Επιμόρφωση εκπαιδευτικών στις δημιουργικές εργασίες ΓΕΛ 7.9.2017

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ
ΣΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟΣΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ
2012017-187-18
Δρ. Βασιλική Παπαϊωάννου,
Σχολική Σύμβουλος Β/θμιαςΕκπαίδευσης Mαγνησίας
κλ. ΠΕ06, Αγγλικής Φιλολογίας
ΒΟΛΟΣ 7.9.2017

Ενδεικτικές Οδηγίες για την οργάνωση επιμορφωτικούΕνδεικτικές Οδηγίες για την οργάνωση επιμορφωτικού
Σεμιναρίου για τις Δημιουργικές Εργασίες του ΛυκείουΣεμιναρίου για τις Δημιουργικές Εργασίες του Λυκείου
Ενότητα 1η - Θεωρητικό μέρος: (α) Η έννοια
της δημιουργικότητας και η δημιουργική
εργασία (β), Η Δημιουργική Εργασία στο Λύκειο
(γ) Αξιολόγηση στο Λύκειο Δημιουργικής
Εργασίας,
Διάρκεια: 2 ώρες, 8:45-10:15
 Ενότητα 2η - Βιωματικό μέρος: Οργάνωση και
εκπόνηση Δημιουργικής Εργασίας,
Διάρκεια: 3 ώρες, 10:45-13:00 (μορφή
βιωματικού εργαστηρίου)

ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΥΠ’ ΑΡΙΘΜ. 46ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΥΠ’ ΑΡΙΘΜ. 46
Είδη αξιολόγησης:
α) Η διαγνωστική αξιολόγηση
β) Η διαμορφωτική αξιολόγηση κατά τη
διάρκεια του σχολικού έτους
γ) Η τελική αξιολόγηση
Η αξιολόγηση οφείλει να συνδυάζει
ποικίλες μορφές και τεχνικές. Στο
πλαίσιο αυτό ο μαθητής αξιολογείται
από:

Αξιολόγηση μαθητων ΓΕΛΑξιολόγηση μαθητων ΓΕΛ
1. Τη συμμετοχή του στην καθημερινή
εργασία της τάξης και τη συνολική
δραστηριότητά του στη σχολική μονάδα.
2. Τα αποτελέσματα της επίδοσής του στις
ενδιάμεσες γραπτές δοκιμασίες κατά τα
δύο τετράμηνα του διδακτικού έτους και
στις τελικές εξετάσεις στο τέλος του
διδακτικού έτους.
3. Τις συνθετικές δημιουργικές εργασίες και
4. Από τον ατομικό του φάκελο, όπου αυτός
τηρείται.

Αρθρο 8Αρθρο 8
Δημιουργικές εργασίες (ΔΕ)Δημιουργικές εργασίες (ΔΕ)
Οι εργασίες αυτές έχουν συνθετικό
χαρακτήρα και επιδιώκουν την
ανάπτυξη της δημιουργικής
ικανότητας του μαθητή και γενικότερα
την καλλιέργεια ερευνητικού
πνεύματος με την αναζήτηση στοιχείων
από διαφορετικές πηγές και πόρους και
την τελική σύνθεση των στοιχείων
αυτών.

ΚάποιαΚάποια QUOTES – food forQUOTES – food for
thought :thought :
Μόνο γνώση εξετάζουμε. Δεξιότητες δεν
εξετάζουμε σε κανένα σύστημα μέχρι σήμερα
είτε μέσα στο σχολείο είτε στην εισαγωγή. Άρα,
εμείς, τι πρέπει να κάνουμε;
Γερ. Κουζέλης, πρόεδρος του ΙΕΠ, 6/7/2017
«Στην Α΄Λυκείου… θα αντικαταστήσουμε τις
διαδικασίες εξέτασης όπου είναι δυνατόν,
παιδαγωγικά και επιστημονικά ορθό, από τη
συγγραφή εργασιών … έχουμε μια σειρά από
δεδομένα που μας λένε ότι πρέπει να
προσέξουμε στην Ελλάδα την εξοικείωση του
μαθητικού πληθυσμού με την ερευνητική
διάσταση των επιστημών…»
https://www.youtube.com/watch?v=YfmwnCLrROE

Στις περισσότερες σύγχρονες μελέτεςΣτις περισσότερες σύγχρονες μελέτες
αναφέρονται ως συστατικά στοιχεία της κριτικήςαναφέρονται ως συστατικά στοιχεία της κριτικής
σκέψης τα παρακάτω (σκέψης τα παρακάτω (Fischer 1992Fischer 1992) :) :
Η ετοιμότητα για χρήση της λογικής
που στηρίζεται σε σωστά επιχειρήματα.
 Η προθυμία για αμφισβήτηση των
ιδεών των άλλων, αλλά ακόμη και των
δικών μας ιδεών, με παράλληλο
σεβασμό της αξίας του ατόμου.
 Η επιθυμία εύρεσης της αλήθειας
ανεξαρτήτως κόπου.

CREATIVITY IN EDUCATIONCREATIVITY IN EDUCATION
Creativity is the act of turning new and imaginative ideas intoCreativity is the act of turning new and imaginative ideas into
reality. Creativity is characterised by the ability to perceive thereality. Creativity is characterised by the ability to perceive the
world in new ways, to find hidden patterns, to make connectionsworld in new ways, to find hidden patterns, to make connections
between seemingly unrelated phenomena, and to generate solutions.between seemingly unrelated phenomena, and to generate solutions.
- LINDA NAIMAN- LINDA NAIMAN
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Δημιουργικότητα είναι η πράξη μετατροπής των
νέων και ευφάνταστων ιδεών σε
πραγματικότητα.
Η δημιουργικότητα χαρακτηρίζεται από την
ικανότητα
να αντιλαμβάνεσαι τον κόσμο με νέους τρόπους,
να ανακαλύπτεις κρυμμένα πρότυπα, να
δημιουργείς συσχετισμούς ανάμεσα σε άσχετα
εκ πρώτης άποψης φαινόμενα, και
να δημιουργείς λύσεις.
–Linda Naiman

Critical thinking: how to help yourCritical thinking: how to help your
students become better learnersstudents become better learners
 Encouraging students to build awareness, understanding and
control of their thought processes – also known as
metacognition –
 It’s all about getting students to think critically about their own
learning.
 To help pupils begin to think in this way, you can divide the
process into three parts: before a task (effective planning),
during (self-monitoring) and after (evaluation and reflection).
 Work on setting goals (short-term and long-term goals)
 Encourage self-awareness
 Prompt self-questioning
 Model your thought processes

Ο ρόλος του/της εκπαιδευτικού
Ενεργοποίηση ενδιαφέροντος
Ενθάρρυνση
Εμπιστοσύνη
Ενίσχυση
Επιβράβευση
Ενορχήστρωση
Ανατροφοδότηση

Η Δημιουργική Εργασία Στο ΛυκειοΗ Δημιουργική Εργασία Στο Λυκειο
Σημειώσεις για ένα πλαίσιο επιμόρφωσης (Ι.Ε.ΠΣημειώσεις για ένα πλαίσιο επιμόρφωσης (Ι.Ε.Π))
ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ
ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ
(οι σκοποί και οι στόχοι, οι διαδικασίες
οργάνωσης και πραγμάτωσης των εργασιών, οι
τρόποι υποστήριξης και ανατροφοδότησης των
μαθητών και μαθητριών στο έργο τους, οι
τεχνικές αξιολόγησης των μαθητικών
δημιουργημάτων, τα αναμενόμενα
αποτελέσματα σε ατομικό και κοινωνικό
επίπεδο κ.ο.κ.)

Όφελος από ΣΔΕ (Γυμνασίου)Όφελος από ΣΔΕ (Γυμνασίου)
Εκπαιδευτικοί και μαθητές μπορούν να
ωφεληθούν από γνώσεις και εμπειρίες που
αποκόμισαν από την εφαρμογή των
Συνθετικών Δημιουργικών Εργασιών
στο Γυμνάσιο (ΠΔ 126/2016, άρ. 3)

Έρευνα του Ι.Ε.Π.Έρευνα του Ι.Ε.Π.
Σύμφωνα με τις απαντήσεις που
έδωσαν οι εκπαιδευτικοί στο πλαίσιο
δειγματοληπτικής έρευνας του Ι.Ε.Π.
αποτιμώντας την εφαρμογή των
Δημιουργικών Εργασιών το σχολικό
έτος 2016-17, η υλοποίηση των ΔΕ
αποτιμήθηκε συνολικά θετικά.

Συγκεκριμένα…Συγκεκριμένα…
 οι εκπαιδευτικοί συμμετείχαν σε υψηλά ποσοστά στην εφαρμογή
των Δ.Ε. στο Λύκειο,
 στη συμμετοχή τους συνέβαλε και η πεποίθηση ότι μέσω της
εκπόνησης των Δ.Ε. θα ικανοποιηθούν οι μαθητές και μαθήτριές
τους,
 συνεργάστηκαν μεταξύ τους για την υλοποίηση των Δ.Ε.
συμβάλλοντας στη διαμόρφωση συνεργατικού κλίματος στο
σχολείο,
 οι μαθητές και οι μαθήτριες, κατά την εκτίμηση των εκπαιδευτικών
που υλοποίησαν ΔΕ, συμμετείχαν ενεργά, με αποτέλεσμα τη
δημιουργία ενός πολύ αποδοτικού μαθησιακού κλίματος και,
 διαπίστωσαν βελτίωση της ενεργού εμπλοκής των παιδιών με
μαθησιακές δυσκολίες κατά την εκπόνηση των Δ.Ε.

Προτάσεις εκπαιδευτικώνΠροτάσεις εκπαιδευτικών
βελτίωση των υποδομών, ιδίως σε ό,τι αφορά
τις σχολικές βιβλιοθήκες και την πρόσβαση
στις τεχνολογίες πληροφοριών και
επικοινωνίας (ΤΠΕ),
επιπλέον υποστηρικτικό υλικό (γραφική ύλη
κ.λπ.),
συστηματική και οργανωμένη επιμόρφωση
των εκπαιδευτικών ως αναγκαία προϋπόθεση
για την επιτυχή πραγμάτωση ενός τέτοιου
έργου.

Εθνικό Σύστημα ΔιαρκούςΕθνικό Σύστημα Διαρκούς
Επιμόρφωσης ΕκπαιδευτικώνΕπιμόρφωσης Εκπαιδευτικών
Ένα ευρύ και πολυδιάστατο
επιμορφωτικό πρόγραμμα περιοδικής
επιμόρφωσης που θα επιδιώξει να
καλύψει ευρύτερες επιμορφωτικές
ανάγκες των εκπαιδευτικών όλων των
βαθμίδων.

Αρχές και σκοποί της εκπαίδευσης και ο ρόλοςΑρχές και σκοποί της εκπαίδευσης και ο ρόλος
της Δημιουργικής Εργασίαςτης Δημιουργικής Εργασίας
 Η ένταξη των Δημιουργικών Εργασιών στο πρόγραμμα
του Λυκείου εναρμονίζεται απόλυτα τόσο με τους
γενικούς σκοπούς της εκπαίδευσης όσο και ειδικότερα
με τους σκοπούς και τους στόχους της βαθμίδας του
Λυκείου.
 Σύμφωνα με το βασικό νόμο για την εκπαίδευση (Ν.
1566/1985), σκοπός της πρωτοβάθμιας και
δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είναι να συμβάλει στην
ολόπλευρη, αρμονική και ισόρροπη ανάπτυξη των
διανοητικών και ψυχοσωματικών δυνάμεων των
μαθητών, ώστε, ανεξάρτητα από φύλο και καταγωγή, να
έχουν τη δυνατότητα να εξελιχθούν σε ολοκληρωμένες
προσωπικότητες και να ζήσουν δημιουργικά.

OO ρόλος τωνρόλος των κινήτρων στην προαγωγή της δημιουργικότηταςκινήτρων στην προαγωγή της δημιουργικότητας
Υιοθέτηση εσωτερικού προσανατολισμού σε ό,τι αφορά την
εργασία που αναλαμβάνουν και να τους παρέχεται η
μεγαλύτερη δυνατή ελευθερία στη λήψη απόφασης στην
οργάνωση της δουλειάς τους (Amabile 1996: 250-253).
Τάξεις, π.χ., που προβλέπουν κάποιον σχετικά μη
δομημένο διδακτικό χρόνο για εξατομικευμένη και
αυτοκατευθυνόμενη μάθηση σε μια μη τυπική
ατμόσφαιρα είναι πιο πιθανό να προάγουν τη
δημιουργικότητα από ό,τι οι αυστηρά παραδοσιακές
τάξεις.

Ρόλος που παίζουν οι «παιδαγωγικές τεχνικέςΡόλος που παίζουν οι «παιδαγωγικές τεχνικές »»
 ο καταιγισμός ιδεών,
η δημιουργική επίλυση προβλήματος
(Amabile, 1996: 244-246),
Η δημιουργική επίλυση προβλήματος (creating problem solving) είναι
ευρύτερη πρακτική που συχνά περιλαμβάνει και καταιγισμό ιδεών,
αλλά και άλλες επιμέρους τεχνικές όπως τη χρήση καταλόγων ελέγχου
με στόχο τη δημιουργία νέων ιδεών από παλιές. Στάδια που
ακολουθούνται συνήθως είναι η συγκέντρωση πληροφοριών σχετικά
με ένα πρόβλημα, η σαφής διαμόρφωση ενός ειδικού ερωτήματος /
προβλήματος προς επίλυση, η δημιουργία πιθανών λύσεων, η
αξιολόγηση των λύσεων που έχουν προταθεί και η αξιοποίηση της
τελικής λύσης.

Ο ρόλος των εκπαιδευτικών και άλλων παραγόντων τηςΟ ρόλος των εκπαιδευτικών και άλλων παραγόντων της
εκπαιδευτικής κοινότητας -εκπαιδευτικής κοινότητας - some tipssome tips
 Βοήθησε τα παιδιά να αποδέχονται την αλλαγή
 Βοήθησε τα παιδιά να συνειδητοποιήσουν ότι κάποια
προβλήματα δεν έχουν εύκολες απαντήσεις
 Βοήθησε τα παιδιά να μάθουν να κρίνουν και να
αποδέχονται τα συναισθήματά τους.
 Αντάμειψε τα παιδιά για τη δημιουργικότητά τους.
 Βοήθησε τα παιδιά να αισθάνονται χαρά μέσα στη
δημιουργική παραγωγή τους και στην εργασία τους
πάνω σε ένα πρόβλημα.
 Βοήθησε τα παιδιά να εκτιμήσουν τους εαυτούς τους
για τη διαφορετικότητά τους
 Βοήθησε τα παιδιά να αναπτύξουν επιμονή – να μην
εγκαταλείπουν στις δυσκολίες.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΔΕΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΔΕ
HH διαχείριση της βαθμολογικής απόδοσης της αξιολόγησης από τον/τηνδιαχείριση της βαθμολογικής απόδοσης της αξιολόγησης από τον/την
διδάσκοντα/-ουσα πρέπει να δίνει μεγαλύτερη βαρύτητα στουςδιδάσκοντα/-ουσα πρέπει να δίνει μεγαλύτερη βαρύτητα στους
παιδαγωγικούς στόχουςπαιδαγωγικούς στόχους καθορίζει, παρά στη μέχρι λεπτομέρειαςκαθορίζει, παρά στη μέχρι λεπτομέρειας
αντιστοίχιση σε ακριβή βαθμόαντιστοίχιση σε ακριβή βαθμό..
Ένα από τα ζητούμενα της εκπαίδευσης στη βαθμίδα του Λυκείου
(είτε στα ΓΕ.Λ. είτε στα ΕΠΑ.Λ.) είναι η διαμόρφωση πολιτών που
συνειδητά παράγουν, χρησιμοποιούν, αποτιμούν και απαιτούν
γνώση.
 Ένα σημαντικό μέρος και η κρισιμότερη παράμετρος για την
πλήρη ένταξη των μαθητών/-τριών μας σε αυτήν την Κοινότητα
Μάθησης (περί τέτοιας πρόκειται) είναι η προώθηση της
αυτενέργειας και της δημιουργικότητας στο ασφαλές
μαθησιακό - διδακτικό πλαίσιο της τάξης, όπου η αποτίμηση και
χρήση δεν πρέπει θεωρείται ότι έχουν οριστικές συνέπειες, αλλά
αντίθετα ότι φέρουν παιδευτική αξία.

Ατομικές η Ομαδικές ΔΕΑτομικές η Ομαδικές ΔΕ
Οι δημιουργικές εργασίες μπορούν να
είναι ομαδικές (μέχρι 4 μαθητές) ή
ατομικές και να έχουν τη μορφή μικρής
πραγματείας, ανάλογης προς τις
δυνατότητες των μαθητών, ή να είναι
συλλογές ή κατασκευές ή καλλιτεχνικές
συνθέσεις.
Tα θέματα των εργασιών αυτών
δίνονται από τους διδάσκοντες στους
μαθητές ή προτείνονται από αυτούς και
εγκρίνονται από τους διδάσκοντες.

Ειναι η ΔΕ υποχρεωτικηΕιναι η ΔΕ υποχρεωτικη;;
 Μία τουλάχιστον δημιουργική
εργασία σε ένα γραπτώς
εξεταζόμενο μάθημα της επιλογής
του μαθητή είναι υποχρεωτική στην
Α΄ και Β΄ τάξη.
Η εκπόνηση δημιουργικών εργασιών
στη Γ΄ τάξη είναι προαιρετική.

Σχέση ΔΕ με διδακτεα υληΣχέση ΔΕ με διδακτεα υλη
 Η Δ.Ε. συνδέεται αναπόσπαστα με τη μαθησιακή
διαδικασία, καθώς οδηγεί στην εμβάθυνση στη
διδακτέα ύλη ενός μαθήματος και δίνει τη
δυνατότητα για μία πιο αναλυτική πραγμάτευσή
της, εστιασμένη επιλεκτικά σε ένα θέμα.
 Για όσα αντικείμενα υπάρχει παράθεση
«ενδεικτικών» θεμάτων Δ.Ε, αυτό συμβάλλει
στην εμβάθυνση, κατανόηση και εμπέδωση
της διδακτέας ύλης, ενώ μπορεί να
χρησιμοποιηθεί και υλικό από το φωτόδεντρο,
τον Αίσωπο και το ψηφιακό σχολείο.
 Σε κάθε περίπτωση, η σύνθεσή τους είναι κάθε
φορά ανάλογη του διαθέσιμου εκπαιδευτικού
χρόνου, των ενδιαφερόντων, του επιπέδου
μαθησιακής ετοιμότητας και των κλίσεων των
μαθητών/-τριών.

Εμπλεκόμενοι ΕκπαιδευτικοίΕμπλεκόμενοι Εκπαιδευτικοί
 Ο Σύλλογος Διδασκόντων λαμβάνει μέριμνα,
ώστε τις δύο ημέρες που θα προταθούν για την
εκπόνηση των ΔΕ, θα είναι παρόντες όλοι οι
εκπαιδευτικοί που διδάσκουν στις τάξεις Α΄ και
Β΄, και σε κάθε περίπτωση, τουλάχιστον για μία
ημέρα, όλοι όσοι αναλαμβάνουν ΔΕ.
 Ο υπεύθυνος για την παρακολούθηση των
δημιουργικών εργασιών εκπαιδευτικός
οργανώνει συναντήσεις με τους μαθητές πριν
από την ανάθεση των εργασιών, τους
ενημερώνει για τη διαδικασία έρευνας που θα
ακολουθήσουν και τους παρέχει την αναγκαία
πληροφόρηση για τις πηγές που θα
χρησιμοποιήσουν.

Σχεδιασμός – ΠρογραμματισμόςΣχεδιασμός – Προγραμματισμός
Βήμα 1: Για τις υποχρεωτικές Δημιουργικές
Εργασίες της Α΄ και της Β΄ τάξης γίνεται
δήλωση των μαθητών/-τριών στον/-η
υπεύθυνο/-η εκπαιδευτικό κάθε τμήματος.
Στη δήλωση των μαθητών/-τριών
αναγράφεται το μάθημα στο οποίο
επιθυμούν να εκπονήσουν Δημιουργική
Εργασία, καθώς και δύο ακόμη μαθήματα
ως εναλλακτικές επιλογές με ιεραρχική
προτίμηση: 1η προτίμηση, 2η προτίμηση,
3η προτίμηση (Πίνακες Α1 και Β1).

Βημα 2:Βημα 2:
Από τον Σύλλογο Διδασκόντων ορίζονται
ένας έως δύο εκπαιδευτικοί για κάθε τάξη
του Λυκείου (ανάλογα με τον αριθμό των
Τμημάτων του σχολείου) ως Υπεύθυνοι
της διαδικασίας των Δημιουργικών
Εργασιών (Υπεύθυνοι ΔΕ)

Οι Υπεύθυνοι Δ.Ε. συγκεντρώνουν τα
στοιχεία από τις δηλώσεις προτίμησης
των μαθητών και ομαδοποιούν τις
προτιμήσεις των μαθητών/-τριών
αρχικά κατά μάθημα και στη συνέχεια
κατά εκπαιδευτικό και τις εντάσσουν
στους δύο Θεματικούς Πυλώνες.

Θεματικοι ΠυλώνεςΘεματικοι Πυλώνες
για καθεμία από τις Α΄ και Β΄ τάξεις του
Λυκείου:
Θεματικός Πυλώνας Ι - Ανθρωπιστικές
Επιστήμες, Κοινωνικές Επιστήμες και
Καλλιτεχνική Παιδεία
Θεματικός Πυλώνας ΙΙ - Φυσικές
Επιστήμες, Μαθηματικά και Πληροφορική

 Ο Σύλλογος Διδασκόντων επικυρώνει την
ομαδοποίηση αυτή και, στην περίπτωση που
ορισμένα μαθήματα/γνωστικά αντικείμενα
συγκεντρώνουν μεγαλύτερο αριθμό μαθητών από
αυτόν που μπορούν να εποπτεύσουν οι
διδάσκοντες, κατανέμει τους μαθητές/-τριες με
κριτήριο τις εναλλακτικές προτιμήσεις τους και
την καλύτερη δυνατή εποπτεία των ΔΕ.
 Ο αριθμός των δημιουργικών εργασιών που ο κάθε
εκπαιδευτικός μπορεί να παρακολουθεί κατά τη
διάρκεια του σχολικού έτους καθορίζεται από τον
ίδιο, δεν μπορεί όμως να είναι μικρότερος των
δέκα (10), εκτός αν ο αριθμός των μαθητών που
εκδηλώνουν σχετικό ενδιαφέρον είναι
μικρότερος.

Προσπάθεια ένταξης ολων των μαθητών σεΠροσπάθεια ένταξης ολων των μαθητών σε
ομαδικές εργασίες που άπτονται τωνομαδικές εργασίες που άπτονται των
ενδιαφερόντων τουςενδιαφερόντων τους
Στο τέλος αυτής της διαδικασίας, κάθε
εκπαιδευτικός καταρτίζει έναν πίνακα για
κάθε ένα από τα μαθήματα που διδάσκει,
στoν οποίο αναγράφονται τα ονόματα των
μαθητών/-τριών των οποίων τις εργασίες θα
συντονίσει (Πίνακας Α2 και Β2).
Εάν για κάποιο αντικείμενο παρατηρείται
υψηλή προτίμηση και ο οικείος διδάσκων
αδυνατεί για το λόγο αυτό να εποπτεύσει όλες
τις σχετικές εργασίες, καταβάλλεται
προσπάθεια ένταξης των μαθητών σε
ομαδικές εργασίες που βρίσκονται
πλησιέστερα προς τα ενδιαφέροντά τους.

Τι μπορεί να κανει ο/η εκπαιδευτικός πουΤι μπορεί να κανει ο/η εκπαιδευτικός που
προσφέρει θεματολογία υψηλής προτίμησηςπροσφέρει θεματολογία υψηλής προτίμησης
Εάν και μετά την ομαδοποίηση αυτή το πρόβλημα
παραμένει, κάθε διδάσκων επιλέγει μεταξύ των
μαθητών που επιθυμούν να εκπονήσουν στο
αντικείμενό του εργασία, όσους μπορεί να
εποπτεύσει, με κριτήρια που καθορίζει ο ίδιος και
ανακοινώνει στους ενδιαφερομένους.
Tους υπόλοιπους τους παραπέμπει στον Σύλλογο
Διδασκόντων, ο οποίος τους κατανέμει σε άλλους
διδάσκοντες με βάση τις εναλλακτικές προτιμήσεις
τους που περιέχονται στη δήλωσή τους.
Για όποιο άλλο θέμα ανακύπτει σχετικά με την
εκπόνηση δημιουργικών εργασιών αποφασίζει ο
Σύλλογος των διδασκόντων.

Βήμα 5:Βήμα 5:
Μετά τη συνεδρίαση, οι εκπαιδευτικοί
κοινοποιούν στους μαθητές
προτεινόμενα θέματα ΔΕ, με βάση την
ύλη που θα έχει διδαχθεί μέχρι και την
ημερομηνία εκπόνησης των ΔΕ, και οι
μαθητές/-τριες είτε επιλέγουν από τα
προτεινόμενα θέματα είτε προτείνουν οι
ίδιοι εναλλακτικά θέματα, τα οποία και
συμφωνούνται με τον/την διδάσκοντα/-
ουσα, οπότε και συμπληρώνεται ο
πίνακας (Α3 και Β3).

Βημα 6: Σχέδιο υποβολής και ενημέρωσηΒημα 6: Σχέδιο υποβολής και ενημέρωση
μαθητων για αξιολόγησημαθητων για αξιολόγηση
Στη συνέχεια, οι εκπαιδευτικοί
διανέμουν στους μαθητές και
μαθήτριες το «Σχέδιο υποβολής της
Δ.Ε. του Εκπαιδευτικού», ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ
1, το οποίο περιλαμβάνει τον σκοπό,
τα προσδοκώμενα μαθησιακά
αποτελέσματα, ενδεικτικές πηγές, τα
κριτήρια με τα οποία θα
αξιολογηθούν κ.ά.

Προετοιμασία για ενσωμάτωση ΔΕ Στο ΕΩΠΠροετοιμασία για ενσωμάτωση ΔΕ Στο ΕΩΠ
Με απόφαση του Συλλόγου
Διδασκόντων επιλέγονται και
ορίζονται ως «Ημέρες ΔΕ» δύο
ημέρες μέσα στο σχολικό έτος,
μεταξύ των οποίων μεσολαβεί
τουλάχιστον μία εβδομάδα και όχι
περισσότερες από τρεις εβδομάδες.

Προπαρασκευή και Σύνθεση και υλοποίησηΠροπαρασκευή και Σύνθεση και υλοποίηση
ΔΕΔΕ
Κατά τις δύο ημέρες εκπόνησης των Δ.Ε.
αναπροσαρμόζεται το ωρολόγιο
πρόγραμμα των τάξεων Α΄ και Β΄, χωρίς
να διαταράσσεται το ωρολόγιο πρόγραμμα
της Γ΄ τάξης, και πάντως όχι ως προς τον
αριθμό των διδακτικών ωρών των
εκπαιδευτικών, παρά μόνο ως προς την
κατανομή τους κατά τη διάρκεια της
ημέρας.
Από την ολοκλήρωση της διαδικασίας
επιλογής θεμάτων και μέχρι την 1η ημέρα
εκπόνησης των Δ.Ε. μεσολαβεί
τουλάχιστον μία εβδομάδα και όχι
περισσότερες από δέκα ημέρες.

Βήμα 8:Ανακατανομή μαθητών στα τμήματαΒήμα 8:Ανακατανομή μαθητών στα τμήματα
κατά τάξηκατά τάξη
Σύμφωνα με τον προγραμματισμό που έχει γίνει
από τον Σύλλογο Διδασκόντων, με βάση τους δύο
Θεματικούς Πυλώνες και τους παρόντες κατά ημέρα
διδάσκοντες, οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές/-τριες
τους ανακατανέμονται σε «μεικτά» τμήματα ως
εξής:
 Οι μαθητές/-τριες ανακατανέμονται στις αίθουσες,
ανάλογα με το μάθημα και τον Πυλώνα που έχουν
επιλέξει, με ευθύνη των Υπευθύνων ΔΕ.
 Δημιουργούνται έτσι «μεικτά» Τμήματα μαθητών
ανά τάξη, τα οποία όμως σε καμία περίπτωση δεν
υπερβαίνουν αριθμητικά τη νόμιμη σύνθεση των
τμημάτων του Λυκείου.
(Διάγραμμα ΔΕ)

Υ.Α.Υ.Α. Αρ. Πρωτ. 5514/Δ2/12.1.2017 - Διευκρινίσεις γιαΑρ. Πρωτ. 5514/Δ2/12.1.2017 - Διευκρινίσεις για
την εκπόνηση των Δημιουργικών Εργασιών στο Γενικότην εκπόνηση των Δημιουργικών Εργασιών στο Γενικό
Λύκειο:Λύκειο:
Η διαδικασία εκπόνησης Δ.Ε. κατά το
σχολικό έτος 2016-2017 που περιγράφεται
στις Οδηγίες εξασφαλίζει την
πραγματοποίηση και ολοκλήρωσή τους
εντός του σχολείου και εντός του χρόνου
λειτουργίας του.
 Έτσι οι μαθητές/τριες απαλλάσσονται από
επιπλέον φόρτο εργασίας στο σπίτι και
ταυτόχρονα οι εκπαιδευτικοί δεν
επιβαρύνονται πέραν του διδακτικού τους
ωραρίου με συναντήσεις καθοδήγησης και
υποστήριξης των μαθητών/τριών τους.

Συνεργατικό πνεύμα, πρωτοτυπία, δημιουργικότηταΣυνεργατικό πνεύμα, πρωτοτυπία, δημιουργικότητα
ΖΗΤΟΥΜΕΝΑ:
Η εργασία να έχει παραχθεί πραγματικά
από τους/τις μαθητές/τριες και όχι από τους
γονιούς ή από κάποιο άλλο τρίτο πρόσωπο,
γιατί ακριβώς παράγεται μέσα στη σχολική
τάξη.
Η διαδικασία να προσφέρει μια
δημιουργική παρένθεση στη ρουτίνα του
σχολείου, όπου εκπαιδευτικοί και
μαθητές/τριες εργάζονται σε άλλη
ατμόσφαιρα, με συνεργατικό πνεύμα.

1η Ημερα: Προπαρασκευή (7ΔΩ)1η Ημερα: Προπαρασκευή (7ΔΩ)
Αφού ληφθούν παρουσίες κατά τμήμα και
σύμφωνα με το τροποποιημένο ωρολόγιο
πρόγραμμα, οι εκπαιδευτικοί αναλαμβάνουν
τα «μεικτά» τμήματα, εποπτεύουν /
συντονίζουν το σύνολο του τμήματος και
υποστηρίζουν ειδικότερα τις ομάδες των
μαθητών/τριών που έχουν αναλάβει εργασίες
υπό την δική τους επίβλεψη.
Λαμβάνεται μέριμνα ώστε ο/η εκπαιδευτικός
της αίθουσας να έχει ενημερωθεί για τα θέματα
όλων των Δ.Ε. που εκπονούνται από τους/τις
μαθητές/τριες του «μεικτού» τμήματος, ώστε
να είναι σε θέση να ασκεί εποπτεία.

Παρουσιολόγια - ΔιαλείμματαΠαρουσιολόγια - Διαλείμματα
Σε κάθε αίθουσα όπου εκπονείται ΔΕ, θα
υπάρχει μια έντυπη κατάσταση με τα
ονοματεπώνυμα των μαθητών του «μεικτού»
τμήματος, στην οποία θα σημειώνονται οι
παρουσίες για κάθε διδακτική ώρα.
Με βάση τα παρουσιολόγια αυτά ο
Υπεύθυνος εκπαιδευτικός κάθε Τμήματος θα
καταχωρίσει στο τέλος της ημέρας τις τυχόν
απουσίες.
Tα διαλείμματα για τις δύο ημέρες των Δ.Ε.
καθορίζονται με σχετική απόφαση του
Συλλόγου Διδασκόντων.

Συμπλήρωση σχεδίου υποβολής της Δ.Ε. του ΜαθητήΣυμπλήρωση σχεδίου υποβολής της Δ.Ε. του Μαθητή
ή της Ομάδαςή της Ομάδας
Ο/η εκπαιδευτικός που παρίσταται στην
αίθουσα κατά την πρώτη διδακτική ώρα
δίνει στους μαθητές/ομάδες το «Σχέδιο
υποβολής της Δ.Ε. του Μαθητή ή της
Ομάδας» (βλ. Υπόδειγμα ΙΙ).
Οι μαθητές και μαθήτριες συνεργάζονται
και επεξεργάζονται το υλικό που έχουν
αναζητήσει οι ίδιοι/ες, καθώς και το υλικό
που τους έχει χορηγηθεί.
Κατά την τελευταία διδακτική ώρα γίνεται
συζήτηση-ανατροφοδότηση μεταξύ των
μαθητών του μεικτού τμήματος.

Αναζήτηση – Ταξινόμηση – Επεξεργασία υλικούΑναζήτηση – Ταξινόμηση – Επεξεργασία υλικού
Με το πέρας της πρώτης ημέρας οι μαθητές
και μαθήτριες θα έχουν ολοκληρώσει την
αναζήτηση, ταξινόμηση και επεξεργασία
του υλικού τους και θα έχουν
συμπληρώσει το «Σχέδιο υποβολής της
Δ.Ε. του Μαθητή ή της Ομάδας» που
αφορά στην 1η μέρα (βλ. Παράρτημα,
Υπόδειγμα ΙΙ. 1η
ΔΩ), το οποίο θα
παραδώσουν στον/στην εκπαιδευτικό της
αίθουσας και, μέσω αυτού, στον/στην
επιβλέποντα/ουσα εκπαιδευτικό,
προκειμένου να το ολοκληρώσουν κατά τη
δεύτερη ημέρα της σύνθεσης της εργασίας
τους.

ΟΡΓΑΝΩΣΗ / ΠΟΡΕΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣΟΡΓΑΝΩΣΗ / ΠΟΡΕΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ
ΕΡΓΑΣΙΑΣ - ΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣΕΡΓΑΣΙΑΣ - ΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ
ΕΡΓΑΣΙΑΣ του/της μαθητη/τριας/ομαδαςΕΡΓΑΣΙΑΣ του/της μαθητη/τριας/ομαδας
 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΥΠΕΥΘΥΝΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ…………………………………..
ΓΝΩΣΤΙΚΟ ………………………………………
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ………………………………….
ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΠΥΛΩΝΑΣ………………………….
 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ/-ΤΡΙΩΝ
 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ
 ΤΑΞΗ/ΤΜΗΜΑ
1…………………………..
2…………………………..

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
 1.1 ΤΙΤΛΟΣ
……………………………………………………………………
 1.2 ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ
……………………………………………………………………
 1.3 ΣΚΟΠΟΣ
……………………………………………………………………
 1.4 ΜΑΘΗΜΑ/ ΚΕΦΑΛΑΙΟ/ΕΝΟΤΗΤΑ
……………………………………………………………………
 1.5 ΠΡΟΣΔΟΚΩΜΕΝΑ ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
……………………………………………………………………
 1.6 ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ/ΠΗΓΕΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΑΞΙΟΠΟΙΗΘΟΥΝ
 ……………………………………………………………………
 Βιβλιογραφία:
 1.
 2.
 3.

ΤΙΤΛΟΣΤΙΤΛΟΣ
 Να είναι σαφής και ταυτόχρονα
διατυπωμένος με τρόπο που να διεγείρει
το ενδιαφέρον και να προκαλεί τους
μαθητές και τις μαθήτριες να ασχοληθούν
με το προτεινόμενο θέμα της
Δημιουργικής Εργασίας (ΔΕ) με
πρωτότυπο και δημιουργικό τρόπο.

ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ
 Αναφέρονται χαρακτηριστικές λέξεις
κλειδιά, οι οποίες θα μπορούσαν να
χρησιμοποιηθούν από τους μαθητές και τις
μαθήτριες προκειμένου να αναζητήσουν
την επιπλέον απαιτούμενη βιβλιογραφία για
την εκπόνηση της συγκεκριμένης ΔΕ.

ΣΚΟΠΟΣΣΚΟΠΟΣ
 Ως προς τα γνωστικά αποτελέσματα, ο σκοπός μπορεί
να είναι: (α) εμβάθυνση στο θέμα με τρόπο που οδηγεί
στην παραγωγή «νέας» γνώσης, (β)επανάληψη και
εμπέδωση, (γ) πρόκληση ενδιαφέροντος για το θέμα,
άρα και το μάθημα.
Ως προς τα ψυχοκινητικά αποτελέσματα, ο σκοπός
μπορεί να είναι η ικανοποίηση των μαθητών και των
μαθητριών λόγω της ενασχόλησης με το θέμα ή με τον
τρόπο εργασίας, η καλλιέργεια δεξιοτήτων συνεργασίας
και διαλόγου, οι δεξιότητες διαχείρισης χρόνου, η
εκμάθηση ή/και ο τρόπος διερεύνησης και παρουσίασης,
και φυσικά η καλλιέργεια της δημιουργικής σκέψης και
η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης.

ΜΑΘΗΜΑ/ ΚΕΦΑΛΑΙΟ/ΕΝΟΤΗΤΑΜΑΘΗΜΑ/ ΚΕΦΑΛΑΙΟ/ΕΝΟΤΗΤΑ
Αναφέρονται το Μάθημα, το Κεφάλαιο και η
Ενότητα στην οποία προτείνεται το
συγκεκριμένο θέμα Δημιουργικής Εργασίας.
Ως προς το μάθημα, η δημιουργική εργασία θα
μπορούσε να αφορά και δύο μαθήματα (από
διαφορετικούς πυλώνες, π.χ. Αγγλικά και
Φυσική αγωγή, οπότε και πρέπει να
αναφέρονται κατάλληλα.
Ως προς το κεφάλαιο και την ενότητα, θα
πρέπει και αυτές να αναφέρονται ρητά,
ιδιαίτερα όταν ο σκοπός της εργασίας είναι η
εμβάθυνση ή η εμπέδωση σε συγκεκριμένη
περιοχή της διδασκόμενης ύλης.

ΠΡΟΣΔΟΚΩΜΕΝΑ ΜΑΘΗΣΙΑΚΑΠΡΟΣΔΟΚΩΜΕΝΑ ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
 Τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα πρέπει να είναι
σαφώς διατυπωμένα, διότι είναι αυτά που κυρίως θα
βοηθήσουν και θα κατευθύνουν τους μαθητές και τις μαθήτριες
στην επεξεργασία, υλοποίηση και παρουσίαση της εργασίας
τους.
 Ως προς τη διατύπωση των προσδοκώμενων μαθησιακών
αποτελεσμάτων θα μπορούσαν να είναι αναλυτικά
προκειμένου να κατευθύνουν τους μαθητές και τις μαθήτριες
κατά τη μελέτη των κειμένων/υλικών που τους δόθηκαν καθώς
και εκείνων που έχουν μόνοι/-ες τους βρει.
 Ωστόσο, αν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα είναι
περιληπτικά διατυπωμένα, θα μπορούσαν προαιρετικά, να
δοθούν στους/τις μαθητές/-τριες συμπληρωματικά βοηθητικά
ερωτήματα στην ενότητα 1.6, ώστε να προσανατολιστούν
καλύτερα ως προς τη δημιουργική εργασία τους.

ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ/ΠΗΓΕΣ ΠΟΥΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ/ΠΗΓΕΣ ΠΟΥ
ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΑΞΙΟΠΟΙΗΘΟΥΝΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΑΞΙΟΠΟΙΗΘΟΥΝ
Αναφέρεται (ή και δίνεται συνοπτικό)
διδακτικό υλικό αλλά και πηγές που
μπορούν να αξιοποιηθούν από τους μαθητές
και τις μαθήτριες για την εκπόνηση της ΔΕ.

ΒιβλιογραφίαΒιβλιογραφία
Προτείνεται βιβλιογραφία η οποία
αναγράφεται με κάποιο από τα επίσημα
συστήματα αναγραφής βιβλιογραφίας (π.χ.
ΑΠΑ), ώστε και οι μαθητές και οι μαθήτριες
να εξοικειώνονται και να αναπαράγουν
αυτό τον τρόπο.

11οο
7ωρο-Διαδικασια: Οδηγίες στους7ωρο-Διαδικασια: Οδηγίες στους
μαθητές!μαθητές!
Δημιουργία ομάδας (αν υπάρχει).
Διαβάστε τον σκοπό/τίτλο/θέμα/ερευνητικό
ερώτημα της εργασίας σας.
Μελετήστε το υλικό που σας παραδόθηκε.
Κάντε μία δική σας περίληψη ή συμπέρασμα,
για το υλικό που έχετε στα χέρια σας, μην
ξεχνάτε ποιο είναι το ερευνητικό σας ερώτημα.
Αποφασίστε μετά τη μελέτη του υλικού σας,
πώς εξυπηρετείται ο σκοπός της εργασίας από
το υλικό που έχετε στα χέρια σας. Τι επιπλέον
χρειάζεστε, αν χρειάζεστε;

11οο
7ωρο-Διαδικασια (ΣΥΝΕΧΕΙΑ):7ωρο-Διαδικασια (ΣΥΝΕΧΕΙΑ):
Διαμορφώστε μια πρώτη ιδέα για τα
συμπεράσματα, το τελικό πόρισμα ή και
τις καινούργιες έννοιες ή ιδέες που
επισημάνατε. Σκεφτείτε και, κατόπιν,
συζητήστε με τον/την διδάσκοντα/ουσα
για τις επισυνάψεις που προτείνετε να
γίνουν.
Γράψτε τουλάχιστον τρεις καταληκτικές
ιδέες για τα παραδοτέα σας.
Αποφασίστε το είδος του παραδοτέου της
ερευνητικής αναφοράς (ένα διήγημα/ένα
ποίημα/ένα πείραμα/ένα πόστερ/μια
περιγραφή/ένας διάλογος/μια
αντιπαράθεση/μια κατασκευή/μια
συλλογή/άλλη καλλιτεχνική σύνθεση κ.ά.)

Περιγραφή 1Περιγραφή 1ουου
7ωρου:7ωρου:
Περιγράψτε με βήματα/ στάδια την πορεία που
ακολουθήσατε κατά το 2ο
7ωρο: θα σας
βοηθούσε αν προσπαθούσατε να απαντήσετε
στα ερωτήματα: πώς ξεκινήσατε τη μελέτη/τι
βήματα κάνατε/ποιο είδος εργασίας εκτελέσατε
(πραγματεία/θεατρικό
παιχνίδι/ποίημα/κατασκευή/πείραμα/πεζογράφ
ημα/κ.ά).
……………………………………………………………
…………………………………………………………….
…………………………………..
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
….

Βήμα 9: 2η Ημέρα:Βήμα 9: 2η Ημέρα:
Σύνθεση - Παρουσίαση (7ΔΩ)Σύνθεση - Παρουσίαση (7ΔΩ)
Αφού καταγραφούν οι απουσίες, όπως την 1η
ημέρα, οι μαθητές και μαθήτριες λαμβάνουν το
«Σχέδιο υποβολής Δ.Ε. του Μαθητή ή της
Ομάδας» που είχαν συμπληρώσει την 1η ημέρα,
συνεχίζουν την εργασία τους, συνεργάζονται
μεταξύ τους και με τους διδάσκοντες,
ακολουθώντας πάντοτε τις οδηγίες που τους έχουν
δοθεί, προκειμένου, αξιοποιώντας το ερευνητικό ή
άλλο υλικό που έχει επιλεγεί και ταξινομηθεί, να το
συνθέσουν και να συντάξουν μια πραγματεία, να
κατασκευάσουν ένα τέχνημα, να φιλοτεχνήσουν
μια καλλιτεχνική εργασία ή να δημιουργήσουν
μια συλλογή.

Παρουσίαση ομαδικών ΔΕΠαρουσίαση ομαδικών ΔΕ
Στο τέλος της δεύτερης ημέρας διατίθεται 1-1,5
διδακτική ώρα, ανάλογα με τον αριθμό των
εργασιών, ώστε οι μαθητές και μαθήτριες να
παρουσιάσουν τις εργασίες τους στην τάξη.
Εναλλακτικά, εφόσον υπάρχει η δυνατότητα,
η παρουσίαση μπορεί να γίνεται σε ειδική
εκδήλωση κατά τάξη ή κατά σχολείο, η οποία
αποφασίζεται από τον Σύλλογο των
Διδασκόντων.
Οι εργασίες αυτές μπορούν επίσης να
δημοσιεύονται (σε περίληψη ή σε πλήρη
μορφή) ή να δημοσιοποιούνται με όποιον
άλλο τρόπο κριθεί πρόσφορος.

22οο
7ωρο-Διαδικασία:7ωρο-Διαδικασία:
Οδηγίες προς τους μαθητέςΟδηγίες προς τους μαθητές
Ξεφυλλίστε ξανά το υλικό σας και εντάξτε τυχόν
επιπλέον υλικό που προσκομίσατε.
Αναδιαμορφώστε ή επαναξιολογήστε την ιδέα σας
για τα συμπεράσματα, το τελικό πόρισμα ή και τις
καινούργιες έννοιες ή ιδέες που επισημάνατε και
θέλετε να εντάξετε στην τελική σας
παρουσίαση/εργασία.
Περιγράψτε την τελική ιδέα για τα παραδοτέο σας.
Αποφασίστε τι από το υλικό που έχετε στα χέρια
σας θα συμπεριλάβετε στο έργο σας και
διαμορφώστε τις βιβλιογραφικές σας αναφορές.
Αποφασίστε οριστικά το είδος του παραδοτέου,
εάν χρειάζεται.

22οο
7ωρο-Διαδικασία: (συνέχεια)7ωρο-Διαδικασία: (συνέχεια)
 Διαβάστε τους πλαγιότιτλους ή τις επισημάνσεις που
έχετε κάνει έως τώρα.
 Διαβάστε το συμπέρασμα στο οποίο είχατε καταλήξει.
 Συνθέστε τις απόψεις και πληροφορίες –
χρησιμοποιώντας κατάλληλες γλωσσικές φόρμες – και
παραθέστε με τον κατάλληλο τρόπο τις πηγές σας.
 Ολοκληρώστε την ερευνητική αναφορά (ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ)
και παρουσιάστε την, στην τάξη σας, μαζί με τυχόν
επιπλέον δημιουργίες σας (επίσης ενταγμένες στο
ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ).
 Παραδώστε την ερευνητική αναφορά (ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ) με
τη λήξη του 2ου
7ώρου, μαζί με τυχόν επιπλέον
δημιουργίες σας (επίσης ενταγμένες στο ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ).

Περιγραφή 2Περιγραφή 2ουου
7ωρου:7ωρου:
Περιγράψτε με βήματα/ στάδια την πορεία που
ακολουθήσατε κατά το 1ο
7ωρο: θα σας
βοηθούσε αν προσπαθούσατε να απαντήσετε
στα ερωτήματα: τι κάνατε/τι αποτυπώσατε/πού
καταλήξατε/πώς θα συνεχίσετε.
……………………………………………………………
…………………………………………………………….
…………………………………..…………………….
……………………………………………………………
…………………………………………………………….
…………………………………..………………………

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ (ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ) (1)ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ (ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ) (1)
Κάθε ομάδα (ή άτομο) που έχει αναλάβει
ΔΕ, στο τέλος της 2ης
ημέρας παραδίδει και
μία «ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ». Ακολουθεί
μία προτεινόμενη ΔΟΜΗ της Καταγραφής
της Ερευνητικής Αναφοράς (σε όποια
μορφή και αν γίνει η τελική παρουσίαση,
κυρίως, βεβαίως, σε κειμενική)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ: Περιγράφει με συντομία την
ερευνητική περιοχή (π.χ. όπως καθορίζεται
από το Διδακτέο Αντικείμενο και την
Ενότητα στην οποία έχει ενταχθεί), το/τα
αναδυόμενο/α ερευνητικό/ά
ερώτημα/ερωτήματα, τη γενική περιγραφή
της μεθοδολογίας και τα συμπεράσματα.

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ (ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ) (2)ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ (ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ) (2)
ΚΥΡΙΩΣ ΔΟΜΗ:ΚΥΡΙΩΣ ΔΟΜΗ:
ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Γενική περιγραφή του
πλαισίου, δηλαδή του τμήματος της
διδακτέας ύλης στο οποίο εντάσσεται το
ερευνητικό ερώτημα, ώστε να
υποστηριχθεί η θέση του ερωτήματος που
θα απαντηθεί με την Εργασία. Αρκεί, π.χ. η
ακριβής αναφορά στα αντίστοιχα
Διδακτικά Εγχειρίδια.
ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ ΤΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥ
ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΣ και σύνδεσή του με το
πλαίσιο, όπως αυτό περιγράφηκε στην
ΕΙΣΑΓΩΓΗ.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ της έρευνας

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ (ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ) (3)ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ (ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ) (3) --
ΚΥΡΙΩΣ ΔΟΜΗ –ΚΥΡΙΩΣ ΔΟΜΗ –ΣΥΝΕΧΕΙΑ-ΣΥΝΕΧΕΙΑ-
 ΠΑΡΑΘΕΣΗ ΤΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΠΟΥ ΑΠΑΝΤΟΥΝ ΣΤΟ
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ, παραθέτοντας αναφορές στο
ερώτημα, που έχουν εντοπιστεί, πιθανές ιστορικές
αναφορές , πιθανές διασυνδέσεις του ερωτήματος με άλλα
κομμάτια της ύλης ή με άλλα αντικείμενα. Αναφορές στα 3.
και 5. θα πρέπει να γίνουν στην Βιβλιογραφία που
χορηγήθηκε, αλλά και σε ό,τι επισυνάψουν οι
μαθητές/μαθήτριες.
 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ από την ερευνητική διαδικασία, που
υποστηρίζει η βιβλιογραφία που έχει συλλεχθεί και τα
στοιχεία που έχουν καταγραφεί.
 ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΑ-ΣΥΖΗΤΗΣΗ, όπου εκφράζονται οι απόψεις
του/της/των συντάκτη/συντάκτριας/συντακτών γι’ αυτό
που πραγματοποιήθηκε ως έρευνα/διερεύνηση, αλλά και
πιθανές προεκτάσεις/γενικεύσεις/προτάσεις

ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: ΑΝΑΡΤΩΜΕΝΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Προτεινόμενη δομή της Αναρτώμενης Παρουσίασης
1. ΤΙΤΛΟΣ
2. ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ ΤΟΥ ΒΑΣΙΚΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΣ /
ΘΕΜΑΤΟΣ
3. ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ
4. ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ
5. ΣΤΟΙΧΕΙΑ και ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
6. ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ & ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ
ΜΕΛΛΟΝ
7. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Γράψτε τη βιβλιογραφία που
χρησιμοποιήσατε
____________________________
Η Αναρτώμενη Παρουσίαση θα πρέπει να
είναι ορατή από τον αναγνώστη σαν να την
διάβαζε σ’ έναν τοίχο! Άρα πρέπει να είναι
ευανάγνωστη από απόσταση περ. 2 μ.

Παραδοτεο…Παραδοτεο…posterposter (!)(!)
Γιατί poster (αναρτώμενη παρουσίαση);
Γιατί το αγαπούν οι μαθητές!
Γιατί μιλάει μόνο του!
Συνενώνει κείμενο και γραφικά: οπτικώς ευχάριστη
παρουσίαση.
Συνοπτική επίδειξη εργασίας: γρήγορη &
αποτελεσματική παρουσίαση του έργου.
Επιτρέπει στους ενδιαφερόμενους να ξαναμελετήσουν
τις πληροφορίες που τους παρουσιάζονται.
! Υποχρέωση για παροχή διευκρινήσεων, περαιτέρω
λεπτομέρειες, ίσως δύσκολες ερωτήσεις…

Σχεδιασμός & περιεχόμενοΣχεδιασμός & περιεχόμενο
Παράδειγμα Μορφής Poster
Τίτλος: τίτλος εργασίας, ονόματα και επιβλέπων/ουσα.
Περίληψη: δηλώνει τι θέλατε να κάνετε, πως το κάνατε
και ποια τα βασικά ευρήματα.
Εισαγωγή: περιλαμβάνει σαφείς εκφράσεις γύρω από
το πρόβλημα που επιχειρείται να λυθεί, τα
χαρακτηριστικά που προσπαθείτε να ανακαλύψετε ή τις
αποδείξεις που προσπαθείτε να τεκμηριώσετε. Αυτά
στη συνέχεια πρέπει να οδηγούν σε διατύπωση των
σκοπών και στόχων της εργασίας.
Μέθοδοι & Υλικά: εξηγεί τη βάση των τεχνικών που
χρησιμοποιήθηκαν ή των μεθόδων που υιοθετήθηκαν
κατά τη μελέτη, σημειώνονται οι υποθέσεις &
παραδοχές που έγιναν.
Αποτελέσματα: περιλαμβάνει παραδείγματα των
κυρίων αποτελεσμάτων της εργασίας.
Συμπεράσματα: καταγραφή (λίστα) των κυρίων
ευρημάτων.
Αναφορές: θα πρέπει να χρησιμοποιείται ελάχιστος
αριθμός αναφορών και μόνο για τη στήριξη του poster.

Πώς Προετοιμάζεται ένα Poster;Πώς Προετοιμάζεται ένα Poster;
Διαστάσεις: συνήθως 120 cm x 90 cm
Ορατότητα: καθαρά & ευανάγνωστα. Διαβάζονται
από περ. 2 μ.
Τίτλος (καθαρός & σαφής), κορυφή, ΚΕΦΑΛΑΙΑ (ύψ. 25
mm).
Κάτω από τον τίτλο: ονόματα μαθητών & μάθημα/όνομα
υπεύθ. εκπ/κού.
Επικεφαλίδες: min. 36-pt font (ύψ. 12 mm).
Κείμενο Παραγράφου, Σχημάτων κ.λπ.: min. 24-pt font
(ύψ. 9 mm), ευανάγνωστη γραμματοσειρά (sans serif)
Διαφορετικά χρώματα + διαφορετικά μεγέθη + διάφορα
στυλ (font) = μοντέρνο & προσελκύει την προσοχή.
Οργάνωση σαφής, με τάξη. Αυτο-επεξηγηματικό.
Καλύπτει όλο το υλικό της ΔΕ. Ροή εργασίας:
επικεφαλίδες, βέλη κλπ.
Καλή προετοιμασία: χαρτόνι, έγχρωμες κόλες, ψαλίδια,
διαφανές σελοτέιπ, έξτρα αντίγραφα σελίδων κειμένων,
φωτογραφίες, γραφήματα κλπ

ΤΙΤΛΟΣ POSTER
Όνομα Επίθετο1
, Όνομα Επίθετο2
, Όνομα Επίθετο3
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
ΣΚΟΠΟΣ
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΛΕΞΕΙΣ - ΚΛΕΙΔΙΑ
Γράψτε το κείμενο ΕΔΩ Γράψτε το κείμενο ΕΔΩ
Γράψτε το κείμενο ΕΔΩ
Γράψτε το κείμενο ΕΔΩ 1.
2.
3.
Πηγή: http://enne2015.gr/?page_id=1183

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
 Καταγράψτε τη βιβλιογραφία που τελικά χρησιμοποιήσατε για τη
διεξαγωγή της εργασίας. Η βιβλιογραφία παρουσιάζεται ως εξής:
ΒΙΒΛΙΟ
 Δάλλας, Γ. (1997). Ο ποιητής Μίλτος Σαχτούρης. Αθήνα: Κέδρος.
ΑΡΘΡΟ ΣΕ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ
 Πολίτου-Μαρμαρινού, Ε. (2003). Ο μουσικός Παλαμάς, Διαβάζω,
τ. 446, 117-124.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΕ ΒΙΒΛΙΟ
 Βούρτσης, Ι. (1996). Νίκος Εγγονόπουλος. Η δεκαετία 1944-1954.
Στο Γ. Γιατρομανωλάκης (Επιμ.), Νίκος Εγγονόπουλος: Ωραίος σαν
Έλληνας. Εννέα μελέτες. Αθήνα: Ίδρυμα Γουλανδρή Χορν, 9-24

Οργανωση βιβλιογραφικών παραπομπώνΟργανωση βιβλιογραφικών παραπομπών
σύμφωνα με το Publication Manual of theσύμφωνα με το Publication Manual of the
American Psychological Association (APA), 5ηAmerican Psychological Association (APA), 5η
εκδ. (2000)εκδ. (2000)

Βημα 10: Αξιολόγηση ΔΕΒημα 10: Αξιολόγηση ΔΕ
 Οι υποχρεωτικές δημιουργικές εργασίες
αξιολογούνται και βαθμολογούνται από τον οικείο
διδάσκοντα.
 Συνεκτιμώνται στην αξιολόγηση της επίδοσης του
μαθητή στο αντίστοιχο μάθημα, για το τετράμηνο
κατά το οποίο κατατίθενται, μόνο εφόσον
αποτιμηθούν θετικά (με ένταξη στον φάκελο
εκπαιδευτικών επιδόσεων και δραστηριοτήτων
μαθητή).
 Οι «Κλίμακες» του Παραρτήματος είναι ενδεικτικές,
αναφέρονται είτε σε ομαδική, είτε σε ατομική
εργασία και, πάντως, υπηρετούν την αναγκαιότητα
της παρώθησης των μαθητών/-τριών προς τη
βέλτιστη διαμόρφωση της παραδοτέας εργασίας
τους.

Φάκελος Εκπαιδευτικών επιδόσεων μαθητή/τριαςΦάκελος Εκπαιδευτικών επιδόσεων μαθητή/τριας
Αντίγραφο όλων των Δημιουργικών
Εργασιών τοποθετείται στον φάκελο
εκπαιδευτικών επιδόσεων και
δραστηριοτήτων μαθητή, εάν αυτός
υπάρχει, και όπου δεν υπάρχει
ενημερώνονται με ευθύνη του
εκπαιδευτικού που παρακολουθεί την
εργασία όλοι οι διδάσκοντες στο ίδιο
τμήμα για τη συμπληρωματική αυτή
δραστηριότητα κάθε μαθητή/-τριας.

Υιοθέτηση του ατομικού φακέλου του μαθητή για τηνΥιοθέτηση του ατομικού φακέλου του μαθητή για την
αξιολόγηση της πορείας της μάθησης και της προόδουαξιολόγηση της πορείας της μάθησης και της προόδου
του (Α)του (Α)
Ενισχύει την αυτο-εικόνα του μαθητή, ο
οποίος μπορεί να έχει γνώμη ως προς το
περιεχόμενο του φακέλου του
Παρέχει ενδείξεις των αδυναμιών και των
ισχυρών σημείων στην επίδοση του μαθητή
Προωθεί τον διάλογο με τους άλλους
( διδάσκοντες, γονείς)
Δίνει στο μαθητή την ευκαιρία να δείξει τη
δημιουργικότητά του και να καινοτομήσει
Βοηθάει τον μαθητή να αναπτύξει κριτική
σκέψη για τη σχολική εργασία

Υιοθέτηση του ατομικού φακέλου του μαθητή για τηνΥιοθέτηση του ατομικού φακέλου του μαθητή για την
αξιολόγηση της πορείας της μάθησης και της προόδου τουαξιολόγηση της πορείας της μάθησης και της προόδου του
(Β)(Β)
Βοηθάει τον μαθητή να ενεργοποιήσει τη
μεταγλωσσική του δεξιότητα, στα
γλωσσικά μαθήματα
Είναι μια πλούσια πηγή πληροφοριών για
τον διδάσκοντα που μπορεί να σκεφθεί
πώς χρειάζεται να διαμορφώσει την
προσέγγισή του ή την ύλη
Βοηθάει την ενσωμάτωση της
αξιολόγησης στη διδακτική πρακτική
Καθιστά τους μαθητές υπεύθυνους για
την αξιολόγησή τους.

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΔΕ για ΟΜΑΔΙΚΗΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΔΕ για ΟΜΑΔΙΚΗ
ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΓΕΛΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΓΕΛ
ΛΙΓΟ – ΜΕΤΡΙΑ – ΚΑΛΑ – ΠΟΛΥ ΚΑΛΑ
1. ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Πώς συνεργάστηκαν; ΛΙΓΟ – ΜΕΤΡΙΑ – ΚΑΛΑ –
ΠΟΛΥ ΚΑΛΑ
Ποιοι συνεισέφεραν; Ένας – λίγοι – όχι όλοι –
όλοι
2. ΣΥΝΕΠΕΙΑ
Συνέβαλαν όλοι στον εμπλουτισμό της
ομαδικής εργασίας;
Συνέπεια ως προς τις υποχρεώσεις τους στη
συνεισφορά υλικών;

3. ΔΟΜΗ
 Συστατικά στοιχεία της καταγραφής της έρευνας
4. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ
 Ερευνητικό ερώτημα/σκοπός/σύνδεσή του με το
πλαίσιο
 Βιβλιογραφικές αναφορές στο ερευνητικό
ερώτημα
 Περιγραφή των ερευνητικών διαδικασιών που
ακολουθήθηκαν
 πΣυμ εράσματα
 Γενική εικόνα της παραδοτέας αναφοράς (Ορθή
επιλογή κειμενικών μορφών, παράγραφοι, επιμέρους
τίτλοι, ορθή χρήση όρων, εννοιών και συμβόλων.)

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΔΕ για ΑΤΟΜΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΔΕ για ΑΤΟΜΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
ΣΤΟ ΓΕΛΣΤΟ ΓΕΛ
ΛΙΓΟ – ΜΕΤΡΙΑ – ΚΑΛΑ – ΠΟΛΥ ΚΑΛΑ
1. ΣΥΝΕΠΕΙΑ:
Συμβολή στον εμπλουτισμό της εργασίας;
Συνέπεια στις υποχρεώσεις ως προς τη
συνεισφορά υλικών ;
2. ΔΟΜΗ
Συστατικά στοιχεία της καταγραφής της
έρευνας

3. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ
Ερευνητικό ερώτημα/σκοπός/σύνδεσή
του με το πλαίσιο
Βιβλιογραφικές αναφορές στο
ερευνητικό ερώτημα
Περιγραφή των ερευνητικών
διαδικασιών που ακολουθήθηκαν
 πΣυμ εράσματα
 πΓενική εικόνα της αραδοτέας
αναφοράς

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΓΡΑΠΤΟΥΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΓΡΑΠΤΟΥ
ΛΟΓΟΥ ΓΙΑ ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ ΤΑΞΗΛΟΓΟΥ ΓΙΑ ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ ΤΑΞΗ

Αξιολόγηση διαθεματικότητας ΔΕΑξιολόγηση διαθεματικότητας ΔΕ
 Κάθε Δ.Ε. δύναται είτε να αναφέρεται σε ένα
συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο είτε να καλύπτει
και άλλα, προσλαμβάνοντας έτσι, σε ορισμένες
περιπτώσεις, διαθεματικό-διεπιστημονικό
χαρακτήρα.
 Αν μία δημιουργική εργασία καλύπτει και άλλα
συγγενή μαθήματα που διδάσκονται από τον ίδιο
καθηγητή ή άλλους καθηγητές, η εργασία λαμβάνεται
υπόψη κατά την αξιολόγηση του μαθητή και στα
μαθήματα αυτά και βαθμολογείται μετά από
συνεργασία των οικείων διδασκόντων.
 Εάν πρόκειται για συλλογική εργασία, αυτή
λαμβάνεται υπόψη το ίδιο για όλους τους μαθητές
που συμμετείχαν σε αυτή.

22ΟΟ
ΜΕΡΟΣ της ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ:ΜΕΡΟΣ της ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ:
ΒΙΩΜΑΤΙΚΟΒΙΩΜΑΤΙΚΟ

Η διαδικασία που προτείνεται για τη 2η Ενοτητα ειναι ηΗ διαδικασία που προτείνεται για τη 2η Ενοτητα ειναι η
εξής:εξής:
 1. Γνωριμία των μελών της ομάδας και του/της
επιμορφωτή/-τριας και σύντομη περιγραφή του τι θα
ακολουθήσει.
 2. Χωρισμός των εκπαιδευτικών σε ομάδες από 4/μελείς
έως 6/μελείς.
 3. Καταιγισμός Ιδεών εντός της ομάδας για πιθανά θέματα
Δημιουργικών Εργασιών και συζήτηση για το κατά πόσο
πληρούν τις προϋποθέσεις μιας Δημιουργικής Εργασίας
(όχι απλή αναπαραγωγή συλλεγμένων πληροφοριών,
θέμα εντός των δυνατοτήτων των μαθητών/τριών, εντός
των χρονικών περιορισμών…).
 4. Από τα θέματα που κρίνει κατάλληλα κάθε ομάδα
επιλέγει ένα για την «προσομοίωση» της διαδικασίας
εκπόνησης.

Υιοθετώντας της ιδιότητα του μαθητήΥιοθετώντας της ιδιότητα του μαθητή;;;;;;
Διευκρινίζεται ότι οι εκπαιδευτικοί δεν αναμένεται
να εκπονήσουν «κανονικά» την εργασία, απλώς
να περιγράψουν αναλυτικότερα το περιεχόμενο των
ενεργειών που απαιτούνται για την ολοκλήρωση της
εργασίας. Δηλαδή να ορίσουν αν πρόκειται για
εργασία ερευνητικού χαρακτήρα (αν απαιτεί
έρευνα βιβλιογραφική ή
ερωτηματολόγια/συνεντεύξεις ή μετρήσεις) ή κάτι
τελείως διαφορετικό (δημιουργική γραφή,
καλλιτεχνική σύνθεση, τεχνολογική κατασκευή…),
αν απαιτείται έρευνα να αναζητήσουν τα υπο-
ερωτήματα και τον τρόπο που μπορούν να βρουν
τις απαντήσεις τους, αν πρόκειται για οτιδήποτε
άλλο να ορίσουν τα βήματα που θα ακολουθηθούν
για την ολοκλήρωσή της.

6.6. Έξοδος απο την οπτική τωνΈξοδος απο την οπτική των
μαθητών/τριων και υιοθέτηση τηςμαθητών/τριων και υιοθέτηση της
οπτικής των εκπαιδευτικών:οπτικής των εκπαιδευτικών:
Κριτήρια για την αξιολόγηση που θα
χρησιμοποιούσαν για αυτή την εργασία
(ευσύνοπτη κατασκευή ρουμπρίκας)

Οι «καλές» ερωτήσεις του/της εκπαιδευτικού στοΟι «καλές» ερωτήσεις του/της εκπαιδευτικού στο
πλαίσιο της τροφοδότησηςπλαίσιο της τροφοδότησης
ƒ Να ελκύουν την προσοχή του
μαθητή
ƒ Να προκαλούν συγκρίσεις ƒ
 Να αναζητούν διευκρινίσεις ƒ
 Να αιτιολογούν αναζητήσεις ƒ
Να απαιτούν εξηγήσεις

Οι μαθητές θέτουν ερωτήσεις… ανάπτυξη του αναγκαίουΟι μαθητές θέτουν ερωτήσεις… ανάπτυξη του αναγκαίου
λεξιλογίουλεξιλογίου..
Ο εκπαιδευτικός προσπαθεί να βελτιώσει τους
τρόπους με τους οποίους οι μαθητές θέτουν
ερωτήσεις. Για παράδειγμα, οι μαθητές πρέπει
να μάθουν:
Να αναλύουν την ερώτηση (τι εννοείς
λέγοντας...;)
Να επαναδιατυπώνουν την ερώτηση
(εννοείς...;)
Να «επιστρέψουν» την ερώτηση στο μαθητή
(εσύ τι πιστεύεις...;)
 Να κάνουν μία διευκρινιστική ερώτηση
(αναρωτιέμαι αν...;)
Να προτείνουν ένα τρόπο διερεύνησης (ίσως θα
μπορούσαμε...).

7. Παρουσίαση της δουλειάς κάθε7. Παρουσίαση της δουλειάς κάθε
ομάδας στην ολομέλεια που θαομάδας στην ολομέλεια που θα
περιλαμβάνει:περιλαμβάνει:
α) Παρουσίαση των θεμάτων που προέκυψαν
από τον καταιγισμό ιδεών και που κρίθηκαν
κατάλληλα για μια δημιουργική εργασία.
Εξήγηση της επιλογής θέματος που έκανε η
ομάδα (του θέματος που επεξεργάστηκαν).
β) Παρουσίαση των βημάτων οργάνωσης και
εκπόνησης της εργασίας
γ) Παρουσίαση των κριτηρίων αξιολόγησης

8. - 9. Ανατροφοδότηση8. - 9. Ανατροφοδότηση
8. Ανατροφοδότηση
από τις υπόλοιπες
ομάδες.
9. Ανατροφοδότηση από
τον/την επιμορφωτή/-τρια
που αξιοποιεί γι’ αυτό τον
σκοπό το υλικό (θεωρητικό
μέρος και παραδείγματα)
που έχει αναρτήσει το ΙΕΠ
και εντοπίζει σημεία που θα
μπορούσαν να βελτιώσουν
τη διαδικασία τόσο ως προς
την καθοδήγηση των
ομάδων, όσο και ως προς
την αξιολόγησή τους.

10.10. ΑναστοχασμόςΑναστοχασμός
10. Αναστοχασμός (σε ολομέλεια): οι
εκπαιδευτικοί συζητούν τι
αποκόμισαν από το επιμορφωτικό
σεμινάριο, ιδίως από τη 2η ενότητα
και πιθανά προβλήματα που
φαντάζονται ότι μπορούν να
ανακύψουν στην πραγματική
εφαρμογή.

Ο μαθητής μέσω των ΔΕ αναμένεται να…Ο μαθητής μέσω των ΔΕ αναμένεται να…
… επικοινωνεί κριτικά & δημιουργικά.
… «ακούει» τον εαυτό του, τις ανάγκες
του, τις ανάγκες των «άλλων».
… δομήσει την προσωπικότητά του.
… λειτουργεί σε περιβάλλον ψυχικής
ελευθερίας, ασφάλειας, εμπιστοσύνης,
κατανόησης, αποδοχής &
ενσυναίσθησης.

Εκπαιδευτικοί στόχοι: ΤαξονομίαΕκπαιδευτικοί στόχοι: Ταξονομία BloomBloom

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
 Σκοπός εισαγωγής ΤΠΕ στην εκπαίδευση είναι η
ανάπτυξη κριτικής και δημιουργικής σκέψης και κυρίως
επίλυσης αυθεντικών προβλημάτων μάθησης.
 Ως καινοτόμος δράση: αλλάζει τις υπάρχουσες
διδακτικές μεθόδους, τις μαθησιακές διαδικασίες, τα
περιβάλλοντα μάθησης, το ρόλο του εκπαιδευτικού και
του μαθητή, τις δραστηριότητες του ΑΠ καθώς και τις
εκπαιδευτικές διαδικασίες (π.χ. αξιολόγηση)
McKinsey & Company, 1997
Ενότητα: Διδακτική Προγραμμάτων και Αξιοποίηση των ΤΠΕ στη
διδακτική πράξη
ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΙΚΗΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ

Το Διαδίκτυο στην εκπαίδευσηΤο Διαδίκτυο στην εκπαίδευση
το Διαδίκτυο έχει δύο βασικά
χαρακτηριστικά που το καθιστούν ένα
ισχυρό μέσο υποστήριξης και ενίσχυσης
της εκπαιδευτικής διαδικασίας:
1. αποτελεί μία τεράστια πηγή
πληροφοριών
2. επιτρέπει την επικοινωνία (σύγχρονη ή
ασύγχρονη).

Παιδαγωγική αξιοποίηση του διαδικτύου (1)Παιδαγωγική αξιοποίηση του διαδικτύου (1)
Το Διαδίκτυο έχει σημαντικές παιδαγωγικές
συνέπειες που μπορούν να αξιοποιηθούν
άμεσα στα σχολεία, καθώς:
υποστηρίζει την ενεργητική συμμετοχή και τη
συνεργασία μεταξύ των μαθητών
ευνοεί διαφορετικά μαθησιακά στυλ και
υποστηρίζει την εξατομικευμένη μάθηση
καλλιεργεί ένα εύρος δεξιοτήτων που είναι
απαραίτητες στα πλαίσια της γενικής παιδείας
των μαθητών
παρέχει στους μαθητές πολλαπλές
δυνατότητες έκφρασης και επικοινωνίας

Παιδαγωγική αξιοποίηση του διαδικτύου (2Παιδαγωγική αξιοποίηση του διαδικτύου (2))
παρέχει ευκαιρίες και δυνατότητες μεταφοράς
εμπειριών της πραγματικής ζωής στο χώρο του
σχολείου
προωθεί την εμπλοκή της οικογένειας και της
ευρύτερης κοινωνίας στη μάθηση
προωθεί την επικοινωνία μεταξύ μαθητών από
διαφορετικές περιοχές (ακόμη και χώρες)
επιτρέποντας την κατανόηση της διαφορετικής
κουλτούρας
σε τελική ανάλυση, μπορεί να διαμορφώσει
ευκαιρίες στους μαθητές να μαθαίνουν πώς ναμαθαίνουν πώς να
μαθαίνουνμαθαίνουν.

Παιδαγωγική αξιοποίηση του διαδικτύου (3)Παιδαγωγική αξιοποίηση του διαδικτύου (3)
Συμπερασματικά, το διαδίκτυο μπορεί να
αξιοποιηθεί στην εκπαιδευτική πρακτική με τρεις,
κατά βάση, τρόπους:
1. Ως μέσο οργάνωσης και υποστήριξης του
εκπαιδευτικού έργου (αναζήτηση πληροφοριών,
εκπαιδευτικού υλικού και εκπαιδευτικών
εργαλείων).
2. Ως μαθησιακό εργαλείο, με στόχο την οικοδόμηση
γνώσεων μέσα από την υλοποίηση συνεργατικών και
διερευνητικών δραστηριοτήτων από τους μαθητές.
3. Ως μέσο επικοινωνίας και συνεργασίας
εκπαιδευτικών-μαθητών και μαθητών μεταξύ τους,
με στόχο την υποστήριξη και την ενίσχυση της
μάθησης.

Το Διαδικτυο ως μέσο υποστήριξης τουΤο Διαδικτυο ως μέσο υποστήριξης του
εκπαιδευτικού έργουεκπαιδευτικού έργου
Το Διαδίκτυο δίνει τη δυνατότητα στον
εκπαιδευτικό να έχει πρόσβαση σε πληροφορίες,
να ενημερώνεται και να επικοινωνεί, να
προμηθεύεται εκπαιδευτικό ή υποστηρικτικό
υλικό, εκπαιδευτικά λογισμικά κ.λπ.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι:
Εκπαιδευτικές πύλες
Ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες, οργανισμοί, μουσεία
κ.λπ.
Δορυφορικές φωτογραφίες σε πραγματικό χρόνο
Επιστημονικά δεδομένα και χάρτες (π.χ.
μετεωρολογικά δεδομένα)

Τίτλος Διεύθυνση Αντικείμενο
Celestia http://www.shatters.net/celestia Αστρονομία
Earth3D http://www.earth3d.org Γεωγραφία
Google Earth http://earth.google.com Γεωγραφία
EarthBrowser http://www.earthbrowser.com Γεωγραφία, Περιβάλλον
GeoGebra http://www.geogebra.org Γεωμετρία, Άλγεβρα
Stellarium http://www.stellarium.org Αστρονομία
Planetarium http://www.asynx-planetarium.com Αστρονομία
FreeMind http://freemind.sourceforge.net Εννοιολογική
χαρτογράφηση
Kdissert http://freehackers.org/~tnagy/kdisse
rt.html
Εννοιολογική
χαρτογράφηση
Hot Potatoes http://hotpot.uvic.ca Ανάπτυξη τεστ και
ασκήσεων
ΓλωσσοΜάθεια http://www.spinet.gr/glossomatheia Προγραμματισμός Η/Υ
Tux Paint http://www.tuxpaint.org Ζωγραφική για μικρά
παιδιά
Arachnophilia http://vps.arachnoid.com/arachnop
hilia
Ανάπτυξη ιστοσελίδων
Ενδεικτικοί τίτλοι ελευθέρου εκπαιδευτικού λογισμικού
στο Διαδίκτυο

Κριτήρια ποιότητας της πληροφορίας (1)Κριτήρια ποιότητας της πληροφορίας (1)
Τα βασικά κριτήρια ποιότητας της
πληροφορίας που διακινείται στο Διαδίκτυο
αφορούν στα εξής:
1. Σκοπός-Τύπος ιστοσελίδας: Παρατηρώντας
την επέκταση της διεύθυνσης οι μαθητές
μπορούν να προσδιορίσουν τον τύπο της
ιστοσελίδας: είναι εκπαιδευτική (.edu),
κυβερνητική (.gov), μη κερδοσκοπικού
οργανισμού (.org), εμπορική (.com) ή
προσωπική ιστοσελίδα;

2. Περιεχόμενο: Ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να
ελέγχει με προσοχή την ακρίβειαακρίβεια και την
ποιότηταποιότητα των πληροφοριών που παρέχει μια
ιστοσελίδα. Τα βασικά ερωτήματα που πρέπει
να τεθούν είναι τα εξής:
Είναι το περιεχόμενο σημαντικό και χρήσιμο; Είναι πρωτότυπο;
Υπάρχει τεκμηρίωση με βιβλιογραφικές πηγές ή συνδέσεις στο
Διαδίκτυο;
Αυτός που υπογράφει την ιστοσελίδα διαθέτει πνευματικά
δικαιώματα για το υλικό που παρουσιάζεται (copyright);
Αν η ιστοσελίδα αναπαράγει υλικό από άλλη πηγή ή μέσο,
υπάρχει ή αναφέρεται σχετική άδεια; Ελέγξτε αν αποτελεί
απομίμηση ή πλαστογραφία.

3. Αξιοπιστία: Οι πληροφορίες που βρίσκονται
στο Διαδίκτυο δεν μπορούν, σε καμία
περίπτωση, να θεωρηθούν εξ ορισμού
ακριβείς και αξιόπιστες. Θα πρέπει να γίνεται
διασταύρωση της αλήθειας και της ακρίβειας
του υλικού με τη χρησιμοποίηση και άλλων
μέσων ή πηγών. Η προέλευση των
πληροφοριών και το κύρος των ανθρώπων ή
του φορέα που διαχειρίζεται μια ιστοσελίδα
καθορίζουν την αξιοπιστία της.

4. Τεχνικές ελέγχου: Βρείτε άλλες (γνωστές και
αξιόπιστες) ιστοσελίδες που να αναφέρονται
στην υπό έλεγχο ιστοσελίδα. Χρησιμοποιείστε
μηχανές αναζήτησης για να αναζητείστε
περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον
συγγραφέα.
5. Επίκαιρη ενημέρωση: Ο χρόνος ανανέωσης
των πληροφοριών αποτελεί βασικό κριτήριο
ελέγχου της ποιότητας και της αξιοπιστίας
μιας ιστοσελίδας. Ελέγξτε πότε έγινε η
τελευταία ενημέρωση της σελίδας.

6. Λειτουργικότητα: Το περιβάλλον της
ιστοσελίδας πρέπει να είναι λειτουργικό και
εύχρηστο. Το περιεχόμενο να είναι σωστά
δομημένο, με ύφος κατάλληλο για
εκπαιδευτική χρήση. Συχνά υπάρχουν
προτεινόμενες συνδέσεις με ιστοσελίδες που
είναι ανενεργές ή έχουν πολύ καιρό να
ενημερωθούν. Οι σύνδεσμοι που
ενσωματώνονται σε μια ιστοσελίδα θα πρέπει
λειτουργούν με επιτυχία και χωρίς σφάλματα.

Γυρίστε πίσω και ξανασκεφθείτε:
Αξιολογείστε αν η ιστοσελίδα είναι κατάλληλη για την
έρευνα ή τη μελέτη που έχετε αναλάβει.
Τι επιπλέον παρέχει ή προσφέρει η ιστοσελίδα σε σχέση
με άλλες πηγές;
Για ποιο λόγο έχει δημιουργηθεί; Ποιοι είναι οι στόχοι
των δημιουργών της;
Διασταυρώστε τις πληροφορίες που βρήκατε με άλλες
αξιόπιστες πηγές (έντυπες ή ηλεκτρονικές).
Σε κάθε περίπτωση, να είστε επιφυλακτικοί και να
αξιολογείτε με προσοχή κάθε νέα ιστοσελίδα που
επισκέπτεστε. Έτσι, θα περιορίσετε την πιθανότητα να
πέσετε θύμα παραπλάνησης, απάτης, προπαγάνδας,
εκμετάλλευσης ή ψευδών πληροφοριών.

Συνεργατικές δραστηριότητες βασισμένες στονΣυνεργατικές δραστηριότητες βασισμένες στον
Παγκόσμιο Ιστό (1)Παγκόσμιο Ιστό (1)
Τεχνικές δεξιότητες αποτελεσματικής αναζήτησης:
Οι απαιτούμενες τεχνικές δεξιότητες δεν περιορίζονται
στην εξοικείωση με τους φυλλομετρητές, στην
πλοήγηση στον Παγκόσμιο Ιστό και στην
αποτελεσματική χρήση των μηχανών αναζήτησης.
Πολλές έρευνες έχουν μελετήσει το πρόβλημα του
αποπροσανατολισμού των χρηστών στον τεράστιο
πληροφορικό χώρο του Παγκόσμιου Ιστού. Αυτό
οφείλεται στην υπερφόρτωση των μαθητών με
μεγάλο όγκο πληροφοριών και σε προβλήματα
προσανατολισμού και ελλειμματικής προσήλωσης
στο στόχο αναζήτησης.

Δεξιότητες αξιολόγησης των πληροφοριών: Οι
μαθητές θα πρέπει να εκπαιδευτούν, ώστε να
αναζητούν και να επιλέγουν τις πληροφορίες
που πραγματικά χρειάζονται, να κρίνουν και να
αξιολογούν σωστά την ποιότητα και την αξία
του υλικού που συγκεντρώνουν, να μη χάνουν
παραγωγικό χρόνο και να μην
αποπροσανατολίζονται από την πληθώρα
συνδέσμων και παρεχομένων πληροφοριών.

Δεξιότητες «αυτορρύθμισης» κατά την
πλοήγηση: Οι μαθητές καθώς πλοηγούνται στον
Παγκόσμιο Ιστό θα πρέπει να σκέφτονται συνεχώς
το αν και πώς σχετίζονται, οι πληροφορίες που
διατρέχουν, με το θέμα-στόχο και πώς συνδέονται
με τις προϋπάρχουσες γνώσεις τους για το θέμα. Η
στοχευμένη και εστιασμένη αναζήτηση μπορούν
να λειτουργήσουν αποτελεσματικά, όταν μια
ομάδα μαθητών εργάζεται γύρω από ένα κοινό
αντικείμενο. Στο πλαίσιο αυτό, οι μαθητές
συνεργάζονται μεταξύ τους για την επίτευξη του
κοινού σκοπού, συνδέονται και αλληλεπιδρούν
μεταξύ τους, ο ένας επηρεάζει τις ενέργειες του
άλλου.

Αναφορες (1)Αναφορες (1)
 ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΥΠ’ ΑΡΙΘΜ. 46 Αξιολόγηση των
μαθητών του Γενικού Λυκείου. (22.4.2016)
 Υ.Α. Αρ. Πρωτ. 220473/Δ2 / 23-12-2016, Οδηγίες για την
εκπόνηση των Δημιουργικών Εργασιών στο Γενικό Λύκειο
(άρθρο 8 του Π.Δ. 46/2016) για το σχολικό έτος 2016-2017
 Υ.Α. Αρ. Πρωτ. 5514/Δ2/12.1.2017, Διευκρινίσεις για την
εκπόνηση των Δημιουργικών Εργασιών στο Γενικό Λύκειο
 Υ.Α. Αρ. Πρωτ. 140102/Δ2 /24.8.2017, Διευκρινίσεις, οδηγίες
και ενδεικτικός προγραμματισμός επιμόρφωσης
εκπαιδευτικών των ΓΕ.Λ. με θέμα τις δημιουργικές
εργασίες
 Η με αρ. πρωτ. 137552/Δ2/17-08-2017 εγκύκλιος του
ΥΠ.Π.Ε.Θ.
 Ενδεικτικές Οδηγίες για την οργάνωση επιμορφωτικού
σεμιναρίου για τις Δημιουργικές Εργασίες του Λυκείου (Ι.Ε.Π)
 Η Δημιουργική Εργασία στο Λύκειο
Σημειώσεις για ένα πλαίσιο επιμόρφωσης (Ι.Ε.Π)

Αναφορες (2)Αναφορες (2)
 https://www.slideshare.net/teafun_fem/ss-71037055 (Πρόσβαση
2.9.2017)
 https://www.slideshare.net/teafun_fem/pbl-2016-17-slideshare
(Πρόσβαση 2.9.2017)
 https://www.slideshare.net/teafun_fem/201617-78621637
 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΛΥΚΕΙΟΥ 2017-2018 (ΝΕΟ),
HTTP://WWW.IEP.EDU.GR/EL/COMPONENT/K2/CO
NTENT/37-SYNTHETIKES-ERGASIES, (Πρόσβαση 2.9.2017)
 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΨΗΦΙΑΚΟ ΥΛΙΚΟ για τις Δημιουργικές Εργασίες
Λυκείου,
http://www.iep.edu.gr/images/IEP/EPISTIMONIKI_YPIRESIA/Epi
st_Monades/B_Kyklos/Genika/2017-09-
01_endeiktiko_psifiako_yliko.pdf (Πρόσβαση 2.9.2017)
 APA style, American Psychological Association , Βιβλιοθήκη,
Πανεπιστήμιο Πειραιώς
 American Psychological Association (2014). About APA style.
Available at: http://www.apastyle.org/about-apa-style.aspx

Επιμόρφωση εκπαιδευτικών στις δημιουργικές εργασίες ΓΕΛ 7.9.2017

Επιμόρφωση εκπαιδευτικών στις δημιουργικές εργασίες ΓΕΛ 7.9.2017

Empfohlen

Empfohlen

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Was ist angesagt? (20)

Ähnlich wie Επιμόρφωση εκπαιδευτικών στις δημιουργικές εργασίες ΓΕΛ 7.9.2017

Ähnlich wie Επιμόρφωση εκπαιδευτικών στις δημιουργικές εργασίες ΓΕΛ 7.9.2017 (20)

Mehr von Vasiliki Papaioannou

Mehr von Vasiliki Papaioannou (20)

Kürzlich hochgeladen

Kürzlich hochgeladen (9)

Επιμόρφωση εκπαιδευτικών στις δημιουργικές εργασίες ΓΕΛ 7.9.2017

Hinweis der Redaktion