ระบายสีสวย รอบ ๆ ประดับด้วยผ้าแพรสี ธงริ้ว ธงสามชาย ธงราว ธงยืนห้อย ระยาง ประดับต้นกล้วย ต้นอ้อย ทางมะพร้าว ดอกไม้สดทำา อุบะห้อยระย้า มีต้มห่อด้วยใบพ้อแขวนหน้านมพระ ตัว พญานาคประดับกระจกแวววาวสีสวย ข้าง ๆ นมพระแขวน โพน กลอง ระฆัง ฆ้อง ด้านหลังนมพระวางเก้าอี้ เป็นที่นั่ง ของพระสงฆ์ ยอดนมอยู่บนสุดของนมพระ ได้รับการแต่ง
- 21. การอัญเชิญพระลากขึ้นประดิษฐานบนนมพระ พระลาก คือพระพุทธรูปยืน แต่ที่นิยมคือ พระพุทธ รูปปางอุ้มบาตร เมื่อถึงวันขึ้น ๑๕ คำ่า เดือน ๑๑ พุทธบริษัท จะสรงนำ้าพระลากเปลี่ยนจีวร แล้วอัญเชิญขึ้นประดิษฐาน บนนมพระแล้วพระสงฆ์จะเทศนาเรื่องการเสด็จไป ดาวดึงส์ของพระพุทธเจ้า ตอนเช้ามืดในวันแรม ๑ คำ่าเดือน ๑๑ ชาวบ้าน จะมาตักบาตรหน้านมพระ เรียกว่า ตักบาตร หน้าล้อ เสร็จแล้วจึงอัญเชิญ พระลากขึ้นประดิษฐานบนนมพระ ในตอนนี้บางวัดจะทำา พิธีทางไสยศาสตร์ เพือให้การลากพระราบรื่น ปลอดภัย ่
- 22. ๓. การลากพระ ใช้เชือกแบ่งผูกเป็น ๒ สาย เป็นสายผู้หญิงและสาย ผู้ชาย โดยใช้โพน (ปืด) ฆ้อง ระฆัง เป็นเครื่องตีให้จังหวะ เร้าใจในการลากพระ คนลาก จะเบียดเสียดกันสนุกสนานและประสานเสียงร้องบทลาก พระเพื่อผ่อนแรง
- 23. วัฒนธรรมทางด้านที่อยูอาศัย ่ การปลูกเรือน ต้องเลือกวันเวลาที่เหมาะสมตามคติ โหราศาสตร์และเลือกวัสดุก่อสร้างที่เป็นมงคล เลือกทิศทาง ทำาเลที่ไม่ขัดกัไม่นิยมปลูกบ้านขวางตะวัน เพราะเชื่อ ว่าการทำาดังนั้นเป็นการขวางโลก หาความเจริญไม่ได้ ความเชื่อนี้มีผลต่อการวางผังบ้าน คือจะนิยมสร้างเรือน ครัวและเรือนข้าวไว้ทางทิศตะวันตกหรือตะวันออกของ ชานเรือน โดยเว้นทิศเหนือและใต้ของเรือนหลังแรกไว้เพื่อ ปลูกเรือนหลังที่สอง บ้านหลังใหม่จะได้ไม่ขวางตะวัน อีก ทังการปลูกเรือนครัวและเรือนข้าวในตำาแหน่งแหล่งที่ดัง ้ กล่าว ยังเป็นการช่วยให้เรือนชานได้ร่มเงา อย่างน้อยก็ ครึ่งวัน ทำาให้นั่งพักผ่อนหรือทำางานสะดวกสบายยิ่งขึ้น บ คติความเชื่อ
- 24. ม่นิยมปลูกบ้านสองชั้น นอกจากความสูงที่เกรงว่าจะต้าน พายุลมแรงแล้ว การปลูกเรือนสองชั้นทำาให้ยากต่อการ หลีกเลี่ยงคติ “ ที่สูงที่ตำ่า” อันเป็นคารวธรรมของคนไทยที่ ไม่นิยมยืนเดินนั่งนอนบนระดับสูงกว่าผู้อาวุโส อีกทั้งใครมี เครื่องรางของขลังติดตัวอยู่ ถ้ามีสตรียืนเดินนั่งนอนอยู่บน ชั้นของเรือนก็จะไม่เป็นมงคล เชื่อว่าทำาให้เครื่องรางของ ขลังหมดความศักดิ์สิทธิ์ไป
- 25. ไม่นิยมทำาพื้นระเบียงให้เสมอระดับพืนเรือน นอกจากคติ ้ ความเชื่อเรื่องอาวุโสและของขลังดังกล่าวแล้ว บ้านชาวใต้ นิยมลดระดับพื้นระเบียงตำ่ากว่าพืนเรือนนอน เมื่อมีบุตร ้ หลานมาเยี่ยมเยียนผู้เฒ่าผู้แก่ บุตรหลานจะได้นั่งที่ระเบียง พืนในระดับที่ตำ่ากว่า ้
- 26. วัฒนธรรมทางด้านการรับประทาน อาหาร อาหารพื้นบ้านภาคใต้มีรสชาติโดดเด่นเป็นเอกลักษณ์ เฉพาะ สืบเนื่องจากดินแดนภาคใต้ เคยเป็นศูนย์กลางการเดินเรือค้าขายของพ่อค้าจากอินเดีย จีนและชวาในอดีต ทำาให้วฒนธรรม ั ของชาวต่างชาติโดยเฉพาะอินเดียใต้ ซึ่งเป็นต้นตำารับใน การใช้เครื่องเทศปรุงอาหารได้เข้ามามีอิทธิพลอย่างมาก
- 28. อาหารพื้นบ้านภาคใต้ทั่วไป มีลกษณะผสมผสาน ั ระหว่างอาหารไทยพื้นบ้านกับอาหารอินเดียใต้ เช่น นำ้าบูดู ซึ่งได้มาจากการหมักปลาทะเลสดผสมกับเม็ดเกลือ และมี ความคล้ายคลึงกับอาหารมาเลเซีย อาหารของภาคใต้จึงมี รสเผ็ดมากกว่าภาคอื่น ๆ และด้วยสภาพภูมิศาสตร์อยู่ติด ทะเลทั้งสองด้าน มีอาหารทะเลอุดมสมบูรณ์ แต่สภาพ อากาศร้อนชื้น ฝนตกตลอดปี อาหารประเภทแกงและ เครื่องจิ้มจึงมีรสจัด ช่วยให้ร่างกายอบอุน ป้องกันการเจ็บ ่ ป่วยได้อีกด้วย
- 29. วัฒนธรรมทางด้านนาฏศิลป์และ ดนตรี ภาคใต้ เป็นดินแดนที่ติดทะเลทังฝั่งตะวันตกและตะวันออก ้ ทางด้านใต้ติดกับมลายู ทำาให้รับวัฒนธรรมของมลายูมา บ้าง ขนบประเพณีวฒนธรรมและบุคลิกบางอย่างคล้ายคลึง ั กัน คือ พูดเร็ว อุปนิสัยว่องไว ตัดสินใจ รวดเร็ว เด็ดขาด การแต่งกาย การแสดง เพลง และดนตรีคล้ายคลึงกันมาก นาฏศิลป์ของชาวไทยภาคใต้ แบ่งออกเป็น 2 รูปแบบ คือ การแสดงพื้นบ้านและระบำาพื้นบ้าน การแสดงพื้นบ้าน สามารถแบ่งออกออกตามลักษณะของพื้นที่ ดังนี้
- 30. พืนที่ ภาคใต้ตอนบน ได้แก่ โนรา เพลงบอก เพลงเรือ คำา ้ ตัก เพลงชาน้อง พืนที่ ภาคใต้บริเวณลุ่มนำาทะเลสาบสงขลา ได้แก่ โนรา ้ หนังตะลุง กาหลอ โต๊ะครึม(นายลิมนต์) เพลงเรือ พืนที่ ชายฝั่งทะเลอันดามัน ลิเกป่า รองเง็งชาวเล รองเง็ง ้ ตันหยง กาบง กาหยง ดาระ พืนที่ ภาคใต้ตอนล่าง รองเง็งปัตตานี ดิเกร์ฮูลู ซีละ มะ ้ โย่ง(บือดีกา) บานอ กรือโต๊ะ ตือตรี ส่วนระบำาพื้นบ้าน ได้แก่ ตารีกีปัส ระบำาร่อนแร่ ระบำากรีด ยาง เป็นต้น