Staroslovenski jezik

2. Vavilonska kula
Stepenasta kula-piramida u Vavilonu (tzv. zigura ili zigurat), koja
se pominje u Bibliji (Postanje), kao gra evina zidana s nameromđ
da dopre do neba, a ije je zidanje prekinuto zbog „jezi keč č
pometnje“. Prema Koldevejevim nalazima temelji Nabupalasarove
i Navuhodonosorove kule-svetilišta bili su široki 90, prvi sprat
visok 33, a ostali 57 (ukupno 90 m); na vrhu se nalazio hram.
„Biblijska" (stara sumerska) porušena je verovatno oko 1800.
godine pre n.e. Zigurati su gra eni i u drugim đ gradovima Vavilona
.

4. Esperanto
• Esperanto) je planski kreiran jezik predložen
za međunarodni drugi jezik. Njegove osnovne
karakteristike je sačinioLudvig Lazar
Zamenhof 1887. godine. Naziv „esperanto“
potiče od pseudonima pod kojim je „Prva
knjiga esperanta“ objavljena:Doktor
Esperanto — neko ko se nada da će ovaj
jezik postati međunarodni (pomoćni) jezik
svih ljudi. Danas je esperanto u upotrebi u
raznim sferama života, uključujući putovanja,
dopisivanje, kulturnu razmenu, književnosti
originalnoj i prevedenoj i literaturi (uopšte) i u
nekim školama se uči fakultativno.

5. Države Internacionalan pomoćni jezik
Broj govornika Maternji jezik: nekoliko hiljada
Sekundarni jezik: više miliona
Rangiranje 3.
Genetska klasifikacijaKonstruisani jezici
Internacionalan pomoćni jezik
Engleski
PismoVokabular je preuzet iz romanskih i nemačkih jezika;
Fonologija preuzeta iz slavskih jezika
Zvani an statusč
Zvani anč jezik Regulisan od
Akademija za esperanto

6. Poreklo srpskog jezika
Srpski jezik pripada indoevropskoj grupi jezika
koja je postala od zajednickog jezika-
praindoevropskog
Slovenska porodica jezika nastala je od
praslovenskog jezika
Prapostojbina Slovena je negde između reka
Odre i Labe na zapadu i Volge na
istoku.Smatra se da su živeli od Kaspijskog
mora do Baltičkog mora.

7. praindoevropski
praslovenski
istocno-slovenski
zapadno-slovenski
Juzno-slovenski
ruski poljski
luzičkosrpski
česki
slovački
rusinski
beloruski
ukrajinski
bugarski
makedonski
slovenački
bošnjački
crnogorski
hrvatski
srpski

8. Crnorizac Hrabar
On smatra u svojoj filološkoj raspravi
„O pismenima”da su Sloveni bili
pismeni pre dolaska na Balkansko
poluostrvo.

10. Lepenski vir

11. Dolazak Slovena na Balkansko poluostrvo
Sloveni su na Balkansko poluostrvo došli u 6.veku
Sloveni su se našli između Vizantije i ranijeg Zapadnog
rimskog carstva,na čijoj teritoriji su bile franačka i neke
germanske države.
Oni su se našli između dva središta Carigrada i
Rima.Svaki je želeo da proširi svoj uticaj,pre svega
širenje hrišćanstva na grčkom odnosno na latinskom
jeziku

12. Stvaranje staroslovenskog jezika
U 9.veku Rastislav,vladar Velike Moravske zatražio je od vizantijskog cara
Mihajlada mu pošalje učitelje koji bi na slovenskom jeziku širili
hrišhanstvo.
863.godine vizantijski car šalje misionare Ćirila i Metodija,učene Grke iz
Soluna.
Oni da bi mogli pripovedati hrišćanstvo među Slovenima,morali su da
prevedu „Bibliju” i druge crkvene knjige sa grčkog na slovenski dijalekat
kojim se govorilo u okolini Soluna sastavivši tako prvi književni jezik
Slovena-staroslovenski jezik

13. Glagoljica
• Nastala je po uzoru grčkog kurzivnog pisma sa primetnim uticajima
koptskog,arapskog,jermenskog pisma.
• Glagoljica je Ćirilovo pismo i prvobitno je nosila naziv „Kirilovica”
• Ovo pismo je fonetsko i jedno je od najsavršenijih pisama.
• Dobila je naziv prema staroslovenskom glagolu „glagoljati”sto znači
govoriti.
• Pismo je bilo u upotrebi od Moravske do Soluna,od istoka do zapada
Balkanskog poluostrva
• Bila je obla od juga do istoka Balkanskog poluostrva i u Češkoj-
umereno obla na zapadu Balkanskog poluostrva
• Glagoljica je u Dalmaciji bila uglasta i zadržala se do 1927.godina
kod popova glagoljaša

14. Ćirilo i Metodije

15. Ćirilo i Metodije
• Vizantija je udovoljila Rastislavljevoj želji i poslala mu Ćirila i Metodija.
Braća su se za ovaj posao ozbiljno spremila: Ćirilo je sastavio prvo
slovensko pismo (glagoljica) i na jezik makedonskih Slovena iz okoline
Soluna (koji su od detinjstva dobro znali) preveli su najnužnije crkvene
knjige. Na taj način su stvorili prvi slovenski književni jezik i postavili
temelje slovenskoj književnosti. Godine 863. braća su krenula na put i
864. su stigli knezu Rastislavu koji ih je gostoljubivo primio. Uspeh
njihove misije, mnogobrojni učenici i narodne simpatije izazvali su
reakciju latinskog klera. Protiv slovenskih misionara je počela podmukla
borba. Glavni argument protivnika slovenske liturgije bila je tzv.
trojezična teorija prema kojoj postoje samo tri sveta jezika na kojima se
mogu vršiti verski obredi: hebrejski, grčki i latinski.

17. Ćirilica
• Nastala je po uzoru na grčko ustavno pismo
• Nju su stvorili učenici Ćirila i Metodija u
Bugarskoj
• Ćirilica je jednostavnije pismo i imala je više od
40.slova
• Nastala je u 9.veku
• Njihovi učenici su:Goražd,Naum,Konstantin
Preslavski a stvaranje ćirilice se pripisuje
Klimentu Ohridskom

19. Staroslovenski spomenici sa
srpskog tla

20. Marijinsko jevanđelje
Predstavlja najstariji sačuvani spomenik pisan staroslovenskim jezikom u
kome se javljaju crte srpskog narodnog jezika pod čijim uticajem će se
kasnije razviti i srpska redakcija staroslovenskog jezika.Pisano je
glagoljicom na 174 listova],a na osnovu jezičkih crta, smatra se da je
nastalo najkasnije početkom XI veka na srpskom štokavskom području
..Pronađen je sredinom XIX veka u svetogorskom manastiru svete Marije,
po kome je i dobio ime, a danas se nalazi u Ruskoj nacionalnoj biblioteci
u Petrovgradu, zajedno sa Zografskim jevanđeljem, takođe pisanim
glagoljicom.

22. Temnićki natpis
Predstavlja jedan od najstarijih irili kihć č natpisa i spomenika
staroslovenske pismenosti na Balkanskom poluostrvu, koji se
odlikuje lepotom uklesanih slova.Datiran je na kraj X ili po etak č
XI veka[2][3]
.Prona en je đ 1910.godine u Gornjem Katunu kod
Varvarina, a danas je deo arheološke zbirke Narodnog muzeja u
Beogradu. Sam natpis predstavlja epigraf, poput Humske plo eč
iz istog doba, uklesan na kamenoj plo i dimenzija 19.5 x 19.5 xč
5 cm[4]
. Na njemu se nalaze imena desetorice, od etrdeset,č
sebastejskih mu enika, a pojavljuje se i oblik č akuzativa jednine
imenice Bog (бога umesto богь), karakteristi an za č srpsku
redakciju staroslovenskog jezika

24. Grškovićev odlomak
Predstavlja jedan od najstarijih sačuvanih spomenika pisanih
glagoljicom na staroslovenskom jeziku, u kome se javljaju crte
srpskog narodnog jezika pod čijim uticajem će se kasnije razviti
i srpska redakcija staroslovenskog jezika.Smatra se, na osnovu
nekih crta jezika (npr. zamena
slova f slovom p tj. Stepan umesto Stefan) i same glagoljice, da
je nastao krajem XI ili početkom XII veka na prostoru Bosne ili
tadašnje Zete (Zeta ili Zahumlje).Sam odlomak čini četiri lista
pergamenta na kojima je ispisan deo „Dela apostolskih“, prema
istočnom (pravoslavnom) obredu i srodan je, po mestu i
vremenu nastanka, tzv. Mihanovićevom odlomku.

25. Mihanovićev odlomak
• Predstavlja jedan od najstarijih sačuvanih spomenika
pisanih glagoljicom na staroslovenskom jeziku, u
kome se javljaju crte srpskog narodnog jezika pod
čijim uticajem će se kasnije razviti i srpska redakcija
staroslovenskog jezika.Smatra se, na osnovu nekih
crta jezika (npr. zamena
slova f slovom p tj. Stepan umesto Stefan) i same
glagoljice, da je nastao krajem XI ili početkom XII
veka na prostoru Bosne ili tadašnje Zete (Zeta ili
Zahumlje).Sam odlomak čine dva lista pergamenta
na kojima je ispisan deo „Dela apostolskih“, prema
istočnom (pravoslavnom) obredu i srodan je, po
mestu i vremenu nastanka, tzv. Grškovićevom
odlomku.

26. Crkvenoslovenski jezik
•
Crkvenoslovenski jezik je liturgijski jezik u slovenskim
pravoslavnim crkvama. Crkvenoslovenski se počeo upotrebljavati
nakon misija Ćirila i Metodija i sve do modernog doba je bio
najvažniji slovenski književni jezik. Jezik u onom obliku u kojem je
stvoren za vreme Ćirila i Metodija naziva se kanonski
crkvenoslovenski jezik. Danas je u svim slovenskim pravoslavnim
crkvama u upotrebi ruska redakcija crkvenoslovenskog jezika. Zbog
nedostatka štamparija i turske okupacije balkanski narodi uvoze ruske
bogoslužbene knjige koje su i danas u upotrebi. Do kraja 18. veka
ruske knjige su zamenile "srbuljske". Izgovor ruske redakcije
crkvenoslovenskog varira, te se u SPC čita sa srpskim akcenatskim
sistemom, u Makedoniji se jat izgovara kao e itd.

28. Srpskoslovenski jezik
• Srpskoslovenski je naziv za srpsku redakciju staroslovenskog jezika koja je
predstavljala prvu normu srpskog književnog jezika koja se koristila do ulaska
ruskoslovenskog u upotrebu u XVIII veku.
• zetsko-humski, koji je bio najstariji i korišćen je u Srbiji (do početka XIII veka) i Bosni
(do njene propasti, sredinom XV veka)
• raški, koji je nasledio zetsko-humski u Srbiji i bio u upotrebi do prvih decenija XV veku
• resavski, koji je nastao u XV veku
• Najstariji sačuvani spomenik pisan narodnim jezikom je povelja bana Kulina(1180—
1204) upućeno Dubrovčanima, iz 1189. godine.

30. Dusanov zakonik
• Dušanov zakonik (u starim prepisima se
naziva Zakon blagovjernago cara Stefana) je, uz
Zakonopravilo[2][3][4] svetog Save, najvažniji
zakon (ustav) srednjovekovne Srbije. Donet je na
saboru vlastele i crkvenih velikodostojnika,
održanom na Vaznesenje 21. 5. 1349. godine
u Skoplju, i dopunjen je na saboru održanom 31.
8. 1354. godine u Serezu. Zakon je usvojen sa
ciljem da se srpska država uredi propisima koji bi
važili za celo carstvo i podjednako za sve
podanike.

32. Žitije svetog Simeuna-Sveti Sava